BIOBASED DENKEN EN HANDELEN

(1)

IBS L EERLING BOEK BIJ INTEGRALE BEROEPSSITUATIE ;

B IOBASED DENKEN EN HANDELEN

Vakexpert teelt en groene technologie

(2)

Helicon Opleidingen, 27-11-2017 Auteur(s):

Eindredactie: @Voorletter Achternaam, in te vullen door redactie@

Uitgever: Helicon Opleidingen IBS-code: @@@

NIETS UIT DEZE UITGAVE MAG WORDEN VERVEELVOUDIGD EN/OF OPENBAAR GEMAAKT DOOR MIDDEL VAN DRUK, MICROFILM, FOTOKOPIE OF OP WELKE ANDERE WIJZE OOK, ZONDER VOORAFGAANDE SCHRIFTELIJKE

TOESTEMMING VAN DE UITGEVER.

DE UITGEVER HEEFT ERNAAR GESTREEFD DE AUTEURSRECHTEN TE REGELEN VOLGENS DE WETTELIJKE BEPALINGEN. DEGENEN DIE DESONDANKS MENEN ZEKERE RECHTEN TE KUNNEN DOEN GELDEN, KUNNEN ZICH ALSNOG TOT DE UITGEVER WENDEN.

(3)

HELICON OPLEIDINGEN | LEERJAAR 1 | 3

I ^NHOUD

1. OMSCHRIJVING IBS BIOBASED DENKEN EN HANDELEN ... 4

1.1 situatie & dilemma 4

1.2 leerdoelen & succescriteria 4

2. PLAN VAN TOETSING EN AFSLUITING ... 6

2.1 Kennistoets 6

2.2 Praktijktoets 6

2.3 Presentatie 6

3. STUDIEWIJZER ... 8

3.1 Energie 8

3.2 Gereedschappen en materialen 9

3.3 Scheikunde 10

3.4 Teelt 11

3.5 Biologie 12

3.6 practicum 13

3.7 Economie 14

3.8 ICT 15

4. OPDRACHT & AFTEKENLIJST ... FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD.

5. LITERATUURLIJST ... 16

6. BIJLAGE ... 17

6.1 Beoordelingsformulieren 17

6.2 IBS zelf 21

6.3 … 23

(4)

1. O MSCHRIJVING IBS B IOBASED DENKEN EN HANDELEN

1.1 ^SITUATIE & ^DILEMMA

Als lid van een team van researchmedewerkers van een adviesbureau ben je samen met je collega’s ingehuurd voor een project bij de Gemeente Boxtel. Boxtel is een zogenaamde Fair Trade Gemeente, wat inhoudt dat zij duurzaamheid hoog in het vaandel heeft staan. Eén van jouw taken is het in kaart brengen van materiaalstromen en energiestromen binnen de regio.

Zijn materialen bijvoorbeeld te hergebruiken (recycling) of bruikbaar als grondstof om er bijvoorbeeld biogas uit te maken? Zo ja, is dit dan ook economisch rendabel?

De stadsbrouwerij van Boxtel heeft de gemeente benaderd of zij haar medewerking wil verlenen aan het brouwen van een duurzaam bier. Duurzaam op het gebied grondstoffen, energie en proces. De brouwerij wil graag onderzocht hebben of voorkomen kan worden dat niet verkoopbare producten van teeltbedrijven in de afvalcontainer terechtkomen terwijl ze misschien wel gebruikt kunnen worden om er bier van te brouwen. Natuurlijk komt hierbij ook de vraag of dit wel economisch haalbaar is. Aan jou de taak om hier onderzoek naar te doen en een adviesrapport voor de stadsbrouwerij te maken.

Om dit project succesvol te laten zijn, zal je een aantal belangrijke afwegingen moeten maken:

- Duurzame producten zijn in de meeste gevallen duurder in aanschaf. Wanneer je je alleen laat leiden door het duurzame aspect kan het zijn dat het economisch niet rendabel is om het product op de markt te zetten. Ga je voor goedkoop maar milieuvervuilend of duurder maar duurzaam?

- Een duurzaam proces kan al inhouden dat je voor de benodigde energie alleen gebruik wilt maken van duurzaam opgewekte energie (zoals zonne- of windenergie).

Heb je hiermee dan ook een duurzaam product?

- Wanneer is een reststroom grondstof en wanneer wordt het afval?

- Bij het brouwen van een duurzaam bier ontstaan uit de speciaal hiervoor geteelde producten (granen, hop) ook weer plantaardige reststromen. Ben je duurzaam bezig op het moment dat je weer reststromen creëert?

1.2 LEERDOELEN & SUCCESCRITERIA

1. De leerling kan benoemen wat reststromen zijn.

a. Je benoemt minimaal 4 verschillende categorieën van reststromen.

2. De leerling weet wat de begrippen ‘Biobased’ en ‘Biobased Economy’ inhouden.

a. Je kan uitleggen wat het begrip biobased inhoud en je kan dit toelichten met minimaal 2 voorbeelden

b. Je kan aan de hand van minimaal 1 voorbeeld uitleggen wat het begrip biobased economy inhoud.

3. De leerling weet aan de hand van een casus rond het brouwen van een duurzaam bier aan te geven onder welke omstandigheden de benodigde grondstoffen op een duurzame manier geteeld kunnen worden.

a. Je kan op maximaal 1 a4 beschrijven wat duurzaam bier is.

(5)

b. Je kunt zeker 8 grondstoffen benoemen die duurzaam zijn. Je kan ook uitleg geven waarom juist deze grondstoffen duurzaam zijn.

c. Je kan 3 grondstoffen benoemen die in theorie in bier verwerkt kunnen worden maar niet duurzaam zijn

d. Je kan minimaal 3 verschillen tussen duurzaam en gewoon telen noemen.

e. Je kan in een schematische weergave laten zien welke processen er bij een duurzame manier van telen plaatsvinden.

4. De leerling weet aan de hand van een casus rond het brouwen van een duurzaam bier aan te geven hoe het proces verloopt.

a. Je kan in minimaal 5 chronologische stappen aangeven hoe het proces van duurzaam bierbrouwen verloopt.

5. De leerling weet aan de hand van een casus rond het brouwen van een duurzaam bier van te geven welke aspecten de kostprijs van het eindproduct bepalen.

a. Je kan een opsomming maken van alle kosten die bepalend zijn voor het maken van het product uit de casus.

b. Je kan 3 onderdelen aangeven die zorgen voor het verduurzamen van het brouwproces en op welke manier deze onderdelen de kosten zal

beïnvloeden

6. De leerling weet veilig te werken volgens VCA.

a. Je legt uit wat veilig werken volgens VCA is met behulp van twee

zelfverzonnen casussen waarbij je een goed en een fout voorbeeld geeft.

(6)

2. P ^{LAN VAN} T OETSING EN A ^FSLUITING

Aan het einde van de IBS vindt er een toetsing moment plaats. Een IBS bestaat uit drie verschillende toetsen. Zo moet je op verschillende manieren laten zien wat kent en kunt. Voor de IBS Biobased denken en handelen moet je onderstaande toetsen uitvoeren:

Soort toets Onderdelen Weging Wanneer

behaald

Score

Kennistoets Alle leereenheden

komen aan bod

1

Praktijktoets 1

Adviesrapport/adviesgesprek Theorie over restromen (vanuit alle hoeken) kunnen toepassen in een verslag/gesprek.

Rapport en advies vormen samen 1 cijfer en tellen 1x mee.

Gemiddelde van de drie toetsen 5,5 of hoger.

2.1 K ENNISTOETS

Leerdoelen Succescriteria Afname moment Voorwaarden voor deelname

aan de kennistoets Eind van IBS

2.2 P RAKTIJKTOETS

Leerdoelen Succescriteria Afname moment Voorwaarden voor deelname

aan de kennistoets

2.3 A DVIESRAPPORT / ADVIESGESPREK

Leerdoelen Succescriteria Afname

moment

Voorwaarden voor deelname aan het advies

Leerdoel 3

De leerling weet aan de hand van een casus rond het brouwen van een duurzaam bier aan te geven onder welke omstandigheden de benodigde grondstoffen op een duurzame manier geteeld kunnen worden

Je benoemt minimaal 4 verschillende categorieën van reststromen.

.

Je kan op maximaal 1 a4

beschrijven wat duurzaam bier is.

Je kunt zeker 8 grondstoffen benoemen die duurzaam zijn. Je

Gedurende IBS,

gesprek aan het eind van IBS

(7)

HELICON OPLEIDINGEN | LEERJAAR 1 | 7 Leerdoel 4

De leerling weet aan de hand van een casus rond het brouwen van een duurzaam bier aan te geven hoe het proces verloopt.

Leerdoel 5

De leerling weet aan de hand van een casus rond het brouwen van een duurzaam bier van te geven welke aspecten de kostprijs van het eindproduct bepalen.

kan ook uitleg geven waarom juist deze grondstoffen duurzaam zijn.

Je kan 3 grondstoffen benoemen die in theorie in bier verwerkt kunnen worden maar niet duurzaam zijn

Je kan minimaal 3 verschillen tussen duurzaam en gewoon telen noemen.

Je kan in een schematische weergave laten zien welke processen er bij een duurzame manier van telen plaatsvinden.

4.1 Je kan in minimaal 5

chronologische stappen aangeven hoe het proces van duurzaam bierbrouwen verloopt.

.

Je kan 3 onderdelen aangeven die zorgen voor het verduurzamen van het brouwproces en op welke manier deze onderdelen de kosten zal beïnvloeden

(8)

3. S TUDIEWIJZER

Gedurende het IBS wordt er onderwezen in verschillende leereenheden. Alle leereenheden beschrijven hetzelfde onderwerp maar dan op hun eigen manier met hun eigen invulling. Alle leereenheden komen terug op de beroepssituatie van het bier brouwen. Je krijgt tijdens dit IBS de volgende leereenheden;

- Energie

- Gereedschappen en materialen - Scheikunde

- Teelt - Biologie - Practicum - Economie - ICT

In de komende paragrafen staat beschreven welke lesstof behandeld wordt tijdens de lessen.

3.1 E ^NERGIE

Week Waar gaat de les over? Wat ga je doen/leren?

Materiaal tijdens de les

Materiaal dat je zelf moet meenemen

Is het een theorieles of een

praktijkles?

Week 1 Introductie - - -

Week 2 Warmte Berekeningen over

verbrandingswarmte

- Theoriebundel Theorieles

Week 3 Warmte en Warmteleer Verschil tussen warmte en temperatuur

Praktijkopdrachten Theoriebundel Theorieles

Week 4 Warmteleer Praktijkopdrachten Theoriebundel Theorieles

Week 5 Elektriciteit basis Energie opwekken en problemen die het kan opleveren binnen ons milieu

Week 6 Lading, spanning, stroom Opbouw van atomen. Ampère, stroom en spanning.

Week 7 Wet van Ohm Formule om de

weerstand te berekenen

Week 8 Arbeid en energie Vermogen van apparaten berekenen

Week 9 Herhalingsles Terugblik op eerder genoemde lessen

Theoriebundel Theorieles

Week 10 Toetsing

(9)

3.2 G EREEDSCHAPPEN EN MATERIALEN

praktijkles?

Week 1 Introductie

Week 2 Week 3 Week 4 Week 5 Week 6 Week 7 Week 8 Week 9 Week 10

(10)

3.3 S ^CHEIKUNDE

Week Waar gaat de les over? Wat ga je doen/leren? Materiaal tijdens de les

praktijkles?

Week 1 Introductie

Week 2 Veiligheid op het lab Voorkomen van ongelukken Geen

bijzonderheden

Theorie en praktijk Week 3 Nauwkeurig werken op het

lab

Belang van nauwkeurig meten

Geen

bijzonderheden

Theorie en praktijk Week 4 Introductie atomen en

moleculen

Het verschil tussen

moleculen en atomen, en de notatievormen.

Geen

bijzonderheden

Theorie en praktijk Week 5 Water, een vreemde

chemische stof

Kenmerken van water Geen

bijzonderheden

Theorie en praktijk Week 6 Veel voorkomende

chemische stoffen

De meest voorkomende chemische stoffen en hun kenmerken. Wat voor chemische stoffen zitten er bijvoorbeeld in bier?

Geen

bijzonderheden

Theorie en praktijk

Week 7 Chemische eigenschappen Wat voor eigenschappen hebben de losse atomen van chemische stoffen

Geen

bijzonderheden

Theorie en praktijk Week 8 Zuurgraad, de pH Zuur of base, ,het verschil en

het effect op verschillende stoffen.

Geen

bijzonderheden

Theorie en praktijk Week 9 De EC-waarde Geleidbaarheid van bepaalde

stoffen.

Geen

bijzonderheden

Theorie en praktijk

Week 10 Toetsing

(11)

3.4 T ^EELT

praktijkles?

Week 1 Introductie

Week 2 Belangrijkste graansoorten, rassenkeuze, teeltdoel resistentie.

Eerste les gaat voornamelijk over rassenkeuze kwaliteitsaspecten in graanteelt.

Theorieboek

Graansignalen Laptop Theorieles

Week 3

Duurzame

gewasbescherming, ziekten en plagen in graan/gerst, teeltwisseling ,uitvoeren van gewasbescherming.

We behandelen diverse aspecten van duurzame

gewasbescherming.

Tevens staan we stil bij enkele meest voorkomende ziekten en plagen.

Uitvoeren

gewasbescherming van Ontwikkelcentrum en theorieboek Graansignalen.

Laptop Theorieles

Week 4

Bodem, bodemkwaliteit, Bodemstructuur, Bodemleven, Bodemverbeteraars, pH

In dit hoofdstuk zijn bodemstructuur en bodemleven aan de orde. Tevens leer je een bodem

beoordelen.

Praktijkgids

Bodemsignalen. Laptop

Combinatie van theorie en praktijk Week 5 Duurzame grondbewerking &

zaaien,

Voorkomen grondverdichting

Hier staat duurzame grondbewerking voor de teelt centraal.

Theorieboek

Graansignalen. Laptop

Combinatie van theorie en praktijk Week 6

Bezoek aan een bierbrouwerij

Bedrijfsbezoek aan een bierbrouwerij en daaropvolgend verslag maken.

Les op een externe

locatie. Praktijkles

Week 7

Plantenvoeding precisiebemesting, Hoofdelementen, sporenelementen, EC, organische stof, vloeibare mest en gier

Voor een optimale teelt en opbrengst zijn plantenvoeding en een optimale mineralenbenutting van essentieel belang.

In deze les wordt aandacht gegeven aan o.a.

hoofdelementen en spoorelementen.

Theorieboek Graansignalen en Praktijkgids Bodemsignalen

Laptop Theorieles

Week 8

Kwaliteit van product en houdbaarheid.

Je maakt kennis met de belangrijkste aspecten rondom kwaliteit van

agrarische producten.

Daarbij is het belangrijk dat je weet door welke factoren kan kwaliteit beïnvloed worden.

Theorieboek Graansignalen en boek Houdbaarheid van kwaliteit van Ontwikkelcentrum..

Laptop Theorieles

Week 9

Oogst, bewaring, duurzaam klimaatbeheer en afzet

Tot slot komen oogst, bewaring en afzet aan de orde.

Plantenteelt informatieboek en theorieboek Graansignalen

Laptop

Week 10 Toetsing

(12)

3.5 B ^IOLOGIE

Week Waar gaat de les over? Wat ga je doen/leren? Materiaal tijdens de les

praktijkles?

Week 1 Introductie

Week 2 Kieming en granen Je leert over het kiemproces en

verschillende granen en hun eigenschappen.

Theorieles

Week 3 Microscoop en gist Soorten gist en hun eigenschappen en het werken met een microscoop en het voorbereiden van preparaten.

Theorieles

Week 4 Fotosynthese en koolstofkringloop

Koolstofkringloop en fotosynthese

Theorieles Week 5 Andere kringlopen Stikstofkringloop en de

fosforkringloop

Theorieles Week 6 Groei en ontwikkeling, Hoe groeit een plant?

Vermenigvuldiging van cellen.

Theorieles

Week 7 Enzymen Les over enzymen en de

reacties die zij kunnen veroorzaken.

Theorieles

Week 8 Gezondheid Gevaren van schimmels,

enzymen en dergelijken voor de gezondheid van de mens.

Theorieles

Week 9 Graan bewaren Graan bewaren zonder

schimmel

Theorieles

Week 10 Toetsing

(13)

3.6 ^PRACTICUM

praktijkles?

Week 1 Introductie

Week 2 Starterspakket bier, inzetten gisting 1, 5 graansoorten, kiemproef, graandoorsnede

Praktijkles

Week 3 Monitoren gisting 1 gekiemd graan, eesten

aanzicht korrel, doorsnede gistsuspensie maken met gist microscoop,

gasvorming

Praktijkles

Week 4 Schroten, brouwen filtreren, klaren, steriliseren, inzetten gisting 2, verwarmen, koelen, isoleren

Praktijkles

Week 5 Monitoren gisting 2 bodempracticum, korrelverdeling, lucht/waterverhouding, Cappilaire werking droge stof, o.s.

Praktijkles

Week 6 Bottelen gisting 1, destilleren

Praktijkles Week 7 Meten EC en pH,

beïnvloeden EC en pH destilleren

Praktijkles

Week 8 Bottelen gisting 2, etiketteren

destilleren

Praktijkles

Week 9 Droogsnelheid en temperatuur en luchtvochtigheid, duurzaam drogen

Praktijkles

Week 10 Toetsing

(14)

3.7 E ^CONOMIE

praktijkles?

Week 1 Introductie

Week 2 2.1 Kostensoorten Grondstoffen, hulpstoffen en duurzame productiemiddelen met afschrijving

H 2.1 Bedrijfseconomie

voor het mkb

Theorieles

Week 3 2.1 Kostensoorten + 2.2 Prijsberekening Ambacht en dienstverlening

Kosten van arbeid en diensten van derden en manuurtarief

H2.1 + H2.2 1 t/m 8 blz 98 Theorieles

Week 4 2.2 Prijsberekening Ambacht en dienstverlening

Manuurtarief en machine-uurtarief, begin

bezettingsverschillen

H2.2 9 t/m 11 blz 99

1 t/m 6 blz 121

Theorieles

Week 5 2.2 Prijsberekening Ambacht en dienstverlening

Bezettingsverschillen Voor- en nacalculatie Opslagmethode

H 2.2 7 t/m 13 blz 123 Theorieles

Week 6 2.3 Prijsberekening in de detailhandel

Brutowinstopslag, omrekenfactor en adviesprijzen

Week 7 2.4 Constante en variabele kosten

Constante en variabele kostprijs per artikel

Week 8 2.4 Constante en variabele kosten

Het bedrijfsminimum H2.4 1 t/m 7 blz 155 Theorieles

Week 9 Herhaling Herhalingsvragen

afdeling 2, blz 319

H2.4 8 t/m 14 blz 157 Theorieles

Week 10 Toetsing

(15)

3.8 ICT

Week Waar gaat de les over? Wat ga je doen/leren? Materiaal tijdens de les

praktijkles?

Week 1 Introductie

Week 2 Algemene informatie over de ICT voorzieningen van Helicon (mijnhelicon, printer, netiquette enz)

Office pakket Laptop Combinatie van theorie en praktijk Week 3 Googlen. Hoe kan ik een

goede zoekfunctie gebruiken.

Laptop Combinatie

van theorie en praktijk Week 4 Word (kop/voettekst,

Inhoudsopgave en andere basiskennis)

Laptop Combinatie

van theorie en praktijk Week 5 Excel. Rijen, kolommen,

opmaak

Laptop Combinatie

van theorie en praktijk

Week 6 Grafieken Laptop Combinatie

van theorie en praktijk Week 7 Excel. Formules en

verwijzingen

Laptop Combinatie

Week 8 Werken aan producten Laptop Combinatie

Week 9 Werken aan producten Laptop Combinatie

Week 10 Toetsing

(16)

4. L ITERATUURLIJST

Bedrijfseconomie voor het midden en klein bedrijf

(17)

5. B ^IJLAGE

5.1 B EOORDELINGSFORMULIEREN

5.1.1 Beoordelingsformulier adviesgesprek

Assessment: adviesgesprek

IBS I Biobased denken en handelen

Leerjaar 1

Niveau 4

Datum [nader in te vullen]

Beschrijving opdracht

Als lid van een team van researchmedewerkers van een adviesbureau heb je een adviesrapport opgesteld voor de Gemeente Boxtel. Je hebt de materiaalstromen en energiestromen in kaart gebracht en hebt

onderzocht of materialen te hergebruiken zijn of bruikbaar zijn als grondstoffen. Daarnaast heb je onderzocht of dit economisch rendabel is. Het is nu aan jou de taak om het advies mondeling toe te lichten.

Stel je voor: de assessor is een medewerker van de Gemeente Boxtel. Je hebt een adviesgesprek met hem of haar waarbij je advies geeft over de materiaalstormen, energiestromen en economische haalbaarheid.

Het is aan jou om een manier te bedenken hoe jij de medewerker van de Gemeente Boxtel gaat adviseren.

Kies bijvoorbeeld voor een ondersteunende presentatie bij je verhaal of zorg voor een document waarmee je zichtbaar kunt maken wat je bedoelt.

Het gesprek duurt 20 minuten. In die 20 minuten presenteer jij je adviezen (10 minuten) en zal de assessor vragen stellen (10 minuten).

(18)

Beoordelingsmodel assessment: adviesgesprek

Leerjaar 1

niveau 4

Datum [nader in te vullen]

Ingevuld door [nader in te vullen]

De leerling wordt beoordeeld aan de hand van de beoordelingscriteria.

0 = Ernstige tekortkoming 1 = Nog niet voldoende kennis 2 = Voldoende kennis

3 = Uitgebreide kennis, legt logische verbanden

Vakinhoud 1

De leerling weet aan de hand van een casus rond het brouwen van een duurzaam bier aan te geven onder welke omstandigheden de benodigde grondstoffen op een duurzame manier geteeld kunnen worden.

0 – 1 – 2 – 3 Dit blijkt uit/opmerkingen:

Vakinhoud 2

De leerling weet aan de hand van een casus rond het brouwen van een duurzaam bier aan te geven hoe het proces verloopt.

Vakinhoud 3

De leerling weet aan de hand van een casus rond het brouwen van een duurzaam bier van te geven welke aspecten de kostprijs van het eindproduct bepalen.

Inhoud algemeen 0 – 1 – 2 – 3 Dit blijkt uit/opmerkingen:

1. De leerling geeft een duidelijk en onderbouwd advies.

2. De leerling opent en sluit het gesprek op een passende, nette manier.

3. De leerling legt alles helder uit en is to the point.

Taalgebruik, spraak en afstemming publiek 0 – 1 – 2 – 3 Dit blijkt uit/opmerkingen:

1. De leerling heeft een actieve houding, leest geen tekst voor en maakt contact met de gesprekspartner.

2. De leerling past zijn taalgebruik aan zijn gesprekspartner aan en is hier consequent in.

3. De woordkeuze is juist en gevarieerd en de trefzekerheid hoog.

4. De leerling maakt geen fouten in de zinsbouw.

5. De leerling spreekt rustig en duidelijk (volume, articulatie en intonatie).

(19)

HELICON OPLEIDINGEN | LEERJAAR 1 | 19 z.o.z.

Totaal aantal punten […]

Algemene feedback

Eindbeoordeling Handtekening assessor

Puntentelling:

15 pt = 10 14 pt = 9,3 13 pt = 8,7 12 pt = 8 11 pt = 7,3 10 pt = 6,7 9 pt = 6 8 pt = 5,3 7 pt = 4,7 6 pt = 4 5 pt = 3,3 4 pt = 2,7 3 pt = 2

5.1.2 Beoordelingsformulier adviesrapport

(20)

Adviesrapport schrijven

Leerjaar 1

Niveau 4

Korte beschrijving inhoud

De stadsbrouwerij van Boxtel heeft de gemeente benaderd of zij haar medewerking wil verlenen aan het brouwen van een duurzaam bier. Duurzaam op het gebied grondstoffen, energie en proces. De brouwerij wil graag onderzocht hebben of voorkomen kan worden dat niet verkoopbare producten van teeltbedrijven in de afvalcontainer terechtkomen terwijl ze misschien wel gebruikt kunnen worden om er bier van te brouwen. Natuurlijk komt hierbij ook de vraag of dit wel economisch haalbaar is.

Aan jou de taak om hier onderzoek naar te doen en een adviesrapport voor de stadsbrouwerij te maken.

Algemeen

Je adviesrapport bevat minimaal:

- titelpagina - voorwoord - inhoudsopgave - inleiding

- inhoud in onderstaande volgorde - samenvatting

Overige afspraken:

- lettertype Arial, Calibri of Times New Roman - lettergrootte 12 of 14

- paginanummering

Inhoud

De inhoud van je adviesrapport verdeel je in tenminste vier hoofdstukken:

- Grondstoffen - Energie - Proces

- Kostprijs eindproduct Je beschrijft in deze hoofdstukken:

- Waarom is dit onderdeel belangrijk bij het duurzaam brouwen van bier?

- Wat heb je gedurende het onderzoek over dit onderdeel ontdekt?

- Welk advies geef je de stadsbrouwerij?

- Waarom geef je dit advies?

Leerdoelen 1.1 / 3.1 / 3.2 / 3.3 / 3.4 / 3.2 / 3.5 / 4.1 / 5.2

(21)

Datum inleveren [Nader in te vullen]

Beoordeling

Beoordeling vindt plaats op de volgende punten:

- Voldoet het adviesrapport aan de algemene richtlijnen?

(5 pt)

- Voldoet het adviesrapport aan de richtlijnen voor de inhoud?

(5 pt)

- Is er een duidelijke beschrijving van de belangrijkheid van de verschillende onderdelen?

(20 pt)

- Is er een duidelijke omschrijving van de bevindingen van de verschillende onderdelen?

(20 pt)

- Is het advies een logisch gevolg op de bevindingen van de verschillende onderdelen?

- (20 pt)

- Is het advies voldoende onderbouwd?

(20 pt)

- Is de kwaliteit van de Nederlandse taal op het gebied van spelling, correct taalgebruik en zinsopbouw goed?

(10 pt)

Opmerking Eindbeoordeling is combinatie van:

- beoordeling adviesrapport - beoordeling adviesgesprek

5.2 IBS ^ZELF

Titel IBS

Biobased denken en handelen

Opleiding Vakexpert teelt en groene technologie, specialisatie Biobased Technieken niv. 4

Leerjaar Leerjaar 1

Codering IBS_BBT_BDH_1617

Omvang 160 uur BOT, 64 uur zelfstudie (224 SBU = 8 studiepunten) Omschrijving

integrale

beroepssituatie

Als lid van een team van researchmedewerkers van een

adviesbureau ben je samen met je collega’s ingehuurd voor een project bij de Gemeente Boxtel. Boxtel is een zogenaamde Fair Trade Gemeente, wat inhoudt dat zij duurzaamheid hoog in het vaandel heeft staan. Eén van jouw taken is het in kaart brengen van materiaalstromen en energiestromen binnen de regio. Zijn materialen bijvoorbeeld te hergebruiken (recycling) of bruikbaar als grondstof om er bijvoorbeeld biogas uit te maken? Zo ja, is dit dan ook economisch rendabel?

De stadsbrouwerij van Boxtel heeft de gemeente benaderd of zij haar medewerking wil verlenen aan het brouwen van een

duurzaam bier. Duurzaam op het gebied grondstoffen, energie en proces. De brouwerij wil graag onderzocht hebben of voorkomen

(22)

kan worden dat niet verkoopbare producten van teeltbedrijven in de afvalcontainer terechtkomen terwijl ze misschien wel gebruikt kunnen worden om er bier van te brouwen. Natuurlijk komt hierbij ook de vraag of dit wel economisch haalbaar is. Aan jou de taak om hier onderzoek naar te doen en een adviesrapport voor de stadsbrouwerij te maken.

Dilemma Om dit project succesvol te laten zijn, zal je een aantal belangrijke afwegingen moeten maken:

• Duurzame producten zijn in de meeste gevallen duurder in aanschaf. Wanneer je je alleen laat leiden door het

duurzame aspect kan het zijn dat het economisch niet rendabel is om het product op de markt te zetten.

• Een duurzaam proces kan al inhouden dat je voor de benodigde energie alleen gebruik wilt maken van duurzaam opgewekte energie (zoals zonne- of windenergie). Heb je hiermee dan ook een duurzaam product?

• Wanneer is een reststroom grondstof en wanneer wordt het afval?

• Bij het brouwen van een duurzaam bier ontstaan uit de speciaal hiervoor geteelde producten (granen, hop) ook weer plantaardige reststromen. Ben je duurzaam bezig op het moment dat je weer reststromen creëert?

Kernwoorden bewust van bedrijf en beroepenveld, nauwkeurig, zorgvuldig, veilig, streven naar kwaliteit, inachtneming van productiviteit, kosten en baten, gedisciplineerd, kritisch, alert, aandachtig, geconcentreerd, oog voor omgevingsfactoren, vakdeskundig, duurzaamheid, maatschappelijk verantwoord, samenwerken, collegialiteit, klantgerichtheid, (klant)vriendelijkheid, verantwoordelijkheidsgevoel, betrokkenheid naar de sector,

specialistische werkzaamheden, verzorgen en hanteren gewas/product, bewaken van productkwaliteit, combineren meetbare gegevens met contextfactoren, afstemmen, specialistische kennis/vaardigheden beroep (gewas, teelt, product(ie), techniek, omgevingsfactoren, bedrijfsvoering, afzet),

coördineren, aansturen, zelfstandig, legt geen (tussentijdse) verantwoording af, meerdere taken tegelijk, verantwoordelijk voor werkresultaten teams.

Leerdoelen 7. De leerling kan benoemen wat reststromen zijn.

8. De leerling weet wat de begrippen ‘Biobased’ en ‘Biobased Economy’ inhouden.

9. De leerling weet aan de hand van een casus rond het brouwen van een duurzaam bier aan te geven onder welke omstandigheden de benodigde grondstoffen op een duurzame manier geteeld kunnen worden.

10. De leerling weet aan de hand van een casus rond het

brouwen van een duurzaam bier aan te geven hoe het proces verloopt.

5. De leerling weet aan de hand van een casus rond het brouwen van een duurzaam bier aan te geven welke aspecten de kostprijs van het eindproduct bepalen.

6. De leerling weet veilig te werken volgens VCA.

(23)

HELICON OPLEIDINGEN | LEERJAAR 1 | 23 Succescriteria

1

Je benoemt minimaal 4 verschillende categorieën van reststromen.

2.1 Je kan uitleggen wat het begrip biobased inhoud en je kan dit toelichten met minimaal 2 voorbeelden

2.2 Je kan aan de hand van minimaal 1 voorbeeld uitleggen wat het begrip biobased economy inhoud.

3.1 Je kan op maximaal 1 a4 beschrijven wat duurzaam bier is.

3.2 Je kunt zeker 8 grondstoffen benoemen die duurzaam zijn. Je kan ook uitleg geven waarom juist deze grondstoffen duurzaam zijn.

3.3 Je kan 3 grondstoffen benoemen die in theorie in bier verwerkt kunnen worden maar niet duurzaam zijn

3.4 Je kan minimaal 3 verschillen tussen duurzaam en gewoon telen noemen.

3.5 Je kan in een schematische weergave laten zien welke processen er bij een duurzame manier van telen plaatsvinden.

4 Je kan in minimaal 5 chronologische stappen aangeven hoe het proces van duurzaam bierbrouwen verloopt.

5.1 Je kan een opsomming maken van alle kosten die bepalend zijn voor het maken van het product uit de casus.

5.2 Je kan 3 onderdelen aangeven die zorgen voor het verduurzamen van het brouwproces en op welke manier deze onderdelen de kosten zal beïnvloeden.

6 Je legt uit wat veilig werken volgens VCA is met behulp van twee zelfverzonnen casussen waarbij je een goed en een fout

voorbeeld geeft.

Kwalificatiedossier B1-K1-W1, B1-K1-W2 , B1-K1-W4 P9-K1-W1, P9-K1-W2

P9-K2-W1, P9-K2-W3, P9-K2-W5, P9-K2-W7 Afronding IBS

Toets(soort) Inhoud Weging Score Toets-duur 1. Schriftelijke

toets

2. Presentatie 3. Verslag

1-10 of o-v-g

Voorwaarden Gezien het basiskarakter dient deze IBS als start van leerjaar 1 ingezet te worden.

BIOBASED DENKEN EN HANDELEN

IBS L EERLING BOEK BIJ INTEGRALE BEROEPSSITUATIE ;

B IOBASED DENKEN EN HANDELEN

I NHOUD

1. O MSCHRIJVING IBS B IOBASED DENKEN EN HANDELEN

1.1 SITUATIE & DILEMMA

1.2 LEERDOELEN & SUCCESCRITERIA

2. P LAN VAN T OETSING EN A FSLUITING

2.1 K ENNISTOETS

2.2 P RAKTIJKTOETS

2.3 A DVIESRAPPORT / ADVIESGESPREK

3. S TUDIEWIJZER

3.1 E NERGIE

3.2 G EREEDSCHAPPEN EN MATERIALEN

3.3 S CHEIKUNDE

3.4 T EELT

3.5 B IOLOGIE

3.6 PRACTICUM

3.7 E CONOMIE

3.8 ICT

4. L ITERATUURLIJST

5. B IJLAGE

5.1 B EOORDELINGSFORMULIEREN

5.2 IBS ZELF

Biobased denken en handelen

5.3 …

I ^NHOUD

1.1 ^SITUATIE & ^DILEMMA

2. P ^{LAN VAN} T OETSING EN A ^FSLUITING

3.1 E ^NERGIE

3.3 S ^CHEIKUNDE

3.4 T ^EELT

3.5 B ^IOLOGIE

3.6 ^PRACTICUM

3.7 E ^CONOMIE

5. B ^IJLAGE

5.2 IBS ^ZELF