Nefrostomiekatheter - Inbrengen en verzorgen -
Uw persoonlijke folder
Inhoudsopgave
Inleiding
Doel van een nefrostomiekatheter
De noodzaak van een nefrostomiekatheter
Inbrengen van de nefrostomiekatheter
De voorbereiding op de ingreepDe ingreep zelf Mogelijke complicaties
Verzorgen van de nefrostomiekatheter Werkwijze
Verwisselen van de katheter Nazorg
Contactgegevens Urologie en Spoedeisende Hulp
Zuyderland is een zorginstelling die zorg biedt in de gehele zorgketen (Cure en Care), wat in deze omvang uniek te noemen is.
Patiënten en cliënten zijn bij ons in vertrouwde handen, vanaf de geboorte tot aan de laatste levensfase. We zijn een service- en persoonsgerichte organisatie van hoge kwaliteit en bieden patiënten en cliënten de mogelijkheden om goed geïnformeerd mee te beslissen wat er wel en niet moet gebeuren.
Onze patiënten en cliënten krijgen volop mogelijkheden om aan te geven welke elementen zij in de zorg belangrijk vinden.
Inleiding
Bij u wordt een nefrostomiekatheter in de nier gebracht. Een goede verzorging van de katheter is belangrijk om te voorkomen dat de katheter verstopt raakt of dat infecties problemen veroorzaken. In deze folder vindt u informatie over de manier waarop de katheter wordt ingebracht en hoe u deze dient te verzorgen.
Doel van een nefrostomiekatheter
Het doel van deze katheter is om de urineafvloed uit de nier naar buiten toe te waarborgen.
De noodzaak van een nefrostomiekatheter
Het inbrengen van een nefrostomiekatheter is noodzakelijk als de passage van urine tussen nier en blaas verhinderd wordt. We spreken dan van obstructie. Een van de meest voorkomende oorzaken van obstructie is een steen die in de urineleider geklemd zit. Wanneer de urine dan niet kan passeren, ontstaat uitzetting van het bovenliggende verzamelsysteem van de nier (stuwing). Als deze urine geïnfecteerd raakt, kan een bedreigende situatie ontstaan en is het soms noodzakelijk om met spoed een nefrostomiekatheter in te brengen. Deze dient dan om de uitgezette nier te ontlasten en te zorgen dat de urine kan worden afgevoerd.
Wanneer de infectie tot rust is gekomen, kan in tweede instantie de steen verwijderd worden.
Soms wordt een nefrostomiekatheter ingebracht ter voorbereiding op een operatie aan de nier. Ook kan het noodzakelijk zijn de nier te ontlasten als de urineleiders van buitenaf dichtgedrukt worden, bijvoorbeeld door een gezwel in de onderbuik. Een nefrostomiekatheter vereist een speciale verzorging. Meestal kan, als de katheter langere tijd blijft zitten, deze verzorging geleverd worden door een deskundige
(wijk)verpleegkundige.
Er zijn 2 soorten nefrostomiekatheters: een katheter met een ballon en een katheter zonder ballon (Pigtail) (zie afbeelding):
met ballon zonder ballon
Inbrengen van de nefrostomiekatheter
De voorbereiding op de ingreep
De ingreep vindt plaats op de Urologie. Voor deze ingreep wordt u kortdurend opgenomen op de afdeling Dagverpleging. Voor meer informatie over de gang van zaken tijdens de opname verwijzen wij u naar de folder van de afdeling Dagverpleging.
U heeft een antibiotica (meestal Ciproxin 750 mg ) of een recept hiervoor meegekregen. Deze tablet dient u 2 uur vóór het onderzoek in te nemen. Dit is nodig om de kans op infecties te verkleinen.
Indien u bloedverdunners gebruikt (o.a Acenocoumarol, Clopidogrel, Pradaxa, Xarelto, Asasantin, Marcoumar) kan het zijn dat u hier tijdelijk mee moet stoppen. Dit zal de uroloog met u bespreken.
U hoeft niet nuchter te zijn voor de ingreep.
De ingreep zelf
Voor de ingreep wordt u plaatselijk verdoofd. U ligt daarbij op uw buik, eventueel ondersteund door een kussen. Na desinfectie van de huid (met jodium) worden de huid en diepere lagen verdoofd met een injectie.
Met behulp van een echografie-apparaat wordt de nier in beeld gebracht. De nier wordt met een dunne naald aangeprikt tot in het urineverzamelsysteem. Het aanprikken van de nier kan een beetje pijnlijk aanvoelen. De naald wordt vervolgens vervangen door een katheter van buigzaam materiaal. Deze katheter blijft goed in de nier liggen omdat er aan het uiteinde een krul zit (Pigtail) of een ballon. Tijdens het inbrengen van de katheter controleert de arts door middel van röntgendoorlichting of deze op de juiste plaats zit. Door de katheter kan de urine naar buiten toe aflopen in een katheterzak. De katheter wordt op de huid vast geplakt en daarna afgedekt met een pleisterverband.
Mogelijke complicaties
Soms kunnen er tijdens of na het inbrengen van de nefrostomiekatheter de volgende complicaties ontstaan:
Er kan een bloeding in de nier ontstaan. Meestal stopt deze vanzelf.
Er kan een infectie ontstaan: hiervoor geven we antibiotica van te voren.
Er kan lekkage ontstaan van urine buiten de nier. Dit ruimt het lichaam vanzelf op.
Bij het aanprikken van de nier onder echozicht, kan de darm of onderste deel van de long geraakt worden. Dit laatste is heel zeldzaam.
Complicaties bij deze ingreep zijn zeldzaam. Als u klachten krijgt, zoals hevige pijn en koorts, is het belangrijk de Urologie te waarschuwen. Buiten kantoortijden kunt u contact opnemen met de Spoedeisende Hulp. De contactgegevens vindt u verderop in deze folder.
Verzorgen van de nefrostomiekatheter
De huid rond de katheter dient dagelijks verzorgd te worden. Daarbij is het belangrijk om de katheter zo weinig mogelijk te manipuleren. De kans bestaat anders dat de katheter eruit valt, ondanks de hechting of de ballon. Indien u dat wenst kan de thuiszorg ingeschakeld worden.
U krijgt een recept mee voor gaasjes of een startpakket verbandmateriaal om thuis de katheter te verzorgen:
Ook krijgt u een startpakket mee voor urine-opvangzakken. Deze urine-opvangzakken worden aan de katheter verbonden en eventueel op het bovenbeen gefixeerd met behulp van een bandsysteem. De
verpleegkundige stuurt een aanvraag voor een machtiging voor urineopvangzakken naar de firma MediReva.
Als uw urine-opvangzakken op zijn, is een telefoontje naar de firma Medireva voldoende om nieuwe te bestellen (het telefoonnummer van de firma Medireva is 0800-0201201). De bestelling wordt bij u thuis bezorgd.
Werkwijze
verwijder voorzichtig het oude verbandmateriaal, niet aan de katheter trekken controleer de insteekopening op roodheid, zwelling of lekkage
controleer of de hechting nog goed vast zit; let op de ballonkatheter heeft geen hechting!
was de huid rond de katheter met water en zeep
leg om de katheter eerst een splitgaas (5 x 5 cm), daarop komt een gaasje even groot als het splitgaas.
Dit zorgt ervoor dat de opsite makkelijk te verwijderen is. De gaasjes worden vastgeplakt met opsite.
de katheter moet ongeveer 7 tot 10 cm (t/m het kraantje/verbindingstukje) van de nefrostomiekatheter met de opsite worden afgeplakt. Dit zorgt voor een goede fixatie. Laat de katheter boven de bekkenkam naar voren lopen, zodat er bij lopen of zitten niet aan de katheter getrokken wordt. Rol voor het
vastplakken een gaasje (10 x 10 cm) om het kraantje/verbindingstukje. Let er bij het vastplakken op dat er geen tractie op de katheter en/of hechting ontstaat. De eventuele hechting kan hierdoor gemakkelijk gaan onsteken en gaat hierdoor eerder uit de huid.
katheter en tussenslangetje mogen niet knikken
Verwisselen van de katheter
Als een katheter permanent of langere tijd in het lichaam blijft, wordt deze regelmatig (meestal om de 12 weken) verwisseld voor een andere (eventueel dikkere) katheter. Door het reeds aanwezige kanaal kunnen deze wisselingen eenvoudig plaatsvinden. Deze wisselingen gebeuren altijd op de afdeling Urologie door een uroloog en zijn vrijwel pijnloos. Met röntgen wordt de ligging van de katheter gecontroleerd.
Nazorg
Wanneer zich een van de volgende problemen voor doet, dient u contact op te nemen met de Urologie. De bereikbaarheidsgegevens vindt u verderop in deze folder. Buiten kantooruren kunt u contact opnemen met de afdeling Spoedeisende hulp.
als er geen urineproductie meer is bij koorts hoger dan 38°C
bij pijnklachten in de flank van de nefrostomiekatheter bij lekkage langs de katheter
de urine kan soms rose van kleur zijn, dit is normaal en komt door beweging van de katheter in de nier.
Neem contact op als de urine donkerrood is of als er stolsels zijn.
Ondanks goede bevestiging kan de nefrostomiekatheter uit de nier geraken en uitvallen. Soms is een kanaal ontstaan tussen de nier en huid en kan de katheter direct weer ingebracht worden. Daarom is het van belang na het uitvallen van de nefrostomiekatheter direct contact op te nemen met de Urologie. Als het niet lukt de katheter te herplaatsen via het oude kanaal, zal deze opnieuw aangeprikt moeten worden.
Contactgegevens Urologie en Spoedeisende Hulp
Zuyderland Medisch Centrum is een opleidingsziekenhuis. Dit wil zeggen dat u ofwel door een uroloog, een uroloog in opleiding of een arts-assistent behandeld wordt. De mogelijkheid bestaat ook dat meerdere artsen tijdens een onderzoek meekijken. Als u hier bezwaar tegen heeft, kunt u dit van te voren aangeven.
Zuyderland Medisch Centrum, Urologie Telefoon 088-4599704
Openingstijden polikliniek
Maandag t/m vrijdag van 08.00 – 16.30 uur Bezoekadres polikliniek
Locatie Heerlen, poliplein etage 1 Locatie Sittard-Geleen, meldpunt oost 35 Spoedeisende Hulp
Lokatie Heerlen: 088-4592800 Lokatie Sittard- Geleen: 088-4597876 Internetadres
www.zuyderland.nl/urologie www.urologiegroeplimburg.nl
