Ouders (z)onder invloed (presentatie 2016)

M ^A P ^A - ^PROJECT

OPVOEDINGSONDERSTEUNING AAN (EX-) DRUGGEBRUIKENDE OUDERS

Joke Gabriel – Veerle Bex

Inhoud

• MaPa

• Pondo

• Methodieken

• Contactgegevens MaPa

MaPa

W ^{AAR STAAT} M ^A P ^{A VOOR} ?

• (Opvoedings)ondersteuning aan druggebruikende ouders

• Project binnen MSOC Vlaams-Brabant Ankerpunten: Leuven, Diest, Tienen en Vilvoorde

• Alle collega’s werken rond ouderschap

W E GAAN ERVAN UIT DAT …

• Druggebruikers zijn liever geen druggebruikers

• Geen enkele ouder toont graag zijn kleine kantjes

• Druggebruikende ouders willen ook het allerbeste voor hun kinderen

• Ze zien er soms beter uit als ze gebruikt hebben

E NKELE CIJFERS

MSOC Vlaams- Brabant

2011 2012 2013 2014 2015

gebruikers 830 861 850 853 890

ouders 194 254 271 260 313

kinderen 329 463 485 482 563

D RUGGEBRUIK EN OUDERSCHAP

• Druggebruik is risico

• Druggebruik staat een opvoeding niet per definitie in de weg

• Kwaliteit van ouderschap ≠ niet gebruiken

• Belangrijk:

– Ouders risicofactoren zien

– Hulpverleners beschermende factoren zien

O ^UDERSCHAP ?

• Ouderschap ≠ opvoeden

– Ouderschap: identiteit

– Opvoeden: kan door andere persoon overgenomen worden

 Niet fulltime opvoeder

 WEL ouders terug ouder laten zijn!

B ASISHOUDING

• Ouder = belangrijkste gesprekspartner!

• Ook zij willen het allerbeste voor hun kinderen

• Openheid, respect en inlevingsvermogen

• Benaderen druggebruiker als ouder

M ^A P ^A : 4 ^PIJLERS

• Individuele begeleiding

• Intensieve

zwangerschapsbegeleiding

• Netwerk uitbouwen

• Vorming, advies aan en coachen van

netwerkpartners

1. Individuele begeleiding

• Functie druggebruik centraal in psychosociale begeleiding

• Ouders terug ouder laten/leren zijn

– ouders leren verantwoord ouderschap op te nemen

• Impact van hun gedrag op kinderen, op hulpverleners

• Impact van alles wat met gebruik te maken heeft – Ouders leren ruimte krijgen/nemen als ouder

F

• Hoe functioneert druggebruikende ouder als ouder?

• Kan de ouder het kind de nodige veiligheid en basiszorg bieden?

• Is er bereidheid om levensstijl en gebruik aan te passen aan de noden van het kind?

• Staat het kind op de eerste plaats?

• Is er inzicht in de noden van kinderen en in eigen functioneren?

• Blijven ze zichtbaar voor de hulpverlening?

KOAP

• Vrijblijvend aanbod tijdens intake

• Psycho-educatie

• Vergroten van veerkracht van kinderen

• Kinderen informeren over problematiek van ouders

• Stilstaan bij emotionele beleving van kind

• Zoeken naar steunfiguren voor kinderen

• Stimuleren van kind-activiteiten

• 2 KOAP-verantwoordelijken per huis

1. De ouder heeft controle over gebruik + niet veel schade op levensdomeinen.

2. De ouder vervalt telkens in problematisch gebruik na een stress- of crisissituatie

3. Gebruik is prioritair, behoeften van de kinderen komen op de tweede plaats

H

2. Intensieve

zwangerschapsbegeleiding

• Anticonceptie

• Laattijdig prenatale zorg

• Clean zwanger

• Illegaal druggebruik en zwangerschap

• Stappenplan

• Pondo

3. Netwerk uitbouwen

• Sociaal en professioneel

• Alle betrokkenen rond de tafel

• Gebruik maken van ieders expertise

• Afspraken en verwachtingen verduidelijken

• Richten op wat WEL goed loopt

4. Vorming en advies aan en coachen van externen

• Werkwijze doelstellingen MaPa

• Visie over druggebruik en ouderschap

• Beeld van druggebruikende ouder

• Adviseren bij moeilijke cliëntsituaties

• Info over druggerelateerde thema’s

 Vergroten van kennis i.v.m. doelgroep

 Creëren van begrip

P ^ONDO

PERINATAAL ONDERSTEUNINGSNETWERK DRUGGEBRUIKENDE OUDERS

AANLEIDING

• Doelgroep: zwangere druggebruikende vrouwen (en partners)

• Moeilijke doorverwijzingen

– Laattijdig zwangerschap ontdekt – tijdsdruk bgl – Moeilijk om vertrouwensband op te bouwen – Willen het zelf goed doen

– Onduidelijkheid over verwachtingen

• Bezorgdheid kinderen onder de radar verdwijnen

P ^ROCES

• Afstemmende vergaderingen gedurende 1,5 jaar

• Organisaties leren kennen

• Visie op druggebruik en ouderschap

• Proefproject van 1 jaar

• Regio Leuven

P ^ONDO

• Samenwerkingsverband, intersectoraal

– MaPa – MSOC Vlaams-Brabant – Parel UZ Leuven

– CKG De Schommel – Kind&Gezin

– Vertrouwenscentra Kindermishandeling

• Kernteam – vaste vertegenwoordigers

• Experten

• Centraal: veiligheid van het (on)geboren kind

• VK vanuit preventieve rol

D ^OEL P ^ONDO

• Preventief netwerk

• Samenwerkingsrelatie MET druggebruikende ouders  Gezinsleden activeren

• Bevorderen van welzijn, ontwikkelingskansen en veiligheid van het kind

• streefdoel = risicoprofiel van kinderen verkleinen

V ^ISIE

• Ouders kansen geven

• Druggebruik is een risico

• Druggebruik tijdens zwangerschap is mishandeling van kind

• Bezorgdheden functioneren openlijk bespreken

• Vanuit ieders expertise en deskundigheid

• Ouders kunnen meedenken wat nodig is

• Stappenplan omgaan met verontrusting

W ^ERKWIJZE

• Aanmeldingsfiche + folder Pondo

• Zo vroeg mogelijk eerste bijeenkomst

• Afspraken in groep over frequentie

• standaard na 3 maanden

• Verontrustende situatie na 1 maand

• Tot kind 1 jaar is

• Extra ronde tafels mogelijk

• Bezorgdheden blijven  MANO

M ^ETHODIEK

• ‘opgroeien in veiligheid’-model

• Wat zijn onze zorgen?

• Wat loopt goed?

• Wat moet er gebeuren?

 plan van aanpak

meerder scenario’s

Verslag voor ouders

C ^ASUS - S ^ANDRA

• Heronïne-gebruik

• Methadonprogramma zelf afgebouwd

• Herval tijdens zwangerschap

• Opstart methadonprogramma + wekelijkse opvolging MSOC

• Gezin: broer, zus en schoonbroer ook heroïne- gebruikers + methadonprogramma

• HV: Parel GHB

• Woont tijdelijk bij mama

• Werkloos

• Papa in buitenland

P ^ONDO - S ^ANDRA

• Pondo – maart  plan met verschillende scenario’s

• Gesprek met mama, zus

• Verandering plan

• Voorbereidende gesprekken met mama en oma

• Back-up plan 1 (Sandra)

• Pondo - juni  nieuw plan

• Back-up plan 2

M ^ETHODIEKEN

S

(E

-)D

?

• Preventieproject: MaPa – preventiedienst Stad Leuven

• 2010

• Thema’s:

– Druggebruik en zwangerschap – Druggebruik en opvoeden

– Druggerelateerde thema’s (Hep C, Injecteren, …)

 Te verkrijgen: MSOC Vlaams-Brabant, mapaproject@hotmail.com, 016/236567

 5 € + verzendingskosten

K INDERBOEKEN

• Als alles op zijn kop staat, Evelien De Vlieger, Lanoo, 2010

• Kapitein Wibbo, Een schuit op zolder, Do Van Ranst, Lanoo^{, 2010}

 in de bib of te koop in de boekhandel 12,95 €

M ^A P ^A - ^BOX

• Speelse methodiek

– Verteltheater + attributen – Handleiding

– Introductiefilm

• Hulpverleners ondersteunen

• Druggebruik van ouders met kinderen bespreken

• Maar ook:

– Stilstaan emotionele beleving kind – Zoeken naar steunfiguren voor kind – Stimuleren van kind-activiteiten

E

‘

’

• Vertegenwoordigers van werkingen in Vlaanderen met aanbod voor ouders met afhankelijkheidsprobleem

• Exponent

2 jaarlijkse nieuwsbrief vanuit ‘Expertisegroep, ouders onder invloed’.

• Beeldmateriaal om veerkracht bij KOAP te vergroten

• www.oudersonderinvloed.info

Contactgegevens: MaPa

Projectverantwoordelijken:

Joke Gabriel en Veerle Bex

M. Theresiastraat 109, 3000 Leuven 016/23 65 67

Joke: 0472/75 64 59 Veerle: 0472/75 92 33

Onze huizen waar ouders terecht kunnen:

• Het Veerhuis, Maria Theresiastraat 109, 3000 Leuven, T: 016/236567

• 't Wit Huis, D. Alenuslaan 6, 3290 Diest, T: 013/326933

• MSOC Vilvoorde, Vlaanderenstraat 43, 1800 Vilvoorde T: 02/2519449

• MSOC-MAT Tienen, Grote Bergstraat 2, 3300 Tienen T:016/810482