DE SANITAIRE TOESTELLEN

(1)

SANITAIR INSTALLATEUR

Constructiv

DE SANIT AIR INST ALL ATEUR DE SANIT AIRE TOESTELLEN

(2)

Constructiv, Brussel, 1997

Deze publicatie is beschikbaar onder de licentie Creative Commons: Naamsvermelding-NietCommercieel-GelijkDelen.

Deze licentie laat toe het werk te kopiëren, distribueren, vertonen, op te voeren, en om afgeleid materiaal te maken, zolang Constructiv vermeld wordt als maker van het werk, het werk niet commercieel gebruikt wordt en afgeleide werken onder identieke voorwaarden worden verspreid.

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/deed.nl

D/1997/1698/13

Contact

Voor opmerkingen, vragen en suggesties kun je terecht bij:

Constructiv

Koningsstraat 132 bus 1 1000 Brussel

t +32 2 209 65 65 info@constructiv.be

(3)

VOORWOORD

2

Situering

De bouwsector, een draaischijf van onze economie, heeft voortdurend te kampen met een groot aantal uitdagingen. Een van deze uitdagingen is ervoor zorgen dat de sector over opgeleide arbeidskrachten beschikt.

Om deze nood aan arbeidskrachten te lenigen, besteedt Constructiv bijzondere aandacht aan het bouwonderwijs en aan de jongeren die kiezen voor een bouwopleiding.

Ook de bij- en nascholing van volwassenen blijft een noodzaak omdat de technieken en materialen sterk wijzigen en er meer aandacht zal gegeven worden aan het veilig en duurzaam bouwen.

Daarom heeft Constructiv, samen met de beroepsorganisaties, opdracht gegeven aan redactieteams om verschillende handboeken uit te werken. Deze modulaire handboeken kunnen een aanvulling zijn aan de publicaties van het WTCB. De redactieteams kunnen worden samengesteld uit instructeurs, docenten en lesgevers. Ook beroepsverenigingen en mogelijk ook fabrikanten kunnen vakspecialisten uitvaardigen om een handboek te ontwikkelen dat overeenstemt met de huidige realiteit op de werkvloer.

De handboeken van Constructiv

De modulaire handboekenreeksen werden ontwikkeld door Constructiv en zijn partners ter ondersteuning van de lessen voor verschillende opleidingen en doelgroepen. Voor bijkomend leermateriaal en interactieve toepassingen kan u terecht op onze digitale bibliotheek www.buildingyourlearning.be

Stefaan Vanthourenhout, Voorzitter

VOORWOORD

(4)

WERKGROEP

– Opmaak en eindredactie:

De heer Boeynaems

De heer Cornelis (Antwerpse Waterwerken) De heer Ides

De heer Rouseu De heer Uten De heer Verhoeven – Coördinatie:

De heer P. Becquevort

INHOUDSTAFEL

MODULE VII: SANITAIRE TOESTELLEN

1. INLEIDING ... 5

2. WASTAFEL ... 7

2.1. Omschrijving ... 7

2.2. Materiaalsoort ... 7

2.3. Plaatsing ... 7

3. FONTEINTJE (HANDWASTAFEL) ... 13

3.1. Omschrijving ... 13

3.2. Materiaal ... 13

3.3. Plaatsing ... 13

4. BIDET ... 14

4.1. Omschrijving ... 14

4.3. Plaatsing ... 14

(5)

5. DOUCHE ... 16

5.1. Omschrijving ... 16

5.3. Plaatsing ... 18

6. BAD ... 21

6.1. Omschrijving ... 21

6.3. Plaatsing ... 22

6.4. Massagebaden ... 24

7. SPOELTAFEL ... 26

7.1. Omschrijving ... 26

7.3. Plaatsing ... 27

8. UITGIETBAK ... 28

8.1. Omschrijving ... 28

8.3. Plaatsing ... 28

9. CLOSET (WC) ... 30

9.1. Omschrijving ... 30

9.3. Plaatsing ... 33

9.4. Spoelsystemen ... 34

10. FECALIENVERMALER ... 43

10.1. Omschrijving ... 43

10.3. Plaatsing ... 43

11. URINOIR ... 44

11.1. Omschrijving ... 44

11.3. Plaatsing ... 45

12. ANDERE TOESTELLEN ... 47

12.1. Slophoppers ... 47

12.2. Bedpanspoelers ... 47

12.3. Spuwbakken ... 48

12.4. Mandibakken ... 48

12.5. Gipsvangbakken ... 48

12.6. Overige toestellen ... 49

13. PREFAB- EN MONTAGESYSTEMEN ... 50

13.1. Inleiding ... 50

13.2. Metalen montage-draagraam ... 50

13.3. Sanitaire installatie-elementen ... 51

13.4. Voorzetwandsystemen in sanitaire ruimten ... 52

13.5. Geprefabriceerde sanitaire ruimten ... 52

(6)

MODULE VII: SANITAIRE TOESTELLEN

1. INLEIDING

BRON: “HET LATRINAIRE GEBEUREN”

BRON: VILLEROY EN BOCH

In een gemiddelde middeleeuwse stad moet voor onze normen een ondraaglijke stank hebben gehangen, waardoor natuurlijk “pest”, of andere epidemies vrij spel hadden. Waar mensen opeengehoopt samenleven is het noodzakelijk geworden om voorzieningen te treffen om het sanitaire gebeuren in goede banen te leiden.

Dit kwam slechts langzaam tot stand, en van- daag stellen we vast dat elke sanitair uitgeruste woning bijdraagt tot een betere collectieve volks- gezondheid.

In de hedendaagse woning levert de badkamer, naast de verwarming, verlichting, enz. een on- miskenbare, belangrijke bijdrage aan onze comforteisen. Dit is ooit wel anders geweest.

BRON: “HET LATRINAIRE GEBEUREN”

Slechts enkele honderden jaren geleden was het wat lichaamsverzorging en hygiëne betreft wel even anders. Geen tappunten met fris helder water; afvoer van afvalwater was synoniem met stinkende open riolen die gewoon via de straat of een beek wegvloeiden, en van een bad, lavabo of douche was geen sprake.

(7)

Vandaag vinden we in onze moderne samen- leving nagenoeg in elke woning een aantal sanitaire toestellen, die ons voorzien van zuiver water, waarmee we ons lichaam kunnen reini- gen, n die in staat zijn het vervuilde water op een stankvrije en hygiënische manier af te voeren naar de riolering.

Er is zelfs meer !

Onze huidige beschaving, met meer vrije tijd, waaruit een ware lichaamscultus ontstaan is, maakt van de badkamer een ontspanningsruimte waar we tot rust komen, en waar, door een opbeurende wasbeurt, ook de innerlijke mens tot rust komt.

De inrichting van de badkamer kan ons daghumeur sterk beïnvloeden. Het is immers de plaats waar we ’s morgens “wakker” worden.

Een sanitaire ruimte bestaat tegenwoordig uit een grote verscheidenheid in materialen en vormen van sanitaire toestellen, zodat een badkamer inrichten volledig kan gebeuren naar eigen ontwerp en smaak.

Een overzicht: 2. Wastafel

3. Fonteintje (handwastafel)

4. Bidet

5. Douche

6. Bad

7. Closet (WC)

8. Fecaliënvermaler

9. Urinoir

10. Andere toestellen :

– slophoppers

– bedpanspoelers

– spuwbakken

– mandibakken

– gipsvangbakken

11. Prefab- en montagesystemen

Belangrijk is dat deze toestellen aangesloten moeten worden overeenkomstig de Technische Voorschriften inzake binneninstallaties (zie Mod. IV.I.4.).

(8)

BRON: KERAMAG

2.3. PLAATSING

De plaatsingshoogte van de wastafel bedraagt tussen 85 en 90 cm. Hieronder verstaan we de verticale afstand tussen het zitvlak van de kraan en de afgewerkte vloer.

In principe is het aangewezen dat de types van sanitaire toestellen reeds gekend zijn vooraleer men de koud- en warmwater-aanvoer en -afvoer plaatst.

2. WASTAFEL

2.1. OMSCHRIJVING

De wastafel (of lavabo) is een wasbekken voor het wassen van handen, aangezicht en boven- lichaam. Ze heeft in grote lijnen de vorm van een uitgeronde rechthoek. Vorm, kleur en afmetingen variëren.

2.2. MATERIAALSOORT

Het oppervlak van sanitaire toestellen moet hard en glad zijn, zodat er geen afvalstoffen in kunnen dringen. De drie meest gebruikte materiaalsoorten zijn de volgende:

– verglaasd aardewerk (sanitair porselein of vuurklei), – kunststof,

– geëmailleerd plaatstaal.

ww kw ± 5 cm

± 30 cm

ongeveer 85 à 90 cm

± 15 à 20 cm

Dit zijn richtmaten en dienen per toestel eventueel te worden aangepast, afhankelijk van de richtlijnen van de fabrikant.

(9)

Wastafels worden meestal aan de muur bevestigd met consoles, ophanghaken of plugbouten.

De onderstaande tekeningen illustreren deze drie manieren.

Zichtbare leidingen en afvoer zijn weinig sierlijk. Daarom proberen we ze zoveel mogelijk in te bouwen of te camoufl eren achter een zuil (of meer en meer voorkomend: halfzuil).

BRON: SPHINX

plug

muur

wastafel

console schroef

CONSOLEBEVESTIGING

muur

wastafel

ophanghaak

OPHANGBEVESTIGING

muur

wastafel

plug bout nylon moer rondel moer

PLUGBEVESTIGING

(10)

Het afvoersysteem bestaat uit twee delen: enerzijds is er de afvoerplug in verchroomd messing, die in de wastafel gemonteerd is, anderzijds is er een stop in rubber of soepele kunststof, die aan de wastafel of aan het kraanwerk bevestigd is door middel van een kettinkje.

Bij dit afvoersysteem zorgen een platte en een o-ring voor de afdichting. Dit gebeurt door het aan- draaien van de schroefbout. Ten onrechte wordt soms nagelaten de platte ring te installeren. De afwezigheid van deze platte ring zorgt dan wel niet voor lekwater, maar maakt wel het langzaam wegstromen van het water mogelijk.

BRON: DESCO - WIJNEGEM

Wanneer de stop uitwendig mechanisch wordt bediend (via een knop op het kraanlichaam), werkt men met een verlengde afvoerplug.

dichtingskit

schroefbout o-ring

stop

(11)

Afvoerpluggen zijn er in verschillende maten:

• afvoerpluggen van 1 1/4”, afvoerleiding PVC met een diameter van 32 mm;

• afvoerpluggen van 1 1/2”, afvoerleiding PVC met een diameter van 40 mm.

Aan de afvoerplug wordt een bekersifon gemon- teerd om stankhinder te voorkomen.

BRON: SPHINX

BRON: KERAMAG

Wastafels kunnen voorzien zijn van een in- gebouwde overloop. Die zorgt ervoor dat het water nooit over de rand van de kuip stroomt en waterschade veroorzaakt, zelfs al is de stop aangebracht.

Wastafels zonder ingebouwde overloop worden voorzien van een uitwendig af- en overloop- systeem.

(12)

Bij het installeren en aansluiten van de wastafel kunnen de aanvoerleidingen voor koud en warm water op of in de muur geplaatst worden.

Die leidingen eindigen op een muurplaat of een knie (binnendiameter 1/2” binnendraad).

BRON: REHAU BRON: DESCO - WIJNEGEM

In de muurplaat wordt een afsluitkraan gedraaid (schellkraan). Die dient voor het afsluiten als er aan de kraan moet gewerkt worden of bij het afnemen van de wastafel.

BRON: SCHELL

BRON: KERAMAG

ww kw ± 5 cm

± 30 cm

afvoer

± 15 à 20 cm

We plaatsen de afvoerleiding in het centrum van de wastafel 30 cm onder het zitvlak van de kraan.

Deze maat wordt meestal opgegeven door de wastafelfabrikant.

(13)

Voor het aansluiten van koud en warm water gaan we als volgt te werk :

• met mengkraan, ééngreepsmengkraan, enkel de verchroomde leidingen 10 mm verbinden met schellkraan;

• met aparte koud- of/en warmwaterkraan, verbinden met verchroomde leiding 10 mm kant schell- kraan klemkoppeling, kant wastafel fels en fi berring.

Die buis kan vervangen worden door een fl exibel.

Bij mengkranen dient de koudwatertoevoer beveiligd door een keerklep type A (EA), voorafgegaan door een afsluitkraan en een controlekraantje.

De keerklep kan ook centraal worden geplaatst op de voeding van de woongelegenheid.

De uitlaat van de kranen dient steeds minimum 2 cm boven de rand van de wastafel te blijven.

(14)

3. FONTEINTJE (HANDWASTAFEL)

3.1. OMSCHRIJVING

Dit is een kleine wastafel als onmisbare aanvulling bij elke WC, voor het wassen van je handen na gebruik van het toilet.

Het toestel wordt tegen een vlakke muur of in een hoek opgehangen.

De afmetingen, kleur en vorm verschillen naargelang de fabrikant.

BRON: WARNETON

3.2. MATERIAAL

De handwastafel bestaat uit geglazuurd aardewerk (sanitair porselein of vuurklei) met een zeer gladde oppervlaktestructuur.

3.3. PLAATSING

Zie wastafel.

(15)

4. BIDET

4.1. OMSCHRIJVING

Een bidet is een wasbekken voor het wassen van het onderlichaam. De vorm en de hoogte zijn te vergelijken met die van een toilet.

4.2. MATERIAALSOORT

Als materiaal kennen we meestal het verglaasd porselein, soms gebruikt men ook roestvast staal.

4.3. PLAATSING

Men onderscheidt twee soorten :

• het vloerbidet,

• het wandbidet.

Het vloerbidet wordt op de vloer bevestigd door schroeven en eventueel met een haak vooraan.

BRON: VILLEROY EN BOCH BRON: VILLEROY EN BOCH

(16)

Het wandbidet kunnen we bevestigen met een mon- tagestoel. Het voordeel van een wandbidet is dat bij een schoonmaakbeurt gemakkelijk onder het toestel kan gereinigd worden.

Plugbouten zijn af te raden. Als de muur te zwak is, is er gevaar dat het toestel samen met stukjes van de draagmuur uitbreekt.

BRON: GROHEDAL

Bij de porseleinen toestellen is er meestal één gat voorzien, soms worden twee andere gaten voor ge- stoken; indien nodig zullen we deze met een beiteltje of centerpons doorslaan. Dit doen we vanaf de boven- kant zodat het porselein niet verder afbreekt dan nodig. De juiste plaats van de voorge stoken kraan- gaten kunnen we vlot markeren door een lichtbron aan de onderzijde te plaatsen.

De afvoerplug kan voorzien zijn van een losse stop of van een automatische lediging (waste-inrichting).

Aan de afvoerplug wordt een buissifon of een beker- sifon aangesloten, die op zijn beurt wordt aange- sloten op de binnenriolering. Dit gebeurt door een overgangsnippel.

De beveiliging van de mengkranen gebeurt zoals voor de wastafel (zie 2.). Er mogen geen hand- sproeiers worden aangewend.

BRON:

DESCO - WIJNEGEM

(17)

5. DOUCHE

5.1. OMSCHRIJVING

De douche (ook stortbad genoemd) is een plaats waar men zich al staande zal wassen. De douche kan ook gebruikt worden bij een gedeeltelijke lichaamsreiniging, zoals het wassen van de haren en het wassen van de voeten.

Omdat men tijdens het douchen het lichaam grondig zal reinigen en spoelen, dient de douche- ruimte voldoende groot te zijn om alle be- wegingen zonder hinder uit te kunnen voeren.

BRON: DUSCHOLUX

BRON: INTERSAN

Men kan douchebakken toepassen, ofwel zal het gaan om een doucheruimte, waarbij de vloer waterdicht gemaakt werd. Er bestaan ook kant- en-klare douchecabines, die men op een (afge- werkte) vloer kan plaatsen.

(18)

5.2. MATERIAALSOORT

Douchebakken kunnen vervaardigd zijn uit :

• verglaasde (= geëmailleerde) vuurklei,

• verglaasd porselein,

• verglaasd plaatstaal,

• verglaasd gietijzer,

• kunststof,

• aluminium,

• roestvast staal.

Men kan een keuze maken uit een groot gamma van kleuren. Deze kleuren veranderen net als de modetrends en bestaan in glanzend en mat.

De afmetingen van douchebakken variëren van 70 cm x 70 cm, 80 cm x 80 cm naar 90 cm x 90 cm, maar de vormen en afmetingen kunnen zeer verschillend zijn: vierkant, rechthoekig, rond of ovaal.

Ook in de diepte verschillen deze toestellen (van 5 cm tot 30 cm).

• de platte douchebak,

• de lage douchebak,

• de diepe douchebak,

• de diepe douchebak met zitje.

De zogenaamde “douchetempels” zijn het toppunt van douchegenot.

BRON: UCOSAN

BRON: HANSGROHE

Verder kunnen we hier nog de bedrijfsdouches en douchecombinaties in ziekenhuizen vermelden, waar men bijzondere aandacht vraagt in verband met hygiëne.

(19)

5.3. PLAATSING

De douchebakken kunnen wij inbouwen onder vloerniveau of opbouwen boven vloerniveau. De douchebak kan men laten steunen op een speciale drager.

In de bodem van de douchebak bevindt zich een opening waarin wij de afvoerplug en de stank- afsluiter aansluiten.

BRON: BETTE BRON: BETTE

BRON: MEPA

(20)

Bij de waterdichte douchevloeren zullen wij veel aandacht schenken aan een waterdichte aansluiting met de vloerstankafsluiter (ook klokput genoemd). Denk wel aan de afvoercapaciteit !

BRON: GEBERIT

Montagevoorbeeld 1 Vloerplaat 2 Chape 3 Tegels

4 2-componentenvoegkit 5 Dichtingsring

6 Inloop

7 Druipblad van vertind koper 8 Vochtisolatie

9 Verlengstuk

10 Thermische of geluidsisolatie

Zonder druipblad

Met dichtingsring en vochtisolatie Met verlengstuk, druipblad en vochtisolatie

(21)

Vergeet niet om een toezichtsopening met tegel- kader te voorzien voor eventueel onderhoud.

BRON: “DE ONDERNEMING”

We zullen ook veel aandacht schenken aan de waterdichting tussen de muur (of meerdere muren) en de douchebak. Om geen water op de vloer naast de douche te spatten, zal men gebruik maken van een douchegordijn of een douchescherm. Van deze laatste bestaan er vele soorten, kleuren en prijzen.

De beveiliging van de mengkraan gebeurt zoals voor de wastafel (zie 2.).

De handsproeier kan worden beveiligd door:

– een keerklep type B (EA’) na de mengkraan,

– een keerklep type B (EA’) op de koud- en warmwatervoeding van de mengkraan.

(22)

6. BAD

6.1. OMSCHRIJVING

Het bad wordt gebruikt om zich liggend of zittend te wassen. Het toestel wordt meestal op de vloer geplaatst tegen een wand, maar kan evengoed ingewerkt worden op andere plaatsen.

Een vlottere instap kan men bekomen door het bad niet op de afgewerkte vloer te plaatsen, doch op de ruwe beton, zodat het 10 cm verzonken ligt.

Vorm, afmeting en kleur verschillen volgens de producent. Sommige baden zijn zelfs voorzien voor twee of meer personen.

In kleinere ruimten kan een bad tegelijk als douche gebruikt worden. Hiervoor zijn op de markt zeer praktische modellen beschikbaar.

BRON: BETTE

Wanneer we de vormgeving nader bekijken kunnen we de baden indelen in twee grote groepen :

• een ligbad, dit is een langwerpige kuip waarin men zich liggend lekker kan ontspannen.

Het is ingebouwd in de vloer of geplaatst tegen één of twee wanden.

• een zitbad is kleiner dan een ligbad, maar is wel voorzien van een zitplaats. Het kan op dezelfde manier geplaatst worden als een ligbad.

(23)

6.2. MATERIAALSOORT

• Geëmailleerd (verglaasd) gietijzer.

• Geëmailleerd plaatstaal.

• Kunststof (acryl).

• Polyester.

6.3. PLAATSING

Baden worden op een stabiele wijze op de vloer geplaatst. Het horizontaal plaatsen van de randen gebeurt door regeling van het onderstel. De afwerking van de zijkanten moet zodanig zijn dat ze waterdicht zijn en de afvoer nog bereikbaar is.

Afl aat-/overloopgarnituur bevestigen. De poten in de verdikkingen van de badkuipbodem vastzetten (met bijgeleverde, speciale hout- schroeven).

De badkuip stellen met behulp van de verstelbare poten. De buiten- omtrek van de kuip op de muur afschrijven. De wandbevestiging aanbrengen (krammen of houten regels), rekening houdend met de hoogte van de kuiprand, waar deze niet zelf op een steunmuurtje rust.

Afvoer aansluiten. De badkuip laten vollopen en op dichtheid con- troleren. De buitenbekleding van vezelplaat of dergelijke aan brengen en daarop de tegels vastlijmen.

De beschermende kleefstroken en folie eerst na het afwerken van de bekleding en het monteren van het kraanwerk verwijderen. Ver- volgens, eventueel, de handvatten in de kuip vastzetten.

(24)

Plaatsing van de mengkraan

Vroeger hadden we een gewone dubbele bedieningsmengkraan (warm en koud water), nu verschijnt meer en meer de ééngreepsbadmengkraan. Voor de installatie van die kranen zijn er verscheidene mogelijkheden:

• opbouw, nl. in verticale of horizontale stand op een zijvloer of op de rand van de badkuip;

• inbouw, nl. in het muurvlak.

Kranen kunnen mechanisch regelbaar zijn of thermostatisch met daarbij een temperatuurbe grenzing.

Bijna altijd is de badkamerkraan voorzien van een sproeier (massagesproeier).

Afvoersysteem

Gebeurt met baden overloopgarnituur.

De beveiliging van de mengkraan en de handsproeier is zoals voor de douche.

Gecombineerde vul-/overloopsystemen voor huishoudelijk gebruik worden beveiligd door een be veiliging type DB (atmosferische contact- onderbreker met beweegbare delen) na de mengkraan op minimum 15 cm boven de bad- rand.

Deze gecombineerde vul-/overloopsystemen dienen onder de uitlaat van de vulleiding een overloop te hebben met een minimale sectie die 4 keer groter is dan die van de vulleiding.

Bij twijfel over het al dan niet conform zijn van een bepaald model kan best het waterleiding- bedrijf worden gecontacteerd.

BRON: GEBERIT

BRON: F. GROHE

BRON: HANSA

(25)

BRON: AQUAMASS

6.4. MASSAGEBADEN

Sommige badkuipen van een duurdere uitvoering zijn voorzien van :

• een waterpomp met speciale instelbare sproeikoppen (massagekoppen) en traploze bediening zodat de waterstraal vermengd wordt met lucht;

• een luchtpomp met geïntegreerde luchtver- warmer en luchtregeling met traploze be- diening (bubbelbad);

• onderwaterverlichting op laagspanning met de nodige beveiliging;

• een elektrische waterverwarmer;

• een reinigingssysteem.

BRON: UCOSAN

Whirlpool-bad type “Waterstroom”

Een elektrische pomp zuigt water aan uit de badkuip. Via een aantal op het whirlsysteem aange- sloten sproeikoppen wordt het water onder druk teruggeleid naar de badkuip. Het badwater gaat bruisen doordat de waterstraal met behulp van een traploos instelbare regelaar vermengd wordt met lucht. De watermassagestraal uit de zijdelings of aan het voeteneinde geplaatste sproeikoppen kan in elke gewenste richting worden gestuurd en kan ook naar believen harder of zachter worden afge- steld.

(26)

Whirlpool-bad type “Luchtstroom”

Door een elektrische compressor met geïntegreerde verwarming wordt de uit de badkamer aange- zogen lucht voorverwarmd en door op de badkuipbodem aangebrachte blowers onder hoge druk in het badwater gespoten. Tien over de gehele badkuipbodem verdeelde blowers zorgen ervoor dat de lucht-massagestralen alle delen van het lichaam bereiken. Met een traploos instelbare luchtregelaar kan de intensiteit van de massage worden aangepast.

BRON: UCOSAN

Whirlpool-bad type “Water- en luchtstroom”

Bij deze uitvoering zijn beide whirl-systemen – waterstroom en luchtstroom – geïntegreerd. Een synthese die zowel het zachte maar toch werkzame massage-effect van de waterstraal verenigt met de prikkelend stimulerende werking van de zuurstofrijke luchtstraal. Met slechts één bedienings- element kan een van beide systemen of beide tegelijk in werking worden gezet. De intensiteit van de water- en luchtstraal kan volledig onafhankelijk van elkaar worden ingesteld.

BRON: UCOSAN

De beveiliging is zoals bij het bad (zie 6.).

Aanvullend moeten desinfectiesystemen die rechtstreeks gevoed worden, beveiligd worden door een beveiliging type BA, on-

derbreker met controleerbare verschildrukzone (zie mod. IV.I.4.1.).

De beveiliging wordt horizontaal opgesteld tussen 2 afsluiters en voorafgegaan door een gemakkelijk demonteerbare zeef.

De spui-opening dient vrij te zijn en zichtbaar onderbroken te zijn t.o.v. de verbinding met het riool, voor opvang van het lekwater.

(27)

7. SPOELTAFEL

7.1. OMSCHRIJVING

De spoeltafel wordt gebruikt bij alle bewerkingen die met de keuken te maken hebben, o.a. bij het afwassen van schotels, het wassen en spoelen van groenten...

De spoeltafel wordt geplaatst in het werkblad of op de onderkasten en bestaat uit één of twee spoel- bakken met soms links of rechts een druiprand.

7.2. MATERIAALSOORT

• Meestal roestvrij staal (inox).

• Geëmailleerd plaatstaal.

• Kunststof (composietmaterialen of sterk geconcentreerde acryl-gietdispersie).

• Soms nog uit kristalporselein.

BRON: FRANKE

(28)

De beveiliging van de mengkraan en handsproeier gebeurt zoals voor de wastafel en de douche.

Enkele afvoersystemen

BRON: GROHE BRON: GROHE

BRON:

BELINOX

BRON:

GEBERIT

7.3. PLAATSING

Spoeltafels worden meestal ingebouwd in het boven- blad van de keukenwerktafel.

De hoogte van het werkblad kan door de keuken- fabrikant aangepast worden aan de eisen van de klant.

De aanvoer van koud en warm water gebeurt vanuit twee stopkraantjes (schell-kraantjes) die in de keuken- kast verborgen zitten. Hierop wordt de mengkraan aangesloten die vaststaat op de spoeltafel.

De mengkraan kan zijn :

• met dubbele bediening (warm water en koud water),

• een ééngreepsmengkraan, mechanisch geregeld,

• ééngreepsmengkraan met aparte hand sproeier,

• ééngreepsmengkraan waarin de sproeier één geheel vormt met de kraan.

(29)

8. UITGIETBAK

8.1. OMSCHRIJVING

De uitgietbak wordt gebruikt voor het uitgieten van vuil schuurwater, het uitspoelen van dweilen, enz.

Deze bak is voorzien van een stootrand en bevat een overloop, soms een druiprand en soms een rooster.

BRON: WARNETON

8.2. MATERIAALSOORT

• Kristalporselein.

• Roestvrij staal.

• Kunststof.

BRON: NOVOBOCH

8.3. PLAATSING

De uitgietbak wordt aan de muur bevestigd met twee verchroomde zichtbare schroeven of met twee onzichtbare haken.

De grotere modellen met druiprand worden onder- steund door een onderkast of steunijzers.

De plaatsingshoogte, van stootrand tot vloer, be- draagt 65 cm ± 5 cm.

BRON: NOVOBOCH

(30)

De koudwaterkraan wordt geleverd als een muurkraan, voorzien van een beweegbare bek.

De hoogte van de kraan laat toe om vlot een emmer te vullen.

De afvoerleiding wordt aangesloten op de afvoer- plug met reukafsluiter.

Wanneer geen overloop aanwezig is gebruiken we een overlooppijp.

Wanneer er een overloop aanwezig is wordt een stopsel met ketting toegepast.

BRON: ABUPRACTIC

(31)

9. CLOSET (WC)

9.1. OMSCHRIJVING

Een closet gebruikt men voor de stoelgang en om zittend te urineren. Zowel door zijn opvatting als zijn vorm is het closet minder geschikt om er staand in te urineren, waarvoor het wandurinoir het aangepaste toestel is. Dit laatste toestel treft men echter niet veel aan in woningbouw. De hoogte van een closetpot is gestandaardiseerd, maar er zijn verhoogde modellen verkrijgbaar voor bejaarden en mindervaliden, evenals kinderclosets.

Closetten kan men indelen in verschillende groepen:

• hurktoilet,

• droogclosetpot (“chemin de fer” model),

• vlakspoelpot, ook schotelpot genoemd,

• diepspoelpot,

• hevelpot,

• wandcloset.

De letters geven het type aan hoe de uitlaat voorzien is:

• AO = achter-onder uitlaat,

• VO = voor-onder uitlaat,

• MO = midden-onder uitlaat,

• S = S-uitlaat, achter-buiten, naar beneden,

• SV of C = S-uitlaat, verdekt,

• PK of H = uitlaat buiten, onder hoek van 90°.

BRON: NOVOBOCH

H of PK VO

S AO

(32)

Hurktoilet

Dit soort van toestel komen we in onze streken weinig tegen.

Het toestel gelijkt een beetje op een douche- bak, maar er zijn voetsteunen op geplaatst, er is een grote uitlaat en er is een aansluiting voor het spoelsysteem. Om onze behoefte te doen dienen wij te hurken. Eventueel worden er ook handgrepen voorzien om toch een beetje houvast te hebben.

De vlakspoelpot

Bij vlakspoelpotten worden de fecaliën eerst op een schotel opgevangen en verdwijnen ze pas bij doorspoelen in de stankafsluiter (sifon) en daarna in het afvoersysteem. Het nadeel van deze pot is dat de uitwerpselen een onaange- name geur kunnen verspreiden. De schotel maakt wel een controle mogelijk van de uitwerpselen, zodat deze toestellen vaak in ziekenhuizen ge- bruikt worden.

De droogclosetpot (Ook internationaal “chemin de fer” genoemd.)

De droogclosetpot vinden we terug in oudere treinen, in oudere boerderijen of buitenhuizen.

Bij dit soort van closetpotten voorzien we meestal geen spoeling, en in de pot is geen stankafsluiter aan wezig.

(33)

De diepspoelpot

Bij diepspoelpotten zal de stankverspreiding beperkt blijven. De fecaliën worden direct in het water ondergedompeld, wat soms het hinderlijk opspatten van waterdruppels teweegbrengt. Al het spoel- water kan nu gebruikt worden voor het doorspoelen van de stankafsluiter.

Deze pot wordt het meest gebruikt.

BRON: NOVOBOCH

De hevelpot (wordt steeds zeldzamer)

Dit type is ontstaan uit de diepspoelpot, doch inwendig vinden we enkele verschillen. Deze closetpot heeft immers in zijn afvoer een vernauwing zitten en deze laatste werkt dan ook als een weerstand.

Wanneer het spoelwater deze weerstand heeft overwonnen, dan begint de leeghevelende werking.

Als nadeel kunnen we zeker het hoog waterverbruik aanhalen.

BRON: NOVOBOCH

(34)

9.2. MATERIAALSOORT

Closetpotten zijn hoofdzakelijk vervaardigd van verglaasd porselein, ook wel uit roestvast staal of kunststof.

9.3. PLAATSING

Bevestiging

Closetpotten worden met twee of vier messingschroeven aan de vloer bevestigd.

Op de vereiste plaatsen worden gaten geboord, waarin dan kunststofpluggen worden gestoken. De messingschroeven zijn meestal voorzien van een kunststof afdekkapje.

Nadien zal men de voeg tussen closetpot en vloer dichten met siliconenrubber,om oneffenheden van de vloer weg te werken, en een hygiënische afsluiting te bekomen.

Wandclosets worden bevestigd met een draagstoel, die we zullen bevestigen voordat de betegeling plaatsvindt.

Het wandcloset

Wandclosets zijn meestal uitgevoerd als diepspoelpot. Het grootste voordeel is dat deze niet op de grond is geplaatst maar daar ongeveer 5 cm boven hangt, wat de hygiëne sterk bevordert.

Bij de vloerpotten kan het verzamelde vuil tussen de pot en de vloer niet worden verwijderd.

BRON: SPHINX

BRON: GEBERIT BRON: GEBERIT

(35)

9.4. SPOELSYSTEMEN

De spoelsystemen kunnen we in twee groepen verdelen: de stortbak (reservoir) en de direct op de waterleiding aangesloten spoelkraan.

Stortbakken kunnen we onderverdelen in:

• hooghangend reservoir,

• half-hooghangend reservoir,

• laaghangend reservoir,

• closetcombinatie (duoblok),

• inbouwreservoir of achterbouw.

BRON: GEBERIT

(36)

BRON: GROHEDAL

Tussen de waterleiding en de stortbak zal men een stopkraantje plaatsen, zodat men herstel- lingen en onderhoud kan uitvoeren zonder dat de waterleiding moet worden afgesloten.

Het vullen van de reservoirs gebeurt automa- tisch via een vlotterkraan. Het principe van een vlotterkraan berust op het automatisch openen en sluiten van een klep door een gedeeltelijk in het water gedompelde vlotter. In de vlotterkraan is een onderbreker aangebracht om het leeg- hevelen van de stortbak te voorkomen bij een drukverlaging in de waterleiding.

Stortbakken kunnen vervaardigd zijn uit kristal- porselein of kunststof, vroeger ook nog uit ver- glaasd gietijzer of plaatstaal.

Hevelstortbak

Hevelstortbakken kunnen we enkel hooghangend toepassen. Het ledigen van deze types gebeurt door hevelwerking.

In een stortbak vinden we een klok met een binnenbuis die met een dichting rust op de doorspoel- opening van de stortbak.

Deze klok kan gelicht worden via een hefboomsysteem naar een trekker die naast de stortbak hangt.

Indien we met een ruk aan de trekker de klok even lichten, is dat voldoende om een juiste hoeveel- heid water in de valpijp te storten.

Deze waterstop stuwt alle lucht uit de valpijp en achter de waterstop heerst een onderdruk.

Ondertussen is ook de klok terug neergevallen.

Door de speciale constructie wordt het water opgestuwd onder de klok en kan het water enkel weg langs de binnenpijp.

Het opgestuwde water komt terecht in de valpijp en de zuigwerking van de waterstop zorgt nu voor een hevelwerking. De hevelwerking wordt beëindigd als er lucht aan de onderkant van de klok wordt aangezogen.

Klokhevelstortbak

(37)

Kniehevelstortbak

In de bak bevinden zich behalve de vlotter geen bewegende onderdelen.

De binnenbuis is U-vormig gebogen, waarbij het neergebogen been tot even boven de bodem reikt.

De andere kant is in het midden van de bak aangebracht en hieraan bevestigen wij de valpijp.

Onder het korte been van de kniehevel mondt een buisje uit dat door de bodem van de bak is ver- bonden met de drukknopinrichting.

In de drukknopinrichting bevindt zich een rubbermembraan dat door een drukknop naar binnen kan worden gedrukt.

Het buisje en de ruimte achter het rubbermembraan zijn gevuld met water.

Door de drukknop krachtig in te drukken stuwt het water uit het buisje de kolom water omhoog tot door de bocht. De bocht is iets vernauwd, waardoor hij de hele buis vult.

Het water wordt zover doorgestuwd dat het water in het lange been van de kniehevel stroomt en zo de hevelwerking veroorzaakt.

Een bezwaar is dat kinderen of bejaarden niet of moeilijk een spoeling tot stand kunnen brengen.

BRON: GEBERIT

(38)

De klokhevelbak (met beweegbare binnenbuis)

In de bodem van de bak bevindt zich een gat waarin de binnenbuis vrij op en neer kan bewegen. De binnenbuis is bevestigd aan de tweedelige valbuis.

Het bovenste gedeelte van de valbuis is beweegbaar en vindt geleiding in het iets wijdere onderste vast deel van de valbuis.

Aan het boveneinde van de valbuis is een rubberbalg bevestigd, terwijl onderaan de balg waterdicht is bevestigd rondom het gat in de bodem.

Als de balg in elkaar wordt geduwd zal hij weer ontspannen en de buis omhoogtrekken.

Over de balg en de binnenbuis is een klok geplaatst die met nokken op de bodem van de bak is bevestigd.

De hevelwerking zal plaatsvinden indien men het bovenste deel van de binnenbuis naar beneden trekt.

Hierdoor zal er water in de valbuis stromen.

Tijdens het binnenstromen zal de lucht onder de klok meegezogen worden.

De hevelwerking is begonnen en men kan de buis loslaten.

1 Gaten voor bevestiging 2 Overlooppijpje 3 Waterlijn 4 Rubber manchet

5 Steun en bevestgingsnok voor de klok 6 Trekafstand

7 Niveau-indicatiesstreepjes 8 Binnenbuis

9 Valbuis

(39)

Stortbakken met bodemklep

De stortbakken met bodemklep zijn laaggeplaatste stortbakken, maar kunnen ook als hooggeplaatst toegepast worden.

In afwijking met de hooggeplaatste stortbakken werken deze reservoirs niet door middel van hevel- werking maar door het lichten van een bodemklep.

We kunnen verschillende soorten van bodemkleppen ontdekken: verschillend van grootte en van vorm.

Bij het uittrekken van de trekknop (of induwen via een hefboommechanisme) wordt de bodemklep opgetrokken en buiten de zuigende werking van het uitstromende water gehouden.

De stuwende werking van de waterstroom zorgt ervoor dat de klep blijft zweven.

Soms zijn er uitvoeringen met een vlotter (of een klep met luchtinsluiting) waarbij de bodemklep op het water blijft drijven.

Als al het spoelwater is weggestroomd zal de bodem- klep de uitstroomopening terug afsluiten en kan het reservoir terug gevuld worden.

BRON: GEBERIT

vlotterkraan = vulling

bedieningshendel van de grote toets = spoelwater-

hoeveelheid is 6 l of 9 l

bedieningshendel van de kleine toets = spoelwater-

hoeveelheid is 3 l

anti-condensisolatie

klok = ledigingsmechanisme

instelling van de spoelwater- hoeveelheid : 6 l of 9 l overloop

(40)

BRON: DESCO - WIJNEGEM BRON: DESCO - WIJNEGEM

Andere bedieningen (hand- of voetbediening) om de bodemklep te lichten kunnen zijn:

• kabelbediening,

• pneumatische bediening (een membraan dat men indrukt en dat zo een luchtkussen doet uit- zetten),

Beveiliging: het spoelreservoir dient een reglementaire onderbreking te vormen.

BRON: A.W.W. - ANTWERPEN Onderbreking

W.C.

Overloop

Min. 2 cm

Onderbreking

Overloop

Min. 2 cm

(41)

W.C. EN URINOIR MET RANDSPOELING

BRON: A.W.W. - ANTWERPEN

K Spoelkraan

K K

K

Beluchter zonder beweegbare delen (DC) Toevoeging producten

Spoelkraan

Beluchter zonder beweegbare delen (DC) producten

Zonder toevoeging van producten Met toevoeging van producten

Spoelkraan

Beluchter met beweegbare delen (DA)

Spoelkraan

Beluchter met beweegbare

delen (DA) Toevoeging

De spoelkraan

Het spoelwater wordt bij drukspoelkranen direct uit de drinkwaterinstallatie onttrokken.

De werking van een drukspoelkraan berust in principe op een klep die de waterstroom naar de valpijp vrijgeeft, en een reminrichting die er voor zorgt dat de klep weer langzaam sluit.

Door het bedienen van de hefboom of de drukknop, wordt een ontlastklep geopend.

Uit de bovenste drukkamer stroomt het water door de afsluitklep weg, die nu gemakkelijk kan opgetild worden.

Het water stroomt nu naar de closetpot.

Na het loslaten van de hefboom sluit de ontlastklep de bovenste drukkamer af.

Door een klein kanaaltje wordt gelijktijdig de bovenste drukkamer gevuld en wordt de afsluitklep langzaam op de zitting gedrukt.

De afsluiting zal geheel terugslagvrij geschieden.

De directe aansluiting op de waterleiding heeft tot gevolg dat men de waterleidingen ruim zal moeten dimensioneren.

Beveiliging: een beluchter met of zonder beweegbare delen, respectievelijk zonder en met toe voeging van producten.

BRON: AQUA (BELGIE)

WERKINGSPRINCIPE

GESLOTEN GEOPEND

(42)

Aansluitingen

Voor het geur- en waterdicht aansluiten van de closetpot op de afvoerleiding werden er in het ver- leden heel wat constructies toegepast. Tegenwoordig moeten we gebruik maken van afvoer- manchetten, welke in verschillende uitvoeringen bestaan.

De hangende stortbakken worden boven het closet geplaatst, en zullen wij dus aan de muur mon- teren.

De stortbak en de closetpot worden door middel van een valbuis verbonden en kunnen één-, twee- of driedelig zijn uitgevoerd.

De diameter van de valbuis voor laaghangende stortbakken is groter dan die van hooghangende.

(43)

De closetpot wordt op de valbuis aangesloten door middel van een closetsok (wc-broek) of een patentring (euro-dichting).

Accessoires

Closetzittingen worden hoofdzakelijk vervaardigd van kunststof, andere ook wel van hout. Een closetzitting (wc-bril) wordt bevestigd in de brede achterrand van de closetpot. Daar zijn twee genor- maliseerde gaten voorzien. Eenvoudige zittingen zijn meestal ringvormig, luxezittingen hebben een aangepaste zitvorm.

BRON: PRESSALIT

Hoog toiletcomfort wordt bekomen met de closetcombinatie met onderdouche.

BRON: GEBERIT

De reservoirbak op een closetcombinatie (duo- blok) wordt met twee bouten en moeren op het closet geplaatst, terwijl tussen het closet en de reservoirbak een rubber- of neopreendichting is gelegd om een waterdichte aansluiting te verkrijgen.

(44)

10. FECALIENVERMALER

10.1. OMSCHRIJVING

Een fecaliënvermaler is een toestel dat achter een closetpot kan geplaatst worden, de afvalstoffen vermaalt en wegpompt door een leiding met kleine diameter (22 mm, 32 mm, 40 mm). Sommige toestellen kunnen ook sanitair afvalwater verzamelen en wegpompen. De opvoerhoogte van de pomp kan variëren van 1,5 m tot 5 m, de horizontale afstand die men kan overbruggen kan tot 50 m oplopen.

BRON: SANIBROYEUR

10.2. MATERIAALSOORT

De omkasting van de vermaler bestaat uit kunststof, inwendig kunststof en roestvast staal. Er bestaan ook modellen die geïntegreerd zijn in een keramische closetpot.

10.3. PLAATSING

Men plaatst het toestel achter de closetpot, die er rechtstreeks wordt op aangesloten. De andere toestellen sluit men aan met een kleine helling naar de vermaler toe.

De afvoerleiding van de vermaler zal men direct naar het hoogste punt brengen, en dan met een normaal verval naar de hoofdafvoerleiding leiden.

Men zal vóór de plaatsing van de vermaler controleren of de plaatselijke gemeentereglementering de installatie van dit toestel toelaat.

Er is geen rechtstreekse aansluiting toegelaten.

(45)

De te gebruiken spoelinrichtingen zijn in principe gelijk aan die voor de closetpotten, de spoelcapa- citeiten zijn echter aangepast.

Voor urinoirs worden in openbare gebouwen vaak uit oogpunt van hygiëne en anti-vandalisme in- bouw spoeltoestellen en bedieningsarmaturen toegepast, zowel mechanisch werkend (b.v. door voetbediening), als volledig elektronisch gestuurd (b.v. weerstandsmeting, benaderingssysteem).

11. URINOIR

11.1. OMSCHRIJVING

Een urinoir is een toestel om staand te urineren, maar komt in woningen te weinig voor.

Het grote voordeel van dit toestel is het ver- minderde waterverbruik en een verbeterde hygiëne.

In openbare gebouwen worden urinoirs wel toegepast.

Urinoirs zijn er in uitvoering voor wandmontage, voor staande montage en montage tegen de wand.

Deze laatste worden niet veel meer toegepast.

De urinoirs voor wandmontage kunnen uitge- rust zijn met stankafsluiter, die dan veelal zelf- hevelend werkt (afzuigurinoir).

BRON: IDEAL STANDARD

BRON: NOVOBOCH BRON: NOVOBOCH

(46)

Beveiliging: een beluchter met of zonder beweegbare delen, respectievelijk zonder en met toe voeging van producten.

11.2. MATERIAALSOORT

Urinoirs worden vervaardigd uit porselein, uit roestvast staal of geëmailleerd plaatstaal.

11.3. PLAATSING

De montagehoogte van een wandurinoir bedraagt 60 à 65 cm; het wordt opgehangen aan daarvoor ontworpen blinde haken of met plugbouten.

Bij de afvoeraansluiting van een wandurinoir maakt men gebruik van in de handel verkrijgbare aan- sluitmanchetten.

Soms wordt ook gebruik gemaakt van plastische kit.

Maakt men gebruik van een urinoir zonder stankafsluiter, dan zal men genoodzaakt zijn een stank- afsluiter te plaatsen tussen het aansluitstuk en de afvoer.

BRON:

GEBERIT

In tegenstelling tot de wandurinoirs zal men bij installatie van staande urinoirs maatregelen moeten treffen tijdens de bouw van het complex.

BRON:

GEBERIT

(47)

BRON: GEBERIT

De aansluiting tussen het spoelsysteem en het urinoir gebeurt met een sproeikop bij de staande urinoirs, en met een klokje voor een uitwendige aansluiting of een mof- (manchet-)verbinding bij een inwendige aansluiting bij de wandurinoirs.

Plaatst men meerdere urinoirs naast elkaar, dan is het wenselijk om tussen de urinoirs scheidin- gen (schaamschotten) te plaatsen.

(48)

12. ANDERE TOESTELLEN

Toestellen, meestal uit de medische sector, die minder frequent voorkomen zijn :

12.1. SLOPHOPPERS

Deze toestellen komen vaak voor in zieken- huizen en worden gebruikt om bedpannen en urinefl essen te ledigen.

Deze toestellen zijn meestal vervaardigd uit sanitair porselein of roestvast staal en bestaan zowel in wandmodel als vloermodel.

De afvoeropening is gelijk aan die van een closetpot, dus 100 mm.

Als spoelsysteem kan men de gebruikelijke systemen gebruiken, maar een spoelkraan is toch het meest wenselijk.

Bovendien wordt er in veel gevallen nog een keukenmengkraan geplaatst, evenals een emmer rooster.

12.2. BEDPANSPOELERS

Bedpanspoelers zijn toestellen uitgevoerd met een afsluitbare spoelruimte waarin bedpannen, urinefl essen, luieremmers, nierbekkens, enz.

worden gereinigd en eventueel ontsmet.

De diameter van de afvoer moet geschikt zijn voor de afvoer van fecaliën en dus 100 mm bedragen.

Voor het desinfecteren kan gebruik worden gemaakt van stoom, heet water of chemicaliën.

Bedpanspoelers werken geheel automatisch en zijn elektronisch gestuurd. De aansluiting op de drinkwaterleiding vraagt speciale voorzie- ningen.

BRON: FRANKE

(49)

12.3. SPUWBAKKEN

Spuwbakken gebruikt men om, zoals de naam het laat vermoeden, in te spuwen, te braken. Deze toestellen hebben een afvoeraansluiting van 100 mm en zijn meestal in sanitair porselein uitgevoerd.

Als spoelsysteem wordt een drukspoelkraan met een speciaal aansluitgarnituur toegepast. De spuw- bakken plaatst men op een hoogte van 1000 mm.

12.4. MANDIBAKKEN

Mandibakken zijn grote spoelbakken waarin men het linnengoed van de verpleegafdeling kan spoelen en een groot aantal gebruiksgoederen kan reiningen. Boven de mandibak wordt een keukenmengkraan aangebracht. De mandibakken worden vervaardigd van sanitair porselein of roestvrij staal.

12.5. GIPSVANGBAKKEN

Gipsvangbakken dienen om gipsverbanden, klaar voor gebruik te maken en moeten ook die- nen om het gipsverband te verzadigen.

Ook worden zij gebruikt om instrumenten te reinigen.

Veel toegepast worden de gipsopvangbak-com- binaties bestaande uit een bovenbak en een onderbak.

De in de bovenbak achtergebleven gipsresten mogen niet in de binnenriolering terechtkomen, omdat het gips voor verstoppingen zorgt en niet wegspoelt.

Het uit de gipsbak wegstromende water wordt daarom opgevangen in de onderbak.

Daar kunnen de vaste bestanddelen bezinken en kan het water afgevoerd worden.

Deze toestellen worden gemaakt van roestvrij staal of sanitair porselein.

BRON: FRANKE

(50)

12.6. OVERIGE TOESTELLEN

Dat zijn onder meer drinkfonteinen, de mondspoelbakken met randspoeling bij tandartsen, oogdouches en nooddouches in de industrie, zwembadinstallaties, spoelinstallaties in de voedingsverwerkende nijverheid, groot keukenmaterieel, warmtewisselaars.

BRON: DE MELKER

Voor de beveiliging gelden specifi eke eisen waarover de waterleidingbedrijven informatie kunnen verstrekken.

Het gebruik van Belgaqua-gekeurde apparaten is aan te bevelen.

BRON: DE MELKER

(51)

BRON: GROHEDAL

13. PREFAB- EN MONTAGESYSTEMEN

13.1. INLEIDING

De toepassing van montagesystemen in sanitaire ruimten zal van steeds groter belang worden. De praktische voordelen van dergelijke systemen zijn groot.

Een van de problemen bij badkameraanpassingen is het vele hakwerk voor het aanpassen en weg- werken van aan- en afvoerleidingen.

Ook bij nieuwbouw kunnen in belangrijke mate gedeelten van de installatie worden ontkoppeld van bouwkundige elementen (leidingen niet in vloeren en wanden). Dat komt het bouwproces zeker ten goede. Het bouwproces wordt thans bemoeilijkt, doordat de installateur meerdere malen terug moet komen om zijn werk te doen.

13.2. METALEN MONTAGE-DRAAGRAAM

Een montagesysteem om in te bouwen of toe te passen in een voorzetwand. Het montagesysteem voor het wandcloset is compleet met de bevestiging voor het closet, een inbouwreservoir en spoel- bocht. Voor de andere sanitaire toestellen zijn soortgelijke systemen ook voorzien voor de be- vestigingen en de aan- en afvoerleidingen van het toestel.

BRON: GROHEDAL

(52)

13.3. SANITAIRE INSTALLATIE- ELEMENTEN

In zelfdragende bouwelementen uit ge- vormde staalplaat, gevuld met hoog- waardig schuim beton, zijn de aan- en afvoerleidingen, de inbouwdelen van kraan- of spoelsysteem en de bevesti- gingspunten voor de hangapparaten ingebouwd. Alles is exact voorgemon- teerd en geïsoleerd. Deze elementen kunnen zowel geplaatst worden vóór een bestaande muur, in een muur als in een valse wand.

BRON: GEBERIT

(53)

13.4. VOORZETWANDSYSTEMEN IN SANITAIRE RUIMTEN

13.5. GEPREFABRICEERDE SANITAIRE RUIMTEN

BRON: GROHEDAL BRON: GROHEDAL

Voorzetwandsystemen bieden zowel bij nieuwbouw als bij badkameraanpas- singen en renovatie grote voordelen.

Bij voorzetwanden worden de leidingen aangebracht vóór de bestaande wand.

Ruimten die daar oorspronkelijk niet voor bestemd waren, maar aan een leidingkoker grenzen, kunnen nu ook op een eenvoudige wijze worden voorzien van sanitaire toestellen.

Geprefabriceerde sanitaire ruimten kunnen worden samengesteld uit elementsystemen.

Ook kunnen de natte cellen bestaan uit een gladde binnenzijde met bodem en badkuip of douchegedeelte uit één stuk, geprefabriceerd uit glasvezelversterkt polyester met een buitenwand van gipskartonplaat. De tussenliggende ruimte is opgespoten met een isolatieschuim, zodat een stabiele sandwichconstructie wordt gevormd.

De toepassing van “prefab sanitaire units” is nog lang geen courante praktijk.

BRON: GROHEDAL

(54)

(55)

De handboeken zijn tot stand gekomen dankzij de bijdrage van de volgende organisaties:

Constructiv

Koningsstraat 132 bus 1, 1000 Brussel t +32 2 209 65 65 • f +32 2 209 65 00 www.constructiv.be • info@constructiv.be

Deze publicatie is beschikbaar onder de licentie Creative Commons: Naamsvermelding-NietCommercieel-GelijkDelen https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/deed.nl

Deze licentie laat toe het werk te kopiëren, distribueren, vertonen, op te voeren, en om afgeleid materiaal te maken, zolang Constructiv vermeld wordt

(56)

BUILDING ^your LEARNING

de digitale bibliotheek

SANITAIR INSTALLATEUR

•

Tekenen: conventies, normen, symbolen en defi nities

•

Tekenen: planlezen voor de sanitair installateur

•

Leidingen in lood

•

Leidingen in koper

•

Leidingen in gietijzer

•

Leidingen in staal

•

Kunststoff en: algemeen

•

Leidingen in PVC-U, PVC-C

•

Leidingen in PE, VPE, sandwichbuis

•

Leidingen in PPR, sandwichbuis

•

Leidingen in ABS, PB

•

Leidingen in gresbuis

•

Het bereiden van drinkwater - Waterbehandeling en drukverhoging

•

Aanleg van waterleidingen

•

Sanitair kraanwerk

•

De sanitair warmwaterbereiding

•

Brandweerleidingen en sprinklers

•

Waterafvoer

•