Programmabegroting 2016

(1)

Aanbiedingsnota 2 Programma’s 21

Werk en inkomen 22 Jeugd 26

Maatschappelijke ondersteuning 30 Educatie en welzijn 36

Omgeving 41

Openbare orde en veiligheid 47

Bestuur en algemene ondersteuning 50 Onroerende zaakbelasting 54

Overige eigen middelen 56 Paragrafen 59

Lokale heffingen 60 Weerstandsvermogen en risicobeheersing 66

Onderhoud kapitaalgoederen 73 Financiering 77

Bedrijfsvoering 82 Verbonden partijen 85 Grondbeleid 89 Bijlagen 95

Meerjareninvesteringsbegroting 96 Begroting grondbedrijf 100

Berekening EMU-saldo 101 Algemene uitkering 103 Begrippenlijst 105

1

Programmabegroting 2016

(2)

Omgeving 41

2

Aanbiedingsnota

Inleiding

De programmabegroting 2016 laat voor het eerst sinds jaren weer een sluitend begrotingsresultaat zien, zonder dat dit is gebaseerd op ingrijpende bezuinigingstaakstellingen of forse ombuigingen. Het begrotingsoverschot is beperkt, maar het is redelijk in de lijn met de in de kaderbrief weergegeven kaders.

Het is de gemeente Beuningen gelukt om de begrotingstekorten die in de afgelopen jaren zijn ontstaan onder controle te krijgen. Uiteraard heeft het grondbedrijf nog een forse negatieve reserve, maar hiervoor is een spaarplan opgezet. Op basis van dit spaarplan zal deze negatieve reserve in 2024 zijn weggewerkt.

Toch is het nog te vroeg om achterover te leunen. Nog steeds wordt de gemeente geconfronteerd met lagere inkomsten in de komende jaren. Deze komen met name voort uit rijksbezuinigingen op de Jeugdzorg en de (voormalige) Wsw. Binnen de gemeente Beuningen is het uitgangspunt dat de rijkskortingen op deze budgetten ook op het betreffende beleidsterrein moet worden terugverdiend. Voor de Wsw is het onzeker of de korting van het rijk hetzelfde verloop heeft als de uitstroom bij het Werkbedrijf (voorheen Breed). Bij de Jeugdzorg is de gemeente in veel gevallen verplicht om zorg te leveren. Dit kan tot gevolg hebben dat het realiseren van deze bezuinigingstaakstelling niet mogelijk is. Naast bovenstaande rijkskortingen wordt de gemeente ook geconfronteerd met het gegeven dat zij meer dan voorheen afhankelijk is van externe partijen. De bijdragen aan gemeenschappelijke regelingen worden regionaal vastgesteld. De beïnvloedbaarheid van de gemeente Beuningen op deze bijdragen is beperkt.

In eerdere begrotingen is gesproken over de tijd dat opnieuw begrotingsoverschotten ontstaan. Aangegeven is steeds dat in dat geval de gemeente een drietal keuzes kan maken. Ten eerste zal de gemeente de overschotten in kunnen zetten om de reserves sneller aan te vullen, ten tweede kan de gemeente de lastendruk voor de inwoners minder hard laten stijgen en ten derde zou mogelijk geld beschikbaar zijn voor nieuw beleid. In deze begroting worden voorstellen gedaan die betrekking hebben op alle drie keuzes c.q.

doelstellingen.

Programmabegroting 2016 - Aanbiedingsnota Aanbiedingsnota 2

(3)

Omgeving 41

3

Werkgroep herijking programmabegroting

Vanaf begin 2015 is een raadswerkgroep bezig geweest met het herijken van de programmabegroting. De werkgroep is opgericht naar aanleiding van de uitkomsten van de rekenkamerbrief van 1 december 2014. In deze brief geeft de rekenkamer haar bevindingen op de programmabegroting 2015. Zij komt hierbij tot de volgende aanbevelingen:

1. Verwerk de belangrijkste ambities uit het Coalitieakkoord expliciet (dus zichtbaar) in de programmabegroting.

2. Zorg dat de programmabeschrijving zo concreet en kort mogelijk is geformuleerd.

3. Geef per programma of deelterrein duidelijk aan wat de huidige situatie is en in hoeverre deze afwijkt van de gewenste situatie. Anders gezegd: waar staan we en waar willen we naartoe?

4. Zorg dat de gemeentelijke doelstellingen zo specifiek en realistisch mogelijk zijn geformuleerd, en wees zo concreet mogelijk over de termijn waarop ze kunnen worden gehaald.

5. Probeer voor elk programma de beschikbare financiële informatie te koppelen aan de (sub)doelstellingen.

6. Denk als college en raad samen na over de vraag wat zinvolle indicatoren zijn om de voortgang op de diverse doelstellingen te kunnen volgen.

7. Zorg voor een logische link tussen doelstelling en daarvoor geplande activiteiten. Zorg dat elke doelstelling is uitgewerkt in voldoende concrete activiteiten, en als die activiteiten er niet zijn, moet dat consequenties hebben voor de geformuleerde doelstelling.

De uitwerking van bovengenoemde aanbevelingen door de werkgroep wordt zichtbaar in de voorliggende programmabegroting. Daarnaast heeft de werkgroep ook geanticipeerd op de komende wijziging van het Besluit Begroting- en Verantwoording (BBV). Binnen de werkgroep is gesproken over de mogelijkheid om te komen tot een andere toerekening van de overheadkosten. In de begroting 2015 zijn deze overheadkosten niet direct zichtbaar. In de voorliggende begroting zijn de voorgestelde wijzigingen van de BBV verder uitgewerkt. Door de verschuiving van kosten is vergelijking van de financiële cijfers met voorgaande jaren lastig. Aangezien dit eenmalig voorkomt, wordt dit nadeel geaccepteerd ten opzichte van de duidelijkere presentatie van deze overheadkosten. Ook de programma-indeling is besproken. De nieuwe programma- indeling sluit aan bij de clusterindeling van de algemene uitkering. Hierdoor is vergelijking van de uitgaven

(4)

Omgeving 41

4

met de inkomsten volgens de berekening van de algemene uitkering mogelijk. Het aantal programma’s is met twee verminderd.

In de werkgroep is het aantal paragrafen besproken. Aangegeven is dat het mogelijk is om terug te gaan naar de wettelijk verplichte paragrafen, maar dat de informatie indien noodzakelijk wel elders wordt weergegeven. De vervallen paragrafen zijn de paragraaf bezuinigingen, de paragraaf decentralisaties en de paragraaf reserves en voorzieningen. De bezuinigingen zijn nagenoeg gerealiseerd, de decentralisaties worden toegelicht in de drie betreffende programma’s (Werk en inkomen, Jeugd en Maatschappelijke ondersteuning) en de reserves en voorzieningen staan vermeld bij de uiteenzetting van de financiële positie.

De werkgroep hoopt dat de nieuwe opzet van de programmabegroting basis kan zijn voor een goede discussie in de commissies en de gemeenteraad. Uiteraard blijft de begroting een document dat verder ontwikkeld zal moeten blijven worden. De werkgroep acht het dan ook noodzakelijk om na de behandeling in de gemeenteraad als werkgroep een evaluatiemoment te houden over eventuele verdere ontwikkelingen.

(5)

Omgeving 41

5

Overzicht baten en lasten 2016

In bovenstaande tabel staat per programma de voor 2016 begrote uitgaven en inkomsten weergegeven. Het resultaat van de programma’s is € 1.107.000 positief. Aangezien de gemeente Beuningen de negatieve reservepositie moet aanvullen wordt jaarlijks een bedrag van € 1.457.000 in de reserves gestort. De onttrekking van € 456.000 aan de reserve’s betreft onder andere de dekking van incidentele kosten voor het versneld afschrijven van de boekwaarde van de basisschool De Ruyter en de dekking van verschillende

Programma's Uitgaven Inkomsten

Werk en inkomen 11.038 5.140

Jeugd 5.495 80

Maatschappelijke ondersteuning 9.104 765

Educatie en welzijn 6.233 505

Omgeving 7.772 6.015

Openbare orde en veiligheid 1.405 23

Bestuur en algemene ondersteuning 9.687 31.906

Onroerende zaakbelasting 0 7.002

Overige eigen middelen 6.028 6.433

Totaal programma's 56.762 57.869

Resultaat voor resultaatbestemming (voordelig) 1.107 Mutaties in reserves

Stortingen 1.457

Onttrekkingen 456

Totaal programma's na resultaatbestemming 58.219 58.325

Resultaat van de begroting (voordelig) 106

bedragen x € 1.000,00

(6)

Omgeving 41

6

Resultaat van de kaderbrief begroting 2016 (voordelig) 211 Ontwikkelingen programma's

Bezuiniging: eerder realiseren bezuiniging 62

Zomernota 2015 -97

Doorbelasting personeel Grondbedrijf, afval en riool 137

Nieuw beleid 56

Verhoging OZB -101

Versneld afschrijven basisschool De Ruijter -156

Tekort budget Participatiewet (uitkeringen en loonkostensubsidie) -219

Kosten biomassa -33

Rentevoordeel grondbedrijf 56

Prijs- en salarisstijgingen 84

Hogere OZB: nieuwbouw 45

Overige verschillen -39

Ontwikkelingen reserves

Mutaties reserves : storting reserve grondbedrijf -56 Mutaties reserves: versneld afschrijven De Ruijter 156 Resultaat van de begroting 2016 (voordelig) 106

bedragen x € 1.000,00

incidentele kosten vanuit de reserve bezuiniging. Het uiteindelijke resultaat van de begroting na resultaatbestemming is € 106.000 positief.

Aansluiting kaderbrief begroting 2016

De kaderbrief begroting 2016 toonde een begrotingsoverschot in 2016 van € 211.000. Dit overschot komt in de begroting in werkelijkheid uit op € 106.000. Dit verschil heeft de volgende oorzaken:

(7)

Omgeving 41

7 Bezuiniging: eerder realiseren bezuiniging

Doordat een personeelslid eerder gestopt is met werken dan oorspronkelijk was verwacht, wordt een voordeel gehaald op de bezuinigingstaakstelling.

Zomernota 2015

De uitkomst van de Zomernota 2015 is verwerkt in de begroting 2016.

Doorbelasting personeel Grondbedrijf, afval en riool

Als gevolg van de reorganisatie van de gemeentelijke organisatie en de wijziging van de toerekening van de overheadkosten, worden meer personeels- en overheadkosten toegerekend aan met name het Grondbedrijf. In de nieuwe eenvoudigere toerekening van de overheadkosten wordt aan duurder personeel meer overheadkosten toegerekend. Aangezien met name duurder personeel werkzaam is voor het grondbedrijf, heeft dit tot gevolg dat meer overheadkosten kunnen worden doorbelast aan het grondbedrijf.

Dit heeft een positief effect op het begrotingsresultaat. In de begroting 2016 wordt ruim 4 fte toegerekend aan het grondbedrijf (was in 2010 ongeveer 12 fte).

Ook de kosten van de belastingsamenwerking Munitax worden op een andere manier doorgerekend naar de onderdelen OZB, afval en riool. De nieuwe wijze van doorberekening sluit aan bij de kostenberekening die in de begroting 2016 van Munitax wordt gehanteerd.

(8)

Omgeving 41

8 Nieuw beleid

De begrote kosten voor het geluidsonderzoek bij de A50 zijn van 2016 doorgeschoven naar 2017. De kapitaallasten van de verbouwing van de Paulus zijn in het eerste jaar (2016) vrijgevallen. Ook de Beuningse financiële bijdrage in 2017 voor ‘Weelde in de Beuningse Uiterwaarden’ is komen te vervallen. De invulling van deze bijdrage kan op een andere wijze plaatsvinden. Tenslotte is nieuw beleid toegevoegd voor het uitvoeren van de regionaal op te stellen huisvestingsverordening.

Verhoging OZB

In de kaderbrief begroting 2016 was rekening gehouden met een OZB stijging van 3% in 2016. In de begroting 2016 is rekening gehouden met de motie die bij de behandeling van de kaderbrief is aangenomen.

In deze motie is het college gevraagd de begroting 2016 op te stellen met een OZB verhoging van 1½ %. De minderopbrengst aan inkomsten is € 101.000 structureel.

Versneld afschrijven basisschool De Ruijter / mutaties reserves: versneld afschrijven De Ruijter

Doordat de basisschool De Ruijter vanaf 2016 gehuisvest wordt in de nieuwe Kloosterhof, zal het oude gebouw worden gesloopt. De resterende boekwaarde van het oude gebouw van € 156.000 kan ten laste worden gebracht van de reserve Kloosterhof. Deze reserve is bedoeld om een deel van de kapitaallasten voor de nieuwbouw van de Kloosterhof te dekken. Deze toekomstige dekking komt door de onttrekking niet in het geding, aangezien het afschrijven van de boekwaarde ook leidt tot het vrijvallen van de kapitaallasten van het voormalige schoolgebouw.

Tekort budget Participatiewet (uitkeringen en loonkostensubsidie)

Het knelpunt dat de gemeente minder inkomsten krijgt voor het verstrekken van bijstandsuitkeringen dan dat zij aan rijksbijdrage ontvangt geldt ook voor 2016. In de kaderbrief was het de verwachting dat het tekort in 2016 al terug zou gaan naar 5%. Dit blijkt echter nog niet zo te zijn, waardoor een nadeel optreedt in de begroting 2016. Dit tekort wordt nog verder verhoogd vanwege de onzekerheid of de rijksbijdrage voldoende zal stijgen om ook de kosten voor het verstrekken van de loonkostensubsidies te compenseren.

Het nadeel blijft aanwezig, ondanks dat de gemeente Beuningen een hogere rijksbijdrage ontvangt als gevolg van de nieuwe verdeling van de rijksbijdrage. De hogere bijdrage komt in de plaats voor de individuele aanvullende uitkering waarmee de gemeente Beuningen tot en met 2014 rekening hield. Per saldo levert de hogere bijdrage dus geen begrotingsvoordeel op.

(9)

Omgeving 41

9 Tekort biomassa

De kosten stijgen en zijn niet meer te dekken uit de budgetten voor het groenbestek.

Rentevoordeel grondbedrijf / mutaties reserves: storting reserve grondbedrijf

Als gevolg van het positieve rekeningresultaat grondbedrijf in de jaarrekening 2014, is de negatieve reserve grondbedrijf aangevuld. Door deze extra aflossing ontstaat een rentevoordeel in de komende jaren. Bij de kaderbrief was al rekening gehouden met een voordeel van € 100.000, maar dit blijkt in werkelijkheid

€156.000 te zijn. Conform ons voorstel bij de kaderbrief wordt dit extra structurele voordeel ook toegevoegd aan de negatieve reserve grondbedrijf.

Prijs- en salarisstijgingen

Binnen de gemeente Beuningen wordt zoals gebruikelijk het budget dat beschikbaar is voor loon- en prijsstijgingen in het eerste begrotingsjaar gehalveerd. Deze stelpost blijkt gedurende het jaar vaak niet volledig nodig, waardoor dit bedrag al bij de begroting verminderd kan worden. Dit levert in de begroting 2016 een incidenteel voordeel op.

Hogere OZB: nieuwbouw

Als gevolg van de nieuwbouw in Beuningen, ontvangt de gemeente Beuningen meer inkomsten OZB.

(10)

Omgeving 41

10

Meerjarenbegroting 2017 2018 2019

Resultaat van de begroting 2016 (voordelig) 106 106 106 Ontwikkelingen programma's

Tekort Participatiewet tov uitkeringen naar 5% 110 110 110

Vermindering uitgaven decentralisaties 756 1.077 1.245

Incidentele uitgaven ten laste van reserves 272 311 311

Nieuw beleid -86 58 28

Verhoging OZB 210 426 655

Verhoging leges 23 46 69

Loon- en prijsstijgingen -285 -405 -525

Algemene uitkering -947 -1.315 -1.347

Rentevoordeel wegwerken negatieve reserve 41 82 123

Kapitaallasten en vervangingsinvesteringen 172 243 355

iRvN afbouw kapitaallasten -68 -134 -197

Overige verschillen 107 201 184

Ontwikkelingen reserves

Mutaties reserves voor incidentele uitgaven -272 -311 -311

Mutaties reserves : storting reserve grondbedrijf -25 -50 -76

Resultaat van de meerjarenbegroting (voordelig) 114 445 730

bedragen x € 1.000,00

Meerjarenbegroting 2017 – 2019

Voorgaande tabel geeft de financiële ontwikkelingen weer in de meerjarenbegroting 2017 – 2019 ten opzichte van het begrotingsresultaat 2016 van € 106.000. De ontwikkelingen staan hieronder nader toegelicht:

(11)

Omgeving 41

11 Tekort Participatiewet naar 5%

Het knelpunt dat de gemeente minder inkomsten krijgt voor het verstrekken van bijstandsuitkeringen dan dat zij aan rijksbijdrage ontvangt blijft ook voor de jaren 2017 – 2019 gelden. Wel is het de verwachting dat het tekort in 2016 van 7½ % terugloopt naar 5%. Dit levert de gemeente een structureel voordeel op in de jaren 2017 – 2019 van € 110.000.

Taakstellende bezuiniging decentralisaties

De gemeente ontvangt via de algemene uitkering de middelen voor de decentralisaties WMO, Jeugd en Wsw. De komende jaren wordt door het rijk op deze bijdrage verder gekort. Het huidige beleid van de gemeente Beuningen is om deze korting op te vangen binnen het beleidsveld. De korting heeft met name te maken met de middelen voor de Wsw en de Jeugdzorg. De kosten voor de Wsw zullen automatisch dalen doordat mensen met een arbeidsbeperking geen indicatie Wsw meer krijgen. Of de daling van de rijksbijdrage evenredig verloopt aan de daling van de kosten Wsw is een risico.

Incidentele uitgaven ten laste van reserve / mutaties reserves voor incidentele uitgaven

In 2016 worden een aantal incidentele uitgaven ten laste van de reserves gebracht. Het betreft hier onder andere het versneld afschrijven van de boekwaarde van basisschool De Ruijter in Weurt. Deze wordt in 2016 gesloopt en de afschrijvingskosten komen ten laste van de reserve Kloosterhof. Ook wordt onttrokken aan de reserve bezuiniging voor het incidenteel bekostigen van de inhuur klantmanagers WMO in 2016, een tijdelijk hogere subsidie voor de OBGZ om de opgelegde bezuinigingstaakstelling te realiseren en de tijdelijke transitiebijdrage aan het Werkbedrijf (onderdeel van de MGR).

Nieuw beleid / verhoging OZB / verhoging leges

Een overzicht van het nieuw beleid en de meerjarengevolgen hiervan staat in op de volgende pagina’s aangegeven. De OZB stijgt in de jaren 2017 – 2019 met jaarlijks 3% en de leges met 1½ %.

(12)

Omgeving 41

12 Loon- en prijsstijgingen

Op basis van de meicirculaire 2015 wordt een bedrag beschikbaar gehouden voor loon- en prijsstijgingen. In onderstaande tabel staat de ontwikkeling van de loon- en prijspercentages weergegeven:

Algemene uitkering

De algemene uitkering is berekend op basis van de meicirculaire 2015. De daling van de algemene uitkering komt met name doordat de rijksbijdrage voor de decentralisaties Wsw en de jeugdzorg afneemt.

Rentevoordeel wegwerken negatieve reserves / mutaties reserve: storting reserve grondbedrijf

Doordat de gemeente elk jaar een storting doet in de negatieve reserve grondbedrijf, worden de rentekosten van de gemeente lager. Dit voordeel wordt ingezet om de jaarlijkse storting verder te verhogen.

Kapitaallasten en vervangingsinvesteringen / iRvN afbouw kapitaallasten

De jaarlijkse kapitaallasten (afschrijvingskosten en rentekosten) dalen doordat jaarlijks op investeringen wordt afgeschreven. Deze daling van de kapitaallasten is bedoeld ter dekking van nieuwe (vervangings-) investeringen. Door elk jaar zorgvuldig na te gaan of investeringen daadwerkelijk moeten worden vervangen, resteert een positief saldo. Dit saldo ontstaat ook doordat de gemeente Beuningen voor ‘oude’

investeringen automatisering nog wel de kapitaallasten heeft, maar geen nieuwe investeringen meer hoeft te doen. Deze worden vanaf 1-1-2016 bekostigd door de iRvN (onderdeel MGR). De iRvN ontvangt hiervoor een bijdrage van de gemeente. Doordat de gemeente Beuningen de eerste jaren nog wel kapitaallasten in de begroting heeft voor de ‘oude’ investeringen automatisering, ontvangt de gemeente van de iRvN een compensatie die in 3 jaar afloopt.

2016 2017 2018 2019 Loon- en salarisstijging 2,0% 0,5% 0,5% 0,5%

Prijsontwikkeling 1,0% 0,5% 0,5% 0,5%

(13)

Omgeving 41

13

Nieuw beleid 2016 2017 2018 2019

Maatschappelijke ondersteuning

Jongerenontmoetingscentrum Beuningen 50

Aanpassing dorpshuis Paulus voor jongeren en senioren 17 17 17

Uitbreiding maatschappelijke inloop (bruggenbouwer project) 10 10 10 10 Educatie en welzijn

Wandelpaden in Oeverwallengebied 5 5 5 5

Sloop de Ruyterschool en gras inzaaien 60

Omgeving

Afwaarderen Van Heemstraweg Winssen (werk-met-werk) 150 Restanten snelfietsroute Nijmegen - Beuningen (Zuid) 40

Groenvervanging en -onderhoud 50 100 130

Herhaling geluidonderzoek 44

Aanvulling budget Duurzaam Beuningen 25

Bestuur en algemene ondersteuning

Gemeenschappelijk orgaan / Triple Helix 38 38 38 38

Gemeenschappelijk orgaan / huisvestingsverordening 5 5 5 5

Totaal nieuw beleid 233 319 175 205

bedragen x € 1.000,00

Overige verschillen

Het betreft hier een voordeel dat ontstaat door o.a. het aflopen van de beschikbare middelen voor

‘Duurzaam Beuningen 2014 – 2017’, de afloop van de subsidie voor het Filmhuis en de verwachte dalende kosten huishoudelijke zorg als gevolg van het invoeren van de algemene voorziening.

Nieuw beleid

(14)

Omgeving 41

14

In deze programmabegroting wordt geen rekening meer gehouden met de in het verleden opgelegde grens voor ‘nieuw beleid’ van structureel €150.000. Afhankelijk van de noodzaak tot het beschikbaar stellen van financiële middelen en de ruimte om dit te doen, wil het college elk jaar met de gemeenteraad in overleg over het toekennen van nieuw beleid. De grens werkt hierbij als beperkend. Ook in het geval dat de gemeente wil besluiten om ‘oud beleid’ om te zetten in ‘nieuw beleid’ kan een financiële grens onduidelijkheid geven (zie hierbij ook het voorbeeld van de kosten van het Gemeenschappelijk Orgaan / Triple Helix, welke in plaats komen van de voormalige bijdrage aan de Stadsregio).

De toelichting per onderdeel van het nieuw beleid is opgenomen bij de betreffende programma’s. Voor 2016 wordt een bedrag van € 58.000 aan structureel nieuw beleid gevraagd (met aanvullend € 17.000 vanaf 2017 welke betrekking heeft op de uitgestelde kapitaallasten van de verbouwing De Paulus). Voor incidenteel nieuw beleid wordt €175.000 aangevraagd.

Dekkingsvoorstel

Het dekkingsvoorstel bestaat op basis van de bij de kaderbrief vastgestelde uitgangspunten uit de volgende onderdelen:

 Verhoging van de Onroerende zaakbelasting

Bij de behandeling van de kaderbrief begroting 2016 is een motie aangenomen, waarin het College verzocht wordt in de begroting 2016 uit te gaan van een verhoging van het OZB tarief van 1½ %. Het blijkt dat de stijging van 2016 beperkt kan blijven tot 1½ %. Voor de jaren vanaf 2017 is dit nog niet te bepalen. Voor de jaren vanaf 2017 wordt voorlopig vastgehouden aan het stijgingspercentage van 3% (zie voor verdere toelichting het programma Onroerende zaakbelasting).

(15)

Omgeving 41

15

Dekkingsvoorstel 2016 2017 2018 2019

Verhoging Onroerende zaakbelasting 103 313 529 758

Verhoging van de legesopbrengsten 23 46 69 92

Totaal dekkingsvoorstel 126 359 598 850

bedragen x € 1.000,00

 Verhoging van de legesopbrengsten

Jaarlijks worden de legesopbrengsten met 1½ % verhoogd.

In voorgaande jaren was de vrijval van de kapitaallasten in het eerste begrotingsjaar ook een expliciet onderdeel van het dekkingsvoorstel. Het vrij laten vallen van deze kapitaallasten is ook in de begroting 2016 verwerkt, maar op een andere manier dan gebruikelijk. Bij het beschikbaar stellen van een (vervangings-) investeringskrediet wordt vanaf begrotingsjaar 2016 het krediet al wel in het begrotingsjaar beschikbaar gesteld, maar de kapitaallasten pas geraamd vanaf het daarop volgende jaar.

Financieel toezicht provincie Gelderland

De gemeente Beuningen heeft vanaf 2014 weer een duurzaam sluitende begroting en weet dit structureel te behouden in de jaren vanaf 2016. Hiermee voldoet de begroting 2016 aan de in de Gemeentewet gestelde verplichting dat de gemeenteraad erop toe moet zien dat de begroting in evenwicht is. Toch zal de sluitende begroting voor de provincie niet direct aanleiding zijn om de gemeente weer onder het (verminderde) repressief toezicht te laten vallen. Aangezien het niet lukt om de negatieve reservepositie binnen de 4 jaren van de meerjarenbegroting weg te werken, zal de gemeente ook in 2016 naar verwachting onder preventief toezicht van de provincie Gelderland komen. De provincie zal hierbij eerst bestuurlijk overleg met de gemeenteraad willen voeren (december 2015).

(16)

Omgeving 41

16

Indien een gemeente onder preventief toezicht wordt gesteld, dan betekent dat:

 de begroting goedkeuring behoeft van de toezichthouder;

 zolang deze goedkeuring niet is verkregen, het gemeentelijk bestuur, behalve in gevallen van dringende spoed, geen verplichtingen mag aangaan zonder voorafgaande toestemming van de toezichthouder;

 begrotingswijzigingen eveneens goedkeuring behoeven.

Bezuinigingen

Vanaf de begroting 2016 is de begrotingsparagraaf bezuiniging komen te vervallen. In de jaren 2012 – 2015 is binnen de gemeente Beuningen een bedrag van structureel € 10 miljoen bezuinigd. In de afgelopen jaren was het gebruikelijk om in een aparte paragraaf van de programmabegroting een overzicht te geven rondom de stand van zaken van deze bezuinigingstaakstelling. Aangezien de bezuiniging nagenoeg is gerealiseerd, is de taakstelling nu niet meer apart inzichtelijk gemaakt in de begroting 2016. De enkele posten die nog openstaan zijn taakstellend verminderd op het betreffende budget (bijvoorbeeld bezuiniging personeel die nog niet taakstellend zijn gerealiseerd), of opgenomen als inkomsten (bijvoorbeeld de inkomsten verhuur of verkoop schoolgebouw Rijstveld). Uiteraard kan deze handelwijze een knelpunt opleveren indien bijvoorbeeld geen huurder wordt gevonden in 2016. De gevolgen van dit risico zijn echter beperkt. Volstaan kan worden met het opnemen van dit risico in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing.

(17)

Omgeving 41

17

2016

Reserve fonds beeldende kunst -32

Reserve bezuinigingen -91

Reserve decentralisaties -68

Reserve Duurzaamheid -50

Totaal autorisatie reserves -241

bedragen x € 1.000,00

Nieuwe investeringen

In de begroting 2016 wordt krediet aangevraagd voor de volgende investeringen:

Autorisatie onttrekking reserves

Aanvullend op de begrote onttrekking aan de reserves wordt via de begroting 2016 het college geautoriseerd tot het onttrekken aan de volgende reserves:

Voor deze betreffende reserves ligt de besteding niet concreet vast in een plan. Het college wordt geautoriseerd om conform het doel van de bestemming uitgaven te doen.

Investeringen 2016

Voetbal Boshof Winssen, restant middelen 54

Tennis TV Ewijk, baan 1-2, toplaag kunstgras 52

Tennis TV Ewijk, baan 3-4, toplaag kunstgras 52

Speelruimteplan investeringen 2015 -> 2016 64

Speelruimteplan investeringen 2016 51

Groep techniek 96-VBJ-2 Renault Master 3.5T L1H2 2.5DCI 115 (BPM) 50 Wegenploeg 45-BX-HD VW transporter T5 Tdi pick-up (BPM) 36

Waterpasinstrument 6

Tijdsregistratiesysteem 10

Verbouwing De Paulus 120

Totaal investeringen 495

bedragen x € 1.000,00

(18)

Omgeving 41

18

Uiteenzetting financiële positie

In onderstaande tabel is de balans opgenomen uit de jaarrekening 2014. Op basis van de gegevens in de begroting 2016 is een geprognosticeerde balans voor 31-12-2015 en 31-12-2016 opgemaakt.

De ontwikkeling op de verschillende balansposten wordt hieronder toegelicht:

Totaal vaste activa

De toename van de vaste activa in 2015 wordt veroorzaakt doordat eind 2014 nog een bedrag van ongeveer

€ 10 miljoen aan kredieten open staat. In de geprognosticeerde balans is het uitgangspunt dat deze openstaande kredieten in 2015 worden uitgegeven, waardoor het bedrag aan materiële vaste activa stijgt.

De daling van deze balanspost in 2016 komt met name doordat in 2015 en 2016 op de boekwaarde van de investeringen wordt afgeschreven en doordat op de aan het personeel verstrekte hypotheken wordt afgelost, als gevolg van de huidige lage rente. Dit is zichtbaar in de daling van de Financiële vaste activa.

2016 2015 2014 2016 2015 2014

Materiële vaste activa 47.333 49.050 41.136 Gerealiseerd resultaat 0 0 9.075

Financiële vaste activa 18.202 18.656 22.859 Algemene reserve AD 3.241 3.073 1.858

Algemene reserve GB -17.247 -18.828 -15.443 Totaal vaste activa 65.535 67.706 63.995 Algemene reserve GB Zandwinning 0 0 -12.829

Overige reserves 1.666 2.268 3.816

Voorraden 62.030 65.662 67.071

Af: Voorzieningen -41.990 -41.990 -41.990 Totaal eigen vermogen -12.340 -13.487 -13.523

Totaal voorraden 20.040 23.672 25.081

Voorzieningen 7.485 8.149 10.079

Vorderingen pm pm 8.724 Langlopende schulden 82.922 87.304 92.125

Liquide middelen -7.508 -9.412 3 Kortlopende schulden pm pm 8.273

Overlopende activa pm pm 122 Overlopende passiva pm pm 971

Totaal vlottende activa 12.532 14.260 33.930 Totaal vreemd vermogen 90.407 95.453 111.448

Totaal 78.067 81.966 97.925 Totaal 78.067 81.966 97.925

bedragen x € 1.000,00

(19)

Omgeving 41

19 Totaal vlottende activa

Van de vlottende activa is enkel de voorraden (boekwaarde grondbedrijf) te prognosticeren. Het is zowel in 2015 als in 2016 de verwachting dat het grondbedrijf meer inkomsten ontvangt dan dat het aan kosten uitgeeft. Hierdoor neemt de boekwaarde van het grondbedrijf (voorraadpositie) af. In welke mate het bedrag aan getroffen voorzieningen hierdoor ook wijzigt is afhankelijk van welke grondcomplexen in de loop van 2015 en 2016 worden afgerekend.

Van de overige vlottende activa wordt het banksaldo (liquide middelen) als sluitpost genomen om de geprognosticeerde balans sluitend te maken. In 2015 en 2016 ontstaat een negatief banksaldo en dus een financieringsbehoefte. De gemeente mag een negatief banksaldo hebben van bijna € 5 miljoen (zie paragraaf financiering: kasgeldlimiet). Of daadwerkelijk deze behoefte optreedt, is afhankelijk van onder andere verdere aflossingen van uitgeleend geld (hypotheken), de mate waarin de nog openstaande investeringskredieten worden uitgegeven en het mogelijk behalen van rekeningresultaten in de komende jaren.

Totaal eigen vermogen

Het totaal eigen vermogen ontwikkelt zich in de jaren 2015 en 2016 positief (minder negatief). De gemeente stort jaarlijks een bedrag in de reserve grondbedrijf van ongeveer € 1,3 miljoen. De reserve zandwinning is in 2015 opgegaan in de reserve grondbedrijf. De overige reserves nemen de komende periode nog wel af doordat deze worden uitgegeven voor het doel waarvoor ze beschikbaar zijn gesteld. In onderstaande tabel staan de mutaties in de reservepositie weergegeven:

(20)

Omgeving 41

20

1-1-2016 rente storting onttrekking autorisatie resultaat 31-12-2016

Algemene reserve algemene dienst 3.073 62 106 3.241

Algemene reserve grondbedrijf -18.828 0 1.300 281 -17.247

Reserve fonds beeldende kunst 31 1 -32 0

Reserve afvalinzameling 391 0 -86 305

Reserve bezuinigingen 247 0 -156 -91 0

Reserve decentralisaties 67 1 -68 0

Reserve promotie Beuningen 0 0 0

Reserve Duurzaamheid 0 0 50 -50 0

Reserve Ontmoetingscentrum Kloosterhof 1.532 43 -214 1.362

Totaal eigen vermogen -13.487 107 1.350 -456 -241 387 -12.340

bedragen x € 1.000,00

1-1-2016 storting onttrekking 31-12-2016

Voorziening pensioenen wethouders 3.561 120 -49 3.632

Voorziening openbare verlichting 475 92 567

Grondbedrijf: Voorziening afgesloten complexen grondbedrijf 118 118

Voorzieningen pachtontbinding 81 81

Onderhoudsfonds P- preventief onderhoud -4 131 -113 14

Onderhoudsfonds T- technisch onderhoud -93 132 -35 4

Onderhoudsfonds I- ingrijpend onderhoud 110 68 -20 158

Onderhoudsfonds Z- reserve p.t.i. 425 425

Fonds "Onvoorzien Gebouwen" 1 1

Voorziening wegenonderhoud 2.512 918 -1.676 1.754

Voorziening civieltechnische kunstwerken 138 25 163

Voorziening maatregelen rioolbeheersplan 825 -257 568

Totaal voorzieningen 8.149 1.486 -2.150 7.485

bedragen x € 1.000,00

Totaal vreemd vermogen

In de post vreemd vermogen is de afloop te zien van het totaal van de leningen die de gemeente zelf heeft geleend. Jaarlijks is de gemeente verplicht ongeveer € 4,3 miljoen af te lossen op de langlopende schulden.

Het bedrag van de getroffen voorzieningen staat hieronder weergegeven.

(21)

Omgeving 41

21

Programma’s

Programma’s 21

(22)

Omgeving 41

22

Werk en inkomen

Voor iedereen die kan werken, maar het op de arbeidsmarkt zonder steuntje in de rug niet redt, is er vanaf 1 januari 2015 de Participatiewet. De Participatiewet moet ervoor zorgen dat meer mensen, met en zonder beperking, werk vinden bij een gewone werkgever. De Participatiewet vervangt de Wet werk en bijstand (Wwb), de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) en een groot deel van de Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten (Wajong).

Ambities en ontwikkelingen

Werk

Ondanks de economische crisis willen we de stijging van bijstandsgerechtigden beperken door instroom te voorkomen en uitstroom te vergroten. Sinds 1 januari is in de regio Rijk van Nijmegen het Werkbedrijf actief.

Het Werkbedrijf is de verbindende schakel tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt. Via het Werkbedrijf bieden we zo veel mogelijk kandidaten perspectief en mogelijkheden om hun werkkansen te vergroten en te benutten. Daarnaast zorgen we dat mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt die zich (nog) niet kunnen ontwikkelen naar regulier werk maatschappelijk actief zijn of een tegenprestatie leveren.

Inkomen

We verstrekken uitkeringen en minimabeleid rechtmatig en doelmatig. Dit leidt tot een verbeterde preventie en bestrijding van fraude en tot een vermindering van de administratieve lasten. Dit doen we door een analyse te maken van het risico op fraude bij aanvang van de uitkering (DPS-matrix), deze analyse wordt zo nodig periodiek herhaald. Daarnaast geven we het Werkbedrijf in het kader van Maatwerk opdracht om intensieve dienstverlening in te zetten voor mensen met een verhoogd fraudeprofiel. Bovendien verrichten we bijzonder onderzoek indien daartoe aanleiding is.

Programmabegroting 2016 - Programma’s

Werk en inkomen 22

(23)

Omgeving 41

23

Doel Beperking van de stijging van bijstandsgerechtigden door instroom te voorkomen en uitstroom te vergroten.

Activiteiten  We bieden zo veel mogelijk kandidaten perspectief en mogelijkheden om hun werkkansen te vergroten en te benutten.

 Mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt die zich (nog) niet kunnen ontwikkelen naar regulier werk zijn maatschappelijk actief of leveren een tegenprestatie.

Financiën Nieuw beleid: €

Risico’s  Het Werkbedrijf kan niet voldoen aan de aan haar gestelde prestatie- indicatoren.

 Een verhoogde instroom als gevolg van conjuncturele omstandigheden.

Indicator  Het regionaal aantal geworven vacatures door het Werkbedrijf : 1.900

 Het regionaal percentage ingevulde vacatures : 40%

 Aantal kandidaten dat uitstroomt naar werk : 750

 Aantal leerwerkplekken dat wordt ingevuld : 1.000

 Het aantal ingevulde garantiebanen : 305 over periode 2014 - 2016

 Het aantal kandidaten waarvoor Maatwerk is ingezet (indicator in onderzoek).

 Het aantal uitkeringsgerechtigden dat een tegenprestatie is opgelegd in de zin van de Participatiewet (indicator in onderzoek).

(24)

Omgeving 41

24

Doel We verstrekken uitkeringen en minimabeleid rechtmatig en doelmatig Activiteiten  We maken een analyse van het risico op fraude bij aanvang van de

uitkering (DPS-matrix), deze analyse wordt zo nodig periodiek herhaald.

 We geven het Werkbedrijf in het kader van Maatwerk opdracht om intensieve dienstverlening in te zetten voor mensen met een verhoogd fraudeprofiel.

 We verrichten bijzonder onderzoek indien daartoe aanleiding is.

Financiën Nieuw beleid: €

Risico’s

Indicator  Het aantal uitkeringsgerechtigden met een verhoogd fraudeprofiel (indicator in onderzoek)

 Het aantal uitkeringsgerechtigden waarbij daadwerkelijk fraude vastgesteld wordt (indicator in onderzoek).

(25)

Omgeving 41

25

Omschrijving product Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting

2014 2015 2016 2017 2018 2019

Uitgaven

Bijstandsverlening en inkomensvoorzieningen- en subsidies 7.036 6.724 6.120 6.011 6.011 6.011

Sociale werkvoorziening 3.725 3.477 3.206 2.956 2.725 2.554

Gemeentelijk armoede- en schuldenbeleid 672 849 764 764 764 764

Re-integratie en participatievoorzieningen Participatiewet 729 844 948 962 959 986

Totaal uitgaven 12.162 11.894 11.038 10.693 10.459 10.315

Inkomsten

Bijstandsverlening en inkomensvoorzieningen- en subsidies 5.258 5.073 5.110 5.110 5.110 5.110

Sociale werkvoorziening 3.556 0 0 0 0 0

Gemeentelijk armoede- en schuldenbeleid 80 30 30 30 30 30

Re-integratie en participatievoorzieningen Participatiewet 685 0 0 0 0 0

Totaal inkomsten 9.579 5.103 5.140 5.140 5.140 5.140

Saldo programma -2.583 -6.791 -5.898 -5.553 -5.319 -5.175

bedragen x € 1.000,00

(26)

Omgeving 41

26 Aanbiedingsnota 2

Programma’s 21 Werk en inkomen 22 Jeugd 26

Omgeving 41

Jeugd

De Jeugdwet geeft de gemeente de opdracht om de zorg voor kinderen te organiseren. Uitgangspunt is om goede zorg voor het kind te garanderen, door de zorg minder versnipperd aan te bieden, met minder zorgverleners per kind en per gezin. Dit kan het beste door de zorg zo dichtbij mogelijk te organiseren. We organiseren de zorg lokaal als het kan en regionaal als het moet. We treden op als regisseur op het brede domein van jeugdhulp, waarbij we inzetten op samenwerking tussen de zorgaanbieders. We zetten de jeugdketen in het gedwongen kader stevig neer.

Ambities en ontwikkelingen

De juiste zorg op het juiste moment

We zetten zorg zo licht en dichtbij mogelijk in. Daar waar kinderen terecht kunnen in de reguliere setting heeft dit de voorkeur. We zorgen dat we de mogelijkheden binnen reguliere settingen vergroten, zodat ook kinderen met een beperking zoveel mogelijk mee kunnen doen in het normale leven. We zorgen voor een goede aansluiting tussen jeugdzorg en onderwijs.

Een goed keukentafelgesprek

We werken in Beuningen met het Sociaal Team. Op deze manier dragen we bij aan een integrale benadering en werken we vanuit de gedachte één gezin – één plan. We hechten daarbij groot belang aan de eigen verantwoordelijkheid van mensen. Niet het beschikbaar stellen van voorzieningen staat centraal, maar het gezamenlijk zoeken naar een oplossing. De situatie van de burger/hulpvrager is het uitgangspunt.

Afname van dure jeugdhulp

We zetten in op het afbouwen van dure intramurale jeugdhulp. We doen dit vanuit de gedachte dat zorg dichtbij huis zoveel als mogelijk moet worden nagestreefd. Om dit te realiseren vergroten we de

mogelijkheden voor laagdrempelige en snel toegankelijke jeugdhulp.

Jeugd 26