Zaterdag 7 juni 1958 • No. 496
en
DEMOCRATIE
Een teken aan de rodewand
(Zie pag. 3)
DE ZEER VERSTERKTE LIBERALE POSITIE
EN HAAR INJ!LOED OP DE LANDSPOLITIEK
Op het ogenblik, dat wij dit artikel schrijven, lijkt een burgeroorlog in Frankrijk voorko- men, maar tegelijk heeft dit land in feite (tijdelijk) opgehouden, een parlementaire democratie te zijn.
Onmachtige kabinetten, die door een even onmachtig parlement werden weggekogeld als de negen in het kegelspel, vormden het poli- tieke beeld van het Frankrijk van na de oorlog, dat bovendien had te kampen met een in meerderheid sterk onder communistische in- vloed staande vakbe~eging.
Het is een ernstig feit, deze tij- delijke omzetting van een W ester- se democratie, bondgenoot in het Europese en NAVO-verband, in een (zij het gematigd) autoritair bewind, waarbij de normale func- tie en de norraale invloed van het par·lement voorlopig zijn uitge- schakeld en een soort "politieke noodtoestand" is aanvaard.
Maar reeds op 30 mei was het (onafhankelijk) socialistische "Pa- rool" zover, dat het moest erken- nen, dat in "de verwarring, ge- groeid door jarenlange onmacht en steriliteit van de politieke par- tijen", de aanvaarding van ge- neraal De Gaulle "het kleinste kwar.d · was in de keuze tussen hem en een "echte staatsgreep"
(in de klassieke betekenis) van het leger.
Tot die erkenning kwam ook de
Fran~e Nationale Vergadering, in arren moede, tenslotte zelf, met inbegrip ook van een belangrijk deel van de Frans.2 geestverwan- ten van "Het Parool".
In het belang van Frankrijk zo- wel als in dat van de gehele W es- terse samenleving is het ondertus- sen te hopen, dat dit experiment zal slagen en uiteindelijk zal leiden tot de staatkundige gezondma- king, waartoe de Franse kiezer, de Franse volksveregenwoordiging en de Franse kabinetten tot nu toe niet in staat waren.
Een gezondmaking, welke voor een West-Europees, zichzelf res- pecterend volk dan toch niet an- ders kan en mag betekenen dan terugkeer tot (maar dan norma- ler) parlementair-democratische verhoudingen.
* * *
Juist in het dieptepunt van de Franse crisis heeft het N e - d e r I a n d s e kiezersvolk van zijn democratische recht gebruikt ge- maakt om zelf de eerste ferme stappen te zetten naar de verlos- sing uit een situatie, welke voor
het behoud van een gezonde demo- cratie evenzeer gevaren zou ople- veren.
Niet zulke spectaculaire geva- ren als in Frankrijk, maar meer een sluipend gevaar- en juist in andere richting. Het gevaar na- melijk van een politieke verstar- ring en een politieke lethargie, uit- lopend echter eveneens op een on- macht van het parlement tegen- over in zichzelf verdeelde, altijd naar (onvruchtbare en halfslach- tige) compromissen · strevende, stoelvaste en zelfs na een vier-
echter in de andere fracties met een angstig stilzwijgen was ont- vangen.
De tweede, niet minder verblij- dende gebeurtenis vormt de uit- slag van de Statenverkiezingen, welke nog belangrijk is versterkt door die voor de gemeenteraden.
Verblijdend vóór alles, omdat deze uitslag iets heeft losgeslagen in die verstarde verhouding en de kiezers door hun eigen daad heeft getoond, dat zij - en niemand an- ders - het zelf in de hand hebben om aan die iedere politieke belang-
V. V. D .. ZETELWINST IN GEI\'IEENTF~N
BOVEN 20.000 INWONERS
Gemeente Aantal zetels Gemeente Aantal zetels Gemeente Aantal zetels
1953 1958 1953 1958 1953 1958
Amsterdam 5 Rotterdam 5 's-Gravenhage 7
Utrecht 3
Alkmaar 3
Almelo 3
3 9 8
Enschede Epe Gouda Groningen Haarlem Haarl.meer Hogezand-
4 2 2 5 4 1
6 3 4 8 7 3
Schiedam Soest Velsen
2 2 2 2 2 5 2
4 5 5
Amersfoort Apeldoorn Arnhem Assen Baarn Barneveld Beverwijk Breda Bussum
4 4 3 3
11 6 4 4 5 7 6 4
Sappemeer 3 4 8 4 4 9 1
Vlaardingen Vlissingen Voorburg Wageningen Wassenaar Weststelling-
5 4 3 9 3 7 Heemstede 5
De Bilt Delft
Heerenveen Hengelo (0.) Hilversum Kampen Leiden Leeuwarden Middelburg Nieuwer-
3 3 5 3 4 2 Amstel 3
5 5 3 7
werf 2
Zaandam 2
Zeist 4
Zutphen 2
Zwolle 3
3 3 7 3 5
Den Helder Deventer Doetinchem Dordrecht Ede Eindhoven Emmen
1 2 5 4 2 3 3 2 4 2 1 3
5 1 2 3 7 6 4 6 5 3 5 4 3 4
Nijmegen Opsterland Renkum Rheden Ridderkerk Rijswijk (Z.H).
1 2 2 3 1 3
3 3 3 4 2 6
Dat bovendien ook de kleinere gemeenten prachtige resultaten voor de V.V.D.
opleverden, blijkt wel uit de in de dagbladpers gemaakte berekening, dat de V. V.D. in totaal over het gehele land 235 zetels won.
Een winst, welke wel zelden door enige politieke partij bij gerileenteraadsver- kiezingen zal zijn behaald.
jarige periode nauwelijks gewij- zigd terugkerende kabinetten.
Twee verblijdende gebeurtenis- sen hebben deze verstarring nu doorbroken.
De eerste is het optreden van de Eerste Kamer, waardoor een staatssecretaris, wiens aanblijven het vertrouwen van ons volk in de gezonde werking van het par- lementaire systeem, met zijn mi- nisteriële verantwoordelijkheid, zwaar zou hebben geschokt, einde- lijk tot aftreden is gebracht.
Daarmede was voldaan aan een eis, welke onze fractie-voorzitter in de Tweede Kamer, prof. Oud, reeds eerder had gesteld, hetgeen aan die zijde van het Binnenhof
stelling dodende en elk doelbewust bestuur belemmerende, verstarde situatie een einde te maken.
* • *
Voor ons, liberalen, is daarbij dan het bijzonder verblij- dende, dat deze "ingreep" van de kiezers een duidelijke keuze vóór de vrijheid is geworden en tegen het dirigistische centralisme.
Zullen deze verkiezingen, die voor de gemeenteraden volgens berekeningen in de pers voor de V.V.D. niet minder dan 235 winst- zetels hebben gebracht, ook in·
vloed hebben op de landspolitiek ? Formeel en direct natuurlijk niet, omdat zij nu eenmaal slechts op Staten en Raden en niet op de
samenstelling van de Kamer be- trekking hadden.
Indirect zal hun invloed zich echter stellig ook in de landspoli·
tiek doen gelden. En naar onze overtuiging zal die invloed zich uiten in nog sterkere spanningen zowel in het Kabinet zelf als tus- sen Kabinet en Kamer (meerder- heid), omdat katholieken en pro- testants-christelijken zich minder meegaand zullen tonen tegenover maatregelen, die een verdergaan zouden betekenen op de weg naar een voortschrijdend dirigisme en koude socialisatie.
* * *
Hier en daar is, op grond van de verkiezingsuitslag, tot Kamerontbinding geconcludeerd.
Wij menen, dat een dergelijke maatregel, uitsluitend op grond van de verkiezingsuitslag van Sta·
ten en Raden, zeer ongebruikelijk zou zijn, in onze historisch gegroei·
de staatsrechtelijke praktijk moei·
lijk zou passen en een twijfelach·
tig precedent zou scheppen.
Twee jaren scheiden ons nog slechts van de volgende Kamer·
verkiezingen. Wellicht echter komt het eerder tot een conflict, hetzij in het Kabinet zelf, hetzij tussen de Kamer en het Kabinet.
Dat betekent dan crisis.
Zal de V.V.D. zich dan geroepen voelen, zonder een d a n waar·
schijnlijk inderdaad in aanmerking komende Kamerontbinding met vervroegde verkiezingen, de scher·
ven, die de heren onder elkaar heb·
ben gemaakt, te helpen opruimen?
Met andere woorden: èèn of an·
derhalf jaar mede verantwoorde·
lijkheid te dragen voor het beheer van een dan in feite failliete boe- del?
Wij geloven het niet en het doet ons genoegen, dat wij dit ook niet b e h o e v e n te geloven.
Het waren deze algemene poli- tieke opmerkingen, die wij vooraf wilden laten gaan aan een meer direct op de verkiezingsuitslagen voor de gemeenteraden en de daar·
aan gewijde commentaren gerichte beschouwing, die wij voor de vol·
gende week zullen houden.
A.W.A.
ATTENTIE ATTENTIE Luistert vrijdag 13 juni a.s.
over de zender Hilversum I (402 m) van 19.25-19.35 uur naar
.. DE STEM VAN DE V.V.D.••
VRI.JIIEID EN DEMOCRATIE
Flitsen van Het Binnenhof'
Verkeer en Waterstaat in de Eerste Kamer· Mr. Delprat hield ziin maiden-speech • De goedkope vlaggen en de vlagdiscrimina- tie • De moeiliike positie van Riin· en binnenvaart • De gunstige ligging van ons kustgebied en de E.E.G. • Het tunnelvraagstuk • De Hemtunnel levensbelang voor Amsterdams haven.
Mr. De Vos van Steenwiik over Coen- en IJtunnel ·Goede ver- houding met België • De Eems-Dollard kwestie en de Lauwerszee .. Zeeuwse veren· Het isol.ement van Zeeuwsch-VIaanderen.
Woensdag 21 mei hield mr. D. A.
D e I p r at zijn parlementaire maiden-speech in de Eerste Kamer.
Zijn gedachten zullen daarbij wel even zijn teruggegaan naar de twintiger ja- ren, toen hij (dat was van 1921 tot 1927) deel uitmaakte van een ander vertegen- woordigend lichaam: de Volksraad van N cderlands-Indië.
Het zal wel niemand hebben verwon-..
derd, dat die maidenspeech in het bij- zonder was gewijd aan wat deze voorzit- ter van de Amsterdamse Kamer van Koophandel en oud-president-directeur van de Stoomv.-Mij. ,.Nederland" wel het meest na aan het hart ligt: de scheep- vaart en de zorg voor onze havens.
De situatie van onze handelsvloot kon de heer Delprat in het kort aldus samen- vatten, dat deze vloot, in vergelijking met de toestand van vóór de oorlog, er in tonnenmaat wel op vooruit is gegaan, dat zij in kwaliteit zeker even goed is als die van de ons omringende landen, maar dat de gemiddelde leeftijd van de vloot te hoog is en achterstaat bij wat wij in andere nabij liggende landen vin- den.
Na een aantal gunstige jaren onder-
·vindt op het ogenblik de gehele scheep- vaart de gevolgen van de depressie. Dat geldt natuurl~ik ook voor onze rederijen, Mr. Delprat was op dit punt echter niet pessimistisch: Wij zullen er wel bo- venuit kunnen komen.
Niettemin moest hij daar wel aan toe- voegen, dat speciaal voor de Indische lij- nen op het ogenblik uit de Indonesische situatie allerlei moeilijkheden voortvloe- ien, waarvoor nog lang niet in alle op- zichten een oplossing is gevondén.
•••
Uitvoerig belichtte de heer Delprat bij deze behandeling van de be- groting van Verkeer en Waterstaat ver- volgens twee uiterst moeilijk op te los- sen problemen: dat van de z.g. .,goed- kope vlaggen" en dat van de vlagdiscri- minatie.
Het zijn voornamelijk Amerikaanse bezwaren geweest, welke de oorspronke- lijke redactie hebben getorpedeerd. Van Amerikaanse zijde is daarbij van geen enkel begrip gebleken voor de moeilijk- heden. welke andere landen van de .,goedkope vlaggen" ondervinden. Uit alles is, aldus onze woordvoerder, dui- delijk gebleken, dat men in de Ver. Sta- ten gaarne gebruik maakt van het voor- deel. dat deze soort vlaggen geeft, en profiteert van het feit, dat andere lan- den deze faciliteit niet hebbeu en niet kunnen geven.
Mr. Delprat vroeg de Regering nu, dat zij in ieder geval doorgaat, op interna- tionaal niveau dit probleem te behande- len en dat zij probeert, wat in beginsel werd aanvaard. internationaal verder te doen uitwerken. Te zamen met andere belanghebbende landen zal het ons wel- licht uiteindelijk gelukken, onze zee- scheepvaart op dit punt veilig te 5tellen.
•••
MR. D. A. DELPRAT . . . maidenspeech . . •
Daarnaast breidt het euvel van de vlagdiscriminatie zich langzaam maar zeker als een olievlek uit. Speciaal ook in de Ver. Staten heeft men een heel arsenaal van bepalingen, teneinde te be- werkstelligen, dat een zeker deel van de export onder bepaalde voorwaarden wordt verscheept onder de nationale vlag. Dat is iets. waar geen cor;.curren- tie tegen helpt, Het is even bedenkelijk, aldus de heer Delprat, als het systeem van de quota's en dergelijke handels•
H. G·ERRITZEN
HERENMODE
Laan van Meerdervoort 280a • Gevers Deynootpl. 9 Den Haag
~
Arrow Shirts à i 19.75
verkrijgbaar in 3 mouwlengtes
Men is het er thans wel over eens, dat ~·!======================~============91
in het bijzonder de fiscale regelingen de toeneming van de goedkope vlaggen zo gemakkelijk hebben gemaakt. Helaas kon hi.i echter niet zeggen, dat men met het vinden van een oplossing al ver ge- vorderd is.
In ons land is de investeringsaftrek, welke in 1956 was geschorst, voor de scheepvaart hersteld, maar daarmee zijn wij er bepaald nog niet.
Nog niet zo lang geleden heeft men in rederskringen het gehele vraagstuk van de concurrentie. die de landen,. wel- ke wli dan de maritieme landen noemen, ondervinden van de goedkope vlaggen, uitvoerig besproken. Een communis opi- nio was daarbij, dat in elk geval geen oplossing moet worden gezocht of kan worden gevonden in een richting, die het beginsel van de vrije vaart aantast.
Dat beginsel, zo kon onze geestver- want terecht vaststellen, is iets, waarop
ons land zeer hoge prijs stelt. De alge- mene stemming In scheepvaartkringen is wel, dat men er niet komt met restric- tieve of discriminatoire maatregelen te- genover de landen, die de goedkope vlaggen voeren.
Ook op de internationale cor,ferentie in Genève is dit probleem zeer uitvoerig aan de orde geweest en gelukkig is het resultaat daar niet ge h e e 1 negatief geweest. Men heeft in Genève een redac- tie vastgesteld voor een artikel, dat uit- gewerkt moet worden in een ontwerp•
conventie. In dat artikel is neergelegd het principe van de reële band, welke zal moeten bestaan tussen het schip en de Staat, welks vlag het voert.
Ondertussen is dat nog .slechts een be- ginsel-uitspraak en is deze nog niet op een bepaalde manier in een meer gede- tailleerd statuut omgezet, Bovendien heeft men de in de oorspronkelijke re- dactie van dit artikel opgenomen sanc- tie - of althans begin van een sanctie - nog laten vervallen. Dat betreft de bepaling, dat die reële band zo zou moe- ten worden geregeld, dat ook andere Staten zouden kunnen beoordelen of een .schip een vlag al dan niet ;echt- matig voerde,
Deze Bztrger
is eigenlijk een beetje overstuur geweest van de V. V.D., de Vrolijke Vic- torie Dag, die wij hebben meegemaakt. Mensen, wat •en overwinning!
Ik ben er nog beverig van. Ik ben er nóg overstuur van wanneer ik, 's avonds in bed, er aan ligt de denken. Dat ik slechts 6322 stemmen méér had behoeven te hebben om er zelf óók in te zitten.
Ik kan daar, in het avondlijke duister rond mijn sponde, intens op lig- gen door de borduren: dat ik aan het bestuur mijner stad had kunnen
bijdrage!~' met dat eigen geluid, die uitzonderlijke inzichten, die originele b~nadermg d~~ gemeentelijke aangelegenheden van mij, die ongetwijfeld met alleen m1:m stad en haar burgerij ten goede zouden zijn gekomen doch die ook - en daar gáát het mij tenslotte toch maar om - de aan~
dacht der landsbevolking op mij zouden hebben getrokken.
Slechts 6322 kiezers hadden verstandiger moeten zijn om deze, onder- getekende "schilderachtige figuur" op het rostrum der uitverkorenen te hijsen.
Maar goed - een knies-oor die daardoor een schaduw op zijn partij- schappelijke blijheid-om-de-overwinning zou doen werpen.
Jongens, wat gaan wij nu met deze winst in onze knuistjes doen ? Niet op de lauweren rusten, dat spreekt vanzelf.
Maar vó?rtploegen op de voor ons zo vruchtbare akker. Nóg duidelij- ker doen ~en ~n horen wat wij willen en waarvoor wij stáán, om over een paar 3aar, tn 1960, dubbel zoveel mans in 's lands vergaderzaal te- rug te keren.
En ons, bovenal, niets aantrekken van de commentaren en de steken onder water van onze hoogvereerde tegenstanders.
.Als ik dat zo eens rauwe_lijks en met het grootste respect voor onze R~tmeester en de plakplaatJes van onze Cavelier, mag zeggen: ik geloof bepaaldelijk niet dat wij maarschalk Stafs dunne helm nodig hebben, of gehad hebben, om te overwinnen.
Ik geloof dat - ook zonder helm en onbehagen - de eerbied voor de vrijheid en de waardigheid des mensen, die oude en springlevende essen- tie onzer liberaliteit, een liberaliteit die op 's harten bodem van e l k e NederZander leit, voldoende overtuigingskracht bezit om onze overwin- ning, in en uit háár alleen reeds, te verklaren en te rechtvaardigen.
Deze overtuiging alleen reeds is mij voldoende om uit de mildheid mijns harten, vergiffenis te schenken aan die luttele 6J22, die in, overi- gens onbegrijpelijke lichtzinnigheid, verzuimd hebben hun rondjerood te schenken aan
-
~~'
7 JUNI 1158 - PAG. I
belemmeringen. Hoe goed men zijn za- ken ook drijft, tegen dit soort bepalin- gen kan men niet op. Dat de Nederland- se vlag hiervan ernstig bezwa.a"' onder- vindt, staat voor hem vast.
Vlagdiscriminatie en goedkor·e vlag- gen zijn beide problemen met een volko- men internationaal karakter, waarvan de behandeling alleen daarom al zo Jas- tig is, omdat een meer permanent en compleet internationaal forum ont- breekt, waar zi.i aan de orde gesteld kunnen worden.
De conferentie in Genève heeft ge- tracht, wat de goedkope vlaggen betreft, in elk geval tijdelijk In deze leemte te voorzien en is daarin tot op zekere hoogte ook geslaagd, De heer Delprat had de indruk. dat onze Nederlandse delegatie niet alleen op het punt van de goedkope vlaggen, maar ook in ander opzicht met zeer veel kracht en met ver- stand voor de nationale belangen opge- komen is en hi.i vond. dat in verschillend opzicht resultaten zijn bereikt, welke tot tevredenheid kunnen stemmen.
Genève was het forum, waar men hl't vraagstuk der goedkope vlaggen kon behandelen. Het probleem der vlagdis- criminatie is echter veel meer econo- misch dan juridisch en het is geen vraagstuk. waarvoor men één oplossing zou kunnen codificeren. omdat het t<'n nauwste samenhangt met de economi- sche ontwikkeling der betrokken landen,
De heer Delprat verwachtte ondertus- sen. dat de I.M.C.O .. de Internatinal Ma- ritime Consultative Organisation (de In- ternationale Raadgevende Zeevarende Conferentie) in het begin van 1959 met haar werkzaamheden zal kunm'n begin- nen en dat die I.M.C.O. dan het forum zou kunnen worden voor de behandeling van dit soort kwesties. Dit orgaan, al heeft het dan een uitsluitend raadgevend karakter. zal z. i. kunnen uitgroeien tot een lichaam. waarin niet alleen techni- sche en veiligheidskwesties behandeld zullen kunnen worden, maar waarin ook andere vraagstukken, o.a. dat tier vlag- discriminatie, aan de orde zulkn kun- nen komen en tot een bevredigende op- lOBsing gebracht.
• • •
Wij hebben dit alles wat uitvoeriger vermeld, omdat het hier ging om problemen, die voor onze scheepvaart (en dus voor onze economie in het alge- meen) van zo uitermate groot belang
z~in en omdat deze beschouwingen zijn gehouden door een op dit terrdn zo ge- zaghebbend man als ons nieuwe Eerste- Kamerlid,
Thans zullen wi.i ons echter aanmer- kelijk moeten bekorten.
Sprekend over de Rijn- en binnen- vaart verheugde het onze woordvoerder, dat minister Algera het standpunt hand- haaft. dat onze positie op de internatio- nale Rijn de jure erkend moet worden.
De facto zijn w~i op dit ogenblik op de Rijn veilig, maar de toelating van de Nederlandse scheepvaart op de conven- tionele Ri.in in Duitsland zelf is nog steeds van bepaalde commerciëlr ver- houdingen afhankelijk.
Ondertussen is de vaart op de Duitse kanalen nog steeds niet voor de Neder- landse Rijnvaart opengesteld. Belang- hebbenden maken zich daar, naar spre- kers mening, met reden ongerust over en de Kamers van Koophandel van Rot- terdam en Amsterdam hebben reeds het verzoek tot het Departement gericht, al- les in het werk te stellen, teneinde ook voor de Nederlandse vlag toelating tot de Duitse kanalen te krijgen.
De heer Delprat vestigde er de aan- dacht op dat in de Rijn- en binnen- vaart de ,.particulier", zoals men hem daar pleegt te noemen, nog een belang- rijke plaats Inneemt. Hij schetste echter ook, hoe de 'POsitie van deze kleinere, zelfstandige ondernemers steeds moei- lijker dreigt te worden, o.a. door nieu- we vindingen (de z.g. "duwvaart"), die belangrijke investeringen vereisen.
Het was wel een goed 1iberaal geluid, toen de heer Delprat met nadruk vast- stelde: .. Deze kleine ondernemer - alle kleine ondernemers hebben het minder gemakkelijk, Mijnheer de Voorzitter moet niet van onze binnenwateren of Rijn verdwijnen. Misschien loopt dat in de eerstkomende jaren nog niet zo'n vaart. maar hier is zeker periculum in mora". Daarom vroeg hij voor "deze ty- pisch Nederlandse ondernemer" nog eens zeer bepaaldelijk de aandacht van de minister.
•••
Via het wegverkeer (noodzakelijke verbetering o.a. van gedeelten van rijksweg no. 1, vooral tussen Muiden en Naarden) kwam de heer Delprat dan te spreken over de havens 'en de haven-toe- gangen. Hij kon er daarbij aan herinne- ren, dat hij er in de Amsterdamse Kamer van Koophandel al op had gewezen, dat
<Zie vervolg pag. 4)
VBI.JHEID EN DEMOCB&TIE
*
cum WEEK to.t WEEK*
Tot de laatste dag
Nu de kruitdamp rond de verkiezingen is op~
getrokken, zijn wij in staat eens rustig de nieuw geschapen toestand te overzien. Dat was na de jongste verkiezingen voor de provinciale staten in maart j.l. nog niet mogelijk, omdat de strijd in feite ononderbroken voortduurde tot de grote slag, die om de verkiezingen van de ge~
meenteraden werd geleverd.
Het is een grootse overwinning voor de V. V.D.
geworden. door velen toegejuicht, doch ook door velen bepaald gevreesd.
Het kan nuttig zijn hierbij even stil te staan.
Even interessant is het te constateren, dat de zeer felle aanvallen op de V.V.D. van de zijde van de P.v.d.A. op niets zijn uitgelopen.
Het Vrije Volk ging hierbij voorop, vaak op een wijze, die met een eerlijke politieke verkie~
zingsstrijd weinig van doen meer had. Tot op de laatste dag werd onze partij verdacht gemaakt.
Zo schreef dit blad op de dag vóór de verkiezin- gen in een kort hoofdartikeltje o.m., dat "verwen- de" arbeiders alleen maar te vinden waren in de verkiezingspropaganda van de V.V.D.
Dit was de laatste noodkreet van het socialis- tische dagblad. Doch, nogmaals het heeft niet ge- holpen. Integendeel.
Vele arbeiders hebben begrepen, gelijk ons Be- ginselprogramma duidelijk stelt: dat .. de V.V.D.
verlangt een beleid, dat gericht is op vermindering van klasse-tegenstellingen. ledere gedachte, alsof in de maatschappij geen ander onderscheid zou bestaan dan tussen arbeiders en kapitalisten.
wordt door haar verworpen, mede omdat daarbij de grote betekenis der middengroepen uit het oog wordt verloren.
Zij ziet de maatschappij als een rijke verschei~
denbeid van de meest verschillende groepen, waarvan de ene geleidelijk in de andere overgaat.
De Partij wenst te streven naar een harmonisch beleid, dat recht doet wedervaren aan iedere groep".
Dit is de leidende gedachtegang, die steeds meer in ons land veld wint, de demagogische voorlichting van de heer Voskuil ten spijt.
• • •
Rood onfatsoen
Maar het kan waarlijk nog erger. Ziehier welk fraais wij aantroffen in het Noord- Bevelands Nieuws en Advertentieblad van 24 mei j.l. Daarin staat o.m. de navolgende advertentie opgenomen:
"De P.v.d.A. gaf ook
aan de minder gegoeden een beter bestaan en dat staat de V.V.D. niet aan.
Waarom zouden die toch zo lopen te klagen?
Zij hebben om de haverklap een nieuwe wa~
gen".
Blijkbaar bang, dat men zou weten van wie al dit fraais kwam, gooide het District Noord Beve- land van de P.v.d.A. er nog een schepje boven op door het navolgende fraais in het zelfde blad te plaatsen:
.. Dat smerige, onwaarachtig geschrijf van V.V.D ... dames" en "heren"
Vinden we te min om op te reageren
Wel kan dat geschrijf van bankiers en aandeel- houders ons leren
Wat ons te wachten staat, als die "nette" lui zouden regeren.
We doen dan ook een beroep op alle mannen en vrouwen:
Stemt a.s. woensdag op een der P.v.d.A.~kandi:
daten, het zal u niet berouwen.
District Noord~Beveland van de P.v.d.A". "
Over deze banaliteit zullen toch ook de verant~
woordelijke leiders van de P.v.d.A. wel bedenke- lijk het hoofd schudden. Maar ja, als men zijn
"kader" niet meer in de hand heeft komt men wel tot vreemde ontsporingen, Zelfs (of juist?) in Noord Beveland.
• • • Zure druiven
Het is eigenlijk wel vermakelijk, doch even- eens veelzeggend, hoe de socialisten op hun grote nederlaag en de gi:ote overwinning van het liberalisme in ons land reageren.
Een verslaggever van Het Vrije Volk, ·die bij
de vergadering in de Koopmansbeurs te Amster- dam aanwezig was, waar de verkiezingsuitslagen werden bekend gemaakt, schreef o.m.: "De stem- ming was bij de socialisten in de beurs door de minder gunstige uitslagen gedrukt, Desondanks heerste er allerminst het gevoel van verslagenheid.
Veeleer was er verontrusting over de liberale winst".
Welnu, dat is duidelijke taal.
De heer Vermeer wist tijdens deze bijeenkomst slechts op te merken, dat, ,.het verlies van de
p~otestants~christelijke partijen aan de V.V.D.
duidelijk laat zien, dat de conservatieve krachten in ons land meer en meer toenemen".
Welnu, dat is de gebruikelijke dooddoener, die ook al in de verkiezingspropaganda van deze zijde herhaaldelijk werd gebruikt, doch die de grote li- berale aanwas allerminst heeft kunnen verhinde- ren.
Trouwens, de K.V.P. vertoont ook al tekenen van ongerustheid over onze grote overwinning.
Zo verklaarde de K.V.P.-voorzitter mr. Van Doorn, dat de V.V.D.-winst een ,.conjunctuur- winst" is. En even later merkte hij op, de liberale winst geen winst voor het Nederlandse volk te achten.
Tot een sprekender analyse weet men blijkbaar niet te komen voor een der grootste politieke ver- schuivingen, die ons land gedurende de laatste tientallen jaren heeft waargenomen.
Dat men ons vreest, welnu wij zijn er trots op.
Liever gegrepen door kracht dan miskend door zwakte.
* * •
Niet negatief, doch positief
Wij geven toe, het is lang geen eenvoudige zaak om tot een deugdelijke analyse te komen over de jongste stembusuitslag. Elke ana- lyse blijft in zekere zin hypothetisch.
Dit wil evenwel niet zeggen, dat men het ver~
schijnsel van de grote liberale winst uitsluitend zou kunnen verklaren op een negatieve wijze, gelijk vooral de socialistische commentatoren doen. Dit is een struisvogelpolitiek, die de posi- tieve instelling in grote lagen van ons volk' mis- kent.
In dit verband trof ons een analyse van het Al~
gemeen Dagblad, welke tot een opbouwende re~
denering komt, die het overdenken zeker waard is.
Het blad schrijft o.m.:
.. De uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen, welke in zeer scherpe vorm de tendenz van de verkiezingen voor de Provinciale Staten vergroot weergeeft, heeft meer betekenis dan door som~
migen en vooral door de verliezers wordt erkend.
Niemand zal betwisten, dat de conjunctuur in- vloed he-eft op een volksuitspraak, zoals steeds is vastgesteld, dat naar mate een politieke partij lan~
ger bestuursverantwoordelijkheid draagt, haar aanhang onder de kiezers taant, maar wij worden thans in ons land geconfronteerd met een ver- schijnsel van diepere betekenis en wijdere strek- king.
Het resultaat, dat de liberalen hebben behaald is waarlijk niet alleen bepaald door de attractie van oppositie of doordat de tijd de regeringspar~
tijen niet mee zit.
In vele gemeenten hebben de liberalen hun me- deverantwoordelijkheid als politieke partij gedra~
gen _en werken liberale wethouders samen met anti-revolutionaire ambtgenoten. Waarom boeken dan bij de gemeenteraadsverkiezingen de libera- len een opvallende winst en laten de anti~revolu
tionairen een veer?
Alleen afkeer van het gevoerde bewind kan niet een miljoen Nederlandse vrouwen en mannen ertoe gebracht hebben de stem op een liberaal uit te brengen en - wat evenzeer moet worden over- wogen - aan een andere partij te onthouden.
Deze aanzienlijke verschuiving kan niet louter negatief zijn, maar moet zijn veroorzaakt doordat vele kiezers een andere grondslag in de partijpoli- tiek wensen, dan de socialisten en de drie confes- sionele partijen aanbieden".
'7 JUNI 1958 PAG. 3
ALGEMEEN SECRETARIAAT V.V.D.
Koninginnegracht 61 • "s-Gravenhage Telefoon 01700 • 111768 en 114375
Giro 67880
Vrijheid voor de burger
Het Algemeen Dagblad vervolgt zijn beschou~
wing aldus:
.,Die grondslag is de vrijheid voor de burger.
welke steeds meer bedreigd wordt en welke be-- dreiging velen zowel ideëel als materieel de inner-- lijke drang heeft gegeven om anders te stemmen dan in 't verleden. Men onderschatte in de euvele moed van een vastgeroeste politieke overtuiging deze veranderingen niet! Men kan er bovendien staat op maken, dat de overwegingen, welke de laatste maanden zovelen ertoe hebben gebracht anders te stemmen ook nog leven bij honderd-- duizenden anderen, die echter deze keer door tra-- ditie en sentiment er nog van weerhouden zijn anders te stemmen.
De huidige Nederlandse man zowel als vrouw kan zelfstandig de gronden voor de politiek en de toekomst van een bepaalde politieke partij beoor,.
delen.
Wat vroeger de zuurdesem van de politiek was, zoals de schoolstrijd is praktisch uitgewerkt. Nie,.
mand kan beweren, dat wij in ons land iemands consciëntie wegdrukken. Ook andere politieke strijdleuzen - vooral in het socialistische veld - hebben aan pakkracht verloren. Wij staan voor andere problemen, waarbij dat van de samenwer,.
king b.v. in het bedrijfsleven, steeds meer onze samenleving beheerst".
• • •
Een teken aan de rode 'Wand
Wat er onder meer leeft in de massa, die het socialisme (nog) trouw is gebleven werd vóór de verkiezingen wel op duidelijke wijze ver~
tolkt in een groot opgemaakt artikel in Het Vrije Volk waar men (met foto) het woord gaf aan de heer J. Oostvoorn, die, naar de redactie mee- deelde, .,geschoold metaalbewerker is en lid van de C?~dernemingsraad van Werkspoor te Amster ..
dam.
De heer Oostvoorn verklaarde, dat de P.v.d.A.
zijn stem zou krijgen, doch niet zonder de nodige ernstige bedenkingen die o.a. als volgt werden geformuleerd:
In de sector van de praktische politiek gelooft hij, dat het loonbeleid te weinig rekening houdt met de verlangens van de geschoolde arbeiders.
Ons is altijd voorgehouden zelfbeheersing te to- nen in het belang van de nationale economie.
Later zouden wij daarvan de vruchten plukken.
Maar het ziet er niet naar uit - nu het slechter gaat- dat de arbeiders de wissel op hun zelfbe,.
heersing zullen kunnen trekken, zo meent hij.
Voorts is hij wrevelig over de uitbouw van de kinderbijslag. ,.Ook dat ligt bij vele arbeiders niet goed, omdat het niets met loon naar prestatie te maken heeft", verduidelijkt de heer Oostvoorn.
Maar afgezien van zijn praktische bezwaren, betreurt hij vooral het ontbreken van bezieling voor grote doelen. Tevens is hij van mening, dat in het systeem van een gesloten sociale zekerheid te weinig speling zit voor het individu.
De ontplooiing van de menselijke persoonlijk- heid is een van de principiële eisen van het socia,.
lisme. Het van toepassing verklaren van strakke maatregelen voor grote groepen is een gevaar
·voor deze ontplooiing, gelooft deze metaalarbei,.
der.
Wat hij dus te veel mist, aldus vervolgt de be,.
schouwing in Het Vrije Volk, is het bezielende socialisme. Daar ligt volgens hem ook voor een belangrijk deel het probleem van binding tussen leiding en leden. Naar zijn mening ligt daar de kern van de problemen van het moderne socialis~
me.
Het geluid van deze Werkspoor~arbeider staat niet op zich zelf. Als lid van de Ondernemings- raad van Werkspoor kent hij de stemming van velen van zijn mede~arbeiders. Zij denken er in vele opzichten net zo over als ik, al f01:muleren zij hun bezwaren anders.
Tot zover de mening van deze socialistische ar- beider, die o.i. boekdelen spreekt en ook verder geen commentaar behoeft.
VRIJHEID EN DEMOCRATIE
<Vervolg van pag. 2)
in de ontwikkelingsgang, wejke uit het E.E.G.-verdrag voor ons land en speciaal voor Rotterdam en Amsterdam zal voort- vloeien, de gunstige ligging van beide ha- vens in het West-Europese kustgebied een belangrijke rol zal kunnen spelen bij het compenseren van de nadelige gevolgen, welke dit verdrag wellicht met zich zal kunnen brengen.
Dit zal, zo stelde mr. Delprat wel zeer terecht vast, echter alleen mogelijk zijn, wanneer deze havens beide voldoen aan de hoge eisen, welke aan een moderne haven worden gesteld en waarbij men in staat moet zijn snel, efficient en tegen redelijke tarieven de schepen te behan- delen. Van de havens zelf zal hierbij het uiterste gevraagd worden aan initiatief en krachtsinspanning, maar dit zal tever- geefs zijn wanneer de centrale overheid niet harerzijds het nodige doet om de ha:- vens in staat te stellen de kansen, welke hun geboden worden, te grijpen.
De heer Delprat meende, dat uit de M. v. A. wel was gebleken, dat voor de Nieuwe Waterweg zich een ontwikkeling aftekent, welke de toekomst met ver- trouwen tegemoet doet zien. Rotterdam zal, wanneer de plannen, zoals die nu be- kend geworden zijn, uitgevoerd worden, kunnen voldoen aan de eisen, welke aan een moderne haven worden gesteld.
Ook in Amsterdam zijn goed overwogen plannen tot stand gekomen, welke de ca- paciteit van de haven voldoende zullen uitbreiden. Voor Amsterdam liggen de moeilijkheden op ander terrein: de toe- gang tot het Noordzeekanaal in IJmuiden beantwoordt niet langer aan de eisen, welke het verkeer op Amsterdam stelt, en in het Noordzeekanaal is de Hembrug een steeds ernstiger obstakel geworden.
Waterstaat is met de meeste kracht en energie bezig de moeilijkheden in IJmui- den tot een oplossing te brengen, maar het Noordzeekanaal zelf is een vraagstuk van oeververbindingen en verkeerssituaties.
Dit vraagstuk nader besprekend, kon de heer Delprat tot geen andere conclusie komen, dan dat de verwijdering van de Hembrug en de vervanging van dit obsta- kel door een tunnel een levenskwestie is voor de ontwikkeling van de haven van Amsterdam, van haar scheepvaart, van haar dok- en reparatiebedrijven, haar pe- troleumhaven en soortgelijke bedrijven.
• • •
Het Centraal Planbureau zal nu eerst de rentabiliteit van de verschillen- de tunnels (Hem-, Coen- en IJ-tunnel) nader onder<:oeken. De heer Delprat stel- de hier tegenover, dat de Hembrug een zeer belangrijk gedeelte van de haven van Amsterdam de hals dichtsnoert, maar dat het onmogelijk is, de gevolgen hiervan onder cijfers te brengen.
Zijn conclusie kon dan ook geen andere zijn, dan dat de bouw van de Hemtunnel in ieder geval onverwijld zal moeten wor- den aangevat. Daar komt bij, dat dit werk tot bestrijding van de werkloosheid zal kunnen bijdragen en dat in de omstan- digheden van thans gegadigden naar dit werk wel bereid zullen zijn, zodanige aan- biedingen te doen, dat de schatkist er onverstandig aan zou doen, daarvan niet te pt·ofiteren.
En wat de Coen- en IJ-tunnel betreft:
het is natuurlijk mogelijk, dat op dit ogen- blik de bouw van deze twee tunnels een niet te verantwoorden overinvestering zou betekenen, maar spr. geloofde niet, dat het juist is naar dit moment te kijken.
Men dient naar een niet te nabije toe- komst te zien.
Ziet men tevens naar de aansluitende werken, die voor beide tunnels kostbaar en ingrijpend zijn en lange tijd zullen nemen, dan is niet te verwachten dat deze tunnels - in welke volgorde dan ook - binnen de tien jaar gereed zullen zijn.
En nu stond voor de heer Delprat vast, dat in de komende tien jaar Amsterdam- Noord, waarover de industrie op het ogen- blik voortdurend bezig is, zich nog zeer aanmerkelijk zal ontwikkelen. Het is nu al bezig tot een belangrijk industrieter- rein van Amsterdam uit te groeien en dat betekent natuurlijk een groot vervoer met vrachtauto's, personenauto's e.d. tus- sen de beide oevers van het IJ. In theorie kan men dat verkeer wel dwingen naar het oosten of het westen uit te wijken, Of naar de verbinding bij Schellingwoude Of naar de eventuele Coentunnel, maar het is uitgesloten, dat de gemeente Amster- dam hiermede op den duur haar indu- striële bedrijfsleven tevreden zal kunnen stellen. De roep om een IJ-tunnel zal steeds sterker worden en aan die roep zal - aldus mr. Delprat - gehoor gegeven moeten worden.
De commissie-De Vos van Steenwijk, zo besloot hij, heeft de weg gewezen naar een definitieve en bevredigende regeling van het gehele probleem der oeververbin- dingen (uitsluitend dus een Hem-, een Coen- en een IJ-tunnel) en hij hoopte en vertrouwde, dat het Kabinet uiteindelijk zou besluiten, die weg te volgen.
MR. DE VOS VAN STEENWIJK . . . vrije veren . • .
Wij hebben deze maiden-speech van de heer Delprat, zoals reeds opge- merkt, wat uitvoeriger weergegeven, maar wij willen toch niet onvermeld la- ten, dat vóór hem nog een ander lid van de V.V.D.-fractie, mr. De Vos van Steen- wijk, eveneens o.a. over het tunnelpro- bleem het woord had gevoerd.
De kwestie van de Hemtunnel had de heer De Vos van Steenwijk met opzet ge- heel aan de heer Delprat ter behandeling overgelaten. Ten aanzien van de Coen- en de IJ-tunnel verklaarde mr. De Vos van Steenwijk nog steeds te gevoelen voor het bouwen van de twee autotunnels, zoals ook ten vorigen jare werd uitgedrukt in de motie-Matser.
Stelt men zich echter op het blijkbaar door de minister van Waterstaat ingeno- men standpunt, dat voorshands slechts één autotunnel zal kunnen worden ge- bouwd, dan meende de heer De Vos van Steenwijk, dat het in dit geval de Coen- tunnel zou moeten zijn. Hij vestigde er daarbij de aandacht op, dat de Commissie Oeververbindingen Noordzeekanaal zich indertijd eveneens op het standpunt stel- de, dat het bouwen van alléén de IJtunnel tot een ontwrichting van het verkeer en tot zeer ernstige verkeersopstoppingen in het centrum van Amsterdam aanleiding zou geven.
Voor Zaandam en de industrie aan de Zaan achtte spr. een betere verbinding met Holland beneden het Noordzeekanaal echter een levenskwestie. Wanneer het dus het onwrikbare besh.iit van de Rege- ring is, dat voorshands slechts één auto- tunnel zal worden gebouwd, dan moet in het belang van het verkeer van en naar de Zaanstreek naar sprekers mening aan de Coentunnel de voorkeur worden gege- ven. Daarvan zal dan ook het verkeer van en naar het meest westelijke gedeelte van Amsterdam-Noord mede kunnen profi- teren en bovendien het centrum van die gemeente worden gevrijwaard voor over- belasting.
Mr. De Vos van Steenwijk wijdde ver- der aandacht aan de toestand van ver- schillende wegen en kanalen, de buiten- haven van Scheveningen, de z.i. onjuiste houding tegenover het waterschap "De Dijkring Flakkee" en de verhouding met België en Duitsland.
Het verheugde hem, dat met België overeenstemming was bereikt over het kanaal Terneuzen-Gent. Ook voor ons land zijn aan deze waterweg enkele voor- delen verbonden en het bereiken van overeenstemming met België kunnen wij een uiting van de ware Beneluxgeest noemen.
Wat de noodzakelijke oplossing van het Eems-Dollard-probleem aangaat, legde mr. De Vos Van Steenwijk vooral ook de nadruk op de belangen van de haven van Delfzijl en de sodafabriek Maar ook op waterstaatsgebied is het beheer van de Dollard belangrijk en met het oog daarop zou indijking va.n een gedeelte hiervan aanbeveling verdienen.
Het grootse moment van de aanneming van de Deltawet in de Eerste Kamer op 7 mei werd, zo meende spr., voor het noorden van het land overschaduwd door de weinig positieve wijze, waarop de mi- nister zich uitliet over de voortgang van de werken tot indijking van de Lauwers- zee. Onze geestverwant merkte daarbij in het vervolg van zijn rede op, dat er· nog een manier is, waarop de Regering de in- vestering Vil.n bedi·agen voor de droogma- king zou kunnen beperken, nl. als de Re- gering de drooggemaakte gronden eens ging verkopen. Hij wist, dat het huidige Kabinet niet veel voelt voor verkoop van gronden.
De socialistische ministers willen het liefst het land nationaliseren en met de Zuiderzeepolders wordt dan ook een be- gin gemaakt door grote oppervlakten tot rijksgrond te maken. De ministers "van de satellietpartijen" - zo voegde hij daar- aan toe - praten veel over bezitsvorming, maar in de praktijk komt er heel weinig
van terecht. Mogen die ministers nu eens flink zijn en zeggen: Het moet een heel andere koers uit.
Met verwondering tenslotte had spr.
ook kennis genomen van de afschaffing van de vrije veren in Zeeland, hetgeen in Zeeuwsch-Vlaanderen begrijpelijke be- roering wekt. In dat verband kwam spr.
mede tot de vraag, of er geen aanleiding was het isolement van dit gebiedsdeel mede op te heffen door een helicopter- dienst, die reeds korte tijd in werking is
geweest. A. W. A.
UIT DE PARTIJ
Verheugende winst voor de V.V.D. in Tiel
Bij de, wegens gebiedsuitbreiding, in 1956 te Tiel gehouden tussentijdse ge- meenteraadsverkiezing werden aldaar op de V.V.D. uitgebracht 995 stemmen, zijn- de ruim 10 °/o van het totaal aantal uit- gebrachte geldige stemmen.
Bij de verkiezing voor de Prov. Staten 1958 behaalde de V.V.D. in Tiel 1208 stem- men.
Op 28 mei j.l. stemden niet minder dan 1488 Tielenaren op de lijst van de V.V.D., zijnde 15,52 °/o van het totaal aantal uit- gebrachte geldige stemmen, waardoor het aantal V. V.D.-zetels in de gemeenteraad steeg van 2 tot 3 van de 17 in totaal be- schikbare :.:etels (P.v.d.A. 8, K.V.P. 4, Prot.
Chr. 2).
Het aantal leden van de afdeling Tiel bedroeg midden 1956 slechts 73. Dit aantal is inmiddels gestegen tot 107.
Het stemt tot voldoening, dat ook het centrum van de Betuwe, dat in het verle- den de bakermat was van verschillende vooraanstaande liberalen, zich van een tijdelijke inzinking begint te herstellen.
Hilversum van 5 op 9
Van 5 naar 9 zetels in de gemeenteraad van Hilversum. Inderdaad een schitterend resultaat, dat zeker mede te danken is aan de, onder deskundige leiding van de heren Van den Houten en Minco, gevoer- de propaganda.
Na het bekend worden van de uitslag heerste er dan ook in de op 28 mei gehou- den samenkomst een opgewekte en dank- bare stemming.
Bilthoven van 4 op 6
Een enthousiast bericht bereikte ons uit Bilthoven waar de V.V.D.-fractie in de gemeenteraad met twee zetels werd ver- sterkt, nl. van 4 op 6.
Teneinde vertraging in het op- nemen in ons blad te voorkomen, verzoeken wij de afdelingssecre- tarissen berichten over afdelings- activiteiten u i t s l u i t e n d te zenden aan het redactie-secreta- riaat van ons blad: Prinsengracht 1079 te Amsterdam.
STALEN
KANTOORMEUBELEN
GISOLAMPEN
7 JUNI 1958- PAG. t
Copie voor deze rubriek te 11enden naar:
Mejuffr. Joh. H. Springer, Alexander- straat 16, Haarlem.
EN NU ... VAKANViE
Zo zijn dan duizenden kiezers van de dwalingen huns weegs terug- gekeerd en hebben zij blijk gegeven tot het besef te zijn gekomen, toch eigenlijk liberaal te zijn. Wij hebben het met blijdschap vernomen en ho- pen, dat zij in de toekomst ook op andere wijze dan alleen door te stem- men willen meewerken om nog veel meer anderen tot dat besef te doen komen; dat zij daadwerkelijk willen meewerken aan het doordringen van onze beginselen.
Degenen die nu al meewerkten, zijn thans, na het bereikte succes, in va- kantiestemming en zetten de politiek
\'Oorlopig uit hun hoofd. Er is immeJ'S toch niets te doen?
Dat denkt U maar. Zeker, er is geen verkiezingsaktiviteit en er zijn geen vergaderingen, maar dat betekent niet, dat er niets te doen is!
Er is werk, dat doorgaat, door moèt gaan; en wij moeten zorgen, dat dit niet te Jijden heeft onder ons vakantie- genoegen. Het is erg vervelend voor de mensen, die met dat wet·k bezig zijn, als zij maar geen antwom·d krij- gen, als er dingen blijven liggen, als het ergens hokt.. ....
Voor dat wij ons dus aan onze va- kantiestemming overgeven, zorgen wij dat dit althans bij ons niet kan gebeu- ren en wij nemen daarvoor maatrege- len.
Het zou al helpen, als degene die onze post uit de bus haalt, even een bJ'iefkaartje schrijft, met de medede- ling dat wij uit zijn en na onze terug- komst op de zoveelste zullen antwoor- den. Dan WC'et men ten minste waar men aan toe is.
Wilt U ook op deze wijze meewer- ken? Bij voorbaat dank. J.H.S.
NIEUWE VROUWENGROIEP
Er is weer een nieuwe vrouwen- groep opgericht, nl. in Nieuwer- Amstel; dat vermelden wij met veel genoegen. Het begin was al dadelijk goed: meteen 16 nieuwe (vrouwelijke) leden voor de partij! Gaat zo voort!
De voorlopige leiding hebben de da- mes M. C. Drijver-v. d. Burg en J. M.
Ladewijk-Poolman (Floris van Alke- m7.delaan 15, Amstelveen). J.H.S.
"- ..)
Bakker N.V.
MACHINEFABRIEK en
STAALGIETERIJ
RIDDERKERK
•
TELEF. 01896---2541---2542
