94·98

D66

presenteert

concept

programma

94·98

Een D66-kijk op de herziening van Nederland

Uiteindelijk komt het neer op

de manieren in het bestuur

"Ik heb de indruk dat we in een paar dagen tijd in een andere zee terecht zijn gekomen. We waren plotseling de Dardanellen of de Bosporus uit en varen nu op open zee." Twee weken na de algemene beschouwingen, een paar dagen voor de presentatie van het verkiezingsprogramma klinkt nog enige verbazing door in terugblik van Hans van Mierlo op twee dagen debat over de Miljoenennota.

D66 stond met het voorstel de belas-ting in de eerste schijf met 1 procent te verlagen in het middelpunt van de aandacht en kreeg steun uit onver-wachte hoek: de coalitiepartijen steun-den het voorstel, maar wilsteun-den van de dekking niets weten en weigerden al-ternatieven aan te dragen.

Verkiezingskoorts op het Binnenhof. Woordenwisselingen over de 'authen-ticiteit' van voorstellen, dialogen tus-sen VVD en PvdA die de zeventiger ja-ren deden herleven, een Troonrede die de verworvenheden van het kabinet opsomt. Hans van Mierlo in gesprek met de Democraat over het laatste jaar van Lubbers/Kok, de D66-inbreng tij-dens de algemene beschouwingen en de lang verwachte presentatie van het D66-verkiezingsprogramma. "D66 heeft een concept-programma geschre-ven dat het veranderingsgezinde karak-ter van de partij vertaalt in beleidsma-tige voorstellen voor de komende ja-ren."

Getrapt oordeel

"D66 heeft een getrapt oordeel gege-ven over de begroting voor 1994. Wij vonden het een vrij ingenieus ant-woord op de economische situatie die een half jaar geleden zichtbaar werd, een zo redelijk mogelijk evenwicht tus-sen het economisch minimaal

haal-2 DEMOCRAAT

bare en het sociaal wenselijke. Maar één aanname haalt de soliditeit onder-uit, de vooronderstelling van de nul-groei in de lonen. Als je de begroting ziet als loopplank naar een volgend ka-binet dan zien we meer problemen dan oplossingen over die plank gaan. Een nieuw kabinet zal naar structurele dekking moeten zoeken voor inciden-tele oplossingen van dit kabinet. Als sluitstuk van de kabinetsperiode geeft de begroting, zeker vergeleken met de voornemens uit 1989, weinig vrolijks. De lastendruk is gestegen, de werkgele-genebeid gedaald, het aantal werkzoe-kenden is gestegen, de verhouding ac-tieven - niet-acac-tieven is schever gewor-den, het WAO-volume is gestegen."

Een cadeautje voor de werkgelegenheid "Het voorstel voor de verlaging van het belastingtarief in de eerste schijf hebben we gedaan omdat juist daar de arbeidskosten te hoog zijn opgelopen. Wil je dus iets doen aan de ongunstige werkgelegenheidssituatie dan moet juist aan de onderkant de lastendruk omlaag. Het kabinet heeft in 1992 de BTW verlaagd toen er een belasting-meevaller was van 2 miljard. D66 heeft toen al voorgesteld om dat geld te be-steden aan een verlaging van het tarief in de eerste belastingschijf. Het kabinet heeft het percentage laten oplopen van 35 tot ruim 38 procent. Ook nu de co-alitiepartijen in hun conceptpro-gramma's voor verlaging pleitten. Dus heb ik gezegd: niet nog een jaar verlo-ren laten gaan en trachten nu al met een verlaging te komen. Dat we leen-tjebuur zouden spelen met het voorstel is een kinderachtig verwijt. We stellen niets anders voor dan we de afgelopen jaren al hebben gedaan. Wel is het zo dat de coalitie liever vlak voor de ver-kiezingen met een belastingverlaging wilde komen. Niet als cadeautje voor de werkgelegenheid, maar als een ca-deautje voor de kiezers en wel een half jaar te laat."

De herziening van Nederland

De algemene beschouwingen leverden veel retoriek, een levendig debat en

zeer globale oordelen over de kabinets-plannen. De verkiezingen wierpen hun schaduw vooruit, voor het eerst werd het debat direct na Prinsjesdag gehou-den. Ook Van Mierlo greep de debat-ten aan om vooruit te blikken naar po-litieke agenda van de komende jaren: "Wat ons land betreft zal voor de vol-gende kabinetten niet veel minder aan de orde zijn dan de herziening van Nederland in zo breed mogelijke zin. Herziening van de democratie door di-rektere verbindingen tussen burgers en het proces van wetgeving en bestuur aan te brengen. Herziening van het be-stuur door herinrichting van staatsap-paraat en lagere overheden, herziening van de overlegeconomie en het mid-denveld, die nog te zeer de snit dragen van die verdwenen zuilenmaatschap-pij. Herziening van onze te eenzijdige georiënteerde economie. Herziening tenslotte van onze sociale structuur, waarin het manna van de uitkeringen de toegang tot de arbeidsmarkt heeft bedolven, waarin we te zacht zijn ge-worden voor onrechtmatigen en te hard dreigen te worden voor de recht-matigen."

"Dat proces van herziening zallangs twee lijnen geregisseerd worden. Eén is de lijn van de individualisering, dat is geen lijn waarvoor men kan kiezen maar een lijn van de geschiedenis, die zich zal voortzetten en ons politici voor de opdracht plaatst te voorkomen dat zij die het niet kunnen helpen aan die lijn bezwijken. De tweede lijn is die van de duurzame

oproepen. We zullen of nieuwe verzoe-ningen moeten bedenken tussen die waarden of keuzes maken en aan dát werk zal men de politicus herkennen -of de politieke partij."

"Een moeilijke opdracht zal het zijn om die herziening tot stand te bren-gen, consequent en vastberaden, maar ook met die zorgzaamheid die voort-komt uit het besef dat de maatschappij uit levend materiaal bestaat.

Shocktherapie kan z'n nut hebben, maar vindt z'n morele en psychologi-sche grenzen in dat aspect. Wie die passeert, wie daadkracht verwart met de botte bijl, vernielt meer dan hij re-pareert en zal zichzelf tegenkomen."

Ruimte voor de toekomst

"Het concept-verkiezingsprogramma is een welbewuste poging om in beleid-stermen het karakter van D66 te verta-len. Het toont aan dat je een bestuur-lijke invulling kunt geven aan noodza-kelijke en ingrijpende veranderingen in de organisatie en structuur van de samenleving en het bestuur. In het programma worden een aantallijnen doorgetrokken en uitgewerkt die al die jaren het D66-gedachtengoed hebben bepaald. De individualisering, de eco-logisering, de democratisering en de internationalisering bepalen onze op-stelling op vrijwel ieder terrein." "Zo heeft de programmacommissie zo consequent mogelijk onze radicale houding ten aanzien van het milieu verzoend met een beleid dat moet uit-monden in een duurzame samenle-ving. Het programma formuleert een paar scherpere milieudoelstellingen, maar neemt vooral de doelstellingen van het NMP+ over en geeft aan hoe we die ambitie wèl kunnen waarma-ken. Het bevat een consequent plei-dooi voor verschuiving van lasten van arbeid naar milieuvervuiling en ener-giebesparing. Het programma inte-greert duurzame produktie in de po-ging om onze economie op te poetsen en het probeert door introductie van het begrip 'milieugebruiksruimte' de waarde van het milieu naast arbeid en kapitaal mee te laten tellen in kosten van produktie en consumptie."

"Het programma laat zien dat het een valse voorstelling van zaken is dat er een tegenstelling bestaat tussen indivi-dualisering en de publieke zaak, de be-kommernis met de zwakkeren in de sa-menleving bijvoorbeeld.

Individualisering is een onontkoom-baar gegeven dat de samenleving en de politiek voor nieuwe problemen stelt, maar individualisering is geen norma-tieve ontwikkeling. Er kunnen goede en slechte kanten aan zitten. Grotere zelfstandigheid van mensen is een voorrecht van het

individualiserings-proces, grotere verschillen tussen men-sen die die zelfstandigheid aankunnen en zij die dat niet kunnen een nadeel. Een extra opdracht voor de politiek is dus te voorkomen dat minder bevoor-rechte mensen onder het fenomeen bezwijken. Beide aspecten vindt je te-rug in het programma: we proberen mensen en organisaties de ruimte te geven om zelfstandig over de inrichting van hun bestaan te besluiten -door drempels weg te nemen in de be-lastingheffing, door mensen persoon-lijk meer verantwoordepersoon-lijkheid te ge-ven voor de manier waarop ze zich verzekeren. Maar tegelijkertijd blijft de overheid volledig verantwoordelijk voor degenen die buiten hun schuld in een afhankelijke positie terecht ko-men. Voor die groepen- ouderen, vol-ledig arbeidsongeschikten, mensen die onmogelijk op de arbeidsmarkt terecht kunnen - moet de overheid de inko-mensontwikkeling maximaal beïnvloe-den."

"De Partij van de Arbeid heeft een ver-kiezingsprogramma geschreven dat in analyse en toonzetting een hoog D66-gehalte heeft. Het is natuurlijk toe te juichen dat je gedachtengoed gemeen-goed wordt van andere partijen. Veel minder elegant is het om dat niet te er-kennen, maar net te doen alsof die ele-menten nooit van D66 zijn geweest en altijd al onderdeel van je eigen gedach-tengoed vormen. Zo schrijft de PvdA dat D66 zich altijd teveel op de poli-tieke democratie heeft gericht en dat het tijd wordt voor democratisering van de samenleving. Dat is dus de we-reld op z'n kop. Vrijwel ieder D66-pro-gramma dat de afgelopen decennia is

verschenen neemt de democratisering van de samenleving als uitgangspunt en werkt daarbinnen ook de relatie kie-zer gekozenen uit. In het nieuwe pro-gramma doen we weer voorstellen voor democratisering op verschillende terreinen. We willen de ondernemings-raden een duidelijke rol geven bij het arbeidsvoorwaardenoverleg, de zeggen-schap over de scholen moet wegge-haald worden bij de koepels en bij de schoolbesturen worden gelegd, we stel-len voor de positie van de patiëntenor-ganisaties te versterken en trekken daar geld voor uit."

"Er liggen nu vier concept-program-ma's. Waarvan er al twee een gat heb-ben van drie miljard en waarvan ver-schillende voorstellen al weer zijn afge-zwakt. Dat is eigenlijk dolkomisch: partijen presenteren met veel bravoure concept-programma's alsof het de ver-kiezingsprogramma's zijn en laten er vervolgens geen spaan van heel. Terwijl de uiteindelijke campagne niet over de programma's zal gaan, maar over zaken die daar tussenin liggen. Ik zie ons concept als een beginpunt voor de bespreking en vaststelling van het programma door de hele partij. Maar ook wat ons betreft zal de campagne niet alleen over de inhoud van de vraagstukken gaan, maar ook over de manier waarop het bestuur met die vraagstukken omspringt. Dat bepaalt uiteindelijk of je als politiek slaagt of faalt. Ik heb dat tijdens de algemene beschouwingen ook het grootste on-derscheid tussen D66 en de coalitiepar-tijen genoemd: de manieren in het be-stuur". •

Van Mierlo en de politieke moraal

"Mijnheer de voorzitter! Terwijllzetbegovic zijn eigen achterban uitlegt, met pijn in het hart dat een driedeling van Bosnië onafwendbaar is, roept Nederland dat dat niet in overeenstemming is met de akkoorden van Londen. Het steekt een beetje wrang af bij een andere moralisme, dat hier haaks op staat. De weigering van het visum aan Poncke Princen. Met alle begrip voor de gevoe-lens van direkt betrokkenen, dacht ik toch: waarop berust eigenlijk onze hoop dat Moslims, Kroaten en Serven, zich met elkaar verzoenen - over het graf heen van hun zes maanden gele-den vermoorde broers - als wij ten overstaan van de hele wereld niet in staat blijken te zijn over vijfenveertig jaar heen te stappen voor een moment van verzoening over een reeds lang ver-jaarde daad?"

"Beslissend voor de kansen van Europa en van Nederland is of we een oplossing weten te vin-den voor het vraagstuk van de sociale zekerheid en of het ons lukt een samenlevingscultuur te vinden, waarin we kunnen leven met het migratieverschijnsel. Dat moet ook ingedamd en be· stuurd worden, maar het moet in de eerste plaats herkend worden als een verschijnsel waaraan men zich niet kan onttrekken en waarmee men moet leren leven. Van dat vraagstuk hebben we nog maar de bekende neus van de kameel gezien. Over de hele aardbol trekken op dit tijdstip van de geschiedenis grote hoeveelheden mensen van het ene gebied naar het andere. Het is een illusie te denken dat Europa zelfs in de meest georganiseerde vorm daarbuiten zou kunnen blij· ven. Het Fortress Europe dat daarvoor nodig zou zijn, zou een bolwerk van kwaadaardigheid zijn. Migranten moeten integreren in de Europese cultuur. Onze migranten in de Nederlandse cultuur, maar de identiteit van die cultuur is geen onveranderbaar vast gegeven. Al integrerend herscheppen zij mede onze identiteit. Wie zich daartegen verzet is een vreemdelingenhater."

Het programma is verzoening en geen capitulatie

066 presenteert 'Ruimte voor de

toekomst'

Of het programma was geschreven om het CDA een plezier te doen, zo vroeg een journalist die het hoofdstuk 'Een de-mocratische samenleving' opvallend genuanceerd vond. Het was een van de vele vragen tijdens de perspresentatie van het concept verkiezingsprogramma 1994-1998 van D66 'Ruimte voor de toekomst', begin oktober in Nieuwspoort "Nou nee", antwoordde Van Mierlo droog. Hij legde vervol-gens uitvoerig uit dat D66 sinds de oprichting een radicale democratisering van de samenleving bepleit, maar dat dat pleidooi niet op dezelfde hoop moet worden geveegd als de kritiek van PvdA en VVD op het middenveld.

De PvdA wil de Sociaal Economische Raad (SER) afschaffen en de VVD zelfs het hele middenveld. D66 maakt zich daarentegen juist zorgen over de ver-zwakking van het middenveld. "Dat middenveld moet daarom veranderen: patiënten moeten het meer voor het zeggen krijgen in de gezondheidszorg, ouders en leerlingen in de scholen en kijkers in de omroepen. Vernieuwing gaat het best van onderaf", zei Van Mierlo.

De persconferentie begon met ruim een half uur college van de voorzitter van de programmacommissie, Bert Bakker. Deskundig beantwoordde hij alle vragen van de journalisten die zich vooral concentreerden op het sociaal-economisch deel. Hoe denkt D66 de komende jaren drie miljard te bezuini-gen op de uitkerinbezuini-gen? Geduldig legde Bakker uit dat het Centraal Planbureau van 1995 tot en met 1998 rekening houdt met een volledige koppeling. De programmacommissie denkt echter dat

4 DEMOCRAAT

er voorlopig niet gekoppeld kán wor-den: daarvoor blijft de verhouding tus-sen werkenden en niet-werkenden te negatief. "De programmacommissie gaat daarom uit van een gedeeltelijke koppeling die wordt aangevuld met een gerichte belastingmaatregel, welke een eventuele verlaging van de koop-' kracht van de minima zoveel mogelijk ' ongedaan kan maken", aldus Bert i Bakker.

De vanzelfsprekende kritiek van de PvdA richt zich vooral op dit punt. Als Van Mierlo Nieuwspoort verlaat, kruist hij PvdA-voorzitter Rottenberg die net een interview geeft en met grote ogen

de camera laat ge-loven dat D66 de minima laat val-len. "Een gotspe", mompelt Van Mierlo: "En dat voor een partij die in de afgelopen vier jaar van rede-lijke economische groei zegge en schrijve anderhalf keer heeft kunnen koppelen." De programma-commissie heeft geen dingen wil-len beloven die ze niet waar kan ma-ken. Daarom is het, volgens Bert Bakker, een degelijk en realistisch programma geworden. En daardoor ook wat saai? "Welnee", antwoordt Bakker. "We hebben de her-ziening van Nederland als leidraad ge-nomen voor ons programma: de eco-nomie moet worden vernieuwd, even-als de economische structuur; de democratie, evenals de te democratise-ren samenleving; het milieu moet een veel centralere plaats krijgen in het be-leid en er moet consequenter gewerkt worden aan duurzame ontwikkeling. Dat kan je toch niet saai noemen. Maar natuurlijk hebben we gekeken naar wat haalbaar is en de dingen niet mooier voorgesteld dan ze zijn of kunnen wor-den."

Later sluit Van Mierlo daarop aan: "Dit programma kan gezien worden als een poging om de idealen van een kleine partij te verzoenen met de verantwoor-delijkheid van een grote partij." Ah, u heeft concessies gedaan om maar aan de macht te komen?" "Nee",

ant-woordt Van Mierlo beslist, "Ik sprak over verzoening, niet over capitulatie." Nadat het concept-programma is aan-geboden aan partijvoorzitter Wim Vrij-hoef (die de commissie alvast van harte bedankte voor de geleverde inspan-ning) en aan fractievoorzitter Hans van Mierlo gaat het de journalisten vooral nog om de vraag: wie met wie en waar-om niet? Van Mierlo blijft bij zijn voorkeur voor een paarse coalitie. Natuurlijk is het er, vooral na het ver-schijnen van het VVD-programma, niet gemakkelijker op geworden. "Maar het is niets nieuws dat programmati-sche samenwerking tussen PvdA, D66 en VVD een hele opgave zal zijn. Dat doet echter niets af aan de noodzaak dat het er eens van moet komen, om de politieke verhoudingen te zuiveren. Dat is niet gericht tegen het CDA, waar op zichzelf net zo moeilijk of makkelijk mee te regeren zal zijn als met andere partijen. Maar als er geen paarse coali-tie komt, dan is dat een blamage die de PvdA en de VVD zich kunnen aanreke-nen."

De maandag na de persconferentie valt de koude douche in de media mee. Het programma komt VNO en NCW realis-tisch voor, maar ze zijn tegen de regu-lerende heffingen. De FNV is voor die heffingen, maar vindt het programma vlak als het Nederlandse landschap. Bert Bakker: "Vlak? Misschien. Maar wel een mooie vlakte waarin je heel ver kunt kijken." Misschien moet de FNV de passages over de overlegeconomie, het algemeen verbindend verklaren van CAO's en de grotere rol van onder-nemingsraden in het arbeidsvoorwaar-denoverleg nog eens lezen. Die zal zij niet zo vlak vinden. De Volkskrant noemt het programma een bijdrage aan 'de grijze gehaktballerij'. Misschien verlangt die krant terug naar oude ge-polariseerde tijden. Maar voor wie de nuance zoekt, valt er in het pro-gramma heel wat te beleven. Bert Bakker in diezelfde Volkskrant: "We wilden niet schokken met verrassin-gen. Verrassingen kunnen heel onaan-genaam zijn. Kijk maar naar de bejaar-den. De enige verrassing is misschien de consistentie met ons vorige pro-gramma. De VVD is juist met een heel ander en veel korter programma geko-men en de PvdA heeft heel veel pa-gina's nodig voor verantwoording en zelfbeklag."

Congres Nieuwe Stijl

Het is zover. De afgelopen maanden heeft het congresteam keihard gewerkt aan de invulling van het congres nieuwe stijl. Alle voorbereidingen zijn getroffen om u een zo plezie-rig, spannend, verrassend en ontspannen mogelijk congres aan te bieden.

Veel zal anders gaan dan tot nu toe ge-bruikelijk was. D66 is immers in bewe-ging, niet alleen in de peilingen maar ook in de eigen organisatie. Overigens is er natuurlijk wel iets dat onveran-derd blijft: die unieke, gezellige D66-congressfeer.

Het komende congres zal bestaan uit een bonte mengeling van bijeenkom-sten, zoals side-meetings, fringe-mee-tings, plenaire debatten, spreekhoeken en vragenuurtjes. Eigenlijk zijn er zo-veel mogelijkheden dat u zelf uw ei-gen, unieke congres kunt samenstel-len.

Opvang nieuwe leden

In dit congresoverzicht vindt u het volledige programma. Neem even de tijd om voor uzelf het beste pro-gramma samen te stellen.

Naast alle aandacht voor de serieuze zaken bieden wij u een zo mogelijk nog gevarieerder programma ter ont-spanning. U kunt een keuze maken uit diverse sportieve activiteiten zoals squash, zwemmen, bowlen, enzovoort, maar ook het culturele aanbod vraagt om keuzen. Wat denkt u van cabaret (speciaal voor D66 geschreven door Ivo de Wijs en Pieter Nieuwint), een salonorkest, een blaaskapel, jazz, een steel-band en ga zo maar door.

Dit wordt een congres waar nog lang over gesproken zal worden en dat u echt niet mag missen. Als u nu nog niet heeft geboekt voor een overnach-ting dan moet u daar niet te lang meer mee wachten (zie kader op deze pa-gina). Vol is vol!

Namens het congresteam wens ik u twee heel plezierige dagen toe.

fikkie van der Giessen, congresdirecteur

advertentie

Bent u nog nooit eerder op een algemene ledenvergadering geweest? Wilt u zich als nieuw lid nader informeren over wat er allemaal op het congres te beleven valt? Is het u nog onduidelijk wat al dat gedoe met moties en amendementen nu precies inhoudt? Wenst u alles te weten over de 'fringe-meetings' op het congres?

Geen probleem. Ook op dit congres verzorgen Stijn Verbeeck en kornuiten de opvang van nieuwe leden. Wanneer u bij·de ingang naar hen vraagt, zullen zij u in de relatieve geheimen van het congres inwijden.

FBTO

verlaagt

hypotheekrente!

Congresboeken

Wilt u congresboek A ontvangen, belt u dan met het Landelijk Secretariaat, 070-3621515. Wilt u dan uw lidmaatschapsnummer bij de hand hou-den?

Congresboek B, met actuele politieke moties, is op het congres zelf verkrijgbaar.

Reserveer nu!

A:u nu belt, kunt u nog een kamer reserveren in congrescentrum Kongshof: 040-537475. Dan kunt u, zonder u om de terugreis te be-kormeren, genieten van het cabaret van Ivo de Wijs en van het feest

op zaterdagavond.

Spaar hypotheek:

6,9%

Bel nu: 058 · 911 876

c=:::::::::--:-FBTO

c::::::::::::::

Gelukkig

111aar

*In 1992 waren er 43.500 mensen werkzaam op Schiphol

Werkgelegenheid (excl. Fokker} (x 1000)

ALV 57 • agenda

zaterdag 30 oktober

10.00. 11.00 11.00 • 11.30 11.30-11.45 11.45-12.45 12.45-13.15 13.00 13.15-14.15 14.30 • 15.30

opening door de partijvoorzitter introductie congresleiding

benoeming notulen- en stemcommissieop voordracht con-gresleiding

toelichting stemproceduresdoor stemcommissie toelichting deelsessie-procedures door congresleiding FINANCIEN

• jaarrekening 1992

• begroting 1994

ALGEMENE ORGANISATORISCHE MOTIES • besluittot verkoop van het eigen pand

• oprichting stichting beheer huisvestingsvermogen STEMADVIESCOMMISSIE EERSTE KAMER, • instellingsbesluit

presentalie kandidaten besturen en commissies opening stembussen MIGRATIE, inleiding MIGRATIE, deelsessies lunch spreek"uur" fractieleden TK EK EP sluiting stembussen

fringe meetings (zie rooster pag. ) fringe meetings (zie rooster pag. ) BASISINKOMEN CULTUUR BESTUURLIJKE VERNIEUWING KERNTAKEN OVERHEID INDUSTRIEBELEID OUDERENBELEID GOKVERSLAVING 15.30 • 16.30 16.30 16.30. 17.30 17.30 • 18.00 18.00 18.00 • 21.00 21.00 • 21.45 22.00 • 02.00 PSVI-MASTERCLASSES SWB • WORKSHOPS BV ·WORKSHOPS JO • WORKSHOPS MIGRATIE, plenair

sluiting indiening Actuele Politieke Moties toespraak Tweede Kamerfractie voorzitter uitslag verkiezingen

schorsing vergadering diner en verpozing Cabaret Ivo de Wijs feest

zondag 23 oktober

08.30 • 09.00 09.30 • 09.35 09.35 • 09.45 09.45 • 1 0.00 10.00-11.15 11.15-12.00 12.00 • 13.00 13.00 • 13.30 13.30 • 14.30 14.30 • 15.30 15.30 - 16.00 16.00 • 16.30 advertentie bezinningsbijeenkomst heropening vergadering toelichting stemprocedures toelichting procedures deelsessies ACTUELE POLITIEKE MOTIES besluit in behandeling nemen EUROPEES PROGRAMMA, inleiding EUROPEES PROGRAMMA, deelsessies ACTUELE POLITIEKE MOTIES, deelsessies PRESENTATIE TWEEDE KAMER-KANDIDATEN lunch

fringe meetings, vervolg (zie rooster pag. EUROPEES PROGRAMMA, plenair ACTUELE POLITIEKE MOTIES, plenair toespraak partijvoorzitter

WORD LID VAN NATUURMONUMENTEN

VOOR 35,· GIRO 9933

(0

4:

-'-"''';"'~---Alleen met uw hulp wint de natuur terre-in. Noordereindt~ 60, 1243

JJ

's-Graveland. Telefoon 035-55 99 33. ~ Natuutmonumen«n

Cultuur I

Onderwerp: taal

Een van de eigenheden van een cul-tuur is de taal. De taal is een drager van de zogenaamde "culturele identiteit". Het belang van het behoud en blijvend gebruik van de eigen taal wordt daarom in het algemeen groot geacht. Dat geldt ook voor het Nederlands. We zien echter dat in de loop van de tijd ook onze eigen taal verandert. Dialecten verdwijnen of veranderen, de eigen taal wordt gevoed met nieuwe woorden en uitdrukkingen uit andere talen en culturen. Deels via de media, deels wegens een veranderde bevol-kingssamenstelling. Bij sommigen leidt dat tot de angst dat onze eigen taal ver-dwijnt, dat de zogenaamde kleine talen zullen verdwijnen. De grotere betrok-kenheid van de Europese landen op el-kaar in de Europese Gemeenschap zal dit verschijnsel alleen maar verergeren. Is overheidsingrijpen hier op zijn plaats?

Anderen kennen deze vrees niet. Een taal is weliswaar aan verandering on-derhevig, maar zal niet verdwijnen. De betrokkenheid van verschillende landen en culturen met elkaar zal in de toekomst alleen nog maar toenemen. Een stimulering van de wederzijdse di-recte communicatie is daarbij van be-lang. De opvattingen verschillen over de manier waarop dit moet gebeuren. Zou de verplichting (of stimulering)

nn r

Cultuur 111

In Nederland subsidieert de rijksover-heid over het algemeen de uitvoeren-den van kunst, terwijl de lagere over-heden zorgdragen voor de accommo-daties. In het algemeen kunnen we stellen dat in het vorig decennium eer-der sprake was van centralisering dan van decentralisering. In landsdelen zonder grote stedelijke centra die veel geld aan kunst besteden, is de rol van de provincie groot.

Zou het niet beter zijn van deze taak-verdeling af te stappen? De stad is meer en meer herkenbaar als eenheid waarbinnen zich cultuur kan ontwik-kelen. Aan de steden of stedelijke cen-tra zouden besluitvorming en de

fi-nanciële middelen voor de kunst over-gedragen kunnen worden.

En wat kan de rol zijn van de

toekom-voor iedereen in Europa om bijtoekom-voor- bijvoor-beeld Engels als tweede taal te leren een verbetering zijn t.o.v. de huidige situatie? Of moeten we het in een an-dere richting zoeken (vertalingen, taal-scholen, snelcursussen). In het eerste geval wordt wel gevreesd dat de afzon-derlijke talen geen lang leven meer be-schoren zullen zijn, een verlies aan cul-turele identiteit. In het tweede geval kan de veelvormigheid van taalgebie-den in Europa gehandhaafd blijven, maar zullen er landen blijven die niet of nauwelijks een andere Europese taal spreken dan de eigen.

Over deze aspecten, en de mogelijke rol van de overheid en het onderwijs hierin discussiëren Aad Nuis en Jan Stroop met elkaar en met de zaal, on-der voorzitterschap van Hugo Verdaasdonk.

Voorzitter:

Hugo Verdaasdonk, hoogleraar literatuursociologie aan de Katholieke Universiteit Brabant, en voorzitter van het Fonds voor de Letteren.

Sprekers:

• Aad Nuis, voorzitter commissie Cultuur van de Tweede Kamer, Neerlandicus.

-Jan Stroop. Dr. J.P.A. Stroop is hoofddocent vak-groep Nederlandse Taalkunde aan de Universiteit van Amsterdam.

wrrom s w;w m t r m- m n t u r rn t

stige regio's of gewesten? Een actueel thema dat in de komende jaren princi-piële besluitvorming vereist. Dit biedt D66'ers de gelegenheid actief op de di-verse niveaus ervaringen uit te wisse-len.

De beide sprekers geven elk hun visie op de mogelijkheden en onmogelijk-heden van decentralisatie van het cul-tuurbeleid.

Voorzitter:

Leo Cornelissen, voorzitter van de D66-fractie van het ROA (Regionaal Orgaan Amsterdam e.o.) Sprekers:

• Rudi Fuchs, directeur Stedelijk Museum Amsterdam

• Cas Smithuyzen, directeur van de Boekmanstichting

4 CONGRES NIEUWE STIJL

Cultuur 11

Onderwerp: de verhouding tussen overheid,

markt en particulier initiatief.

In het verleden was het particulier ini-tiatief, naast de kerk, verantwoordelijk voor de totstandkoming van culturele voorzieningen en activiteiten, alsmede de totstandkoming van kunstcollecties. Vanaf het einde van de vorige eeuw heeft de overheid deze taak overgeno-men. In de loop der tijd is de betrok-kenheid van de overheid meer en meer gegroeid, ook op het gebied van de kunst en cultuur. Van vele kanten wordt een beroep gedaan op de alge-mene middelen. Het voortbestaan van vele kunstuitingen is afhankelijk ge-worden van overheidssubsidies. Wij vinden het van belang dat er een veelzijdig cultureel klimaat in ons land bestaat. Anderzijds dienen we met de algemene middelen zorgvuldig om te gaan. Het is de taak van de overheid zorg te dragen voor een goed cultureel klimaat.

Maar wat verstaan we onder een goed cultureel klimaat en waar moeten de collectieve middelen aan worden be-steed?

De markt, de commercie, heeft ook in de kunst en cultuur een grotere rol ge-kregen. Dienen wij ons hierop te rich-ten, op 'de smaak van de meerder-heid'? Of heeft de overheid nu als taak er op toe te zien dat nieuwe, minder bekende, experimentele kunstuitingen een kans krijgen en dient zij zich te richten op subsidiëring van die seg-menten die de markt laat liggen? Dient de overheid een gericht stimulerend beleid te voeren of een voorwaarden-scheppend beleid?

Een meer algemene vraag: is de over-heid, de politiek, in staat zelf een kwa-liteitsafweging te maken, of laat zij dit over aan adviesorganen met deskundi-gen? Moet de kunstenaar meer directe invloed hebben op de subsidietoeken-ning? Wat zijn de voor- en nadelen van fondsvorming? Nemen fondsen zo langzamerhand de 'mecenasfunctie' van de overheid over?

Al met al gaat het om kerntaken van de overheid op het gebied van kunst en cultuur en de vraag wat gesubsidieerd dient te worden en op welke gronden.

Voorzitter:

Marian Louppen, gedeputeerde Cultuur voor D66 in Gelderland.

Sprekers:

Industriebeleid I

Onderwerp: Hoe kan in een Europa zonder grenzen het bedrijfsleven in staat worden gesteld te concurreren en banen te scheppen?

Gezien de internationalisering van de economie en de toenemende werkloos-heid is dit onderwerp van groot be-lang. De discussie over dit probleem rond het industriebeleid blijft echter veelal steken in een polemiek rond en-kelingen als Fokker of DAF.

Deze fringe-meeting wil verder gaan: het brede verband, de samenhang tus-sen thema's en beleidsterreinen, dient centraal te komen staan. Dit betekent dat alles aan bod moet kunnen komen, van technologische ontwikkeling tot arbeidskosten en van infrastructuur tot subsidieregelingen. In Nederland staan politiek en bedrijfsleven huiverig te-genover specifieke of defensieve steun. Liever ziet men generieke, voorwaar-denscheppende en offensieve maatre-gelen.

Is industriebeleid op Nederlandse schaal sowieso eigenlijk wel zinvol? Het ondernemingsklimaat wordt im-mers voor een belangrijk deel buiten de landsgrenzen bepaald en dat kan hooguit op Europees niveau worden beïnvloed. Samenwerking in Europees verhand biedt daarom betere

vooruit-Industriebeleid 11

De fringe-meeting over industriebeleid op zondag zal zich in algemene zin toespitsen op het Europees pro-gramma. De invloed van de eenwor-ding, de interne markt en de mogelijke effecten van een Monetaire Unie op het industriebeleid. Dat zijn allemaal factoren die nog onvoldoende in de discussie zijn doorgedrongen.

Het lorum zal bestaan uit een aantal prominente ver-tegenwoordigers van (Europese) ondernemingen en overheden.

Fringe-meetings

zichten aan Nederlandse ondernemers. Het Nederlands sociaal-economisch stelsel kent echter nog talrijke mecha-nismen en structuren die een optimale ontwikkeling van markten en onderne-mingen in de weg staan. Ook in dit op-zicht zijn de problemen evenwel oplos-baar door (inter)nationale samenwer-king op ieder niveau en elk terrein. Alleen op die manier zal een modern en effectief industriebeleid tot stand kunnen komen.

D66 neemt met deze fringe-meeting Industriebeleid actief deel aan de dis-cussie. In overleg met een forum wordt vooraf een aantal stellingen geformu-leerd, die uitgangspunten bieden voor een (inter)nationaal industriebeleid.

Sprekers zaterdag:

- S.M. Dekker, directrice Nederlands Verbond van Ondernemingen in de Bouwnijverheid

- ir. W. Dik, voorzitter Raad van Bestuur Kon. PTT Nederland NV

- J. Kamminga, voorzitter Kon. Ned. Ondernemingsverbond

-mr. A.A. Westerlaken, voorzitter CNV.

fan Willem Tellegen organiseerde de fringe· meetings over industriebeleid.

Aan de fringe-meetings kan iedere congresganger deelnemen: hoe meer, hoe beter! Een fringe-meeting heeft als voornaamste doel het uitlokken van discussie zodat de verschil· lende standpunten met betrekking tot een thema of (probleem)stelling kunnen worden geïn-ventariseerd. Tijdens het Congres Nieuwe Stijl zullen de bijeenkomsten draaien rond de vol· gende beleidsonderdelen: Basisinkomen, Cultuur, Bestuurlijke Vernieuwing, Kerntaken Overheid, Industriebeleid, Lokale Politiek. Meerdere fringe-meetings zullen in twee delen worden gesplitst; vanwege de aard van het onderwerp, maar ook gezien het meerdaags ka· rakter van dit congres.

Lokale politiek:

Gokverslaving

De laatste tijd genieten het gokken en de ontwikkeling van de kansspelen zo-wel op lokaal als nationaal niveau ruime politieke aandacht. Steeds meer wordt onderkend dat aan deze vorm van recreatie die vooral door jongeren beoefend wordt, risico's verbonden zijn die kunnen leiden tot (extreem) probleemgedrag.

Moet de overheid nu ingrijpen en zo ja, hoe? Moet de plaatsing van alle gokautomaten verboden worden of moet de kans op verslaving terugge-drongen worden door bijvoorbeeld geen automaten toe te staan in laag-drempelige voorzieningen als sport-kantines en snackbars? De Vereniging Automatenhandel Nederland (VAN) pleit voor het laatste en wil met ge-meenten convenanten afsluiten over door de vereniging te handhaven aan-tallen. Daarnaast biedt zij de gemeen-ten een tegemoetkoming in de kosgemeen-ten voor de hulpverlening.

Dubbel spel of goed beleid? Deventer is zeer tevreden over de samenwerking met de VAN. Amsterdam heeft het na het gedeeltelijk bekend worden van een geheim politierapport waarin een negatief beeld wordt geschetst van het Horecawezen, niet aangedurfd om op dit moment een convenant te sluiten. De VAN zou haar cliënten niet in de hand hebben en misschien ook wel nooit kunnen krijgen. Is het horecawe-zen afhankelijk van de gokautomaten en worden deze vooral gebruikt om wit geld zwart te wassen?

Al deze vragen zullen aan de orde ko-men in deze fringe-meeting. In de zaal zijn vertegenwoordigers van de speel-automatenbranche, het horecawezen en ex-verslaafden uitgenodigd.

Voorzitter: E. Spier (senator) Deelnemers:

·Mevrouw A. Kok, namens de VAN (Vereniging Automatenhandel Nederland)

- De heer J. Walburg, directeur Jelllnekkliniek • G.J. Wolllensperger, lid tweede kamer D66

Basisinkomen I

Onderwerp: 066 moet streven naar de invoering van een basisinkomen.

Deze stelling staat centraal in het debat over de wenselijkheid en de haalbaar-heid van een gegarandeerd inkomen. Voorstanders van de stelling dienen ten eerste aan te geven wat er mis is met het huidige sociale zekerheidsstel-set en met de bijstandswet. Vervolgens moeten zij beargumenteren waarom met de invoering van het basisinko-men die problebasisinko-men verdwenen zullen zijn. Hierbij wordt ook een opsom-ming van eventuele negatieve gevol-gen verwacht. Tot slot moeten de voor-standers aantonen waarom de voorde-len van invoering de nadevoorde-len overschaduwen.

Tegenstanders richten zich op de ont-kenning van het problematische karak-ter van de situatie of zij geven aan waarom de invoering van een basisin-komen het door de voorstanders ge-schetste probleem niet oplost. Daarbij worden extra nadelen in de strijd ge-bracht, wat zal moeten uitmonden in een beredeneerde afwijzing van boven-staande stelling.

Het zal een debat op z'n Engels wor-den. Dus, zoals in het Lagerhuis, zullen voor- en tegenstanders tegenover el-kaar zitten, gescheiden door een smal pad. De leiding is in handen van een onafhankelijke speaker, gezeten aan het eind van het pad. Wie wil spreken staat op. Is men uitgesproken, dan gaat

Basisinkomen 11

Onderwerp: sociale zekerheid

Lies is een alleenstaande werkloze met een RWW-uitkering van fl. 1232,= per maand. Bij de kruidenier op de hoek kan ze een dag per week komen wer-ken, hetgeen haar fl. 400,= bruto per maand oplevert. Lies berekent dat zij daarvan fl. 300,= netto overhoudt, waarvan 75% (fl. 225,=) afgedragen moet worden aan de sociale dienst. Per saldo verdient zij dus slechts fl. 75,= extra per maand; omgerekend onge-veer een knaak per uur. Zij draagt over haar extra inkomen dus 80% af. Maar het hoogste tarief inkomstenbelasting is toch 60%?

Het is de bedoeling dat een zoge-naamde taakgerichte werkgroep met deze tekst aan de slag gaat. Stapsgewijs wordt het volgende gedaan:

1. moeilijke begrippen ophelderen 2. probleemstelling formuleren 3. brainstorm: noteren van alle associa-ties bij genoemd probleem

4. analyse van stap 3

men zitten. Interrupties zijn toege-staan. De speaker zorgt voor een orde-lijk verloop in deze. Ook het steun be-tuigen en boeroepen zijn toegestaan. Indien de deelnemers tijdens het debat tot de ontdekking korrien dat de aan-vankelijke keuze de verkeerde was, mo-gen zij ook fysiek overstappen naar de tegenpartij. Stemming geschiedt door staan en zitten.

Voorzitter ('speaker'):

Hanneke Gelderblom, Eerste-Kamerlid voor D66 Sprekers {opponenten):

- Eddy Schuyer, Eerste-Kamerlid voor D66 - Jopie Boogerd, voorzitter Regionaal Centrum Arbeidsvoorziening.

Hanneke Gelderblom is voorzitter van een van de fringe~

meetings over basisinkomen.

5. vragen naar aanleiding van de ana-lyse

6. antwoorden zoeken op die vragen 7. rapportage en terugkoppeling aan probleemstelling

De werkgroep wordt begeleid door een 'tutor'; iemand die de deelnemers aan het werk zet, het totale proces begeleid. Zo wijst de tutor bijvoorbeeld een ge-spreksleider en een rapporteur aan, maar zal zich daarentegen inhoudelijk niet met de werkgroep bemoeien. Om samenwerking te bevorderen werken de deelnemers rond een grote tafel. Nadat alle stappen doorlopen zijn krij-gen de deelnemers de kans hun me-ning te geven over de bereikte samen-werking.

Voorzitter: - Jaap van Hoek Sprekers:

• Michel Groothuizen, lid van Het Dagelijks Bestuur van D66

- Louise Groenman, Tweede-Kamerlid voor D66.

6 CONGRES NIEUWE STIJL

Europees

programma

Europese integratie is niet zozeer het overdragen van soevereiniteit, maar een subtiel proces van herverdeling en herdefiniëring van overheidstaken. De ontwikkeling van een open, op com-plexe onderhandelingen gebaseerde politieke markt in Brussel gaat gepaard met nieuwe vormen van beleidsimple-mentatie en vervlechting tussen be-stuurslagen. Deze ontwikkeling wordt gekenmerkt door nieuwe flexibele be-sluitvormingsmodellen en vormen van pluriforme belangenafweging. Daarbij zijn naast het nationale ook het regionale en het lokale niveau vo-lop betrokken.

Dit speelt in belangrijke mate bij eco-nomische ontwikkelingen en op tal van andere terreinen, vooral wanneer deze door Europese geldstromen wor-den beïnvloed. Meer marktconforme, gediversificeerde en informele samen-werkingsverbanden, die kris kras door Europa lopen, komen tot stand. Nieuwe thema's, zoals milieubelangen en emancipatie krijgen hiermee kan-sen die in gevestigde 'middenveld-structuren' vastlopen. Met name voor lagere bestuurslagen biedt deze hete-rogene open structuur kansen om zelf-standiger en minder klassiek uitvoe-rend op te treden.

Deze gecentraliseerde integratie is een 'stille integratie', die niet tot spectacu-laire krantekoppen leidt en ook voor de deelnemers vaak verborgen blijft. Geeft D66 zich hiervan voldoende re-kenschap?

Mevrouw prof.dr. logeborg Tömmel houdt ons concept Europees pro-gramma kritisch tegen het licht, ook in verhouding tot de programma's van andere partijen. Mevrouw Tömmel werkte tot voor kort aan de Katholieke Universiteit Nijmegen (Europese poli-tieke betrekkingen). Haar onderzoek richt zich onder meer op de verschui-vende verhoudingen tussen de Europese Gemeenschap en de natio-nale staat.

Cabaret en feest

Hel Congres Nieuwe Stijl kent vele hoogtepunten. Een groot aantal fringe-meetings (het lijkt wel alsof zeer veel politieke cafés zijn samengebald in één congrescentrum), het Europees programma, migratie, een presentatie van degenen die zich hebben aange-meld voor de kieslijst voor de Tweede Kamer, 'side-meetings' en ga zo maar door.

Maar naast deze politiek inhoudelijke evenementen is er ook een ander hoogtepunt: het cabaret en het feest op zaterdagavond. Mocht u onver-hoopt de zondag niet kunnen meema-ken, kijkt u dan vooral in deze Democraat wanneer zaterdag de láát-ste hus uit Veldhoven vertrekt. Dan kunt u nog zoveel mogelijk van het feestprogramma meemaken.

Lees wat er allemaal gaat gebeuren en sta versteld:

21.00 · 21.45 uur ·

Cabaret van Ivo de Wijs en Pieter Nil'uwint. Hun cabaretvoorstelling is speciaal op D66 geschreven!

21.45 uur -laat

Over het congrescentrum verspreid treden vier muziekgroepen op:

- Hel salonorkest Chantilly heeft een repertoire dat voornamelijk bestaat uit 'nostalgische achtergrondmuziek' uit

Cosa Nostra

jassgang

het begin van deze eeuw, dansmuziek, oude schlagers en muziek uit operettes of musicals. Dat alles wordt ten gehore gebracht met een piano, violen, cello, contrabas, fluit, klarinet en saxofoon. -De Cosa Nostrajassgang is een orkest zonder stijl: de gang is er niet op uit de muziek van een bepaalde periode of zelfs van één orkest te imiteren. Het muzikale materiaal, meestal gekozen uit de periode van 1925 tot 1945, van Bix Beiderbecke tot Lu Walters) wordt al spelend verwerkt tot een eigen pro-dukt. Daarbij worden de specialismen van de gangsters natuurlijk uitgebuit: het subtiele trombonespel van de stille sluiper Slide, de juichende klarinet van meester-kraker Claruso, de explosieve banjo van de rijpe Bananas, de dreun van krachtbasser Plugsy, Fats waak-zame wasbord, de smeltende zang en de vaak terecht gestopte trompet van de ondoorgrondelijke gangleader Caponetti.

- Joyful Delirium is dé band van de jonge Democraten. Nadat zij al twee keer op JD-congressen van zich heb-ben laten horen, is nu het moedercon-gres aan de beurt. joyful Delirium zal muziek spelen van The Rolling Stones, via Herman Brood tot muziek van nu als REM. Vrolijke swingende Rock met veel enthousiasme opgediend door twee gitaristen, een bassist, een drum-mer, een rapper, twee zangeressen en een lead-zanger, smakelijk!

- Over de blaaskapel 'De Molshoop' staat in een Bemmels jury-rapport: "Een groep waar het muzikaal plezier vanaf straalt en die meer doet denken aan het jazz-festival in Breda dan aan 'n traditioneel dweilorkestje." De 15 leden van de kapel blazen de 40e van Mozart, La Bamba, Rock around the clock, 'Why, teil me why', 'Wondering Blues' en alles wat zij verder nog uit hun tweedehands instrumenten kun-nen halen.

Veel plezier!

Kerntaken I en 11

Onderwerp: hoe effectief is de rijksoverheid?

Het naoorlogse verleden laat een gestage uitbreiding van het aantal overheidsta-ken zien. Als gevolg hiervan overheidsta-kent Nederland inmiddels een fenomenale regeldichtheid. De sturing van dit pro-ces geschiedt voornamelijk via de input (bepaalde doelen krijgen budgetten toe-bedeeld). Wordt het budget niet volle-dig uitgegeven, dan vloeit het restant te-rug naar de middelen. Dat restant wordt vervolgens in mindering gebracht op het toekomstig budget. Zo wordt de sta-tus van overheidsorganisaties hoofdza-kelijk bepaald door de hoogte van het beschikbare budget. Dit totale budget van taakuitbreiding, toenemende regel-geving en sturing via input heeft geleid tot gigantische kosten.

Tijden veranderen. De mondige burger wenst niet langer betutteld te worden door de overheid: regeldichtheid wordt als hinderlijk ervaren. In financieel-eco-nomisch opzicht is een omnipotente overheid ook al onhoudbaar. Tot slot worden steeds meer vraagtekens ge-plaatst bij de effectiviteit van al die overheidsbemoeienis.

De reactie van de rijksoverheid bestond onder meer uit de Grote Efficiency Ope-ratie (GEO). Maar de kerntaken van de overheid dienen opnieuw bekeken te worden. Een taak voor de politiek, en zeker voor D66, van oudsher de partij voor bestuurlijke vernieuwing.

De twee fringe-meetings over de kernta-ken van de overheid geven congresgan-gers, deskundigen en politici de gele-genheid te debatteren aan de hand van provocerende stellingen en zodoende bij te dragen aan de profilering van D66 voor de komende verkiezingen.

Kerntaken I. D66'ers en mensen van buiten de partij

Voorzitter: Marijn de Koning Sprekers:

·H.O. Tjeenk Willink, auteur van een rapport over de reorganisatie van de Rijksdienst

• LA. Geelhoed, secretaris-generaal van het ministerie van Economische Zaken

• P. Kuypers, directeur van politiek cultureel centrum De Balie

• H.J. van Houten, directeur van Delphi Consult. ·en anderen.

Kerntaken II. D66'ers onderling.

Voorzitter: Marijn de Koning Sprekers:

H. Apotheker, B. Bakker, H. Combee, M. Engwirda, T. de Graaf, I. Lambers, 0. Scheltema, M. Scheltema, G.J. Wolffensperger e.a.

zaterdag Kempenhal Baroniezaal Meierijzaal Brabant zaal 25

30 oktober 1993 zaal

•

10.00- 11.00 uur OPENING door de partijvoorzitter; Introductie congreslelding

* Benoeming notulen- en stemcommissie op voordracht congreslelding

* Toelichting stemprocedures door stemcommissie

FINANCIEN: *jaarrekening 1992

*begroting 1994

ALGEMENE ORGANISATORISCHE MOTIES: * beslult tot verkoop van het eigen pand * oprichting stichting beheer

hulsvestingsvermogen

STEMADVIESCOMMISSIE EERSTE KAMER: * lnstelllngsbeslult

11.00- 11.30 uur * Presentatle kandidaten besturen en commissies * Opening stembussen

11.30- 11.45 uur MIGRATIE, Inleiding

11.45 - 12.45 uur MIGRATIE, deelsessie 1 MIGRATIE, deelsessie 2

12.45- 13.15 uur Spreek' uur' Spreek' uur' Spreek' uur' lunch Tweede Kamerleden Eerste Kamerleden Europariementarter

13.00 uur Sluiting stembussen

13.15- 14.15 uur Frlngemeellng: Frlngemeeting: Bestuurlijke PSVI Meesterklas: Industriebeleid vernieuwing 1: lokaal niveau Velligheld 'Effectief Industriebeleid.

Waar te beginnen?

14.30 - 15.30 uur Frlngemeetlng: Bestuurlijke Frlngemeetlng:

vernieuwing 11: een andere Kerntaken Overheld rol voor politieke partijen

15.30 - 16.30 uur MIGRATIE, plenaire bijeenkomst

16.30 uur sluiting Indiening Actuele Politieke Motles

16.30 - 17.30 uur toespraak Tweede Kamerfractie voorzitter

17.30- 18.00 uur uitslag verkiezingen

18.00 uur schorsing vergadering

21.00 - 21.45 uur Cabaret Ivo de Wijs & Peter Nieuwint

zondag

31 oktober 1993

08.30 - 09.00 uur Bezinningsbijeenkomst In de parochiekerk van St. Maarten te Veldhoven

09.30 - 09.35 uur Heropening congres: toelichting

stemprocedures en procedures deelsessies

09.35 - 09.45 ACTUELE POUTIEKE MOTIES, besluit In behandeling nemen

09.45- 10.00 uur EUROPEES PROGRAMMA, Inleiding

10.00- 11.15 uur EUROPEES PROGRAMMA. deelsessie 1 EUROPEES PROG., EUROPEES PROG., EUROPEES PROG., deelsessie 2 deelsessie 3 deelsessie (reserve)

11.15- 12.00 uur ACTUELE POUTIEKE MOTIES, deelsessie 1 ACTUELE POL MOTIES ACTUELE POL MOTIES, ACTUELE POL

deelsessie 2 deelsessie 3 MOTIES, (reserve)

12.00- 13.30 uur Presentatle Tweede Presentalle Tweede lunch Presentatle Tweede Kamerkandidaten Kamerkandidaten (reserve) Kamerkandidaten (reserve)

13.30 - 14.30 uur Frlngemeeting: Frlngemeetlng: PSVI Meesterklas: Industriebeleid Nedertand Kerntaken Overheld Bestuurlijke In Europa Vernieuwing

14.30 - 15.30 uur EUROPEES PROGRAMMA plenair

15.30- 16.00 uur ACTUELE POUTIEKE MOTIES plenair

_I

16.00 - 16.30 uur toespraak partijvoorzitter

I

=

Door de

SWB

wordt gewerkt voor rige Democraat) en tien amen- heldering van deze

ondoorzich-~

de politieke vertegenwoordiging, de politieke partij en aan de 'poli- deerbare resoluties. De analyse die aan de HB-notitie ten grond- tige problematiek beoogt, zijn arti-kelen samengebracht die ingaan

~

tieke probleemstelling' in het al-gemeen. Het betreft onderwerpen Cahier. slag lag, is verschenen als SWB op de diverse facetten, zowel theoretisch als praktisch.

;...

die spelen op het snijvlak van po- De oorzaken van migratie worden Een aantal auteurs is gevraagd

=

litiek en maatschappij en van sa- aan een grondige analyse onder- vanuit verschillende gezichtspun-menieving en overheid. De onder- worpen. Nieuwe begrippen wor- ten bij te dragen aan de discussie.

~

werpen worden gekozen in sa-menspraak met de kamerfracties, deringen in de wereld besproken. den geïntroduceerd, grote veran- telt 35 pagina's. De schitterende De brochure heeft A4 formaat en individuele kamerleden en de poli- De analyse geeft een andere kijk fotografie is van Wim van der tieke top van D66. Het betreft za- op het verschijnsel migratie. Zij Ende.

ken die op de politieke agenda wijkt af van de veel gebruikte sja- De brochure kost

f

19,50 (excl.

·~

zullen verschijnen en waaraan na- blonen. porto)

...

der onderzoek moet worden be- De grenzen worden besproken.

sleed. Bij deze formule ligt het ac- Niet alleen de geografische gren- Brochure 'De veranderende rol

~

cent op het denken zelf; analyses, zen. Grenscontroles worden afge- van de politieke partijen' neergelegd in publikaties, die schaft, maar de controle neemt Ter gelegenheid van het

jubileum-~

moeten leiden tot beleidsgerichte toe en wordt verlegd naar de sys- symposium van D66 verscheen de uitgangspunten. teemgrenzen. brochure 'De veranderende rol

Migratie is een verschijnsel van van de politieke partijen. Nu nog SWB Cahier 'Denken over de· alle lijden, dat uit onze wereld niet beperkt verkrijgbaar. Een 'must' mocratie, van forum naar part- valt weg te denken. In het cahier voor elk lid van D66. De brochure

~

nerschap' In het cahier, geschreven door komen de vragen aan de orde, die in de maatschappelijke discussie kost

f

15,= (excl. porto)

~

H.J. van Houten, wordt de D66 niet meer, of te weinig worden

ge-idee van democratische parlicipa- steld. Het Cahier heeft A4 formaat Idee, tijdschrift van het we·

~

tie beschreven. Blokkades wor- en kost

f

10,- (excl. verzendkos- tenschappelijk bureau.

=

den geanalyseerd en strategieën ten) In het vierde nummer van Idee in overwogen. Participatie is dan dit jaar, doet Chrisliaan de Vries

~

nietlanger een eenzijdig recht of Brochure 'Referenda en in zijn redactionele bijdrage, een

...

een morele plicht. Het gaat in de richting van actieve deelname: Politiek Steeds vaker wordt een pleidooi voorstel voor de vernieuwing van de formele democratie. Allan

~

zelfbepaling, medeverantwoorde- gehouden voor het invoeren van V arkevisser schreef een essay

~

lijkheid en maatschappelijk initia- een grotere, directe invloed van met als titel De lege natie, over

in-lief. de burger op de politieke besluit- ternalionalisme, natie-staat en de 'Integrale participatie' is dan de vorming. Een voorbeeld en eerste noodzaak van een verlicht natio-doelbewuste poging om het poli- aanzet voor initiatiefmogelijkhe- nalisme. Strategische keuzen in tiek haalbare en het economisch den voor de burgers lijkt de invoe- ons buitenlands beleid, is de titel rendabele te combineren met het ring van het referendum. van een artikel van Bob van den maatschappelijk wenselijke. Als aan een referendum-initiatief Bos. Het betreft opmerkingen ten Daarbij is een hoofdrol weggelegd wordt gedacht, welke procedures behoeve van een Europese poli· voor de burger als zelfbewuste moeten dan worden vastgelegd. tiek. Carel Tielenburg analyseert 'partner' en deelgenoot. Met deze Welke kaderregeling is vereist? het bureaucratisch mechanisme noties jn het achterhoofd wordt De brochure laat een aantal des- en pleit voor een nieuwe benade-dan gekeken naar het functione- kundigen aan het woord over ring. Rob Neutelings en Daniël ren van de formele democratie èn deze vragen, die systematisch Jansen beschrijven het spel tus-van de politieke partijen. aan de orde worden gesteld. sen ambtenaar en kamerlid, een Veranderingen worden voorge- Het verband tussen de mogelijk· beschouwing over de functie, de steld. Alleen langs die weg kan heden van het referendum en de werking en het adres van de amb-het sociale dilemma van de hui- ontwikkelingen in de politiek lelijke tekst. Van de regen in de dige politieke cultuur worden aan- wordt expliciet geanalyseerd en drup, door lna klaasen en Jan de gepakt. Wij raden ieder lid van besproken. Het zijn radicale stuk- Lange, gaat over de ruimtelijke ef-D66, van harte de tekst van het ken, zoals het een partij als D66 feeten van bestuurlijke verhoud in-Cahier aan. past! En met prachtige fotografie gen. Vinko Prizmic geeft een reac-Het Cahier heeft A4 formaat en gelardeerd. tie op het congresdocument over kost

f

10.- (excl. verzendkosten) De brochure kost

f

19,50 (excl. migratie.

porto) SWB Cahier 'In Goede Banen'

In opdracht van de Tweede Brochure 'Duurzame Kamerfractie en het HB van D66, Ontwikkeling'

heeft een SWB-projectgroep, on- Duurzame ontwikkeling is hèt der voorzitterschap van Han thema van deze tijd, maar wat Entzinger, hoogleraar Multi moeten wij er onder verstaan? Etnische Studies, zich gebogen Om een bijdrage te leveren aan de over het verschijnsel migratie. Op discussie, bracht de SWB een deALVin dit najaar, staat het on- brochure uit. Deze gaat in op de derwerp migratie op de agenda. verhouding tussen economie, mi-Behandeling vindt plaats aan de lieu en politiek.

hand van een HB-notitie (zie vo- In de brochure, die vooral een

BESTELBON SWB:

Ik bestel:

o

Brochure 'Referenda en Politiek'. Prijs

f

19,50- (excl. porto)

o

Brochure 'Duurzame Ontwikkeling'. Prijs

f

19,50· (excl. porto)

0 Brochure 'De veranderende rol van de politieke partijen'. Prijs

f

15,-(excl. porto)

0 SWB-Cahier 'In Goede Banen' Prijs

f

10,- (excl. porto)

0 SWB-Cahier 'Denken over democratie, van forum naar partner-schap' Prijs

f

10,- (excl. porto)

0 SWB-Cahier 'Relatie en Huwelijk' Prijs

f

8,- (excl. porto) 0 SWB-Nota 'Op zoek naar publiek' prijs

f

5,- (excl. porto) Het tijdschrift Idee.

Idee verschijnt 6x per jaar. ca. 30 pagina's per nummer. Een abon-nement kost

f

66,- per jaar. Een los nummer kost

f

15,- (excl. porto) 0 Ik neem een abonnement

0 Ik wil een los nummer

Naam ... . Adres ... .. Postcode, woonplaats ... . Deze bon opsturen naar SWB D66, Noordwal10, 2513 EA Den Haag Telefonisch bestellen 070-3621515

D66 EN DE PRAKTIJK VAN HET RAADSWERK

Dit najaar organiseert het Opleidingscentrum D66 door heel het land een aantal tweedaagse cursussen D66 en de praktijk van het

Raadswerk. Deze cursus is uitsluitend bestemd voor D66-kandidaten

die in maart 1994 meedingen naar een raadszetel. Het doel van de cur-sus is kandidaten in staat te stellen om direct na hun benoeming een wezenlijke bijdrage te leveren aan de besluitvorming in de gemeente. In de cursus leert men vooral om te gaan met situaties waarin bestuurlijk en politiek elan nodig zijn. Daartoe komen onder andere aan de orde: wet- en regelgeving, hantering van de informatiestroom, aansturing van het gemeentelijk apparaat, effectieve samenwerking binnen en buiten de fractie, tactiek en strategie, persoonlijk 'time-management'. Prijs voor deze tweedaagse cursus is f125,- (inclusief nieuwe bro-chure) en f100,· als u de brochure al in uw bezit heeft. De brochure is een cursusvoorwaarde en deelname aan de cursus kan alleen indien men béide zaterdagen kan. Elke groep bestaat uit maximaal15 perso-nen. Dus wanneer u kandidaat voor de gemeenteraad bent, schrijf u dan deze week nog in!

Er zijn nog enkele open plaatsen in: AKKRUM, AMSTERDAM, ARNHEM, DELFT, GOES, LEIDEN, LELYSTAD, ROTIERDAM en TILBURG. Nieuwe plaatsen waar de cursus wordt georganiseerd zijn: DEN HAAG, HIL· VERSUM en MAASTRICHT.

KENNISMAKINGSDAG IN UTRECHT

Kennismaken met D66 kan op 20 november in Utrecht. Onder leiding van twee ervaren D66-ers zullen de belangrijkste ideeën en doelstellin-gen van D66 worden besproken. Er is ruimte voor uw vradoelstellin-gen en er wordt aandacht geschonken aan de manieren om actief te zijn binnen de partij. De maximaal15 deelnemers ontvangen ter voorbereiding de brochure 'Maak kennis met D66'. Kosten: f20,00. Begeleiders van deze dag zijn: wethouder Marianne de Leur en Bob van de Bos, lid van de Eerste Kamer.

FORUM-DEBAT· TRAINING op 11 december in Bodegraven Het programma is opgebouwd uit enkele zeer intensieve oefeningen. In

vier groepen van twaalf deelnemers komen de vaardigheden aan bod

die van groot belang zijn voor deelname aan een forumdebat Hoe kun je een stelling leren verdedigen, leren luisteren en leren beargumente-ren?

2 K AT E R N DEMOCRAAT7

In een forumdebat voor deels onbekend publiek kan het nodig zijn een andere rol te kiezen dan je van nature doet. Welke rol kies je in een ver-gadergroep? Dit en andere aspecten worden op deze dag behandeld. Denk niet te lang na en schrijf je in: de groepen zijn zo vol!

Trainers: Maarten Brackel, Max Peper, Jan Veldhuizen, Henriëtte Vos. Kosten f60,· (inclusief lunch).

TRAINING COLLEGE ONDERHANDELINGEN op 17 en 18 december in Doorn

Kosten: f250,·. Schrijf je nu nog niet in. De afdelingssecretaris ont-vangt verdere informatie in het najaar.

BESTELBON OPLEIDINGSCENTRUM: IK BESTEL (s.v.p. aankruisen):

0 RAAMWERK '94 • '98 f15,·

0 RAAMWERK '94 • '98 plus DISKETIE /20,·

0 WENKEN EN TIPS BIJ HET OPZEITEN VAN D66-VER-KIEZINGSCAMPAGNES, prijs /5,·

0 D66 EN PUBLICITEIT IN DE POLITIEK, prijs f15,· 0 RAADSWERK

Introductiebrochure over de formele en algemene praktijk-aspecten van het raadswerk: de inrichting van het gemeentebestuur, de positie van raadsleden etc. Prijs f5,·

0 D66 EN DE PRAKTIJK VAN HET RAADSWERK, prijs f25,·

Deze nieuwe publikatie bevat onder andere de volgende onderwerpen: • Raad in relatie tot het college en het ambtelijk apparaat;

• Raad in relatie tot de burger, de belangengroepering en de media; • College-onderhandelingen;

·Techniek van de raadsvergadering, spreekrecht, recht van initiatief en amendement, moties;

• Gemeentefinanciën, inkomsten en uitgaven, de begrotingscyclus; • Basisinformatie over de belangrijkste beleidsterreinen.

0 VOOR DE D'RAAD

Hèt D66-tijdschrift voor (aankomende) lokale en regionale politici. Voor de D'Raad verschijnt 6 x per jaar, met ca. 18 pagina's per nummer. Een jaarabonnement kost

/48,-Lidmaatschapsnummer: ... . (alle prijzen zijn exclusief porto)

IK MELD MIJ AAN (s.v.p. aankruisen):

0 KENNISMAKINGSDAG UTRECHT Kosten: f20,·

D66 EN DE PRAKTIJK VAN HET RAADSWERK

Kosten: f125,· (inclusief brochure) en f100,· (exclusief brochure)

0 hier aankruisen indien u de brochure reeds in uw bezit heeft

LELYSTAD

u

13 en 20 november MAASTRICHT LJ 13 november en 11 december ROTTERDAM

u

13 en 27 november TILBURG

u

13 en 20 november

0 FORUM-DEBAT-TRAINING op 11 december in Bodegraven. Kosten

f60,-Veertien dagen voor aanvang van de cursus krijgt u cursusmateriaal thuisgestuurd. Naam ... . Adres ... .. Postcode, woonplaats ... . Telefoon: ... . Functie in D66: ... .. Deze bon opsturen naar het Opleidingscentrum D66, Noordwal10, 2513 EA DEN HAAG of telefonisch bestellen: 070-362 1515

(Graag pas betalen ná ontvangst van een acceptgiro)

Lidmaatschap

Bestuurdersvereniging nu al open voor nieuwe raadsleden!

Staat u op een verkiesbare plaats op de lijst voor de komende ge-meenteraadsverkiezingen? Wordt dan nu al lid van de Bestuurders-vereniging!

De Bestuurdersvereniging is het trefpunt voor alle gekozen en be-noemde D66-bestuurders op lo-kaal, provinciaal, nationaal en Europees niveau. De doelstellin-gen zijn netwerkvorming, informa-tie-voorziening en uitwisseling van deskundigheid tussen D66-bestuurders. De Bestuurdersver-eniging organiseert bijeenkom-sten, geeft een eigen nieuwsbrief en cahiers uit. Een abonnement op Voor de D'Raad is in het lid-maatschap inbegrepen. De kosten van het lidmaatschap bedragen

f

166,-. Voor de laatste maanden van 1993 bedraagt het lidmaatschap nog maar

f

44,-. Wordt dus nu lid!

Voor meer informatie: Monique Oomes, coördinator

Bestuurdersverenig ing. 070 -3621515.

Jaarrekening 1992 Zie de originele stukken van KPMG Klynveld accountants in dit katern.

Toelichting

Het jaar 1992 was financieel ge-zien geen slecht jaar. De inkom-sten stegen boven verwachting, terwijl we ook mochten profiteren van de hoge rentestand. Daarentegenstegen uiteraard ook de uitgaven, zij het minder dan de inkomsten. De personeelskosten heeft het HB in de hand weten te houden. Bij de kosten voor het se-cretariaat tonen zich de inspan-ningen op automatiseringsterrein en de groei van de partij: meer le-den, meer afdelingen, meer activi-teiten en meer belangstellenden. Aan de stijgende kosten voor HB en AR zijn vooral de duurdere AL V's debet. De hogere uitgaven voor de regiobijdragen zijn au-tonoom: zij stijgen met het leden-tal. Daarnaast heeft het HB beslo-ten een ledenwerfcampagne te or-ganiseren en aan twee

voorzieningen voor de toekomst een bedrag toe te voegen. De penningmeesters Linze Schaap Arjen Ros

Begroting 1994

In de begroting voor 1994 weer-spiegelen zich enkele forse beslis-singen in 1993. In de eerste plaats leidt de veranderde opzet van het landelijk secretariaat ertoe dat de A. LASTEN Jaarrekening 1992 1. Personeel 509.787 2. Secretariaat 287.556 3. Huisvesting 1.323 4. HB/AR 194.278 5. Geschonken declaraties 158.720 6. Democraat 122.069 7. Publiciteit 16.464 8.Peac 4.980 9. Regio's 127.792 1 0. Verkiezingsfonds 75.000 11. Subsidie SWB 58.000 12. Subsidie PSVI 60.000

13. Subsidie JD

25.000 25.000 25.000 14. Accountant

17.630 22.000 18.000 15. Activ. aan de basis I regionale podia

10.804 12.500 12.500 16. Diverse lasten 4.207 17. Onvoorzien 0 18. Voorziening 92.000 19. Batig saldo 1.744 Totaallasten 1.767.354 B. BATEN Jaarrekening 1992 1. Contributies 1.505.900 2. Contributies voorgaande jaren

1.425 3. Donaties en schenkingen 2.200 4. Schenkingen d.m.v. declaraties 158.720 5. Rente 63.055 6. Speciale actie 35.777 7. Diverse baten 277 8. Tekort 0 Totaal baten 1.767.354 Algemene organisatorische moties m.b.t. huisvesting Vanaf eind jaren zeventig is het landelijk secretariaat van 066 ge-huisvest geweest in een eigen pand. Als gevolg van de grote groei van de partij is dit pand te kleine geworden. Het Hoofd· bestuur heeft daarom gemeend nieuwe huisvesting te zoeken. Zoals bekend, is het gelukt uitste-kende kantoorruimte te vinden die niet alleen goede werkomstandig-heden biedt voor de medewerkers van partij, PSVI, SWB, Bestuur-dersvereniging en JO, maar ook ruimte voor campagne-activiteiten en vergaderfaciliteiten. Het Hoofdbestuur vraagt nu de AL V twee besluiten te nemen: A. besluit tot verkoop van het ei· gen pand

B. instemming met de oprichting van een stichting tot beheer van het huisvestingsvermogen. A. Besluit tot verkoop van het ei-gen pand

Omdat in de statuten van 066 niets geregeld is over de ver-4 KATER N DEMOCRAAT7 5.000 5.000 16.000 29.661 0 40.000 13.110 0 1.612.500 1.885.750 Begroting 1993 Begroting 1994 1.462.000 1.663.750 1.000 1.000 1.000 1.000 100.000 150.000 25.000 50.000 23.500 20.000

0

0 0 0 1.612.500 1.885.750 vreemding van registergoederen (waar onroerende zaken als ge-bouwen toe behoren), behoort een besluit tot verkoop van het pand tot de bevoegdheden van de ALV. Het HB heeft uiteraard wel het een en ander moeten doen met betrek-king tot de verkoop. Er is daarom een overeenkomst gesloten met een koper van het pand. Daardoor kan de ALV nu een concreet be· sluit nemen. Het HB vraagt de ALV motie AOM 57.2000 aan te nemen. B. Instemming met de oprichting van een stichting tot beheer van het huisvestingsvermogen Het pand aan de

Bezuidenhoutseweg in Den Haag is destijds gekocht om het ont-stane vermogen (hoe bescheiden ook) veilig te beleggen. Als het pand verkocht wordt en de op-brengst niet opnieuw in onroe-rende zaken wordt gestoken, ko-men er uiteraard financiële midde· len vrij. Het Hoofdbestuur is van mening dat het vermogen van de partij niet aangetast mag worden en dat het zodanig beheerd moet worden dat de waarde tenminste constant blijft. Zo ontstaat de

mo-gelijkheid om het in latere jaren nuttig te besteden. Als de situatie waarin 066 dan verkeert stabiel is, kan de partij opnieuw een eigen pand kopen, als de situatie minder rooskleurig is, is het te gebruiken voor het oplossen van grote knel-punten. De Financiële Commissie steunt het HB in dit streven. Het HB heeft diverse mogelijkhe-den onderzocht voor het beheer van het 'huisvestingsvermogen'. Uiteindelijk is het tot de conclusie gekomen dat het oprichten van een aparte stichting de voorkeur verdient, op voorwaarde dat die stichting stevig gekoppeld is aan de partij. In het voorstel van het HB bestaat die koppeling uit en-kele bepalingen:

de samenstelling van het be-stuur van de stichting: diegenen die door de ALV belast zijn met beheer en toezicht op het beheer van de partijfinanciën, t.w. pen-ningmeesters en de voorzitter van de Financiële Commissie,

de doelstelling van de stich-ting: beheer huisvestingsvermo-gen 066, gericht op toekomstige aankoop onroerende zaken, dan wel het oplossen van fundamen-tele financiële knelpunten,

een bepaling dat (een deel van) het vermogen teruggeven wordt aan de partij als de partij opnieuw onroerende zaken koopt dan wel als de AL V daarom vraagt.

Dit voorstelleidt ertoe dat de be· voegdheden van ALV, Financiële Commissie en HB in stand blijven. Het HB vraagt de ALV de motie AOM 57.2001 aan te nemen. AOM

AOM 57.2000 HB: overnemen indiener: Hoofdbestuur woordvoerder: Linze Schaap onderwerp: BESLUIT TOT VER· KOOP VAN HET EIGEN PAND De algemene ledenvergadering van 066, ter vergadering bijeen op 30 en 31 oktober 1993 te Veldhoven,

overwegende

dat het partijpand te klein was om alle geledingen van de partij te huisvesten en dat het daarom noodzakelijk was andere kantoor-ruimte te zoeken,

constaterende

dat het Hoofdbestuur materieel gezien een overeenkomst

geslo-ten heeft met een belangstellende voor het pand,

besluit

1. het registergoed gelegen aan de Bezuidenhoutseweg 195 te Den Haag te verkopen voor het bedrag van f405.000 (inclusief roerende zaken),

2. het registergoed gelegen aan de Bezuidenhoutseweg 195 te Den Haag uiterlijk 4 november 1993 te leveren,

3. de vice-voorzitter organisatie JA la Heij en de eerste penning-meester L. Schaap te machtigen deze besluiten namens de AL V van 066 uit te voeren, 4. het Hoofdbestuur voor het overige te machtigen namens de ALV ter afhandeling besluitvor-mend op te treden,

en gaat over tot de orde van de dag.

AOM

AOM 57.2001 HB: overnemen indiener: Hoofdbestuur woordvoerder: Linze Schaap onderwerp : INSTEMMING MET DE OPRICHTING VAN EEN STICH· TING TOT BEHEER VAN HET HUISVESTINGSVERMOGEN De algemene ledenvergadering van 066, ter vergadering bijeen op 30 en 31 oktober 1993 te Veldhoven,

overwegende

dat een groot deel van het ver-mogen van 066 de afgelopen ja-ren belegd was in het partijpand,

dat dat vermogen niet mag verminderen door de verkoop van het pand,

dat het noodzakelijk is het ver-mogen zodanig onder te brengen dat het zijn waarde behoudt, op-dat het in de toekomst gebruikt kan worden voor hetzij de aan-schaf van onroerende zaken, het-zij het oplossen van grote finan-ciële knelpunten,

dat een stichtingsvorm de mo-gelijkheid biedt bestaande be-voegdheden binnen de partij niet wezenlijk aan te tasten en tegel ij· kertijd voldoende flexibiliteit ga-randeert,

besluit