Korea, de 'vergeten oorlog'

16 geschiedenis

kerk & leven

Korea, de ‘vergeten oorlog’

Defensie wil via DNA vermiste Belgen opsporen die meevochten in Korea

Transport naar de dood werd gestopt

Boek en wandeling herinneren aan unieke actie tegen Jodentransport in Boortmeerbeek in 1943

X

X

DNA-stalen worden opgevraagd bij familie- leden van vermisten

X

X

Weinigen weten dat Belgen meevochten in Korea (1950-1953)

X

X

Al tijdens de Korea- oorlog taande de belangstelling ervoor

Nicole Lehoucq

Familieleden van tien Belgen, die tussen 1951 en 1953 als vrijwilliger in Korea meevochten en wier lot niet zeker is, werd door het mi- nisterie van Defensie gevraagd DNA-materiaal af te staan. Dat wordt opgestuurd naar het Zuid- Koreaanse agentschap dat zich bezighoudt met het identifice- ren van vermiste militairen en zal worden gebruikt bij onderzoek indien er stoffelijke resten wor- den aangetroffen.

Waarom precies nu deze actie?

„Omdat Defensie nooit haar mili- tairen vergeet”, zegt Kurt Verwil- ligen, woordvoerder van minister Pieter De Crem (CD&V). Zuid- Korea, waar nog steeds intensief naar vermisten wordt gezocht, opperde het voorstel tijdens De Crems bezoek in 2010 aan de her- denkingsplechtigheid van de oor-

log in Korea. België draagt de kos- ten ervan, licht Verwilligen toe.

Zevenhonderd Belgische vrij- willigers, overgebleven uit drie- duizend kandidaten na strenge selectieproeven, stapten op 31 ja- nuari 1951 van boord van de Ka- mina, het schip dat hen na een reis van anderhalve maand naar Zuid- Korea had gebracht.

In 1950 viel het door de Sovjet- Unie gesteunde Noord-Korea het pro-Amerikaanse Zuid-Ko- rea binnen. De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties besliste Zuid-Korea te steunen en de VN verzochten ook België om troe- pen. In totaal vertrokken zo’n drieduizend Belgische vrijwilli- gers, een honderdtal sneuvelde.

Cor Feyt, die in de kazerne van Tielen een Koreamuseum inricht- te, bleef er tot aan de wapenstil- stand in 1953. Een vredesverdrag werd nooit getekend. Waarom hij vertrok? „Omdat de liefde niet van een kant kan komen”, zegt Feyt. De Amerikanen steunden ons in de twee wereldoorlogen, wij moesten iets doen voor hen.”

„Die vrijwilligers waren geen huurlingen, al werden ze na hun Korea-avontuur wel zo bekeken”, zegt Jan Van der Fraenen, histo- ricus bij het Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschie- denis. „Deze dienstplichtigen of mannen met militaire ervaring vertrokken voor een jaar, maar ze konden bijtekenen. Ze werden uit- gewuifd als helden die tegen het communisme gingen vechten. Om die reden meldden zich ook gewe- zen Oostfronters, maar die werden geweerd.”

Van der Fraenen wijst er nog op dat de vrijwilligers het moeilijk had- den bij hun terugkeer, zowel wie in het burgerleven wilde integre- ren als wie bij het leger bleef.„Toen de oorlog vastliep in een stellingen oorlog, verloren de media hun aan- dacht. Achteraf kwam Korea in de schaduw van de veel bloediger strijd in Wereldoorlog II en van de oorlog in Vietnam, waartegen meer protest rees en die bekend werd door de televisie.” Dat verklaart mede waarom het Koreaconflict, zo typisch voor de Koude Oorlog, een

‘vergeten oorlog’ wordt genoemd.

Soldaten van het Koreabataljon na hun terugkomst van een patrouille.  © Koninklijk Legermuseum

erik De Smet

Maandag 19 april 1943 hielden drie jongemannen in Boort- meerbeek met een rode lamp een trein vol Joodse mannen, vrou- wen en kinderen tegen, die op weg was naar het vernietigings-

kamp Auschwitz. Ze openden de deuren van de veewagons. De trein was stipt om 22 uur vertok- ken uit de Dossinkazerne in Me- chelen met 1.631 gedeporteerden aan boord. Door de actie in Boort- meerbeek konden nog voor de

Duitse grens 236 gedeporteerden ontsnappen. De actie was uniek in de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog.

Marc Michiels uit Boortmeer- beek probeert al jaren de herin- nering aan de sabotage van het XXste Transport levend te hou- den. Samen met historicus Mark Van den Wijngaert bracht hij een boek uit waarin de feiten gede- tailleerd worden weergegeven, evenals hoe de Jodentransporten door de nazi’s waren georgani- seerd en hoe het de betrokkenen uiteindelijk verging.

Mislukt

„Dergelijke transporten gebeur- den in al onze buurlanden, maar toch werden ze door het verzet, dat wel aanslagen pleegde op mu- nitietreinen, ongemoeid gela- ten”, vertelt Michiels. „Waarom?

Vergelijk het met de repatriëring van Roma’s vandaag. Daar ligt ook niemand wakker van.”

Uit het onderzoek blijkt dat het XXste Transport vooral uit arme mensen bestond, allen niet-Bel- gische Joden. Zeventien van hen sprongen er in Boortmeerbeek uit toen de drie de trein tot stil- stand hadden gebracht. Omdat de machinisten later in de nacht in Oost-Brabant voortdurend ver- traagden, konden er later nog veel meer ontsnappen.

„En toch mislukte de actie”, meent Michiels. „Het plan was

duizend mensen te laten ont- snappen. De drie waren over- moedig en hadden geen contact met verzetsorganisaties. Nadien kwam er extra bewaking en reden de treinen overdag. Toch werden er van het XXste Transport 120 gered. Het was het transport met het hoogst aantal overlevenden.”

Een bijzondere wandeling leidt je van het station van Boortmeer- beek naar de plek waar de ac- tie plaatsvond. De verharde weg langs de spoorlijn waar de trein stilstond, heet nu XXste Kon- vooistraat. Waar de rode lamp stond, bevindt zich een sein. In Boortmeerbeek herinneren twee

monumenten aan de fameuze mi- nuten uit 1943. Een hedendaags kunstwerk prijkt er voor het ge- meentehuis.

De wandeling is te downloaden via http://users.telenet.be/

holocaust.bmb of verkrijgbaar in het gemeentehuis, Pastorijstraat 2, 3190 Boortmeerbeek. Geleide wandelingen kunt u aanvragen via mm.michiels@telenet.be • Marc Michiels & Mark Van den Wijngaert, Het XXste Transport naar Ausch- witz. De ongelijke strijd op leven en dood, Manteau, Antwerpen, 2012, 21,95 euro, ISBN 978 90 2232 717 3.

Mijn Stannah Starla, de stijl die me bevalt, de teruggevonden vrijheid ...

Documentatie en gratis prijsofferte op

0800 95 950 info@stannah.be

Naam + Voornaam ...

Adres ...

Postcode ... Stad ...

Tel: ... E-mail ...

Stannah bvba, Poverstraat 94, 1731 Relegem

www.stannah.be

advert stannah_NL_100x100.indd 1 10/08/11 15:50

Advertentie

In Boortmeerbeek zijn de heldhaftige gebeurtenissen van 19 april  1943 niet vergeten.  © Erik De Smet

„Korea werd overschaduwd

door Wereldoorlog II en de

oorlog in Vietnam”