Grensoverschrijdende portabiliteit
Op 9 december 2015 presenteerde de Europese Commissie een voorstel voor een ‘Verordening betreffende de grensoverschrijdende portabiliteit van online‐inhoudsdiensten in de interne markt.’
Consumenten in de EU krijgen recht op toegang tot de online content waar ze in hun eigen land een abonnement op hebben, wanneer ze tijdelijk in een ander EU land verblijven. Dit voorstel, dat vermoedelijk snel zal worden goedgekeurd en in werking zal treden, wordt in deze bijdrage besproken.
Inleiding
‘Europeanen die binnen de EU op reis zijn moeten ‘het dikwijls stellen zonder onlinediensten voor films, sportprogramma's, muziek, e‐books of games, waarvoor zij in hun eigen land hebben betaald’.
1Dit is een grote ergernis en één van de redenen waarom veel consumenten hun toevlucht nemen tot illegaal aanbod. De reden waarom deze situatie nu bestaat is dat de rechthebbenden op films en sportprogramma’s hun rechten territoriaal gesplitst licentiëren. Aanbieders van online diensten krijgen slechts toestemming om de content binnen één land beschikbaar te stellen aan hun klanten en zijn verplicht dit contractueel en technisch af te dwingen. Dit heet ‘geo‐blocking’. Door deze opsplitsing kunnen de rechthebbenden er meer geld voor vragen. In rijkere EU‐landen kan een hogere prijs worden gevraagd dan in minder rijke EU‐landen. In landen waar meer belangstelling bestaat voorbepaalde content kan een hogere prijs worden gevraagd dan in landen waar minder belangstelling bestaat. In Engeland kan meer geld worden gevraagd voor online toegang tot de voetbalwedstrijden van de Premier League dan in Griekenland.
Deze situatie lijkt sterk op de situatie met betrekking tot fysieke goederen die bestond vóórdat het vrije verkeer van goederen in de EG/EU daar een einde aan maakte. [Paul aanvullen]. Deze situatie is de EU‐instellingen een doorn in het oog. In het Premier League arrest oordeelde het HvJ EU in 2011 dat de parallel‐import van legale abonneetelevisie‐ decoderkaartjes voor het bekijken van Premier League wedstrijden van Griekenland naar het Verenigd Koninkrijk niet verboden kon worden. [Paul aanvullen]. Eind juli 2015 zond de Europese Commissie een statement of objections aan Sky UK en zes filmstudio’s over de praktijk van geo‐blocking.
2[Paul aanvullen].
Kern van de voorgestelde verordening
Aanbieders van online content diensten met films, sportprogramma's, muziek, e‐books of games worden verplicht om consumenten die in een EU‐lid‐staat wonen, toegang te bieden tot de diensten waarop zij in eigen land geabonneerd zijn, wanneer zij zich tijdelijk in een ander EU‐land bevinden.
(artikel 3). Deze toegang verlening zal geacht worden alleen plaats te vinden in het ‘thuisland’ van de abonnee. (artikel 4). Contractuele bepalingen die deze toegang onmogelijk maken zijn niet
afdwingbaar. Dat geldt zowel voor contactuele bepalingen tussen aanbieders en consumenten als tussen rechthebbenden en aanbieders (artikel 5). De verordening heeft onmiddellijke werking en zal ook gelden voor bestaande contracten.
Welke online content diensten?
1
http://europa.eu/rapid/press‐release_IP‐15‐6261_nl.htm
2
Disney, NBCUniversal, Paramount Pictures, Sony, Twentieth Century Fox en Warner Bros. Zie:
http://europa.eu/rapid/press‐release_IP‐15‐5432_en.htm?locale=en. Het betreffend onderzoek was begonnen in januari 2014. Zie: http://europa.eu/rapid/press‐release_IP‐14‐15_en.htm .
De verordening heeft betrekking op diensten die toegang bieden tot (het bekijken, beluisteren, lezen of spelen van) auteursrechtelijk beschermd werk, anderszins (nabuurrechtelijk) beschermd materiaal of uitzendingen van omroeporganisaties.
3Daarvan is bijvoorbeeld geen sprake als de toegang tot beeld of geluid ondergeschikt is aan het hoofddoel van een website, bijvoorbeeld een webwinkel.
4Een ander belangrijk vereiste voor toepasselijkheid is de portabiliteit. ‘Portable’ betekent dat de abonnees toegang kunnen krijgen tot de online content in hun eigen land zonder dat dit gebruik beperkt is tot een specifieke locatie.
5Dat betekent dat een traditioneel kabelabonnement via een vaste lijn waarbij alleen in het eigen huis televisiegekeken kan worden gekeken niet onder de verordening valt.
Met de voorgestelde verordening ‘worden deze beperkingen aangepakt, zodat EU‐burgers op reis kunnen beschikken over de digitale inhoud die zij thuis hebben gekocht of waarop zij een
abonnement hebben’.
Netflix kan straks mee op vakantie
Binnenkort kan een Nederlander met een Netflix abonnement ook op de camping in Frankrijk legaal naar zijn favoriete films en series kijken, met Nederlandse ondertiteling.
Het gaat om on‐line content diensten voor consumenten, waarvoor betaald moet worden of waarbij de verblijfplaats van de abonnee wordt gecontroleerd én waarbij de toegang niet gebonden is aan een specifieke locatie, zoals de decoder thuis, maar ook op bijvoorbeeld smartphone of tablet te zien is. Die “portable” dienst moet de consument dan ook op reis kunnen benaderen, overal in de EU.
Aanbieders zijn verplicht dit mogelijk te maken; contractuele bepalingen die in de weg staan, zijn niet afdwingbaar.
En het auteursrecht? Openbaarmaking van dit soort diensten wordt geacht alleen plaats te vinden in het land waar de abonnee woont, niet in het land waar hij op dat moment feitelijk verblijft.
Dit nieuwe ‘recht op grensoverschrijdende portabiliteit’ wordt ook van toepassing op bestaande contracten en krijgt bij inwerkingtreding dus onmiddellijke werking.
Hiermee wordt misschien niet het grootste probleem opgelost waar de EU momenteel mee worstelt, maar het is zonder meer een interessante ontwikkeling. Vooral ook voor Europarlementariërs die veel reizen, bijvoorbeeld tussen Brussel en Straatsburg. De kans dat dit voorstel snel wordt aangenomen is dan ook groot. Mogelijk is het een opmaat naar meer verplichte pan‐Europese licentieverlening en verdere Europese harmonisatie van auteursrecht.
3
Zie artikel 2 sub e.
4
Zie overweging 14.
5
