WEEKBLAD VAN

rijhei ¹¹

detn

WEEKBLAD VAN

VOOR VRIJHEID

NUMMER 934

ratte

DE VOLKSPARTIJ EN DEMOCRATIE

VRIJDAG 27 OKTOBER 1967

Openheid ^{lll •} de

zaal~-Schiphol

vereist

Sinds enige maanden is wat wij zo lang%amcrhand zouden kuimcn gaan noe- men - "de affaire-Schiphol" in het

niet~ws.

Op 31 augustus publiceerde Het Pa- rool een aantal conclusies uit een op 25 maart 1966 aan de minister van Verkeer en Waterstaat uitgebracht rapport betref- fenc'e de te verwachten geluidshinder van het nieuwe Schiphol. Dit rapport,.

opgesteld door een adviescommissie on-:

der voorzitterschap van prof. dr. i''· C.

vV. Kosten, was tot op die dag niet openbaar gemaakt ·

Enkele van de conclusies van de com- · missie-Kosten - zo was in het artikel in' Het Parool te lezen - luiden:

• "het gebied Nieuwer Amstel wordt'.

ten enenmale ongeschikt voor iedere ste-·

delijkc bebouwing";

o de recreatieve waarde van het:

Amsterdamse Bos zal sterk verminde-' ren; openluchtvoorstellingen worden er:

onmogelijk doordat men ellmar er van-~.

wegc het vliegtuiglawaai zelfs niet meer op een afstand van vijftien centimeter zal kunnen verstaan;

• het geluidshinderprobleem van de reeds bebouwde gebieden van Nieuwer Am stel en het zuiden van Amsterdam is·

"onoplosbaar'';

• ook een deel van de toekomstige be- bouwing· van de Bijlmermeer zal getrof.

fen worden èoor geluidshinder van Schiphol, "zij het in mindere mate";

• er is geen sprake van dat mensen in de getroffen gebieden zullen wennen aan het vliegtuiglawaai.

Een aantal uitspraken die er niet om liegen, en waarover opheldering perti-·

nent noodzakelijk is.

Naar aanleiding van de publikaties in Het Parool is door de heer Zegering Haclders en mij direct de volgende -dag een aantal schriftelijke vragen tot de minister van Verkeer en Waterstaat ge- r'icht. Onder meer vroegen wij hem:

"Is de minister bereid op de kortst mogelijke termijn het eerste en het tweede interim-rapport van de commis- sie-Kosten betreffende de te verwachten geluidshinder van het nieuwe Schiphol te publiceren?"

"Welke zijn de rec!enen dat publikatie van deze rapporten, die naar de mening van de commissie het definitieve ::-.·1\-

woord op de vraag van de minister betreffende de te verwachten geluidshin- der van het nieuwe Schiphol bevatten, tol nu toe is uitgebleven?"

Het Amsterdamse VVD-raadslid drs.

A. Pa.is stelde in de gemeenteraad van de hoofdstad vragen over de geluidshin- der en de eventuele consequenties daar- van voor de bebouwing in de Bijlmer.

Door ditzelfde raadslid is enkele da- gen geleden een plan ter verbetering van de situatie rond Schiphol op middel- lange termijn ter tafel gelegd. Een bij- zonder constructieve bijdrage! Zonder nu reeds een oordeel over de inhoud van dit plan te willen en kunnen geven, kan ik wel toezeggen dat tijèens de behandeling in openbare commissie-ver- gadering van de begroting van Verkeer en Waterstaat, dit voorstel van de heer Pais door mij in de discussie zal wor- den gebracht (Zie ook de Amsterdamse rubriek op pagina 4).

door H. Wiegel_

lid van de Tweede Kamer der Staten- Generaal

INVENTARISATIE

Tijdens een enkele weken na de eerste publikaties gehouden radio-teaëh-in kwam een aantal andere feiten aan het licht. Zo deelde directeur S. de Mul van Schiphol mee dat d.e luchthaven-directie reeds in 1955 en 1961 had gewaarschuwd.

Dr. ir. Van de Waal, directeur van de Provinciale Planologische Dienst in Noord-Holland sprak over een poging tot inventarisatie van bouw- en uit- breidingsplannen welke door gebrek aan medewerking van de betrokken gemeen- ten mislukt zou zijn.

Door mij zijn daarop op 26 september .nadere vragen tot de minister gericht.

Deze luidden:

"Is het waar dat sinds 1961 door de regering - via de Rijksdienst voor het Nationale Plan en èe Provinciale Plano- logische Dienst van Noord Holland - gepoogd is de toen bestaande bouw- en uitbreidingsplannen van de gemeenten rondom Schiphol te inventariseren, met ]).et doel deze vanwege de te verwachten geluidshinder van het nieuwe Schiphol aan te passen?" ,

"Is het waar c!at deze pogingen zijn mislukt door gebrek aan medewerking van met name Amstelveen en Amster- dan1?''

"Is het waar dat het, wanneer van de rondom Schiphol gelegen gemeenten al- le medewerking was verkregen, moge- lijk was geweest grote gedeelten in de geluielstroggen onbebouwd te laten?

Drie dagen later heb ik wederom en- kele aanvullende vragen gesteld:

"Is het waar dat door de directie van Schiphol is besloten het geluidshinder- rapport, dat in opdracht van de luchtha- ven door het bureau-Peutz is samen- gesteld, niet te publiceren?" ·

"Is, bij bevestigende beantwoording van vraag 1, de minister bereid te be- vorderen dat publiJmtie van dit rapport alsnog op korte termijn plaatsvindt?"

BRIEF

Op 9 oktober verscheen op alle èoor ons over deze zaak gestelde vragen het antwoord van de minister. Tegelijker- tijd ontving d:e Kamer een brief van de regering waarin een zevental maatrege- len werd aangekondigd ter beperking - van de geluidshinder rond de luchtha- ven. Genoemd werè.en o'.a. vergroting van de dalingshoek, verhoging van de (V lll"Volg op pa.g. 7)

BRUSSEL EN DE NRC

§§ SPREKlNDE

o~er

^Europese

in~egratie

liggen de misverstanden voor het op- rapen. Zo hebben verschillende uitgangspunten met betrekking tot de Euro- pese eenwording sinds het (her)optreden in 1958 van de supernationalist De Gaulle als leider van Frankrijk, steeds weer g~leid tot "teleurstellingen" voor supranationale Idealisten. Een door Eur·opese ontmoedigingen getekende lijkt ook de kritische commentator in de NRC, als deze de constiltering in ons blad. van een chronisch onevenredige politieke vertegenwoordiging in de Brusselse kabinet- ten van de Nederlanders Mansholt en Sassen, terug tracht te voeren tot een (onzer- zijds) verkeerd uitgangspunt.

Na vele ontgoochelingen over de praktijk der Europese Integratie zou ook de gefrustreerde idealist zïch tot de feiten kunnen bekeren. Wij hebben namelijk - los van elk uitgangspunt - slechts het feit geconstateerd dat er een statistische wet schijnt te bestaan die de kabinetten ondanks alle supranationaliteit niet alleen een nationale samenstelling "opdringt", maar ook - althans wat de bezetting der kabinetten Mansholt en Sassen betreft - een zekere politieke verdeling. Dat werd in de N RC overigens ook niet bestreden.

n E noodzaak van niet-idealistische uitgangspunten ter zake van het Europa van de Zes kan, afgezien van de Franse chantage welke leidde tot het "akkoord"

van Luxemburg, misschien nog verduidelijkt worden met een klein voorbeeld uit de

Europese praktijken. ·

Artikel 11 van het Statuut van ambtenaren der Europese Gemeenschappen be- paalt onder meer dat. .. "de ambtenaar bij het uitoefenen van zijn werkzaamheden en bij het bepalen van zijn gedrag uitsluitend de belangen. van de gemeenschap voor ogen· dient te houden, zonder aanwijzingen te vragen of te aanvaarden van enige regering of van enig gèzag buiten zijn Instelling". En voorts; "De ambtenaar mag, zonder machtiging van het tot aanstelling bevoegde gezag, van een regering of van wie dan ook buiten zijn instelling, geen eerbewijzen, onder-

scheidingen, gunsten, giften of beloningen van welke aard ook aanvaarden."

En de praktijk van deze supranationale regelen? Nog steeds Is een aantal Franse en Duitse EEG-ambtenaren In de een of andere vorm In dienst van hun nationale overheld en worden zij ook regelmatig bevorderd In de ambtelijke ran- gen van het land van herkomst.

De criticus In de N RC zal het wellicht op één punt met ons eens zijn: De EEG kent wel een aantal misverstanden.

Het proces der Europese Integratie dient echter ondanks alles zo weinig mogelijk vertraagd te worden. Ook daarover zal geen verschil van mening bestaan.

ne eerste, die zich aanmeldde als lid van de VVD na onze tele- visieuitzending vóór Real l\ladrid - Ajax, zei door de telefoon dat hij al lang lid had willen worden ..

Hij gaf niet alleen zichzelf op, maar ook zijn directeur, met wie hij de ochtend na de televisie- uitzending over de politiek ge- praat had.

Zo was hij meteen een goed lid van de VVD geworden, want hij deed terstond mee met de actie

"Eén op één".

HBlpt U ook mee?

D. W. DETTMEIJER_ ..

e Pag. 3: Gescheiden veran'twoordelijkheid

e Pag. 5: Scholengemeenschappen

• Pag. 7: Mijn opinie is ...••

PARTIJ

~ Leeuwarden

Op 3 november herdenkt de afdeling Leeuwarden van de VVD het feit dat in november 1957 op initiatief van de toen- malige afdelingsvoorzitter, mr. F. D.

Went, een "Liberale Societeit" opgericht werd als maandelijkse debat- en gezel- ligheidsbijeenkómst voor liberaaldenken- den in de. stad en omgeving. Ondanl's de onvermijdelijke up's en down's, sa~

- menhangende met de golven van de polio tieke conjunchmr, is deze eerste Libera- le Societèit·'in ·het lànd na tien jaren springlevend -•-en · bloeiend. Daarvan zal zij op vrijdag <3 november blijk geven door de gebruikelijke debatavond met enig feestelijk vertoon te omlijsten. _

Het moet voor de oprichter van deze eerste Nederlandse Liberale Societeit, mr. Went (nu lid der Friese Staten) een grote voldoening ZIJD . dat zijn geesteskind na· tien jaren z6 blakend van levenslust is en meer nog wellicht, dat zijn gedachte sindsdien vele malen in het land navolging heeft gekregen, zodat nu in 1967 het tot stand brengen van . een liberale sociëteit in nieuwe af- delingen bijna tot een vanzelfsprekend- heid schijnt uit te groeien.

De inleiding, die ons Kamerlid-histori- cus de heer H. Vonhoff op de socie- teitsverjaardag zal houden (hotel de

"Klanderij"

20,00

uur precies) is aan de lustrumviering aangepast en zal een te-

rugblik bevatten over tien jaren politie- ke.ontwikkeling in ons land.

• Winschoten

De afdeling Winschoten van de VVD belegde in hotel Vrijheid een Fonnn- avond onder voorzitterschap van de heer A. van Rozen. Het forum bestond uit de drie VVD-raadsleden. Men kreeg gelegenheid vragen te stellen over di- verse Winschoter problemen. Daarvan werd druk gebruik gemaakt. Verschil- lende kwesties passeerden de revue, o.a. rioleiingsplan, doorbraak, activiteit stedebouwkundige, cultureel centrum, instructiebad, woningbouw en woonruim- te. Het was een bijzonder geslaagde avond en, zoals al werd gesuggereerd vanuit de vergadering, zeker voor herha- ling vatbaar en wel op gezette tijden.

• Arnhem

Op maandag 30 oktober heeft in café _ rest. Royal te Arnhem om 20.0() _uur een ledenvergadering plaats. Tijdens deze vergadering zullen de VVD-fractieleden

·vrijheid en,rw1 :

Democratie~-

Jw,j;II:MaLACI VA" OL VOLo<So>ARTU VOO I'< \II>I,JHI!ID E " OO: ... OCR,a,T!Ej

Weekblad van oe Vo!:.spartij

voor Vrijheid

en

-D~mocratie.

Adre ~ van dt:, :. fldÎi1,injstr~tïe

(zowel voor abenne'menten als voor advertenties): Witte de Withstraat ·. 7 3< te .:· RÖt:terdain (postbus,:;

8~4

::te :Rottérdam).

Tel.

o10:t1 ro o'o, abb6nné'méit-

ten toestel 219, advertenties toestel 224. Postgiro: 245133 t.n.v. Adw;.,;"tratie Vrijheid en Democratie te· Rotterdam.

HooHredactëur: "

Ph. C. la Chapelle j:r.

Adres vàn de redactie:

Nieuwe Herengracht _89 B te Amsterdarn-C.

Radio-uitzending van de VVD: woensdag 1 november van 18.20 -18.30 uur, over de zender Hilversum I (402 m}.

van de Arnhemse gemeenteraad mevr.

C. J. Lavell-de Vries en de heren M.

Visser, R. P. L. A. Hoedt en -R. van de Berg, enkele punten van de gemeentepo- litiek aan de orde stellen, waarover met hen van gedachten kan worden gewis- seld.

Nicelaas te Vries, aanvang 20.00 uur.

Agendapunten zijn o.a. Winterprogram- ma, reglement en agenda Kamercentra- le vergadering.

• Assen

• Statencentrale Assen

De bijeenkomsten van de Liberale Club Assen worden gehouden des avonds 8 uur in Hotel Overcingel op de volgen- de data, waarbij genoemde sprekers zijn uitgenodigd:

, Op 30 oktober houdt de Statencentrale Assen een ledenvergadering in café St.

EEN OMWEG WAARD

RESTAURANT-AUBERGE

"DE CAMPVEERSE TOOREN"

VEERE (01181-291) voor uw betere relaties

20 KAMERS C.V. INTERESSANTE SPIJS- EN WIJNKAART

SPREEKBEURTEN

Periode van 27 olitober tot en met 27 noYember

27 okt.

28 okt.

Alkmaar (JOVD-forum) H. J. L. Vonhoff Arnhem (14.00 uur, rest. Riche- Mr. H. E. Koning

Nationaal; k. c. Gelderland) 30 okt.

30 okt.

30 okt.

3nov.

3no-v.

6nov.

6 nov.

6nov.

6 nov.

7no,v.

9nov.

9 nov.

10 nov.

10 nov.

11 nov.

13 nov.

13 nov.

16 nov.

17 norv.

17 nû'V- 17 nov.

17 nov.

17nov.

18 nov.

20 nov.

20 nov.

20nov.

Doorn

Utrecht (20.00 uur, Jaarbeursrestaurant) Soest

Bunnik

Leeuwarden (20.00 uur, hotel "De Klanderij") Arnhem (20.oo· uur, Musis Sacrum) D!"iebergen

Warnsveld

Bergen op Zoom (De Korenbeurs, samenwerk. afd. W./N. Brabant) Rdtterdam (Vrouwen in de VVD) Heerlen (Mijnstreek)

Hattem Zuidlaren Laren

JOVD-midden Drenthe Epe

K. C. Zwolle

Z. 0. Drenthe (Liberale kring) Zeist

Baarn

St. C. Heerenveen

Frederikso<n·d · (20.00 uur, hotel

FrederikSO()rd; lib. kring Meppel e.o.) Nijmegen (opr .. verg. Lib. Stud. Ver.) Z. 0. Drenthe Odoorn (J 0 V D) (20.00

uur, hotel Bos.) Haarlem e.o.

Alphen ~/d .Rijn (debat vijf grote

· partijen) Ma:assluis

22 nov. Terschelling

23 nov. Ridderkerk (vrouwen iu de'~)

24 nov. Leiden 27 nov. Eindhû'Ven '

.2'7 nov. · DóeSbi.li\g. · .

27 mw. Roo;;enqaal (rest .. 't Wit Rooslre-n, samenwerk. afd. W·/N. Bra,bant)

Drs. Th. H. Joekes Mr. W. J. Geertsema H. Wiegei

Drs. Th. H. Joekes H. J. L. Vonhoff H. J. L. Vonhoff Mr. W. J. Geertse-ma Drs. Th. H. Joekes H. w·iegei

Drs. L. van Leeuwen Mr. H. van Riel H. J. L_- Vonhoff

Mevr. mr. E. V eder-Sm~t

H. Wiege'l H. Wiegel

Mr. H. È. Kon~ng H. Wiege-l

Mr. W. J. Geertsema Mr. H. E. Koning H. J. L. Vonhoff H. Wiegel, debat Ir. J. Baas Drs. Th. H. Joekes Mr. H. van Riel H. Wiegel

Drs. Th. H. Joeks (voorz.) en H. J. L. Vonhoff

Mr. F. Portheïne R. Zegering Hadders Mevr. mr: E. Vèder-Smit H. Wiegel

G. Kóudijs Mr. J. G~. IÜetkerk H. J. L. Vonhoff 27 nov. Wageningen (Lib. Stud.) H. Wiegei

N.B. Voor zover ons bekend zijn plaats en aanvangsuur van de vergaderingen vermeld

Vloerplaten in normale afmetingen of pasplaten volgens opgegeven malen.

Broeibakken en alle onderdelen voor de tuinbouw.

7 november: mr. dr. W. K. J. J. van Ommen- Kloeke: kiesstelsels.

2 januari: mr. H. van Riel: "Nijjoers- versite"

6 februari: ? (mogelijk een spreker van D'66).

5 maart: drs. H. M. Franssen (PvdA).

2 april: drs. Th. H. Joeke:S 7 mei: dr. K. van Dijk.

• Noordbrabant

De Kamercentrale Noordbrabant zal op 3 november ZIJn algemene na- j'aarsvergadel'ing houden in Grand Hotel de Cocagne te Eindhoven. Aanvang 20.00 uur.

Belangrijl>:e punten zijn de benoeming van twee toegevoegde leden in de partij- raad en de ·instelling van een provincia- le propagandacommissie.

• Zandvoort

De VVD-afdeling Zandvoort belegt op 6 november om 19.30 uur een ledenver-

gadering. Deze zal om 21.00 uur gevolgd worden door een openbare vergadering, tijdens welke de heer A. Bartels een lezing zal houden over: "Bestrijding van de honger in het kader van de ontwikkelingshulp, door middel van een biologisch offensief".

VERGADERING PROPAGANDA- COMMISSfE

Op. woensdag 18 oktober zijn. onder voorzitterschap van_ de heer H. J. L.

Vonhoff de landelijke pr-opaganda-com- missie en de radio- en televisiecommis- sie in het gebouw van de Tweede Ka- mer in vergadering bijeen geweest ..

De komende radio-uitzendingen vorm- den een punt van uitvoerige bespreking, evenals de nieuwe ledenwerfcampagne

"Eén op Eén".

Over de allereerste goede resultaten van deze ledenwerfcampagne toonde men zich verheugd.

NIEUW JAARBOEKJE VERSCHENEN

Verschenen is het Jaarboekje 1967-1968 van de VVD. De prijs bedraagt

f

3,- per exemplaar. Be- stellingen bij voorl,eur door over- schrijving van het desbetreffende bedrag op giro nr. 67880 ten name van de secretaris van de VVD te 's-Gravenhage, onder vermelding

"Jaarboekje".

MASSIEF KARTONNEN

..

,

DOZEN

*

voor export en binnenlands -gebruik

*

N.V. Str.oocartonfabrlek v/h

!' .' ~. . ~ • . >

E.- FREE & CO.

H.W.STRAAT 20 - 22, OUDE PEKELA Afd. K-artonnage

Tel. nr. 0 59 79 - 22 33 Tx. nr. 53251.

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Gescheiden ,verantwoordelijkheid

B

IJ de algemene beschouwingen in de Tweede Kamer heeft zich een kort, maar interessant duel afgespeeld tussen drs. Den Uyl en drs. Schmelzer. Men heeft het geheel op de tv kunnen volgen.

Drs. Den Uyl roerde in zijn beschou- wingen de positie van de president van de Nederlandsche 'Bank aan, waarbij hij duidelijk liet merken, 'dat hij de invloed van prof. Zijlstra op de financiering van de schatkist vreesde die dan zou optre- den als een soort "éminence grise", die de Kamer niet ter verantwoording kon roepen. Drs. Schmelzer interrumpeerde hierop, dat de minister van financiën zijn verantwoordelijkheid heeft tegen- over de Staten-Generaal; de presid~nt

van de. Bank heeft een eigen verant- woordelijkheid (als in de Bankwet omschreven). Hij kan aanwijzingen krij- gen van de minister van financiën.

Meent hij de verantwoordelijkheid voor de uitvoering daarvan niet te kunnen dragen dan zal hij na vergeefs beroep op de Kroon, de consequentie hiervan moeten trekken. Het werd een vrij vin- nig debat, waarbij de zaak v'an de gescheiden verantwoordelijkheid toch niet duidelijk uit de doeken kwam.

Geen wonder, want deze is een tame- lijk ingewikkelde aangelegenheid onder de Bankwet van 1948. Vóór het verlaten van de gouden standaard in september 1936 was er duidelijk een gescheiden verantwoordelijkheid: de Bankwet schreef de Bank de plicht voor de waar- de van de gulden te handhaven op- de wettelijkè goudwaarde (0,6048 gr.

goud). Het prijsgeven van de gouden standaard betekende, dat de waarde van de gulden in het internationaal ver- keer niet meer vast stond; de gulderi

"zweefde". Minister Oud heeft toen on- middellijk ·de verantwoordelijkheid van de regering voor de handhaving van de gulden erkend. Het toen in het leven geroepen Valuta-Egalisatiefonds opereer- de onder leiding van de Bank voor reke- ning van de staat.

Deze verantwoordelijkheid is later door de ministers steeds erkend.

Na de oorlog keerde de gouden stan- elaard niet meer terug. ·Men zocht naar

een nieuwe formule om de waarde van onze geldeenheid vast' te leggen. Hier- door ontstond het befaamde artikel 9 van de Bankwet waarbij de bank wordt opgedragen de waarde van de gulden

"te reguleren op zodanige wijze als voor 's lands welvaart het meest dienstig is en daarbij die waarde zoveel mogelijk te stabiliseren."

Het artikel is uiterst vaag. Men kan er - zoals drs. Den Uyl kennelijk wilde - in lezen, dat de bank bij de uitoefe- ning van die opgedragen taak autonoom is, ware het niet, dat art. 26' nadrukke- lijk de minister van financiën het recht geeft "ter coördinatie van de monetaire en financiële politiek der regering en de politiek van de Bank" aan de directie de ter bereiking van dat doel benodigde aanwijzingen te geven. Uiteraard is de minister tegenover het parlement voor zijn beleid ten dezen veraptwoordelijk.

Art. 9 is zoals gezegd zeer vaag. De reden daarvan heeft minister Lieftinck, die de nieuwe Bankwet had ingediend, in de Mem. v. Toel. toen uitvoerig uiteen- gezet. Het was tot dusver· niet gelukt een monetair stelsel uit te denken waar- van met grond mocht worden verwacht, dat het eerlang de plaats van de gouden standaard zou gaan innemen (wat tus- sen haakjes nog steeds het geval is).

Onder deze omstandigheden meende de minister, dat het richtsnoer geen andere vorm kan worden gegeven dan die van een algemene verklaring, dat de poli- tiek moet worden gevoerd op zodanige wijze als aan ;s lands welvaart het meest, dienstig is. Hij erkende, dat deze formulering grote ruimte laat voor verschil van mening over de vraag wel- ke concrete maatregelen op monetair terrein op een gegeven ogenblik oppor- tuun zijn en welke niet. ·

Men kan dus zeggen, dat deze vage formulering opzettelijk - dan wel nood- gedwongen - is gekozen. Maar daar- door is de ·waarde van onze geldeenheid even ,,'zwevend" gebleven als dit het ge- val was van 1936 tot 1940, toen die waarde - d.w.z. de internationale waar- de, de wisselkoers - werd gereguleerd door middel van het Egalisatiefonds.

20 JAAR VVD

OP 20 JANUARI 20 JAAR VVD

Voor de 1500 partijleden die zich tijdig hebben aangemeld zal in het RAl -Congrescentrum te Amsterdam een aantal prominente sprekers op- treden.

Onder deze sprekers zijn de oprichters van onze partij mr. D. U. Stikker en prof. mr. P. J. Oud. Stikker, onze eerste voorzitter en Oud, onze .ere- voorzitter.

De dag zal worden besloten met een

gr~te

feestavond, waaraan een keur van artiesten zal meewerken.

Noteer vast nu in uw agenda :

20 ianuari 1968 VVD-demons t·r at ie, RA I, Am s f e rd ^{a m}

en deel het Algemeen Secretoriaat *) nu reeds mee dat u van de partij zult zijn. Er zijn maar 1500 plaatsen!

*) Algemeen Secretuiaat VVD: Kpninginnegracht 61 te Den Haag.

Met dit verschil, dat in 1936 en volgende jaren de politiek gericht was op een zo stabiel mogelijke wisselkoers (een prin- cipe waarop thans de gehele internatio- nale regeling van het monetaire stelsel berust), waarbij dus geen verschillen mogelijk waren t.a.v. wat bij die regule- ring van de waarde voor 's lands wel- vaart het meest dienstig is. Het gevaar bestaat nu immers, dat. het monetair beleid inzet wordt van een politieke strijd. De opmerkingen van drs. Den Uyl maakten dit gevaar niet denkbeel- dig.

In de praktijk is het gelukkig nog nooit voorgekomen onder de Bankwet 1948, dat· er sprake was van een werke- lijk verschil van mening over de te volgen monetaire politiek - tussen mi- nister en bankdirectie.

Een "aanwijzing" van de minister aan de bank, zoals bedoeld in art. 26 is, naar dr. Holtrop in 1957 voor Radclife- Oommissie in Engeland verklaarde nog nooit voorgekomen. En dr. Van den Brink verklaarde in zijn pre-advies voor de Accountantsdag nog slechts twee we- ken geleden, dat voorzover hem bekend nimmer door enige minister van finan- ciën van deze bevoegdheid gebruik wa.S gemaakt. "Een vruchtbaar en - gezien o.m. de monetaire gevolgen van· de leen- politiek der overheid -·onmisbaar over- leg tussen Kneuterdijk en Turfmarkt dient uiteraard regelmatig plaats te vin- den." Aldus dr. Van den Brink.

Monetaire politiek en leenpolitiek zijn.

op het ogenblik nauw verbonden. De Schatkist is genoodzaakt ter dekking van de begrotingstekorten, (waarbij thans de conjuncturele of structurele uit- gaven komen) te financieren met voor korte termijn op te nemen gelden. Mi- nister. Witteveen heeft in de Miljoenenno- ta een rechtvaardiging gegeven van een politiek om in de huidige conjuncturele omstandigheden ca. f % miljard van het tekort met monetaire middelen te finan- cieren. Maar hij voegde hier ook aan toe, dat het duidelijk is dat men bij een snelle opleving van de economische acti- viteit deze monetaire financiering binnen engere grenzen moet houden.

De vorige president van de bank, dr.

Holtrop, .heeft verscheidene jaren gele- den in zijn jaarverslag eens uiteengezet, wanneer en in hoever de bank bereid zou zijn schatkistpapier te nemen., Dit hangt van omstandigheden af en kan slechts een tijdelijk karakter hebben.

Men mag aannemen, dat zijn opvolger, prof. Zijlstra, van dezelfde opvatting zal

zijn. ·

Een synthese van het standpunt, dat mi- nister Witteveen heeft neergelegd in de Miljoenennota op dit punt en het stand- punt van de bankdirectie lijkt gemakke- lijk te vinden. Zij dekken elkander vrij- wel.

Minister: Witteveen wenst deze finan- ciering binnen zo eng mogelijke grenzen te houden en wil de Schatkist terugtrek- ken, wanneer het bedrijfsleven weer meer krediet gaat vragen. Voor de Bank liggen de zaken dan vrijwel een- der: zolang het bedrijfsleven door de verflauwde conjunctuur minder krediet vraagt lmn de Bank de Schatkist zonder monetaire risico's financieren. Tijde- lijk : ook de minister zal zo spoedig mogelijk de vlottende schuld op de kapi- taalmarkt willen dekken.

Voor een vrees als die van drs. Den Uyl - voor een: soort van financieel dictatorschap van de Bank - bestaat dus zeker geen grond.

Dit te minder, omdat de schatkist zo lang mogelijk gebruik zal maken van de mogelijkheden, die de geldmarkt biedt tot plaatsing van scha'tkistpapièr. Pas wanneer deze mogelijkheid zou zijn uit"

geput bestaat de kans,. dat zij zich rechtstreeks tot de bank om krediet zou wenden.

Er bestaat voorts nog het recht van de· Schatkist bij de Bank een renteloos voorschot op te nemen: voor de oorlog f 15 miljoen, in 1948 verhoogd tot .f 150 · miljoen. Uiteraard is dit slechts bedoeld om de schatkist tijdelijk aan kasmidde- len te helpen in eEm ·periode van b.v.

trage belastingontvangsten tegenover grote verplichtingen (aflossing, rentebe- taling, uitkeringen uit gemeentefonds e.d.). Een dergelijk voorschot (waarvan de schatkist slechts zelden gebruik hoeft te maken) lost zichzelf uit later binnen-

komende ontvangsten weer af.

De dekking van de begrotingstekorten VQOr welker financiering minister Witte- veen thans staat, is evenwel niet zo'n tijdelijk kastekort.. Het, is een om het met thans een veel gebruikte term te zeg- gen, een budgettair-structureel tekort, dat uiteindelijk moet worden gedekt uit een overschot aan ontvangsten bove'n de uitgaven (voor ons thans een vrijwel onvoorstelbare situatie!) dan wel op de kapitaalmarkt door langlopende lenin- gen.

J. VANGALEN

vrijdag 27 oktober 1967 - 3

-PRIKKELS-

e

Inzender in De Volksl•rant :

"Uw blad noemt zich de VOLKS.

_krant! Dat wil dus zeggen een krant voor · het gewone volk als arbeiders, kantoorbedienden, toilet- juffrouwen, po.rtiers, lichte da- mes, huisvrouwen en zo mogelijk ook een klein gedeelte van het.

intellect. Nu begrijp ik één ding niet. Waarom schrijft u zo vaak in voor vele mensen onbegrijpe- , lijke taal?"

e

De heer Lankhorst (psp) in de Tweede Kamer: "Dat sommigen menen het politieke onbehagen te kunnen wegnemen door herzie- ning van het kiesstelsel, acht ik struisvogelpolitiek of een doelbe.- wuste poging minderl<_eidsopvattin- gen uit te schakelen. Men neemt immers het onbehagen niet weg door de daardoor ontstane uitlaat- kleppen te liquideren."

• Wim Kan in een gesprek met de Brusselse corres.pondent van De Telegraaf: "De televisie is een grote slokop voor jonge talen- ten en ze spuugt ze ook weer uit.

In Nederland begint men wel ge- wend te raken aan commentaren op het .Kabinet. Als er weinig kri- tiek is, vindt men het maar een flauwe beweging. Maar moet men hard zijn? Dat is nu bijna een cultuur geworden. Het is altijd· no- dig te staan achter wat je kunt zeggen; men moet dus een eigen ce·nsuur uitoefenen."

• De eH-jongeren vinden voorlo- pig een grondige wijziging van het kiesstelsel niet nodig. Wezen- lijke verbeteringen in de par- tijstructuur kunnen volgens voor- zitter Huysen niet uit verbetering van het stelsel voortkomen. "Bij handhaving .van de E.V. wil men intussen wel komen tot een kiesdrempel van ten minste drie 'procent. De heilige koeien van D'66, zoal~ het districtenstelseL en de gekozen minister-president vin- den bij de eH-jongeren onvoldoen- de weerklank."

Op het bureau van de

VVD - Amsterdam

Is plaats voor· een

JONG

MEISJE

·voor het verrichten van typewerk en eenvoudige adminis.tratieve werkzaamheden.

Aanmelden tel. 246003 of schriftelijk

Herengracht 36

D

K Amsterdamse afdeling ·•::m de VVD heeft vorige. Week een bijzondere ac.

tie ondernomen. Er is eèn bijeenkomst belegd die werd aangekondigd als een

"openbare verantwoording van onze 1·aadsleden aan hun kiezêrs•'. Het werd overigens een. verantwoording die niet . alleen tegenover de kiezers werd aJge- legd, in de zaal waren ·ook. anderen, zoals bij voorbeeld een .gemeente- raadslid vart een andere partij, die men yermoedeÜ}k toch niet tot de liberale kiezers zal kunnen rekenen. Maar deze openbaarheid, zei de fractievoorzitter, de heer H. H. Jacobse, wil zich ook niet beperk'én

tot

alleen de eigen kiezers, al hebb'ëh ''(He· hatuurlijk in ·de eerste plaats het recht om ·te weten of ert in hoeverre de Amsterdamse liberale ge- meenteraadsleden de beloftèn hebben waargemaald ·die bij de verkiezingen zijn gedaan:

Ter inleiding zei de heer Jacobse dat de :VVD in tegenstelling tot vele andere partijen weinig rumoer maakt in de zin van luidkeèls geuite afwijkende menin-

gen. Maar dat wil geenszins zeggen dat er weinig gaande is, zij het dan niet in disharmonie. Er wordt hard gewerkt, er is veel· overleg, en vooral wordt· er voortdurend gezocht naar betere com- municati.J, ook met de,_ geestverwanten in de gemeenschap. Dat' is mede aanlei- ding tot de gehouden bijèenkomst. Het is goed dat er verantwoording wordt

afgelegd van het werk, en van beslissin- gen die (mede) zijn genomen, ofschoon die niet altijd populair zullen zijn.

Toch kreeg men uit de bijeenkomst niet de indruk dat er veel onbehagen is over het werk van de liberale raadsfrac- tie. Er waren verscheidene vragen uit de helaas niet zeer drukbezochte verga- dering (misschien omdat het de eerste

keer in de geschiedenis was,· maar het zal wellicht niet bij deze erie keer ·blij- ven), maar vele van .die vragen hadden betrekking op stedelijke problemen in het a.lgemeen, dus niet op het verrichte werk van de fractie. Men wilde weten waarom het openbaar vervoer zoveel verlies lijdt, waarom het distributiebe- leid van woningen zo onbevredigèncj, is (een mening die de fractie duidelijk deelde) en vele· andere zaken die de stad als geheel aangaan.

De eerste vraag die werd gesteld was: wat doet de fractie om de ge- luidshinder te bestrijden. De vraagflteJ.

Ier zal nauwelijks hebben vermoed dat hij daarmee een probleem aansneed dat de hoofdschotel van è'e avond zou wor- den. Want juist op dit punt had de frac- tie eeri bijzondere ·verrassing: een plan voor herziening van de vliegprocedure van Schiphol, door wijziging . van het banenpatroon en daarmee een vermij.

d-ing van het vliegen boven geluidsgevoe.

Jige bebouwing.

Enige weken geleden hebben wij op

Nog steeds zoekende

R

OTTERDAMS gemeenteraad is nog altijd op zoek naar het doelma- tigste systeem voor de begrotingsbehan- deling. De raad is - zoals algemeen bekend mag worden verondersteld - _ een jaar of wat geleden, nog onder het bewind van burgemeester Van Walsum, van de oude methode afgestapt. De tra- ditionele schriftelijke voorbereiding van het begrotingsdebat, omvattende een.

zeer lijvig voorlopig· verslag· en een voor- al niet minder omvangrijke memorie van antwoord. werden volkomen uit de tijd g·eacht. Zel,er niet geheel ten on- rechte.

En zo werd. het oude systeem vervan- gen door een nieuw. Na diepgaand over- leg tussen. de toenmalige burgen<eester en het seniorenconvent uit de raad werd besloten naar het voorbeeld van de Tweede Kamer een proef te nemen met openbare commissievergaderingen.

Daa1:in kunnen de begra-

tingshoofdstukken word.en besproken aan de hand van de door de burge- meester en de wethouders uitgebrachte.

beleidsnota's. De discussies in deze openbare commiss.ie-vcrgaderingen, zo was de bedoeling, moesten een flitsend spel van vragen en antwoorden worden.

De nieuwe wijze van begrotingsbehande- ling behelsde namelijk tevens een po- ging om de belangstelling van de burge- rij voor de publieke zaak te stimuleren.

Men kan zeggen dat de proef voldoen- de is geslaagd en dat mitsdien de open- bare commissievergaderingen, gevolgd door een plenaire begratingsvergade- ring van een dag of drie, op vaste grond zijn komen te rusten. Reden tot volledige tevredenheid heeft het nieuwe systeem tot dusver echter nog niet we- ten te geven. De ervaring heeft geleerd dat het verlang·de flitsende spel van vra- gen en antwoorden. in de meeste com- missievergaderingen maar moeilijk te bereiken is. En wel omdat menig com- missielid de neiging heeft zijn vragen te verpal,ken in tnin of meer uitvoerige beschouwingen.

Het gevolg daarvan was da:t de com- missievergaderingen in den regel veel langer duurden dan bij een grotere zelf- discipline van de commissieleden nodig zou zijn geweest. Bovendien verloren de commissievergaderingen een flink stuk van de hun toegedachte bekoring. Voor de luisteraars op de tribunes van de raadzaal waren. de gedachtenwisselin- gen tussen commi".~sieleden en wet-

Een wethou.dersvacature

I

NGELICHT door journalisten heeft de gemeenteraad van Dèü' ·Haag in zijn verg'adering van 16 oktober met verras- sing kennis genomen van het aanstaan- de vertrek van mr. Schouten als----wet- houder van sociale zaken, volksgezond- heid en financiën.

Mr. Schouten zal met ingang van 1 januari optreden als direct.eur-generaal van de volkshuisvesting en bouwnijver- heid bij het gelijknamige departement.

Het geldt hier ongetwijfeld een eervolle benoeming, die een bekwaam man als mr. Schouten zonder twijfel is, zeker toekomt. Ma,ar de Haagse gemeente- raad wordt hierdoor wel voor een moei- lijke situatie 'geplaatst. Overigens meer nog de KVP-~ractie, die zich nu genood- zaakt ziet een opvolger aan te wijzen.

Zonder nu tJ stellen dat zich in deze fractie geen figuren bevinden, die zeer wel een wethoudersportefeuille zouden.

kunnen beher:en, al aanstonds is duide- lijk gew01·den: dat in de KVP-fractie ei- genlijk geen inan of vrouw aanwezig is, die de portefeuille van. mr. Schouten kan of wil overnemen. In elk geval staat al vast dat mej. mr. Walhain er niet aan denkt haar positie als direcfri-

ce van de Kath. Sociale Academie op te geven om tot het CDllege van b. en w.

toe te treden. Mr. Borghals dan? Maar die staat aan het. hoofd van een particu- liere onderneming en het lijkt niet voor de hand te liggen dat hij dezè positie zal opgeven.

Uit de resterende leden schijnt moei- Jijk keus te kunnen worden gemaakt.

Het. zit allemaal- bepaald heel moeilijk,

tenzij de EVP-fractie: andere fracties zou kunnen meekrijgen·. t;ot een verschui- ving binnen het college. In deze is het denkbeeld geopperd de heer Happel van de KVP-frabtie-· voor het . wethou- · derschap voor te dragen en hem dan met de portefeuille van onderwijs te

· belasten. De heer Happel is namelijk een onderwijs-deskundige. Maar zàl drs.

Wilzen (pvda), . die thans onderwijs en kunstzaken beheert, bereid zijn deze por- tefeuille op te g·even om de KVP-fractie uit de impasse te helpen? Wij menen dat dit, zeer onwaarschijnlijk moet wor- den geacht. De PvdA-fractie zal daar- voor trouwens ook wel niet YOelen, in aanmei-king nemer:de dat de EVP in de vergadering van 16 oktober tegen de reorganisatie van het. ppenbaar middel- baar· onderwijs heeft' gestemd. Dat was pDiit,iek een kwalijk gebaar~- kwalijk, omdat de KV_P:fractie daarmee de schijn op zich heeft geladen het open- baar onderwijs· een fikse trap tegen de schenen te hebben willen geven, uiter- aard ten bate van het bijzonder onder- wijs. De PvdA-fractie heeft dit, te- genstemmen nogal hoog opgenomen, evenals trouwens de VVD-fractie. En terecht. Het reorganisatie-plan van drs.

deze plaats eeri '\be'kh<ipte beschouwing gewijd aan èe g·a;ng van zaken bij de (gelijktijdige) bouw ·van Schiphol en Bui- tenveldert. In enkele gevallen is, verna- men wij, daardoor de indruk gewekt dat wij ·het probleem van de geluidshinder niet al te veel gewicht toekenden. Dat is een misvatting, · die kan zijn ontstaan doordat bij die· gelegenheid over de ge- luidshinder zelf iüet veel is gezegd, me-·

de doordat wij het vanzelfsprekend acht- ten dat geluidshinder boven· -een beperkt . minimum ontoelaatbaar is en moet zijn.

Hoe zwaar de VVD aan het probleem van de geluidshinder tilt bleek op de

"verantwoordingsavond" toen drs. A.

Pais het plan ontvouwde dat de liberale fractie· als een positievè bijdrage in de gemeenteraad zal indienen ter oplossing van de moeilijkheden die het ingebruik- nemen van het nieuwe Schiphol voor omringende gemeenten dreigt met zich te brengen. Op he't plan zelf behoeven we hier niet nader in te gaan; de dag, bladen hebben er melding van gemaakt.

Het principe is dat er een nieuwe start- en landingsbaan moet worden bijge- bouwd . en een ander.e baan naar het westen moet worden verlengd, waar- door het aan- en afvliegen mogelijk wordt van en naar richtingen buiten de dichte woonbebouwingen van Amster- dam en Amstelveen.

Men kan tegen het plan bezwaren op-

houder bij tijd en wijle maar een slaap- verwekkende geschiedenis.

Dit alles hoeft de erkenning niet in de weg te staan dat de nieuwe wijze van begrotingsbehandeling in beginsel goed is. Het komt geheel en al op de uitvoe- ring aan of - anders gezegd ;- op het vermogen van de raad het spel volgens de regels te spelen. Voor wie dit beseft is het niet onbegrijpelijk dat - de laatste jaren ook onder het bewind van burgemeester Thomassen - bij elke vol- gende begroting wordt geprobeerd het systeem zodanig bij te schaven dat de raad er eindelijk eens geen moeilijkhe- den mee zal hebben.

Dat "bijschaven" is ook bij de pas begonnen begrotingsbehandeling weer gebeurd. De commissieleden krijgen nu allemaal gelegenheid gedurende tien mi- nuten een soort algemene beschouwin- gen te hpuden over het onderhanden zijnde begrotingshoofdstuk. Op die ma- nier kunnen dus de grote lijnen van het beleid worden beoordeeld. Nadat de wet- houder die algemene beschouwingen heeft beantwoord kunnen commissiele- den en wethouder nog wat van gedach- ten wisselen over zaken van lagere or- de. Men mag aannemen dat de burge- meester - na de senioren te hebben

Wilzen moge dan niet in alle opzichten ideaal zijn, alle moeilijkheden die zich hierbij voordeden in aanmerking nemen- de, heeft hij er toch ·het beste van ge- maakt wat ervan te maken vieL En de heer Wilzen heeft. zijn plan bekwaam verdedigd, hetgeen overigens niet altijd gezegd kon worden van de verdediging van andere voorstellen op het stuk van·

onderwijs en kunsten.

De portefeuille van mr. Schouten is bijzonder. zwaar. Wanneer de KVP-frac- tie voor een deel daarvan een aanvaard- bare figuur naar voren zal weten te schuiven, dan zou er in de verdeling van de taken van de wethouders dus toch een verschuiving moeten optreden.

Waar wethouder va,n der Weide (prot.

chr.) thans reeds personeelszaken onder zijn hoede heeft, zou tiit de portefeuille van mr. Schouten zeer. wel sociale za- ken naar eerstgenoemde over kunnen gaan. Maar aan wel)'e wethouder zou men dan volksgezondheid moeten toebe- delen? Het. antwoord op deze vraag is niet gemakkelijk te geven. Denkbaar zou zijn, dat men daarmee cle VVD- wethouder mr. Dankeiman zou belasten.

In volksgezondheid zit voor de komende jaren een flink stuk bouwactiviteit (het

peren, de luchthavendirectie kan tegen- werpen dat de vliegprocedure de voor- delen van een tangentieel banenstelsel (ten dele) verliest, men kan bezwaren hebben tegen de kosten van zestig mil- joen gulden, en misschien kan· men nog andere technische bezwaren aanvoeren.

Maar dat is niet het voornaamste.

Hoofdpunt is dàt er een constructie!' plan op tafel is gelegd waarin de moge- lijkheden' zijn aangegeven om de ge- luidshinder te beperken tot een toelaat- baar minimum. Drs. Pais zei· dat de nabijheid van een internationale luchtha- ven onvermijdelijk enige geluidshinder meebrengt, dat wij zullen moeten ·leren

"leven met lawaai", zoals we ook met lawaai van auto's, bromfietsen en radi- o's moeten leven. Waar het om g·aat is dat het lawaai slechts tot een beperkt volume mag worden getolereerd. Dat is een reëel standpunt, en dat standpunt is in het plan van de liberale raadsfractie tot uitdrukking gebracht. Ieder die . er nog verbeteringen in aan kan brengen is welkom.

P.S. Bij de publikatie van het })Jan beeft Het Vrije Volk reeds een bijdragt) geleverd. Het heeft na een zeer beknop- te en verminkte weergave van het plan er een aantal afbrekende opmerkingen . over gemaakt. Daar heeft Het Vrije Volk groot geiijk in. Stel je voor dat Pr uit de lil;>erale hoek Iets goe-ds zou ko-

n~en!

geraadpleegd - tot deze procedure zlJn toevlucht heeft genomen in de verwach- ting dat hierdoor de duur van de verga- deringen· belangrijk zou kunnen worden bekort.

Te oordelen naar de resultaten van de eerste openbare commissievergadering van dit jaar zal die verwachting wel worden gehonoreerd. Deze vergadering was gewijd aan de kunstzaken, een be- grotingshoofdstuk dat voorheen altijd wel goed was voor een middag- en een avondvergadering. De zaak was nu in een middagvergadering beklonken, zij het dan een rijkelijk lange middagverga- dering. Het gewijzigde systeem blijkt dus tot tijdwinst te kunnen leiden.

Hoe welkom dat ook is, er is nog geen reden om een juichkreet aan te heffen.

Want na de op zichzelf heel levendige algemene beschouwingen is in deze ver- gadering het niveau van de discussies zo zeer gedaald dat de luisteraars op de tribunes zich mateloos moeten hebben verveeld. De commissieleden zullen moeten leren begrijpen dat de openb<>.re commissievergaderingen zich niet lenen voor de bespreking van alle mogelijke pietluttigheden. Dat· kan beter gebeuren in de periodieke besloten commis~;iever­

gaderingen.

nieuwe gemeente~ziekenhuis) en dat zou dus wel passen bij openbare werken, die reeds· aan de zorgen van mr. Dankel- man zijn toèvertrouwd. Rest fiiiànciën, waarvoor de EVP-fractie dan een aan- vaai·dbare kandidaat moet aanwijze1i.

Het zou een oplossing van de moeilijke situatie kunnen zijn, maar dat bete- kent dan wel dat de KVP-fractie een flink stuk. invloed gaat inboeten. Zal zij dat .op de koop ·toe nemen om uit de impasse te komen? Al weer een vraagc Een nog weer andere is of met name de PvdA aan deze door ons gesuggereerde verschuiving zal willen meewerken. Wij achten dit aan enige twijfel onderhevig.

Er· komt overigens nog een probleem bij. Mr. Schouten wenst lid van- de ge- meenteraad . te blijven. Wij vinden dit geen gelukkige beslissing. In zijn nieu- we positie zal hij in elk geval in de gemeenteraad niet over volks- huisvesting-szaken en dergelijke Jmnnen meespreken. :i'<Iaar bovendien vragen wij ons af of het wel wenselijk is dat een departementale directeur-generaal lid is van de (een) gemeenteraad. De wet verzet er zich niet tegen, maar naar ons gevoel overschrijdt, men in zo'n geval toch de grenzen van het aan- vaardbare. Wij vinden de combinatie van directeur-generaal van een departe- ment met die van raadslid bepaald on·

juist.

Het is· te hopen dat mr. Schouten alsnog zijn standpunt zal wijzigen. Hij kan dan wellicht \'O:Jr de KVP-fraclie de weg vrij maken voor een geschilüe kan- didaat voor het wethouderschap.

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

BELANGEN

Zondag 15 oktober vertrok minister Luns van Schiphol naar Ankara voor een officieel bezoek. van vijf· dagen aan 'Turkije. In dat land worden · dezèr dagen de Europese volleybalkampioenschappen ge-

·houden. Een festijn, waarmee de politiek ogenschijn~

lijk niets te. maken heeft, ;maar dat. toch aanleiding yormqe voor het stellen. van vragen in de. Tweede Kan1er .. Eerst was er het g·eval van een dienstplich-

tig militair die om duistere redenen niet mee mocht naar Turkije, maar dat kwam dank zij het persoon-

lijk ingrijpen van minister Den Toom (ja, VVD) nog in orde, Het tweede geval, dat van een leraar aan --een christelijke school in Zwijndrecht, verliep min-

·.Uer succesvol. Weliswaar zegde staatssecretaris Grosheide toe· dat aan deze leraar verlof met behoud '\'an. salaris zou worden verleend als zijn school- bestuur daartoe een verzoek zou indienen, maar dat bestuur bleek daartoe helemaal niet bereid! Mi- nister Luns zal die vijf dagen in Turkije dan ook niet hebben besteed aan het voeren van besprekin-

gen over bilaterale hulp en de Nato, maar zich daar ook in het geheim in het volleybalspel hebben 'bekwaamd om de op dit punt in gevaar zijnde Nederlandse belangen te kunnen verdedigen. Hij is er lang genoeg (minister van buitenlandse zaken) voor.

DE GROOT

l\f:umdag 16 oktober werd bekend dat Paul de Groot in verband met zijn leeftijd (6S) met Kerstmis

7~1 aftreden als .voorzitter van de CPN. Het desbe- treffende bericht in de Waarheid was echter tame- lijk kryptisch gesteld. Er werd o.a. in gezegd dat De 'Groot niet langer voor een normale bestuursfunctie in aanmerking wil komen en dat daarom zal worden voorgesteld hem een speciale functie te verschaffen, waardoor hij "onder zo g·unstig mogelijke omstandig- heden in de mate dat hem dit mogelijk is" zijn krachten aan de leiding der parÜj kan blijven wij- den. Sommigè commentatoren leiden uit de inhoud van dit communiqué af, dat Paul de Groot nu de macht verliest die hij jaren in handen heeft gellad;

anderen daarentegen menen dat hij onveranderd de touwtjes vast blijt houden. Immers, zijn nieuwe functie zal hem in het zadel houden en bovendien minder vàtbaar voor kritiek maken. Wie hebben er nu gelijk? Niemand die· het zeker weet, ook de gewone leden van de CPN niet. Maar ja, dat behoeft ook helemaal niet in een niet-democratische partij.

WIND

Dinstlag· 17 oktober woei het in ons land wat harder dan normaal en prompt kwa1n er van alles

naar beneden: dak(pann) en, tv-antennes, :;; traatver- lichting en bomen. Dat van die antennes was nog niet zo' erg. want een heleboel mensen zullen hun tv- en radiotoestel binnenkort wel afdanken, nu ener- zijds de meest vreemde verenigingen aan het uitzen- den zijn geslagen en anderzijds het luister- en kijk- geld per 1 januari drastisch dreigt te word'en ver- hoogd. Maar die bomen ,richten in sommige geval-

•len veel meer schade áan. Zo werden in Amsterdam vier auto's tegelijk door één boom verpletterd en als je dan alleen maar WA-verzeker·d bent, ben je nog niet jarig: de g·emeente is immers niet aansprake- lijk voor het ontworteld raken van een boom. Er zijn echter Amsterdamm.ers die dat onzin vinden. Zij menen, dat de gemeènte ·er voor heeft te zorgen, dat bomen, waarvan maar enigszins kan worden ver- moed dat zij een storm niet kunnen doorstaan, tijdig worden gekapt. Als diezelfde gemeente echter op een windstille, zonnige zomerdag een stokoude, zieke iep uit haar lijden verlost, gaan er duizend stemmen van .verontwaardiging op omdat de schoon- heid van de stad wordt aangetast. Gek volkje, die Amsterdammers.

COEXISTENTIE

Woensdag 18 oktober werd de Maastrichts.e stu- dent Anthony van den Boorn in Sofia tot een voor- waardelijke gevangenisstraf van acht maanden ver- oordeeld wegens vervalsing van een paspoort en een poging zijn Oostduitse schoonzuster illegaal uit Bul- garije te ·smokkelen. De rechter zei dat hij zich bij het bepalen van het vonnis had laten leiden door

"het verlangen de goede betrekkingen tussen Bulga- rije en Nederland niet te schaden". Allemaal politie- ke propaganda, zo zult u zeggen. Maar als Van den Boorn tot levenslang was veroordeeld, was het ook niet goed geweest. Co-.ëxistentie is een moeilijk vak, vreedzame is dat helemaal.

ALARM

Domlerdag 19 oktober werd bij de opening van een vernieuwde en uitg·ebreide juwelierszaak in Vf'.nlo het prototype van het kleinste alarmapparaatje- ter wereld gedemonteerd: anderhalf bij één centimeter en ingebouwd in een broche. Het apparaatje dat straks (à f 35) op de markt zal komen, zal nog kleiner zijn -- niet veel dikker dan een. dubbeltje - en in een juweel passen. Het zal een scherp zoe- mend geluid laten horen, indien de veiligheidsspeld of sluiting losraakt of losgemaakt wordt. Naar wij vernemen zullen alle geheime agentes van de afde- ling contraspionage van de BVD met dergelijke sie- radPn worden uitgerust. Evenals. de vrouwelijke le- den van het inlichtingenbureau van de Rijksuniversi- teit. te Leiden.

Scholengemeenschappen Restaurant

vrijdag 27 oktober 1967 - 5

GRAPPIG

Vrl(jd2tg ~ö oktober is, zoals .elke vrijdag, de dag der weekblad~. Als politiek-geïnteresseerde zult u de bekendste wel hebben gelezen, zodat ik het best kan citeren uit een blad, dat u waarschijnlijk zelden

·of nooit in handen krijg·t: Jongeren Voorop, een uit- . geve· van de KVPJG: Om u te laten weten wat er in

die. kringen leeft volgt hier een deel van het artikel- . .. tje "Een grappig man''. Dat luidt: ·"Minister Luns

doet het goed bij het Nederlàndse volk. Zijn grappen slaan in .en zijn handkus is bij . de vrouwen zeer in trek. Dat is fijn voor de heer Luns. Maa.r .de beer Luns is niet alleen een opgewekt chal:meui;, hij is toevallig ook minister van buitenlandse zaken van een land, waarvan hij niet ophoudt te beklemtonen, dat het in de internationale pólitiek niets te beteke, nen heeft. Dit opgewekt aankweken van een natio- naal minderwaardigheidsgevoel schijnt hem de rug- dekking te moeten geven voor een beleid, dat iedere inspiratie mist. De troonrede heeft dat weer in alle schrilheid duidelijk gemaakt. Inderdaad, we zijn een klein land en onze invloed is beperkt. Maar er zijn andere landen, wiel- invloed even beperkt is maar die desondanks niet schromen met opmerkeliJke ini- tiatieven naar voren te komen''. Na een aantal kritische opmerkingen over uitspraken van minister Luns met betrekking tot Vietnam, het Nabije Oosten en Zuid-Afrika besluit het artikel aldus: "We zullen de heer Luns dus nog vaak op het tv-scherm zien verschijnen, zich voortspoedend naar weer een confe- rentie, sprekend over weer een situatie,· waarvan hij

"met bezorgdheid'' kennis heeft genomen. En miljoe- nen Nederlanders zullen hem met vertedering ga- deslaan. Een land krijgt de ministers, die het ver- dient".. Zo schrijft de JOVD toch nog niet over VVD-ministers. '

BOTSING

Zat.erda.g 21 oktober ontstond op de rijksweg Den Haag-Utrecht onder Woerden een kettingbotsing ten- gevolge van een samenloop van omstandigheden:

'het had hard geregend en het was zeer druk op de.

weg. Tot de betrokkenen behoorden CRU-fractievoor- zitter in de Tweede Kamer J. T. Mellema, die naar een bestuursvergadering van zijn partij in Utrecht ging en AR-Tweede Kamel'lid dr. A. Veerman. die op weg .was naar het convent van zijn partij in Utrecht.

Even later kwamen langs de plek van het orweluk VVD-fractievoorzitter in de Tweede Kamer"' mr.

Toxopeus, staatssecretaris Van Es, staats1·aad Smal- Jenbroek en minister Schut. De Fransen noemen dat

"choc des opinions".

w.

Bodega "De A b d iiu

MIDDELBURG - Abdijplein 5 - tel. 01180-4685

Tijdens een recent bezoek aan Enge- lanel heb ik informaties ingewonnen naar de wijze waarop een Comprehen- sive School tot stand komt. Het interes- seerde mij bijzonder te weten of en w ja welke eisen er gesteld worden aan de oprichting van deze scholen; dit in ver- band met de vele plannen tot oprichting van scholengemeenschappen, dia. mo- ment.eel in ons land bestaan.

Het bleek mij dat de Engelse gemeen- tebesturen een plan tot oprichting van één of meer Comprehensive Schools ter goedkeuring moeten voorleggen aan het ministerie en dat,,. zeer strenge maat.staven worden aangelêgd,--wanneer de school niet in een nièUW" gebouwen- complex kan worden gel'luisvè!it. ·

De voornaamste criteria zijn:

1. de afstand tussen de gebo)lwen mag niet groter zijn dan een halve mijl;

2: tussen de gebouwen door mag geen- · drukke verkeersweg lopen. ·

Wanneer aan de tweede eis wordt vol- daan, kan in enkele gevallen een uitzon- dering gemaakt worden t..a.v. de eerste eis. Wanneer er echter wél een drukke verkeersweg is, die ·de gebouwen scheidt, kan de goedkeuring onthouden worden, ook al bedraagt de afstand min- der dan een halve mijl! Soms wordt goedkeuring verleend onder voorwaarde dat er een luchtbrug of een tunneltje wordt aangelegd.

Het is duidelijk dat. door deze eisen het aantal gebouwen, waarover ee<n Com- prehensive School verdeeld kan zijn, sterk wordt beperkt. Van de 77 Compre- hensive Schools in .,Inner London" zijn er 22 die over twee gebouwen zijn ver- deeld. Gevallen, waarbij één school over drie of meer gebouwen is verdeeld, komen hier niet voor. Elders komen sporadisch gevallen voor, waarbij d1'ie gebouwen zijn betrokken.

Wat betreft de groott.e van de C:llnpre- hensive Schools is mij gebleken dat men een aantal van 750 leerlingen alge- meen als minimum en 2000 als maxi- mum beschouwt.

In Engeland heeft men nu al onge\·eer 20 jaar en·aring met de Comprehensive School en de huidige Engelse regering rLabour) is een groot voorstander van deze vorm van onderwijs. Des te meer

stemt. het tot nadenken, dat men daar zo stringente voorwaarden stelt aan de oprichting van Comprehensive Schools.

M. C. ENDERT-BA YLË

VAN ONZE LEESTAFEL

"Juliana Regina 1967" verscheen de- zer dagen als 19de in (!e reeks jaar- lijkse overzichten in beeld en woord (fo- to's en teksten) van de gebeurtenissen rond het koninklijk gezin in het afgelo- pen jaar.

Deze sedert 1 september 1948 v~rschij­

nende jaarlijkse uitgave (samengesteld door F. J. Lammers en uitgegeven door Hollaudia N.V. te Baarn, prijs ingen.

f 3,75) legt in haar totaliteit een belang- rijk stuk nationale historie vast, waar- van de waarde toeneemt naarmate het aantal delen dat is verschenen.

Geen gebeurtenis van belang in onze nationale samenleving speelt zich af zon- d.er de aanwezigheid en daadwerkelijke medewerking van ons koningshuis, dat - het blijkt telkens weer - voor de overgrote meerderheid van ons volk te . midden van en boven al onze religieuze en politieke verdeeldheden het symbool en tegelijk het plechtanker·. van· onze nationale eenheid betekent.

De thans verschenen uitgave 1967 loopt van september 1966 tot september 1967. In deze periode vielen dus o.a. het huwelijk .van prinses Margriet en mr.

Van Vollenhoven en de geboorte van prins Willem-Alexander, zoon van ];roon- prinses Beatrix en prins Claus.

Ook echter talrijke andere gebeurte- nissen, waarbij de koninklijke familie direct of indirect . betrokken was, vindt men in uitstekend:'a~g~dr~IHe_foto's vast- gelegd. De begeleidèfltlA teló-.'ten' ·geve!l juist zoveel als nodig -·is om de foto's

\'Oor de kijkers en lezen; te situe1·en in het tijdsgebeuren.

A.W. A.

Uniek gelegen in. het historisch Abdijcomplex - Exclusief restaurant in antieke stiil en omgeving - Ook plate-service.

N.V. Houthandel v.h. W. Kunst

EEMSKANAAL z.z. ¹⁹ Tel. 05900 36541*

vloeibare zuurstof vloeibare stikstof machine-fabriek

N.V. W.A. HOEK'S MACHINE- EN ZUURSTOFFABRIEK HAVENSTR.19 SCHIEDAM TEL: 010.2e906f

FRIESCH-&RONifi&SCHE HYPOTHEEKBANK u.

lH AANIJIIILOTIH IANUN

Amsterdam • Arnhem • Eindhoven • Enschedit 's-Gravenhage • Groningen • Rotterdam

VLOTTE BEHANDELING VAN HYPOTHEEKAANVRAGEN

Boele's Scheepswerven en Machinefabriek N.V.

8 0 L NES (bii Rotterdam)

•

Reparatie en nieuwbouw

•

TELEFOON 195100 ROmRDAM TELEGR. BOELI! • BOLNES

Twee Torens

N.V. LIJM- EN GELATINEFABRIEI( ...

TELEFOON 25242- DELFT.

FIGEE-VLAARDINGEN N~V~

SCHEEPSBOUWWERF

SCHEEPSBOUW SCHEEPSREPARA TIE

VERLENGEN - VERBOUWEN DROOGDOKKEN - LASBOTEN

MACHINEFABRIEK

MOTOREN-INBOUW EN /-REPARATIE DRAAl-, FRAtS- EN SCHAAFWERK PIJPLEIDINGEN · APPARA fEN WATERZUIVERINGSAPPARA TUUR

CONSTRUCTIEWERKPLAATS EN

ST AALCONSTRUCTIES • TANKS TRANSPORTiNRICHTINGEN

v.h. H. J. I(OOPMAN-N.V ..

DORDRECHT - TEL. 1850 - 35041 en 35042

SCHEEPSBOUW • MACHINEFABRIEK • KETELMAKERIJ

INBOUW EN REVISIE VAN MOTOREN NIEUWBOUW EN REPARATIE-INRICHTING

VUURVASTE STENEN IN ALLE SOORTEN

" M 0 l l S 0 l

¹¹

MOLER ISO LA TIESTENEN VUURVASTE ISO LA TIESTENEN

ZUURVASTE STENEN

"P R 0 0 0 RIT E " CHEMISCH BESTENDIGE PRODUKTEN lEVERT

VERENIGDE VUURVASTE STEENFABRIEKEN GOUDA - TElEFOON 67 44- (18 20)

e

A. VAN HOBOI(EN & CO.

Anno 1774

DEVIEZENBANK

Parklaan 32--34 - Tel. 110320 (7 lijnen) - Telex 21170

ROTTERDM1

N.V. VEREENIGDE TOUWFABRIEKEN

GEVESTIGD TE ROTTERDAM

's-GRAVENWEG

264-

TEL 11 40 60

Fabrikanten van:

SISAL EN MANILLATOUWWERK ST

AALKA~ELS

HERCULESTOUW PYTHONTOUW

En. van de vloerbedekking onder de merken:

JABO

VERTO-HAARBOUCLE

tevens van

COCOS VLOERBEDEKKING