Vraag nr. 62
van 21 december 2004
van de heer BART DE WEVER NT2-cursussen – Uitval cursisten
In deze schriftelijke vraag wil ik dieper ingaan op de problematiek van de hoge uitval bij cursussen Nederlands Tweede Taal (NT2).
In sommige centra voor basiseducatie (CBE) klaagt men over de hoge uitval van cursisten NT2. Cursisten die in het begin van de cursus plichtsge-trouw aanwezig zijn, komen na verloop van tijd niet meer of slechts zeer onregelmatig opdagen. Dit heeft vaak te maken met tijdelijke situaties (bv. het vinden van werk, een ziek kind, geen ver-voer, kinderen zijn thuis wegens vakantieperiode, …), maar het heeft soms ook een meer structurele reden (bv. moeilijkheidsgraad van de cursus, slech-te of onvoldoende begeleiding, …).
Om hierop een beter zicht te krijgen, wil ik volgen-de vragen stellen.
1. Wat is de uitval bij de cursisten NT2 die ver-plicht deelnemen ? Zijn er veel mensen die stop-pen ?
Worden deze mensen bestraft en zo ja, hoe ? In hoeveel gevallen is dit reeds gebeurd ?
2. Wat is de uitval bij de niet-verplichte cursisten NT2, opgesplitst tussen de CBE’s en de centra voor volwassenenonderwijs (CVO) ? Kunnen we hierin een dalende trend merken ?
Zijn er grote regionale verschillen ?
3. Heeft de minister een zicht op de achterliggen-de reachterliggen-denen van achterliggen-deze uitval ?
4. Wat denkt de minister hieraan te kunnen doen ? N.B. Deze vraag werd gesteld aan de ministers Vandenbroucke (vraag nr. 62) en Keulen (nr. 72). Gecoördineerd antwoord
1. Op dit moment is de uitval van cursisten NT2 die verplicht deelnemen niet bekend. Dit is te wijten aan het feit dat:
– de cliëntvolgsystemen van de onthaalbu-reaus en de Huizen van het Nederlands nog niet volledig op elkaar afgestemd zijn; – er nog niet overal Huizen van het
Neder-lands zijn waardoor het onthaalbureau per- school en per klas in zijn werkingsgebied een aparte aanwezigheidslijst krijgt;
– het voor de scholen onoverzichtelijk is welke cursist nieuwkomer is én verplicht is de les-sen te volgen.
Op dit moment trachten de administraties Onderwijs, afdeling Volwassenenonderwijs, en Gezin en Maatschappelijk Welzijn, Cel Inbur-gering, in overleg met de onthaalbureaus, de Huizen van het Nederlands en de scholen voor Volwassenenonderwijs een voor iedereen werk-bare manier van registreren te vinden.
Zodra dit opgelost is, kan becijferd worden hoe-veel verplichte cursisten er afgehaakt hebben. Conform artikel 25, § 2 van het decreet van 28 februari 2003 betreffende het Vlaamse inburge-ringsbeleid, worden de dossiers van die cursis-ten aan de bevoegde parketcursis-ten doorgegeven. 2. Cijfers over uitval van cursisten NT2 in de
centra voor volwassenenonderwijs worden bere-kend op basis van de gegevens die de Iinspectie volwassenenonderwijs verzamelt over evaluatie of examens en de slaagpercentages. Deze wor-den jaarlijks opgenomen in het verslag van de onderwijsinspectie (Onderwijsspiegel school-jaar 2002-2003). De inspectie beschikt sinds dit schooljaar ook voor het eerst over cijfers van de modulaire opleidingen in de basiseducatie. Deze cijfers zijn echter nog niet gepubliceerd en zullen deel uitmaken van het evaluatierapport dat de Inspectie Volwassenenonderwijs voorbe-reidt rond de modularisering in de basiseduca-tie. In beide gevallen wordt geen onderscheid gemaakt tussen de nieuwkomers en de oudko-mers.
In de centra voor basiseducatie nam voor de modularisering van het aanbod 66,4% van de ingeschreven cursisten deel aan de opleiding tot het einde. Er was toen geen formele evalua-tie gepland zodat wij dus niet beschikken over evaluatieresultaten. Sinds de invoering van de modulaire structuur zien we een positieve trend en neemt 75,4% van de ingeschreven cursisten deel aan de evaluatie. Van die groep realiseert uiteindelijk 81,5% met succes de beoogde com-petenties.
Hierbij moeten we evenwel vermelden dat als we deze cijfers vergelijken met uitval in ande-re opleidingen en studiegebieden, de cursisten NT2 redelijk goed scoren inzake volgehouden deelname.
3. Het is bijzonder moeilijk om patronen in de uit-val te detecteren. Er zijn bijzonder veelredenen waarom een cursist beslist om niet langer deel te nemen aan de opleiding. Tochkunnen we de oorzaken groeperen in een drietal categorieën. De belangrijkste reden voor uitval ligt in
wij-zigingen in de persoonlijke leef- en beroepssi-tuaties. Zo kan het vinden van werk als gevolg hebben dat men niet meer naar de cursus kan komen. Ook verhuis, ziekte, zwangerschap, enzovoort, vormen vaak de reden waarom men moet stoppen met de opleiding. Men mag ook niet vergeten dat de combinatie van intensieve bijscholing, werken, zorgen voor een gezin, enzovoort in vaak moeilijke omstandigheden bijzonder zwaar kan zijn.
Een tweede oorzaak ligt hem in de verkeerde oriëntering van de cursist. Dit kan betekenen dat men niet in een cursus met aangepast niveau of intensiteit zit. De cursist verveelt zich of kan niet goed volgen en haakt uiteindelijk af. Met de komst van de Huizen van het Neder-lands en de veralgemening van het gebruik van de leervaardigheidstest Covaar zou deze verkeerde oriëntering zeer beperkt moeten zijn. Het testen van de leervaardigheid geeft echter maar een indicatie weer en geen absoluut weten-schappelijk bewijs voor een juiste oriëntering. Het is de verantwoordelijkheid van de oplei-dingsverstrekker om bij een eventuele verkeer-de oriëntering verkeer-de cursist alsnog naar het juiste aanbod door te verwijzen.
Ten slotte is de uitval in een cursistengroep sterk afhankelijk van de grootte en heteroge-niteit van de groep, alsook van het agogische optreden van de leerkracht. De kwaliteit van de cursus, de sfeer in de groep en de al dan niet individuele opvolging en begeleiding van de cursisten zijn van wezenlijk belang voor het uitvalspercentage. Dit verklaart soms de grote verschillen in uitval tussen de verschillende cen-tra.
We beschikken momenteel echter niet over exac-te overzichtcijfers over de oorzaken van uitval van cursisten NT2.
4. De overheid kan vooral inspelen op de twee laatste oorzaken van uitval uit de cursussen. Dit hoeft niet alleen te gelden voor de oplei-dingen NT2 maar kan ook van toepassing zijn voor andere studiegebieden en opleidingen in het volwassenenonderwijs.
Zo is het belangrijk dat er binnen het volwas-senenonderwijs voldoende aandacht is voor de juiste oriëntering van cursisten naar het voor hen aangepaste aanbod. Voor NT2 spelen de Huizen van het Nederlands hierbij een cruciale rol. Het is hun opdracht om de cursisten max-imaal naar het juiste aanbod te leiden. De over-heid heeft hiervoor geïnvesteerd in de nodige instrumenten om dit te bepalen.
