complimenijes over onze INDISCHE RIJSTTAFEL
L][DO
AMSTERDAM RESTAURANT
CAFÉ, BAR MAANDORGAAN
mededelingen betreffende
ons
Zomerkamp zie pagina 5
VAN DE JONGEREN ORGANISATIE VRIJHEID EN DEMOCRATIE
KANTTEKENINGEN BIJ EEN BELANGRIJK RAPPORT
Het kan welhaast niet anders, of een ieder die zich de moeite getroost, zijn dagblad (of dagbla- den) regelmatig goed bij te houden, moet vaak tot de conclusie komen, dat het in onze hedendaagse wereld nog geen rozengeur en maneschijn is.
Zo min het enige zin heeft om zich bij het lezen van al dat nieuws te laten meeslepen door een pessimistische en sombere stemming, zo is het ook weèr niet verstandig aan dit nieuws met een grote onverschilligheid voorbij te gaan en te doen gelijk de struisvogel, die zijn kop in het zand steekt.
Ook bij het vernemen van het wereldnieuws is het raadzaam bij het bepalen van zijn reacties, de gul- den middenweg te kiezen. Met andere woorden, wij moeten niet blind zijn voor de feiten. Daaven- boven zullen wij moeten trachten van al dat nieuws wat op te steken en er de nodige lessen uit te putten.
Neen, wij willen het in verband met het boven- staande niet hebben over de oorlogshaarden in Korea en Perzië. Bepalen wij ons ditmaal om eens iets te zeggen over het jongste verslag van de Parlementaire Enquête Commissie, dat onlangs zo uitvoerig in de dagbladen werd gepubliceerd.
Velen zullen met ons met verontwaardiging en verbazing, doch veeleer met een diepe teleurstel- ling hebben kennis genomen va.n al hetgeen in dit verslag werd vermeld.
De gebeurtenissen in dit verslag aangehaald, heb- ben ons idealisme een geduchte knauw gegeven en dit verslag heeft ons o.m. wel ·zeer duidelijk gemaakt, dat het met de democratie - gelijk wij die willen bestuderen en uitdragen - nog droevig is gesteld.
V aak zijn wij in dit opzicht te naïef geweest en hebben wij gedacht, dat indien wij slechts de de- mocratie boven de dictatuur verkozen, wij in een veilige haven waren aangeland. Te veel nog heb- ben wij blindelings aanvaard, dat de democratie zoals wij die o.a. in ons land kennen, volmaakt was en dat zij nimmer in gevaar kon verkeren.
Nogmaals, deze gedachte werd gerechtvaardigd door de opvatting, dat wij slechts voor één keuze stonden n.l.: democratie of dictatuur.
Vanzelfsprekend kozen en kiezen wij nog de democratie. Maar na lezing van het rapport van de Parlementaire Enquête Commissie moet het ons toch wel duidelijk zijn geworden, dat wij met die keuze alleen niet verder komen.
Uit het hierboven genoemde rapport is n.l. op een afschuwelijk duidelijke wijze komen vast te staan in welk een groot gevaar de democratie tijdens de bezettingstijd heeft verkeerd. Wij doelen daar- bij niet op de toestand in ons land, ·Waar vanzelf- sprekend van het bestaan van democratische rech- ten en plichten in die tijd geen sprake kon zijn.
Neen, wij doelen in het bijzonder op de minder prettige verhoudingen die zich destijds ontwikkel- den in de boezem van onze regeringen die in En- geland zetelden,
Voegen wij daarbij de afschuwelijke toestanden, die vlak na de 1bevrijding in de kampen heersten, waar wij de politieke delinquenten gevangen hiel- den, dan is wel duidelijk komen vast te staan,
aan welke grote gevaren de democratie in Neder- land is blootgesteld geweest.
Vanzelfsprekend zal men ons tegenwerpen, dat het hier zeer bijzondere omstandigheden gold, die niet met de normale kunnen worden vergeleken.
Dit zij volkomen toegegeven en dit argument steekt ons in zekere zin een hart onder de riem, omdat er althans een gegronde hoop is, dat under normale verhoudingen de democratische beginse- len niet met voeten zullen worden getreden.
Dit alles neemt evenwel niet weg, dat de feiten die in het rapport van de Parlementaire Enquête Commissie zijn genoemd, ons ter dege moeten hebben wakker geschud.
Zij klinken als een luid alarmsignaal, dat ons waarschuwt waakzaam te zijn en niet in te dom- melen en vooral niet te denken, dat, nu de nor- male verhoudingen zijn weergekeerd, de democra- tie volledig zou zijn veilig gesteld.
Niets is minder waar dan dat. De democratie is tenslotte een product van mensenwerk met al de fouten die hieraan kleven. De democratie is voorts geen dood element. Het is een levend beginsel, doch het moet worden gevoed en gekoesterd.
Steeds zijn er in de wereld - en helaas vaak ook in eigen kring - krachten aan het werk, die er op uit zijn, de democratie te ondermijnen en haar in een gevaarlijke positie te brengen.
Dit is geen opzettelijke beschuldiging, het is het constateren van een ontwikkeling, waarvan de draagwijdte door de bedrijvers zelf in de meeste gevallen niet wordt onderkend, terwijl heel vaak zeker geen sprake van opzet is.
Dat een dergelijke ontwikkeling koren op de mo- len is van hen, die er met opzet op uit zijn om de democratie om hals te brengen, behoeft wel geen uitvoerig betoog.
Jlebt U zich
reeds opgegeven voor het
J.O.V.D.-Zomerkamp
28 Juli - 5 Augustus te Holten?
Wij mogen de Parlementaire Enquête Commis- sie dan ook zeer dankbaar zijn voor de onschat- bare diensten die zij ons land heeft bewezen. Ge- lukkig is en blijft het een van de sterkste kanten van ons democratisch stelsel, dat het mogelijk is in het openbaar de fouten te signaleren, die tegen haar zijn bedreven. Dit is een belangrijk lichtpunt dat schijnt tegen de sombere achtergrond van de door de Commissie vermelde gegevens.
Dankbaar zijn wij vooral, omdat wij door he: ge- noemde rapport een belangrijke les hebben mogen leren.
Wij die het beginsel van de democratie hebben uit te dragen, hetgeen o.m. wordt gesymboliseerd in onze naam, dienen vooral waakzaam te zijn.
Laat het toch tot een ieder doordringen, dat wij in dit opzicht zulk een belangrijke taak hebben, omdat wij vele andere jongeren dienen voor te gaan.
Wij kunnen de zaak van de democratie practisch dienen door ons in J.O.V.D.-verband te ontwikke- len en te prepareren op de economische en po- litieke vraagstukken van deze tijd. In de J.O.V.D.
moeten wij ons scholen en harden, opdat wij wor- den tot goed getrainde soldaten, die in staat zijn de democratie tegen elke aanval te verdedigen.
Maar ook buiten de J.O.V.D., in de kring waar wij ons werk hebben of onze studie voltooien, dienen wij actief te zijn en zullen wij op onze medemen- sen invloed moeten uitoefenen in die zin, dat wij hen van de waarde der democratie overtuigen.
Tenslotte gaat het hierbij niet alleen om vraag- stul{ken, die uitsluitend op economisch en politiek terrein liggen. Immers, democraat zijn betekent mens zijn. Het betekent eerbied te hebben voor he: werk en de overtuiging van een , ander. Het betekent verdraagzaam te zijn en te strijden met open vizier. Het betekent voorts de strijd aan te binden tegen hen die kuipen en trachten te intri- geren.
Democraat zijn wil zeggen, karakter te tonen en blijk te geven van een levenshouding.
Indien dit vooral in het dagelijkse leven meer tot uiting kwam, zou de democratie sterker zijn dan zij op het ogenblik is.
Democratie vereist vooral ook het aanwezig zijn van innerlijke beschaving, waaraan het in onze tijd helaas nog maar al te veel ontbreekt.
Wij willen hierop thans niet al te diep ingaan.
Doel was slechts het bovenstaande ter discussie en ter overdenking te geven, waarbij - nog- maals - vooral niet uit het oog dient te worden verloren, dat de betekenis van de democratie niet slechts onverbrekelijk is verbonden aan de eco- nomische en politieke vraagstukken, doch dat zij in feite is een levenswijze.
Mogen wij het zo zien en mogen wij onszelf en anderen behoeden voor het grote gevaar te den- ken, dat wij er reeds zijn. De democratie behoeft onze .steun elk uur, elke dag. Indien wij ons hier- van niet terdege bewust zijn, zal de democratie ons als een kostbare schat uit de handen worden
gerukt. G.St.
Apollo-Paviljoen
APOLLOLAAN 2 A M ST E R D A M - Z.
Voortreffelijke keuken
V oortreffelijke. bediening Mooiste terras van Amsterdam
aan het water
De scheppende kunstenaar publiek
en ZIJD • •
Nieuwe taal en oude grammatica
I.
Reeds verschillende malen vestig- den wij op bovenstaand probleem de aandacht. Dat van deze kwestie in steeds breder kringen het gewicht wordt ingezien, kunnen wij dan ook niet anders dan belangrijk en verheu- gend achten. Niet alleen onder le- ken, doch ook in kunstenaarskringen vormt deze materie steeds meer stof tot discussie, getuige o.a. vele arti- kelen in de vakliteratuur. Het nog- maals aansnijden van dit onderwerp lijkt ons derhalve dienstig, temeer daar het hier zaken betreft, die niet alleen (altijd) actueel zijn, doch ook van algemeen belang.
Scheppend kunstenaar en publiek.
Twee groepen dus. Hoe staan deze groepen tegenover elkaar, welke functie vervullen zij ten opzichte van elkaar, m.a.w. welke rechten en ver- plichtingen hebben zij uit artistiek zowel als uit sociaal oogpunt?
Wie de artikelen "V ader en zoon;
kunst of kunstemakerij ?" en "Over muzikale opvoeding" (resp. in De Driemaster van Augustus 1950 en Januari 1951) heeft gelezen, zal be- merkt hebben, dat volgens onze me- ning het begrip en daardoor de waar- dering van het publiek voor de scheppende kunstenaar, m.a.w. voor de eigentijdse kunst vergroot moeten worden door reeds op de school meer hieraan te werken èn het publiek in ruimere mate in contact te brengen met moderne kunst. Immers, "zó kunnen publiek en scheppend kunste- naar nader tot elkaar worden ge- bracht en kan een vruchtbare wissel- werking tussen beide plaats vinden", hetgeen zowel op artistiek, als op commercieel en sociaal terrein vele moeilijkheden dichter tot een oplos- sing zal kunnen brengen; mocht men maatregelen op een of meer dezer terreinen overwegen (en vooral het sociale terrein komt hiervoor in aan- merking); dan zal dat in die toestand zeker vlotter kunnen gebeuren, daar een en ander dan wortelt in het al- gemeen rechtsbewustzijn.
Het, is opvallend hoe nauw in het algemeen de aansluiting is tussen de verschillende kunsten (literatuur, muziek, enz.). Het is daarom interes- sant na te gaan, hoe men in de Ver- enigde Staten de muzikale opvoeding in het onderwijs heeft ingepast. Voor het behalen van het einddiploma der Senior High School (15-18 jaar) moet de leerling 15 "units" met suc- ces hebben verwerkt. Een "unit" is de leerstof van een bepaald vak, be- handeld in 200 lesuren (1 uur per dag gedurende 1 jaar). Van die 15 units zijn er 10 à 12 verplicht, zodat de leerling in de keuze van 3-5 vak- ken vrij is. Zo kan hij ook muziek kiezen en dat dit inderdaad veelvul- dig gebeurt, bewijst wel het op iedere school bestaan van een symphonie- orkest, een "band" (harmonieorkest), een koor en enige kleinere zanggroe- pen. Dit lijkt voor ons Nederlanders ongelooflijk, maar U moet weten, dat
± 97% der Amerikaanse jeugd de High School ,bezoekt, waardoor een leerlingenaantal van 1500 à 2000 op een school normaal is. Nu zijn aan iedere High School twee muzieklera- ren verbonden, één voor het instru- mentale en één voor het vocale on- derwijs. Daar deze zodoende voor een niet. geringe taak staan, schakelde men de privé-muziekleraren in.
Zo kan bijv. een leerling, die zich op een bepaald instrument wil speciali-
seren, binnen het kader van zijn schoolstudie bij een muziekleraar- buiten-de-school lessen volgen. Voor- waar een liberale gang van zaken, die bij een eventuele onderwijsreorga- nisatie in ons land zeker als voor- beeld kan worden genomen.
Zover is het echter nog niet en daar ligt nog steeds primair het pro- bleem, dat slechts een kleine elite zich bewust is van de noodzaak om de artistieke uitingen van de eigen tijd met aandacht te beschouwen en dat het bovendien een nog kleinere elite is, die in de engentijdse kunst- uitingen de weerspiegeling van haar eigen wezen en bestaan vindt. Hier- bij doen zich twee factoren gelden, nl. de aesthetische en de technische.
Onder de zuiver aesthetische facto- ren rekenen wij de geestelijke bedoe- ling van de kunstenaar, zijn "bood- schap". Hier stuiten wij al meteen op een tegenstelling ten opzichte van de 19e-eeuwse kunst. Uitte een kun- stenaar tóen zich zo persoonlijk mo- gelijk (en des te meer men zijn meest intieme en individuele ontroeringen bloot legt, hoe meer men door ande- ren begrepen wordt), in de moderne kunst vindt men meer een objectieve beschouwing van de algemene maat- schappelijke orde. H. J. Kaplan schrijft in de voorrede van zijn ro- man "De gevolmachtigden": "Aange- zien wij in een Lugubere tijd leven, moeten auteurs die tijd weerspiege- len en zo luguber zijn als het maar kan". Dus geen hartstochtelijke idea- listische ontboezemingen over hoe wij allen graag zouden willen zijn, zoals in de romantiek, doch een afdru.k van hoe wij concreet zijn. Vandaar in een modern kunstwerk die schijnbare tegenstellingen.
Bij dit alles wordt - ook al in tegen- stelling met v11oeger - de conclusie
Brieven aan de redactie
Soberheid en
Een paar weken geleden hield de mi- nister-president een radiotoespraak tot de jeugd. Het hoofdmotief was wel de begrippen zelfbeheersing en soberheid. "Begrippen die de jeugd al vroeg moe:en leren begrijpen".
Een week later hingen er grote pa- pieren bij mij op school. Er stonden alleen deze twee begripvolle woorden op.
Een paar dagen later stond er een luxe Studebaker (met chauffeur) voor onze school. Twee uur later stond hij er nog.
Terwijl de een of andere inspecteur in de school bezig is, staat er een dienstauto ongebruikt; al die tijd zit die chauffeur niets te doen. Zou het niet een beetje goedkoper zijn, wan- neer de inspecteur zelf zou rijden en een minder dure auto gebruikt werd?
Is dit niet een grote tegenstelling met de begripvolle woorden op het papier 50 m verder?
En als jongere lees je dan 's avonds in de courant het volgende: "Vanmid- dag verschenen op mijn fabriek te Zatturn a.d. IJsel, twee ambtenaren van het ministerie van Landbouw in een Chevrolet, van wie er één van de bedrijfsleider een bedrag van f 5,95
aan de hoorder of toeschouwer over- gelaten! En hier zij wij bij een kern- punt aangeland, immers dit juist is de meesten niet gegeven, terwijl zeer velen niet .begrijpen, dat een derge- lijk stellingnemen van hen geëist wordt.
Moeilijker nog is een beschouwing van de technische factoren, althans voor leken.
Wij zullen dus volstaan met te memo- reren, dat bijv. dé klassieke en ro- mantische muziek ( ± 1750-± 1900), doordat wij allen met haar techni- sche grondprincipes zijn grootge- bracht, door traditie beantwoordt aan het muzikaal gevoel van iedereen.
Daar de moderne composities echter vaak op geheel andere principes be- rusten, is de moderne muziek voor velen als een geheime taal. De leek tracht tevergeefs die nieuwe taal te begrijpen met gebruikmaking van de oude grammaticale regels. Evenzeer is dit het geval in de schilderkunst, waar de schilder het naturalisme heeft laten varen en in sur-realisme de voorwerpen op heterogene wijze samenvoegt.
Zo eist de moderne scheppende kunstenaar van zijn publiek een ac•
tieve medewerking en niet slechts een passief ondergaan! Brengt het publiek deze activiteit niet op, dan is dit een bewijs te meer van de geestelijke apathie, die zich op zo vele gebieden manifesteert.
Mag het publiek nu van de scheppen- de kunstenaars eisen, dat deze zich naar haar smaak richten? Neen!
Want zo zou de kunst steeds jaren achter zijn bij de ontwikkeling op alle andere gebieden, geestelijk en stof- gelijk. De oplossing van dit probleem ligt o.i. op organisatorisch terrein:
het meer organiseren van exposities van moderne beeldende kunst, het meer uitvoeren van nieuwe composi- ties op concerten, enz., enz., waarbij één en ander in een catalogus of programma zp kort en helder moge- lijk zal moeten worden toegelicht!"
Hier komen wij dus van het abstracte in het concrete, waar zich weer an- dere gezichtspunten openen. En daar- over een volgend maal meer.
Ph. GOLDSMID.
zelfbeheersing
kwam innen voor een emmer, welke hem in Juni 1946 was verstrekt, daar hij door oorlogshandelingen vrijwel zijn gehele inboedel had verloren.
Thans na vijf jaren, blijkt dus in Den Haag voor deze f 5,95 een \'eelvoud van dit bedrag kostende reis per auto noodzakelijk geacht te worden.
Afgezien van de vraag of het nodig is, dat een door oorlogsgeweld getroffe- ne nu nog lastig gevallen wordt met dergelijke futiliteiten, moet toch be- twijfeld worden wat wij de laatste tijd zo dikwijls in de kranten lezen n.l.,
"dat een verdere inkrimping van de uitgaven der ministeries op het ogen- blik niet verantwoord is".
Is dit ook niet een grote tegenstel- ling?
Zolang er nog grote scholen gebouwd worden voor een paar leerlingen, om- dat ze christelijk of katholiek zijn (ik bedoel hiermee de middelbare scho- len), terwijl er nog ruimte is op een openbare H.B.S. of Gymnasium, dan geloof ik dat het zinloos is om aan de jeugd begrippen te gaan leren, waarvan ze elke dag de tegenstellin- gen zien of horen van mensen die deze begrippen propageren.
Gouda. FERRY A. HOOGENDIJK
Democratie
ll. Ik hoorde eens de vol- gende veelzeggende uit·
j[) spraak:
emocratie tracht een brug te vormen tussen gezag en een maximum aan adhae- sie". Op het woord "gezag" wilde ik Uw aandacht vestigen, omdat men vaak ziet dat mensen, die zich democraten noemen, dit gezagselement niet wensen te aanvaar·
den. In de overwaardering, welke ml"ll in een dergelijkè gedachtengang aan het volk toekent, schuilt de oorzaak van deze hou·
ding. Een zuivere, logische gedachtellf.(llng moet ons leren dat gemeenschap organisa- tie, dus gezag insluit. De onjuiste houding, waar ik op doelde is begrijpelijk, wa11neer men bij niet·democratische systemen ziet, dat meestal een te grote waarde aar1 het gezag wordt toegekend. Uiterlijk blij la dit veelal, doordat aan dit gezag exorbitante machtsmiddelen toekomen. Wanneer een vorst de uitdrukking bezigt: "L' état, ,.·est moi!", wekt dit vanzelfsprekend de rMf'tie op aan het gevoel dat het gezag er sll,chts is om het volk te dienen. Dit laatste nu is in een democratie het geval. Indien het gezag echter haar dienende functie naar behoren wil vervullen, moet men de bereid- heid hebben het gezag naar waarde tl! er·
kennen en het die plaats te geven, die het in een gemeenschap logischerwijze toe·
komt.
Naar mijn mening is het "gezag··. dat aan de overheid toekomt, niet van een hogere orde, (dit is het wel voor hen, die er van uitgaan dat het door God is gesteld); ik geloof zelfs dat er aa11 een maximum adhaesie een m i n i m n m gezag gekoppeld moet worden. Aan het gezag moet evenwel altijd een zelf.<tan·
dige waarde naast het volk worden toe·
gekend.
Het moet niet zo zijn, dat bij iedere be·
slissing, die genomen is door een met gezag bekleed orgaan, bepaalde groepen zich hieraan niet wensen te onderwerpen.
(Dit houdt niet in, dat men geen critiek meer zou mogen geven.) Het enige is te trachten langs de wegen, welke de de- mocratie openstelt, eventueel t.z.t. tot een ander gezag te komen.
De spelregels, volgens welke de demo- cratie werkt, moet men eerbiedigen, evenals die van ieder ander spel. Zoals men zich tijdens een voetbalwedstrijd niet van een arbiter kan ontdoen en zo- als men een off·side·regel niet af en toe eens nièt kan toepassen, zo moet men het gezag gedurende de periode waarin het geldt accepteren en de regel.< van de democratie volgen.
Niet alleen aan hen die het gezag volgen, maar ook aan de gezagdragers zelf, legt het gezag grote verplichtingen op. Zij moeten niet alleen begrijpen, dat zij een dienende functie hebben en derhalve als gezagdra- gers slechts waarde hebben voor zover de gemeenschap hieraan behoefte heeft, maar bovendien moeten zij zich altijd rekenschap geven van de aard en omvang van hun taak, zij moeten deze niet te buiten gaan, (dit is soms zo bij de hogere ambtenaar), doch zij moeten ook de volle verantwoor·
ding van de hun gegeven taak dragen.
Mr. J. DE WILDE.
fi)e fi)riemaster
Maandorgaan van de .Jongeren Organisatie Vrijheid en Democra- tie (J.O.V.D.)
Hoofdredacteur: G. Stempher.
Leden van de redactie:
Ammy de Muynck, E. Nordlohne en
Ger van Schagen (secretaris).
Adres Administratie:
Prinsengracht nr. 1077, Amster- dam. Telefoon 35343
Abonnementsprijs mrmmum f 2,- per jaar. (Voor leden gratis)
Abonnements- en advertentie- gelden uitsluitend aan G. Stempher Amsterdam, Postgiro 244397 of op bankrelrening, Hol.la.ndsche Bank-
Unie, Herengracht 434--438.
J.O.V.D.- congres
Reeds nu willen wij op alle afdelingen en alle leden een beroep doen, om er toe mede te werken ons a.s. congres, op 17 en 18 November te Zwolle, een succes te doen worden.
De plaats Zwolle had niet beter geko- zen kunnen worden. De J.O.V.D. heeft zich in Overijssel en de Noordelijke provincies een sterke plaats verwor- ven en daarom verwachten wij uit deze streken (zowel als uit "Hol- land") een groot aantal deelnemers.
Het voorlopige programma is zeer gevarieerd. Des Zaterdags zal een be- gin worden gemaakt met de Algeme- ne Vergadermg, waarna een ont- vangst ten stadhuize volgt. Voor de avond is een groot diner-dansant vastgesteld.
De Zondagmorgen zal vrij zijn (kerk- bezoek, wandeling) en de vergadering zal worden heropend met een toe- spraak van een vooraanstaand libe- raal. Bestuurswisseling, lunch en bespreking der voorgestelde resolu- ties vormen enige andere punten van het uitgebreide programma. De resÜ"- luties zullen worden ui:gewerkt in enige commissie-vergaderingen (over
"Europese gedachte" en "Achter- gronden van het Liberalisme"), die reeds op Zaterdagmorgen bijeen zul- len komen.
De kosten voor deelname aan het con- gres zullen zo laag mogelijk worden gehouden. Niettemin zouden wij de afdelingen willen adviseren voor dit congres een spaarfonds te vormen, opdat zo veel mogelijk leden per afde- lingsgroep (per bus b.v.; met een hele groep vermindert dit de reiskos- ten!) naar Zwolle zullen kunnen ko- men.
De deelnemers zullen worden onder- gebracht bij particulieren of in ho- tels. Zij, die voor eigen onderdak zorg dragen, betalen een naar verhouding, lagere deelnemersprijs.
Wij rekenen op 150 deelnemers! Aan U allen de taak er voor te zorgen, dat dit aantal inderdaad bereikt wordt, of nog beter, dat het wordt overtroffen.
Nadere mededelingen zullen binnen- kort aan alle afdelingen worden toe-
gezonden. SECR.
Studieconferentie Nederlandse Jongerenraad
Op 26 en en 27 Mei j.l. werd in het kasteel Oud-Poelgeest bij Leiden door de Nederlandse Jongeren-Raad der Europese Beweging een conferentie belegd over het thema "Situatie en perspectieven in Europa". De bijeen- komst stond onder leiding van Thijs Booy en werd bezocht door een vijf- tal J.O.V.D.-ers.
In dit statige oude kasteel met zijn marmeren trappen, met gobelin be- klede eetzaal en ouderwetse zitjes in de ramen van de conversatiezaal, waarvan je met een kleine moeite in de slotgracht terechtkwam, hield Prof. Dr. H. Brugmans Zaterdag- avond een lezing over de "Situatie van Europa". Het tijdsbeeld voür 1914 schetste Prof. Brugmans als een zeer stabiele tijd. Nadien is de wereld op drift gekomen en was er altijd revo- lutie of oorlog. De genera~:ies uit die tijd hebben geheel andere maatstaven dan de geslachten na die tijd. Op het ogenblik maken we een tijd door waarin verschillende revoluties zich ontwikkelen.
1e. Technische revolutie (atoom-, vliegtuig-, radio- enz.).
2e. Revolutie van grote vermeerde- ring der bevolking (speciaal in de 20e eeuw).
3e. Revolutie van de democratise- ring.
Daarna zette Prof. Brugmans de po- gingen uiteen, welke reeds gedaan zijn voor Europese samenwerking.
(Eén der eerste voorstellen in 1929 door minister Briand.) Tenslotte goo- chelde hij met vele letters, o.a. O.E.
E.S., O.N.A.P., Unoscan, Benelux, Raad van Europa en gaf van elk een verklaring. Hierover bestaat ook een bijzonder aardige folder, uitgegeven door de B.E.F., getiteld: "Een ge- meenschap van Vrije Volkeren" (een overzicht van de vorderingen tot 1950).
Hij eindigde met de wens, dat met al dit federeren en samenwerken ook de bevolking mee moest werken en zich verenigen tot een Europees publiek, anders hadden al die mooie plannen geen zin. Op de Zondag vonden er enkele commissie-vergaderingen plaats waaraan ook door de J.O.V.D.
werd deelgenomen.
Deze eerste conferentie der Raad kan uitstekend geslaagd genoemd wor-
den. F. B.
Europa roept
He~ is de taak van de verantwoorde- lijke staatslieden, die de wereld in hun handen hebben, om vorm te ge- ven aan een Vereni.gd Europa, maar het is aan ons om de fundamenten hiervoor te leggen, de atmosfeer te scheppen en de stuwende kracht te zijn.
Daarom zal deze zomer op Frans- Duits initia"ief in de Loreley-vallei tussen Koblenz en Mainz te St.
Goarshausen door de "Deut.sche Bun- desjugendring" een reusachtig Euro- pa-kamp worden geonganiseerd. Ge-
De situatie
In dit boekje 1) zijn een hervormd predikant en een rooms-katholiek priester aan het woord, ieder in een apart deel, over de situatie van de protestanten m Spanje. De twee gees- telijken gingen samen op reis, om in- formaties in te winnen. In een 18-tal pagina's somt de predikant al de pla- gerijen op, waaraan de Spaanse pro- testanten van de zijde van de Spaanse regering staan blootgesteld. Stelsel- matig worden de protestanten er in een uitzonderingstoestand gehouden.
Het begint al in art. 6 van de Fuero de los Espanoles, de van bovenaf ,,ge- geven" grondwet. In dat artikel staat:
"De belijdenis en de uitoefening van het katholieke geloof dat in Spanje staatsgodsdienst is, zullen officiële bescherming genieten. Niemand zal vanwege zijn godsdienstige overtui- ging of vanwege de particuliere uit- oefening van zijn geloof worden las- tig gevallen. Andere ceremonieën of godsdienstige manifestaties dan die van de katholieke godsdienst zullen in het openbaar niet worden toegela- ten.
"Maar wat is particuliere uitoefening van zijn geloof? De ene gouverneur legt het zo uit, dat het gebed, dat een predikant bij huisbezoek aan tafel bij zijn gemeenteleden uitspreekt, meer is, dan toegestaan kan worden. De predikant is dus al strafbaar. Een an- der legt het zo uit, dat de leden van een godsdienstige gemeenschap wel in een of ander particulier huis mogen samenkomen, maar niet in een kapel of kerk. Onder alle omstandigheden echter is het verboden, dat leden van zulk een gemeenschap anderen tot hun eredienst uitnodigen; dat is pro- paganda, dus strafbaar. Verder mag niets van ·buiten de plek van samen-
durende twee maanden zal dit kamp met zijn 1500 plaatsen, gelegen in een van de mooiste streken van Duits- land, geopend zijn, om ons jongeren uit geheel West-Europa, arbeider of student, meisje of jongen, lid van een vereniging of niet, te ontvangen en het mogelijk te maken elkaar te leren kennen en wat nog belangrijker is, elkaar te leren begrijpen en waar- deren.
Onze toekomst ligt nog altijd in Eu- ropa, laten wij er daarom voor zor- gen, dat het een eendrachtig, vrij en welvarend Europa zal zijn. Wij mogen niet thuisblijven en nalaten op te ko- men voor ons ideaal: te willen leven in een Verenigd Europa.
Het kamp zal geopend zijn van 20 Juli tot 6 September. De kosten van deelname bedragen f 2,50 per dag, al- les inbegrepen, terwijl voor hen die per spoor reizen speciale retourbiljet- ten met 50 pct. korting worden uit- gegeven. De kampleiding zorgt er voor, dat gemeenschappelijk sport kan worden beoefend of deel kan wor- den genomen aan discussiegroepen, muziek- en toneeluitvoeringen plaats vinden, excursies zoals boottochten op de Rijn worden georganiseerd en films zullen worden vertoond. Ieder zal dus op zijn of haar eigen wijze deel kunnen nemen en wel gedurende elke willekeurige periode van enkele dagen tot enkele weken, binnen de tijd dat het kamp geopend is. Wil men met een groep minstens een week blijven, dan is het aan te raden zich van te voren schriftelijk op te geven.
Voor een oponthoud van een paar da- gen zal dit niet nodig zijn, daar voor trekkers voldoende plaatsen zullen zijn gereserveerd. Nadere inlichtingen bij het secretariaat en bij Ch. B. Mul- der, J. M. Coenenstraat 23, A'dam.
Afdelings-nieuws
Leeuwarden
Geanimeerd debat
Zaterdag, 2 Juni, hield de afdeling weer een vergadering in hotel "de Nederlander".
De heer Dutein-Noordbergen stak na het openingswoord van de .voorzitter van wal over: "Het doel der J.O.V.D."
Allereerst schets:e de spreker de ·Wer- king van ons kiesstelsel. Overgaande op de verschillende politieke partijen, wilde hij niet zijn waardering aan de S.D.A.P. over het vroeger tot stand gebrachte onthouden, doch achtte de huidige maatregelen als te ver gaand.
(Kiinderbijslag, socialisatie, wieg-graf- systeem). Hierbij komende op de be- talingsbalans, zag de spreker de tegenwoordige wijze van bestaan als een liquidatie van çmze geldelijke middelen.
Tijdens de discussie na de pauze wer- den de voor- en nadelen van het par- ticulier initiatief en de nationalisatie tegen over elkaar gesteld, terwijl ook de kinderbijslag in hoge mate de be- langstelling der aanwezigen genoot.
Verdere punten: Propaganda, tegen- stelling: zelfstandige handel-coöpera- tie, stromingen in de V.V.D., verhou- ding: J.O.V.D.-V.V.D.
Na een woord van dank tot de spre- ker, vestigde de voorzitter nog even de aandacht op liet J.O.V.D.-zomer- kamp. Er gaven zich enige nieuwe leden op en daarna werd er tot 12 uur nog gezellig gedanst.
Dit zal voorlopig de laatste avond zijn tot September. Het bestuur heeft ech- ter nog wel een reisje naar het zo- merkamp (en wel het eerste week- end) op het programma.
van de Protestanten Spanje
1n •
komst als protestants bedehuis ken- merken. Er mogen geen opschriften of .mededelmgen op de buitenmuren worden aangebracht.
De Spaanse protestan:en hadden tot 1936 scholen, en goede ook. Thans zijn al deze scholen gesloten, en wordt heropening onmogelijk gemaakt. Een regeringsrapport zegt schijnheilig, dat een aantal scholen ,,niet function- neert"! Ook alle diaconale arbeid is verboden. Ziekenhuis en weeshuis zijn de Spaanse protestanten ontnomen.
De protestanten in Spanje mogen wettelijk in het geheel niets drukken.
Wat zij drukken, gebeurt illegaal en zonder aanduiding van plaats van verschijnen. Honderdduizend bijbels, door het buitenland geschonken, wer- den door de douane in beslag geno- men en verbrand. Ook bij het huwelijk worden allerlei moeilijkheden in de weg gelegd. Een gewezen rooms-ka- tholiek kan geen wettig burgerlijk huwelijk met een protestant sluiten, wanneer hij rooms is gedoopt. Hij
"leeft in concubinaat". En wie in con- cubinaat leeft, is voor vele functies ongeschikt. Plagerijen en boycot, op duizend en een manieren komen voor.
De onvrijheid en verdrukking zijn hier niet veroorzaakt door vervolgers van de Chnistelijke religie, maar nog wel afkomstig van de zijde van mede- christenen, zucht de predikant.
En wat zegt nu de rooms-katholieke priester op dit alles? Hij ontkent niets! Hij critiseert niets. Hij geeft alleen maar informaties en haalt een stuk aan van de encycliek "Libertas".
Dit is ook voor ons van belang. Zie hier de belangrijkste punten:
"De protestanten gaan uit van het recht van vrijheid, de katholieken gaan uit van
het recht van de waarheid. Maar de katho- lieke kerk, overtuigd door haar goddelijke prerogatieven de enige ware Kerk te zijn, moet voor zich alleen het recht van de vrijheid opeisen, want deze kan uitsluitend toebehoren aan de waarheid en nooit aan de dwaling. Derhalve zal de Ke~k in een staat, waar de meerderheid katholiek is, verlangen dat aan de dwaling geen legaal bestaan zal worden gegeven. Is de totale uitvoering van dit beginsel niet toegelaten, dan zal de Kerk voor zich de hoogstmoge- lijke concessies vragen en de wettelijke verdraagzaamheid voor de andersdenken- den aanvaarden als een minder kwaad; in enige landen echter zullen de katholieken genoodzaakt zijn zelfs de volle godsdienst- vrijheid voor allen te vragen. Hieruit ont- staat nu het schandaal der protestanten, die de katholieken verwijten aan de ande- ren de vrijheid en de verdraagzaamheid te ontzeggen, terwijl zij deze verdraagzaam- heid als een recht voorstaan. wanneer ze in de minderheid zijn. De Kerk kan zich niet schamen over deze intransigentie, ook wanaeer de areopaag van de moderne na- ties medelijdend lacht of zich opwindt over tyrannie".
Een ieder, die wil weten, wat er van de liberale mens overblijft, als de ka- tholieken ook in ons land eens de meerderheid zouden ·halen, wordt de lezing van het besproken boekje aan-
bevolen. E. N.
1 ) Verslag van een studiereis gemaakt in het najaar van 1949; door dr. H. van der Linde, Ned. Herv. Pred. en dr. F. Thys- sen. R.K. pr. 1950, Boekencentrum, N.V., 's-Grayenhage; Uitgeverij Het Spectrum, Utrecht-Brussel.
DE VERENIGDE NATIES
Haar geschiedenis, werkwijze en betekenis
In ons huidige wereldbestel spe..
len de Verenigde Naties zo een belangrijke rol, dat het ons wen- selijk voorkomt, daarover eens iets te vertellen. Wanneer we een weinig in de geschiedenis terug- gaan, dan zien we, dat tot aan 1919 nimmer een vaste interna- tionale statenorganisatie bestaan heeft. Echter, in 1899 en in 1907 werden in Den Haag vredescon- ferenties gehouden, die be- schouwd mogen worden als voor- lopers van de latere Volkenbond en de nog latere V.N.
De eerste Haagse vredesconferentie werd bijeengeroepen door de Tsaar van Rusland met het doel, te komen tot een beperking v'an bewapening.
De Haagse conferenties wilden vreed- zame beslechting van internationale geschillen en het ging hiermede dus reeds in de richting van een ordening tussen de staten. Het karakteristieke van deze vredesconferentie was even- wel, dat men nog geen verplichting op zich nam, zoals dat later bij de Volkenbond en V.N. wèl het geval was.
Het is op deze plaats wel nuttig even te vertellen, hoe men drie soorten on- derscheidt van vreedzame beslech- ting van internationale geschillen, n.l.
goede diensten of bemiddeling (in het eerste geval doet een derde een voor- stel, nodigt b.v. de beide partijen uit te komen praten; in het tweede ge- val gaat de derde mee aan de confe- rentietafel zitten en doet, als de be- spreking hokt, een voorstel). Voorts kennen we de enquête (het onderzoek naar de feiten door een derde) en tenslotte de arbitrage (een scheids- rechterlijke beslissing door 'n derde).
De Volkenbond
In 1919 werd de Volkenbond in het leven geroepen, die, zoals bekend, in Genève werd gehuisvest. Deze Vol- kenbond, alsmede de latere V.N. (in principe een verbeterde uitgave van de Volkenbond) hebben voortgebouwd op de beide Haagse vredesconferen- ties. Aanvankelijk had de Volkenbond veel aanhang en succes, ondanks en- kele bezwaren in de opzet. Het groot- ste bezwaar was wel, dat de eerste 26 artikelen van het Volkenboncts- verdrag deel uit maakten van het vredesverdrag van Versailles, waar- door de verliezers van de eerste we- reldoorlog de Volkenbond "een orga- nisatie van de overwinnaars" noem- den.
Het is merkwaardig, dat de Ameri- kaanse president Wilson de gangma- ker van de Volkenbondgedachte was, terwijl Amerika toch buiten de Vol- kenbond bleef. Rusland trad om- streeks 1934 toe, maar werd er in 1939 weer uit verwijderd door haar optreden in Finland. De verwachtin- gen, die men van de Volkenbond had gekoesterd, werden erg teleurgesteld en de tweede wereldoorlog ontbrand- de, zonder dat de Volkenbond er iets aan kon doen.
De geboorte van de N. V.
ÖP 14 Augustus 1941 kwamen Roo- sevelt en Churchill bijeen en werd het Atlantic Charter geboren. Op 1 Ja- nuari 1942 volgde een verklaring van de "United Nations" (voor de eerste maal dat deze naam officieel gebruikt werd) waarin stond, dat de vrije volkeren zich eens verklaarden met het Atlantic Charter. In Februari 1945 kwamen Roosevelt, Churchill en Stalin bijeen in Jalta op de Krim.
Toen werd het veto-recht bepaald,
hetwelk de mogelijkheid opent om be- sluiten van de Veiligheidsraad tegen te houden. Er wordt dikwijls beweerd, tilat Stalin hierop zou hebben aange- drongen en dat Roosevelt (die een maand na deze conferentie stierf) reeds zó zwak zou zijn geweest, dat hij hier aan Stalin zou hebben toe- gegeven. Dit wordt echter algemeen tegengesproken, want nöch Roosevelt, nöch Churchill hadden enig bezwaar tegen het vetorecht.
We kunnen de Verenigde Naties ver- delen in twee grote stukken. Het ene is de Veiligheidsraad en het tweede de Algemene Vergadering. Voorts zijn daar dan nog enkele kleinere afdelin- gen, zoals de economisch-sociale raad en de tuchtschapsraad.
De Veiligheidsraad telt elf leden, waarvan vijf permanent en zes die tijdelijk worden gekozen. De vijt per- manente leden zijn Amerika, Enge- land, Rusland, Frankrijk en China.
Voor een besluit van de Veiligheids- raad zijn zeven stemmen vóór nodig, waaronder alle vijf van de permanen- te leden. De stem van een grote mo- gendheid geidt echter niet als hij zelf partij is in het geschil. Periodieke_
leden worden voor twee jaar gekozen.
De Algemene Vergadering bestaat uit alle leden van de Verenigde Na- ties zowel van staten als dominions.
Elk' lid stuurt vijf vertegenwoordi- gers af naar de Algemene Vergade- ring, die echter gezamenlijk slechts één stem uitbrengen. Zo'n Algemene Vergadering duurt meestal enkele maanden! Op het ogenblik zetelt de
Veiligheidsraad nog in Lake Succes en de Algemene Vergadering in Flushing-Meadow. Binnenkort zullen zij echter verhuizen naar een enorm gebouw in New York, dat speciaal voor de Verenigde Naties is gebouwd.
Tijdens de in April 1945 gehouden conferentie van San Flrancisco, werd het Handvest der Verenigde Naties opgesteld. Volgens dit Handvest mag niet iedereen tot de V.N. toetreden.
Vereisten zijn o.a., dat men een vre- delievende staat is, terwijl deze staat bereid en ook in staat moet zijn om de verplichtingen van het V.N.-lidmaat- schap na te komen. De candidaat, die lid wil worden van de V.N. heeft van de Veiligheidsraad een éénstemmig vóór nodig en van de Algemene Ver- gadering een twee derde meerderheid.
Pas dàn wordt een staat als lid van de V.N. aangenomen.
Gerechtshof
Een onderafdeling van de Verenigde Naties is thans het Internationaal Ge- rechtshof in Den Haag, dat zetelt in het Vredespaleis. Dit internati.onaal gerechtshof bestaat uit 15 rechters, allen van verschillende nationaliteit.
Zij worden voor negen jaar gekozen door zowel Veiligheidsraad als Alge- mene Vergadering en hebben van beide een meerderheid van stemmen nodig. In de Volkenbond kende me;n nog het recht van de "geoorloofde oorlog". Meil moest "proberen" het geschil vreedzaam op te lossen via Volkenbond of Internationaal Ge-
Een teken aan de wand
Opdat wq onze
Wie de 1 Mei-viering van de commu- nisten in Amsterdam gezien heeft, zal moeten toegeven, dat dit schouwspel, op zijn zachtst uitgedrukt, helemaal niet opwekkend was. Want duizenden mensen waren het, die schreeuwden en klapten als soms (!) het woord
"imperialist" gebruikt werd, duizen- den mensen waren het, die zingend langs de Russische ambassade liepen, duizenden mensen waren het, die zich zo meenden te moeten manifesteren.
En weer werden wij er ons van be- wust, dat onrust zaaien een makke- lijke taak is, zelfs in Nederland, waar men over het algemeen zo rustig en nuchter heet te zijn.
Maar ondanks dit alles was het onbe- hagelijke gevoel klein; het beangsti- gende, van de schijnbare macht, het vertegenwoordigd zijn in vele bela~.g
rijke industrieën, waarvan de vele spandoeken getuigden, de krasheid der woorden van de sprekers, was veel groter.
Dit was juist datgene wat ons zo trof.
Het feit, dat zoveel normale mensen zich als koeien laten drijven, zich als deeg laten kneden, in welke vorm en richting dan ook, het willoos gehoor- zamen aan demagogische agitatoren, en het zielig roepen om volksdemo- cratie.
Slapen deze mensen? Zijn ze er zich bewust van wat ze doen?
taak verstaan
Spreken de feiten dan niet voor zich zelf
Moeten ook zij, net als de N.S.B.-ers, te laat tot de ontdekking komen, dat ze op het verkeerde paard gewed hebben? Hun "leiders", en dus ook zij, eisen maar. 10% loonsverhoging, ontwapening, terugtrekking der Ne- derlandse heldentroepen uit Korea, vredesverdragen tussen de grote vijf, vredesproductie en... democratie!
Maar de redenen, waarom zij dit alles anders zouden willen hebben, zien zij die dan niet?
Weten, of willen zij niet weten, dat deze dingen allemaal hun oorsprong vinden bij hun eigen volksdemocra- tische dictatorvrienden?
U ziet het resultaat; feiten of geen feiten, waarheden of geen waarheden, de C.P.N. marcheert op 1 Mei met dwaze leuzen, in een bijna twee kilo- meter lange stoet. En wij... ·wij schrijven soms felle artikelen, zeggen stoute dingen, maken grootse plan- nen, en houden ons voor de rest be- zig met onderling gekrakeel, inplaats van ons hecht aaneen te sluiten.
Maar hier ligt juist het grote werk voor ons, de jeugd van Nederland, dus ook voor de J.O.V.D.
Wij moeten deze mensen wakker ma- ken en ze wakker houden, wij moe- ten ze laten zien, dat vrijheid in een democratie toch beter is dan volks- vrijheid in een volksdemocratie. Wij moeten hen duidelijk maken, dat het beter is, door ons gewekt te worden dan door hun vrienden. Dit is de taak van alle democratische jongeren, of zij nu liberaal, katholiek, christelijk of socialistisch zijn.
Agressie ·straft men tegenwoordig met tegen-agressie, waarom zouden
rechtshof. Was na drie maanden nög geen oplossing verkregen, dan had men het recht van de geoorloofde oor- log. In de V.N. is dit recht persé ver- boden. Wèl kent men het "aanvan- kelijk recht tot zelfverdediging" in- dien men door een staat wordt :Lan- gevallen. De organisatie van een in- ternationale politiemacht is door de V.N. nog niet geregeld, maar een be- ginpunt kunnen we hiervan zien in het V.N.-leger op Korea.
Het is aardig te weten, dat elke bij- eenkomst van zowel Veiligheidsraad als Algemene Vergadering wordt bij- gewoond door niet minder dan 400 journalisten van 200 kranten en agentschappen, die in totaal meer dan 10.000 kranten over de gchf'le wereld bedienen. Soms worden, af- gezien van de vele luchtpostbrieven, 100.000 woorden per dag door d<'Ze journalisten geseind. De redevoerin- gen, zowel in· de Veiligheidsraad als in de Algemene Vergadering, worden gelijktijdig vertaald en men kan in zijn koptelefoon gelijktijdig naar wens de redevoering horen in het Engels, Frans, Russisch, Chinees of Spaans.
Een pracht organisatie, zoals die ook bestond tijdens het proces der Duitse oorlogsmisdadigers in Neurenberg.
Tot aan de geboorte van de Volken- bond kende men de "geheime diplo- matie". De internationale betrekkin- gen waren een aangelegenheid van
"achter de schermen". Thans echter hebben we de "open diplomatie", welke één van de belangrijke karak- tertrekken vormt van de Volkenbond en de Veren(gde Naties. Dat d<'Ze
"open diplomatie" een enorme voor- uitgang betekent, vergeleken met de vroegere "geheime diplomatie", be- hoeft geen nader betoog.
HUGO HOOFTMAN.
we dan propaganda niet met tegen- propaganda kunnen straffen?
Wist U, dat de communistische jeugd in Nederland meer leden telt, dan alle andere Nederlandse politieke jonge- ren-organisaties samen?
Het wordt de hoogste tijd, niet alleen voor ons, maar voor een ieder, die werkelijk wil.
Ah, zegt U, wat heeft hij dat nu mooi gezegd, maar wat moeten we doen.
"Direct" doen kunnen wij, J.O.V.D.- ers, niet veel, maar indirect een hele- boel. Deze mensen bevinden zich im- mers op dwaalwegen; breng ze terug, vertel ze de realiteit, toon ze de de- mocratie, zoals ze is en leeft. Heus, het is de moeite waard.
We weten, hoe 1940-1945 was, we weten nu wat onderdrukking is. In deze tijd kunnen we zelfs de oplossing voor ons probleem vinden; geen in- nerlijke verdeeldheid, geen strubbe- lingen onder elkaar, maar Pen weer- baar democratisch front van Neder- landse jongeren.
Kennen we niet de berichten uit de voormalige vrije landen achter het IJzeren Gordijn?
Onze offers zijn al groot: Europese defensie, opbouw, eigen leger, bezui- nigingen, grote prijsstijgingen. Eeuwig kunnen we dit toch niet blijven vol- houden! En zijn dit nog niet slechts de materiële beschermingen voor de democratie?
Maar de geestelijke bescherming ? De bescherming van een democratie, die wij mede helpen opbouwen. Kunnen we hieraan niet nog wat meer kracht geven?
Want eerst dan pas kunnen we zeg- gen: Het teken aan de wand werd tijdig gezien.
w. v. s.
