DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING (BIJ)SCHOLING KRAAMVERZORGSTERS

(1)

DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING (BIJ)SCHOLING

KRAAMVERZORGSTERS

Pijn bij borstvoeding

Marjan Mühren – van der Horst, lactatiekundige IBCLC Borstvoeding Waterland

(2)

Inhoudsopgave Pagina

1. (Bij)scholing kraamzorg 1

2. Vaststellen beginsituatie 2

2.1 Beginsituatie kraamverzorgsters 3

3. Opleidingsdoel en leerdoelen 4

4. Onderwijsleerstijl 5

5. Evaluatie 7

Bijlage 1 Vragenlijst kraamverzorgsters (vooraf) Bijlage 2 Hand out powerpoint; pijn bij borstvoeding Bijlage 3 Vragenlijst kraamverzorgsters (achteraf) Bijlage 4 Aanwezigheidsregistratie

Begrippenlijst Bronvermelding

(3)

1 1 (Bij)scholing kraamverzorgsters

Kraamverzorgsters hebben een belangrijke taak in de begeleiding bij borstvoeding.

Een aantal kraamverzorgsters (zzp-ers) hebben mij gevraagd een twee uur durende geaccrediteerde (bij)scholing te organiseren met als onderwerp:

Pijn bij borstvoeding

De (bij)scholing voor de kraamverzorgsters (zzp-ers) van Kraamzorg NH is gepland op donderdag 19-11-2016 van 18.30 – 21.00 en van zzp-ers Regiokraamverzorging op 16 februari (tijd nader te bepalen) en bevat een pauze van ongeveer 20 minuten.

De data voor (bij)scholing voor kraamverzorgsters van de overige kraambureaus waar ik scholingen voor verzorg moeten nog nader bepaald worden.

De kosten voor de (bij)scholing zijn €75,00 per uur. Maximale aantal deelnemers is 25 personen. Exclusief reistijd en reiskosten (0,25 cent/km).

Borstvoeding Waterland

Marjan Mühren – van der Horst, lactatiekundige IBCLC Heideweg 1b

1132DA Volendam Tel. 06-26028506

www.borstvoedingwaterland.nl info@borstvoedingwaterland.nl IBCLC nr. : L-42996

NVL nr. : 61712 KvK nr. : 55022162

Ervaring

 Meer dan 15 jaar werkzaam als doktersassistente bij een verloskundige praktijk.

 Sinds 2012 lactatiekundige IBCLC. Tijdens de opleiding tot lactatiekundige aan de Hogeschool Utrecht heb ik de lessen gevolgd over scholing geven en het trimester afgesloten met een voldoende.

 Sinds 2009 geef ik de borstvoedingscursus voor cliënten van Verloskundigen Waterland Oost en geef ik scholing over borstvoeding aan de verloskundigen van Verloskundigen Waterland Oost.

 Vanaf 2013 geef ik (geaccrediteerde) scholingen aan kraamverzorgsters

(4)

2 2 Vaststellen beginsituatie

Wat is het doel?

Geaccrediteerde scholing van 2 klokuren (2 accreditatiepunten) maken op basis van de multidisciplinaire richtlijn borstvoeding en de (nieuwe) uitgangspunten van de vernieuwde Baby Friendly criteria met de bijbehorende 5 standaarden met als basis de 10 vuistregels van de WHO met als onderwerp:

Pijn bij borstvoeding.

Oorzaken/gevolgen/(mogelijke) oplossingen en de taak van de kraakverzorgster

Wat is het probleem?

(Te) weinig kennis van de kraamverzorgsters over de oorzaken, gevolgen en (mogelijke) oplossingen van pijn bij borstvoeding geven en het daarbij behorende actieve borstvoedingsbeleid.

Wat is de praktijk?

1 scholing van 2 klokuren (2 accreditatiepunten), inclusief stellingen, vragenlijst, casusbespreking en discussie.

Wat moet er anders?

Voldoende kennis om te werken volgens de (nieuwe) Baby Friendly criteria en de 5 standaarden (gebaseerd op de 10 vuistregels van de WHO) en de multidisciplinaire richtlijn borstvoeding om zo eenduidige adviezen naar cliënten te geven.

Hoe gaat men dat leren?

De scholing wordt gegeven door Marjan Mühren, lactatiekundige IBCLC en duurt 2 uur.

De scholing wordt opgebouwd volgens het didactisch model van Van Gelder, waardoor er gericht een professionele scholing gegeven kan worden.

(5)

3 2.1 Beginsituatie kraamzorg

Visie borstvoedingsbeleid:

Kraamverzorgsters willen graag moeder en kind zo professioneel mogelijk

ondersteunen bij het geven van borstvoeding in de vorm van begeleiding, coaching, advisering en hulp.

Deze ondersteuning sluit aan bij de hulpvragen, doelstellingen en behoeften van de cliënten.

Doelgroep

Kraamverzorgsters (MBO niveau 3).

Budget

Kraamverzorgsters die ingeschreven staan in het Kwaliteitsregister

Kraamverzorgenden hebben of zelf of via hun werkgever een budget voor scholing.

De kosten voor de accreditatie aanvraag wordt betaald door Borstvoeding Waterland.

De accreditatie moet aangevraagd worden bij het Kenniscentrum Kraamzorg.

(www.kenniscentrumkraamzorg.nl)

Cognitief

Gebrek aan kennis over de oorzaken, gevolgen en (mogelijke) oplossingen van pijn bij borstvoeding en het daarbij behorende actieve

borstvoedingsbeleid.

Affectief

Houding van de kraamverzorgsters is over het algemeen pro-borstvoeding, maar niet altijd éénduidig naar cliënten toe.

Gemotiveerd om nieuwe kennis te leren over borstvoeding.

Psychomotorisch geen

Leersituatie

Om uit te zoeken wat het kennisniveau van de kraamverzorgsters is, ieder voor zich, over de oorzaken, gevolgen en (mogelijke oplossingen) over pijn bij borstvoeding en het daarbij actieve borstvoedingsbeleid wordt er een week voor de scholing een vragenlijst gemaild/gestuurd met daarin open en gesloten vragen over deze onderwerpen. (bijlage 1)

Deze vragenlijst wordt gebruikt om het kennisniveau van de kraamverzorgsters vast te stellen en recente ervaringen/casussen te gebruiken in de scholing om het

interessant te houden en de kraamverzorgsters actief mee te laten denken.

(6)

4 3. Opleidingsdoel en Leerdoelen

Opleidingsdoel Kraamzorg

Aan het eind van de twee uur durende geaccrediteerde scholing over de oorzaken, gevolgen en de (mogelijke) oplossingen van pijn bij borstvoeding en het daarbij behorende actieve borstvoedingsbeleid hebben de deelnemende kraamverzorgsters genoeg theoretische en praktische kennis opgedaan om deze te delen met hun cliënten en eenduidige informatie te geven.

Leerdoelen (cognitief, affectief en psychomotorisch)

Alle deelnemende kraamverzorgsters kunnen aan het eind van de scholing (120 min.) uitleg geven aan ouders over oorzaken, gevolgen en (mogelijke) oplossingen voor pijn bij borstvoeding en het daarbij behorende actieve borstvoedingsbeleid met behulp van een vragenlijst, casusbesprekingen en discussie.

(7)

5 4 Onderwijsleersituatie

Leerdoel 1

De scholing van leerdoel 1 is een cognitief leerdoel. Daar is dit deel van de scholing dan ook op aangepast.

Alle deelnemende kraamverzorgsters kunnen aan het eind van de scholing (120 min.) uitleg geven aan ouders over oorzaken, gevolgen en (mogelijke)

oplossingen voor pijn bij borstvoeding en het daarbij behorende actieve borstvoedingsbeleid met behulp van een vragenlijst, casusbesprekingen en discussie.

Leeractiviteit Luisteren Kijken

Kennis opdoen over

oorzaken/gevolgen/oplossingen bij pijn bij borstvoeding en het

daarbij behorende actieve borstvoedingsbeleid

Uitleg aan ouders kunnen geven Vragen beantwoorden

Discussiëren Didactische Werkvorm

Presentatie

In de vorm van een PowerPoint met plaatjes en filmpjes (we onthouden 50% horen en zien, 70% wat we met anderen bespreken, 80% wat we evalueren en nabespreken)

Stellingen bespreken Casus bespreken Discussie

Opdracht: vragenlijst maken

Inhoud (bijlage 2)

Vragenlijst (maken en bespreken)

Casus (korte bespreking) Pijn 1^e paar dagen

Goed begin is halve werk Stuwing

Pijn bij voeden-oorzaak/gevolg Pijn? En dan..

Literatuur bronnen Casus/discussie

bespreken/vragenlijst/vragen

Hulpmiddelen / Media

Ruimte voor presentatie

Beamer + witte muur/scherm of grote TV Laptop + verbindingssnoeren

PowerPoint

Vragenlijst voor alle deelnemers Deelnemerslijst

Genoeg pennen/potloden Eten en drinken

(8)

6 Onderwijsactiviteit

Vooraf

Scholing indien bij KCKZ voor accreditering.

Mail rondsturen naar deelnemende

kraamverzorgsters met de vraag om de vragenlijst (vooraf) in te vullen en casussen mee te nemen met als onderwerp pijn bij borstvoeding.

Inschatting tijdsduur scholing maken (plan is 2,5 uur) incl.

pauze.

Datum plannen Ruimte regelen Vragenlijsten maken

Vragenlijsten voor na scholing printen in de juiste hoeveelheid.

Pennen, potloden en gummen regelen

Stellingen maken PowerPoint maken

Benodigdheden meenemen of laten regelen (beamer, laptop en pennen/potloden)

Deelnemersregistratielijst maken

Na

Bespreken hoe de

kraamverzorgsters de scholing vonden en eventueel

verbeterpunten aangeven.

Formulier

aanwezigheidsregistratie invullen. (bijlage 4)

Bewijs van deelname maken en mailen aan deelneemsters Deelnemers invoeren bij KCKZ

voor toekenning scholingspunten.

(9)

7 4. Evaluatie

Evaluatie scholing leerdoel 1

Aan het eind van de scholing wil ik graag weten of de deelnemende kraamverzorgsters uitleg kunnen geven over verschillende oorzaken, gevolgen en (mogelijke) oplossingen bij pijn bij borstvoeding en het daarbij behorende actieve borstvoedingsbeleid kunnen inzetten.

Aan het begin en eind van de scholing bespreken we gezamenlijk een casus en wordt de vragenlijst (achteraf) gemaakt.

De vragenlijst wordt aan het eind van de scholing gezamenlijk besproken en bediscussieerd.

Persoonlijke evaluatie en evaluatie scholingsplan

Mondeling bespreken van mijn taak als docent en inhoud van de scholing.

.

(10)

Bijlage 1 Vragenlijst kraamverzorgsters (vooraf)

1. Informatie in de zwangerschap helpt bij het opstarten

van de borstvoeding Waar Niet waar

2. De bevalling heeft invloed op het geven van borstvoeding Waar Niet waar 3. De 1^e voeding aan de borst na de bevalling is heel belangrijk ter

voorkoming van borstvoedingsproblemen Waar Niet waar 4. Pijn in de 1^e paar dagen is normaal Waar Niet waar 5. De voedingshouding kan verschil maken tussen pijn en geen pijn Waar Niet waar 6. Een kindje drinkt zoals hij drinkt en daar kun je geen

invloed op uitoefenen Waar Niet waar

7. Informatie over het voorkomen van een borstontsteking moet altijd gegeven worden aan

ouders. Waar Niet waar

Noem 3 redenen voor het vroegtijdig stoppen met borstvoeding.

- - -

Noem 5 mogelijke oorzaken voor pijn bij borstvoeding.

- - - - -

Noem 3 mogelijke oplossingen bij pijn bij borstvoeding.

- - -

VRAGENLIJST

(11)

Omschrijf in het kort een casus die je graag zou willen bespreken

Marjan Mühren, lactatiekundige IBCLC info@borstvoedingwaterland.nl 06-26028506

(12)

Bijlage 2 Powerpoint Pijn bij borstvoeding; oorzaken/gevolgen/(mogelijke) oplossingen en het bijbehorende borstvoedingsbeleid

(13)

(14)

(15)

(16)

(17)

Bijlage 3 Vragenlijkst achteraf

1. Informatie in de zwangerschap helpt bij het opstarten

van de borstvoeding Waar Niet waar

2. De bevalling heeft invloed op het geven van borstvoeding Waar Niet waar 3. De 1^e voeding aan de borst na de bevalling is heel belangrijk ter

voorkoming van borstvoedingsproblemen Waar Niet waar 4. Pijn in de 1^e paar dagen is normaal Waar Niet waar 5. De voedingshouding kan verschil maken tussen pijn en geen pijn Waar Niet waar 6. Een kindje drinkt zoals hij drinkt en daar kun je geen

invloed op uitoefenen Waar Niet waar

7. Informatie over het voorkomen van een borstontsteking moet altijd gegeven worden aan

ouders. Waar Niet waar

Zie je opvallende veranderingen bij het beantwoorden van de vragen ten opzichte van de vragenlijst vooraf?

Zijn er binnen deze onderwerpen nog items die je gemist hebt?

Hoe vond je de presentatie van de scholing?

Marjan Mühren, lactatiekundige IBCLC info@borstvoedingwaterland.nl 06-26028506

VRAGENLIJST

(18)

Bijlage 4 Deelnemersregistratielijst

Pijn bij borstvoeding; oorzaken, gevolgen, (mogelijke) oplossingen en het bijbehorende borstvoedingsbeleid

Donderdag 19-11-2016 17.30 – 20.00

Borstvoeding Waterland Marjan Mühren, lactatiekundige IBCLC

DEELNEMERSREGISTRATIE LIJST

(BIJ)SCHOLING KRAAMVERZORGSTERS

(19)

Begrippenlijst

NVL Nederlandse Vereniging voor Lactatiekundigen KvK Kamer van Koophandel

IBCLC International Board Certified Lactation Consultant WHO World Health Organisation

(20)

Bronvermelding

Arora, S., Vatsa M., Dadhwal V., A comparison of Cabbage leaves vs. Hot and Cold Compresses in the treatment of Breast Engorgement. Indian J Community, juli 2008, p.160-162https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2763679/

Breastfeedinginc.ca http://www.breastfeedinginc.ca/content.php?pagename=videos- dutch (15-10-2016). Laatst geupdate 2011.

Het belangrijke eerste uur na de bevalling, gynaecologie.mmc.nl, De 9 instinctieve fases van een baby.

https://gynaecologie.mmc.nl/verloskunde/bevalling/het_belangrijke_eerste_uur_na_d e_geboorte (15-10-2016). Laatst geupdate 2016.

Multidisciplinaire richtlijn borstvoeding, NCJ.nl, pijn bij borstvoeding.

https://www.ncj.nl/richtlijnen/jgzrichtlijnenwebsite/details-

richtlijn/?richtlijn=27&rlpag=1154 (15-10-2016). Laatste geupdate niet vermeld.

Multidisciplinaire richtlijn borstvoeding, NCJ.nl, Pijnlijke tepels.

richtlijn/?richtlijn=27&rlpag=1155 (15-10-2016). Laatst geupdate niet vermeld.

Multidisciplinaire richtlijn borstvoeding, NCJ.nl, Borstontsteking.

Multidisciplinaire richtlijn borstvoeding, NCJ.nl, Candida infectie bij borstvoeding.

richtlijn/?richtlijn=27&rlpag=1141 (15-10-2016). Laatst geupdate niet vermeld.

Multidisciplinaire richtlijn borstvoeding, NCJ.nl, Korte tongriem.

Newborns.stanford.edu, handexpression.

http://med.stanford.edu/newborns/professional-education/breastfeeding/hand- expressing-milk.html (15-10-2016). Laatst geüpdate 2016.

Tong- en lipriemproblematiek, nvlborstvoeding.nl.

http://www.nvlborstvoeding.nl/borstvoeding/tong-en-lipriemproblematiek-zuigelingen- 2/ (16-10-2016). Laatst geupdate 16-10-2016.