VRIJHEID IN

(1)

VRIJHEID IN

^,

DEMOCRATIE

Zaterdag 9 April 1955 - No. 348

Lectuur van over de grenzen

<Zie pag. ~)

WEfKBLAD VAN DE VOLKSPARTIJ VOOR VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Het is b~kend, dat onze godsdienstige feest~

dagen zijn geënt op natuurfeesten van primitiever beschavingen. In onze tijd voltrekt zich een soortgelijk proces, zij het in andere richting:

onze gesaeculariseerde wereld viert deze feest~

dagen meer en meer los van de geestelijke inhoud, die het Christendom e~; ~an had gegeven. Er is reden, zich te bezinnen op de vraag, of hier niet wezenlijke waarden voor onze samenleving ver~

·toren gaan.

Wij spreken van onze Westerse samenleving als van één, mede rustend op de grondslagen van het Christendom. Voor de beginselen, waarmede het Christendom het geestelijk bezit der mensheid heeft verrijkt, is wat de Christenheid op haar grote feestdagen herdenkt symbolisch. Dit geldt . ook voor het Paasfeest, dat ons confronteert met de grote vragen van dood en leven. Zouden dit niet ook de grote vragen voor de moderne mens Zijn?

* * *

·A ldous. Hux'ley beschrijft in een van zijn boeken het leven van een Amerikaan, uit een eenvoudig arbeidersgezin gesproten, maar reeds op veertigjarige leeftijd multimillionnair. Hij behoort tot dat type geldmagnaten, dat door al~

Ierlei manipulaties beschikt over welvaart of ar~

moede. zelfstandigheid of afhankelijkheid van duizenden zijner medemensen. Maar zijn levens~

stijl heeft ook iets van die "grandezza" over zich, die voor dit type - niet enkel in onze tijd - kenmerkend is. Kwistig stelt hij fondsen beschik~

baar voor de bouw van scholen, laboratoria en universiteiten. Hij roept allerlei sociale instèllin~

gen in het leven en hij verzamelt kunstschatten, die hij door zijn agenten over de hele wereld laat aankopen tegen vaak fabelachtige prijzen.

Hij heeft zich een enorm kasteel laten bouwen, waar hij, de weduwnaar, leeft, omringd niet alleen door tientallen bedienden, maar ook door tal van geleerden die hij voor allerlei doeleinden in zijn particuliere dienst houdt. Kortom, zijn leven is als gebaad in een weelde, welke die van de Franse koningen der zeventiende en achttiende eeuw in de schaduw stelt. Hij put zijn rijkdom nièt uit in bandeloosheid en brooddronkenheid, neen, hij omgeeft zich met alle denkbare luxe, omdat niets in zijn nabijheid hem herinneren mag aan de ar~

moede zijner jeugd, de armoede die hij vreest.

Nog iets vreest deze moderne multimillionnair:

de dood. De gedachte aan de dood vervult hem zo mogelijk met nog meer afschuw dan de ge~

dachte aan armoede. Deze mens vreest de dood niet om wat de mens - ouderwetse gedachte! - misschien iR het hiernamaals te wachten zou staan, neen hij vreest de dood enkel omdat deze in zijn ogen het grondeloze ledig is, het gronde~

loze niet, de nacht van de ondergang.

* * *

Daarom wil hij ook de gedachte aan de dood bannen uit zijn leven. Daarbij moet zijn dokter hem helpen door hem dagelijks te spreken

•an mogelijkheden tot behoud van levenskracht en

PASEN

door hem dagelijks allerlei injecties toe te dienen, die zijn lichaam met nieuwe energie zullen vullen en door hem voortdurend het gevoel te suggereren: de dood heeft op u geen vat.

En, wonderlijke wezens als wij, moderne· mensen, vaak zijn: deze millionnair heeft in zijn hart ook nog een klein plekje opengehouden voor iets van het naïeve geloof dat er was in zijn moeder en zijn grootmoeder. Maar, natuurlijk, hij is geen Christen meer in de gangbare zin van het woord.

Maar ja ... er "is" toch wel iets. Het aanneme- lijkst lijkt hem nog het geloof der z.g. christian scientisten. Zoals deze zichzelf dagelijks suggere~

ren: ik ben niet ziek, ik ben gezond, zo houdt onze Amerikaan zich dagelijks voor: "God is liefde, er is geen dood" .

Met dat al wordt zijn leven vrijwel beheerst door de beide dingen, die hij vreest: armoede en·

dood.

* * *

onder het lezen van dit boek vraagt men

· zich onwillekeurig af: worden niet heel veel mensen, wordt misschien niet heel onze moderne samenleving door soortgelijke vrees be-

heerst? ·

De moderne mens is opgegroeid in de gedachte dat hij het leven vrijwel beheerste. Het maat~

schappelijk bestel omringt hem met allerlei zeker~

heden. Wetenschap en techniek, ook de beheer- sing der natuur sterkt hem in dit levensgevoel.

Mens en maatsch~ppij, zo redeneert hij allicht, zijn zichzelf genoeg. Wat de mens vanouds in de godsdienst zocht, meende hij niet meer nodig te hebben. Kwam er bij ogenblikken nog eens een vaag besef, dat al die zekerheden bedriegdijk zijn, die vrees moest uit het leven van de moderne mensheid gebannen worden, want zij was de moderne mens toch eigenlijk onwaardig.

Thans is die vrees er wel heel tastbaar. Bij de mensheid in haar geheel en bij de enkeling. Van

veiligheid gegrond op macht, bezit of werkkracht is geen sprake meer. En wij zijn zo naïef niet als die millionnair, dat we menen zouden onze vrees van ons af te zetten door ons te suggereren gelijk hij deed: God is liefde, er is geen dood.

Denkers als Sartrespreken van de·mens als te~

ruggeworpen op zichzelf en "geworpen" in zijn eigen situatie.

Het Christendom spreekt van een "geborgen"

zijn in God. Goede Vrijdag en Pasen drukken dit in hun symbolen uit.

Zou de moderne mens in deze tijdssituatie niet iets van de eeuwigheidswaarde ontdekken die het Christendom de wereld aanbiedt?

* * *

Een gedachte uit de beschrijving die de Bij~

bel ons van de Palmzondag geeft, dringt zich hierbij uan ons op: terwijl de discipelen Ho- sanna roepen en het volk van Jerusalem zich af- zijdig houdt, komen de Farizeeën, die vinden, dat Jezus het Hosanna~geroep niet moet toelaten. Zij zien daarin Godslastering. Dat zal van de Fari~

zeeën wel eerlijk gemeend zijn· en het is in elk geval ln hen te prijzen, dat zij het openlijk en in volkomen eerbiedige toon tot Jezus zeggen.

Diens antwoord is dan echter: Ik zeg u, als dezen zwijgen, dan zullen de stenen roepen.

Mij dunkt: dit mogen wij niet beperken tot daar en toen. Want in wezen slaat dit precies op hetgeen onze tijd ons leert en wat wij nochtans maar zo moeilijk schijnen te kunnen leren.

Als wij of als onze wereld de grondgedachten, de eeuwige waarheid in het Evangelie van Chris~

tus besloten, afwijzen of er in ijzig zwijgen aan voorbijgaan, dan zullen de stenen roepen, zoals in de laatste oorlog uit de ruïnes van Europa's steden en dorpen de jammerklachten opstegen ten hemel.

deR.

,,LET OP DE DATUM!"

n e heer Gerbrandy, het enfant terrible van de ànti~revolutionnaire fractie in de Tweede Kamer, heeft onlangs geïnterpelleerd naar aanleiding van het beleid der Regering met betrekking tot de Republiek der Zuid~Molukken.

Hij was begrijpelijker wijze over dit beleid alles~

behalve tevreden. Hij richtte zijn interpellatie niet tot de eerst verantwoordelijke minister, de heer Luns, doch tot de Minister~President.

Hij deed dit om goed te laten uitkomen, dat het hier een zaak van kabinetspolitiek gold, d.w.z. een zaak, waarvoor alle ministers hoofd voor hoofd verantwoordelijk zijn.

Tot deze ministers behoren er twee van anti~

revolutionnairen huize, de heren Algera en Zijl~

stra.

Hen troffen de verwijten van de heer Gerbran~

dy evenzeer als de andere ministers. Ook deze.

beide bewindslieden hebben sedert hun optreden in September 1952 voor het zelfbeschikkingsrecht der Ambonezen geen vinger uitgestoken.

Wie zich de hoge toon herinnert, die de anti~

re-volutionnairen op het stuk van het lndië~besluit

voor 1952 hebben aangeslagen, zal dit op zijn minst ietwat eigenaardig vinden.

Aangezien het altijd nuttig is politieke verant- woordelijkheden vast te leggen heeft prof. Oud daarop bij het debat naar aanleiding van de inter~

pellatie~Gerbrandy met een enkel woord gewezen.

Volgens "Trouw" rammelt dit verhaal als een oud Fordje. Omdat het onjuist zou zijn?

Neen, de juistheid der bovenvermelde feiten betwist "Trouw" niet.

Maar prof. Oud had over de zaak moeten zwijgen, omdat hij met zijn medeleden der V.V.DAractie in 1949 voor de souvereiniteitsoverdracht aan Indonesië heeft gestemd. Daar~

mede was het zelfbeschikkingsrecht prijsgegeven en het heeft geen zin thans de voorstelling te wekken, alsof dat recht nog zou kunnen worden uitgeoefend.

..Trouw" maakt zich hier schuldig aan een wijze van geschiedschrijving, die niet door de his~

torische beugel kan.

Bij de souvereiniteitsoverdracht is het zelfbe- (Zie vervo)a paa. S)

(2)

VRIJHEID EN DEMOCRATIE !J APRIL lUS - PAG. 2

Mr De Vos van Steenwijk over het · Justitiebeleid~

de P. T.T.-begroting en de Raad voor de Kunst

Enige waardevolle toezeggingen

De Stageverordening voor advocaten, 'het gratiebeleid en de zaak Anneke Beekman waren de voornaamste punten, welke onze geestverwant mr De Vos van Steenwijk in de Eerste Kamer ter sprake bracht bij de.· behandeling van

gevolgen van een rechterlijke uitspraak.

Uit het feit, dat het mogelijk is geweest zich met zoveel succes aan de ijverige nasporingen van de justitie te onttrekken, zal men mogen opmaken, dat men niet met een wijdvertakte samen- spanning heeft te maken.

de begroting van Justitie. '

De Stageverordening, tot stand gekomen door een verordening van de Alge- mene Raad krachtens de Advocatenwet, heeft nogal veel beroering gewekt.

Voorts is een en andermaal betoogd, dat de ouders van Anneke Beekman, toen zij het kind in de bezettingstijd uit.

handen hadden gegeven, zouden hebben verklaard er mede in te stemmen, dat het kind in het R.K. geloof zou worden op- gevoed.

Op zichzelf, zo zei de heer De Vos van Steenwijk, is een Stageverordening natuurlijk niet verkeerd. In de meeste landen heeft men dan ook zulk een verordening.

Een der gevaren ·is, dat een dergelijke verordening er toe zou kunnen leiden, van het advocatenberoep een gesloten beroep te maken.

Dat is gelukkig echter niet gebeurd en ileze verordening achtte onze woordvoerder een aanmerkelijke verbetering na de eerste ontwerpen, die waren ingediend.

l\leende spreker dus, dat men over het algemeen een vr\i goede regeling tot stand heeft gebracht, hij zag toch ook een paar bezwaren, waarvoor hij de aa,ndacht van de minister verzocht.

In de eerste plaats dacht hij daarbij aan het examen, dat de toekomstige advocaten moeten afleggen in belasting- recht en boekhouden.

Hij kon' zich verenigen met het standpunt van prof. Van den Bergh in het

"Ned. Juristenblad" van 19 Februari, die deze bepaling "ultra vires" noemt, want het betreft hier eigenlijk iets anders dan hetgeen met de verordening krachtens de Advocatenwet was bedoeld.

Het was de bedoeling, een verordening te maken, die op de praktijk was gericht;

om bepalingen te maken, die de praktijk van de advocatuur zouden regelen; hier gaat het echter niet om de praktijk, maar om de theorie.

Hier wordt buiten de wet en buiten het Academisch Statuut om een nieuw leervak voor de toekomstige advocaten ingevoerd.

Het volgende punt, waarover onze geestverwant een opmerking wilde maken, was artikel 8 van de verordening, n.l dat de advocaat geen betaalde neven- functie zal mogen uitoefenen.

Zij zullen dus geen secretaris van een staatscommissie of andere commissies mogen zijn.

Nu kan de Algemene Raad uitzonde- l'ingen vaststellen en deze heeft dat ook Jedaan.

Die uitzonderingen betreffen echter allemaal nevenfuncties, die eigenlijk geen nevenfuncties zijn, omdat zij met de ad- vocatenpraktijk samenhangen (curator in een faillissement, uitvoerder van uiter- ste wilsbeschikkingen, enz. en ook: het schrijven van artikelen in juridische tijd- schriften.).

De heer De Vos van Steenwijk merkte echter op, dat het voor jongt! advocaten, die met hun zaken willen beginnen, wel een zeer welkome bron van inkomsten is, wanneer zij een secretariaat als betaalde functie kunnen aanvaarden.

Daaronder behoeft, zo meende hij, de voorbereiding van het werk, dat zij als advocaat moeten verrichten, niet te lij- den.

Nu is er gezegd, dat het in de praktijk wel zal meevallen en dat de verordening met soepelheid zal worden gehanteerd.

Het is mogelijk, zo zei de heer De Vos, maar men moet maar geloven, dat de op- volgers van hen, die dit beoordelen, het ook zo zullen opvatten.

Hij raadde de minister dan ook aan, deze verordening eens goed te bekijken en na te gaan of er onder de bepalingen niet zijn, die verder . gaan dan met het verordeningsrecht voor de advocaten was bedoeld.

Minister Donker heeft hierop geant- woord, dat ook bij hem die Stageveror- dening een aantal vragen heeft opgewor- pen die hem aanleiding hebben gegeven te onderzoeken, of deze verordening in die-'vorm in stand kan worden gehouden.

Dat onderzoek is echter nog niet vol- tooid.

Gratiebeleid

Mr De Vos van Steenwijk verklaarde zich zeer getroffen door de enigs- zins geëmotionneerde beweging, die ten aanzien van het gratiebeleid van de minister tegenover de nog gevangen politieke delinquenten is ontstaan. Ook in een aantal artikelen, o.a. van prof. Lan- gemeijer in het "Ned. Juristenblad", is de drang naar een milder gratiebeleid ontstaan.

Van hoeveel waarde deze beschouwin- gen ook mogen zijn, de heer De Vos van

Steenwijk stelde toch de vraag of daarin thans aanleiding kon worden gevonden om plotseling een zoveel milder gratie- praktijk te gaan toepassen. Kan de door de minister gehuldigde opvatting van in- dividuele behandeling niet voldoende zijn?

Spreker ging stuk voor stuk de aange- voerde argumenten na en meende tot de conclusie te moeten komen, dat er niet de minste aanleiding bestaat om bij de minister op een milder gratiepolitiek aan te dringen. Hij kon zich ook volkomen met de opvatting van de'minister verenigen om ieder geyal afzonderlijk te bezien.

Het geval Anneke Beekman

Tot zijn leedwezen moest de woordvoerder van onze fractie terugko- men op de zaak Anneke Beekman. Ten vorigen jare had hij deze aangelegenheid diep treurig en zeer ernstig genoemd, omdat hier is gespeeld met het levensge- luk van een kind.

Hij had toen ook de hoop uitgesproken, dat het kind spoedig zou worden gevonden. Dat is niet geschied en wij zijn thans een jaar verder.

Spr. vreesde, dat aan de ziel van dit kind, dat voortdurend in een onderduik- sfeer moet verblijven, een kwaad is be- rokkend, dat niet meer kan worden goedgemaakt.

Zij, die het besluit hebben genomen tot deze manipulaties, mogen zich ervan be- wust worden, welke zware verantwoordelijkheid zij daarmede op hun schou- ders hebben genomen.

Het gaat echter ook om een principiële zaak; het gaat om de wijze, waarop een aantal personen, onder wie helaas een aantal R.K. geestelijken, gemeend hebben zich te moeten verzetten tegen de

•

MR DE VOS VAN STEENWIJK ... succes bij P.T.T. begroting ...

De heer De Vos van Steenwijk kon verklaren: ook dit is volmaakt onjuist, want hij beschikte over beëdigde verkla- ringen van getuigen, waaruit de wens van de ouders blijkt, dat hun kind een normale Joodse opvoeding zou krijgen in een nÓrmale Joodse omgeving.

De houding, in deze aangelegenheid aangenomen door de gehele samenspan- ning tegen het voogdijvonnis moet, zo stelde spr. vast, principieel behandeld worden en niet worden weggedOezeld.

Daarom kon de heer De Vos ook geenszins meegaan met het denkbeeld van een

"schikking", zoals in het "Ned. Juristen- blad" van 3 April 1954 aan de hand werd gedaan.

Afgezien van de beslissing, die over de voogdij zou kunnen worden genomen wanneer het kind alsnog zou worden gevonden, mag dit geen onderwerp van een koehandel zijn en moet de strafbaarheid

DEZE BURGER

hoopt dat gij, die twee weken, ook zónder hem, hebt kunnen voortleven in vrijheid en democratie; doch ziet - en verblijdt U! - daar lS hij weer: vers, iris en vrolijk van over 's lands grenzen en nog een stukje zee daarbij, terug- gekeerd.

En hoe en wáár teruggekeerd: midden in een land, daverend van het geluk om Het Boek, juichend om de vreugde van Nederland-België, docll ook wel een weinig gemelijk' om wat daar nu allemaal in Amsterdam (niet)

is gebeurd. -

Nu moet gij weten, dat ik in Engeland was en dat daar een krantenstaking was en dat ik tegen alle om-hun-ongerief-bedroefde Engelsen, met een tikje vaderlandse trots, met een snuifje beleefde ironie, had gezegd: well, dat zó iets in Holland nu eenvoudigweg niet bestónd; dat wij, in Holland, wel wijzer waren; dat bij ons, in Holland, eigenlijk van statingen nooit sprake meer wás, omdat Hollanders wel zulke verstandige mensen zijn, dat zij, áls er sprake was van staken alleen maar de . hoofden-bij-elkaar staken, om, met nuchter verstand (zeide ik dan) en in kalm overleg (vertelde ik die Engelsen) en met volledig begrip voor elkanders standpunt (sprak ik) de zaak elletjes in het reine te brengen. Nee (schudde ik dan het kinderbeu/dJ zo iets als bij u nu in Engeland met die krantenstaking, dat komt (in Holland) niet voor, dat mocht (sprak ik) vroeger tot de mogelijkheden in Holland hebben behoord (glimlachte ik, vergoelijkend), dat is een, reeds zeer lang verlaten uit-den-tijds begrip voor ons in Holland (constateerde ik veerkrachtig en hups).

Nu, dat vonden die Britten-zonder-kranten dan toch wel geweldig van die loreigners; dat wilden zij dan toch wel eens even onomwonden zeggen.

Nu; en teruggekeerd van die mooie propaganda-tocht voor het koelhool- dige, ik zeg: voor het zakelijke; wat zeg ik? Ik zeg: voor het moderne Holland- ging de tram nièt en de ijverende ij-veren niet, en de reiniging niet en het gas b ij n a niet. .,

Ik hoop maar dat die Engelsen- het - vanwege hun krantenstaking - niet vernomen hebben, anders is voor eeuwig en voorgoed, in het ganse Imperium,

het gezicht verloren gegaan van DEZE BURGER.

van hen, die aan deze zaak hebben deel- genomen, principieel worden beslist.

Over deze zaak marchandeert de justitie niet!

Onze woordvoerder had dan .ook met instemming vernomen, dat de minister van Justitie had medegedeeld, dat zonder aanzien des persoons strafrechterlijk zou worden opgetreden tegen ieder, die ter beschikking van de Nederlandse justitie is of zal komen en van wie ver- moed wordt, dat hij als dader of mede- plichtige bij de ontvoering is betrokken.

Het was hem echter niet duidelijk, of de minister daarmede wilde wachten tot het ontvoerde kind is gevonden. Naar zijn mening bestaat daartoe geen aanleiding.

Het komt er thans op aan, nu de situatie van het kinti zelf op de achtergrond is geraakt, dat de. rechtsstaatgedachte wordt gehandhaafd.

Wij kunnen deze gehele aangelegenheid niet anders dan een trieste geschie- denis noe~en en het is aller belang, dat deze zaak door een strafrechtelijke af- wikkeling tot een einde komt.

In antwoord hierop deelde minister Donker o.a. mede, dat de vervolging van de pater, die hier is genoemd, voortgang vindt.

Uiteraard echter kunnen alleen zij ver- volgd worden, die juridisch aansprake- lijk zijn en niet degenen, die naar som- miger mening wellicht moreel aanspra- kelijk geacht moeten worden.

Indische Nederlanders

M r De Vos van Steenwijk bracht ook nog het geval ter sprake van een aantal Indische Nederlanders, die, als ge- volg van het arrest van de Hoge Raad van 18 Juni 1954, geen optierecht hebben.

Zij hadden erop gerekend, spoedig te kunnen repatriëren, maar moeten nu wachten op hun naturalisatie, die wel drie jaar zou kunnen duren.

Hier moet echter geholpen worden, want de toestand van deze mensen wordt hoe langer hoe moeilijker en gevaarlijker.

Kunnen voor deze mensen geen bijzondere maatregelen (een algemene natura- lisatiebepaling, dan wel in ieder geval versnelling van de procedure) worden getroffen?

Nadat onze geestverwant hier ook bij de replieken nog weer op was terugge- komen, kr~eg hij van minister D~mker

de toezeggmg, dat deze zou laten mfor- meren hoe het staat met het aantal ge- vallen, dat bij het Hoge Commissariaat in Indonesië is binnengekomen; hij zou dan verder zien, hoe deze zaak staat.

Postbestellinf(en

Een aardig succesje behaalde mr De Vos van Steenwijk ook bij de behandeling van de P.T.T.-begroting.

Hij pleitte met kracht voor afschaffing van het extra-recht voor expresse-bestelling bij bezorging buiten de bestelkring.

Tegen dit extra-recht bestaat in land- bouwkringen veel bezwaar. De Stichting voor de Landbouw heeft bierover ge- adresseerd; mede op verzoek van de pro- vinciale landbouworganisàties.

MINISTER ALGERA extra recht algeschalt

Na enige discussie met minister Alge- ra verklaarde deze naar aanleiding van het door onze geestverwant te berde ge- brachte: "Ik zal derhalve maatregelen nemen dat het extra-recht 'wordt afge- schaft;' misschien lever ik daarmede een kleine bijdrage tot de verlaging van de

<Vervoll op paa. 4)

(3)

VRIJHEID J:N ·DEMOCRATIE

* ^Ltart ^WEEK ^to.t ^WEEK ^*

Geen school jongens

1 n Maastricht zijn honderd Limburgse burge~

meesters bijeen geweest om, zoals ook el~

ders in den lande, van de directeur van het Bu~

reau Nationaal Comité Bevrijdingsdag 5 Mei 1955, de heer F. L. W. Foppen en diens mede~

werkers te vernemen hoe zij het tiende nationale bevrijdingsfeest in hun gemeenten zouden kunnen vieren.

Het zal velen in den lande genoegen doen te vernemen, dat deze burgervaders een hartig woordje hebben laten horen over deze .,school-

meesterij". .

Dat gebeurde, aldus weet .,De Volkskrant" te melden, toen de heer Foppen, na enige ·algemene richtlijnen te hebben uitgestippeld, de stoelen aan de kant Het zetten en de burgervaders actief be- trok in een demonstratie van diverse meer of minder bekende volksspelen en in het gezamenlijk zingen van volksliedjes.

Toen onder directie van de heer J. Cox het ver~

rnaarde lied van "Zoete lieve Gerritje" tweestem- mig was uitgevoerd vonden de heren 't welletjes.

Burgemeester M: L. Kirkels. sprak inderdaad mannentaal: .,Bespottelijk," zei hij met stemver~

heffing ... Moeten we daarvoor uit ons werk WOP..

den gehaald? Denkt het bureau van het Natio- naal Comité soms, dat we schooljongens zijn,"

waatop de vergadering daverend applaudiseerde.

(Vervolg van pag. 1)

schikkingsrecht niet prijsgegeven. Het was uit~

drukkelijk neergelegd in art. 2 der· met Indonesië gesloten overgangsovereenkomst.

De grote fout der Nederlandse Regering is ech~

ter geweest, dat zij zich aan de naleving van die overee.pkomst niets heeft laten gelegen liggen.

Reeds in Mei 1950 heeft prof. Oud daarop gewezen. .

De V.V.D.-fractie diende toen een motie in, waarin het beleid d~ Regering op dit punt werd afgekeurd. De anti-revolutionnairen hebben voor die motie, die overigens geen meerderheid kon verwerven, gestemd. •

Zij hebben zich toen allerminst op het standpunt gesteld. dat de Regering deze zaak maar blauw-blauw moest laten, omdat het toch een verloren zaak gold. Er waren toen geen anti- revolutionnaire ministers.

Was de toestand nu in 1952 zo veranderd. dat men kon zeggen: wat in 1950 nog mogelijk was, was het in 1952 niet meer?

Een betoog van deze strçkking ter verontschul- diging van de anti-revolutionnaire ministers zou althans zin hebben gehad. Maar het is duidelijk, dat •n het licht der anti-revolutionnaire houding van I 950. een beroep op het gebeurde in I 949 van nul en gener waarde is.

Ook al zou de V.V.DAractie in 'I 949 de grootst denkbare fout hebben gemaakt, dan kan dit de in 1952 opgetreden anti-revolutionnaire ministers niet disculperen .•

Geheel het betoog van .,Trouw" is niet anders dan een manoeuvre óm de aandacht van de hoofdzaak af te leiden.

Wat het blad had behoren te doen, was aan- tonen, dat zijn geestverwant Gerbrandy ongelijk had in zijn critiek op het K~binet van 1952. Die critiek is niet weerlegd met een beweetde fout, door anderen in 1949 gemaakt, breed uit te me- ten.

.,Let op de datum!" schrijft .. Trouw".

Inderdaad, de datum is hier datgene, waarop het aankomt. Die datum is, als het over de ver- antwoordeliikheid van de anti-revolutionnaire ministers gaat niet 1949, maar 1952.

Toen kregen anti-revolutionnaire bewinds-.

lieden de kans om de lijn van het beleid om te buigen. Zij hebben dit niet gedaan en daarmee hebben zij als leden der Regering zich evenzeer de toorn van prof. Gerbrandy op de hals gehaald als de overige ministers.

Als "Trouw" vindt, dat prof. Gerbrandy hier ten onrechte getoornd heeft, laat het blad hem dit dan onder het oog brengen.

Het zal dan stellig een nuttig werk verrichten, want men kan er van op aan, dat er onder de anti- revolutionnairen in den lande velen zijn, die voor de houding der Regering op dit punt even weinig waardering hebben als de heer Gerbrandy en die de datum 1952 voor de verantwoordelijkheid van hua ministers belangrijker zullen vinden dan 1949.

Wat later gaf de commissaris van de Koningin in Limburg, mr dr F. Houben, zijn mening: Lim~

burg zal bij de nationale viering geen uitzonde- ringspositie innemen, maar wel is het gewend op zijn eigen manier feest te vieren.

• Nogmaals, velen zullen met instemming van deze houding kennis nemen.

Heeft ons volk dan bezwaar tegen zingende, dansende en spelletjes verrichtende burgemeesters? Als deze uitingen worden verricht tijdens de feesten temidden van een uitbundige bevolking.

zeer zeker niet. Maar wel. als het gaat om een min of meer opgeschroefde voorbereiding, die onze magistraten een stempel van onbekwaam- heid en onzelfstandigheid oplegt. .

De Nederlanders hebben niet alleen een his~

torisch gegroeid begrip voor vrijheid, maar zij zijn ook spontaan.

Overbodige ordening ligt ons nu eenmaal niet en zeker geen ordening. die een nationale feest- viering in zekere banen moet vo~ren.

Daarom hebben dè Limburgse burgemeesters volkomen gelijk. dat zij aldus van zich hebben afgebeten.

Rassenonderscheid (I)

Û p de op 12 Februari uit Den Helder ver- trokken onderzeebootjager "Holland" zijn de gekleurde leden van de bemanning niet mee uitgevaren.

De onderzeebootjager maakt een reis rondom Afrika. Op die reis zullen landen worden aange- daan, waar rassenonderscheid wordt gemaakt.

Een van die landen is Zuid-Afrika, aldus meldt ,.Het Vrije Volk".

Daarom heeft de Marine er de voorkeur aan gegeven de gekleurde leden van de bemanning niet mee te laten varen. Deze leden van de bemanning '-- enkèle matrozen - hebben zich daarmee accoord verklaard.

Nader hebben wij van bevoegde zijde vernomen, zo vervolgt .,Het Vrije Volk", dat bij de Marine reeds jaren deze gedragslijn wordt ge- volgd.

Wanneer een van onze oorlogsbodems een land bezoekt, waar rassenonderscheid wordt gemaakt, worden gekleurde leden van de bemanning in. de gelegenheid gesteld de reis niet mee te maken.

Op deze wijze kunnen onaangenaamheden worden voorkomen. Tot nog toe is tegen dit beleid van de kant der gekleurde opvarenden geen bezwaar gerezen.

In dit speciale geval is ons met nadruk ver- zekerd, zo gaat het blad verder, dat het initiatief tot de genomen stap geheel van Nederlandse zijde is uitgegaan.

De regering van Zuid-Afrika heeft geen_ en- kele aandrang uitgeoefend.

De onaangenaamheden, die zich in het verleden hebben voorgedaan en die men voor de toe- komst wil vermijden, zijn van de volgende aard geweest.

Het is voorgekomen, dat een s·urinaams officier gedwongen werd in het Negercompartiment van een tram te rijden.

Enl:ele malen zijn Negers en andere kleurlingen uitgesloten bij ontvangsten, aldus. het socia- listische dagblad.

Rassenonderscheid (Il) f) et Vrije Volk" geeft bij het bovenstaan-

.,"J de bericht onder het opschrift "Fier"

het navolgende commentaar:

.,Aan enige gekleurde matrozen van het oor- logsschip "Holland", dat een reis om Afrika maakt, is te verstaan gegeven, dat het wellicht beter was, dat zij de reis niet mee zouden maken.

In het verleden hebben zich onaangenaamheden voorgedaan bij het bezoek aan landen, waar blanken en gekleurden niet op voet van gelijkheid worden behandeld.

Ten einde herhaling van deze onaangenaamheden te voorkomen, laat de marine gekleurde leden van de bemanning thuis bij officiële bezoeken aan landen. Dat geschiedt, naar ons is meege- deeld, met goedvinden van de betrokkenen.

Dat is een pijnlijke zaak. Pijnlijk voor onze marine en pijnlijk voor de gekleurde leden van de bemanning.

Er zal geen verschil van mening over bestaan,

t APRIL 1955- PAG. I

dat het ongewenst is bij enige gelegenheid in Nederland of op een Nederlands schip rasonder- scheid te maken.

Wij kunnen ons voorstellen, dat een gekleurd personeelslid er tegen op ziet een reis mee te ma~

ken naar een land, waar hij de kans loopt, niet gerespecteerd te worden.

Zou hij verzoeken, die reis te mogen overslaan, dan zou dat verzoek zeer welwillend overwogen moeten worden.

Maar wanneer het initiatief niet uitgaat van het gekleurde lid van de bemanning, doch van de leiding van de marine, ligt de zaak anders.

Het is voor een gekleurd lid van het personeel moeilijk .om te zeggen: ik ga toch mee, wanneer de marineleiding hem wijst op de eventuele moei~

lijkheden en hem voorstelt maar niet mee te gaan.

Het komt ons voor, dat de leiding van de ~a

rine haar beleid dient te herzien. Moge zij het zich.

veeleer tot plicht rekenen, gekleurde leden van de bemanning- alle steun toe te zeggen bij mogelijke moeilijkheden, dan hun af te raden mee uit te varen.

Dat is een fierdere houding - en op de lange duur wellicht ook een menselijker standpunt."'

Rassenonderscheid (lil)

Wij zijn het met .. Het Vrije Volk" eens, dat het hier gaat om een pijnlijke zaak. Pijn~

lijk, maar ook uiterst belangrijk. Zo belangrijk, dat haar draagwijdte verre uitgaat boven alle politieke meningsverschillen.

Als wij bij het commentaar van .. Het Vrije Volk" enige kanttekeningen plaatsen, zoeken wij het dan ook geenszins in het politieke vlak.

Toch kunnen wij het met het standpunt van .,Het Vrije Volk" niet eens zijn.

In de eerste plaats lijkt het ons onjuist, dat de Marineleiding in deze een beslissing neemt, die zodanig is gesteld, ·dat de betrokken leden van de bemanning zich met deze beslissing ,.accoord kunnen verklaren".

Waarom is hies. geen sprake geweest van een eenvoudig bevel? Een bevel, niet in de onsympa~

thieke zin van het woord. maar een bevel. dat is gebaseerd op een juist psychologisch inzicht, dat . de gekleurde bemanningsleden beschermt tegen onaangenaamheden?

Een dergelijk bevel zal minder zwaar worden aangevoeld dan een soort van overleg, dat het voor de betrokken partijen alleen maar moeilijker ..

maakt.

Dat de leiding van de Marine haar bl!leid in dit opzicht dient te herzien, lijkt ons volkomen juist, doch niet in de zin als "Het Vrije Volk" bedoelt.

Het steun toezeggen bij mogelijke moeilijkhe~

den aan de gekleurde leden van de bemanning lijkt ons een slag in de lucht. Op welke wijze moet een dergelijke steun in het buitenland worden verlee~d. waar de kleurlingen niet welkom zijn? Het wil ons voorkomen, dat van een dergelijke steun in de praktijk niet veel terecht zal

.komen. ·

Dit heeft met een "fiere houding" zoals "Het Vrije Volk" schrijft, niets te maken.

Nogmaals, het betreft hier een pijnlijke zaak.

waaruit blijkt, dat het met d~-vrijheid op onze aardbol nog maar droevig is gesteld.

Nasleep van Oss

Het bevel tot het afbreken van enige wonin•

gen te Oss, waaromtrent wij in ons week~

blad van 26 Maart j.l. onze mening hebben geuit, · heeft een bedenkelijke, doch overigens niet geheel onbegrijpelijke nasleep gekregen .

De katholiek georganiseerde gemeente-ambte- naren van Oss hebben besloten om opdrachten tot afbraak van clandestien opgerichte bouwwer~

ken eerst te toetsen op hun redelijkheid.

Nogmaals, een, vooral in psychologisch opzicht begrijpelijke reactie, nochtans e~n reactie, die vol ..

komen onjuist is.

Het beoordelen van de maatstaf .der redelijkheid is niet de taak van hen, die in overheids~

dienst zijn getreden. Bij weigering van de hen opgelegde taak is de gemeentelijke overheid volkomen bevoegd aan de gemeenteambtenaren ont•

slag te verlenen.

Daarom is de houding van de katholieke amb~

tenaren in Oss principieel onjuist.

Doch, zoals reeds gezegd, zij is niet geheel onbegrijpelijk en zij accentueert wel in bijzondere mate de zonderlinge beslissing v.an het gemeente~

bestuur van Oss, die overal in den lande terecht zoveel stof heeft doen opwaaien.

(4)

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

17 September a.s.

Plaatselijke voorbereidings·

commissie van de afdeling Renkum-Heelsum-

Doorwerth

Onder voorzitterschap van de heer H.

J. de Ridder heeft zich in de afdeling

Re~um-Heelsum-Doorwerth een plaat- Bt'lijke voorbereidingscommissie gevormd voor het organiseren van het bezoek aan de liberale manifestatie op 17 September a.s.

In de Commissie hebben verder nog zit- ting: mej. C. C. Koning en de heer H.A.

N .. Busser.

De afdeling Renkum-Heelsum-Door- werth heeft het vaste voornemen met een groot aantal Partijleden en geestverwan- ten naar Den Haag te komen.

Voorbereidingscommissie Centrale Den Helder

Ook in de Centrale Den Helder is een regionale voorbereidingscommissie voor de. V.V.D.-dag op 17 September a .. s. gevormd.

De voorzitter van deze commissie is mr dr C. Berkhouwer te Alkmaar.

Verder maken van deze commissie deel uit: mevr. J. C. van Doornik-Meyer te Hoorn, B. F. Vertaille te Den Helder, Th.

Ry.nberg tè Bergen en D. Kaan te. Mid- denmeer.

Vanzelfsprekend zullen door deze com-

min~ vele Partijleden uit de Centrale Den. Helder worden opgewekt de V.V.D .. - 'Dag te bezoeken.

(Vervolg van pag. 2)

kosten van levensonderhoud, ook ten plàttelande".

Verheugd toonde onze woordv:1erder zich ook, dat de minister had toegezegd, te pogen de eerste bestelling te vervro'e-

gen. _

Hij hoopte, dat de proef, die in Delft en. in Tilburg zal worden genomen, n.l.

om massa-drukwerken en ongeadresseer- de stukken (huis-aan-huis-bezorging) uit de eerste bestelling te nemen en een ge- splitste ochtendbestelling in te voeren, succes zal hebben.

· Hij pleitte er ook voor, toch te zorgen, dat poststukken, welke Zaterdag op een ¹ bepaald uur ter post zijn bezorgd, Maan- dag in de ·eerste bestelling worden op- genomen.

Wanneer het P.T.T.-bedrijf zich - zeer terecht - een vervoerbedrijf noemt, dan rijst toch de vraag, of zulk een vervoerbedrijf ertoe mag overgaan, 1 Y" et- maal per week de gehele zaak stop te

zetten. •

Zou het niet mogelijk zijn er nog iets op te vinden om hierin verbetering te brengen en het personeel dan een com- pensatie te geven zoals in andere conti- nu-bedrijven óók mogelijk is? ·

Raad voor de Kunst Q ok ohze Eerste Kamerfractie heeft

zich verenigd met het wetsontwe:lp Instelling van een Raad voor de Kunst, dat z.h.s. werd aanvaard. Dit geschiedde, wat onze V.V.D.-fractie betreft echter niet, dan -nadat de heer .De Vos van Steenwijk van minister Cals een pertinente toezegging had gevraagd en ge- kre_gen.

:Die toezegging betrof de noodzakelijke veelzijdigheid in de samenstelling van de Raad voor _de Kunst en in het bijzonder het niet voortrekken van de experimentele !mnst boven de z.g. traditionele en andere kunstuitingen.

De heer De Vos van Steenwijk had namelijk wel sterk de indruk. dat de Rege- ring haar adviseurs op dit punt hé meest zoekt op het gebied van de experimentele kunst en dat leek hem toch bepaald onjuist.

Minister Cals achtte deze nadrukkelij- ke verzekering eigenlijk overbodig, maar toch verklaarde hij haar "te allen over- vloede bij deze nog eens nadrukkelijk • te geven".

De heer De Vos van Steenwijk bracht ook de aan de kimstertaarsverenigingèn toe te kennen invloed ter sprake.

Nieuws uit Afdelingen en Cent.,-ales

Ons Kamerlid Zegering Hadders sprak te

Appingedam

Ons Kamerlid Zegering Hadders sprak op 24 Maart voor dê afdeling Appinge- dam in hotel Kraaima. De zaal was goed bezet.

De heer Zegering Hadders hield een boeiende lezing; die bij allen zeer in de smaak viel.

Na de pauze kwamen vele vragen los, die door de spreker vlot beantwoord werden. Het was voor de bezoekers een leerzame avond.

Winschoten boekte ledenwinst

De afdeling Winschoten heeft bij de jaarlijkse algemene ledenvergadering tot .bestuursleden benoemd mej. S. A. Roe-

senburg en de heren G. D. Muntinga en

J. F. Repko. •

•Het beleid van. de raadsfractill werd besproken en goedgekeurd.

Het afgelopen jaar gaf ledenwinst en de vergadering wil met kracht propaganda blijven voeren voor een verdere ledenwinst en voor een intensief bezoek aan de V.V.D.-dag.

Culemborg sloot gunstig verenigingsjaar af

De afdeling èulemborg hield op 28 Maart j.l. haar jaarlijkse ledenvergadering onder voorzitterschap van de heer A. Schouten.

Uit het jaarverslag van de secretaris bleek, dat het aantal leden in het afgelopen jaar is toegenomen. Het financieel verslag van de penningmeester werd goedgekeurd en werd eervol décharge verleend voor het gevoerde beheer.

De aftredende bestuursleden de heren H. G. v. d. Berg, W. Bleijenberg en J.

Koedam werden bij acclamatie herkozen.

De voorlopige candidaten werden gesteld voor de Tweede Kamer-verk!ezing in 1956. ·

De Beschrijvingsbrief' voor de Algeme-

MINISTER CALS ... -. pertinente toezegging ...

Er bestaan twee verenigingen: in de eerste plaats de in 1931 opgerichte en in 1932 Koninklijk goedgekeurde Nederland- se Federatie van Beeldende Kunstenaars- verenigingen - de z.g. "oude vereniging"

- en· in de tweede plaats de Nederlandse Federatie van Beroepsverenigingen van Kunstenaars, de nieuwe federatie, die zich niet tot de beeldende kunstenaars beperkt. ·Zij staat, zo méende spreker, speciaal de experimentele kunst voor en noemt een schilder als Ouborg (met zijn

"Vader en Zoon"!) representatief.

En· iiu had hij, ook door bepaalde uit- latingen van minister Cals, de indruk, dat de overheid zich meer instelt op ·de nieuwe vereniging, uit angst om niet genoeg "progressief" te zijn.

Het leek hem echter, dat de minister de oude federatie bij het doen van aan- bevelingen toch niet mocht achtersteHen bij de nieuwe.

Minister Cals stelde hier tegenover, dat het hier z.i. geen twee gelijkwaai·dige grootheden betreft.

De oude federatie - zo zei hij - is een samengaan van een aantal plaatselijke expositieverenigingen van beeldende kunsten; de nieuwe federatie omvat alle takken van kunstenaars, al moest hij wel toegeven, dat (zoals de heer De Vos \•an Steenwijk had opgemerkt), bij de nieuwe federatie niet zijn' aangesloten de Bond van Nederlandse Architecten en de Koninklijke Nederlandse Toonkunste- naars Vereniging.

De minister wilde wel toezeggen, ook-·

aan de oude federatie een plaats toe te kennen, maar niet dezelfde plaats als die, welke de nieuwe federatie daarbij zal innemen.

ne Ledenvergadering werd uitvoerig besproken en tot afgevaardigden werden benoemd mevr. mr J. Fokkerna-van Gent en de heren A. Schouten, .W van Heusden en C. G. de Raad.

Hierna gaf cJ.e voorzitter een overzicht van het gevoerde beleid in de gemeente- raad. Bij de rondvraag werd over enige punten gediscussieerd en werden suggesties gedaan voor het opvoeren van · de activiteit der leden.

Bergen (N.H.) behandelde bèlangrijke agenda

Onder voorzitterschap van de heer C.

Steinz hield de afdeling Bergen (N.H.) op 31 Maart j.l. een ledenvergadering, waarop o.m. de voorstellen van de commissie tot herziening van Statuten 'en Regle- menten alsmede de candidaatstelling voor de Tweede Kamer-vcrkiezing werden besproken.

Omtrent het eerste punt werd medegedeeld, dat het bestuur een critische stu- die del'ler voorstellen · had gemaakt en dat een aantal suggesties aan het Alge- meen Secretariaat was toegezonden. De vergadering betuigde haar instemming hiermede.

Als voorlopige candidaten voor de Tweede Kamer werden gesteld de negen zittende Kamerleden, alsmede: mr Th.

Rijdberg te Bergen (N.H.), mr L. R. J.

ridder van Rappard te Gorinchem, mevr.

mr J. M. Stoffels-van Haaften te Haar- lem, mr dr C. Berkhouwer te Alkmaar en mr H. van Riel te ;s-Gravenhage.

Na de pauze gaf ir J. G. Tomson, ge- meenteraadslid van Heiloo, een interes- sante beschouwing over het wegenpro- bleem in de buurt van Bergen.

Middenstandscommissie V.V.D. Arnhem en omstreken vergaderde

Deze .week vergaderde bovengenoemde commissie· opnieuw. Tijdens de discussies vormde zich de mening, dat men voor de Middenstand op moest koftien voor vrije huurvorming.

Ook werd aangedrongen om bij de Ge- meente pogingen in het werk te stellen lid te wordep van de Bouwkas van de Noord Nederlandse .Gemeenten, waardoor velen in de gelegenheid gesteld kunnen worden voor eigen rekening te gaan bouwen, waardoor de lasten van de gemeen- schap verlicht worden en het eigen bezit versterkt.

Het idee werd geopperd om ter wille van het verkeer op de Steenstraat te komen tot een tunnel waardoor het gevaar- lijke oversteken voor velen vermeden zou kunnen worden.

Nieuwe afdeling in Terneuzen opgericht

Op een druk bezochte openbare vergadering in Hotel Centraal te Terneuzen werd door mr H. van Riel, ondervoorzit- ter der Partij, gesproken over het onderwerp "Zeeuws-Vlaanderen en het' Libera- lisme".

Nadat spreker een historisch overzicht had gegeven van het liberalisme, behandelde hij nog een tweetal punten, die speciaal voor Zeeuws-Vlaanderen belangrijk waren, namelijk de landbouwintegratie en het Delta-plan en de dijken der Wester- Schelde.

Na de pauze werd er door de- vergade- ring een groot aantal vragen tot de spreker gericht, die door de heer Van Riel op deskundige en uitvoerige wijze werden

beantwoord. '

Na de openbare vergadering bleef een groot aantal aanwezigen nog geruime tijd bi:jeen om onder leiding van de heer ir M. J. Stoel Feuerstein en de heer L. van Vlaardingen, organisator-propagandist der Partij, te komen tot oprichting van een afdeling voor Terneuzen en de Ka- naalzone.

De oprichting dezer afdeling was een volledig succes. 21 leden traden toe, terwijl tevens een voorlopig bestuur werd gevormd, bestaande uit: ir Horstman, voorzitter; W. Scheffer, secretaris; J. v.

Waterschoot, penningmeester; A. E. Wol- vert. B. van der Eijk en J. 't Gilde.

Wij wensen onze vrienden in Zeeuws- Vlaanderen van harte geluk met dit mooie resultaat en hopen, dat de nieuwe afdeling Terneuzen en de Kanaalzone 'n belangrijk steunpunt voor onze Partij ia dit gewest zal vormen.

~ APRB.. ·IIIJI - PAG. '

ADRESWIJZIGING REDACTIESECRETARIAAT

Het huisnummer van onze redac- tiesecretaris G. Siempher op de Prinsengracht te Amsterdam is ge- wijzigd van 107'7 in

1079

Het telefoonnummer blijft onver- anderd 35343.

\. .)

Copie voor deze t"Ubriek te zenden naar:

Mejuffr. Joh. H. Springer, Alexanderstraat 16, Haarlem.

Over vacantie

En de moeilijkheid . . ^.

van een eigen opinie Zomin als over vele andere vrou-

wengroepen, heeft er in de~e ru- · briek de laatste tlid wat over de vrou- · wengroep A p e 1 d o o r n gestaan, wat niet betekent, dat er geen verslagen ge-.

stuurd werden en nog minder, dat men daar ingeslapen zou zijn.

Plaatsgebrek is oorzaak, dat wij hier ..

niet alles kunnen publiceren, hoezeer wij odk de ontvangst van verslagen en me- dedelingen op prijs stellen.

De eerste lezing in Apeldoorn, waar•

van· wli hier nu iets willen weergeven, is al oud, maar gaat nu juist weer ac- tueel worden. want het onderwerp betreft v a c a nt i e.

De presidente, offiej. S. Boekhoff, hield n.l. een inleiding over het ontstaan en de praktUk van de verplichte vacanties voor winkeliers.

Daarover ontstond een levendige· discussie onder de aanwezige dames. leder- ' een heeft recht op vacantie ,maar er' is toch een groot verschil tussen een vrij- . willig genomen en een verplichte vacan- . tie. De meningen liepen vrij ver uiteen.

Een deel der aanwezigen hield zich bezig met de vraag: hoe helpen wij ieder- een aan een vacantie?; bti anderen woog het zwaar, dat de persoonlijke \TUheid in het gedrang komt.

Het onderwerp bleek zeer iii de be- langstelling te staan, -aldus de secreta- resse,· mevrouw Niessink-Bakker.

In Januari hield mej. G. Boekhoff een voordracht over de moeilUkheden om een eigen opinie te vormen. Vast- gesteld werd, dat op zuiver vers1ande- lij'ke gronden geen mening te vormen is; altlid komt ook de intuitie om de hoek kUken.

Op ons rust de plicht alvo1·ens een mening te vormen ons van verschillende zijden te laten voorlichten.

Via sterrenkUJlde en reclame met bruine bonen, die juist maar toch mis- leidend kan zi.in. kwam de spreekster aan het eind van het betoog, waarna een levendige discussie. volgde.

In Àpeldoorn z\in de V.V.D.-vrouwen, en vooral de dames Boekhoff, zeer vin- dingrijk waar het onderwerpen voor le- zingen betreft. Maar z\i houden zich ook nog met andere dingen bezig, zoals uit het jaarverslag blijkt.

De vrouwengroep heeft meegewerkt aan verschillende collectes als het Wil- helminafonds en dergelijke, die verleden jaar bij de verkiezingen vopr de Provin- ciale Staten werd ingeschakeld voor het ophalen van oudere leden en inva- liden om deze naar het stembureau te brengen en zo nodig te helpen. Dit is meteen een kleine wentk voor andere vrouwengroepen voor de verkiezingen het vol?end jaar. ·

Inlichtingen betreffende het lidmaatschap der Volkspattij voor Vrijheid en Demecratie zijn te verkrijgep bij de plaatselijke afdelingen en bij het Algemeen Secretariaat: Konin- ginnegracht 61, 's-Gravenha- ge (telefoon 111768).