Vraag nr. 64 van 28 februari 2002 van mevrouw RIET VAN CLEUVENBERGEN

Vraag nr. 64

van 28 februari 2002

van mevrouw RIET VAN CLEUVENBERGEN

Mercuriusprojecten – Stand van zaken

In 1998 werden, onder impuls van minister Eric

Van Rompuy, door de Vlaamse regering 39

projec-ten opgenomen die subsidies konden krijgen in het

kader van Mercurius, en dit op basis van een

selec-tie door een onafhankelijke, deskundige jury.

N u , vier jaar na de feiten, moeten de resultaten in

deze dynamische gemeenten zichtbaar zijn. Na één

jaar was er reeds voor 21 projecten een

overeen-komst gesloten voor ongeveer 40 miljoen frank,

wat een investering van 2 miljard frank in de

bin-nenstedelijke commerciële centra garandeerde

( c f r. schriftelijke vraag nr. 64 van 22 maart 1999 ;

Bulletin van Vragen en Antwoorden nr. 13 van 21

mei 1999, b l z .1 5 3 8 ) . De looptijd van deze projecten

varieert : zeven projecten zouden in 1999 worden

g e r e a l i s e e r d , dertien projecten zouden in 2000

klaar zijn, zes projecten zouden ten einde lopen in

2 0 0 1 , één project zou klaar zijn in 2001 en twee

projecten zouden stoppen in 2003. Het project

Gastrodroom (Brugge) zou wegens de

grootscha-ligheid ervan pas starten in 2003 en stoppen in

2 0 0 4 . Het project Gent Lichtstad was reeds

opge-start in 1998 en zou lopen tot 2009. Voor de andere

projecten moest in 1999 de looptijd nog bepaald

worden.

Toch zijn nog niet alle projecten klaar.

In zijn antwoord op mijn vraag van 21 mei 1999

verklaarde de toenmalige minister dat aan de

loka-le besturen sloka-lechts uitzonderlijk afwijkingen

kun-nen worden toegestaan. Dit sloot aan bij het opzet :

een strenge selectie van projecten, zodat de meest

dynamische projecten voorrang kregen.

Welke projecten zijn nu nog niet klaar ?

Wanneer verwacht men dat deze projecten klaar

zullen zijn ?

Welke looptijd was voor deze projecten bepaald ?

Om welke redenen werden verdere afwijkingen

toegestaan ?

Antwoord

Stand van zaken

Het Mercuriusproject is een ware aanjager van

in-vesteringen in binnenstedelijke commerciële

cen-tra gebleken. De projecten die met steun worden

g e r e a l i s e e r d , vertegenwoordigen een totale

inves-tering van 110 miljoen euro (4,5 miljard fr.) voor

18,57 miljoen euro (749 miljoen fr.) steun. Vo o r t s

blijkt dat twee derde van de niet geselecteerde

pro-jecten ook zonder steun uit het Mercuriusfonds

worden gerealiseerd.

Voor drie projecten ("Rupelmarkt" in Boom,

"Gastrodroom" in Brugge en een deelproject

"Schoolplein - H. Hartplein" in Diksmuide)

wer-den geen overeenkomsten gesloten. De rewer-den

hier-voor was dat tweeënhalf jaar na de beslissing van

de Vlaamse regering nog steeds niet duidelijk was

of deze projecten zouden worden gerealiseerd en

op welke termijn. Voor de 35 andere projecten kon

wel een overeenkomst worden afgesloten.

Intussen is bekend dat het project "Handvrij

win-kelen" in Gent en het project "Voetgangers- en

fietsersverbindingen over het kanaal" in Halle niet

zullen worden gerealiseerd, wegens financiële

pro-b l e m e n . Het project in Blankenpro-berge pro-bleek minder

te kosten dan begroot.

Opmerking

Uit de evaluatie-enquête bleek dat de

voorgeschre-ven termijnen veel te kort waren, waardoor

pro-jectdossiers onvoldoende konden worden

uitge-w e r k t . Heel uitge-wat steden en gemeenten bleken nog

extra tijd nodig te hebben om de geselecteerde

projecten verder te concretiseren. Dit is een van de

belangrijkste oorzaken voor de achterstand van

sommige projecten. Een andere belangrijke

oor-zaak betreft problemen bij het verkrijgen van de

nodige vergunningen.

Overzicht projecten

Einddata van de totaalprojecten

Projectstatus

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2009

Totaal

Afgewerkte

2

3

3

1

0

0

0

0

0

9

Lopende

0

0

2

6

3

1

0

1

1

14

Verlengde

0

0

0

6

2

0

1

0

0

9

Stopgezette

0

3

2

1

0

0

0

0

0

6

Afgewerkte projecten

Stad

Project

Realisatiedatum

1

Sint-Truiden

Kinderanimatie Snoezie

april 1999

2

Oudenaarde

Versterken ruimtelijke samenhang van het bestaande

mei 1999

winkelapparaat, deelproject "Heraanleg Krekelput"

3

Lier

Heraanleg omgeving Zimmerplein

februari 2000

4

Diest

Restauratie van het historisch en beschermd pand

mei 2000

"'t Spijker" (enkel het hotel en de verbindingsweg)

5

Blankenberge

Heraanleg van het Casinoplein en de Onderwijs- en

september 2000

Hoogstraat

6

Maaseik

Oprichting van een Ontwikkelingsmaatschappij Binnenstad

december 2000

Maaseik (OBM)

7

Hasselt

Centrummanagementen

juni 2001

8

Vilvoorde

Pandenbeleid – woonbeleid

december 2001

9

Genk

Centrummanagement en kwaliteitsadvies

januari 2002

Lopende projecten

Stad

Project

Realisatiedatum

schijven

1

Brugge

Wonen boven winkels*

31/12/2001

1

2

Diksmuide

IJzerkaai – Kasteelstraat

31/12/2003

1

3

Eeklo

Integratie van de Molenstraat in het

31/12/2001

0

centrumwinkelgebied*

4

Gent

Groot Vleeshuis, Groentenmarkt

31/08/2003

1

5

Gent

Gent Lichtstad

31/12/2009

1

6

Gent

Heraanleg Korenmarkt, Korte Munt, Hooiaard en

31/12/2003

2

Groentenmarkt

7

Lier

Wonen boven winkels (gelinkt met project 3.2 :

31/12/2003

0

Koepelplatform)

8

Lier

Parkeerhaven met woon- en winkelfunctie

31/12/2002

0

9

Lier

Heraanleg van de Grote Markt*

31/12/2003

0

10 Mechelen

Lamot-site (niet de woningen)

31/03/2004

1

Stad

Project

Realisatiedatum

Inbreidingsproject Droesbeke)

12 Ronse

Oprichting fonds voor herontwikkeling en

30/06/2002

1

ingebruikname van leegstaande handelpanden

13 Tongeren

Oud Hospitaal (bij investeringen van individueel

31/12/2002

0

belang enkel bouw commerciële ruimten)

14 Veurne

Uitbouw en valorisatie jachthaven

31/12/2002

2

*Opmerking

– Brugge : een aanvraag tot verlenging is lopende. – Eeklo : een aanvraag tot verlenging is lopende.

– Lier : de heraanleg van de Grote Markt houdt in dat het aantal parkeerplaatsen wordt gereduceerd. Deze worden opgevangen in de parkeerhaven. Daarom worden de werken aan de Grote Markt pas gestart nadat de aanleg van de parkeerhaven is vol-tooid, zodat de overlast voor de stadsbewoners wordt beperkt. Bovendien werden het vlakbij gelegen Zimmerplein en de Eikel-straat reeds heraangelegd.

Verlengde projecten

1. Bilzen : Binnengebied Klokkestraat

Oorspronkelijke timing : 1998-2000

Nieuwe timing : 1 november 1998 – 31 december 2003

Reden van uitstel

Een noodzakelijk perceel voor het project kon pas na het vonnis van de vrederechter op 11 juni 2001 worden

ont-eigend. De zorgvuldigheid die daarbij was vereist, liet voor de stad geen snellere besluitvorming toe. De

bouwver-gunning (aangevraagd in augustus 2000) kon hierdoor pas op 10 juli 2001 worden afgeleverd. Medio oktober 2001

zijn de werken effectief van start gegaan.

2. Eeklo : Realisatie van de "halter" voor integratie van het Krügerproject in het centrumwinkelgebied

Oorspronkelijke timing : 1999-2000

Nieuwe timing :

–

private investeringen van algemeen belang : 1999 – 31 augustus 2001

–

publieke investeringen : 1999 – 31 oktober 2001

–

private investeringen van individueel belang : 1999 – 31 december 2002

Reden van uitstel

3. Genk : Ondergrondse parking Sint-Martinuskerk en heraanleg van het plein

Oorspronkelijke timing :

–

voorbereiding : 1 september 1998 – 31 oktober 1998

–

ontwerp- en vergunningsprocedure : 1 november 1998 – 30 april 1999

–

realisatie : 1 mei 1999 – 31 maart 2000

Nieuwe timing :

–

voorbereiding : 1 september 1998 – 31 januari 1999

–

ontwerp- en vergunningsprocedure : 1 februari 1999 – 30 november 1999

–

realisatie : 1 december 1999 – 30 april 2002

Reden van uitstel

In februari 2000 werd tijdens het maken van de palenwand (buitenwand van de parking) een hogere waterstand

geconstateerd dan verwacht. Uit een daaropvolgende proefboring bleek dat het waterpeil circa 3 meter hoger

stond dan het studiebureau had verwacht. Uit een simulatie van bemaling bleek dat een grondwaterbemaling niet

mogelijk was en dat derhalve voor een andere uitvoeringsmethode diende te worden gekozen. Het uitwerken van

een alternatief vergde tijd, evenals het bereiken van een akkoord tussen de stad Genk en de privé-partners over de

verdeling van de kosten.

4. Genk : Revitalisering en herprofilering van de Vennestraat

Oorspronkelijke timing : juli 1998 – december 1999

Nieuwe timing : 1 juli 1998 – 31 december 2002

Reden van uitstel

De winkel-woonpremie is, naast de heraanleg van de straat, de bouw van een justitieantenne en de creatie van een

multiculturele versmarkt, het sluitstuk van dit project. Bij de indiening van het Mercuriusproject moest de

winkel-woonpremie nog geïmplementeerd worden. Dit wil zeggen dat er een gebiedsafbakening diende te gebeuren en

beoordelings- en financieringscriteria dienden te worden uitgewerkt die in de vorm van een reglement dienden te

worden goedgekeurd door de gemeenteraad en de toeziende overheid. Deze procedure vergde tijd.

Het reglement heeft betrekking op wezenlijke verbeteringen van het gehele pand, er wordt van de gebruiker

ver-wacht dat er wezenlijke investeringen gebeuren. Het plannen van investeringen vergt tijd van de handelaars, zowel

om financiële middelen vrij te maken als voor het uitwerken van plannen. Het reglement is op 1 oktober 1998 in

werking getreden. Op dit ogenblik werden m.b.t. de Vennestraat achttien dossiers goedgekeurd, en dit op een

to-taal van 75 in aanmerking komende panden. Dit betekent dat er op relatief korte termijn zeer belangrijke

resulta-ten werden gehaald.

5. Gent : Bootverbinding Zuid–Gaversteen

Oorspronkelijke timing : 1999-2000

Nieuwe timing : 1999 – 31 december 2003

Reden van uitstel

De private investeerder beschikte tijdelijk niet over voldoende financiële middelen om te starten met de

noodza-kelijke werken voor de bootverbinding, aangezien bij de renovatie van de theaterzaal Capitole nog niet had

afge-rond. De investeerder heeft toegezegd om in het voorjaar van 2002 te starten met de renovatie van de Vismijn en

de bijbehorende steiger voor de bootverbinding.

6. Gent : Jachthaven Nieuwbrugkaai–Voorhoutkaai

Oorspronkelijke timing : 1 december 1998 – 31 december 2001

Nieuwe timing : 1 december 1998 – 31 december 2005

Reden van uitstel

De werken aan de Rodetorenkaai moesten in 2001 worden stilgelegd door de instorting van de aanpalende

kaai-muur aan de Hagelandkaai. De werken kunnen pas hervat worden nadat de administratie Waterwegen en

Zeewe-zen (AWZ) de herstellingen heeft uitgevoerd.

De administratie Waterwegen en Zeewezen moet voor de herstelling van deze kaai eerst kredieten uittrekken en

de werken zullen hoogstwaarschijnlijk starten in de eerste helft van 2002. Zodra AWZ haar werken aan de

Hage-landkaai heeft uitgevoerd, werkt de stad Gent de kaaiverlagingen aan de Rodetorenkaai af en worden de

aanleg-steigers gebouwd.

Het college van burgemeester en schepenen van Gent keurde op 28 december 2000 alvast de gunning van deze

werken goed. De werken voor de accomodatie van de jachthaven zijn wel al gestart.

7

Gent : Rolluikenbeleid

Oorspronkelijke timing : 1 januari 1999 – 31 december 2000

Nieuwe timing : 1 januari 1999 – 31 december 2002

Reden van uitstel

8

Kortrijk : Stadsmanagement

Oorspronkelijke timing :

–

stadsmanagement : 1998-2000

–

woon- en winkelpandenregie : 1998-1999

Nieuwe timing :

–

stadsmanagement : 28 april 1999 – 28 april 2001

–

woon- en winkelpandenregie : 28 april 1999 – 28 april 2002

Reden van uitstel

De aanstelling van de directeur vond slechts plaats begin januari 2000, waardoor de eerste aankopen pas

gebeur-den met ingang van maart/april 2000. De woon- en winkelpangebeur-denregie is dan pas effectief van start gegaan. Op dit

ogenblik zijn er voor 112 miljoen frank panden aangekocht.

9

Wetteren : Renovatie stationsomgeving (Posthotel)

Oorspronkelijke timing :

–

publieke investeringen : 1998-2000

–

private investeringen : 1998-1999

Nieuwe timing :

–

publieke investeringen : 1998 – 31 december 2002

–

private investeringen : 1998 – 31 december 2002

Reden van uitstel

De werken aan het Stationplein en de onderdoorgang werden in het voorjaar van 2001 aanbesteed. De gunning

liet op zich wachten, aangezien mede-investeerder De Lijn geen goedkeuring gaf. Door de vertraging van de

gun-ning kon de plaatsing van de onderdoorgang niet meer plaatsvinden op de twee vastgelegde weekends. De

eerst-volgende spooronderbrekingen zijn gepland voor januari 2002 en juni 2002. Daarenboven kunnen de werken aan

het plein pas gestart worden na de plaatsing van de tunnel.

Ondertussen heeft de privé-investeerder reeds het grootste deel van de werken aan het Posthotel uitgevoerd. De

heraanleg van de Nieuwstraat werd opgeleverd.

Stopgezette projecten

1. Boom : Rupelmarkt (3 deelprojecten : Marktplein, Galerijplein, Rupelplein)

Datum : stopgezet juli 2000

Redenen

het gemeentebestuur genoodzaakt om naar een andere locatie uit te kijken om het project alsnog te realiseren.

Verschillende alternatieven werden onderzocht, maar geen enkel perceel was beschikbaar, daarom moest worden

afgezien van de realisatie van het project.

2

Brugge : Gastrodroom (niet de woningen)

Datum : stopgezet juli 2000

Redenen

Voor de realisatie van het Gastrodroom op het Beursplein moest eerst een andere locatie gevonden worden voor

de huidige beurshalle. Het zoeken naar een locatie met een grote oppervlakte waarvan de verwerving financieel

haalbaar was, heeft geen concreet resultaat opgeleverd, waardoor het project niet kon worden uitgevoerd.

3

Diksmuide : Schoolplein – H. Hartplein, subproject 1 "Project voor rekening van NV Cosmat"

Datum : stopgezet januari 2000

Redenen

Doordat het als eerste gerangschikte project van Diksmuide "IJzerkaai-Kasteelstraat" het leeuwendeel (21

mil-joen fr. van de 30 milmil-joen fr.) van de maximaal toegestane subsidie voor private investeringen van individueel

be-lang ontving, zou het project met de NV Cosmat slechts beschikken over 9 miljoen frank (30-21) steun in de plaats

van 13 miljoen. Daarenboven had de jury slechts een onderdeel van het project met de NV Cosmat geselecteerd,

waardoor de privé-investeerder in het geheel afzag van de uitvoering van het project.

4

Diest : Herwaardering van de Cellebroeders-site (enkel fase A en B)

Datum : stopgezet juni 2001

Redenen

Aangezien er een financieel probleem was bij de bouwheer, werden de werken stilgelegd. Uit een inspectiebezoek

bleek dat een groot deel van het project was gerealiseerd. Het verbouwen van het gebouw langs de Koning

Albert-straat tot een commercieel pand met zes appartementen en met een doorgang naar de Michel TheysAlbert-straat,

inclu-sief de aanleg van de binnenzone tot tegen de kapel, was afgewerkt. De uitvoering van fase B, die bestond uit de

restauratie en inrichting van de vroegere kapel van de Cellebroeders, bleek echter beperkt te zijn tot de restauratie

van de twee gevels aan de kant van de binnenzone.

5

Gent : Handvrij winkelen

Datum : stopgezet juli 2001

Redenen

6

Halle : Voetgangers- en fietsersverbindingen over het kanaal (enkel de voetgangersbrug tussen station en

Dijk-straat)

Datum : stopzetting januari 2002

Redenen