Stuurgroep Kwaliteitskader Jeugd

(1)

Stuurgroep Kwaliteitskader Jeugd

Utrecht

14 oktober 2014 kenmerk

GV292/begeleidend schrijven consultatieperiode

Met veel genoegen bieden wij u de rapportage leidraad voor het toepassen van de norm van de verantwoorde toedeling ter consultatie aan. De afgelopen maanden is door een brede

vertegenwoordiging van brancheorganisaties, beroepsverenigingen, cliëntenvertegenwoordigers en vertegenwoordigers van gemeenten – allen betrokken bij het brede jeugdhulpdomein – met een grote intensiteit en met veel enthousiasme gewerkt aan deze leidraad. Onder grote druk van het korte tijdpad, hebben deze partijen aangetoond dat zij in staat zijn om gezamenlijk invulling te geven aan de norm, met oog voor snelheid, haalbaarheid en noodzakelijkheid.

Groeidocument

Het resultaat van de samenwerking tussen alle veldpartijen is een belangrijke bouwsteen dat een fundament legt voor verdere professionalisering en kwaliteitsverbetering in het jeugddomein. Ons streven is dat deze leidraad per 1 januari 2015 wordt geborgd in het Kwaliteitskader Jeugd en

daarmee voor het jaar 2015 wordt ingevoerd. Daarmee stopt de samenwerking niet. In tegendeel. We beseffen zeer dat de invoering van het nieuwe jeugdstelsel, de beoogde transitie en transformatie om méér vragen dan alleen de operationalisering van de norm van verantwoorde werktoedeling.

Het jaar 2015 is een spannend jaar van transitie en transformatie. Cliënten, professionals,

aanbieders en gemeenten zullen in hun nieuwe rol en verantwoordelijkheid moeten groeien. In deze dynamische context wordt de geoperationaliseerde norm van de verantwoorde werktoedeling ingevoerd. De stuurgroep beseft dat het noodzakelijk is om ontvankelijk te blijven voor

ontwikkelingen die het komende jaar plaatsvinden. Het ontwikkelde fundament wordt daarom het komende jaar (eind 2015) gezamenlijk geëvalueerd, geanalyseerd en aangescherpt, zodanig dat per 1 januari 2016 een herijkte versie kan worden ingevoerd.

Registratie

Naast de geplande evaluatie en aanscherping van de geoperationaliseerde norm, zal de samenwerking ook een vervolg krijgen in het realiseren van registratie voor een grote groep professionals werkzaam in de jeugdhulp. In de Jeugdwet wordt het instrument van registratie genoemd en staat daarmee voor de betrokken branche-, beroeps-, cliënten en

gemeentevertegenwoordiging niet ter discussie. Er is een beperkt aantal sectoren dat de afgelopen jaren heeft gewerkt aan professionalisering met als sluitstuk beroepsregistratie. Dat geldt niet voor alle sectoren.

De participerende brancheorganisaties hebben aangegeven dat zij zich de komende jaren intensief gaan inzetten om registratie te realiseren voor professionals op een HBO-functie en hoger (HBO, HBO+, WO, WO+) werkzaam in de jeugdhulp. Het ministerie van VWS heeft een substantiële financiële bijdrage toegezegd, om dit gezamenlijke proces te ondersteunen. In de bijgevoegde leidraad vindt u daarom ook een eerste aanzet tot een vervolg. Het vervolg is drieledig:

(a) evaluatie van deze leidraad, resulterend in een nieuwe versie voor 2016;

(b) gezamenlijke invulling en vormgeving van registratie voor professionals op een HBO-functie of hoger werkzaam in de jeugdhulp (inclusief een beschrijving van wanneer een geregistreerde

professional met een functie op HBO-niveau, WO-niveau of WO master-niveau moet worden ingezet);

(c) bevorderen van kwaliteit en professionalisering dat verder gaat dan de norm van de verantwoorde werktoedeling, in samenhang met het sociale domein en de herziening van de langdurige zorg.

(2)

Stuurgroep Kwaliteitskader Jeugd

2

Wat vindt u in deze leidraad?

De norm van de verantwoorde werktoedeling verplicht de jeugdhulpaanbieder, de gecertificeerde instelling en/of gemeente:

(a) tot het werken met geregistreerde professionals;

(b) tot het toedelen van taken aan geregistreerde professionals rekening houdend met hun specifieke kennis en vaardigheden;

(c) om ervoor te zorgen dat deze geregistreerde professionals kunnen werken volgens hun specifieke professionele standaard.

Leidend principe bij de norm van de verantwoorde werktoedeling is het principe “comply or explain”

en in het Nederlands ”pas toe of leg uit”. Hiermee wordt bedoeld dat er een hoofdregel is, waarvan mag worden afgeweken indien men aannemelijk kan maken dat de kwaliteit niet nadelig wordt beïnvloed of dat het juist van belang is om een andere professional – dan een geregistreerde professional – in te zetten. Om aanbieders te helpen bij toepassing van de norm van de verantwoorde werktoedeling, is deze norm in de bijgevoegde leidraad geoperationaliseerd.

Bij de introductie van de norm van de verantwoorde werktoedeling waren er vanuit een deel van het veld bedenkingen over de inhoud en de werking ervan. Om aan de repliek tegemoet te komen, hebben de bewindspersonen van VWS en V&J aan de branche-, beroeps-, cliënten organisaties en gemeenten gezamenlijk, de opdracht gegeven om in het Kwaliteitskader Jeugd de norm van verantwoorde werktoedeling uit te werken zodat deze norm in de praktijk kan worden toegepast.

Het Kwaliteitskader is daarmee een belangrijke leidraad hoe beslist kan worden, door werkgevers, wanneer (in welke situaties, handelingen, taken, verantwoordelijkheden, et cetera) in ieder geval een vakbekwame geregistreerde professional nodig is en wanneer dat niet noodzakelijk of zelfs niet gewenst is en daarmee een vakbekwame niet-geregistreerde professional ingezet kan worden.

Overgangstermijn

Een groot aantal sectoren heeft wel gewerkt aan professionalisering. Registratie was daarbij niet het uitgangspunt. Nu dat wel het geval is, moet er nog het nodige ontwikkeld worden om er voor te zorgen dat alle professionals op een HBO- of WO functie werkzaam in de jeugdhulp, ook

geregistreerde professionals zijn. Daarvoor is met VWS een overgangstermijn afgesproken. Deze overgangstermijn is ruimer dan eerder aangekondigd in het Besluit Jeugd en is, naast de toegezegde financiële bijdrage van VWS, een belangrijk onderhandelingsresultaat van het onderhavige

gezamenlijke traject.

Binnen 3 jaar¹ wordt het voor de professionals (HBO- of WO-functie in jeugdhulp) duidelijk hoe beroepsprofielen, beroepseisen, (aanwezigheid en versterken van) beroepsorganisaties, (her)inrichten van Kamers, beroepscode en tuchtrecht er uit zien. Brancheorganisaties,

beroepsverenigingen, een vertegenwoordiging van gemeenten en cliënten en het Kwaliteitsregister werken hieraan gezamenlijk. Er is een overgangstermijn van 5 jaar² opgenomen voor de

geregistreerde professional, die werkzaam is op een HBO of WO-functie in de jeugdhulp, maar nog niet volledig voldoet aan de registratie-eisen. Na vijf jaar moet de professional voldoen aan volledige registratie-eisen (bijvoorbeeld via scholing). Voldoet de professional daaraan niet, dan komt hij niet voor herregistratie in aanmerking.

De norm van de verantwoorde werktoedeling gaat uit van registratie, tenzij. Veel gemeenten hanteren bij de inkoop en de toegang het uitgangspunt van werken met een geregistreerde

professional, terwijl het merendeel van de professionals werkzaam in de jeugdhulp niet aan deze eis kan voldoen, omdat de mogelijkheid tot registratie er voor hen nog niet is. Dat kan leiden tot een

1 T+3, T=2015 2 T+5, T=2015

(3)

3

ongelijk speelveld. Daarom zijn afspraken met het Rijk gemaakt om een termijn van 1 jaar³ te hanteren waarbinnen professionals die werken op een HBO-functie en hoger in de jeugdhulp zich kunnen registreren voor een aantal basiseisen. Deze basisgeregistreerde professionals kunnen op dezelfde merites worden ingezet als de reeds geregistreerde professionals⁴. Deze professionals kunnen door de gemeenten in dienst genomen of ingekocht worden. Dat betekent dat de werkgever werk kan toedelen aan deze basisgeregistreerde. Daarbij geldt te allen tijde (net als bij de

geregistreerde) dat de werkgever werk toe deelt aan een (basis)-geregistreerde professional die ook geschikt en bekwaam is om de taak uit te voeren.

Consultatieperiode

Op 1 december aanstaande wordt een advies gestuurd aan de Staatssecretarissen van VWS en V&J over de norm van verantwoorde werktoedeling in de praktijk. De consultatieperiode hieraan voorafgaand loopt van 13 oktober 2014 tot 14 november 2014. We beseffen dat deze periode, net als de tijdsduur die beschikbaar was om te komen tot de leidraad, zeer kort is. Daarom is er voor gekozen om het consultatieproces in te richten volgens het principe JA, MITS. Voor het komend jaar is er voldoende ruimte om met elkaar te reflecteren op de feitelijke werking van de

geoperationaliseerde norm. Daarvoor is een aantal redenen:

(a) de geoperationaliseerde norm is een eerste (belangrijke) bouwsteen voor professionalisering en kwaliteitsbevordering in de jeugdhulp, maar is niet in beton gegoten;

(b) eind 2015 wordt de leidraad geëvalueerd en aangescherpt en volgt er een aangepaste versie voor 2016;

(c) er wordt een gezamenlijk traject geïnitieerd waarin gewerkt wordt aan registratie.

Dat betekent dat we u vragen om in te stemmen (JA) met “het toepassen van de norm van de verantwoorde werktoedeling” (hoofdstuk 4 van de bijgevoegde leidraad), maar u daarbij wel de mogelijkheid wordt gegeven om elementen te benoemen die in het vervolgtraject geborgd moeten worden (MITS).

Dat betekent dat het volgende centraal staat in de consultatieperiode:

1. JA. U gaat akkoord met de uitwerking van de norm van de verantwoorde werktoedeling (cf.

hoofdstuk 4 conceptrapport)?

Onder de voorwaarden dat:

 Eind 2015 een evaluatie van de huidige uitwerking plaatsvindt

 Waarbij er nadrukkelijk oog is voor (A) de werking van de norm in de praktijk (B) de ontwikkelingen ten aanzien van transformatie (C) de relatie met het brede sociale domein en de langdurige zorg

 De evaluatie leidt tot een aangepaste leidraad die per 1 januari 2016 wordt ingevoerd.

2. MITS. Welke onderwerpen en aandachtspunten wilt u agenderen voor het vervolgtraject in 2015?

In 2015 wordt invulling geven aan een plan van aanpak, waarin in elk geval:

 Gefaseerd invulling wordt gegeven aan de registratie van professionals op een HBO- of WO functie in de jeugdhulp

 Daarbij gaat het niet alleen om het organiseren van de registratie, maar bovenal om het expliceren van de benodigde bekwaamheid (de voor de jeugdhulp noodzakelijke specifieke kennis en vaardigheden) en het borgen hiervan in beroepsprofielen, -richtlijnen en –code.

De Stuurgroep agendeert daarbij in elk geval alvast een eigen “MITS”, namelijk de hoogte van de toegezegde financiële bijdrage van VWS. De betrokken vertegenwoordigers hebben reeds toegezegd

3 T+1, T=2015

(4)

4

om gezamenlijk het vervolgtraject in te richten. Daarbij is het voor de betrokkenen noodzakelijk dat de toegezegde financiële bijdrage door het Ministerie van VWS ook substantieel is en passend bij de voorgenomen intensiteit en inzet. Het plan van aanpak voor het vervolg (waarin inzet en intensiteit staan opgenomen) wordt in december met de leidraad verstuurd naar de Staatssecretarissen van VWS en V&J.

Informatiebijeenkomsten

De consultatieperiode start 13 oktober en loopt door tot en met 14 november 2014. De leidraad wordt openbaar gemaakt via de websites van Movisie, NJi, VNG en de betrokken branche-, cliënt- en beroepsorganisaties. Deze organisaties organiseren en begeleiden zelf het consultatieproces met hun achterban. Naast het consultatieproces door de branche-, beroeps-, gemeente- en

cliëntenvertegenwoordigers organiseert de Stuurgroep een aantal informatiebijeenkomsten om het advies toe te lichten. U kunt zich opgeven door een mail te sturen aan een van de onderstaande e- mailadressen. Alle bijeenkomsten vinden plaats in Utrecht.

Aanbieders van jeugdhulp: Woensdag 29 oktober: 9.00 – 12.00 uur - aanbieders@aef.nl Professionals jeugdhulp: Donderdag 6 november: 14.00 – 16.30 uur - professionals@aef.nl Gemeenten: Woensdag 29 oktober 13.00 – 15.30 uur - gemeenten@aef.nl

Cliënten: Woensdag 29 oktober: 16.00 – 18.00 uur - clienten@aef.nl

Vragen over de leidraad kunt u desgewenst stellen aan uw branche-, beroeps- of gemeente- of cliëntenvertegenwoordiger. Voor specifieke inhoudelijke vragen kunt u desgewenst terecht bij de helpdesk (verantwoordewerktoedeling@aef.nl).

Wat vindt u nog meer bij deze brief?

Bij deze brief ter toelichting op de consultatieperiode vindt u de volgende documenten:

A. Leidraad voor de toepassing van de norm van de verantwoorde werktoedeling (inclusief

samenvatting): het conceptrapport dat volgens het principe ja, mits aan u ter consultatie wordt voorgelegd

B. Brief van VWS (wordt nagestuurd): met daarin een uiteenzetting van de noodzaak van registratie, de overgangstermijnen en de toezegging over de financiële bijdrage aan het vervolg

C. Brief van de Inspectie: met daarin een positief oordeel, waarbij wel melding wordt gemaakt van een aantal kanttekeningen

D. Format: waarop u uw opmerkingen voor het vervolgtraject kunt vermelden Consultatie en uw reactie verloopt expliciet via de betrokken brancheorganisaties, beroepsverenigingen, cliënt- en gemeentevertegenwoordigers.

We wensen u een constructieve en voorspoedige consultatieperiode toe.

Namens de Stuurgroep Kwaliteitskader Jeugd, Met vriendelijke groet,

Marco Florijn

(onafhankelijk voorzitter Stuurgroep Kwaliteitskader Jeugd) Aly van Beek

Marthijn Laterveer José Manshanden Jan Menting Els Rienstra Lies Schilder Hans Schirmbeck