Krachtig Ouderschap

Krachtig ouderschap

Carolien Gravesteijn, lector Ouderschap &Ouderbegeleiding Hogeschool Leiden

gravesteijn.c@hsleiden.nl

Inhoud



Van krampachtig ouderschap naar krachtig ouderschap



Aandacht voor ouderschap, welzijn en partnerschap



Wat kan de de professional voor ouders betekenen?

Citaten



,,Ik schaam mij het te moeten zeggen, maar hoe

onbeschaamd laten ouders tegenwoordig kinderen hun gang gaan’’



,,Een kleine jongen van dertien pleegt nu meer bedrog, meer kwalijke praktijken dan tien robuste kerels in de tijd van onze ouders. Zo ook meisjes…wat is de

oorzaak daarvan? De kinderen zijn nu vroegtijdig rijp.’’

Citaten



,,Ik schaam mij het te moeten zeggen, maar hoe

onbeschaamd laten ouders tegenwoordig kinderen hun gang gaan’’

 C. (Christophorus ) Hegendorphinus, De instituenda vita e moribus corrigendis inventutis Paraenses. Haganoae, Tubingen 1592



,,Een kleine jongen van dertien pleegt nu meer bedrog, meer kwalijke praktijken dan tien robuste kerels in de tijd van onze ouders. Zo ook meisjes…wat is de

oorzaak daarvan? De kinderen zijn nu vroegtijdig rijp.’’

 N. Borbonius, Opusculum puerile ad pueros de moribus Lugduni, Parijs, 1536

Citaten

 ,,Ik schaam mij het te moeten zeggen, maar hoe onbeschaamd laten ouders tegenwoordig kinderen hun gang gaan’’

 C. (Christophorus ) Hegendorphinus, De instituenda vita e moribus corrigendis inventutis Paraenses. Haganoae, Tubingen 1592

 ,,Een kleine jongen van dertien pleegt nu meer bedrog, meer kwalijke praktijken dan tien robuste kerels in de tijd van onze

ouders. Zo ook meisjes…wat is de oorzaak daarvan? De kinderen zijn nu vroegtijdig rijp.’’

 N. Borbonius, Opusculum puerile ad pueros de moribus Lugduni, Parijs, 1536

 ,,Men kan tal van oorzaken van jeugdproblemen aanwijzen: de instabiliteit van sociale instituties, de meningsverschillen in

gezinnen tussen ouders en kinderen, die tegen gezag rebelleren, de toename in levensstandaard en de daarmee gepaard gaande konsumptiebehoefte en, niet in de laatste plaats, de grotere

sexuele vrijheid als gevolg daarvan.’’

 J.P. Falret. Du suicide et de l’hypochondrie; considérations sur ces maladies, leur siège, leurs symptomes et

les moyens d’en arrêter les progrès. 1822

Citaten

 ,,Ik schaam mij het te moeten zeggen, maar hoe onbeschaamd laten ouders tegenwoordig kinderen hun gang gaan’’

 C. (Christophorus ) Hegendorphinus, De instituenda vita e moribus corrigendis inventutis Paraenses. Haganoae, Tubingen 1592

 ,,Een kleine jongen van dertien pleegt nu meer bedrog, meer kwalijke praktijken dan tien robuste kerels in de tijd van onze

ouders. Zo ook meisjes…wat is de oorzaak daarvan? De kinderen zijn nu vroegtijdig rijp.’’

 N. Borbonius, Opusculum puerile ad pueros de moribus Lugduni, Parijs, 1536

 ,,Men kan tal van oorzaken van jeugdproblemen aanwijzen: de instabiliteit van sociale instituties, de meningsverschillen in

gezinnen tussen ouders en kinderen, die tegen gezag rebelleren, de toename in levensstandaard en de daarmee gepaard gaande konsumptiebehoefte en, niet in de laatste plaats, de grotere

sexuele vrijheid als gevolg daarvan.’’

 J.P. Falret. Du suicide et de l’hypochondrie; considérations sur ces maladies, leur siège, leurs symptomes et

les moyens d’en arrêter les progrès. 1822

Kr ampacht i g Ouder schap

Ouder s houden heel veel bal l en

in de l ucht

'Het is

confronterend om van Jo te horen

dat door mijn schuld mijn dochter

minder kan’

(Moeder)

‘Jouw dochter weet dat

je een

s lappeling bent’

(Jo Frost)

'Jullie hebben haar laten denken dat ze weinig waard is’

(Jo Frost)

’I k heb haar dus

onzeker gemaakt’

^(Moeder)

Ouderwelzijn

(Vermulst e.a., 2012)

1). Tevreden over levensomstandigheden (ik heb een

positief gevoel over mijn toekomst); ervaren rolbeperking (door de opvoeding van mijn kinderen kom ik weinig aan mezelf toe)

2). Beleving ouder-kind relatie (Ik voel me vrolijk als mijn kind bij me is); opvoeden en opvoedvaardigheden (Ik kan mijn kind goed corrigeren als dat nodig is).

Welzijn ouder > opvoedgedrag + welzijn van kinderen (Samaroff, 2011)

https://www.youtube.com/watch?v=apzXGEbZht0

Waarom het belangrijk is dat ouders goed in hun vel zitten (ouder-kind

interactie)

Hoe beleven ouders

ouderschap?

(Gezinsrapport, 2011)

Ouderschapsgsbele ving

Mee eens Moeders

Mee eens Vaders

Tevreden over opvoeding Goed in staat om voor kinderen te zorgen

Ouderschap is moeilijker dan ik dacht

Hoe beleven ouders

ouderschap?

(Gezinsrapport, 2011)

Ouderschapsgsbele ving

Mee eens Moeders

Mee eens Vaders

Tevreden over opvoeding 96% 97%

Goed in staat om voor kinderen te zorgen

97% 98%

Ouderschap is moeilijker dan ik dacht

58% 50%

Investeren in krachtig ouderschap

 Welzijn ouder > opvoedgedrag en welzijn van kinderen (Samaroff, 2011)

 10% van de kinderen wil meer tijd met hun moeder, 16% met hun vader, 34% wil minder gespannen moeder die goed in haar vel zit

(All joy no fun: The paradox of modern parenting (2013) van Jennifer Senior)

 Kinderen vinden welzijn van ouders samen (partnerrelatie) meest belangrijk, ook betrokkenheid ouders en praten belangrijk, familie en buren belangrijkste steun voor het gezin (Distelbrink e.a., 2010)

Vragen

Welke stelling klopt?

1. Koppels gaan minder drinken als ze kinderen krijgen 2. Koppels gaan meer drinken als ze kinderen krijgen

Tevredenheid over ouderschap neemt toe als vrienden vaker op geplaatste foto’s van het kind op Facebook kijken

1. Klopt

2. Heeft geen invloed

Vragen

Als moeders vaker op Facebook kijken en hun pagina bijwerken, geeft dit:

1. Rust 2. Stress

3. Opluchting

Van partnerschap naar ouderschap:

1. Vooral moeders zijn in deze periode ontevreden 2. Vooral vaders zijn in deze periode ontevreden

Wat klopt?

Beleving ouderschap

1. Ouders met kinderen onder de 5 jaar zijn meer tevreden in relaties en met zichzelf dan ouders met kinderen in de adolescentieperiode

2. Ouders met kinderen onder de 5 jaar zijn minder tevreden in relaties en met zichzelf dan ouders met kinderen in de adolescentieperiode

van opvoedtips naar

aandacht voor ouderwelzijn opvoedtips

Indi vi duel e f act or en:

voor ber ei d voel en

Net wer kkl i maat

kind kind

ouder

kind l er aar coach

kind pr of es-

sional

Beschermende factoren



Individuele factoren



Thuisklimaat



Netwerkklimaat

Indi vi duel e f act or en:

voor ber ei d voel en

Voorbereid zijn



Anticiperen



Vergroot vertrouwen en ouderlijke effectiviteit (Bandura)



Copingsstrategieën



Eenderde voelt zich voorbereid, eenderde helemaal niet



Mannen en grootouders minder goed voorbereid

Indi vi duel e f act or en:

voor ber ei d voel en

Indi vi duel e f act or en:

kenni s

Kennis



Positieve invloed op ouder-kind interactie



Positieve invloed op stimuleren



Zelfbeheersing van ouder en kind

Indi vi duel e f act or en:

kenni s

Thuisklimaat:

partnerrelatie Thuisklimaat:

taakverdeling

Thuisklimaat



Partnerrelatie; toename conflicten

Risicofactoren: problemen voordat er kinderen zijn, niet communiceren, geen realistische verwachtingen;

beelden over ouderschap



Taakverdeling: meer tijd naar werk en kinderen.

Individuele factoren:

levensvaardigheden

Levensvaardigheden

 Zelfbewustzijn: Bouwen aan eigenwaarde en

zelfvertrouwen, zelfcontrole, zelfevaluatie, opstellen van doelen;

 Zelfmanagement: omgaan met boosheid en stress, verdelen van de tijd, copingsvaardigheden, beheersen van impulsen, ontspannen;

 Maatschappelijk bewustzijn: Empathie, actief luisteren, herkennen en erkennen van individuele verschillen en verschillen tussen groepen;

 Relatievaardigheden: relatie met de kinderen en partner, onderhandelen, omgaan met conflicten, weerstand bieden aan groepsdruk, netwerken, motivatie;

 Verantwoordelijke besluitvorming: verzamelen van

informatie, kritisch denken en evalueren van consequenties en acties.

Net wer kkl i maat

kind kind

ouder

kind

l er aar coach

kind

pr of es-

sional

Netwerkklimaat



Steun vanuit directe omgeving, behoefte en effectief



Wel een netwerk, niet gebruiken



Zelf en samenredzaamheid

Net wer kkl i maat

kind kind

ouder

kind l er aar coach

kind pr of es-

sional

“mind shif t ”

Ouder s kr ij gen een st em!

Leuker voor Lat er

Speer punt l ect or aat :

Uitkomsten vragenlijst

Invloed gezinsklimaat en levensvaardigheden op welzijn ouder

N = 500 (a.s. ouders en met kind tot 1 jaar), 70% moeders, 30% vaders, gemiddelde leeftijd: 32, 76% hoogopgeleid (hbo/universiteit), vn Ned

etniciteit Resultaten

 Twee aspecten van welzijn (ouder en individueel welzijn):

verschillende voorspellers in de modellen gevonden

 Welzijn ouder; opvoedvaardigheden én levensvaardigheden (zelfvertrouwen en zelfsturing)

 Partnerrelatie, voorbereiding op en kennis over ouderschap

 Vaders hoger op zelfvertrouwen en zelfsturing dan moeders, moeders hoger op empathie

 Zelfsturing lager bij aanstaande ouder dan bij ouders

Uitkomsten vragenlijst



Thuisklimaat: moeders hoger op basiszorg en

opvoeding dan vaders en aanstaande ouders hogere waardering partnerrelatie dan respondenten met jonge kinderen



Moeders hebben behoefte aan goede informatie op internet Vaders geven aan sterk afhankelijk te zijn van moeders



Taakverdeling huishouden tamelijk 'traditioneel',

taakverdeling verzorging kind iets meer gelijk. Ouders geven wel aan dat het gelijk zou moeten zijn.

Huisbezoeken

266 huisbezoeken (interview en ouder-kind interactie), beleving ouderschap, hoe beoordelen ouders zichzelf, partnerrelatie

Een eerste huisbezoek 160 ouders; 98 moeders en 62 vaders Tweede huisbezoek 106 ouders

Onderwijs & Samenleving

Leuker voor Lat er Speer punt l ect or aat :

Par t ner r el at ie

Speer punt l ect or aat :

OudersTeam.nl

Aanleiding

Partnerrelatie > Ouderwelzijn

Eerste resultaten vragenlijst ‘Leuker voor Later’

Van partnerschap naar ouderschap Voorbereiden, anticiperen – vergroot oplossingsvaardigheden

Par t ner r el at ie Speer punt l ect or aat :

Family Foundation (Feinberg, 2013)



Programma

- Psycho-educatief programma voor toekomstige en net nieuwe ouders - Gericht op de samenwerkingsrelatie

- Doel: verbeteren welzijn ouder en kind, partnerrelatie, oudervaardigheden - Inhoud programma: 9 sessies, 5 prenataal, 4 postnataal

- Didactische presentaties, communicatieoefeningen, video-opnames en groepsdiscussies



Programma vertaald en aangepast



Implementatie, training professionals

Bijeenkomsten

 Hechting

 Ontspannen

 Problemen op de ouderlijke werkvloer samen oplossen

 Sex en intimiteit

 Communiceren en elkaar steunen

 Waarden

 Kracht van het ouderteam

 3G’s: Gedachten, Gevoel en Gesprek

 (Negatieve) verhaallijnen herkennen, samen nieuwe opbouwen

Effecten (korte en lange termijn)

 Algemeen: partnerrelatie, opvoedvaardigheden, minder ouderlijke stress, welzijn ouders en de ontwikkeling kind (zowel de sociale-, als de cognitieve ontwikkeling).

 Moeders: een lagere mate van depressie en angst

 Kinderen: vermogen tot zelf-troostbaarheid in de

zuigelingenperiode en het vermogen tot uitstellen van aandacht en slaapgewoonten, troosten zichzelf beter

 Partners: minder negatieve communicatie tussen partners en meer ouderlijke warmte

 Minder internaliserende gedragsproblemen bij jongens en meisjes en externaliserende gedragsproblemen bij jongens

Het lectoraat Ouderschap & Ouderbegeleiding heeft een

Levensvaardighedenlijst ontwikkeld voor Ouders (LvO). Deze lijst geeft inzicht in algemene vaardigheden van ouders. Het

instrument is bedoeld om in gesprek te gaan met ouders over hun ouderschap en ondersteuningsbehoeften. Bij deze lijst hoort ook een workshop.

Deze workshop biedt u handvatten om:

- te achterhalen hoe ouders hun ouderschap beleven en welke levensvaardigheden zij hierbij (willen) inzetten;

- op een oudergerichte manier verdiepende vragen te stellen en

‘naast de ouder te staan’;

- de levensvaardigheden van ouders op oudergerichte wijze versterken.

Data 30 juni of 13 september

Tijdsduur 9.30 – 12.00 uur Locatie Hogeschool Leiden

Kosten 150,-

Na afloop ontvangt u een digitale en papieren versie van de handleiding en vragenlijst en een licentie voor het gebruik van de LvO

Inschrijven? Geef uw naam, functie, organisatie en datum van deelname door aan: Daphne Petterson - petterson.d@hsleiden.nl

Krachtig ouderschap- investeren in ouderwelzijn

Partnerrelatie Levensvaardigheden Opvoedgedrag Basiszorg Sociale steun

Ouders ondersteunen

 Ouders zijn geen lastige obstakels, je kunt, moet een relatie met ze aangaan

 Belang van het kind als ouders zich goed voelen

 Recht van het kind is dat de samenleving maximaal investeert in ouders.

- perspectief van de ouder meenemen in denken en handelen - ouders ondersteunen in ouderschap, partnerschap, opvoeden en bevorderen ontwikkeling van kinderen

- gelijkwaardigheid: ouders zijn ervaringsdeskundigen - naast de ouder staan, niet de regie overnemen

Oudergerichte kijk

 Advies helpt pas als ouders het begrijpen en als zij zich begrepen voelen-vanuit het perspectief van de ouder werken- effectieve hulp

 Kwetsbaarheid en bezorgdheid van ouders gaan meestal schuil achter moeilijk of onbegrijpelijk

gedrag

 Ouders leggen de lat hoog, herinneren boosuitval meer dan eindeloze geduld, leggen de

verantwoordelijkheid bij zichzelf – gevoel van

tekortschieten

Oudergerichte kijk



Bewust zijn van eigen beelden over ouders – aannames over goed ouderschap



Het is voor een kind belangrijk dat een ouder zich gesteund voelt door de omgeving



In plaats van controle en voorschriften hebben ouders professionals nodig die naast hen staan, samenwerken



Ouders geven les op de moeilijkste school van de wereld en hebben er geen lesmateriaal bij geleverd

gekregen. Ouders moeten leren met oefenen en vallen en opstaan

Bedankt voor uw aandacht

Carolien Gravesteijn Gravesteijn.c@hsleiden.nl