Jaarverslag leerplicht 2015-2016
G
emeente2* LEUNINGEN
Januari 2017
LEERPLICHT: EEN GEZAMENLIJKE ZOEKTOCHT
Het vorig jaarverslag had als inleidende titel:
"Leerplicht in een veranderend landschap".
Daarmee doelden we op de invoering van de Wet passend onderwijs, de transitie jeugdzorg en de gevolgen voor de uitvoering van de Leer
plichtwet.
Inmiddels zijn we een jaar verder en constate
ren we dat het begint te lopen. Daarmee is niet gezegd dat alle puzzelstukjes nu op zijn plaats gevallen zijn. We merken dat alle partijen nog aan het zoeken zijn naar een goed evenwicht en naar elkaar. Wij concluderen dat het proces zijn tijd nodig heeft, maar dat bij alle partijen
de wil aanwezig is om het tot een succes te maken.
Zowel voor het passend onderwijs als de socia
le teams geldt dat het om maatwerk gaat.
Daarom is het van belang dat partijen elkaar opzoeken. Voor een goede invulling van de preventieve taak van leerplicht is het daarom van belang om de juiste plaats in het netwerk in te nemen. Dit vereist een actieve opstelling van de leerplichtambtenaar, maar ook voor de andere partijen (scholen, zorg) is het wennen.
We merken dat het daarom van belang is om als een leerling door een school wordt aange-
meld bij leerplicht, eerst goed na te gaan of en zo ja, welke zorg er verleend wordt, wie casus
regie voert en welke ontwikkelingsmogelijkhe
den de leerling heeft. Als dat eenmaal duidelijk is en de lijn is gelegd, worden heldere afspra
ken gemaakt over de rol van leerplicht in het proces.
In dit jaarverslag informeren wij u over de werkzaamheden in het schooljaar 2015-2016 van leerplicht Beuningen, behaalde resultaten en beleidsmatige ontwikkelingen. Ook gaan wij in op het onderwerp voortijdig schoolverlaten (VSV).
ONTWIKKELINGEN SCHOOLJAAR 2015-2016
Nieuw regionaal beleidsplan leer
plicht 2015-2019 is vastgesteld In dit plan kiezen we voor het uit- voeringsniveau preventie. Hieronder vallen de spreekuren op school, de verbinding met het sociaal team en de scholenbenadering. Voor de scholenbenadering bezoeken we elk jaar de Beuningse scholen en onder
zoeken we het verzuimbeleid, de zorgstructuur, de uitvoeringspraktijk en geven we daar waar nodig ad
vies. Deze taak is tevens een invul
ling van de signalerende rol van leerplicht naar de Inspectie van het Onderwijs.
Nieuwe leerplichtambtenaar
Gedurende schooljaar 2015-2016 is er een nieuwe leerplichtambtenaar gestart in de gemeente Beuningen.
Op regionaal niveau is een nieuwe werkagenda VSV ontwikkeld
In de werkagenda zijn drie hoofdlij
nen uitgezet: de verbinding onder- wijs-arbeidsmarkt, de verbinding onderwijs-zorg en de versterking van de samenhang tussen het Jon
gerenteam van het Regionaal Werk- bedrijf, het RMC-trajectbureau en Bureau Leerplicht Nijmegen. Tevens zijn er afspraken gemaakt over uit te voeren projecten door scholen en gemeenten. Het accent is ten op
zichte van voorgaande jaren ver
schoven naar betere schoolkeuzen en begeleiding van leerlingen. In de voorgaande periode is vooral geïn
vesteerd in versterking van de in
terne structuur van het onderwijs.
Samenwerkingsovereenkomst regio
gemeenten
In het kader van de kwetsbaarheid van de "kleine" gemeenten, is een samenwerkingsovereenkomst ont
wikkeld, welke in het schooljaar '16
'17 wordt vastgesteld.
Uitvoering Kwalificatieplicht lag tij- deliik bij de regiogemeente
Halverwege het schooljaar '15-'16 is in de regio Nijmegen besloten voor
lopig geen verdere investeringen te doen in de formatie kwalificatie- plicht in afwachting van een nieuw beleidsplan voortijdig schoolverla
ten. Tot de zomer zijn daarom de meldingen kwalificatieplicht doorge
stuurd naar de betreffende woon- of regiogemeente. Hierdoor ontstond er druk op de formatie in de leer- plichtfunctie van iedere gemeente en konden de leerplichtambtenaren niet al hun taken optimaal uitvoe
ren. Prioriteiten werden gesteld, waardoor preventieve activiteiten wat minder aandacht kregen.
Schoolbezoeken primair onderwijs.
In het afgelopen schooljaar heeft de leerplichtambtenaar bij alle scholen binnen het primair onderwijs school
bezoeken afgelegd.
De contacten met het sociaal team zijn aangehaald
Leden van het sociaal team waren niet goed bekend met de taken en de rol van leerplicht. Dit is door middel van een informatieve pre
sentatie over leerplicht en passend onderwijs onder de aandacht ge
bracht bij de leden van het sociaal team. Tevens is er op de kamer van de coördinator van het sociaal team een flexwerkplek voor de leerplicht
ambtenaar beschikbaar gesteld.
Opzetten van een ISK: Internatio
nale Schakelklas
Na het stoppen van de noodopvang bij Heumensoord is nagedacht over het vormgeven van de leerplicht van vluchtelingen kinderen. Besloten is de kinderen van het basisonderwijs in de eigen gemeente op te vangen.
Het Voortgezet Onderwijs (VO) wordt vormgegeven op het Pontem College in Nijmegen.
IN DIT NUMMER
Leerplicht: een gezamenlijke
zoektocht... 1
Ontwikkelingen schooljaar 2015- 2016 ... 1
Cijfermatige resultaten... 2
Ontwikkelingen schooljaar 2016- 2017 ... 2
Speerpunten...2
Wat is leerplicht?...2
Iedere leerling in beeld... 3
Melden van verzuim...3
Onderzoek naar schoolverzuim...3
Werkprocessen per leeftijdscategorie en soort.... 4
Vrijstellingen...4
Resultaten interventies... 4
Thuiszitters...4
Wethouder aan het woord.... 4
Het sociaal wijkteam en leerplicht werken samen... 5
Ervaring van een leerling... 5
Samenwerking essentieel ... 5
Resultaten voortijdig schoolverlaters... 6
RMC en jongerenloket... 6
SPEERPUNTEN
SCHOOLJAAR '16 - '17
» Voortzetting van de preven
tieve aanpak van het school
verzuim.
» Oog voor thuiszitters.
» Verdiepen in de methodiek M@ZL (Medische Advisering Ziekgemelde Leerling).
» Ontwikkelingen Flex College volgen.
» De registratie in JVS (Jeugd Volg Systeem) afstemmen met regio.
» Preventieve spreekuren uit
breiden op VO scholen.
» Samenwerkingsovereen
komst vervanging leerplicht gemeenten vaststellen.
» Ontwikkelingen Methodische Aanpak Schoolverzuim (MAS) volgen.
CIJFERMATIGE RESULTATEN GEMEENTE BEUNINGEN
In het schooljaar 2015-2016 heeft leerplicht 200 dossiers verwerkt.
Dit is in vergelijking met het jaar daarvoor een lichte stijging (189 dossiers).
In 5,20Zo van alle leerplichtige leer
lingen (5-18 jaar) (op een totaal aantal van 3872) is de leerplicht
ambtenaar betrokken geweest.
De meeste dossiers komen voor in de leeftijdscategorie 16-17 jari
gen. Dit zijn 73 dossiers op het
totaal van 200 (36,50Zo).
Er is een forse toename in het aantal dossiers bij 5-12 jarigen (van 37 naar 64). Duidelijke zicht
baarheid van de leerplichtambte
naar heeft ervoor gezorgd dat zij vroegtijdig bij een casus betrok
ken werd en er gezamenlijk snel
ler tot een oplossing gekomen is.
De leerplichtambtenaar is ook di
verse keren door ouders en ver
zorgers van de 5-12 jarigen bena
derd voor advies.
Het aantal contactmomenten
"absoluut verzuim" is dit jaar met 17 processen toegenomen. Dit komt voornamelijk door admini
stratieve fouten.
De definitieve cijfers VSV voor schooljaar 2014-2015 zijn bekend.
Het aantal voortijdig schoolverla
ters is bijna gehalveerd (36 leer
lingen in 2013-2014 naar 19 leer
lingen in 2014-2015). De definitie
ve cijfers voor 2015-2016 zijn nog onbekend.
ONTWIKKELINGEN SCHOOLJAAR 2016-2017
Regionaal programma VSV
Het regionaal programma bestrij
den voortijdig schoolverlaten en begeleiden kwetsbare jongeren RMC-subregio Nijmegen 2016
2020 is afgestemd met het onder
wijs. Een belangrijk punt is dat er voor de aanpak van verzuim 16
23 jaar extra middelen beschik
baar zijn voor schooljaar 2016
2017. Dit betekent dat de uitvoe
ring van kwalificatieplicht in au
gustus 2016 weer volledig opge
pakt wordt vanuit Bureau Leer
plicht Nijmegen.
Ontwikkelingen Flex College Het Flex College gaat anders geor
ganiseerd worden. Eén van de voornemens is dat leerlingen van
uit de Rebound eerder terug ge- plaats worden in het regulier on
derwijs. Dit betekent voor leer
plicht een intensiever volgtraject van leerlingen.
Samenwerkingsovereenkomst In het schooljaar 2016-2017 wordt de samenwerkingsovereenkomst
"kleine" gemeenten vastgesteld.
De kwetsbaarheid wordt daardoor verminderd.
Komst asielzoekerscentrum
De komst van een asielzoekers
centrum in Ewijk brengt naar ver
wachting extra taken met zich mee voor de leerplichtambtenaar.
De scholen en de leerplichtambte
naar hebben diverse overleggen gehad en afspraken gemaakt om de schoolgang van nieuwkomers te waarborgen.
Regionaal verzuimprotocol V(S)O Aanleiding voor een vernieuwd re
gionaal verzuimprotocol Voortge
zet (Speciaal) Onderwijs zijn de ontwikkelingen op het gebied van passend onderwijs, de Verwijsin- dex en het meer preventief inzet
ten van leerplicht. De belangrijk
ste wijzigingen betreffen de pre
ventieve rol van ouders en het schooldossier.
Aandachtspunten
Komend schooljaar is er ook van
uit leerplicht extra aandacht voor enkele groepen jongeren en the
ma's:
Jonge manteizorgers
Er is oog voor jonge mantelzor- gers. De leerplichtambtenaar gaat
tijdens een verzuimgesprek met leerlingen in op diverse leefgebie
den. Hierbij is er aandacht voor jonge mantelzorgers. In samen
werking met Stichting Perspectief wordt deze groep in beeld ge
bracht.
(V)echtscheidingen
Een echtscheiding op zich hoeft geen schadelijke gevolgen voor een kind te hebben, maar de ma
nier waarop de scheiding verloopt wel. Een vechtscheiding kan zor
gen voor meer problemen op school. De leerplichtambtenaar heeft een signalerende rol en kan verwijzen naar het sociaal team.
SAS wordt MAS
De Strafrechtelijke Aanpak School
verzuim wordt Methodische Aan
pak Schoolverzuim. Deze methodi
sche aanpak is een brede aanpak en is niet alleen gericht op straf
rechtelijk optreden. De aanpak helpt de leerplichtambtenaar de juiste afwegingen te maken bij het
werk.
» Doorontwikkeling passend
onderwijs.
WAT IS LEERPLICHT?
De leerplicht ligt wettelijk vast. Maar wat houdt leer
plicht nu exact in? Leerplicht
ambtenaar Anouk Kooijmans licht dit toe.
Waarom bestaat de leerplicht
wet?
"Het doel van de leerplichtwet is het recht op onderwijs voor alle kinderen tussen 5 en 18 jaar te waarborgen. Ieder kind heeft recht op onderwijs en tegelijk de plicht om naar school te gaan.
Jongeren die elke dag naar school gaan, werken aan hun toekomst!
De gemeente heeft een centrale (wettelijke) rol in het toezicht op de naleving van de leerplichtwet, die in de praktijk uitgevoerd wordt door de leerplichtambtena-
Wanneer ben je volledig leer
plichtig?
"Een kind is volledig leerplichtig vanaf het vijfde jaar tot aan het einde van het schooljaar waarin hij of zij 16 jaar wordt."
Wat is kwalificatieplicht?
"Aansluitend op de volledige leer- licht volgt de kwalificatieplicht. Dit loopt door tot de leerling 18 jaar wordt of stopt wanneer de leerling een startkwalificatie heeft. Een startkwalificatie is een HAVO- of VWO- diploma, of een diploma op minimaal MBO-2 niveau."
En wat is dan RMC?
"Jongeren van 18 tot 23 jaar, die nog geen startkwalificatie hebben, vallen onder het RMC. Het RMC- trajectbureau helpt jongeren, die
dreigen te stoppen met hun oplei
ding, te zoeken naar een vervolg
opleiding. Mocht terug gaan naar school geen optie zijn, dan wordt gezocht naar een leerwerkbaan.
Het RMC-trajectbureau doet dit in samenwerking met het Jongeren
team van het Regionaal Werkbe- drijf."
2
ADMINISTRATIE: IEDERE LEERLING IN BEELD
unc'xki
MELDEN VAN VERZUIM
De school is wettelijk verant
woordelijk voor het melden van alle soorten schoolverzuim bij de leerplichtambtenaar van de gemeente waarin de betref
fende leerling woont. Het is dus erg belangrijk dat verzuim (ook het te laat komen) goed door school wordt geregi
streerd. Alleen zo ontstaat er inzicht in verzuimgedrag en is er een goede basis om actie te ondernemen.
Soorten verzuim Absoluut verzuim
Zo noemt men een leerplichti
ge of kwalificatieplichtige leer
ling die niet ingeschreven staat op een school.
Luxe verzuim
Hiervan is sprake als ouders hun kinderen, buiten de schoolvakantie, meenemen op vakantie zonder toestemming van de schoolleiding of de leer
plichtambtenaar.
Relatief verzuim
Dit betreft een melding waarbij (vermoedelijk) ongeoorloofd verzuim aan de orde is. Denk bijvoorbeeld aan spijbelen of regelmatig te laat komen. Maar ook meldingen over bezorgd
heid om de leerling. U kunt hierbij denken aan ziekte als signaal, gedragsproblemen en psychosociale problemen, of problemen in de opvoedsitua- tie. Dit noemt men ook wel signaal verzuim.
Als een leerling verzuimt, raakt hij of zij steeds vaker achter
op, met alle gevolgen van dien. Het kan zelfs zo ver ko
men dat de leerling de school niet afmaakt. Dit willen we voorkomen, want zonder de juiste papieren op zak is het
moeilijk om werk te vinden.
Verzuimaanpak begint met een adequate melding van de scho
len en een goede administratie.
Scholen hebben een belangrijke taak in het melden van in- en uit
schrijvingen. Volgens de Leer
plichtwet moeten mutaties binnen zeven dagen naar het digitale loket DUO (Dienst Uitvoering Onderwijs) zijn verstuurd. Op grond van de gegevens die DUO vervolgens ver
strekt aan de gemeente wordt vastgesteld of alle leerplichtige leerlingen op een school zijn inge
schreven. Leerplicht houdt twee administraties bij:
Leerplichtadministratie
De leerplichtadministratie is gekop
peld aan het GBA (Gemeentelijke Basis Administratie). De schoolge
gevens van alle leerplichtigen wor-
Totaal aantal leerlingen 2015-2016
Aantallen «/o 2014-2015
5 - 12 jaar 2119 54,707o 2209
13 - 15 jaar 1028 26,5/ 1080
16 - 17 jaar 725 18,7/ 646
Totaal 3872 100/ 3935
den vastgelegd in een geautomati
seerd leerplichtsysteem, inclusief de behaalde diploma's. Zo is er al
tijd zicht op het feit of de leerling op school zit, op welke school en of er een startkwalificatie is behaald.
Ook ongeoorloofd verzuim wordt geregistreerd.
Cliëntenadministratie
In deze administratie staat het aantal leerplichtzaken en de afhan
deling ervan. Een werkproces kan voortkomen uit een melding van
school. De leerplichtambtenaar komt vervolgens in actie. Dit kan o.a. zijn een gesprek op het ge
meentehuis, het versturen van een waarschuwingsbrief of een huisbe
zoek.
Meldingen bij leerplicht kunnen ook via ouders, de leerling zelf of een hulpverlenende instantie binnenko
men. Dan volgt er een advies en in veel voorkomende gevallen een gesprek. Indien nodig start er ver
volgens onderzoek of bemiddeling.
Ieder kind heeft recht op onderwijs
ONDERZOEK NAAR SCHOOLVERZUIM
Wanneer het verzuim is ge
meld bij de leerplichtambte
naar wordt onderzocht of er sprake is van geoorloofd of on
geoorloofd verzuim.
De leerplichtambtenaar neemt hiervoor contact op met de school en de ouders. Vanaf 12 jaar wordt de leerling ook zelf verantwoorde
lijk gesteld voor het schoolver
zuim. Door gesprekken te voeren met ouders, de leerling en school komt vaak de ware reden van het schoolverzuim aan het licht. De uitdaging ligt er dan vooral in om samen met de betrokken leerling en ouders, de school en hulpin
stanties de achterliggende proble
matiek aan te pakken, zodat de leerling weer in staat is naar school te gaan. De vervolgacties kunnen variëren van tijdelijk zelf volgen van de leerling tot door
verwijzing naar professionele hulpverleners of handhaving. Bij de aanpak van schoolverzuim kunnen we onderscheid maken in diverse soorten interventies.
Preventie
Alle handelingen die ervoor zorgen dat het verzuim zich niet verder ontwikkelt, maar stopt. Enkele voorbeelden:
Geen motivatie
Deze leerlingen weten niet wat ze willen en zien geen toekomst
beeld, waardoor ze school niet als nuttig ervaren. Het (gezamenlijk) bepalen van het uiteindelijke doel schept vaak helderheid.
Makkelijk van aard
Te laatkomers hebben vaak een duwtje in de rug nodig. Ze ver-
trekken te laat van huis, of heb
ben hun zaken niet goed geregeld.
Met een waarschuwend gesprek en (relatief) simpele oplossingen is dit verzuim zo opgelost.
Informatie en advies
Ongeoorloofd schoolverzuim is soms een gevolg van onbekend
heid met de wet. De leerplicht
ambtenaar geeft informatie aan ouders en scholen over de leer
plichtwet en adviseert ook als het gaat om schorsing en verwijdering van een leerling of biedt hulp bij het vinden van een nieuwe school.
Ziekte
Ziek zijn op zich is geen ongeoor
loofd schoolverzuim, maar het ge
beurt regelmatig dat onduidelijk is of de leerling wel ziek is. Onder
zoek is dan vereist om helderheid te krijgen in de situatie. Hiervoor wordt de schoolarts ingeschakeld.
Problemen in de thuissituatie Wanneer een leerling slecht pres
teert op school kan er sprake zijn van een zorgelijke thuissituatie.
De leerling kan zich niet goed con
centreren op het huiswerk of krijgt thuis niet de juiste begeleiding. De leerplichtambtenaar volgt dan of de juiste stappen genomen wor
den zodat de leerling op korte ter
mijn kan terugkeren op school.
School gebonden omstandigheden Conflictsituaties zowel in de klas (bijvoorbeeld pesten), maar ook met de docent/mentor leiden vaak tot verzuim. De leerplichtambte
naar nee mt dan de bemiddelende rol op zich en probeert partijen tot elkaar te brengen. Ook spreekt de leerplichtambtenaar in deze situa-
tie school aan op haar zorgverant
woordelijkheid. Daarnaast bestaat het werk van de leerplichtambte
naar ook uit het geven van advies en hulp aan ouders en scholen bij complexe (leerplicht) problemen.
Zorg
Wanneer de situatie rond de leer
ling om meer dan reguliere (professionele) hulp vraagt is er sprake van zorg. De leerplicht
ambtenaar verwijst de ouders en leerling dan door en volgt de (volledige) terugkeer naar school op afstand.
Handhaving
De leerplichtambtenaar zal over
gaan tot handhaving wanneer een leerling blijft verzuimen en inscha
keling van hulpverlening niet tot verbetering leidt. Handhaving be
staat uit een officiële waarschu
wing, verwijzing naar Halt of het opmaken van een proces-verbaal (PV). Bij ongeoorloofd verzuim, zonder achterliggende problema
tiek, is een 'straf' soms nodig om de leerling/ouders wakker te schudden. Bij leerlingen/ouders die niet vrijwillig meewerken aan hulpverlening, terwijl de situatie hier wel om vraagt, wordt afstem
ming gezocht met het sociaal team, Jeugdbescherming en Veilig Thuis. Het doel hiervan is om jon
geren niet onnodig het strafrech
telijke circuit in te trekken, maar om eerst in te zetten op hulpver
lening. Mocht dit geen gewenst effect hebben, dan kan alsnog een proces verbaal opgemaakt wor
den.
WERKPROCESSEN PER LEEFTIJDSCATEGORIE EN SOORT
Verdeling werkprocessen man/vrouw per leeftijdsgroep
38 42
35 22
" 5-12 jr. man 5-12 jr. vrouw
« 13-15 jr. man 13-15 jr. vrouw 16-17 jr. man 16-17 jr. vrouw
24 39
De leeftijdsgroepen 5-12 jaar en 16-17 jaar laat een stijging zien t.o.v. vorig jaar, terwijl de leef
tijdsgroep 13-15 een daling laat zien. Op het totaal betreft het 580Zo jongens en 420Zo meisjes.
VRIJSTELLINGEN
Soorten contacten
Absoluut Relatief Luxe verzuim vrijstellingen Advies en
verzuim bemiddeling
2014 2015 2015 2016
De contactmomenten "absoluut verzuim" zijn toe
genomen. Dit komt voornamelijk door administra
tieve fouten in de uitwisseling. De leerlingen zitten dan wel op school, maar de inschrijvingen zijn niet op tijd aangeleverd door scholen.
Niet iedereen is in staat om regulier onderwijs te volgen.
Voor sommige jongeren is een andere manier van leren meer geschikt. Er zijn ook situaties waarin een leerling de school tijdelijk niet bezoekt. In een dergelijke situatie kan een vrijstelling verleend worden.
De leerplichtwet kent de volgende vrijstellingen:
Vrijstellingen van inschrijving Een kind krijgt deze vrijstelling als het om lichamelijke of psychische gronden niet in staat is om onder
wijs te volgen. Van de 4 aanvra
gen is er 1 toegekend.
Volgen van ander onderwijs Dit geldt voor jongeren die vastlo
pen in het reguliere onderwijs.
Voor deze groep wordt gezocht naar een andere oplossing, bij
voorbeeld een leerwerkplek. Van de 3 aanvragen zijn er 3 toege
kend.
Vrijstelling geregeld schoolbezoek Deze vrijstelling wordt toegekend, bijv. als er sprake is van een langdurige ziekte, of bijvoorbeeld het overlijden/huwelijk van een familielid. Deze vrijstelling is in principe tijdelijk. Van de 5 aan
vragen zijn er 3 toegekend.
Ieder kind dat thuis zit is er één teveel
RESULTATEN INTERVENTIES
16-17 jr.
13-15 jr.
5-12 jr.
Preventief Vrijstellingen Handhaving
16-17 jr 13-15 jr 5-12 jr.
Toelichting:
Het grootste aandeel interven
ties zit in het preventief hande
len. Deze werkprocessen zijn in vergelijking met vorig schooljaar (113 werkprocessen) met 150Zo toegenomen (van 600Zo preven
tief naar 75Z preventief).
Er is een sterke afname bij handhaving (van 34 werkpro
cessen naar 18 werkprocessen).
De leerplichtambtenaar wordt vaker in een vroeg stadium be
trokken bij een proces, waar
door er minder vaak gehand
haafd hoeft te worden. Er wordt gezamenlijk, met betrokkenheid van het sociaal team, gekeken naar oplossingen.
THUISZITTERS
DE WETHOUDER AAN HET WOORD
Samen met de regio
De jeugd van onze gemeente gaat voor het merendeel naar het Voortgezet Onderwijs in Nij
megen en omgeving. Vandaar dat de samenwerking met ge
meenten en scholen in deze re
gio belangrijk is.
Daarom hebben de gemeenten en de scholen gezamenlijk een VO- protocol vastgesteld en hebben de gezamenlijke gemeenten een Regi
onaal beleidsplan leerplicht 2015
2019 vastgesteld.
Extra inzet is met name belangrijk op het preventieve vlak. Bij begin van verzuim is er zo mogelijk al be
moeienis vanuit leerplicht. Wanneer er meldingen zijn van scholen bij de gemeenten dan worden deze opge
pakt door de leerplichtambtenaar.
En waar het nodig is wordt er actief samengewerkt met de medewer
kers van het sociaal team. Een kor
te lijn met het sociaal team is be
langrijk. Op deze manier wordt voorkomen dat een leerling (te lang) thuis zit of dat een leerling voortijdig de school verlaat.
Aangezien de meeste regiogemeen
ten slechts één leerplichtambtenaar in dienst hebben, is samenwerking tussen hen erg belangrijk. Daarom gaan de gemeenten een samenwer
kingsovereenkomst aan waarin on
der andere de onderlinge vervan
ging van leerplichtambtenaren in opgenomen wordt. Dit voorkomt dat er meldingen niet opgepakt kunnen worden. De kwetsbaarheid wordt daardoor verminderd.
Hans Driessen wethouder Onderwijs
ft*
Thuiszitters zijn leerplichtige leerlingen (5 tot 18 jaar) die zonder geldige reden, zoals ziekte of ontheffing, de school niet bezoeken en dus thuis zitten.
4
Oorzaak is vaak een combinatie van kind- en thuisgebonden fac
toren, zoals b.v. angststoornis
sen. Soms zijn er ook school ge
bonden factoren in het spel, zo
als het ontbreken van een pas
send aanbod of wachten op plaatsing.
In Beuningen hebben we in de loop van het schooljaar 6 keer met een thuiszitter te maken ge
had. In 5 situaties is de leerling weer naar school en 1 leerling is 18 jaar geworden, maar is als
nog gestart met een nieuwe op
leiding.
ERVARING VAN EEN LEERLING
"Ik ben gevlucht uit Syrië en woon nu in Nederland. In Syrië vond ik school altijd leuk, maar hier vond ik het eng. Ik zat op een kleine school met veel leer
lingen. Dit was erg druk en hier
door zat ik niet lekker in mijn vel.
Ik bleef steeds vaker thuis van school. Toen moest ik op school met een mevrouw praten, de leerplichtambtenaar. Ik wist niet wat deze mevrouw van mij wilde.
Ik vond het spannend en moeilijk om met haar te praten. Ik pro
beerde haar echt te begrijpen, maar dit lukte niet helemaal. Dit heb ik niet tegen haar gezegd.
Na het gesprek bleef ik nog steeds veel thuis van school.
Toen moest ik nog een keer met de leerplichtambtenaar praten.
Dit keer kwam zij niet bij mij op school, maar moesten wij naar het gemeentehuis komen. Er wa
ren ook een tolk en een mevrouw van het sociaal team bij het ge
sprek aanwezig. Ik was eerst een beetje bang, maar ik vond het gesprek erg fijn. De leerplicht
ambtenaar legde de regels uit en de tolk heeft deze vertaald. Zij heeft mij uitgelegd dat ik naar school moet gaan en dat ik, al
leen als ik echt ziek ben, thuis mag blijven. Dan moet ik wel te
lefonisch afgemeld worden. Ook hebben we gepraat over het be
lang van school, bijvoorbeeld Ne
derlands leren. We hebben sa
men afspraken gemaakt waar ik mij aan moest houden. Ook vroeg zij of ik verder nog hulp wilde. Ik had veel vragen die niet over school gingen en daarover ben ik met de mevrouw van het sociaal team gaan praten.
De leerplichtambtenaar heeft contact gehad met mijn school.
Daarna ben ik met de zorgcoördi- nator gaan praten om te vertellen hoe ik mij voelde. Op school gaat het nu goed en houd ik mij aan de regels. Ik heb een aardige mentor, leuke klas en kan beter Nederlands spreken. Ook spreek ik de mevrouw van het sociaal team nog regelmatig. Zij helpt mij bij dingen waar ik zelf niet uit kom."
Anoniem
HET SOCIAAL WIJKTEAM EN LEERPLICHT WERKEN SAMEN
Theo Flemminks, coördinator van het sociaal team Beunin- gen, vertelt over de samen
werking tussen leden van het sociaal team en de leerplicht
ambtenaar.
Sinds 1 januari 2015 is er in iede
re gemeente een sociaal team ac
tief. Bij de uitvoering van de Jeugdwet door het sociaal team staat de integrale aanpak cen
traal. Er wordt niet alleen gekeken naar de problematiek van het kind en het gezin, maar ook naar de invloed van de omgeving daarop.
In veel multiproblematiek uiten problemen zich vaak ook op school en is er sprake van school
verzuim. Schoolverzuim is dan vaak maar een klein onderdeel van complexe gezinsproblematiek.
Gezinnen van kinderen die op school verzuimen zijn vaak al in beeld bij het sociaal team. Waar dit niet het geval is, heeft de leer
plichtambtenaar een signalerende
functie en kan er, indien gewenst, samen met het sociaal team actie ondernomen worden.
Wanneer een kind op school ver
zuimt, komt de leerplichtambte
naar in beeld. De leerplichtambte
naar gaat in gesprek met ouders en kind en brengt in kaart of er in het gezin hulpvragen zijn. Wat heeft het gezin nodig om ervoor te zorgen dat hun kind zonder problemen zijn of haar schoolgang voort kan zetten? Indien er een ondersteuningsvraag is, kan de leerplichtambtenaar via het soci
aal team snel de gewenste zorg, bijvoorbeeld opvoedondersteu- ning, inzetten.
Omgekeerd gaat het sociaal team regelmatig te rade bij de leer
plichtambtenaar. Het blijkt vaak dat als er meldingen bij het soci
aal team binnen komen waar ook kinderen bij betrokken zijn, de leerplichtambtenaar dit gezin ook
kent. Door samen op te trekken en verbindingen te leggen wordt er voorkomen dat ieder op zijn of haar eigen eilandje blijft werken.
Het sociaal team en de leerplicht
ambtenaar hebben elkaar veel te bieden. Door een nauwe samen
werking zijn er oplossingen moge
lijk die zonder elkaar niet haal
baar zijn en komen zorg en on
derwijs bij elkaar. Hierdoor krijgt één gezin één plan ook daadwer
kelijk inhoud.
De leerplichtambtenaar is de verbindende factor
SAMENWERKING ESSENTIEEL
Het adequaat aanpakken van schoolverzuim is onmogelijk zonder een goede samenwer
king met alle betrokkenen. De leerplichtambtenaar hecht dan ook veel belang aan samen
werking met anderen om ge
zamenlijk de onderliggende problematiek voor het verzuim aan te pakken.
Verzuimgedrag bij leerlingen kent verschillende oorzaken. Soms lig
gen deze bij de leerling zelf. Maar de oorzaken kunnen ook liggen op school of in het gezin. Ook kan het gaan om een combinatie van factoren.
De leerplichtambtenaar probeert in een gesprek met de leerling en ouders meer zicht te krijgen op de (eventuele) achterliggende pro
blematiek. Ook neemt de leer
plichtambtenaar altijd contact op met school en de eventueel be
trokken netwerkpartners om dit beeld compleet te maken.
De leerplichtambtenaren werken onder andere samen met Jeugd
bescherming, sociale wijkteams, MEE, Pro Persona, Karakter, poli
tie, Justitie, Veilig Thuis, GGD, Entrea en NIM.
Afstemming vindt bijvoorbeeld plaats binnen het Externe Zorg
Advies Team (EZAT) of een Multi disciplinair overleg (MDO). Hier wordt informatie uitgewisseld, een plan van aanpak opgesteld of bij
gesteld, maar er worden samen ook praktische afspraken ge
maakt. Deze afstemming zorgt voor een compleet en passend onderwijs-zorgarrangement voor iedere leerling.
Samen met de leerling en ouders wordt geprobeerd oplossingsge
richt te werken, zodat de leerling uiteindelijk weer op een goede manier zijn/haar schoolloopbaan kan voortzetten.
Resultaten Voortijdig Schoolverlaters (VSV)
2014-2015
2013-2014
2012-2013
2011-2012
2010-2011
0,807o
lr6Vo
3,30Za
2,80Zo
mLokaal
b Regionaal m Landelijk
0,007o 0,507o l,007o l,507o 2,007o 2,507o 3,007o 3,507o
Toelichting:
Het aantal voortijdig schoolverlaters in Beuningen is over het schooljaar 2014-2015 gedaald van 1,60Zo (36 leerlingen) naar 0,80Zo (19 leerlingen). Binnen het VO zijn dit 4 leerlingen en binnen het MBO zijn dit 15 leerlingen.
De definitieve VSV cijfers over schooljaar 2015-2016 zijn nog onbekend.
GOEDE RESULTA
TEN, MAAR WE ZIJN ER NOG NIET
De daling van het aantal nieuwe VSV-ers in onze sub regio zet door. Over schooljaar 2014
2015 blijkt dat we met 1,707o
onder het landelijk gemiddelde scoren, dat op 1,807o ligt.
Dit betekent dat onze gezamenlijke inzet effect heeft. Maar we zijn er nog niet. Er zijn nog steeds jonge
ren die tussen wal en schip vallen waarvoor we nog geen pasklaar antwoord hebben. Komend school
jaar willen we bereiken dat we met het onderwijs, zorg, Regionaal Werkbedrijf en de gemeente meer maatwerk kunnen verzorgen voor jongeren die dit nodig hebben. Ook het Ministerie van Onderwijs, Cul
tuur en Wetenschap (OCW) wil dat landelijk het aantal VSV-ers in 2020 met nog eens 2007o is teruggedron
gen. Kortom, er is nog volop werk aan de winkel om alle jongeren die dat nodig hebben ondersteuning te bieden in het afronden van hun op
leiding of het vinden van werk.
Onderwijs maakt 'boven' wijs
RMC en Jongerenteam van het Regionaal Werkbedrijf
Gemeenten hebben de taak om voortijdig schoolverlaten te voorkomen. De Regionale Meld en Coördinatiefunctie (RMC) richt zich op voortijdige schoolverlaters tot 27 jaar zonder startkwalificatie en heeft tot taak ervoor te zorgen dat die startkwalificatie alsnog gehaald wordt al dan niet in combinatie met werk.
Een startkwalificatie is een diplo
ma op minimaal MBO-niveau 2.
Waar leerplicht (incl. kwalificatie- plicht) dit doet voor de jongeren tot 18 jaar, doen het RMC- Trajectbureau en het Jongeren
team binnen het Regionaal Werk- bedrijf dit voor de jongeren in de leeftijd van 18 jaar tot 27 jaar.
Het RMC-Trajectbureau spreekt alle schoolgaande jongeren tot 23 jaar die meer dan 16 klokuren per 4 weken verzuimen. Zij bespreken met de jongere wat er speelt en zoeken samen naar de oplossing.
Wanneer een jongere wil stoppen
met een opleiding, wordt bekeken wat alternatieve oplossingen zijn om het lopende schooljaar toch af te maken en zich voor te bereiden op het nieuwe schooljaar. Stopt de jongere met de opleiding en schrijft hij zich niet (direct) in voor een nieuwe opleiding, dan volgt doorverwijzing naar het Jongeren
team van het Regionaal Werkbe- drijf.
Jongeren van 18 tot 27 jaar kun
nen zich zonder en met afspraak elke werkdag melden bij het Jon
gerenteam voor alle vragen op het gebied van opleiding, werk of in
komen.
De gesprekken worden gevoerd met een jongerenadviseur. Er komt o.a. ter sprake wat de jon
gere wil en wat de mogelijkheden zijn. Jongeren die nog niet in beeld zijn en geen startkwalificatie hebben worden actief opgezocht door de jongerenadviseur.
Extra aandacht voor schooluitval op het MBO is nodig, omdat de meeste schoolverlaters van deze beroepsopleiding komt.
Voorbereiden nieuw regionaal pro
gramma 2016-2020
Vanaf september 2016 start er een nieuwe fase in de aanpak van voor
tijdig schoolverlaten. OCW geeft de RMC-regio's de opdracht om niet alleen VSV te voorkomen, maar ook het begeleiden van jongeren in een kwetsbare positie. Zij vinden niet altijd vanzelfsprekend zelfstandig werk of een vervolgopleiding. Denk hierbij aan jongeren vanuit VSO, Praktijkonderwijs, Vmbo-b, Entree en MBO-niveau 2. Ook gaan we jon
geren die al langer bekend staan als VSV-ers actiever ondersteunen.
Hiervoor is een nieuw regionaal programma VSV en begeleiding van kwetsbare jongeren geschreven. In het plan zijn maatregelen opgeno
men waaronder het Coachproject, ondersteuning van het Flex College, versterking kwalificatieplicht en RMC-Trajectbureau en meer bege
leiding in de klas voor leerlingen in Entree-opleiding en MBO-2 niveau.
De uitgangspunten zijn:
- onderwijs en arbeidsmarkt goed op elkaar aansluiten, een sluitende keten;
- een optimale aansluiting tussen zorg in en buiten de school;
- de jongere staat centraal en we hebben alle kwetsbare jongeren in beeld.
Otto Ritsema (RMC coördinator)
Dit jaarverslag is een uitgave van het leerplichtteam van de gemeente Beuningen. Het verslag is eerï gezamenlijk format van de gemeenten Mook en Middelaar, Wijchen, en Beuningen. Op de inhoud rust een copyright. De redactie kan niet verantwoordelijk gesteld worden voor eventuele fouten of onduidelijkheden.
Gemeente Beuningen
