Denktank Buitenschoolse activiteiten op maat van elk kind in Gent * 24/6/2019 * 1
DENKTANK
BUITENSCHOOLSE OPVANG EN VRIJE TIJD OP MAAT VAN ELK KIND IN GENT
24 JUNI 2019
De Denktank : wie, wat, waarom?
Opdracht van de denktank
Verder bouwend op
- het onderzoek bij Gentse gezinnen en sleutelfiguren in 2016-17
- en de resultaten van het interactief overleg met alle partners op 23 mei 2018
samen nadenken hoe we vorm kunnen geven aan een buitenschools activiteitenaanbod waar elk kind toegang heeft tot kwalitatieve opvang & vrije tijd in Gent.
- de visie voor de toekomst uitschrijven
- voorstellen uitwerken hoe we dit in Gent kunnen realiseren.
- vragen en voorstellen voor lokaal en Vlaams beleid
rekening houdend met aanloop naar Decreet betreffende de organisatie van buitenschoolse kinderopvang en de afstemming tussen buitenschoolse activiteiten”, goedgekeurd op 3 mei 2019
Uitgewerkt in werkgroepen (2x samengekomen tussen februari en mei 2019)
• Deeldoelstellingen
• Drempels
• Wat moet verder onderzocht, in kaart gebracht worden?
• Mogelijke scenario’s (m.i. van verschillende partners) – Voorwaarden: wat, wie, middelen…?
– Valkuilen – Uitdagingen – Vragen
• Vragen en voorstellen voor beleid
Wie
- Departement Onderwijs, Opvoeding en Jeugd Stad Gent: Dienst Kinderopvang, Educatieve diensten, Jeugddienst, Onderwijscentrum Gent, Stedelijk Onderwijs
- Andere betrokken stadsdiensten: Stad Gent: Dienst Cultuur, Sociale Regie, Sportdienst - Huis van het Kind
- OCMW
- Go! Scholengroep Gent - Katholiek Onderwijs
- DKO: APK Stad, muziekacademie Poel, Academie de Kunstbrug, Academie voor Beeldende Kunst - Buitenschoolse opvang: Klein en Wijs, Sint-Lievenspoort
- Vrijetijdsaanbieders: vzw Creanaut, Freetime, Furia, Ingegno&De Creatieve Stem, Muzaïek, Sportaround
- Vzw Jong - Kaa Foundation - Kind en Gezin
- Onderzoekers en ondersteuners: Arteveldehogeschool, HoGent, VB.JK / VCOK - Ouders
- Vlaamse Dienst Speelpleinwerk vzw
Denktank Buitenschoolse activiteiten op maat van elk kind in Gent * 24/6/2019 * 2
VISIE, MISSIE EN SCOPE (afgeklopt na denktank 11/2018)
BUITENSCHOOLSE OPVANG EN VRIJE TIJD OP MAAT VAN ELK KIND IN GENT
Visie voor het stadsbrede project
Een kwalitatief, gevarieerd, breed en toegankelijk buitenschools aanbod, als deel van een kwaliteitsvolle kind- dag, op maat van elk kind, met focus op welbevinden en betrokkenheid, voor alle kinderen in onze stad. Speel- tuinen vol met ontspannende en prikkelende activiteiten, een warme thuis in vrije tijd, waar kinderen en ouders elkaar ontmoeten, en de stad /buurt (bewoners) leren kennen en vertrouwen, … en dit alles “dichtbij”
huis of school. Het buitenschoolse aanbod vervult 3 belangrijke maatschappelijke functies: economisch, pedagogisch en sociaal. Kinderen kunnen vrij spelen en zichzelf zijn, maar ook nieuwe ervaringen en dingen uitproberen, ze krijgen de kans om interesses en talenten te ontdekken en ontwikkelen, verantwoordelijkheid te krijgen en te dragen en leren omgaan met kinderen van verschillende leeftijden en volwassenen in een sfeer van respect en aanvaarding.
Dit vraagt voldoende middelen, de nodige infrastructuur en begeleiders die de nodige vaardigheden hebben om op een zorgende manier spel en activiteiten te ondersteunen en organiseren. De weg daartoe is
samenwerking op stads- en wijkniveau, met een brede school in elke wijk en de wijk als nest en samenwerkingskader.
Missie voor het stadsbrede project
Samen met alle onderwijs-, opvang- en vrijetijdsaanbieders, gezinnen, ondersteuners en beleidsmakers werken we aan een stad waar elk kind optimaal toegang heeft tot kwalitatieve buitenschoolse opvang en vrije tijd, als deel van een kwaliteitsvolle kind-dag. Dit betekent dat er in elke wijk voldoende kwalitatief aanbod is, dat gezinnen hun weg vinden naar het aanbod van hun keuze en dat dit aanbod toegankelijk is, op maat van elk kind. Met de nodige middelen, mensen en ruimte willen we zo elk kind in onze stad een zo ‘wijs’ mogelijke tijd bieden.
Doelstellingen:
1. Voldoende, divers en kwalitatief AANBOD, van ’s morgens tot ’s avonds, op maat van elk kind, met focus op hun welbevinden en betrokkenheid, dichtbij huis en/of school. Dit aanbod speelt flexibel in op de socio-economische realiteit en tendensen.
2. Gezinnen kennen en vinden hun WEG NAAR het aanbod en kinderen kunnen en willen voor een langere termijn deelnemen aan de activiteiten van hun keuze.
3. We zorgen er samen voor dat elk schoolkind in onze stad/in elke wijk TOEGANG heeft tot kwalitatieve opvang en vrije tijd die betaalbaar, bereikbaar, begrijpbaar, bruikbaar en beschikbaar is.
4. De WIJK wordt ervaren als NEST, waar kinderen, ouders en verschillende generaties elkaar ontmoeten, met VERTROUWDE ANKERPLAATSEN van waaruit het aanbod georganiseerd wordt. Kinderen bewegen op een veilige en aangename manier tussen aanbod. De school, met kwalitatief onderwijs en ruim aanbod van buitenschoolse activiteiten, is een vertrouwde ankerplaats bij uitstek. Door samenwerking met alle scholen en brugfiguren, aanbieders van buitenschoolse activiteiten (opvang en vrije tijd) en wijkpartners wordt op termijn de hele cluster als vertrouwd ervaren.
5. We bouwen SAMEN aan een structureel en verbindend verhaal, met een betere coördinatie en afstemming, met alle aanbieders en gebruikers van onderwijs en buitenschoolse activiteiten en betrokken stads- en wijkpartners; iedereen die de kind-dag beïnvloedt.
Ouders en kinderen, worden actief betrokken als deelnemer en partner.
Scope van het project
Wat alle buitenschoolse activiteiten (opvang en vrije tijd) , als deel van kwaliteitsvolle kind-dag Voor wie kinderen 2,5-12/14 jaar die in Gent wonen, verblijven, deelnemen aan onderwijs/activiteiten Wanneer • voor/naschools
• woensdagnamiddag = scope van decreet
• schoolvakanties
Niet:
- week-end - middagtoezicht
Denktank Buitenschoolse activiteiten op maat van elk kind in Gent * 24/6/2019 * 3
DEELDOELSTELINGEN UIT ONDERZOEK EN DIALOOGTRAJECT (2018-19)
0) Vertrekpunt/rode draad voor elke werkgroep: wijkgericht werken, vanuit rechtenbenadering Vrije tijd is een recht voor elk kind
▪ Focus op dit recht samen met andere elementaire rechten zo.a.ls voeding, wonen, onderwijs…
nu verdrinkt dit vaak in de werklast rond andere rechten en krijgt het te weinig aandacht en belang
▪ Toegankelijk maken van alle VT en BO.
▪ Sensibiliseren rond belang voor kind nu en in de toekomst (inspelen op talenten van kinderen, kinderen groeien en bloeien, sociale ontwikkeling…)
▪ Voorwaarde: het moet kwaliteitsvol zijn
-
Wijkgebonden werken
▪ wijk als nest, waar kinderen, ouders en verschillende generaties elkaar ontmoeten.
▪ vertrouwde ankerplaats(en) voor kinderen in elke wijk.
▪ zorgen dat er een divers aanbod is per wijk/buurt (beweging, crea, fantasie…)
▪ inzet van/op mensen: vrijwilligers, ontmoeting verschillende generaties laten
▪ Info per wijk. In kaart brengen van “wijkcontext”: alles dat ‘kwaliteitsdag’ van kind beïnvloedt in de wijk
▪ Afstemming, netwerken, samenwerking tussen VT en BO aanbieders op wijk-niveau
1) Voldoende en kwalitatief aanbod
“Voldoende, divers en kwalitatief aanbod, van ’s morgens tot ’s avonds, op maat van elk kind, met focus op hun welbevinden en betrokkenheid, dichtbij huis en/of school.”
1.1. Aanbod: voldoende, divers, kwalitatief, op maat van de kinderen in de wijk 1.2. Begeleiders vinden/houden en ondersteunen
2) Gezinnen kennen en vinden hun weg naar het aanbod op hun maat 2.1. In kaart brengen van het totale aanbod
2.2. het aanbod beter bekend maken via toegankelijke info en communicatie 2.3. Inschrijvingsdrempels wegwerken
3) Aanbod is toegankelijk, op maat van elk kind
“We zorgen er samen voor dat elk kind toegang heeft tot kwalitatieve opvang en VT die betaalbaar, bereikbaar, begrijpbaar, bruikbaar en beschikbaar is.”
3.1. B-drempels verminderen
3.2. Op maat van alle doelgroepen, met specifieke aandacht voor leeftijd; kansengroepen; kinderen met specifieke zorgbehoeften
3.3. Warme toeleiding naar en vanuit VT en BO: hoe kinderen bereiken, toeleiden naar aanbod op maat en laten deelnemen op langere termijn
4) Samenwerking en participatie
“We bouwen samen aan een structureel verhaal, met een betere coördinatie en afstemming, met alle aanbieders en gebruikers van onderwijs en buitenschoolse activiteiten en betrokken stads- en wijkpartners;
iedereen die de kind-dag beïnvloedt. We geven opvang van schoolgaande kinderen vorm in samenwerking met het onderwijs en vrijetijdsaanbod. Ouders en kinderen, worden actief betrokken als deelnemer en partner.”
4.1. Participatie
4.2. Afstemming en samenwerking
4.3. In kaart brengen van “wijkcontext”: alles dat ‘kwaliteitsdag’ van kind beïnvloedt in de wijk 4.4. Kwalitatieve kinddag, met netoverschrijdende ondersteuning in elke wijk
4.5. Gedeelde ruimtes en materiaal + materiële ondersteuning + vervoer
Denktank Buitenschoolse activiteiten op maat van elk kind in Gent * 24/6/2019 * 4
AANBEVELINGEN EN ACTIES NA WERKGROEPEN (februari-mei 2019)
Opdracht voor de werkgroepen
4 werkgroepen, zie doelstelling 1 tot 4 op vorige pagina
▪ Waar streven we naar?
▪ Wat zijn drempels?
▪ Voorstellen voor acties! Lokaal en Vlaams beleid, partners.
1) Onderzoek: wat moet nog (verder) onderzocht worden?
2) Acties:
- prioriteit – parkeren voor later – niet (keuze waar we nu middelen willen op inzetten) - scenario’s: wie kan welke acties concreet ondernemen – geen vage ‘idealen/dromen’
3) Beleidsaanbevelingen (Stad en Vlaanderen)
Belangrijk voor aanbevelingen en acties: rekening houden met
▪ alle kinderen, kansengroepen e.a.
▪ initiatieven door scholen – buitenschoolse opvang – vrijetijdsinitiatieven
▪ verschil tussen jaar- en vakantie-aanbod
▪ wat op stads- en wat op wijkniveau?
▪ Perspectief van ouders en kinderen
(vb voor ouders is belangrijk “Wat gebeurt op welke locatie”. Voor hen speelt het geen rol of school of opvang de organisator is bvb.)
Wat uit hele traject, vanaf onderzoek tot in de werkgroepen sterk naar voor komt
▪ nood aan zicht op en zichtbaarheid van aanbod (weg naar aanbod en inschrijving)
▪ wijkgericht werken zonder stadsbrede uit het oog te verliezen
▪ middelen en mensen
- nood aan efficiënte inzet en afstemming - noden gedeeld gebruik
▪ hoe kwaliteit bevorderen/garanderen/ondersteunen?
▪ Voor iedereen zijn de uitdagingen groot, maar voor mensen (gebruikers en begeleiders) met een kwetsbare achtergrond zijn er nog specifieke uitdagingen (naast overleven)
▪ Denken vanuit kinddag: schotten tussen dagonderwijs, kunstonderwijs, opvang, vrije tijd moeten zoveel mogelijk weg weggewerkt worden
▪ Nog veel drempels en noden, maar ook heel veel expertise, goesting, kwaliteit: nood afstemming, gedragen visie en efficiënte inzet budgetstromen
Prioriteiten
✓ In kaart brengen
✓ Communicatie en sensibilisatie
✓ Aanbod: naschoolse opvang
✓ Wijkcoördinatie voor gezinnen, toeleiders, aanbieders, ondersteuners
✓ Ondersteuning voor aanbieders en begeleiders
✓ Participatie kinderen en gezinnen
✓ Afstemmen en samenwerken
✓ Nog heel wat te onderzoeken
✓ Lopende projecten, good practices: wat kunnen we hieruit leren? Zichtbaarheid geven!
Denktank Buitenschoolse activiteiten op maat van elk kind in Gent * 24/6/2019 * 5
10-puntenprogramma: samenvatting actievoorstellen en aanbevelingen
1. Zicht op aanbod: voor gezinnen, aanbieders, toeleiders en beleidsplanners!
1) In kaart brengen
2) het aanbod beter bekend maken via toegankelijke info en communicatie
2. Inschrijvingsdrempels wegwerken - Prioriteit: afstemmen tussen stadsdiensten en -systemen 1) Inschrijvingsmomenten en deadlines van aanbieders op elkaar afstemmen.
2) Toewerken naar 1 online, gecoördineerd inschrijvingssysteem 3) Sensibilisering organisatoren en tips rond toegankelijkheid
4) Onderzoek maatregelen voor kansengroepen + delen van good practices hierrond 3. Aanbod: voldoende, divers, kwalitatief, op maat van de kinderen in de wijk
1) in kaart brengen, zichtbaar maken, afstemmen
2) netoverschrijdende kwalitatieve naschoolse opvang uitbouwen 3) Begeleiders: voldoende, kwalificatie en omkadering
4) Kwaliteitscriteria ondersteunen 4. Wijk als nest en web
1) Coördinator/coördinatie op wijkniveau (voor gezinnen, aanbieders, wijkpartners) 2) Aanbod op wijkniveau: zoveel mogelijk dichtbij aanbod (verder) uitbouwen 3) Kind-ruimte creëren in de wijk
5. Toegankelijk aanbod
1) Tijd en middelen om gezinnen toe te leiden naar kwalitatief aanbod
2) Verder onderzoeken hoe kansengroepen weg kunnen vinden naar aanbod en inschrijving
3) Ondersteunen en sensibiliseren aanbieders: kansengroepen bereiken en laagdrempelig organiseren 4) Werken aan vertrouwde ankerplaats(en) en formeel én informeel “speelweefsel” per wijk.
5) Ouders betrekken
6) Leidraad en verder onderzoek rond uitbouw aanbod op maat
7) Bereikbaar aanbod (dichtbij+verplaatsing): stadsbreed en wijkgericht participatief onderzoek 8) UiTPAS: sensibilisering en acties voor ruimer aanbod en meer gebruik
9) Afstemming stadsdiensten rond drempels die kunnen verlaagd worden
10) Lopende projecten en good practices maximaal toepassen, toegankelijk maken, verspreiden 6. Aangepaste ruimte en infrastructuur om een toegankelijk kwaliteitsvol aanbod te kunnen uitbouwen
1) Randvoorwaarden voor kwalitatief “delen van infrastructuur” in kaart brengen / onderzoeken 2) Gedeeld materiaal en ondersteuning voor inzet van kwalitatief materiaal
7. Samenwerking en afstemming voor een kwalitatief en toegankelijk aanbod op wijk- en stadsniveau met optimale betrokkenheid van alle stakeholders
1) Participatief proces (in proefproject?) en kijken wat kan, moet uitgerold worden => leidraad
2) Samenwerking en afstemming voor een kwalitatief en toegankelijk aanbod op wijkniveau (zie 4.1+6) 3) Stadsbrede samenwerking en overleg
a) Concretisering decreet: Denktank omvormen tot samenwerkingsverband
b) Afstemming stadsdiensten rond drempels die kunnen verlaagd worden (zie actie 5.9) c) Mogelijkheid onderzoeken om Sportaround-model uit te rollen voor andere sectoren d) Streven naar een gedragen visie en acties vanuit die kwalitatieve kinddag.
8. Good practices delen en (verder) ondersteunen
9. Efficiënte inzet van bijkomende middelen
1) Stadsbreed, domein- en dienstoverschrijdend werkingen in kaart brengen
2) Afstemming rond effectiever inzetten vanuit domein-overschrijdend beleid en samenwerking 10. Aanbevelingen Vlaams beleid: onderwijs+ sensibiliseren haalbare uitvoering van BO-decreet
Denktank Buitenschoolse activiteiten op maat van elk kind in Gent * 24/6/2019 * 6 1. Zicht op aanbod: voor gezinnen, aanbieders en toeleiders!
Waarom?
Kadert in doelstelling van WG2: “Gezinnen kennen en vinden hun weg naar het aanbod op hun maat”.
Maar ook belangrijk voor organisatoren en toeleiders
Kwam naar voor in alle werkgroepen als voorwaarde om doelstellingen te kunnen realiseren.
Er is enorm veel aanbod, maar niemand heeft zicht op alles. Er gebeurt al heel veel, ook voor specifieke groepen, vb. kansengroepen, specifieke zorgbehoeften (SZB), maar is een kluwen met verschillende
budgetstromen naast elkaar. Er is nood aan een gedetailleerd overzicht van wat bestaat om overlap en gaps te vermijden. Dit is belangrijk voor gezinnen die activiteiten zoeken, maar ook voor toeleiders, organisatoren en beleidsplanners.
- Duidelijk overzicht => weg vinden naar het aanbod + inschrijven voor alle betrokkenen - Samenwerking en afstemming verbeteren: ‘wie wordt al bereikt door welke partners’
Noden en aanbod op elkaar afstemmen
coördineren en weten als (kleine) organisatie wat bestaat. (Vb.. soms kamp direct vol, week erna heel weinig inschrijvingen => vermoedelijk is er op dat moment een ander aanbod voor dezelfde groep)
Voldoende aanbod voor alle doelgroepen?
tonen wat al bestaat, vb. ‘alleen sportkampen in Blaarmeersen’
1.1. Prioritaire actie: In kaart brengen van het totale aanbod
▪ Doel
- Duidelijk overzicht => weg vinden naar het aanbod + inschrijven voor alle betrokkenen - Samenwerking en afstemming verbeteren: ‘wie wordt al bereikt door welke partners’
▪ Voor wie: zowel voor gezinnen als voor de wijkpartners (aanbieders, toeleiders…) en beleidsplanning
▪ Wat in kaart brengen:
- aanbod
o opvang, educatief, VT
o schooljaar en vakanties => naast hobbyzoeker ook vakantiezoeker
o te bespreken/onderzoeken:= zijn er voorwaarden voor wat je opneemt (kwaliteitslabel?) - extra info voor aanbieders/organisatoren/ondersteuners:
o beschikbare ruimtes - “speelweefsel!”= formeel en informeel, o monitoren, vrijwilligers?
o Wie zijn mogelijke toeleiders?
o Welke infokanalen (wijk/stadsbreed)
- Voor beleidsplanners: in kaart brengen van alles dat toegang tot kwaliteitsaanbod/‘kwaliteitsdag’ van kind beïnvloedt in de wijk en de stad
1) Wat is er: breed beeld --> aanbod, ruimtes, speelweefsel, vertrouwde ankerplaatsen 2) Onderzoek op wijkniveau. Worden alle wijken (voldoende) bediend op deze vlakken?
Wie of wat ontbreekt waar?
* Wijkcontext: aantal kinderen, kansarmoede-index…
* Wie heeft toegang tot aanbod? wie wordt al bereikt door welke partners ?
* Wie zijn de aanbieders? Zijn ze op de hoogte? Wat is hun visie?
* “Wijkspelers”, vb. welk overleg heeft invloed op gezinnen en buurtsamenwerking?
* Wie heeft bevoegdheden om wat te organiseren?
3) Wie heeft bevoegdheden om wat te organiseren?
4) Wie zijn de aanbieders? Zijn ze op de hoogte? Wat is hun visie?
5) Ook in kaart brengen van randvoorwaarden die nodig zijn voor aanbod (materiaal, ruimtes, zichtbaarheid, vervoer, veiligheid,..)…. Voorwaarden, inschrijvingsmethodes en drempels…
6) Aspecten van beleving, participatie van kinderen,….
7) Wie krijgt welke middelen met welk doel
8) Worden alle wijken (voldoende) bediend op deze vlakken?
Denktank Buitenschoolse activiteiten op maat van elk kind in Gent * 24/6/2019 * 7
▪ Aanbod-kaart met brede zoekfuncties:
- Per wijk (maar beter nog: straat) - leeftijd
- Naschools - Vakantie
- mobiel, niet mobiel - Gratis/betalend
- vb. welke organisaties werken met UiTPAS - Inclusief/specifiek…
- Soort aanbod: “goesting”/talent van kind; meer prestatie, competitiegericht, vrijblijvend/creatief… =>
soort takkensysteem ; vb. “mijn kind wil acteur worden”; “werken rond emoties”?
1.2. het aanbod beter bekend maken via toegankelijke info en communicatie
▪ Voor wie: gezinnen, toeleiders, opvang/vrijetijdsaanbieders en organisatoren, scholen ea wijkpartners
▪ Doel:
- Toegankelijke, tijdige en accurate info voor gezinnen - Aanbod bekend bij mogelijke toeleiders
- Aanbieders kunnen hun aanbod afstemmen op elkaar (doelgroep, soort, locatie…)
- Beleidspartners kunnen nagaan of er voldoende aanbod op maat is en acties plannen waar nodig
▪ Toegankelijk overzicht van aanbod voor gezinnen
* Welke info?
- educatief aanbod, VT en opvang: wie doet wat waar wanneer voor wie?
- Voor elk aanbod praktische info met herkenbaar kader, vb. door wie, voor wie, hoe
inschrijven, uren, locatie, prijs en reducties (vb. UiTPAS), wat voorzien qua eten, wat moet je meenemen… => sjabloon uit te werken
* Hoe
- op wijkniveau + ook stadsbreed voor specifieke, locatie-overstijgende activiteiten (specifieke doelgroepen, bepaalde interessegebieden; oudere leeftijd)
- op kaart samen met andere locaties die kinddag beïnvloeden, vb. scholen en andere vertrouwde ankerplaatsen
- correct en toegankelijk digitaal platform met bovenstaande zoekfuncties + niet digitale info (vb. wijkbrochures)
- regelmatig actualiseren => minstens digitale moet up-to-date zijn
- Net/organisatie/dienst-overschrijdend: geen systemen naast elkaar met aandacht voor eigenheid en accent per aanbieder
- Bestaande communicatielijnen gebruiken, vb. via scholen (folders, website, info-avonden);
infopakket nieuwe inwoners; infoborden, vb. Zuid, bib…
▪ Actie-voorstellen:
1. Aanbod zo volledig mogelijk in kaart brengen 2. Toegankelijke app, tool voor aanbod per wijk
a) onderzoek naar goede praktijken, goede zoekmachines: zoektermen; taalgebruik, op welke functies moet je kunnen zoeken, vanuit gezinsbril…
b) Afstemming & aanpassing van bestaande websites (sport, jeugddienst, UiTPAS, KOP…), c) Soort kidssite, i.s.m. verschillende diensten en organisaties?
d) Sjabloon uit te werken voor toegankelijke herkenbare info +update-systeem voor aanbieders (door wie, voor wie, hoe inschrijven, prijs en reducties….)
3. Mogelijkheid te onderzoeken: Gent Info per wijk: informatie, maar ook inschrijven voor zomeraanbod e.d. of ander “Fysiek loket”.
4. Modellen + ondersteuning voor kennismakingsmoment tussen diensten, toeleiders, private partners en gebruikers op wijkniveau - vrijetijdsmarkt met aanbieders en gebruikers
5. Goede praktijken meer bekendmaken,(opnieuw, meer) inzetten, vb. Jeugddienst: signaalfunctie;
Onbekend is onbemind; Nieuwsbrief laagdrempelig aanbod; Uit op wieltjes Samenlevingsopbouw 6. Meenemen in verhaal van Zuid-site
7. Zie communicatieplan jeugddienst!
JD heeft niet genoeg overzicht/kennis noch tijd om dit voor alle wijken te doen
Denktank Buitenschoolse activiteiten op maat van elk kind in Gent * 24/6/2019 * 8 2. Inschrijvingsdrempels wegwerken
1) Inschrijvingsmomenten en deadlines van aanbieders op elkaar afstemmen
2) Toewerken naar 1 online, gecoördineerd inschrijvingssysteem over de aanbieders heen, met optie per wijk, zodat wijkwerkers dit toegankelijk kunnen maken face to face
3) Sensibilisering organisatoren en tips rond toegankelijkheid - op maat van gebruikers incl. kansengroepen - duidelijke info
- Voor alle geïnteresseerde doelgroepen, vb. ook kinderen die niet in Gent wonen, maar wel schoollopen
- Eenduidiger communicatie
4) Verder onderzoeken welke maatregelen nodig en mogelijk zijn voor kansengroepen + delen van good practices hierrond, vb. lastminute inschrijvingen, ondersteuning bij inschrijving via fysieke loketten/vast aanspreekpunt/trajectbegeleider/contactmoment met mogelijkheid afspraak te maken voor meer begeleiding
Prioriteit: afstemmen tussen stadsdiensten en systemen
3. Aanbod: voldoende, divers, kwalitatief, op maat van de kinderen in de wijk Cfr Visie voor het stadsbrede project, pagina 2 alinea 1
A. Voldoende aanbod aan buitenschoolse opvang en vrije tijd op maat in onze wijk 1) in kaart brengen, zichtbaar maken, afstemmen (zie punt 1)
voldoende capaciteit? Voldoende op maat?
Efficiënt gebruik van bestaande aanbod + inzet/heroriëntering middelen 2) Prioriteit: netoverschrijdende kwalitatieve voor/naschoolse opvang uitbouwen
• Wat: voldoende, kwalitatieve voor- en naschoolse opvang en woensdagnamiddag-opvang is prioritair.
Uit onderzoek en dialoog kwam vraag: “maak van elke stibo een ibo” = “netoverschrijdende kwalitatieve opvang voor alle kinderen”. We kunnen dit vertalen als zorg voor toegang kwalitatieve buitenschoolse opvang voor elk kind.
• Problemen:
- Opvang is nu nog te vaak toezicht
- Aanbod groot probleem voor kleinere en voor niet-stadsscholen.
- Voor iedereen: gesplitste diensten (ochtend-middag-avondopvang) - Opvang via scholen: slecht statuut en => kwaliteit van begeleiders
• Acties:
1) Onderzoek en overleg rond wat dit betekent als concept, kwalitatieve begeleiding, lokalen, middelen… voorwaarde: kwaliteit behouden & op maat van schoolproject en realiteit Al aanzet, verder onderzoeken, uitwerken, ondersteunen
o samenwerking en afstemmen over netten o openstellen StIbo voor alle netten
o IBO-aanbod verder diversifiëren i.s.m. wijkaanbod
2) professionaliseringstraject dat voor iedereen toegankelijk is: opvang in scholen is niet altijd door mensen met juiste kwalificaties (gekwalificeerd versus betaalbaar personeel) => mogelijkheid door Stad Gent?
Nodig: coördinator, regisseur, facilitator over scholen en netten heen
Denktank Buitenschoolse activiteiten op maat van elk kind in Gent * 24/6/2019 * 9 B. Kwalitatief aanbod
1) Actie 3.B.1. Begeleiders vinden/houden en ondersteunen a) Meer middelen en mensen inzetten:
Expliciete vraag van alle deelnemers naar meer tijd en middelen =verwachting naar beleid toe.
Kwaliteitsvolle begeleiding = essentieel, maar dit raagt de nodige middelen; voor formele activiteiten maar ook speelpleinwerking, (doelgroep)vrijwilligers, lagere schoolopvang van verschillende netten, privé-initiatieven van ouders… Door ondersteuning op ander vlakken, vb. faciliteren gedeeld gebruik en inzet materiaal, kunnen organisaties eigen middelen meer inzetten voor goede begeleiders
b) Goede, gemotiveerde begeleiders vinden
Moeilijk om animatoren te vinden is herkenbaar voor meeste vrijetijds- en vakantie-aanbieders.
Jongeren hebben brede waaier aan aanbod, veel dingen die aantrekken en veel dingen die geld kosten.
Ze kiezen vaak voor (beter) betaalde vakantiejob boven monitor of vrijwilligerswerk. Betalen aan concurrentieel bedrag is niet haalbaar voor veel aanbieders, naast andere kosten zo.a.ls huur. Ook de volle dagen + tijd voor voorbereiding en evaluatie zijn uitdagend. Ook onzekerheid rond beschikbaar- heid o.w.v. herexamens maakt inzet studenten moeilijker. Intrinsieke motivatie is ook belangrijk;
vrijwilligers die dat uit goesting doen, niet alleen als betaalde job, ze moeten willen geco.a.cht worden 1) Ondersteuning vanuit Stad:
- helpen zoeken naar goede begeleiders, cfr. aanbod van Sport Vlaanderen
- uitwisseling rond good practices (of toch redelijk werkende praktijken) bevorderen 2) Opleidingen betrekken – verder onderzoeken waar kansen liggen
- Afstemming met opleidingen (bv LO, PJK, lerarenopleidingen,…)
o bv stages naschools en woensdagnamiddag in pedagogische opleidingen, o soort verplichte vrijwilligersstage in lessenpakket met ruimte voor in pakket;
- Duaal leren: 80% slaagt en kan onmiddellijk aan het werk - opentrekken bachelor en master (niet enkel secundair onderwijs). Kansen voor onderwijs, opvang, verenigingen…
3) vrijwilligerspotentieel in elke buurt optimaal aanspreken en inzetten - Potentieel onderzoeken en aanspreken: vb. tieners, ouders, senioren
- voorwaarden: alleen duurzaam en kwalitatief mits ondersteuning, als aanvulling op begeleiders, als extra troef, niet om te vervangen of besparen
plan van aanpak, samen met OCMW/VDAB/vrijwilligerspunt..?
vb.. activeringsmaatregel VDAB? ICT-systeem uitbouwen?
4) Goesting in vrijwilligerswerk bevorderen bij jongeren: sensibilisering rond vrijwilligerswerk in lesplan van secundair onderwijs (deel van sociale ontwikkeling van jongeren: meerwaarde = kennis vergaren, voorbereiding op (verdienend) werk; emotioneel …”)
c) Ondersteuning om een goede begeleider te kunnen zijn
1) Vorming voor begeleiders/animatoren, leidinggevenden, vrijwilligers
- Netoverschrijdend professionaliseringsaanbod door stad (basisopleiding en coaching), eventueel i.s.m. met studenten vb. PJK-opleiding (Vb. Speelbagage opbouwen; Diversiteit;
Inzetten op talenten en sociale competenties; Leiding geven, coördineren; Communiceren met ouders; participatie kinderen; Bereiken/omgaan met verschillende doelgroepen (o.a.
kansengroepen)…
- Actie opleidingen moni’s. Kunnen we toeleiden, toegang ondersteunen, match met vraag vanuit aanbod bevorderen?
2) Centraal steunpunt voor alle organisaties in Gent waar je terecht kan met uitdagingen waarmee je zelf geen weg kan (vb. verontrustende gezinssituatie) en ondersteunende info, vb. waar vind je materiaal, links naar sites…
3) “Wijkcoach voor VT”: ondersteuning van organisaties, begeleiders en gezinnen in de wijk Zie punt 4.1
Denktank Buitenschoolse activiteiten op maat van elk kind in Gent * 24/6/2019 * 10 2) Actie 3.B.2. Kwaliteitscriteria ondersteunen
1) Ondersteuning van aanbieders
- Aanbod bekendmaken: zie actie 1.2 - Vorming & tools: zie actie 3.B.1.
- Doelpubliek bereiken: zie acties 5
- Ruimtes (gedeeld gebruik) & materiaal: zie acties 6 2) Sensibilisering bij aanbieders en ouders
(o.a. rond meerwaarde van breed vrijetijdsaanbod, vb. verschillende functies gelijkwaardig:
leren/presteren, beleven, plezier. Muzische, beleven , verrijkende is nu nog ondergewaardeerd;
verkeerd beeld dat je kwalitatief aanbod kan aanbieden aan lage prijs, door vergelijking met gesubsidieerd aanbod)
3) Tips, tricks en ondersteuning op vlak van kwaliteitscriteria (die zekerheid én goesting geven):
definiëren, verspreiden (zie ook zie actie 3.B.1)
- Ontwikkelen o.b.v. lokaal onderzoek of uit literatuur (vb. kind-begeleiderratio per activiteit en doelgroep; spel- en zorgdimensie + veiligheid)
- Vorming, intervisie leidinggeven/coördineren & coachen
4) Middelen voor aanbieders koppelen aan voorwaarden, vb. gedeeld gebruik, UiTPAS, mobiel aanbod, lowbudget/toegankelijk (materiaal, kledij gratis of delen, gespreide facturatie, diversiteit in aanbod…)
4. Wijk als nest en web
Kinderen en gezinnen moeten hun wijk als nest ervaren, waar kinderen, ouders en verschillende generaties elkaar ontmoeten. Voor kinderen/jongeren ligt “hun” wijk vaak niet binnen de formele wijkgrenzen. Volgens onderzoek is de eigen wijk vanuit kinderperspectief beperkt: 15min, 300m; vanaf 10 jaar gaan kinderen wel meer naar aangrenzende wijken
In elke wijk kunnen kinderen terecht in vertrouwde ankerplaats(en) van waaruit een divers aanbod gecreëerd wordt met organisaties en ondersteund door vrijwilligers uit de buurt. We kunnen er niet van uitgaan dat kinderen naar het aanbod komen, maar vindplaatsgericht werken en het aanbod maximaal naar kinderen brengen, zeker in kansarmere wijken. De school is een vertrouwde ankerplaats bij uitstek, maar niet voor elk kind.
Om de nest- en webfunctie van een wijk uit te bouwen is netoverschrijdende samenwerking en ondersteuning, is een brug tussen vrije tijd en andere wijkactoren, nodig in elke wijk. Er gebeurt reeds heel veel in de wijken, we moeten zoveel mogelijk versterken wat er reeds is en de nodige acties nemen zodat alle wijkspelers, scholen, opvang en vrije tijd, en de gezinnen, elkaar vinden, over netten en organisaties heen. Er moet gewerkt worden aan efficiënte afstemming en samenwerking tussen aanbieders van onderwijs, opvang en vrije tijd en welzijnspartners op wijkniveau. Samen moeten zij het vertrouwen van kinderen in de wijk bevorderen; hierbij zijn de objectieve veiligheid, maar ook de beleving van het kind belangrijk. Basisvoorwaarde zijn veilige mobiliteit en participatie van kinderen.
1.1. Wijkcoördinator ter ondersteuning van organisaties, begeleiders en gezinnen rond kinderen en VT Waarom?
Uit alle werkgroepen (en uit het hele dialoogtraject) komt naar voor dat er nood is aan coördinatie op wijkniveau. Nu is er te veel versnippering, niet alleen op vlak van aanbod, maar ook in overleg en mogelijke samenwerkingsplatforms. Zowel voor gezinnen als voor toeleiders en aanbieders is er nood aan een coördinator en aanspreekpunt in de wijk:
- wijkfacilitator die puzzel samenlegt, info over wat er bestaat, overkoepelend zicht: wat is er wat is er nodig? Aanbod en vraag aanbod, ruimte, vrijwilligers….
- contactpersoon die coördineert, maar ook luistert naar vragen, doorverwijst, informeert, pedagogische ondersteunt, helpt bij inschrijvingen…
Begrippen die doorheen het traject aan bod kwamen: “Brede school + brugfiguur in elke wijk”, “wijkco.a.ch”,
“brugfiguur naar school, naar VT en BO, naar KO”, “trajectbegeleider” “permanente aanwezigheid in de buurt”
“facilitator”…
Denktank Buitenschoolse activiteiten op maat van elk kind in Gent * 24/6/2019 * 11 Opdrachten wijkcoördinatie:
1) Verbinder, brug tussen vrije tijd en andere actoren in de wijk: samenwerking en coördinatie op wijkniveau, over netten, tussen organisaties, tussen scholen/IBO en wijkorganisaties, aanbieders en (zoekende) gebruikers…
* Waarom: Er is veel aanbod en er is veel overleg, maar de brug en focus op (vrije tijd van) kinderen ontbreekt meestal. Nu is er overleg en oplijsting van aanbod per wijk door verschillende mensen, meestal gedeeltelijk, vaak uit persoonlijk initiatief, omwille van bepaalde acties, vb.. brede school, brugfiguren, vzws, jeugddienst, sociaal regisseurs, wijkactieteam, werkgroep jeugd, ... Maar dit dekt meestal maar gedeeltelijk de vraag omdat dit bovenop een waaier aan opdrachten komt en gebeurt niet structureel in alle wijken. Wijken zonder brede school werking: hoe op andere manier ervoor zorgen dat scholen en VT elkaar vinden?
* Wat: Iemand moet zicht hebben op waar er nood is en daar aanbod op afstemmen; vraag en aanbod matchen en info bijeenbrengen voor gebruikers (ook voor aanbieders). Wie is er allemaal met jeugd bezig, wie biedt wat wanneer waar aan? Coördinatie aanbod en vraag vrijwilligers. Afstemmen! Zie ook actie 1.2.
* Wie: Per wijk is er een andere organisatie, persoon die dit nu meeste, beste kent en/of opvolgt…Jeugddienst heeft geen volledig zicht op aanbod op wijkniveau.
Cfr Good Practices rond oproep voor bundeling zomerwerking: Checkitout Nieuw-Gent, Bredeschool Sluizeken-Tolhuis-Ham; Vrijetijdstrajectbegeleiders vzw Jong.
Maar wie kan dit doen in alle 25 wijken?
samen nadenken hoe dit efficiënter en met duidelijke focus kan georganiseerd worden
✓ Bij opdracht wijkregisseur, maar methodiek, sjabloon vanuit jeugddienst.
✓ Ondersteund door stagiaires, bij voorkeur langdurig traject.
✓ Structurele financiering van netwerkorganisatie, met middelen voor medewerker(s) en locaties
2) Opdracht 2: Info/aanspreekpunt voor gezinnen, toeleiders, aanbieders in de wijk Brug naar aanbod in je eigen wijk: - live 1-1 communicatie
samen nadenken wat haalbaar is voor verbinding, afstemming met wijkpartners en begeleiding gezinnen.
✓ In team van wijkregisseur
✓ Extra opdracht van mensen die al in de wijk werken? 1 verantwoordelijke aanduiden?
✓ Huis van het kind per wijk?
✓ Extra wijkcoördinator voor kinderen?
✓ Vrijetijdstrajectbegeleiders per wijk vzw Jong ?
✓ mobiele jeugdwerker hebben die vindplaatsgericht werkt vanuit JD in elke wijk ? 1.2. Aanbod op wijkniveau: zoveel mogelijk dichtbij aanbod (verder) uitbouwen
= Blijvende opdracht voor stadsdiensten o.b.v. analyse van actie 1 (kaart)
- Sportdienst werkt nu al verspreid over wijken, overal waar zwembad of sporthal is. Blaarmeersen groot aanbod voor 10-18. Nog paar blinde vlekken, daar vooral gebrek aan aanbod van
kwaliteitsvolle sportruimte.
- Jeugddienst zet nu in op laagdrempelig aanbod, zonder inschrijving, mobiel, maar heeft geen middelen en mensen om dit in 25 wijken te doen
- Cultuuraanbod: stadsbrede aanpak voor wijkgericht werken?
1.3. Kind-ruimte creëren in de wijk
▪ Participatief traject hoe je wijk als nest, ontmoeting voor ouders, kinderen, verschillende generaties kan uitbouwen - Acties rond kindveilige wijken (mobiliteit en beleving ; vertrouwen van kind in de wijk bevorderen; hoe kan kind autonoom bewegen in de buurt: welke route?
Hoe verbeteren, ondersteunen, verbreden?
▪ Streven op termijn naar 1 goede locatie voor kwalitatief multifunctioneel gedeeld gebruik per wijk Huis van het kind nog meer fysiek lokaal aanwezig. => zie 6. infrastructuur
▪ Acties rond (groene) buitenspeelruimte ondersteunen=> zie 6. Infrastructuur
Denktank Buitenschoolse activiteiten op maat van elk kind in Gent * 24/6/2019 * 12 5. Toegankelijk aanbod
“We zorgen er samen voor dat elk kind toegang heeft tot kwalitatieve opvang en VT die betaalbaar, bereikbaar, begrijpbaar, bruikbaar, beschikbaar, bekend en betrouwbaar is.” * Kansengroepen bereiken
Beleidskader
Om kinderen uit kansengroepen toegang te geven tot buitenschools aanbod is het belangrijk dat het aanbod betaalbaar, bereikbaar, begrijpbaar, beschikbaar, bruikbaar en bekend is en als betrouwbaar ervaren wordt.
Acties om drempels te verlagen zullen de toegankelijkheid voor kansengroepen, maar ook voor alle kinderen die in Gent willen deelnemen aan buitenschools aanbod verhogen!
Het is niet de ambitie dat alle kinderen en jongeren gaan deelnemen aan buitenschoolse activiteiten: kinderen en gezinnen vullen hun vrije tijd zelf in zo.a.ls zij willen. Maar er moet wel een echte keuzevrijheid zijn, zonder zichtbare en minder zichtbare drempels die deze keuze beperken. Uit onderzoek en ervaringen op het terrein blijkt dat de participatie aan activiteiten van kinderen uit kwetsbare gezinnen casi onbestaande is, tenzij er actief gewerkt wordt aan het verlagen van die drempels. Wij moeten ernaar streven dat alle kinderen gelijke kansen krijgen om (op langere termijn) deel te nemen aan activiteiten, ongeacht hun achtergrond, thuissituatie en specifieke zorgbehoeften.
Belangrijke voorwaarde is het maximaal wegwerken van drempels op het vlak van financiën, fysieke toegang, informatie, inschrijving, taal…. Maar dit is niet voldoende. Naast eerder praktische, spelen ook psychologische en andere minder evidente drempels een rol “voor en achter de deur”. Voorbeelden zijn verschillende visies op vrije tijd, bekendheid met het aanbod, gebrek aan vertrouwen, achtergronden waar langetermijndenken minder plaats krijgt, angst dat kinderen (en ouders) ergens niet thuishoren en ongeschreven regels van aanbieders (vb. verplichte inbreng van ouders, deelname aan tombola)… en kinderen die met honger naar activiteiten komen.
Zelfs bij ruim aanbod (vb. rond sport) in de wijk, blijft deelname van kinderen uit kansengroepen beperkt.
Warme toeleiding van gezinnen, waarbij de verschillende drempels verkend en besproken worden met de ouders, en aanbieders, is de belangrijkste stap.
Gezinnen gaan sneller instappen als activiteiten vanuit een vertrouwde plaats, zo.a.ls de school gebeuren.
Kinderen enthousiasmeren via proevertjes, gratis workshops op school en IBO, geeft kinderen goesting om hun talenten verder te ontdekken en ontwikkelen. Maar de drempels overwinnen om ouders mee te krijgen vraagt nog meer inzet. Scholen (en waar aanwezig brugfiguren) nemen nu een groot stuk van de dialoog met die doelgroep op, maar kunnen dit niet aan met de huidige tijd en middelen. Om kinderen uit kansengroepen te laten aansluiten, en op lange termijn te laten deelnemen aan BA, is tijd beschikbaar maken voor warme toeleiding van de gezinnen essentieel.
Investeren in ondersteuning en sensibilisering van aanbieders en toeleiders is de beste manier om de participatiekansen van kinderen uit kansengroepen te verhogen.
Aanbevelingen voor aanbieders, ondersteuners en beleid:
1) Tijd en middelen om gezinnen toe te leiden naar kwalitatief aanbod
- Meer brugfiguren met meer tijd voor toeleiden naar vrijetijdsparticipatie (actie 4.1. wijkcoördinatie) - In onderwijs opdrachturen voorzien voor talentontwikkeling, ook buiten school(m)uren
- Hapklare info over aanbod en tools voor toeleiders
2) Verder onderzoeken hoe kansengroepen weg kunnen vinden naar aanbod en inschrijving - Onderzoeken welke media kansengroepen meer gebruiken
- Meer vaste aanspreekpunten; In iedere wijk een trajectbegeleider/contactpunt, vast bureau, contactmoment met mogelijkheid afspraak te maken voor meer begeleiding
- Onbekend is onbemind uitbreiden
- Hoe kinderen in precaire situaties bereiken die niet naar scholen met brugfiguren gaan 3) Buitenschoolse activiteiten gebeuren in of vanuit een of meer ankerplaatsen.
- Er moet actief gezocht worden naar en gewerkt aan vertrouwde ankerplaats(en) én -personen voor kinderen in elke wijk. Binnen opdracht van wijkcoördinator als die er komt?
- Optimaal is één of meer centrale multifunctionele plek(ken) in de wijk waar kinderaanbod kan doorgaan.
- Betrek kinderen in de zoektocht naar en opbouw van formeel én informeel “speelweefsel” per wijk.
Denktank Buitenschoolse activiteiten op maat van elk kind in Gent * 24/6/2019 * 13 4) Ondersteunen& sensibiliseren aanbieders om kansengroepen te bereiken en laagdrempelig te organiseren
- Methodes ontwikkelen om aanbieders te vormen, sensibiliseren, informeren, ondersteunen om toegankelijk te zijn om kinderen te kunnen laten starten, maar ook hoe omgaan met kinderen met andere achtergrond dan ze gewend zijn, rond drempels en de mensen die deze drempels ervaren, bvb.
specifieke zorgen, armoede… Wat betekent dit? En hoe kunnen we drempels vermijden?
- Leidraad ontwikkelen voor aanbieders rond B’s
- Kennis van aanbod in de wijk: o.a. door netwerken tussen VT- en BO-aanbieders op wijkniveau - Opdracht om te werken aan toegankelijkheid (verbonden aan voorwaarden erkenning, subsidies….).
5) Ouders betrekken:
- Warme toeleiding waarbij de verschillende drempels verkend en besproken worden = belangrijkste stap.
- Investeren in kind-oudermoment tijdens VT
- Focusgroepen met ouders in kwetsbare situaties rond oplossingen voor (hun) drempels 6) Aanbod op maat ondersteunen/ontwikkelen
- Onderzoek naar noden van kinderen en nood aan ondersteuning voor aanbieders (o.a. SZB, kinderen met honger in VT-aanbod; Onderzoek en actie “Busvervoer Buitengewoon onderwijs= opvang?”
- Leidraad voor organisatie op maat 7) Bereikbaar aanbod
- Veilig verplaatsen naar aanbod: Er zou voor elke wijk moeten onderzocht worden wat drempels en plaatselijk haalbare oplossingen zijn en stadsbreed naar mogelijke oplossingen die ingezet en
ondersteund kunnen worden. (te voet, met de fiets, openbaar /gezamenlijke vervoersmogelijkheden) - Participatief project met kinderen op wijkniveau (in proefproject(en)?): welke routes zijn veilig
(voelen/beleving, vb.. verkeer, winkels, mensen onderweg)
- Verder inzetten op wijken waar er geen aanbod is, maar ook rekening houden met kansarme kinderen die in minder kwetsbare plaatsen wonen. (cfr. initiatieven van Jeugddienst en Sportdienst)
8) UiTPAS: meer aanbod en meer gebruik
UiTPAS kan echt de toegankelijkheid en diversiteit verhogen. UiTPAS met kansentarief kan drempels wegnemen; maar drempel om UiTPAS te kopen blijft groot (o.a. afhaalpunten niet vertrouwd, zelf stap zetten, belastingbrief meebrengen). Bij aanbieders leeft angst voor administratie en betaalbaarheid.
- Meer gebruikers moeten UiTPAS kennen en gebruiken
* UiTPAS ‘vindplaatsgericht’ verkopen: nog meer naar wijken gaan, nog meer samenwerken met scholen, samen naar ouders, dienstencentra gaan, maar drempel= moeten mensen zijn die aan gegevens uit kruispuntdatabank geraken
* automatisch sturen naar wie hier recht op heeft
* UiTPAS uitdelen via OCMW-medewerker op school;
* Meer zichtbaarheid bij info rond aanbod
- Meer aanbieders moeten met UiTPAS werken : sensibiliseren en juiste info verspreiden over gebruik van UiTPAS met kansentarief bij aanbieders (vanaf 5% leden, 80% door stad terugbetaald): veel vzws denken dat dit niet haalbaar is
9) Afstemming stadsdiensten rond drempels die kunnen verlaagd worden - Prijzenbeleid, incl. UiTPAS
- Toegankelijk en afgestemd inschrijvingsbeleid en -systemen - Toegankelijke info en communicatie
- Afstemming wie doet wat waar en hoe, vb.. eigen aanbod, ondersteuning aanbieders en toeleiders - Efficiënte inzet budgetten voor kansengroepen: overlap en gaps
10) Lopende projecten en good practices maximaal toepassen, toegankelijk maken, verspreiden
- Bestaande goede praktijken (UiTPAS, Brede School, IGT IBO, sportaround, Onbekend is onbemind…) en lopende projecten (huis van het Kind in wijken, Proefproject Sluizeken-Tolhuis-Ham…) in kaart brengen;
middelen consolideren; aanbieders en doelgroepen informeren + wat kunnen we hieruit leren?
Denktank Buitenschoolse activiteiten op maat van elk kind in Gent * 24/6/2019 * 14 6. Aangepaste ruimte en infrastructuur voor een toegankelijk kwaliteitsvol aanbod
Om een toegankelijk kwaliteitsvol aanbod te kunnen uitbouwen, is aangepaste ruimte en infrastructuur nodig:
plaats voor ontdekking en verwondering, sociale interactie, beweging, vrij spel en begeleide activiteiten, rust, zorg, chillen en skillen, buitenspel voor alle kinderen. Plaatsen waarvan de kinderen ervaren “Dit in onze plek die we kunnen ontdekken en waar we zorg voor dragen.”
Idealiter heeft elke buurt een centrale multifunctionele plek waar aanbod voor kinderen (en gezinnen) op een kwaliteitsvolle manier kan doorgaan én elk kind in Gent een bereikbare buitenspeelruimte.
Gedeeld gebruik, bvb.. van scholen, open huizen, scoutslokalen, muziekacademies, kan een gigantische winst opleveren op verschillende gebieden. Maar dit lukt niet alleen met goodwill. Er moet aan een reeks
randvoorwaarden voldaan worden om dit kwaliteitsvol te doen. Die zijn nu nog onvoldoende verkend en vervuld. Ervaringen met tijdelijke invulling van voorlopig lege gebouwen tonen de nood aan, maar er is opvolging nodig om te verduurzamen en verder zetten.
Onderzoek en ondersteuning op vlak van duurzaam materiaal kan verder helpen om een toegankelijk kwalitatief aanbod uit te bouwen.
6.1.Randvoorwaarden voor kwalitatief “delen van infrastructuur” in kaart brengen / onderzoeken Intensief samen gebruiken vraagt omkadering: rond praktische aspecten, zo.a.ls logistieke ondersteuning, onderhoud, zorg en veiligheid; opslag gedeeld materiaal; openen/sluiten van locaties; psychologische drempels (“mijn school”; verschillende leefwerelden, kwaliteitskaders); juridisch; middelen, wie verantwoordelijk/aansprakelijk bij vragen/problemen…
Gedeeld gebruik vereist:
- Middelen voor beheer en omkadering
- Sleuteldragers of ander systeem van aanwezigheid - Tijd voor dialoog
1) Onderzoek naar randvoorwaarden: valkuilen en opportuniteiten: wat bestaat, is mogelijk, moet opgelost worden…: wie, wat, hoe, middelen (“soort cambio voor gebouwen”?)
2) Gestructureerd opzetten van proefprojecten met stadsbrede uitrol over diensten en domeinen 3) Omkadering vanuit Stad bij gedeeld gebruik van speelplaatsen voor initiatieven van sportdienst, vzws 4) Onderzoek en actie naschools gebruik schoollokalen, vb. project gebruik sportzalen van scholen
6.2. Gedeeld materiaal en ondersteuning voor inzet van kwalitatief materiaal 1) Onderzoek: in kaart brengen
- wat al bestaat - wat extra nodig is
- wat extra, anders, beter mogelijk is
2) Groepsaankoop, vb.. fietsen; buitenspelmateriaal ; springkasteel ; opberg- en verbruiksmateriaal zo.a.ls knutselgerief ; uitdagend spelmateriaal
3) Wisselsystemen materiaal/uitleendienst :
* Eenvoudige tool voor het uitlenen of ruilen van materialen en ruimtes
* materiaal van de speelpleinwerking tijdens het schooljaar uit te lenen (integratie in uitleendienst Jeugddienst)
4) Ondersteuning voor onderhoud, vb.. klusjesman, fietsenonderhoud
Denktank Buitenschoolse activiteiten op maat van elk kind in Gent * 24/6/2019 * 15 7. Samenwerking en participatie
“We bouwen samen aan een structureel verhaal, met een betere coördinatie en afstemming, met alle aanbieders en gebruikers van onderwijs en buitenschoolse activiteiten en betrokken stads- en wijkpartners;
iedereen die de kinddag beïnvloedt. We geven opvang van schoolgaande kinderen vorm in samenwerking met het onderwijs en vrijetijdsaanbod. Ouders en kinderen, worden actief betrokken als deelnemer en partner.”
7.1. Participatie Principes
1. Gebruikersparticipatie: op micro-, meso- en macro-niveau: gebruikers, organisatie, wijk, stadsbreed 2. Participatie is meer dan bevragen van a tot z, concept tot realisatie: informeren, adviseren, (mee)
beslissen, co-creatie …
3. We zoeken continu hoe we ouders én kinderen, als gebruikers, blijvend kunnen betrekken bij alle verdere stappen, niet enkel bij onderzoek
Te onderzoeken
• Participatie van de gebruikers blijft ! aandachtspunt, hoe doortrekken in verdere proces?
Ouders én kinderen!
• Hoe betrekken wie je nu niet bereikt? Hoe ouders van verschillende achtergronden en situaties betrekken? Onderzoeken wat drempels zijn voor ouders en mogelijke oplossingen!
Actievoorstel
1) Participatief proces uitwerken in proefproject en kijken wat kan, moet uitgerold worden 2) Leidraad rond participatie m.b.t. opvang en vrije van kinderen
7.2. Samenwerking en afstemming Principes
1. Nu veel te veel versnippering. Sociaal weefsel activeren via betere samenwerking. Inzetten op waarde en complementariteit verschillende spelers (plaats voor groot en klein)
2. Op wijkniveau: afstemming, netwerken, samenwerking tussen de verschillende betrokkenen - aanbieders van buitenschoolse activiteiten (opvang en vrije tijd) in de wijk
- scholen en brugfiguren
- wijkpartners, vb.. sociaal regisseurs, wijkregisseurs, buurtwerkers, straathoek, buurtsteward, - Ouders en kinderen
3. Op stadsniveau, met stad als facilitator: omwille van overschrijden van sectoren, departementen, netten- aanbieders, gebruikers en ondersteuners. Zowel voor betere samenwerking, kwaliteit en extra aanbod.
7.2.A. Samenwerking en afstemming voor een kwalitatief en toegankelijk aanbod op wijkniveau 1) Zie actie 4.1.wijkcoördinatie: Er is vaak genoeg aanbod, maar de juiste afstemming ontbreekt om
ervoor te zorgen dat alle kinderen de weg naar aanbod op hun maat vinden en aanbieders de weg naar de kinderen. Op wijkniveau zijn er al heel wat netwerken, hoe ondersteunen dat dit in elke wijk door iemand opgenomen en opgevolgd wordt?
2) Zie actie 6: Multifunctioneel gebruik van (school)infrastructuur biedt veel kansen (ruimtes voor aanbieders, vertrouwde omgeving + gemak voor gezinnen), mits randvoorwaarden vervuld zijn
7.2.B. Stadsbrede samenwerking en overleg voor een breder toegankelijk en kwalitatief buitenschools aanbod voor alle kinderen in onze stad.
1) Denktank omvormen tot samenwerkingsverband => Concretisering decreet(art. 9): “Het lokaal bestuur neemt het initiatief voor het lokaal samenwerkingsverband buitenschoolse activiteiten en organiseert het. – Het lokaal samenwerkingsverband buitenschoolse activiteiten heeft als opdracht om, op vrijwillige basis, het lokaal bestuur - niet bindend – te adviseren bij de ontwikkeling van een lokaal beleid buitenschoolse activiteiten, de beslissing over de besteding van de middelen en de uitvoering van de meerjarenplanning”
2) Mogelijkheid onderzoeken om Sportaround-model uit te rollen voor andere sectoren
Denktank Buitenschoolse activiteiten op maat van elk kind in Gent * 24/6/2019 * 16 3) Afstemming stadsdiensten rond drempels die kunnen verlaagd worden
- Prijzenbeleid, incl. UiTPAS
- Toegankelijk en afgestemd inschrijvingsbeleid en -systemen - Toegankelijke info en communicatie
- Afstemming wie doet wat waar en hoe, voor welke doel(groep)en, vb.. eigen aanbod, ondersteuning aanbieders en toeleiders
- Efficiënte inzet budgetten voor (kansen)groepen: overlap en gaps 4) Streven naar een gedragen visie en acties vanuit die kwalitatieve kinddag.
Samenwerking en afstemming zijn het zinvolst als vertrokken wordt vanuit het kader van een kwalitatieve kind-dag voor de kinderen uit de wijk, eerder dan vanuit mogelijkheden en noden van een organisatie. Door acties van de o.a. Brede School en Sportdienst en nieuwe regeling DKO is er al meer samenwerking met onderwijs. Maar er is zeker ook goesting bij aanbieders uit andere
sectoren (muziek, knutselen, zingen, breien…) om meer samen te werken. Reflectie over concepten als school/buitenschoolse activiteiten, IBO en schoolopvang en de mogelijkheid om VT-begeleiders en expertise in te zetten tijdens schooluren en bij opvang, aan talentenontwikkeling te doen de hele dag door,… is aangewezen. In proefproject STH wordt hierrond gewerkt, op initiatief van onderwijs, IBO en Brede School.
8. Zichtbaar maken good practices, lopende projecten: op te volgen + wat kunnen we hieruit leren?
Voorbeelden goede praktijken uit traject (selectie in willekeurige volgorde):
▪ communicatiekanalen bij de Jeugddienst
- De website stad.gent/kinderen richt zich naar ouders met kinderen tussen 3 en 12 jaar.
- Hobbyzoeker: 850 fiches van meer dan 300 activiteiten (vanaf reeksen van 10; geen vakantie-aanbod - Nieuwsbrief (2000 abonnees, 5 per jaar )- 3 weken voor elke vakantie)
- Infobalie
- Toegankelijkheidsmedewerker vrije tijd
o Mailing met laagdrempelig vakantie-aanbod naar sleutelfiguren
o Onbekend is onbemind: instrument o.b.v. beeldmateriaal om met ouders te communiceren rond mogelijkheden en belang van vrije tijd, vnl. voor groepswerk
▪ UiTPAS met kansentarief
▪ Sportaround: Individuele trajectbegeleiding, sportsnack
▪ Toegankelijk, mobiel aanbod, in de wijk en in scholen actief, vb. zomeraanbod met sportkar, mobiel beschikbaar, consequent aanwezig, wekelijks op zelfde moment
▪ GentInfo, centraal aanspreekpunt
▪ Pleinpatrons
▪ Acties Busvervoer Buitengewoon onderwijs: geen tijd om erna iets te doen, geen kwaliteit
▪ Check it out in Nieuw-Gent: Flyer overzicht + toegangsvoorwaarden (leeftijd, prijs) en jaarlijkse wijkmarkt
▪ Bredeschool Sluizeken-Tolhuis-Ham: regelmatig overleg met scholen, IBO en wijkpartners; Zomerbrochure
▪ Dagje Planeet Gent, voor OKAN-klassen
▪ Voetbal omnisport Rooigem: bellen van deur tot deur met kinderen die daar waren => heel veel reactie
▪ De buurderij
▪ Bosstorie,
▪ Muzaiek heeft fonds ingericht via chocoladeverkoop ed voor kinderen die niet kunnen betalen
▪ Openzetten scholen voor DKO Projecten, plannen
▪ Huis van het Kind: meer fysiek aanwezig op wijkniveau
▪ Zuid-site: geïntegreerd onthaal van kinder/jeugddiensten van de stad
▪ Communicatieplan van Jeugddienst; o.a. onderzoek nieuwe kanalen om aanbod kenbaar te maken (via externe websites en nieuwsbrieven, Facebook)
Denktank Buitenschoolse activiteiten op maat van elk kind in Gent * 24/6/2019 * 17 9. Efficiënte inzet van (extra) middelen
Middelen voor mensen en werking zijn essentieel om voldoende toegankelijk kwalitatief aanbod te kunnen uitbouwen. In Gent gaan al veel middelen naar aanbod en ondersteuning op vlak van buitenschoolse opvang en vrije tijd voor kinderen. Deze middelen komen uit veel verschillende beleidsdomeinen en bronnen met verschillende - en gelijkaardige- doelen en doelgroepen. Hopelijk brengt het decreet extra middelen naar onze stad. Maar sowieso zijn de middelen vandaag beperkt en zullen ze altijd beperkt blijven. Het is belangrijk dat we als stad nadenken hoe we de bijkomende middelen zo efficiënt en kwaliteitsvol mogelijk zullen inzetten, vanuit langetermijndenken en visie, essentieel voor de toekomst van onze kinderen nu en morgen.
Daarnaast moeten het huidige aanbod en de samenwerkingen geoptimaliseerd worden.
Hoe kunnen we ervoor zorgen dat het aanbod kwaliteitsvol is en dat alle kinderen in Gent de kans krijgen om hieraan deel te nemen? Dat gezinnen die het kunnen betalen gemotiveerd zijn om te betalen voor kwaliteit en drempels verlaagd worden zodat kansarmere kinderen ook alle kansen krijgen om hieraan deel te nemen?
Hoe kunnen we met beperkte middelen aanbieders zo effectief mogelijk kunnen ondersteunen om kwaliteit te kunnen aanbieden?
1) Inzet van bijkomende middelen die relevant zijn voor buitenschoolse opvang
- Permanent stadsbreed, domein- en dienstoverschrijdend de werkingen in kaart brengen - Analyse gaps en overlaps
- Zoeken naar nieuwe opportuniteiten
2) Op basis daarvan acties rond effectiever inzetten vanuit domein-overschrijdend beleid en samenwerking
10. Aanbevelingen Vlaams beleid
1) Sensibiliseren haalbare uitvoering van decreet: o.b.v. “lessen” uit Gentse praktijk en traject
2) Onderwijs
- o.a. wat we leerden uit PP STH
- vb. opdracht voorzien in pakket van “een” schoolmedewerker “Gesprek aangaan met leerlingen rond hoe je talent kan ontwikkelen buiten schooluren” ( LO- en muziekleerkrachten goed geplaatst, maar effectieve lestijd met kinderen is al beperkt)
Contactpunt
Karleen De Rijcke
Regie Buitenschoolse opvang en activiteiten Dienst Kinderopvang Stad Gent
Karleen.DeRijcke@stad.gent Regie.BOA@stad.gent 0479/22.37.53
Bereikbaar op maandag, woensdagnamiddag en op vrijdag.
Departement Onderwijs en Opvoeding – Stad Gent Bezoekadres: Keizer Karelstraat 1, 9000 Gent
Correspondentieadres: stadhuis, Botermarkt 1, 9000 Gent
