Film - Make a movie
Leerdoelen
- Kennis van en onderzoek naar genre - Onderzoek naar verhaalopbouw
- Kennis van en onderzoek naar kaders en perspectieven - Nut en functie van storyboard ervaren
- Opgedane kennis in praktijk brengen middels film - Basis van het monteren eigen maken
- Presenteren
Materiaal
- Pen/potlood - Papier
- Schaar - iPad/iPhone
- Verkleedkleren en decorstukken (optioneel)
Duur
Twee tot tweeënhalf uurInleiding
Zo’n 150 jaar geleden kwam de eerste film uit. De mensen die deze film zagen, wisten niet wat hen overkwam. Het echte leven, afgespeeld op een doek in de saloon. Honderden fo- to’s, aan elkaar geplakt tot een lang bewegend beeld. Tegenwoordig is film niet meer weg te denken uit ons leven. Sinds de komst van smartphones kan iedereen eenvoudig zelf filmen, zonder telkens een enorme camera met zich mee te zeulen. Even op je telefoon de recordknop indrukken en gaan. Dat iedereen kan filmen, betekent overigens niet dat iedereen een goede film kan maken. Want wat breng je bijvoorbeeld in beeld? En wat niet?
Hoe maak je een kader? En hoe zorg je ervoor dat jouw filmpje van het begin tot het eind boeiend is? Daar ga je mee aan de slag in deze lesbrief.
Onderzoeksopdracht
Er zijn sinds de introductie van film al duizenden films gemaakt. De een beter dan de ander. Wat alle films gemeen hebben, is dat ze een genre bevatten. Iedereen kent wel een goede actiefilm, een spannende horrorfilm of zo’n heerlijke zoetsappige romantische comedy.
Maar wat is jouw favoriete genre? En wat is jouw favoriete film binnen dit genre?
Mijn favoriete genre is: ………..
Mijn favoriete film is: ………..
Bekijk vervolgens de trailer (YouTube) van de film.
Filmopbouw
Elke film heeft een verhaal. Vaak zijn filmverhalen opgebouwd uit een aantal terugkerende elementen en rollen:
De hoofdrolspeler: je volgt de hoofdrolspeler van dichtbij. Je kunt je inleven in de keuzes en emoties van de hoofdpersoon.
De bijrol: een goede vriend, meester, collega die de hoofdpersoon van adviezen (goed/
fout) voorziet.
De vijand/ het probleem: bijna in elke film heeft de hoofdpersoon een probleem. Hij moet bijvoorbeeld de wereld van de ondergang redden of hij heeft een vijand. Denk aan een professor die de wereld ten onder wil brengen.
Elke film (op een enkele uitzondering daargelaten) is als volgt opgebouwd:
Begin: introductie van het verhaal en de hoofdpersonen.
Midden: het aandienen van een probleem of vijand.
Eind: het oplossen van het probleem.
Daartussen gebeurt natuurlijk een heleboel. Zo lijkt het probleem vaak opgelost, komt het toch nog een keer terug en lost de hoofdrolspeler het probleem vervolgens voorgoed op.
Einde!
Kenmerken van genres
Bepaalde genres hebben hele specifieke kenmerken. Horror hangt aan elkaar van span- nende muziek en shots waar je vaag, of net niet, ziet wat er aan de hand is. Zet maar eens een horrorfilm aan zonder geluid. Supersaai! Bij actiefilms zijn er veel snelle beelden, har- de geluiden en explosies. Je valt van de ene in de andere actie. Of wat dacht je van wes- terns; je kijkt de vijand van dichtbij recht in de ogen. Zweet druppelt op zijn voorhoofd. Je ziet een close shot van een doorgeladen pistool en vervolgens … pang pang pang! Actie!
En vergeet vooral de klapdeurtjes en het fluitende muziekje niet.
Bekijk nu jouw lievelingsfilm (of de trailer) en beantwoord de volgende vragen:
Wie is de hoofdpersoon? ………..
Wie is de bijrol? ……….
Wie is de vijand / wat is het probleem? ………
Welk genre heeft de film? ………
Welke drie kenmerken van dit genre kun jij benoemen?
1:……….
2:……….
3:………..
Kaders en perspectieven
Perspectief is de manier waarop je naar iets kijkt. Dat kan om een mening gaan, maar ook letterlijk om hoe jij iets ziet. Zo heb je in film de volgende perspectieven:
Vogelperspectief
Je filmt hierbij de hoofdpersoon schuin van boven. Dit hoeft niet heel extreem te zijn. Op een stoel gaan staan is al voldoende. Het effect is dat je als kijker neerkijkt op de hoofd- persoon. Je maakt hem daarmee klein en onzeker.
Kikkerperspectief
Je gaat door je hurken en filmt de hoofdpersoon. Schuin van onder dus. Het effect is dat je als kijker heel erg opkijkt tegen de hoofdpersoon. Je geeft hem daarmee macht. Het is ook een goed effect om spanning op te bouwen.
Over Shoulder
Stel, je bent met iemand in gesprek die tegenover je staat. Bij een over shoulder kijkt de cameraman/vrouw mee over de schouder van degene die op dat moment luistert. Als kijker ben je dus onderdeel van het gesprek en je ziet degene die praat. Het effect is dat je onderdeel van het gesprek bent en je verplaatst in degene die luistert.
Selfie
Je filmt jezelf. Te gek voor vlogs en hippe films, maar gebruik het niet teveel.
Kaders
Vervolgens kun je je shot kaderen. Degene die achter de camera zit, bepaalt wat er in beeld komt.
Wide
Bij een wide shot zie je de hele omgeving. De hoofdpersoon is ook ergens in beeld, maar staat niet per se centraal. Dit is een handig beeld om te laten zien waar de hoofdrolspeler zich bevindt.
Medium
Bij een medium shot zie je de omgeving, maar vooral ook de hoofdpersoon, centraal in het shot. Dit is een handig shot om de aandacht op de hoofdrolspeler te vestigen, terwijl je wel wil laten zien aan de kijker waar hij/zij op dat moment is.
Close
Bij close zit je erg dicht op je hoofdrolspeler. Met dit type shot kun je emoties goed in beeld brengen. Je ziet immers elke beweging in het gezicht van je hoofdrolspeler. Hiermee kun je erg goed de spanning opbouwen.
Ter illustratie:
Als je dit plaatje ziet, krijg je spontaan zin om op vakantie te gaan en op het strand te liggen.
Maar als je vervolgens het origineel bekijkt, vergaat je het plezier direct. Op die vuilnisbelt hoef jij niet te liggen ...
Kortom, de cameraman heeft hier gekaderd. Hij heeft precies in beeld gebracht wat hij wil dat de kijker ziet. En dat is niet altijd de werkelijkheid. Dat is kaderen. De cameraman maakt zijn eigen schilderij.
De kaders en shots nog even op een rijtje:
Opdracht 1: Kaderen
Stap 1:
Knip de volgende vorm uit een A4- of A3-vel. Teken met een liniaal een rechthoek op het papier, gelijk aan de lijnen van je papier, maar dan drie centimeter naar binnen. Knip het middelste gedeelte uit. Je hebt nu een soort iPad van papier, met de werkelijkheid als beeld.
Zoek nu op de plek waar je bent naar een stukje dat op een hele andere locatie lijkt. Je hebt bijvoorbeeld een dekbed van een strand, of een poster van een bos in je kamer. Of op school heb je een piepklein stukje groen aan de rand van het schoolplein. Kijk of je een klasgenoot hier zo in kunt plaatsen met het kader voor je, dat het er echt op lijkt dat hij/zij ergens anders is. Probeer hier eens mee te spelen. Wat kun jij allemaal weghouden uit je beeld? Nu je toch bezig bent, loop gelijk even alle standpunten langs en oefen ze.
• Close
• Medium
• Wide
• Selfie
• Kikker perspectief
• Vogelperspectief
• Over shoulder
• Selfie
Nu we hebben geleerd over genres, filmopbouw, perspectieven en kaders is het tijd om zelf aan de slag te gaan!
Opdracht 2: Verhaal
Om een film te kunnen maken, heb je een verhaal nodig. Misschien zit je wel boordevol ideeën, maar het kan ook zijn dat je eerst wat inspiratie nodig hebt. Pak jij pen en papier?
Dan kunnen we beginnen.
Elementen voor een filmverhaal:
Hoofdrolspeler
• Hoe heet je hoofdrolspeler?
• Wat draagt hij/zij?
• Wat zijn zijn/haar karaktereigenschappen?
• Wat voor stem heeft hij/zij?
• Wat zijn zijn/haar talenten?
Bijrol (niet noodzakelijk)
• Hoe heet je bijrol?
• Wat draagt hij/zij?
• Wat zijn zijn/haar karaktereigenschappen?
• Wat voor stem heeft hij/zij?
• Wat zijn zijn/haar talenten?
Vijand
• Hoe heet je vijand?
• Wat draagt hij/zij?
• Wat zijn zijn/haar karaktereigenschappen?
• Wat voor stem heeft hij/zij?
• Wat zijn zijn/haar talenten?
Probleem
• Wat is het probleem?
• Hoe gevaarlijk is dit probleem?
• Hoe kan het worden opgelost?
Genre
Welk genre kies jij voor je film? En welke kenmerken van dit genre wil je zeker terug laten komen?
Als het goed is, heb je nu alle elementen voor een goed verhaal. Verdeel alle informatie die je hebt over het begin (introductie van de personages), midden (aandienen van het probleem en de start van het oplossen hiervan) en eind (oplossen van het probleem).
Schrijf dit (korte) verhaal uit in een aantal zinnen. Denk vooral niet te moeilijk!
Nu je verhaal klaar is, is het tijd om te bedenken hoe je je verhaal in beeld gaat brengen.
Dit doe je door het maken van een storyboard
.
Binnen een storyboard teken je per vakje wat je in elke scene ziet. Dit hoeft geen kunst- werk te worden. Het gaat erom dat je straks, als je gaat filmen, precies weet welke shots je gaat maken, wat je acteurs zeggen en welke acties er in het shot zitten.
Noteer bij elk vakje:
• De tekst
• Hoelang het shot ongeveer duurt (less is more!)
• Welk perspectief je gebruikt
Probeer minimaal twee verschillende kaders te gebruiken en zorg dat je van perspectief wisselt.
Emotie in je film? Gebruik een close shot.
Opdracht 3: Filmen
Nu is het tijd om te gaan filmen. Deze lesbrief is erop ingericht dat je dit met een iPad of iPhone doet, aangezien iMovie, het programma waar je de film zo mee gaat monteren, een van de beste en meest complete gratis apps is.
Even wat tips voordat jij, aan de hand van je storyboard, een film gaat maken:
- Zorg dat je tablet of telefoon overdwars is als je filmt. Je gaat de film immers maken voor TV of bioscoop (toch?).
- Zorg dat je microfoon vrij is (geen vingers erop), dat je zo min mogelijk achter grondgeluid hebt en dat je uit de wind staat. Op die manier is de geluidskwaliteit op z’n best.
- Verwijder de beelden waar je niet tevreden over bent direct. Dat scheelt een hoop uitzoekwerk bij het monteren.
Zoek je acteurs, verkleedkleding, eventuele decorstukken en cameraman/vrouw bij elkaar, lees je storyboard door en ga aan de slag! Heel veel succes.
Opdracht 4: Monteren
Als het goed is heb je nu alle beelden verzameld. Deze gaan we monteren. Hiervoor gebruiken we het programma iMovie. Hoe je monteert, leer je van de Videomakers.
Opdracht 5: Presenteren
Nu je film af is, is het tijd voor een heuse filmavond. Hoe tof is het als jij en al je klasgeno- ten elkaars films kunnen kijken? Vertel voordat je je film start wat je precies hebt gedaan:
• Hoe is je verhaal ontstaan?
• Hoe was het filmproces?
• Wat vond je lastig?
• Wat vond je leuk?
En dan ... start de film! Vergeet vooral de popcorn niet.
Zet je klasgenoten in het zonnetje
Niets is leuker dan van anderen te horen dat je ergens goed in bent. Aan het eind van de les mag je als klas in beraad om een aantal talenten uit te roepen. Bij wie zagen jullie het vonkje ontspringen? Wie toonde durf? Wie kwam met een origineel idee? Wie moet hier meer mee doen? Met de klas noem je drie klasgenoten die opvielen, geef ze terug waar- om je ze ergens goed in vindt. Zet ze lekker in het zonnetje! Hebben jullie eigenlijk meer dan drie personen die opvielen? Geen probleem! Dan benoem je er gewoon meer. Maak er geen populariteitswedstrijd van. Probeer te kijken naar wie ergens in opviel, dat kan ook een stille klasgenoot zijn die opeens ‘aan’ ging.
Ontwikkel jezelf bij Kunstbende
Merkte je dat dit echt jouw ding is? Maak snel een profiel aan op kunstbende.nl. Bij Kunst- bende ontmoet je veel andere creatieve makers en kun je meedoen met leuke workshops.
Haal eruit wie erin zit!
Deze les is ontwikkeld door Cultureel Verschil in opdracht van Kunstbende en Rabobank.
