De nestbekleding bestond hoofdzakelijk uit verse groene bladeren van Amerikaanse Eik Quercus rubra en berk Betula spec. Het jong was in donsfase en in de arm-, hand-, en staartpennen waren bloedspoe- len ontwikkeld waarin de aanzet van de veren zichtbaar was (zie foto). Naast het jong lagen twee stukken wespenraat. Het kadaver was intact ondanks de hitte van voorafgaande dagen. Een mannetje en vrouwtje Wespendief vlogen laag rond in de omgeving. Gezien de frisgroene nestbekleding en de prominente aanwezigheid van de oudervogels had het onheil diezelfde dag nog plaatsgevonden. Op 20 juli was het jong volledig ontbonden en aangevreten. Op basis van de bloedspoelen werd de leeftijd van het jong op hooguit 15-16 dagen geschat (Rob Bijlsma op basis van fotomateriaal, pers. med).
Rekening houdend met een broedduur van 34 dagen (Bijlsma 1997), betekent dit een vermoedelijke eileg op 29 mei 2010.
Gezien de stevigheid van beide nestdelen en het rustige weer van de voorgaande dagen was het uitwaaien van het nest of een te gam- mele constructie onwaarschijnlijk. Als een nest van een Wespendief uiteenvalt gebeurt dat veelal in een latere jongenfase. Tegen het einde van de nestfase beginnen de jongen hun graafinstincten uit te oefenen, waardoor het nest aftakelt (Rob Bijlsma pers. med.). Predatie komt dan ook in beeld als de meest aannemelijke aanleiding voor de aangerichte schade aan het Wespendiefnest en dan is Havik Accipiter gentilis de beste kanshebber. Wellicht is een jong gevallen toen de Havik er vandoor probeerde te gaan met één van de jongen. Op ca 450 m van het Wespendiefnest bevond zich een Havikhorst met drie pas uitgevlogen jongen.
Wespendieven leggen in de regel twee eieren (Bijlsma 1993). Predatie van Wespendieven door Havik is een gekend gegeven; ook adulte
Observaties bij een mislukt broedgeval van Wespendief in het Stropersbos
te Stekene (O)
❱ Tim Audenaert & Jan Dhollander
Op 18 juli 2010 werd in het Stropersbos (Stekene, O) een dood nestjong van een Wespendief Pernis apivorus onder de nestboom gevonden. Het nest was in twee stukken uiteengevallen. Het ene deel bevond zich op ca. 12 m hoogte in een Douglasspar Pseudotsuga menziesii, het andere nestdeel hing enkele takken lager op ca. 8 m hoogte.
Wespendieven kunnen daarbij ten prooi vallen (Bijlsma 1997). Bij onderzoek in Nederland is gebleken dat populatiegroei bij Havik op de Veluwe resulteerde in een toegenomen predatie van de nesten van Wespendieven: in 1970-‘74 werd geen van de wespendiefnesten gepredeerd door Haviken, maar in 1990-’99 liep dit op tot 17% en in 2000-’04 zelfs tot 33%. Dat werd niet enkel gelinkt aan de toen nog groeiende populatie Haviken, maar ook aan de sterke afname van een aantal belangrijke prooisoorten (duiven Columbidae, lijsters Turdidae, kraaien Corvidae, konijnen en Spreeuw Sturnus vulgaris).
Dat laatste heeft de Havik gedwongen zijn prooikeuze te verruimen (Bijlsma 2004, Kenward 2006). Uiteraard hangt dit sterk af van lokale omstandigheden en moeten we ons ervoor hoeden om deze lijn zomaar door te trekken voor Vlaanderen.
Dankwoord
Dank aan Rob Bijlsma, Wouter Faveyts, Marieke Berkvens en Bert Van der Krieken voor het aanreiken van ontbrekende puzzelstukjes en becommentariëren van de oorspronkelijke tekst.
Tim Audenaert, Laarstraat 4, B- 9170 Sint-Gillis-Waas (timaudenaert@hotmail.com)
Jan Dhollander, Bergstraat 25, B- 9170 Sint-Gillis-Waas (jjl.dhollander@telenet.be )
Referenties
Bijlsma R.G. 1993. Ecologische atlas van de Nederlandse roofvogels. Schuyt & Co., Haarlem Bijlsma R.G. 1997. Handleiding veldonderzoek roofvogels. KNNV Uitgeverij, Utrecht Bijlsma R.G. 2004. Wat is het predatierisico voor Wespendieven Pernis apivorus in de
Nederlandse bossen bij een afnemend voedselaanbod voor Haviken Accipiter gentilis?
De Takkeling 12: 185-197
Kenward R. 2006. The Goshawk. T&AD Poyser, London
❱Dood nestjong Wespendief Pernis apivorus. 18 juli 2010. Stekene (O) (Foto:
Tim Audenaert)
Abstract-Résumé
Observations of a failed breeding attempt by Honey Buzzard in the Stropersbos at Stekene (Oost-Vlaanderen)
The discovery of a destroyed nest and a dead nestling Honey Buzzard Pernis apivoris at Stekene (O) was attributed to a Goshawk Accipiter gentilis because of the proximity of an occupied nest of this species.
Observations à l’occasion d’un cas de nidification échouée de Bondrée apivore dans le Stropersbos à Stekene (Flandre- Orientale)
La découverte d’un nid défait et d’un oisillon de Bondrée apivore Pernis apivorus mort à Stekene (Fl. O.), est attribuée à l’Autour des palombes Accipiter gentilis, vu la présence d’un nid proche, occupé par cette espèce.
Natuur.oriolus I 781 I 25
KORTE BIJDRAGE
•25
oriolus nr. 1 OK.indd 25 12/04/12 16:37
