Belastingdienst
m
Ex partners
Bestuurlijk overleg
11 oktober 2021
Toeslagen
Eetosrin^dicnst
Concept
Opiegger | Belangrijkste bespreekpunten ex partner regeling
Financiele tegemoetkoming
• In
het voortraject
isonderzoek gedaan
naar varianten voorde financiele regeling die uitlegbaar uitvoerbaar
enjuridisch houdbaar zijn Toegang
totfinanciele regeling leidt
inde huidige uitwerking ook
tottoegang
totde schuldhulp regeling
metals doel alle
expartners die hebben gedeeld
inhet leed
te compenseren• Er
zijn opties
onderzocht van mediation expartner regelt
het zelf metvoormalig partner
individuee maatwerk eenhoge drempel
omalleen
schrijnende
situaties tehelpen
eenproportionele regeling
standaardformule en eengenerieke regeling
Voor de varianten wordtverwezen naar de
appendix
• Hoewel de maatwerk
regeling goed
scoorde op veleaspecten
leidt dezeoptie
tot een intensievebelasting
van deuitvoering
waardoor deze velejaren
zou beslaan en geen snel herstelgeboden
wordt• Om die redenen is als
bijiage bij
de 7® VRT als voorkeursdenkrichting
van het kabinet eengenerieke regeling gepresenteerd
zieappendix
1
• In de
huidige uitwerking
is via de definitie van dedoelgroep
eeninperking gemaakt
om die ouders tehelpen
waarvan hetaannemelijk
isdat
zij
zelf of via de zorg voor eengezamenlijk
kind de effecten van deterugvordering
hebben ondervonden extoeslag partners
dietenminste 1
jaar
na de eersteterugvordering
nogtoeslagpartner
waren of diepartner
warengedurende
hetjaar
waar deterugvordering
op toeziet en een
gezamenlijk
kind hadden die in het huishouden van detoeslagpartner Zij ontvangen
een forfaitairbedrag
van 10 000euro omdat er in deze
uitwerking
vanuit wordt gegaan dat deverhouding
tussen expartners
in de meestegevallen
nietzodanig
is dat totonderlinge verrekening
van de 30kplaatsvindt
en er schade welaannemelijk
is• Dit
huidige
voorstel voor de financieletegemoetkoming
moeten weafwegen tegen
eenmogelijk
alternatief mettriage
om zwaarstegedupeerde
uit te filteren2
Opiegger | Belangrijkste bespreekpunten ex partner regeling
Schuldenaanpak
• Een deel van de schulden van ex
partners
zullen wordenopgelost
als de aanvragentoegang krijgt
tot deschuldenaanpak
Dit betreft deschulden waarvoor
zij
sannenhoofdelijk aansprakelijk zijn
• Een ex
partner
heeftmogelijk
nog andere schulden diegerelateerd zijn
aantoeslagen
zoais schuidengemaakt
op eerderegezameniijke
schulden af te lossen of schulden
gemaakt
omdat de expartner
ook nascheiding bijdroeg
aan hetterug
betalen van deterugvorderingen
Er kunnen ook schuiden
zijn
die nietgerelateerd zijn
aantoeslagen
• Het onderscheid tussen de soorten schulden is echter in de
praktijk buitengewoon ingewikkeld
om te maken In deschuldenaanpak
vooraanvragers en diens
huidige partner
wordt dit onderscheid dan ook nietgemaakt
• Zodoende is er een keuze tussen een
generieke schuldenregeling
alsgenoegdoening
of geenschuldenaanpak
•
Daarbij
is er nog wel eenmogelijkheid
om als een alternatieveopiossing
mettriage
om de zwaarstgedupeerde
in beeld tekrijgen
haalbaar
lijkt
dezeschuldenaanpak
selectiever aan te bieden4 Toesiagen Belastingdienst
Concept
I
L
Samenvatting
1 Herdefiniering
expartner
2 Causaliteit schulden
3 Benaderen
expartners micro
macroTijdslijn
Inhoud van dit docunnent
4
Context Waar staan we nu
Gekozen richting in 7^ VGR Openstaande vragen ter bespreking
Sinds februari wordt
gewerkt
een aan expartner regeling
om depositie
van extoeslagpartners
hierna expartner
tewaarborgen Uitgangspunt hierbij
is dat we de expartner
zien aisgedupeerde
Het
huidig gebrek
aanerkenning
alsgedupeerde
en eenschuldenaanpak zijn grote pijnpunten bij
expartners
Ook is hetmoeten verdelen van de
hersteibedragen
vaak eenpijnlijk
ensoms
bijna onmogelijk
proces Zieappendix
1 voor totaaloverzicht van de
opties
envoorgesteide richting
in de 7® VGRIn
overieg
met de Tweede Kamer is devoorgenoemde richting gekozen
Echterbij
het verder vormgeven van deregeling spelen
nog een aantai
openstaande
vragen1 Definitie Uit een recente data
anaiyse blijkt
dat er eenaanzieniijk
deel ongeveer 1 3 van de expartners
die zich zelf hebbengemeld bij
UHT onder dehuidige
definitie niet inaanmerking
zou komen voor deregeling Bovengenoemde
redenen ieiden tot de vraag of we de
gedupeerde
die we op het oog hebbenhelpen
2 Causaliteit
schuldenaanpak
In de 7® VGR isvoorgesteid
eenschuldenaanpak
voor expartners
te verkennen met alleen schulden die een causaal verband houden met KOT De vraag is of eendergelijke aanpak uitlegbaar
en uitvoerbaar is3 Benaderen ouders De vraag is of voor de ex
partner regeling
ouders pro actief benaderd moeten worden of dat
zij
zichzelf kunnen aanmelden voor deregeling
wanneerzij
zichgedupeerd
voelen Daarom is een ex
partnerregeling voorgesteid
bestaande uitdrie
componenten
1
Erkenning
alsgedupeerde
metvrijstelling
vanmogelijk
verdeelde
compensate
voorvermogenstoetsen
en bredehulp
vanuit
gemeenten
entoegang
tot CommissieWerkelijke
Schade
2 Een
schuldenaanpak vergelijkbaar
met die vanhuidige partners
vangedupeerde
aanvragersUitgangspunt
isdaarbij
wel dat
enige koppeling
wordtaangebracht
tussen de schuldenen de initiele KOT
problematiek Bij uitwerking
wordtmeegenomen of dit recht doet aan de
complexe
situatie van deex
partners
en of dit haalbaar is3 Een uniform forfaitair
bedrag
van €10k voor alle ex-partners
om tewaarborgen
dat alle expartners
een financieletegemoetkoming ontvangen Waarbij
de expartners
uiteraard hetgeheie bedrag
van aanvrager en expartner
kunnenEerder ontstond een vraag over het vormgeven van een
aparte
hardheidsclausule Daarover hoeft geen
beslissing
genomen te worden Ter info Wanneerde expartnerregeling
in een beleidsbesluit opgenomen is biedt artikel 4 84 Awb de mogelijkheid om aan schrijnende situaties tegemoet te komen Vanafopname van de regeling in de Awir biedt artikel 47 de mogelijkheid via een beleidsregel aan schrijnende situaties tegemoet te komen Bijverwachting van veel schrijnende situaties die nietonder de regeling valien
Toeslagen Eetosrin^dicnst
Concept
Context I Kader waarbinnen we de regeling vormgeven
Uitgangspunten ex partnerregeling
ledere
opiossing
moetrechtmatig zijn
De ex
partnerregeling
moet zoingericht
worden dat het inovereenstemming
is met degeldende regels
en besluiten er moet dus eensluitende definitie in de
regeling
worden opgenomen zodatgetoetst
kan worden wie wel niet inaanmerking
komt Daarnaast moet deregeling tegemoet
te komen aan hetgelijkheidsbeginsel
deregeling
moet op eengelijke
manier worden vormgegeven als deregeling
voorgelijke gedupeerden
Tot slot moet deopiossing budgettair comptabel rechtmatig zijn waarbij
hetparlement tijdig goedkeuring geeft
enzorgvuldige verantwoording plaatsvindt
ledere
opiossing
moet uitvoerbaarzijn
Opiossingen
moeten technisch uitvoerbaarzijn bijvoorbeeld
causaliteitbij
schulden moetonomstotelijk
vast te stellenzijn
en eenopiossing
bieden binnen een afzienbaretermijn
ledere
opiossing
moetuitlegbaar zijn
Om
uitlegbaar
tezijn
moet eenopiossing
1daadwerkelijk bijdragen
aan hetopiossen
van hetoorspronkelijke probleem opiossing
biedenvoor
bijdrage
leveren aan herstel vangedupeerde
expartners waarbij
we ervoor kiezen dat we liever ouders overcompenseren dan onder compenseren 2 consistentzijn
met eerder genomen besluiten verschillen tussen ouders die expartner zijn
t o v ouders diehuidige partner zijn zijn
aileenuitlegbaar
als ze ook op een andere maniergedupeerd zijn
Tot slot moet deregeling
ookuitlegbaar zijn tegenover
desamenleving
6
Samenvatting | Voorstel open vragen
1
Herdefiniering
expartner
Pagina We willen zorgen vooradequaat
herstelovercompensatie
voorkomen entegelijkertijd
recht doen aan eengrote
varieteit aan expartner
situaties Onder andere heeft de dataanalyse
de vraag latenopspelen
of de definitie wel iedereen diegedupeerd
ishelpt
We definieren een expartner
als eenvoormalig toeslagpartner
Awir van degedupeerde
aanvrager die op moment van uitbetalen van de€30k niet meer samen is met de
gedupeerde
aanvrager Een expartner
die niet meer samen istijdens
deterugvordering
maar wienseigen
kinderenin een huishouden met schuiden
opgroeien
zai echter ookaannemeiijk
financieei nadeei hebben ondervonden Om te zorgen dat alie ex partnerswaarvoor de
regeling
bedoeld is inaanmerking
komen is het voorstel de definitie aan te passen naar A i BA Ex
partner
wastoesiagpartner
van degedupeerde
aanvrager voor minstens Hr na de eerste teruavorderino ~8 000 11 000 mensenB Of was
toeslagpartner
van degedupeerde
aanvrager in het 1aar waarop de KOT teruavorderina toeziet d w z wastoeslagpartner bij
de KOT aanvraag en de onterechte KOT teruavorderina had betrekkina op het kind van de ex oartner^ ~3 400 5 100 mensenNB Deze definitie
lijkt
op voorhandgoed
uitvoerbaar maarvergt
uiteraard nog eenuitgebreidere uitvoeringstoets
2 Causaliteitvan schuiden {Paginaio Het
bepalen
van causaiiteit tussen schuiden enproblemen
met KOT is onderzocht en ismoeiiijk
uitvoerbaaren
moeiiijk uitlegbaar gebieken
Uitvoerbaarheid komt in hetgeding
vanwege o a traceerbaarheid van schuiden en het werken metbewijslast Uitlegbaarheid
isonmogeiijk
omdatuitieg
overwelke schuiden waarom wei niet meegenomen wordenaitijd
zalafwijken
van wat in de ogen van degedupeerde
expartner rechtvaardig
isBij gedupeerde
aanvragers en hunhuidige toesiagpartner
wordt om de nieuwe start teverwezeniijken
de causaiiteit tussen de schuiden en deprobiemen
met KOTiosgeiaten
Hetdoei van deschuidenaanpak
voor ex partners is dat ookzij
een nieuwe start kunnen makenRekening
houdend met hetgelijkheidsbeginsel uitlegbaarheid
en uitvoerbaarheid van causaiiteit en het doei van deregeling
is het voorstel om deex
partner
net ais de nieuwepartner
van de aanvrager helemaal mee te nemen in deschuidenaanpak
We kiezen erdaarbij
voor om nieuwepartners
van ex
partners
geenschuidenaanpak
te bieden omdat deze verderverwijderd
stonden van deproblemen
3 Benaderen ex
partners
macro micro tPagma i4 We willen zorgen voor een doeltreffende entransparante benaderingswijze
die inlijn
is metandere
regelingen
Hetvoorstel is daarom eenbenadering
op micro en macro niveau Dit bestaat uit hetopenbaar
maken van deregeling
een loketopenstellen
en hetproactief
benaderen van alie expartners
waarvan we vermoeden dat zegedupeerd zijn
Openig momentop ofna het momentvan terugvordering mitshet partnerschapminimaal eenjaarheeftgeduurd Hetpartnerschapkan dan dus ook openig momentna de terugvordering zijngestart Ermoetin iedergevai eenterugvordering openhebbengestaantijdenshetsamenzijn
Toeslagen Eetosrin^dicnst
Concept
Samenvatting | Genomen stappen voor beantwoorden van vragen
Werkgroepoverleg
Om een
perspectief
te bieden opopenstaande
vragen is door eengecommitteerde werkgroep
SR B UHT SZW FEZ C Rgebruik gemaakt
van een dataanalyse
en is ergesproken
met ex partners Uit de dezeanalyse
en degesprekken
komt naar voren dat ex partners veelal opdagelijkse
basis meedelen met deproblematiek
rondom dekinderopvangtoeslag
als lid van het huishouden Vooreen deel van deex partners hield ook na eenscheiding
het leed aan ze blevenbijvoorbeeld
meebetalen aan deafhandeling
van deterugvorderingen
en of ervaarden mentale klachten en stressData
analyse
Uit eerdere data
analyse
komt een grote diversiteit in situaties naar voren Daaruitblijkt
tevens dat er eenaanzienlijk
deel ongeveer 1 3 van de ex partners die zich zelf hebbengemeld bij
UHT onder dehuidige
definitie nietinaanmerking
zouden komen voor deregeling
De dataanalyse
is medeaanieiding
totonderzoek naarof de definitie wei iedereen die
gedupeerd
ishelpt
Op
dit momentloopt
er eensteekproef
om vast te stellen of de groep ex partnerwastoeslagpartner bij
de KOT aanvraagen de onterechte KOTterugvordering
hadbetrekking
op het kind van de expartner in depraktijk gedupeerd blijkt
Gesprekken
metex partners en individuelegevallen
Het
bekijken
van individuelegevallen
en hetspreken
met ouders leidt tot het inzicht dat er een grote diversiteit is aan situaties In heel veel situaties hebben aanvrager en ex partner besloten samen voor de kinderenblijven
zorgen en zich samen in te zetten vooropiossen
van de onterechte KOTvordering
Dit isniet een
bepaalde
groep ditgeldt
voor• ex partners die
toeslagpartner
waren tiidens de aanvraao en ook 1 iaartiidens de teruavorderina• ex partners dieaeen toeslaapartner waren tiidens de aanvraao en wel 1 iaarna de teruavorderina
• ex partnersdie toeslaapartnerwaren tiidens de aanvraaa maarniet 1 iaartiidens de teruavorderino
Van de ouders die we hebben
gesproken
horen we veeluiteenlopende
situaties dat ze nog steeds wachten op eenadequaat
herstel en dat hunproblemen
verre van
opgelost zijn
Van de groep ex partners die aeentoeslagpartner
warentijdens
de aanvraag en ook niet voor 1jaar
na deterugvordering
kangezegd
worden dat zij te kort onderdeel hebbenuitgemaakt
van het huishouden omgedupeerd
tezijnVanuitde
werkgroep
is het voorstel om voorde groep die eerder buiten de definitie zou vallen waarvan hetaannemelijk
is dat een deel welgedupeerd
isde groep expartnersdie
toeslaapartner
waren tiidens de aanvraaa maarniet 1 iaartiidens de teruavorderina eenafbakening
te makenEen ex partner wiens
eigen
kinderen in een huishouden met schuiden opgroeien zal snelleraannemelijk
financieel nadeel hebben ondervonden Dit ismakkelijk
aan te tonen indien ouders financieleafspraken
hebbengemaakt
over deopvoeding
van de kinderen enverplicht
ingeval
van eenechtscheiding
of hetbeeindigen
vangeregistreerd partnerschap
GP De groep ex partners zonder eendergelijke
overeenkomst kunnen we uitsluiten dan wel laten aantonen in hoeverrezij
eenbijdrage
hebbengeleverd
Hiervoor dienenobjectieve
criteria voor wordenopgesteld
We kunnen ook inzijn algemeenheid
aannemen dat iemandzijn eigen
kroost niet in de steek laat Dit leidt danontegenzeggelijk
tot een zekereovercompensatie
maardiebijvangst
tenopzichte
van of hetuitsluiten of de
hoge uitvoehngslasten waarbij
de vraag is hoewenselijk
het is Dit isgedeeltelijk
inherent aan het niet kunnen bieden van maatwerk8
Beslispunt 1 | Herdefiniering begrip ex partner
Voor
wie de regeling
open staatliggen drie opties
optafel
A
Vasthouden
aande huidige definitie
Expartner
wastoeslagpartner
vande gedupeerde
aanvraaer voorminstens Hrna de eerste teruavorderinaSchatting
^8 000 11 000 expartners
vallen in definitiebudgettair
~ €280 €385 min©Voorkomt overcompensatie
QGeen erkenning
vangedupeerdheid bij
deel van expartners
die wel in zekere mategedupeerd zijn
^Deel
van de expartners
die zichgemeld
heeft wordt nietgeholpen
B Nieuwe definitie aannemen met
inachtneming
van eendrempel
vanhulp bij terugvordering Schatting afhankelijk
vandrempel
0Voorkomt overcompensatie
alleen herstel voor expartners
dieaannemelijk aanzienlijk
hebbenbijgedragen
aanopiossen
van
problemen
O
Meer druk op uitvoerder beoordelen welke expartners
wel niet inaanmerking
komen enprobleem
vanbewijslast
O
Alles of nietssysteem waarbij
deelgedupeerden
niksontvangt
met een arbitraire enpolitiek
kwets rekbaredrempel I
C Hanteren van nieuwedefinitie
Expartner
wastoeslagpartner
vangedupeerde
aanvrager voor minstensiir
na de eersteI
teruavorderina of in het iaar waarop de KOT teruavorderina toezieten de onterechte KOT teruavorderina had betrekkina opO Hulp
vooralle
expartners die langer dan
1jaar
samenzijn geweest
nahet
aanvragen van KOTQ Hulp
voor degrootste
groepgedupeerde
expartners
0
Risico vanovercompensatie
ooktegemoetkoming
voor groep expartners
die niet heeftbijgedragen
aanopiossen
vanproblemen
voor het huishoudenO
Dfuk op UHT en CWS voor het uitvoerengrote
groepgedupeerden
io
lO
I TV
IfD
jro
ftC
Qrc
n 7
3 lO
De aantallenzijn schattingenenbevatten onzekerheden
bijv °odatdaadwerkelijk gedupeerd blijkttezijn dat schulden heeft hoogteschulden
1 We hanteren hierbij de bredere definitievandefinitie kind waarbijkind nietaileen biologisch kind is zie bijiage2 etc
Ramingen pubfiekeschuldenzijnconcept enworden nog naderuitgewerkt bij respectievelijke departementen Deel van publieke schulden wordentevens
kwijtgescholdenvia aanvrager
Van dezeex partners ontvangt 5 al herstel als tweede aanvrager Vanuit deaanmeldingen zelfmeldersblijktdat~ 64 gedupeerd is Aantalex partnersdat dusgeholpenwordt isbijoptieA 0 95 0 64 8000 tot 0 95 0 64 11000 4900 6700 mensen
Aantalex partnersdat dusgeholpenwordtisbijoptieB 0 95 0 64 11400 tot 0 95 0 64 16100 7000 9800 mensen
Toeslagen Eetosrin^dicnst
Concept
Definitie | Voorbeelden illustratieve uitwerking van opties
Voorbeeld casus in 2012 is een KOT
beschikking afgegeven
In 2016 is dezeteruggevorderd
In 2021ontvangt
de aanvrager herstel Toegang onder definitie A B i toeslagpartnervandegedupeerde|
aanvragerinhetjaarwaarop de
|
terugvorderingtoezieten terugvorderingi betrekkinghadopeigen kind ofvoor i
minstens Ijrnadeterugvordering
j
Toegangonder definitie A
toeslagpartnervan de gedupeerdeaanvrager
voorminstens1jrna de terugvordering
Toegang onder definitie B
toeslagpartnervan de gedupeerdeaanvragerin hetjaarwaarop de terugvorderingtoeziet
Aanvullingop definitie B En de onterechte KOT
terugvorderinghad betrekkingop het kind
vande expartner
Fictieve ex partners iiiustratief niet uitputtend
Ex partner waswei toesiagpartnervan aanvrager in 2012 maar wasgeentoesiagpartnervoor 1 jr na
moment van de terugvordering wei medeaansprakelijk
voorterugvordering
Bijv gescheiden in 2013 2014 2015 of 2016
Risicoopovercompensatie
i
o 0 E 0
iToegang mits eigen kind
Toegangmitseigen kind i
f■ oo
i Ex partner waswei toesiagpartnervan aanvrager in
2012 en was 66k nog steeds toesiagpartnervoor l i jaarna de terugvordering wei medeaansprakeiijkvoor terugvordering
Bijv gescheiden in 2018 2019 of 2020
fD
0 0 0 0 i
iVrtCLfCi
nEx partner wasgeen toeslagpartnervan aanvragerin 3
2012 maarwei voor 1 jaarna momentvande terugvordering nietmedeaansprakelijk voor terugvordering
Bijv koppei geworden in 2014 gescheiden in 2018 of koppei geworden in2018 en gescheiden
in 2020
3 Q
o o
0 0
i1 Ex partner wasgeen toeslagpartnervan aanvragerin
2021 en ooknietvoor 1 jaarna momentvan de terugvordering
Bijv koppei geworden in 2013 gescheiden in 2015 Bijv informele relaties nooit sprakevan
toeslagpartners
o o o o
i10
Beslispunt 2 | Schuldenaanpak
Voor de
schuldenaanpak
hebben naast hethuidige
voorstel vier andereopties
op tafelgelegen
A Geen
schuldenaanpak
O
Voorkomtovercompensatie
O
Geen nieuwe start voor expartners
en niet consistent metbehandeling
vanhuidige partners
B
Light schuldenaanpak bijv
alleenkwijtschelding
schulden die voortkomen uitverdeling
van de boedelO
Voorkomtovercompensatie
alleenkwijtschelding
van schulden metaannemeiijk
causaal verband^
Geen nieuwe start voor expartners
en niet consistent metbehandeling
vanhuidige partners
^ Lastig
uitvoerbaarmoeilijk terug
te halen en te beoordelen welke schulden wel niet inaanmerking
komenC
Schuldenaanpak
voorschulden die zijn
ontstaantijdens
en nahet samenzijn worden deels al kwijtgescholden door reguliere aanpak
©
Voorkomtovercompensatie
alleenschuldenaanpak
voor schulden dietijdens
en na hetsamenzijn zijn
ontstaan©
Voldoetbeperkt
aan wens van causaliteit^
Geen nieuwe start voor expartners
en niet consistent metbehandeling
vanhuidige partners
0
Iscomplex
vooruitvoeringsorganisatie
beoordelen welke schulden inaanmerking
komen wanneer diezijn
ontstaan[
D Normaleschuldenaanpak
zoals die vanhuidige partners
vangedupeerde
aanvragersNieuwe start voor alle ex
partners
Helpt
metopiossen
van eerdere schulden die vanwegeproblematiek
nog open staanGelijke behandeling
van expartner
en nieuwepartner
van aanvragerRisico van
overcompensatie
schulden worden nietexpliciet gerelateerd
aan KOTproblematiek
© Vraagt
omvergroting uitvoeringscapaciteit grote
groepgedupeerden
E
Schuldenaanpak
zoaisgedupeerde
aanvragerkwijtschelding publiek opiossing privaat
voor de expartner
en diens nieuwepartner
©
Nieuwe start voor expartner
op niveau van het huishouden© Mogelijk grote overcompensatie waarbij
we ouders meenemen die veel kleinere kans hebbengehad geraakt
te worden door de KOTproblematiek
©
Verschil met huishoudens die welbij
elkaargebleven zijn
wordt heelgroot
I
Voorgestelde richting ■Q
Toeslagen Eetosrin^dicnst
Concept
Complexe afweging tussen opties voor schuldenaanpak
LEGENDA
Houdbaarheid
Uitlegbaarheid
UitvoerbaarheidAantrekkelijkst Adequate financiele
opiossingvoorgedup ex- partners
Proportionaliteit beperkenvan overcompensatie
Relatieve uitvoerbaarheid
voorUHT Minderaantrekkeiijk
Juridische houdbaarheid
Onaantrekkefijkst Geen
schuldenaanpak
Verschilex partner huidigepartner
Light
schuldenaanpak
verdelen boedel Bepalen bedrao islastig anlastig nit
te leggen
Verschilex partner8ihuidigepartner Geen nieuwestart
Schuldenaanpak schulden van
samenzijn Bepalen bedrao Islastig en iastig nit ii9
te leggen i9
Verschil ex partner huidigepartner Geen nieuwe start
n
o■Schuldenaanpak izoals huidige
partner aanvrager
vQ I
Gelijke behandeiing ex partner partner
Sommigeschulden niet direct
resultaat vanKOT in
ki
Schuldenaanpak 12 zoals aanvragerI—
13 HD
L_
Schulden nieuwe partnerlosvan problematiek
Verschil ex partner huidigepartner Nieuwe startopniveau huishouden
12
Achtergrond | Schulden van ex partners 1 2
Het doel van de
schuldenaanpak
voor expartners
is om ze een nieuwe start te geven De wens is om te onderzoeken of causaliteit hanteren in dezeschuldenaanpak
daarinmogelijk
is Die komt voort vanuit degedachte
dat schulden van expartners
die niet te relaterenzijn
aan de KOTproblematiek
niet moeten wordenkwijtgescholden
Deze schulden staannamelijk
te ver van teproblematiek
af en ergaat
geengedupeerdheid
vanuit De wens is naar de kamergecommuniceerd
enrichting
onze ministerEr is Op twee manieren onderzocht of het
mogelijk
is om causaliteit mee te nemenbij
deschuldenaanpak
Allereerst isgekeken
of hetmogelijk
is om causaliteit vast te stellen op individueel niveau Daarnaast isgekeken
of het uitsluiten vanbepaalde
groepen schulden een
opiossing
kan biedenCausaliteit vaststellen op individueel niveau
Een
causaliteitsprincipe
meenemen op individueel niveaublijkt
om meerdere redenen ergmoeilijk
uitvoerbaar tezijn
eenprecieze
en sluitende definitie van causaliteit van schulden met KOTproblematiek
isonmogelijk
Daarnaast is er eenprobleem
van traceerbaarheidvan schulden vb een ex
partner
kan eerdere door KOT ontstane schulden hebben afbetaald met een creditcard welke latergefaseerd
is afbetaald methulp
van anderen Een anderprobleem
is dat er moet wordengewerkt
metbewijslast
waaruitblijkt
datbepaalde
schulden voortkomen uitproblemen
met KOT Het aanleveren controleren en of beoordelen vanbewijslast
is voor eenuitvoeringsorganisatie
niet alleen erg arbeidsintensief metlange wachttijden
totgevolg
maar is ook slechtuitlegbaar
en zal in veelgevallen
leiden tot eencyclus
van bezwaar en discussieUitsluiten van
bepaalde
soorten schuldenHet is de
bedoeling
om schulden dieonmogelijk
te relaterenzijn
aan de KOTproblematiek
nietkwijt
te schelden Daarom is hetinteressant uit te zoeken welke
overwegingen bij
diebenadering
uitsluiten van schulden die niet te relaterenzijn
aan KOTproblematiek
een rolspelen
Het is vanwege meerdere redenen erglastig
om voor dezebenadering
te kiezen er is eengrote
diversiteit in situaties soorten schulden enafspraken bij
het uit elkaar gaanOp
devolgende pagina
is de diversiteit aan situatiesgeillustreerd
Toeslagen Eetosrin^dicnst
Concept
Achtergrond | Schulden van ex partners 2 2
Als we willen kijken naar de opties om bepaalde soorten schulden uittesluiten van de schuldenaanpak is het belangrijkte weten welke types schulden we kunnen onderscheiden en wat daar op dit moment al mee gebeurt
In
principe
valt er eenonderscheid te maken tussen drie soorten schulden1 Schulden die
zijn
ontstaan voor deperiode
vansamenzijn
Schulden kunnenonmogelijk
voortkomen uitde KOTproblematiek
wanneer ze zijn ontstaanvoor toeslagen Erziteen vanzelfsprekendheid in de gedachte dat de schuldenaanpakzlch niet moet richten op deze soort schuld Het eerste probleem bij deze schulden is dat het aflossen van deze schulden in veel
gevallen bemoeilijkt
is door de KOTproblematiek
Een anderprobleem hierbij
is dateen schuld vanuit deperiode
voor het samenzijn in veelgevallen
door samenzijn wordt meegenomen naardegezamenlijke aansprakelijkheid
Alswe deze schulden nIet meenemen ontstaat ertevens eenongelijkheid
tussen detoeslagpartner
en de extoeslagpartner
2 Schulden waarvoor ex partner en aanvrager gezamenlijk aansprakelijk zijn Aangezien een ex toeslagpartner samen isgeweest meteen aanvrager is
een voor de hand
liggende gedachte
dat schulden n a v onterechteterugvorderingen
reeds wordenkwijtgescholden
door dereguliere regeling
We zien In depraktijk
dat hiergeeneenduidigheid
in is er isnameiijk
een grote varieteit in situatiesbij
het aangaan van de schuld enbij
het uit elkaar gaan die het ingewikkeld maakt welke hieronder verder worden toegelicht3 Schulden die zijn ontstaan nadat men uit elkaar is Bij een scheiding houden financiele problemen nietop we zien dat een ex partner de ene schuld vaak afbetaalt door het aangaan van een nieuweschuld of datze
bijvoorbeeld
te makenkrijgen
metbeslagleggingen
Wanneer men uit elkaargaat wordendaarbij
vaak afspraken gemaaktover het verdelen van schulden Door het scheiden komen ex partners dus vaakjuist extra in de financiele problemen Van de financiele problemen dieex partners dan hebben zou gezegd kunnen worden dat die resultaat zijn van de KOT problematiek
Schulden en aansprakelijkheid bij uit elkaar gaan
Erzijn een aantal factoren dievan invioed zijn op de verdeling van schulden of deze nou zijn ontstaan voor tijdens of na hetsamenzijn Voortoeslagen wordt
gekeken
naar eentoeslagpartner vergelijkbaar
met fiscaal partner wat niets zegt overdeburgerlijke
staat van mensen Dieburgerlijke
staat isechtervoor de verdeling van schulden van wezenlijk belang Voorbeelden zijn• Partners kunnen
getrouwd zijn
geweest ofgeregistreerd
partner• Partners waren in
gemeenschap
vangoederen getrouwd
onder koudeuitsluiting
of onderbepaalde
voorwaarden die perkoppel
verschillen• Partners hebben
afspraken gemaakt bij
hetaangaan van de schuldbijvoorbeeld hoofdelijk
ofop naam• Partners hebben
afspraken gemaakt bij
deontbinding
van de relatie over het verdelen van schulden die perkoppel
verschillenbijv
alle schulden door de helft metinstandhouding
vanhoofdelijke aansprakelijkheid
of partner A schuld 1 t m 4 en partner B schuld 5t m 8Samenvattend
• Causaliteit hanteren bij de schuldenaanpak blijkt moeilijk uitvoerbaar vanwege traceerbaarheid van schulden de varieteit in aansprakelijkheid en het werken met
bewijslast
Het is zeer arbeidsintensiefvoor de uitvoerder metlange wachttijden
totgevolg
• Causaliteit hanteren bij de schuldenaanpak blijktdaarnaast moeilijk uitlegbaar Als ergeen duidelijke redenen zijn om ex partners anders te behandelen dan nieuwe partners is hetondoenlijk om een andereschuldenaanpakvorm te geven Dat drulst nameiijk in tegen het gelijkheidsbeginsel Daarnaast zal het in de praktijk leiden in het geval van werken met bewijslast tot een cyclus van bezwaaren discussie welke eindigt In een onrechtmatig gevoel bij gedupeerden
14
Beslispunt 3 | Benaderen
De benadering
van expartners
kan op meerdere manieren worden vormgegevenBenadering
kanplaatsvinden
op macro niveauopenbaar
maker en een loket
regeling openstellen
of zowelopenbaar
maken en loketregeling openstellen
als eenpersoonlijke proactieve benadering
middels een brief
{een
combinatie van macro microVanzelfsprekend
is hetuitgangspunt
dat debenadering
op eentransparante
verifieerbare en uitvoerbare maniergeschiedt
Daarom zal inbeide
gevaiien sprake zijn
van hetopenbaar
maken en een ioketregeiing opensteilen Benaderingen
verschiilen in invioed op een aantaiaspecten
o a risico opovercompensatie
druk op decapaciteit
van deuitvoeringsorganisatie
en het bereiken van dedoeigroep
Voor de
benadering
van expartners liggen
tweeopties
op tafelA
Openbaar
maken en loketregeling openstellen
Macro©Minste
risico opovercompensatie
expartners
die geengedupeerdheid
ervaren maken minder vaakaanspraak
op deregeling
©Minste
druk opcapaciteit
uitvoerder er komt geen taakbij
om te benaderen en groep is kieiner danbij
aiternatief©Risico
opondercompensatie sommige
expartners
ontdekken deregeiing
iaat of niet Voorgestelderjchtlng
v
B^Zowei openbaar
maken en loketregeling openstelien
als eenpersoonliike proactieve benadering
Macro en micro^
boor
benaderen van allegedupeerde
expartners
die we in beeld hebben wordt de zwaarstgedupeerden ais
eerstgefioipen
_ Meest
transparant
aiie expartners
die we in beeld hebben wordenpersoonlijk
benaderd©Alle
expartners
waarvan we vermoeden dat zegedupeerd zijn
worden benaderd voor deregeling
©Meest
inlijn
methandelswijze bij
andereregelingen
©Risico
opovercompensatie
er zullen expartners
benaderd worden die niet ofnauwelijks gedupeerd zijn
ofgedupeerdheid
ervaren©Grootste
druk opcapaciteit uitvoeringsorganisatie grote
groep expartners
►
4
4 Toesiagen Belastingdienst
Concept
I h
I
29 sep 21 Voorleggen
aanstuurgroep
6 okt 21
oBesluiten in stuurgroep
Tiidslijn 11 okt 21
oBesluiten in BO
15 okt 21 ACTH
i
I
26 okt 21 MCTH
L
I
I
1 L
I
16
Appendix 1
Opties en richting in de 7® VGR
Opties
expartnerregeling
4 Toesiagen EeJasrinadienst
Technische Briefing 7® VGR | Opties regeling voor gedupeerde ex partners
Q Geen aparte regeling ex-
partners huidige situatie Q Financiele compensatie
schuldenaanpak
expartner Q Geen financiele compensatie
brede schuldenaanpak
Ex
partner
wastoeslagpartner
van de aanvrager voor minstens 1jaar
na de eersteterugvordering
Deze ex
partners
erkennen we alsgedupeerden
•
Toegang
tot bredehulp bij gemeenten
• De financiele
tegemoetkoming
wordt erkend alscompensatie
voorvermogensvrijsteliing
•
Toegang
tot de commissiewerkelijke
schade CWSHerstei voor huishouden
Aanvrager
en expartner
kunnenonderling hersteibedrag
verdelenEx
partners krijgen
geenaparte erkenning schuldenaanpak
brederehulp bij gemeente
noch een financiele
tegemoetkoming
Ex
partners krijgen toegang
tot decommissie
werkelijke
schade CWSSchuldenaanpak
voor expartner
enwel diens nieuwe
partner Schuldenaanpak
voor expartner
maarniet diens nieuwe
partner
Een uniform forfaitair
bedrag
van€10 000 voor alle ex
partners
Geen forfaitair
bedrag
ouders kunnenhersteibedrag onderling
verdelenUHT kan financiele
compensatie
opmaat toekennen als
tijdens
degemeentelijke ondersteuning blijkt
datsituatie
schrijnend
isTotaal € 420 450 min Totaal € 440 480 min
Voorgestelde richting
kabinetNoot eersteinschattingen obv dehuidigekennis
1 In de uitvoeringstoetszal nader worden onderzocht of het mogelijkisalleen schulden kwijtte schelden die causaal verband houdenmetde KOT problematiek Als dat uitvoerbaaren
wenselijk blijkt zal de financiele uitwerking lageruitvallen 18