Raadsvoorstel Programmabegroting 2020

(1)

Raadsvoorstel Programmabegroting 2020

Aanleiding

De Gemeentewet schrijft voor dat gemeenten een begroting, meerjarenraming, jaarrekening en jaarverslag maken en geeft enkele vereisten waaraan de genoemde documenten dienen te voldoen. Artikel 186 van de Gemeentewet bepaalt dat de begroting, de begrotingswijzigingen, de meerjarenraming, het jaarverslag en de jaarrekening van gemeenten voldoen aan bij of krachtens algemene maatregel van bestuur te geven regels.

Vanaf begrotingsjaar 2004 geldt hiervoor het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV). De begroting moet voor 15 november van het voorafgaande jaar aan de toezichthouder worden gezonden.

Beoogd effect/ bestuurlijk kader

Het Bestuursakkoord 2018-2022 "Gezond en gelukkig in Tilburg" is in juni 2018 vastgesteld door de raad. Dit Bestuursakkoord en de Perspectiefnota 2020 vormen de basis voor de begroting 2020.

De opbouw van de begroting volgt de thema's uit het Bestuursakkoord: Inclusieve stad, Duurzame stad, Vitale stad en Samen en dichtbij (met impact). Als uitwerking van het dynamisch begroten hanteren we vanaf 2020 de term 'velden' en heeft actualisatie van doelen en indicatoren plaatsgevonden.

Voorstel

1. De Programmabegroting 2020 (incl. bijlagen) vaststellen, bestaande uit:

a. De (nieuwe) doelen en indicatoren zoals opgenomen in Hoofdstuk 2 Programma's en Hoofdstuk 3 Bedrijfsvoering;

b. Het begrotingstotaal vast te stellen op € 893,694 miljoen en bestaande uit de volgende velden:

Inclusieve stad (x € 1.000,-) Inclusief overhead

Veld Lasten Baten Saldo

Sociaal en veerkrachtig 64.279 -10.330 53.949

Persoonlijke ontwikkeling en zelfredzaamheid 35.652 -12.508 23.144

Passende ondersteuning: Toegang 21.185 -204 20.981

Passende ondersteuning: Werk en inkomen 201.975 -105.170 96.804

Passende ondersteuning: WMO 107.317 -10.762 96.555

Passende ondersteuning: Jeugdhulp 70.806 -224 70.582

Ingrijpen bij crisis en onveiligheid 22.323 -1.989 20.334

Totaal Inclusieve stad 523.536 -141.187 382.349

Duurzame stad (x € 1.000,-) Inclusief overhead

Fysieke basiskwaliteit 100.302 -28.164 72.138

Groen blauwe leefomgeving 4.350 -1.310 3.040

Klimaat 5.571 -3.400 2.171

Totaal Duurzame stad 110.223 -32.874 77.349

Vitale stad (x € 1.000,-) Inclusief overhead

Openbare orde en veiligheid 32.118 -1.521 30.597

(2)

Aantrekkelijke leefomgeving 31.521 -21.949 9.572

Economie, cultuur en evenementen 36.844 -11.603 25.241

Ruimte voor wonen, werken en mobiliteit 75.220 -62.049 13.171

Totaal Vitale stad 175.703 -97.122 78.581

Samen en dichtbij (x € 1.000,-) Inclusief overhead

Bestuur en samenwerking 11.513 -254 11.259

Publieke dienstverlening 15.137 -8.140 6.997

Diensten aan andere overheden 22.933 -22.947 -15

Financiering en algemene dekkingsmiddelen 9.128 -571.872 -562.744

Algemene baten en lasten 25.522 -19.297 6.224

Totaal Samen en dichtbij 84.232 -622.511 -538.279

Totaal Programmabegroting 2020-2023 893.694 -893.694 0

2. (Investerings)kredieten voor de jaren 2020 t/m 2023 beschikbaar stellen tot een bedrag van:

Investeringen (x € 1.000,-) 2020 2021 2022 2023

Reguliere investeringen 142.313 97.818 71.016 54.295

Investeringen nieuw beleid 1.818 22.329 15.473 20.338

Totaal investeringen 144.131 120.147 86.489 74.633

3. De volgende projecten voor 2020 aanwijzen als groot project:

a. Stappegoor;

b. Gemeentelijke huisvesting/HNW (Het Nieuwe Werken);

c. Versterking kernwinkelgebied;

d. Programma Spoorzone; (deel)projecten: BIE Kerngebied, Openbaar Gebied, Busstation/Spoorlaan en Fietsenstallingen

e. Spoorpark

4. Instemmen met een onttrekkingen uit de bestemmingsreserve Verkoop Essent tot een bedrag van € 2,07 miljoen ter aanvulling van de Algemene reserve tot de (nieuwe) onderbandbreedte voor 2020.

5. Overeenkomstig de bijlage Nota Kader Grondprijzen 2020 de grondprijzen voor het jaar 2020 vaststellen.

6. Instemmen om in afwachting van het nieuw op te stellen beheerbeleidsplan wegen in 2020, het in 2009 vastgestelde beheerbeleidsplan 'Tilburg op weg' voor wegverhardingen en civiele kunstwerken ook in 2020 te blijven hanteren.

Argumenten

1.1 De raad is het bevoegde orgaan om vast te stellen welke doelen en indicatoren in de begroting worden opgenomen.

Bij de begroting 2019 hebben we aangekondigd dat het proces van dynamisch begroten zou leiden tot wijzigingen in doelen en indicatoren. De voorliggende begroting bevat de gewijzigde doelen en indicatoren. In bijlage 3 behorende bij de Programmabegroting 2020 is een overzicht van de doelen per stad opgenomen. De indicatoren zijn per veld opgenomen in het onderdeel Wat willen we bereiken.

1.2 De raad is het bevoegde orgaan om de begroting vast te stellen.

De begroting wordt vastgesteld inclusief de bijlagen. Het budgetrecht van de raad wordt met ingang van het jaar 2020 gekoppeld aan de veldindeling. Per veld dienen dan ook lasten, baten en saldo vastgesteld te worden.

Bij de eerstvolgende actualisatie van de financiële beheersverordening 2018 zal ook de wijziging van product naar veld verwerkt worden.

(3)

2.1 De raad is het bevoegde orgaan om investeringskredieten beschikbaar te stellen.

In bijlage 7 Overzicht Investeringen van de Programmabegroting 2020 is een specificatie opgenomen van de reguliere investeringen en van de investeringen in het kader van nieuw beleid. De bijbehorende (kapitaal)lasten zijn in de Programmabegroting 2020 opgenomen.

3.1 De raad is het bevoegde orgaan om 'grote projecten' aan te wijzen en te beëindigen

Conform de in 2016 overeengekomen werkwijze rond de Rapportage Grote Projecten (RGP) wordt bij iedere programmabegroting een apart besluit toegevoegd waarin staat welke projecten als groot project zullen gelden.

Voor de begroting 2020 is bij het programma Spoorzone het deelproject LocHal komen te vervallen, omdat de oplevering hiervan plaats heeft gevonden.

4.1 De raad is het bevoegde orgaan om in te stemmen met onttrekkingen uit de bestemmingsreserve Verkoop Essent

De reserve Verkoop Essent maakt onderdeel uit van het financieringsconstruct van de gemeente Tilburg. Door de vorming van deze reserve is bij de verkoop van de aandelen van Essent de keuze gemaakt om de inkomende middelen als interne financiering te gebruiken om externe leningen af te lossen en lopende en nieuwe

projecten niet met externe financiering te bezwaren.

Onttrekkingen zijn alleen mogelijk in specifieke situaties welke volgens afspraak separaat aan de raad moeten worden voorgelegd.

We hebben de afspraak dat de stand van onze Algemene Reserve minimaal gelijk is aan de onderbandbreedte.

Door toename van de uitkering gemeentefonds stijgt de onderbandbreedte ten opzichte van 2019 met € 2,07 miljoen. Voorstel is om de Algemene Reserve aan te vullen met € 2,07 miljoen en dit bedrag te onttrekken aan de reserve Verkoop Essent aangezien beide reserves geen bestedingskarakter hebben.

5.1 De raad is het bevoegde orgaan om de grondprijzen vast te stellen.

In het raadsbesluit inzake de Nota Grondbeleid/Kader Grondprijzen is opgenomen dat de Raad jaarlijks het Kader Grondprijzen vaststelt. Volgens de Nota Grondbeleid moet deze vaststelling bij de programmabegroting gebeuren.

Op 10 november 2011 heeft de raad via het voorstel ‘Grondprijsbeleid 2012’ (2011/232) ingestemd met het bepalen van de grondprijzen via de residuele rekenmethode. Dit betekent samengevat dat de grondprijs bestaat uit het verschil (het ‘residu’) tussen de bouwkosten (plus bijkomende kosten) en de marktwaarde van een gebouw/complex.

Per categorie woningen en bedrijven zijn destijds op basis van de in dat raadsvoorstel beschreven uitgangspunten residuele grondwaarden bepaald voor een aantal woonwijken en bedrijventerreinen. De grondprijzen werden hierbij gebaseerd op gerealiseerde verkooptransacties in de desbetreffende en omliggende wijken/bedrijventerreinen en geraamde bouwkosten.

Aan de methodiek zoals door de raad in 2011 is vastgesteld is niets gewijzigd.

Veranderingen ten opzichte van het kader grondprijzen 2019:

- De grondprijzen voor bedrijventerreinen (met uitzondering van logistiek) blijven nagenoeg gelijk. Vanwege de toenemende schaarste aan grotere kavels voor logistieke bedrijven neemt de m² prijs in deze categorie toe. Bij de kantoren zijn de grondprijzen nagenoeg ongewijzigd ten opzichte van voorgaand jaar.

- Bij de nieuwbouw van woningen zien wij dat deze zich positief blijven ontwikkelen. De grondprijzen voor 2020 voor de categorie woningbouw zijn opwaarts aangepast.

- De grondprijzen voor de overige bestemmingen zijn gelet op de economische ontwikkelingen met circa 2%

verhoogd overeenkomstig het in de (concept)programmabegroting 2020 opgenomen percentage opbrengststijging.

De opbrengsten zijn reeds verwerkt in de grondexploitaties zoals opgenomen in Programmabegroting 2020.

(4)

De resultaten van de daadwerkelijke grondverkopen worden opgenomen in de grondexploitaties. Het uiteindelijk resultaat wordt verantwoord in de jaarrekening 2020.

6.1 De raad kan gemotiveerd afwijken van de regel dat een beheerplan recent, niet ouder dan 5 jaar, mag zijn.

De provincie hanteert in haar, in 2019 aangepast, toezichtkader de regel dat een beheerplan actueel moet zijn.

Dat wil zeggen dat een actueel beheerplan bij de begroting 2020 niet eerder vastgesteld mag zijn dan in 2015.

Het beheerbeleidsplan 'Tilburg op weg' voor wegverhardingen en civiele kunstwerken is vastgesteld in 2009. In de programmabegroting 2019 is toegezegd om een nieuw beheerplan vast te stellen. Dit beheerplan heeft vertraging opgelopen, omdat het nieuwe Programma Water en Riolering (PWR) 2020-2023 dat bij deze begroting wordt vastgesteld ingrijpt op de manier waarop we wegen moeten beheren. Er is daarom gekozen om eerst het PWR op te stellen.

Volgens het toezichtkader van de provincie is het beheerplan dus niet actueel. De raad kan dan gemotiveerd afwijken. Uit de laatste inspectie over het totale areaal verhardingen bleek dat de gemiddelde kwaliteit van alle wegverhardingen gelijk is aan kwaliteitsniveau B. Het werkelijke kwaliteitsniveau is daarmee hoger dan

vastgelegd door de raad. Civiele kunstwerken zijn (constructief) 'veilig' en voor 99,9% 'heel'. Bij het opstellen van het nieuwe beleidsplan wegen in 2020 zullen de door de provincie gestelde normen voor onderhoud worden betrokken.

Kosten en dekking

Wij presenteren een begroting die voor de komende jaren het volgende financiële beeld laat zien.

N = nadeel, V = Voordeel (x € 1 miljoen)

Begroting 2020

Begroting 2023 Uitkomst Programmabegroting 2019 (incl. mutatie

jaarschijf 2023 0 0,8 V 0,1 V 0,1 V

Structurele effecten Jaarrekening 2018 0,5 N 0,9 N 1,0 N 1,0 N

Structurele effecten Tussenrapportage 2019 0,7 N 1,1 N 0,8 N 1,8 N

Vertrekpositie Programmabegroting 2020 1,2 N 1,2 N 1,7 N 2,7 N

Herijkingen (zie bijlage 4a) 4,7 N 3,2 N 1,3 N 0,6 V

Voorstellen nieuw beleid (zie bijlage 4b) 3,0 N 2,8 N 3,7 N 2,8 N

Subtotaal 8,9 N 7,2 N 6,7 N 4,9 N

Bezuinigingen/ruimtescheppende maatregelen (zie

bijlage 4c) 8,9 V 5,2 V 5,0 V 5,3 V

Financieel beeld Programmabegroting 2020-2023 0,0 2,0 N 1,7 N 0,4 V De begroting 2020 is sluitend en in 2023 is sprake van een voordeel op de exploitatie van € 0,4 miljoen.

Naast het totale financiële beeld van de programmabegroting zien we dat het meerjarig financieel beeld in het Sociaal Domein structureel uit evenwicht is. Voor de jaren 2019 en 2020 werken we met een reserve

Transformatiebuffer Sociaal Domein van € 17 miljoen.

(5)

Met betrekking tot de taakstelling Sociaal Domein kan het volgende beeld worden gegeven:

N = nadeel, V = Voordeel (x € 1 miljoen)

Begroting 2023 Tekort Sociaal Domein (t/m Tussenrapportage 2019) 16,6 N 16,6 N 21,9 N 23,3 N 23,3 N Vrijval loon-/prijsbijstelling meicirculaire 2019 3,3 V 2,6 V 2,7 V 2,7 V 2,7 V

Autonome bijstellingen budgetten 1,1 V 3,1 N 7,7 N 9,3 N 10,0 N

Voorstellen nieuw beleid - 2,4 N 1,8 N 1,5 N 0,5 N

Afbouw beschermd wonen - 1,2 V 9,0 V 8,7 V 7,1 V

Vrijval extra middelen hoofdlijnenakkoord GGZ - 2,7 V 2,7 V 2,7 V 2,7 V

Bijgesteld tekort Sociaal Domein 12,2 N 15,6 N 17,0 N 20,0 N 21,3 N

Toegestaan tekort (cf. Programmabegroting 2019) 3,3 V 2,2 V 1,0 V - -

Opbrengst hefbomen (zie bijlage 4d) - 5,3 V 11,7 V 15,0 V 15,6 V

Inzet reserve Transformatiebuffer Sociaal Domein 8,9 V 8,1 V - - -

Stand Taakstelling Sociaal Domein 0 0 4,3 N 5,0 N 5,7 N

Bij de midterm review in 2020 wordt bepaald of met de transformatie in het sociale domein de tekorten voldoende worden teruggedrongen. Als dit niet het geval is vindt voor de begroting 2021 een integrale afweging plaats om een meerjarig begrotingsevenwicht te bereiken.

Vervolg

De behandeling van de begroting door uw raad kent de volgende momenten:

7 oktober Aanbieden begroting aan raad

18 oktober Beantwoording technische vragen, 1^e deel

21 oktober Inloopbijeenkomst raadsleden (technische vragen) 24 oktober Uiterlijke datum indiening technische vragen 4 november Beantwoording resterende deel technische vragen 11 november

(15.00u - 18.30u)

Raadsvergadering; 1^e termijn raad, indiening moties en amendementen

14 november (v.a. 13.00u)

Raadsvergadering; besluitvormend debat begroting (Moties en amendementen)

Evaluatie

Via de tussentijdse rapportage en de jaarrekening wordt de voortgang in de realisatie van de doelen in de begroting inzichtelijk gemaakt. Bij de Midterm Review maken we een tussenstand op, dit kan leiden tot een aanpassing van de ambities uit het Bestuursakkoord. Ook wordt dan bepaald of met de transformatie in het sociale domein de tekorten voldoende worden teruggedrongen. Als dit niet het geval is vindt voor de begroting 2021 een integrale afweging plaats om een meerjarig begrotingsevenwicht te bereiken.

Bijlagen

De bij dit voorstel behorende Programmabegroting 2020 incl. bijlagen wordt via een website beschikbaar gesteld.

Het Kader Grondprijzen 2020 en onderliggende stukken zoals de bestedingsplannen Reserves en voorzieningen en het door het college vastgestelde Subsidieprogramma 2020 e.d. zijn beschikbaar via www.tilburg.nl.

(6)

Ter inzage gelegde stukken

Alleen stukken waar je in de tekst naar verwijst.

Tilburg, 1 oktober 2019

Het college van burgemeester en wethouders van Tilburg,

de secretaris, de burgemeester,

(7)

Raadsbesluit

De raad van de gemeente Tilburg;

- gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders;

Besluit

1. De Programmabegroting 2020 (incl. bijlagen) vast te stellen, bestaande uit:

a. De (nieuwe) doelen en indicatoren zoals opgenomen in Hoofdstuk 2 Programma's en Hoofdstuk 3 Bedrijfsvoering;

b. Het begrotingstotaal vast te stellen op € 893,694 miljoen en bestaande uit de volgende velden:

Inclusieve stad (x € 1.000,-) Inclusief overhead

Sociaal en veerkrachtig 64.279 -10.330 53.949

Persoonlijke ontwikkeling en zelfredzaamheid 35.652 -12.508 23.144

Passende ondersteuning: Toegang 21.185 -204 20.981

Passende ondersteuning: Werk en inkomen 201.975 -105.170 96.804

Passende ondersteuning: WMO 107.317 -10.762 96.555

Passende ondersteuning: Jeugdhulp 70.806 -224 70.582

Ingrijpen bij crisis en onveiligheid 22.323 -1.989 20.334

Totaal Inclusieve stad 523.536 -141.187 382.349

Duurzame stad (x € 1.000,-) Inclusief overhead

Fysieke basiskwaliteit 100.302 -28.164 72.138

Groen blauwe leefomgeving 4.350 -1.310 3.040

Klimaat 5.571 -3.400 2.171

Totaal Duurzame stad 110.223 -32.874 77.349

Vitale stad (x € 1.000,-) Inclusief overhead

Openbare orde en veiligheid 32.118 -1.521 30.597

Aantrekkelijke leefomgeving 31.521 -21.949 9.572

Economie, cultuur en evenementen 36.844 -11.603 25.241

Ruimte voor wonen, werken en mobiliteit 75.220 -62.049 13.171

Totaal Vitale stad 175.703 -97.122 78.581

Samen en dichtbij (x € 1.000,-) Inclusief overhead

Bestuur en samenwerking 11.513 -254 11.259

Publieke dienstverlening 15.137 -8.140 6.997

Diensten aan andere overheden 22.933 -22.947 -15

Financiering en algemene dekkingsmiddelen 9.128 -571.872 -562.744

Algemene baten en lasten 25.522 -19.297 6.224

Totaal Samen en dichtbij 84.232 -622.511 -538.279

Totaal Programmabegroting 2020-2023 893.694 -893.694 0

(8)

raad 2019_910 definitief 8

2. (Investerings)kredieten voor de jaren 2020 t/m 2023 beschikbaar te stellen tot een bedrag van:

Investeringen (x € 1.000,-) 2020 2021 2022 2023

Reguliere investeringen 142.313 97.818 71.016 54.295

Investeringen nieuw beleid 1.818 22.329 15.473 20.338

Totaal investeringen 144.131 120.147 86.489 74.633

3. De volgende projecten voor 2020 aan te wijzen als groot project:

a. Stappegoor;

b. Gemeentelijke huisvesting/HNW (Het Nieuwe Werken);

c. Versterking kernwinkelgebied;

d. Programma Spoorzone; (deel)projecten: BIE Kerngebied, Openbaar Gebied, Busstation/Spoorlaan en Fietsenstallingen

e. Spoorpark

4. In te stemmen met een onttrekkingen uit de bestemmingsreserve Verkoop Essent tot een bedrag van € 2,07 miljoen ter aanvulling van de Algemene reserve tot de (nieuwe) onderbandbreedte voor 2020.

5. Overeenkomstig de bijlage Nota Kader Grondprijzen 2020 de grondprijzen voor het jaar 2020 vast te stellen.

6. In te stemmen om in afwachting van het nieuw op te stellen Beheerbeleidsplan wegen in 2020, het in 2009 vastgestelde Beheerbeleidsplan 'Tilburg op weg' voor wegverhardingen en civiele kunstwerken ook in 2020 te blijven hanteren.

Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van 14 november 2019.

de griffier, voorzitter,