Intervisie
Deskundigheidsbevordering
Intervisie
Twee huisartsen, die samen ooit de opleiding hebben gedaan, komen elkaar tegen op een nascholing. Ze raken verwikkeld in een goed gesprek over de drukte van de praktijk waar één van hen veel last van heeft. Aan het eind van het gesprek constateren ze dat het jammer is dat er niet méér momenten zijn om eens rustig stil te staan bij wat hen bezighoudt rond het vak. Ze besluiten daarop met wat gelijkgestemden een intervisiegroepje te beginnen. Ze kennen allebei nog wel een paar collega’s die dat zeker ook prettig zullen vinden, en waarmee ze niet direct samenwerken. Voor de be- geleiding zoeken ze een supervisor op de website van het NHG. Een maand later beginnen ze...
Intervisie
Huisartsen krijgen al vele jaren goed onderwijs op het gebied van communi- catie. Actief afstemmen van hulpvraag en hulpaanbod, het voeren van slecht nieuws-gesprekken, feedback geven aan collega’s, het komt allemaal aan bod. Toch is het geleerde niet altijd gemakkelijk toepasbaar in de praktijk.
Persoonlijke factoren spelen daarbij een grote rol:
Hoe ga ik om met verantwoordelijkheid, met (angst voor) fouten, met moeilijke collega’s, met eisende patiënten, met mijn betrokkenheid, met mijn tekortkomingen?
Vragen waarmee de huisarts elke dag vele malen wordt geconfronteerd. Voor het structureel nadenken hierover ontbreekt meestal de tijd en de gelegen- heid.
In gesprekken met collega’s gaat het meestal meer over de patiënt dan over de dokter. Het herkennen van gemeenschappelijke ergernissen of problemen is veelal prettig, maar leidt niet vaak tot nieuwe inzichten.
…Tijdens de eerste bijeenkomst worden er afspraken gemaakt. De bijeen- komsten zullen bij de deelnemers thuis plaatsvinden, om de beurt. Er zullen steeds twee inbrengen worden besproken die door de betreffende collega’s tevoren worden rond gemaild. Ook maakt iedereen een kort verslagje van wat hij uit de bijeenkomst heeft opgepikt. De supervisor zal de gesprek- ken leiden volgens verschillende intervisiemethodes. De groep zal deze methodes al doende leren zodat ze op enig moment zelfstandig verder kan.
Per keer zal twee uur gewerkt worden en de bijeenkomsten zijn steeds voor twee uur geaccrediteerd...
NHG-Scholing
Nederlands Huisartsen Genootschap
Persoonlijke professionaliteit
Intervisiegroepen voorzien in de behoefte die huisartsen hebben aan een structurele benadering van de problemen die ze in de praktijk ervaren.
Daarbij richt intervisie zich op de persoonlijke professionaliteit: hoe verhoud ík mij tot de eisen die mijn vak aan mij stelt? Wat zijn mijn sterke en zwakke kanten? Waar wil ik over bijleren? Wat laat ik bewust liggen? Waar neem ik verantwoordelijkheid voor? En waarvoor niet?
Bij het bewerken van deze vragen gaat het over de eigen, vaak impliciete normen en waarden, gedachten en gevoelens. Reflectie daarop en aldus bewustwording daarvan maakt de weg vrij voor keuzes. Een keuze, een plan, leidt tot nieuw gedrag. Dat leidt tot een nieuwe ervaring in de dagelijkse praktijk. In de volgende bijeenkomst wordt op die nieuwe ervaring terugge- komen: wat van mijn voornemen lukte wel, wat niet, en hoe wil ik daar mee verder?
Op deze wijze draagt intervisie als leermethode bij aan de ontwikkeling van de competenties communicatie, samenwerken en professionaliteit.
...Irene vertelt over een meisje van 12 jaar dat voor de pil komt. De moeder komt mee en stelt zich eisend op. Irene krijgt tijdens het consult een erg ongemakkelijk gevoel. Haar vragen over de menstruaties en seksuele ont- wikkeling van het meisje worden nauwelijks beantwoord. Naar haar uitleg over de pil wordt nauwelijks geluisterd. Het meisje zelf zegt al helemaal niks. Irene vindt het meisje erg jong voor de pil en onrustige gedachten over seksueel misbruik flitsen door haar hoofd. Wat te doen?
In intervisie wordt gekeken wat voor Irene het probleem is. Dat blijkt vooral haar ongerustheid over eventueel seksueel misbruik te zijn. Als het probleem helemaal helder is geven alle deelnemers hun visie op de situatie.
Irene haalt eruit wat haar vooral aanspreekt. In dit geval is dat de suggestie om in zo’n situatie uit te spreken dat ze een ongemakkelijk gevoel over de vraag van het meisje heeft, en dan eens te zien wat er gebeurt.
De supervisor vraagt dan nog wat Irene daarvoor nodig heeft. Irene denkt dat de bewustwording hiervan voldoende is, dat het de volgende keer wel lukt…
Methode, begeleiding, accreditatie
Intervisiegroepen bestaan meestal uit 4 tot 8 personen. Er zijn verschillende intervisiemethodes, die ervoor zorgen dat het gesprek persoonlijk wordt, en
Intervisie
effectief bijdraagt aan de professionele ontwikkeling. Zonder methode kunnen intervisiebijeenkomsten zeker ook prettig zijn en in een behoefte voorzien, de effectiviteit zal echter meestal minder zijn. Om de methodes te leren kan een intervisiegroep (de eerste tijd of voor een “opfrisbeurt”) begeleid worden door een supervisor. Een lijst van NHG-erkende supervisoren staat op de website van het NHG. Intervisiegroepen kennen een vaste samenstelling en komen meestal jaren lang circa 6 tot 8 keer per jaar bijeen. Voor 2 uur bege- leide intervisie krijgt de deelnemer 2 accreditatiepunten.
Andere begeleidingsvormen
Naast begeleide intervisie bestaat er supervisie. Supervisie vindt plaats in een kleine groep van maximaal vier deelnemers, of individueel, onder begeleiding van een NHG-supervisor. De werkwijze lijkt op intervisie maar er is sprake van een meer geconcentreerde vorm. Dit komt door de kleinere groep en doordat supervisie frequent plaatsvindt gedurende een bepaalde periode (ca 12 bij- eenkomsten in een half jaar).
Naast supervisie en intervisie bestaat er coaching. Coaching is aangewezen wanneer er een meer omschreven werkprobleem bestaat waaraan gewerkt moet worden. Een speciale vorm van coaching is begeleiding rond (dreigende) burnout. Voor teams is er teamcoaching, bedoeld om groepen te helpen bij hun visieontwikkeling, bij teambuilding of bij samenwerkingsproblemen.
Al deze begeleidingsvormen worden geboden door NHG-supervisoren/coaches.
Zij zijn te vinden op de website www.nhg.org onder “Leren”. Zie voor nadere beschrijving van de verschillende methodes ook de betreffende folders.
...Tijdens de volgende bijeenkomst vertelt Irene over een consult waarin ze het geleerde heeft toegepast: een andere eisende patiënte wilde tegen advies van Irene een verwijzing naar de neuroloog. Na een aantal vergeefse pogingen tot een vergelijk te komen, sprak Irene uit dat ze zich wat onder druk gezet voelde. Daarop begon de patiënte te huilen. Ze vertelde dat dat helemaal niet haar bedoeling was, maar dat ze zich zo vreselijk ongerust maakte. Daarop ontstond een gesprek over de ongerustheid. Door in te gaan op de angst van de patiënte lukte het Irene haar voorlopig gerust stellen, en afspraken te maken over het verdere beloop. Irene was enthousiast over haar interventie.
