Uw inzet voor groen en duurzaamheid 2018 - 2022 Inspiratie voor gemeenteraadsleden in Zuid-Holland
Gemeenten zijn essentieel voor het halen van doelen voor groen en duurzaamheid.
De Natuur en Milieufederatie Zuid-Holland (NMZH) streeft samen met inwoners en bedrijven naar een mooi en duurzaam Zuid-Holland. Gemeenten zijn daarin vanouds onze partners. De NMZH is immers ontstaan vanuit lokale natuur- en milieuverenigingen, met inwoners die zich inzetten voor
luchtkwaliteit, bijen, energiebesparing, enzovoorts.
Met dit pamflet bieden wij u graag inspiratie voor uw werk als betrokken raadslid.
In de bijlage vindt u concrete aanbevelingen voor initiatieven die u kunt nemen om de gevolgen van klimaatverandering op lokaal niveau op te vangen, de biodiversiteit te versterken en
verduurzaming een stap verder te brengen.
Drie thema’s zijn daarin voor u van belang:
- Energieneutraliteit - Circulaire economie - Groen en biodiversiteit
Zeker nu het kabinet heeft aangegeven dat de gaskraan in 2030 definitief dicht gaat, komt er veel op gemeenten af. We noemen bijvoorbeeld het gasloos wonen.
Het energieneutraal maken van woningen en kantoren draagt lokaal bij aan het verkleinen van het klimaatprobleem, maar levert ook een positieve bijdrage aan lokale werkgelegenheid. En dat laatste geldt ook voor de circulaire economie. Wij zien dat steeds meer gemeenten daar actief mee aan de slag gaan, gelukkig maar.
Het behouden en versterken van biodiversiteit staat in veel gevallen nog niet zozeer op het netvlies van gemeenten, maar is wel belangrijk. Wij hoeven maar op de actualiteit van bijensterfte te wijzen voor de urgentie ervan.
In een drukke provincie als Zuid-Holland vormen de open cultuur- en natuurlandschappen de groene longen van de steden. Wij raden daarom aan om alleen binnen bestaand bebouwd gebied te bouwen.
Dat heeft ook bereikbaarheidsvoordelen: minder dure infrastructuur, meer kansen voor fiets en OV.
Groen biedt daarnaast ook voordelen voor inwoners. Het nodigt uit tot bewegen, helpt om hittestress tegen te gaan en om overtollig water op te vangen. Niet alleen in het publieke groen, ook in tuinen van inwoners.
Over deze en andere ideeën vindt u in dit pamflet concrete suggesties voor uw werk als raadslid de komende periode. Indien u meer informatie wilt over een of meerdere thema’s, horen wij dat graag. U kunt ons bereiken via info@milieufederatie.nl of 070-3040114.
Energie
Het klimaatakkoord van Parijs wordt pas realiteit op lokaal niveau. Minder uitstoot van CO2
begint met energiebesparing in woningen, kantoren en bedrijven. Een tweede stap is het duurzaam opwekken van energie. Dat kan door zon, wind of andere vormen, van
rioolwarmte tot geothermie.
Initiatieven die u als raadslid kunt nemen:
1. Een voorbeeldfunctie vervullen: de gemeentelijke organisatie en het maatschappelijk vastgoed zijn binnen 10 jaar klimaat- of energieneutraal.
Dit kan door energiebesparing, het duurzaam opwekken van energie, het elektrificeren van het gemeentelijk wagenpark, het overstappen naar duurzame verlichting in gebouwen en straatverlichting, duurzaam inkopen, etc.
Zie ook
http://www.rvo.nl/subsidies-regelingen/duurzaam-inkopen
http://www.pprc.eu/wp-content/uploads/Innovatief-Energie-Aanbesteden- november-2015.pdf
2. Lokaal opgewekte duurzame energie de ruimte geven: stel een routekaart energieneutrale gemeente op en geef aan hoeveel duurzame energie binnen de gemeente opgewekt moet worden. Zorg daarbij voor een duidelijk ruimtelijk kader waardoor initiatiefnemers zich gestimuleerd voelen. Bevorder dat lokale inwonerscoöperaties kunnen aanhaken.
Zie ook
https://www.energie-initiatief.nl/initiatieven/
3. Voor elke wijk een plan opstellen voor energiebesparing en overschakeling op duurzame bronnen: energiebesparing wordt versneld door het wijk- en buurtgewijs aan te pakken. Breng in kaart waar aardgasnetten aan vervanging toe zijn en vanaf nu is alle nieuwbouw aardgasloos.
Zie ook
http://www.bespaarlokaal.nl/
http://www.bouwenaanketensamenwerking.nl/
Circulaire economie
Hergebruik van producten en grondstoffen voorkomt vervuiling en bespaart energie en grondstoffen. Maar een circulaire economie gaat veel verder en kan ook nieuwe (laaggeschoolde) werkgelegenheid opleveren. Juist regionaal en lokaal zijn
grondstofkringlopen effectief aan te pakken en is betrokkenheid van inwoners te organiseren.
Initiatieven die u als raadslid kunt nemen:
1. Inzetten op een afvalvrije gemeente in 2030: als eerste stap zamelt de gemeente in 2020 minimaal 75% van het huishoudelijk afval gescheiden in. Maaisel en groenvoorzieningen worden gebruikt als biomassa, onder andere voor experimenten met groengas of als isolatiemateriaal bij nieuwbouw.
Zie ook
https://www.gemeente.nu/ruimte-milieu/duurzaamheid/gemeenten-zetten-op- circulaire-steden/
2. Circulair inkopen en samen met marktpartijen criteria opstellen om de circulaire economie verder te ontwikkelen: de gemeentelijke ambitie voor de komende periode is minimaal 10% circulair inkopen. Er komt een duidelijke handreiking voor circulair inkopen. Stimuleer het sluiten van lokale ketens rond producten en grondstoffen.
Zie ook
https://www.pianoo.nl/themas/maatschappelijk-verantwoord-inkopen-mvi- duurzaam-inkopen/mvi-thema-s/circulair-inkopen ;
3. (Nieuwe) wijken en bedrijventerreinen circulair en energieneutraal opzetten: stimuleren van hergebruik van
bouwmaterialen door het in kaart brengen van welke bouwstoffen er bij welke bouwprojecten vrijkomen. Koppel deze aan de vraag naar bouwstoffen bij andere projecten. Ondersteun initiatieven van inwoners en bedrijven, zoals rond stadslandbouw.
Zie ook
https://stedenintransitie.nl/transition/de-circulaire-stad
Groen en biodiversiteit
Gemeenten kunnen veel doen om de omgeving groener te maken en de biodiversiteit te vergroten. Bovendien liggen daar veel kansen voor slimme combinaties om de gemeente meer klimaatadaptief te maken. Een groene omgeving werkt als een spons voor het opvangen van water en gaat ook hittestress tegen.
Initiatieven die u als raadslid kunt nemen:
Een biodiversiteitsactieplan opstellen: onderdeel daarvan is een ecovriendelijk beheer van de groene ruimte. Zorg daarbij voor een goede planologische bescherming van gebieden met waardevolle natuur door deze een natuurbestemming te geven. Gronden die liggen te wachten op realisatie van hun definitieve bestemming kunnen ingezet worden voor tijdelijke natuur.
Zie ook
http://www.biodiversiteit.nl/bap
http://milieufederatie.nl/themas/natuur-landschap/tijdelijkenatuur/
Burgerinitiatieven faciliteren en ondersteunen die bijdragen aan biodiversiteit en aan de kwaliteit van het groen binnen de
gemeente. Schep ruimte voor zulke initiatieven in ruimtelijke processen en regelgeving.
Zie ook
http://www.vitalegroenestad.nl/categorie/Burgerinitiatief.wli
De bebouwde omgeving meer klimaatadaptief maken door deze te vergroenen. Hiermee kan wateroverlast tegen worden gegaan,
biodiversiteit versterkt en de kwaliteit van de leefomgeving vergroot.
Roep ook hier de hulp in van uw inwoners, bijvoorbeeld via initiatieven zoals ‘Operatie Steenbreek’.
Zie ook
https://www.rainproof.nl/
