«s-/
S P R E N G E R I N S T I T U U T
(INSTITUUT VOOR BEWARING EN VERWERKING VAN TUINBOUWPRODUCTEN) HAAGSTEEG 6 - WAGENINGEN - TELEFOON 08370-5351
BULLETIN no.108 APRIL 1971
G.VAN BELLE
INSTELLING VAN DE B O A FRUITSORTEERMACHINE
Bij het sorteerproces op de BOA-sorteermachine worden de vruchten door de zoge-naamde sorteerbanden over een zich continu verruimende meetgoot gevoerd. Om in de gewenste meetpositie te komen moeten de vruchten aan het begin van het meettraject 'gericht' worden en in deze positie blijven gedurende het transport over de meetgoot. Dit kan bereikt worden door de machine op de juiste wijze in te stellen.
Deze instelmogelijkheden zijn:
a
-
de breedte van de meetgoot
-deze is slechts in zijn geheel verstelbaar, dus niet per maatsortering.
b.
de snelheid van de sorteerbanden
-deze is instelbaar in 3 trappen.c
gelijke of ongelijke snelheid van de sovteevbanden
-in het laatste geval is de snelheidsverhoud-ing gefixeerd -in 3 trappen.
d.
de bveedte van de opvangbanen voov de opeenvolgende
maatsovtevingen
-per maatsortering van 5 mm is een traject van 40 cm berekend. PEREN
Voor het sorteren van peren moet gewerkt worden met gelijke snelheid van de sorteerban-den. De meetspleet moet worden ingesteld op de gewenste maatsorteringen met de af-scheidingen tussen de maatsorteringen op de juiste plaats. Het 'richten' van de vruchten is bij peren geen probleem. Het profiel van de meetgoot en de vorm van de vruchten brengt de peren automatisch in de meetpositie.
Gevraagd wordt een maatsortering naar de grootste diameter. Echter de keuze tussen grootste en kleinste diameter en alle afmetingen daartussen wordt bepaald door het t o e -val. Toch geeft dit bij peren weinig moeilijkheden, omdat bij vele pererassen het ver-schil tussen grootste en kleinste diameter gering is.
De snelheid van de sorteerbanden heeft vrijwel geen invloed op de nauwkeurigheid van de maatsortering. Wel moet men er rekening mee houden dat, bij wijziging van de snelheid van de banden of de breedte van de meetspleet, de plaats van de afscheidingen
e n i g e c o r r e c t i e b e h o e f t . O m andere r e d e n is e c h t e r de grootste b a n d s n e l h e i d bij p e r e n ongewenst en w e l o m d a t dan, v o o r n a m e l i j k bij de grote m a t e n , kans op b e s c h a d i g i n g v a n de v r u c h t e n b e s t a a t .
Bij e e n g o e d e m a a t i n s t e l l i n g ligt voor de m e e s t v o o r k o m e n d e pererassen de n a u w k e u -r i g h e i d ( m e t i n b e g -r i p van afwijkingen k l e i n e -r dan 1 m m ) b o v e n 90%.
Voor h e t sorteren van peren is h e t d a a r o m een g e m a k k e l i j k i n s t e l b a r e m a c h i n e , die w a t n a u w k e u r i g h e i d betreft, a a n de eisen van de praktijk v o l d o e t .
APPELS
Voor h e t sorteren van appels m o e t g e w e r k t worden m e t o n g e l i j k e s n e l h e i d van de b a n d e n . Appels w o r d e n n a m e l i j k n i e t a u t o m a t i s c h i n d e g o e d e m e e t p o s i t i e op de sorteer-b a n d e n g e sorteer-b r a c h t . Ze m o e t e n dus ' g e r i c h t ' w o r d e n . Door de s o r t e e r sorteer-b a n d e n m e t o n g e l i j k e s n e l h e i d te l a t e n lopen w o r d e n de v r u c h t e n al d r a a i e n d e over de m e e t s p l e e t g e v o e r d , w a a r d o o r ze in de gewenste m e e t p o s i t i e k o m e n .
Voor dit r i c h t e n is een a a n l o o p t r a j e c t van t e n m i n s t e é é n m e t e r nodig, voordat h e t s o r t e e r t r a j e c t b e g i n t .
Of de v r u c h t e n ook i n d e r d a a d goed g e r i c h t w o r d e n , en na h e t r i c h t e n op hun grootste d i a m e t e r w o r d e n g e m e t e n , is afhankelijk van de d r a a i s n e l h e i d , die a a n de v r u c h t e n k a n w o r d e n g e g e v e n , en deze is afhankelijk van h e t s n e l h e i d s v e r s c h i l van de s o r t e e r b a n d e n .
S n e l h e i d s v e r s c h i l bij de drie i n s t e l m o g e l i j k h e d e n :
grootste s n e l h e i d 78 - 31 m / m i n verschil 47 m / m i n m i d d e l s t e s n e l h e i d 882 - 21-j m / m i n verschil 37 m / m i n k l e i n s t e s n e l h e i d 44 - 17 m / m i n v e r s c h i l 27 m / m i n
A l l e e n bij i n s t e l l i n g van h e t hoogste snelheidsverschil is h e t m o g e l i j k e e n zekere m a t e v a n n a u w k e u r i g h e i d te verkrijgen, h e t g e e n blijkt u i t o n d e r s t a a n d e t a b e l . W e e r g e g e v e n is h e t s o r t e e r r e s u l t a a t van vijf appelrassen, die de m e e s t v o o r k o m e n d e v o r m e n en m o d e l l e n van h e t N e d e r l a n d s e a p p e l a s s o r t i m e n t v e r t e g e n w o o r d i g e n .
gunstigste % n a u w k e u r i g op % afwijkingen % goed + instelling m a a t gesorteerd k l e i n e r dan 1 m m g r e n s g e v a l l e n
9 88 10 94 9 82 10 84 11 89 g . s = grootste s n e l h e i d 0 = ongelijk l o p e n d e s o r t e e r b a n d e n
Ook m e t i n b e g r i p van afwijkingen k l e i n e r dan 1 m m v o l d o e t deze m a c h i n e voor h e t s o r t e r e n van appels n i e t a a n de eis van een m a x i m u m t o l e r a n t i e van 10% afwijkende v r u c h -t e n in de m a a -t s o r -t e r i n g .
L i t e r a t u u r : J . W . Rudolphij en G . van B e l l e . Onderzoek n a a r de n a u w k e u r i g h e i d van de m a a t s o r t e r i n g bij e n i g e s o r t e e r m a c h i n e s , Sprenger Instituut - rapport 1519, C o x ' s O r a n g e Pippin G o l d e n D e l i c i o u s Gou d r e i n e t t e J o n a t h a n Ingrid M a r i e g . s - 0 g . s - 0 g . s - 0 g . s - 0 g . s - 0 79 84 73 74 78
