Van motivatie naar activatie naar participatie van Eritrese nieuwkomers.
Hoe pak ik dit als gemeente aan?
Van Eritrea naar een toekomst in Nederland
15 oktober 2018
Doel van deze bijeenkomst
• Context schilderen hoe het project Weerbaarheid in Zutphen is ontstaan
• Welke organisaties waren betrokken?
• Met welk doel?
• 4 pilots
• Resultaten (TT)
• Tot welke inzichten en aanbevelingen zijn we gekomen?
• Succesfactoren
2 15 oktober 2018
• Gemeente Zutphen is een gemeente in de provincie Gelderland en heeft 47.314 inwoners (30 april 2017, bron: CBS).
Sinds 2001 vormt Zutphen tezamen met de gemeenten Apeldoorn, Brummen, Epe, Lochem en Voorst en de Overijsselse
gemeente Deventer het samenwerkingsverband Stedendriehoek.
Dit regionale samenwerkingsverband ontwikkelt gezamenlijk beleid op fysiek (ruimtelijke ordening, wonen, verkeer en dergelijke),
economisch en sociaal gebied.
3
Gemeente Zutphen
15 oktober 2018
4
Context
Zomer 2016
Huisvesting van jongeren die 18 jaar worden is een probleem in Zutphen.
Gemeente Zutphen initieert 6 wekelijkse
bijeenkomsten met alle betrokken instanties.
15 oktober 2018
De betrokken instanties:
• Gemeente Zutphen
• Leerplichtambtenaar
• Woningbouwcorporatie
• Vluchtelingenwerk
• CJG (Centrum Jeugd en Gezin)
• Nidos (Voogdij instantie)
• Pact18 (Huisvesting AMV)
• Sociale wijkteams
• ISK ( Internationale schakelklas)
• St. Buddy to Buddy (Brengt Zutphenaren en statushouders/
asielzoekers met elkaar in contact)
15 oktober 2018 5
Zorgen over Eritrese jongeren
• Lijken niet ontvankelijk voor ondersteuning van ons Nederlanders
• Moeite met stress hanteren
• Concentratiegebrek, o.a. door slechte voeding
• Niet gewend om zelf keuzes maken en maken deze ook niet
• Groot wantrouwen jegens overheidsinstanties
• Moeite met ons enorm gestructureerde samenleving zowel qua afspraken als systemen
• Moeite met het omgaan met onze steeds meer digitale manier van communiceren
• Leren moeilijk Nederlands (i.v.m. totaal andere klanken alsook geen exposure aan Nederlands spreken door sterke neiging zich alleen met landgenoten te verbinden)
6 15 oktober 2018
Vervolg zorgen over Eritrese jongeren
• Juk van gezinshereniging (Eritrese mensen zijn veelal on-
gedocumenteerd, waardoor procedures lang duren en niet altijd positief beschikt worden)
• Staan nog in overlevingsstand (zijn jong vertrokken en jarenlang onderweg geweest) en niet met hun toekomst in Nederland bezig
• Druk vanuit het thuisland om financieel bij te dragen
• Hun groepscultuur en onze ik-cultuur werken vervreemdend
15 oktober 2018 7
Werkgroep Weerbaarheid ontstaat uit:
Afsplitsing van de grote groep:
ISK
Buddy to Buddy Pact18
Vluchtelingenwerk
15 oktober 2018 8
Die aansluiting zoeken bij
GGNet Tactus GGD
Doel: onderzoeken wat er al gebeurd om de weerbaarheid van jongeren te vergroten, wat wordt hierin gemist en hoe kunnen we dit gat op vullen?
Om hierdoor een marginale positie in onze samenleving te voorkomen, dus het voorkomen van:
• niet kunnen realiseren van aspiraties en dromen,
• onthechting,
• ontevredenheid,
• gevoel van onveiligheid,
• oppositioneel,
• teruggetrokken en/of excessief gedrag,
• vluchtgedrag in drank/drugs/criminaliteit/prostitutie,
• een verhoogd risico op blijvende (psychische) problemen,
• ontwikkelingsachterstanden
9
Werkgroep Weerbaarheid
| 15 oktober 2018
1. Werken aan de toekomst van de jongere – Toekomstvisietraining (TT): De jongeren helpen om hun blik op de toekomst te richten en om de realiteit onder ogen te zien
2. Creëren van betrokken professionals met voldoende kennis over het land van herkomst, vluchtroute en de cultuur van de
statushouders met wie ze werken
Voorlichtingsavond voor 100+ betrokken professionals en vrijwilligers in Zutphen
Mei 2017 Werkgroep Weerbaarheid komt met
voorstel bestaand uit 4 onderdelen:
3. Preventie psychosociale problematiek
Vaardigheidstrainingen gericht op stressreductie, verwerking van levenservaringen, bevorderen van geestelijke gezondheid op ISK
4. Preventie Verslaving- en middelengebruik
Geven van voorlichting over middelengebruik en evt. een spreekuur op het ISK
De gemeente Zutphen geeft september 2017 groen licht om deze 4 adviezen uit te voeren – 4 pilots
17 Eritrese en 17 Syrische jongeren 1. Activatie van dromen en doelen:
- theater/spel,
- oefenen met presenteren
- kijken naar verschillen tussen land van herkomst en Nederland 2. Rolmodellen
3. Bedrijfsbezoeken
4. Maken van een toekomstplan
Huiswerk maken samen met huiswerkcoaches Lesmap in NL en eigen taal
12
Toekomstvisietraining voor 34 jongeren
15 oktober 2018
Resultaten
• Bedrijfsbezoeken werden door beide groepen het best gewaardeerd
• Meer beeld bij wat mogelijk is in Nederland en qua beroep
• Zelfvertrouwen is gestegen
• Trots op hun presentatie
• Zaadje is gezaaid, moet water blijven krijgen
• Groot verschil tussen Eritrese en Syrische groep
15 oktober 2018 13
De te nemen hobbels bij de Eritrese groep in de Toekomstvisietraining:
• Weinig innerlijke drive
• Nauwelijks passie te zien
• Slechte concentratie
• Sommigen gaven aan hun doel al te hebben bereikt door in Nederland te zijn aangekomen
• Anderen hadden maar één doel: hun familie naar Nederland halen
• Neiging tot afzeggen of niet op komen dagen, zowel bij training als bij het huiswerk maken
• De begeleiding kostte de huiswerkcoaches veel moeite en energie
15 oktober 2018 14
Training stressreductie - GGNet
• Vond plaats op ISK
• In 2 groepen – 19 leerlingen
• Training op een creatieve interactieve manier
• Rond het levensverhaal: Herinnering aan land van
herkomst toen het nog goed was – hoe was het er tussenin – hoe is het in Nederland voor jou
• Training werd positief gewaardeerd: vooral meer inzicht in stress, spanning en ontspanning, zorgen delen met elkaar
15 oktober 2018 15
Gastlessen middelengebruik Tactus
• Uitleg over wetgeving rond middelen
• Soorten middelen
• Alcohol
• Cannabis
• Roken
• Gamen
• Telefoon
• Gokken
• Goed ontvangen
• Inbedden in programma ISK?
15 oktober 2018 16
Inzichten en aanbevelingen
• Hoe meer maatwerk hoe beter en een ketenaanpak
• Dat beide groepen zo verschillend reageerden bevestigt bovenstaande
• Centraal aanspreekpunt in de gemeente zou wenselijk zijn
• Deze figuur vormt de verbinding tussen alle instanties die betrokken zijn en heeft korte lijnen
• Hierdoor wordt de ketenaanpak gewaarborgd
• Sociaal netwerk rondom Eritrese jongere uitbreiden gericht op het opbouwen van een persoonlijk contact, waardoor er naast meer vertrouwen een morele verplichting groeit om afspraken na te komen
• Elke jongere een buddy geven; 2de families zoeken waar ze af en toe kunnen deelnemen aan gewoon gezinsleven
• Continuïteit bieden: mensen komen en gaan, dit doet ze verdriet
15 oktober 2018 17
Vervolg inzichten en aanbevelingen
• Stress reductie middels sport, spel, delen van verhalen
• Aan de hand nemen, agenda leren voeren, reëel beeld geven van wat zelf kunnen doen
• Voorkomen van taalstilstand: zomerprogramma bieden gedurende de zomervakantie
• Taalstages regelen
• Rolmodellen creëren/zoeken
• Indien trauma verwerking op de voorgrond staat, hier ondersteuning bij zoeken
• Stressreductie training + middelen gebruik inbedden in programma ISK
• Regelmatiger afstemming met de betrokken instanties (van de pilots)
15 oktober 2018 18
• Er is nog geen duidelijkheid over het vervolg van de Toekomstvisietraining en de andere 3 pilots
• Bal ligt weer bij de gemeente - overleg in kleinere groep:
Gemeente Zutphen - ISK – Buddy to buddy – VW – Coördinator TT
• Wel vervolgtraject voor 8 van de Eritrese meisjes uit de TT op ISK (Extra praktijkonderwijs 9 maanden plus psychosociale
ondersteuning)
• ESK extra jaar taalonderwijs ontwikkeld door ROC en ISK
• Huidig bijkomend aandachtspunt: kinderen verwesteren sneller dan de ouders. Ouders vallen terug op hun eigen cultuur. Zorgt voor conflict en vervreemding.
19
Wat is het vervolg?
15 oktober 2018
Sleutels tot succes
Doelgroep kennen: de nieuwe Nederlanders
15 oktober 2018 20
• Er wordt veel aandacht geïnvesteerd om de doelgroep steeds beter te begrijpen. Zowel wat betreft land van herkomst als op individueel niveau.
• Vertrouwen opbouwen staat centraal.
• Verschillende betrokken instanties werken hierin samen (Buddy to buddy, High5, VW, Plein etc.)
• Centrale aanspreekfiguren hebben die de doelgroep en hun leefwereld goed kennen en iedereen uit de keten blijven
betrekken en verantwoordelijkheid nemen om kartrekker te zijn (projectleiders). Deels door gemeente gesteund – gefinancierd.
• Gemeente Zutphen stimuleert ketenaanpak en faciliteert/initieert indien nodig: 2 ambtenaren verantwoordelijk voor de
statushouders in Zutphen.
• De gemeente Zutphen heeft oprecht de wens dat statushouders een goed begin kunnen maken, denkt hierdoor na over beleid wat gebaseerd is op de ervaring van de statushouder
• Gemeente Zutphen wil zelf zo min mogelijk uitvoeren, maar staat erg open voor initiatieven van burgers en organisaties.
• De gemeente luistert naar waar de energie hoog is en is bereid om de nek uit te steken, om uit te testen.
• De gemeente blijft investeren, denkt in lange termijn
21
Sleutels tot succes
Gemeente
15 oktober 2018
• Zutphen heeft een groot netwerk van ondernemende burgers, vrijwilligersorganisaties, hulpverlening organisaties en bedrijven die elkaar weten te vinden
• Er wordt gekeken naar mogelijkheden en naar de bedoeling
• Er is bereidheid om samen te werken; hierdoor ontstaat synergie
• Zutphen heeft iets speciaals: Het is een ondernemende
gemeente waar mensen elkaar tegen komen op straat, zaken bespreken en tot actie overgaan
22
Sleutels tot succes
Netwerk burgers-hulpverlening-bedrijven
| 15 oktober 2018
