Kenmerk 2021/ Onderwerp: Kanaal Almelo-De Haandrik, onderzoeksrapport van Van Baars.

3 2 6 2

/

O O O

o

2 1 5 2 O

ProvincialeStatenvanOverijssel

V

Postbus10078 8000GBZwolle Telefoon0384998899 Fax0881188671 overljssel.nl postbus@overijssel.nl

KvK51048329

IBANNU45RABO0397341121

Inlichtingenbij mw.S.vanRooij telefoon0610795843 S.v.Rooij@overijssel.nl

f

i I

Datum 21.01.2021

Kenmerk 2021/0015491

Onderwerp: KanaalAlmelo-DeHaandrik, onderzoeksrapportvanVan Baars.

Toezending aanProvincialeStaten metoogmerk:

[X]terinformatie [ 1 anders, enwel:

DeprovincieOverijssel heeftop 13januari 2021vandeheer Prof. Dr. Ir. Stefan van Baarseen onderzoeksrapportontvangen. Hierindeelthij zijnbevindingenvaneen onderzoekdat hijopeigen initiatiefheeftgedaan naardewerkzaamheden dieinopdrachtvandeprovinciezijn uitgevoerdinen aan het kanaalAlmelo-DeHaandrik. De inhoudvanzijn rapportvraagtomeen duidelijkereactievande provincie.

Vanafhetbegin isonzekoers eropgerichtgeweesthelderheidteverschaffenoverdevraag ofdoor provincialewerkzaamhedenschadeisveroorzaakt. Samen metuwStaten isgezochtnaareenweg om bewonersinditprocespositietegevenen henteondersteunen. Dithebben wegedaandooronder andere:

met bewonersde onderzoeksopdrachtaanDeltares/TNOteformuleren;

met bewonerseenonafhankelijkeadviescommissie intestellenomtoetezienop hetonderzoek;

deveiligheidvan bewonerstewaarborgen dooreen periodiekeconstructieve monitoringvan woningen. Endoorwaarnodig tezorgen voorhetuitvoeren van (constructieve)maatregelen of alternatievehuisvesting;

het inzettenvanzaakbegeleidersom bewoners individueelteondersteunen.

En nietinde laatste plaatshebben uwStateningestemd meteenregeling die bewonersdegelegenheid biedtschadeteherstellen ookwanneerdezeniethetgevolg Isvanprovinciaal handelen. Hetrapportvan deheervan Baarsgeeftgeen redenomdeze provincialekoersteveranderen. Dit lichtenwehieronder toe.

Veronderstellingen

Westaan vanzelfsprekendopen vooropvattingen en bevindingenvanexperts. We hebbenpasachteraf kennis kunnennemen vanhetrapportvande heerVan Baars. Weconstaterendathet rapportopdiverse onderdelen isgebaseerdoponjuisteveronderstellingen,waardoorgetrokkenconclusiesnietjuistzijnen eenverkeerd beeldontstaat. We lichtenerhierondereenaantal uit,zonder hierbijvolledig tezijn.

Daarnaastverwijzen wenaarde reactiedieDeltaresheeftgegeven ophet rapportvande heerVan Baars (zie bijlage).

Hetontbreken vaninformatieover(onderdeien van)deuitvoeringheefthetuitvoeren vaneen gedegenonderzoeknietindeweggestaan

Hoewel Deltaresgraagover meerinformatie hadwillen beschikken voorhetuitvoeren vanhetonderzoek, heeftditgegeven geen invloedgehad op hetresultaat. Deltaresheefthierovereerderaangegeven:

"Hetontbrekenvan bepaaldegegevens isnietcruciaal geweestvoorhetonderzoek. Wehebben aanvullendemetingenverricht(grondwater)en geanalyseerd(trillingendamwandenen ankers),en modellenopgesteld (grondwater, trillingen, uitklappen klapankers). De modellenzijn geijktopmetingen dietijdenshetbaggeren zijn uitgevoerd.De resultaten zijndusniethetgevolgvanaannames". In haar reactieophetrapportvanVan Baars(ziebijlage) geeftDeltaresaandat"voldoende basisvoor

gebiedsbrede conclusiesoverhetalofnietbestaanvaneen oorzakelijkverbandtussen schadeen werkzaamheden"bestond. Debeschikbaarheidvan informatieisoverigensonderdeelvanhetonderzoek datde RekenkamerOost-Nederlandop uwverzoek uitvoert.

Hettijdpadvan uitgevoerde werkzaamhedenin hetrapportisnietjuist

Dedoorde heerVan Baarsgehanteerde uiteenzettingvanwerkzaamheden indetijd isnietcorrect. Zois hetkanaalin 2006en 2007 geschiktgemaaktvoorschepen meteen laadvermogen van600ton.Tijdens dieopwaardering werd inhet kanaal (hoewelenkelophet diepstepunt) aleen waterdieptevan 3,50 m bereikt. Ookverving aannemerBeensGroepdamwanden inde periodezomer2019totvoorjaar2020, metanderewoorden ruimeenjaarnadat bijde provincietientallenmeldingen van schadeaan panden binnenkwamen.

Onjuisteinformatiebetrokkenoverdedieptevan deontgraving vanhetkanaai

Andersdande heerVanBaars inzijnrapportaangeeft, ishet kanaal nietdieperontgravendan volgens hetontwerpzou hebbengemoeten. Aan dehand van peilgegevensvergaarddirectna het baggeren kan wordenaangetoonddatdoordeaannemerisgebaggerd conformde eisen uithetbestek.

Andersdaninhetrapportopgenomenisgeensprakegeweestvaneen tweedebaggerronde Eristijdensde opwaarderingvan hetkanaal nietintweerondesgebaggerd. Voorhet helekanaal geldt datdevaargeul inéén gangisontgraven. Vaneentweederonde (diepbaggerenzoalsde heerVan Baars ditnoemt) isgeensprakegeweest.Overigens zijnwerkzaamhedenweltijdelijkonderbroken geweesten kendedeopwaarderingduseigenlijktweefasen. De redenvande onderbrekingwas eendreigend geschil metdeaannemeroverhetgebruikvaneen baggerdepot. Na dezeonderbreking zijn dezelfde

werkzaamheden alsin'fase 1'uitgevoerd, maardan opandereplekkenin hetkanaal.

Hetdoordeauteurgeschetstebodemprofielisnietrepresentatiefvoorhethelegebied Hetdoorde auteurgeschetstebodemprofiel isnietrepresentatiefvoorde bodemopbouw inhet hele schadegebied. Uiteen grootaantalsonderingen, uitgevoerdinopdrachtvandeprovincie, blijktdatin grotedelen van hetschadegebied,op slechtsenkelemeters ondermaaiveld, veenlagenvoorkomen met diktestotenkele meters. Ditkomtookovereen methetbeeld datoverdebodemopbouw indelenvan het gebiedisontstaantijdenshet uitvoerenvandiverse werkzaamhedeninen rond het kanaal,zoalshet uitvoerenvangrootonderhoud aanwegen ende aanlegvaneenfietspadin Geerdijk. Veen isdoor

3 2 6 2

/

O O O

o

2 1 5 2 1

Baggerwerkzaamheden totboven waterdichteleemlaag

Erisgebaggerd totmaximaal5,5 m+ NAP. Ditisruim bovenhetdoordeheerVan Baarsbeschreven waterdichteleemlaagjeen deuitersteharde zandlaag,dievooroverlastdoorzwaretrillingen zou hebben kunnen zorgen.

Inkorten vandamwandenbinnendenorm, in tegenstellingtothetgeenin hetrapportstaat vermeld

AannemerBeens Groep heeftopeen beperktaantal plaatsendamwandeningekort (enkeledecimeters).

Dereden hiervanwasdatdegewenstedieptevoordiedamwanden niet konworden bereiktzonderdat grenswaardenvoortrillingenzoudenworden overschreden. Dedamwandendiewerdentoegepastwaren, metoogop eeneventueelfall back-scenario, echter1 meterlangerdandatdezevolgensberekeningen zoudenmoeten zijn. Ookmet inkortenvandeze damwandenvoldoenzij qualengte aande norm.

Overigenszijn bij hetvervangen vanoeverconstructiesdoorBeensGroep, andersdan deauteurstelt, geentrekankerstoegepast.

DegepresenteerdeINSARgegevenslatennietdegeconcludeerderelatiezien

In hetstukoverde inzetvanINSARiseengrafiekopgenomen waarin deverticaleverplaatsing in detijd isweergegeven (inditgevalvaneen meetpuntopeen woning). Hierbijwordtdeperiode weergegeven vanafeind 2015. Debaggerwerkzaamheden opdeze locatiewarenin 2013echteralafgerond, watkan worden aangetoondaande handvanpeilgegevens.

Degepresenteerdegrafiekzegtdaaromwél ietsoverde (snelheidvan de)verticaleverplaatsingvan het meetpunt, maarmaaktnietduidelijkofdeverplaatsingsnellerverloopt danvóórhetbaggeren. Uit dezelfdegrafiek isoverigensduidelijkaftelezen datdeverticaleverplaatsingvanhet meetpuntrondde zomervan2018 plotsversnelt. Ookeenjaarlater,ronddezomervan 2019, lijktditplaatstevinden.

Toepassingnormeringisgebruikelijk,andersdaninhetrapportisgesteld

Andersdan datdeauteurdoetvoorkomen, ishetbij hetontwerpvandamwanden gebruikelijkomuitte gaan vaneen belastingvandedamwand van(bijna) 100% inde UitersteGrensToestand. Ditishet momentwaarop deconstructieofde bodem(bijna) bezwijkt. Degewensteveiligheidin berekeningenzit gegeven indiverseveiligheidsfactorendiezijnopgenomeninformules (bijvoorbeeld voor

grondparameters).

Hetrapportspreektten onrechtevan de 'juridischaansprakelijkeprovincie'

Aansprakelijkheidvande provinciestaatnietvast. Insommigegevallen kan aansprakelijkheidwelaande ordezijn. Indiegevallenzal deschade-experteen oordeelgeven. Waarnodig vindtdaarvoornader onderzoekplaats. Inveel gevalleniserechtergeenverbandtussen werkzaamhedenaan hetkanaal en schadesvasttestellen. Aansprakelijkheid isdaarnietaandeorde. Deauteurvanhetrapportgaater verderaanvoorbijdatvooreventuelefoutenvaneeningeschakeldeaannemerdeprovincieals

(overheids)opdrachtgeverformeel nietaansprakelijk is(artikel6:171 BW).Deaannemerisindatgeval verantwoordelijk.

Inhetrapportwordttenonrechte'statistisch'eenrelatietussen werkzaamhedenaanhet kanaalenschadeaanwoningenaangenomen

In ditverbandgebruikte redeneringenzijn nietvalide. Sommigegehanteerdeuitgangspunten zijnonjuist (ookbuiten 100mvan hetkanaalzijnschades bekend,nietalleaanwezigeschadeszijn nade

werkzaamheden ontstaan).Daarnaastwordtmeteenaantal relevanteaspecten in hetgeheelgeen rekeninggehouden (invloedautonomeprocessen alsbodemdaling en klimaatverandering, historische verklaarbaarheidvan bouwkundigeen bodem-technische verschillendichtbijen verdervanhet kanaal).

Opdeze manierkancausaliteitnietwordenaangenomen.

i

!

Desuggestiedatverzekeringsbeiangenmakendatdeprovinciegeenschuidof verantwoordelijkheidtoegeeftisonjuist

Daarwaarblijktdatschadesdoorde provinciezijnveroorzaakt zullendeze wordenvergoed. In het politiekeprocesen bij hetopstellenvandeschaderegeling heeftde positievan de provincieten opzichte van deverzekeraargeen rolgespeeld. Deschaderegeling isgrotendeelsonverplicht. Onverplichte vergoedingen kunnennietopdeverzekeraarwordenverhaald.

Hetisonjuistdatdeprovinciebijditproject'bestuursrechteiijkdriepettenophad'endatdit waarheidsvindingzouhebbenbemoeilijkt

Van driepettenis geensprake. Deprovincie heeftdewettelijke(bestuursrechtelijke)taakhet kanaalte beheren.Onderdeeldaarvan isdat ontwerpengemaaktmoetenwordenen aanaannemersopdracht gegeven moetwordenvooruitvoeringswerkzaamheden. Datisgebruikelijk.Toen de provincie

geconfronteerd werd met(civielrechtelijke) schadeclaimsheeftzijbesloten daaronderzoek naartelaten doen. De bewonerszijn betrokken bijde keuzevoorDeltaresen ookdeonderzoeksopdrachtisin samenspraakmetde bewonersopgesteld. Eriseen onafhankeiijkadviescommissieingesteld diedit onderzoekbegeieiddeen naaraanleiding vanhetonderzoekadviesheeftuitgebracht. Devoorzitteren ledenvan dezecommissiezijn benoemd opvoorspraakvandebewonersvertegenwoordiging. De provincie heeftnieteerderkennisgenomenvan hetonderzoeksrapporten adviesvande commissiedan ophetmomentvanopenbaarmaking. Wijhebbennoch opdeinhoudvan hetrapportvan Deitaresen TNO, nochophetadviesvandeadviescommissie invloedgehad. Erisgeen sprakevanselectief

overnemenvanconclusiesvanonderzoekersofadviezenvandeadviescommissie. Nietvaltintezien hoe ditop eenandere, meerzorgvuldigewijzehadgekund.

Geen nieuwebevindingen

Naastdehierboven benoemdegreepuitonjuisteaannameswordt inhet rapportnietingegaanop bijvoorbeeld klimaatverandering. Hoewel landelijkeen heelactueelthema, beschouwtdeauteurnergens inzijn rapportde invloedvan klimaatveranderingen heteffecthiervan op bijvoorbeeldveenlagen, daar waarditgeletopde aanwezigheidvandezeveeniagenwel heellogisch zouzijn. Dit maakteoverigens geen onderdeeluitvandemetdevertegenwoordigingvanbewonersopgesteldeonderzoeksopdrachtaan Deltares/TNO.

Concluderend

Allesoverziendbiedt hetrapportvande heervan Baarsons geen nieuweinzichten. Enzien wijgeen enkeleaanleidingomtetwijfelenaan dekwaliteitvan hetonderzoekdatdoorDeitaresenTNOis uitgevoerden begeleid doordeonafhankelijkeadviescommissie. Hetdraagt

nietbijaan hetprocesdatwedoorlopenen schetstten onrechteeenbeeldvan een nietzorgvuldig en integerhandelende provincie.

Gekozenaanpakcontinueren

Na devaststellingvandeschaderegeling isde uitvoering nuopgestart. Perpand wordthetschadebeeld opgenomen,waarbijeind vorigjaareenstartisgemaaktmetde meesternstigegevallen. Zoalswe u vorige weeklietenweten wordendezewerkzaamhedenvanwegedehuidige lockdown helaasmetenkele weken uitgesteld. Zodra hetweerkan,iseronsallesaangelegen ditproceszovloten zorgvuldig

mogelijkvoorte zetten.Onzezaakbegeleidersblijven in hetgebiedaanwezig enwijtreffen -waarnodig- veiligheidsmaatregelenaan woningen.Dat hebbenwijde afgelopenjarengedaanen blijven wedoen totdatde schadeafwikkelingisafgerond.

3 2 6 2

/

O O O

o

2 1 5 2 2

GedeputeerdeStatenvanOverijssel,

voorzitter,A.P. Heidema

I

} o

secretaris, N.Versteeg

1 n ^Mf B

WJi'r-p

sm

itTe.

li-iq

m 1

*

m

■I

M

KI m

1 ^f4

mm

^{'--Jo- <inT}

^mm

^{9ba &}

m..

Wm _fev; ^r=Ki5V

^{*>V-r-i--y %}

^rs

Ti

ft ^{F I}

mm

h ^{4 ?} it:

I?

IJ

m

mmmrn

ga

%■

*%

r:

£ yf

r-

ï 1

1

•ir-

Ü

'6:

'■s

M

%T-:

^.è lïi

i'’r

r ^#

ó

=,f

t*

'J

fff;.

f m

mm#

•i

I

I B

if

iV-T’r

={

iz

m

i'j

is

fis MS

m

^{1^ ,T}

i

% _:'!TT

V

“J

im m.

SS;

ili^

4 'A'

m

ïï

g-

ÊëMm

m lis

m lil

:#mg

^t

#

1

im

^‘nl

1

^C7i1

mm»#

-I

/T

=#J

'Mm##

mm ^V

ü ^mm

^{n> 'J -.ï}

_m

^ri-

%

Ë03

^ia_{is %}ÏT ^lli

m

:■ !- _i:

#

A!

4-’ c' ’ip

m

'fg

L

m

Lv

i

'

j

I'

i

^i.

T:r-i '=q-

-<

m

^l.a

f 'ïtiH

m ^wm: mn

i

Ti

't

•i--. r

filÜIP

f

ma# i

0

m

m

_'ffⁱ

i.#' ⁱ

₁^'f.

SKi

■ü"';

i M

si

I^ÉISSSi

1^,

■nc

■H

iiil

^{% V}

^fe?

wm

^{c^l}

mm s

^{i'! 3}

wr

1^