Nadere analyse ontheffing arbeidsplicht, op basis van Divosa-monitor 2007 (p. 33)
A.J.E. Edzes, CAB, d.d. 4 september 2007Tabel 8a: Aantal ontheffingen gerelateerd aan bijstandsvolume op 31.12.2006 (302.100), totaal, naar stedelijkheid en grootteklasse en samenwerkingsverbanden
N = Percentage bijstandsvolume (groep) respondenten op totaal bijstandsvolume
Gewogen gemiddelde Percentage ontheffingen
Totaal 82 43,3% 28%
Zeer sterk stedelijk Sterk Stedelijk Matig stedelijk Weinig stedelijk Niet Stedelijk
4 20 21 26 11
17%
18%
5%
3%
1%
26%
26%
35%
33%
40%
< 50.000 inwoners
50.000 - < 100.000 inwoners 100.000 - < 150.000 inwoners 150.000 en meer
Regionale Sociale Diensten
42 14 6 8 12
4%
7%
6%
23%
4%
30%
35%
23%
26%
30%
Toelichting
1. In de bovenstaande tabel is een nadere analyse gemaakt van het aantal ontheffingen van de arbeidsplicht op basis van de antwoorden van respondenten in de Divosa-monitor 2007. De vraagstelling betrof: ‘Hoeveel procent van uw bestand < 65 jaar heeft een ontheffing/vrijstelling van de arbeidsplicht?’. De percentages zijn gewogen met het betreffende bijstandsvolume in de gemeente of het samenwerkingsverband van gemeenten. In het laatste gevallen zijn de absolute bijstandsvolumes per gemeente in het samenwerkingsverband bij elkaar opgeteld.
2. In overeenstemming met het recente CBS-onderzoek (CBS-publicatie ‘Ontheffing van de
arbeidsplicht’ van 20 augustus j.l.) waarover het ministerie van SZW aan de Tweede Kamer heeft gerapporteerd (brief van 31 augustus 2007) is er ook in de Divosa-monitor van 2007 sprake van grote onderlinge verschillen (spreiding) tussen gemeenten. Ook hier geldt dat de
generaliseerbaarheid niet zonder meer mogelijk is.
3. Dat neemt niet weg dat de uitkomsten van het CBS en Divosa in dezelfde richting wijzen. De nadere analyse op de DIVOSA-gegevens leidt tot een percentage ontheffingen van de
arbeidsplicht van 28%, tegenover 25% van het CBS. Dit bevestigt het beeld dat het percentage ontheffingen landelijk tussen de 25% en de 30% ligt, nogmaals met grote onderlinge verschillen tussen gemeenten. Een uitsplitsing naar stedelijkheid laat zien dat het percentage in stedelijke gebieden lager ligt. Ditzelfde geldt voor de grotere gemeenten. Plattelandsgebieden en kleinere gemeenten hebben in verhouding een hoger percentage ontheffingen van de arbeidsplicht.
4. De eerder in de DIVOSA monitor van 2007 gepubliceerde cijfers zijn overigens niet onjuist. Het betreft hier een gemiddeld percentage ontheffingen per gemeente, zonder wegingsfactor. Gezien de grote vertegenwoordiging van kleinere gemeenten in Nederland en in de DIVOSA-monitor ligt
het percentage hoger dan wanneer dit gewogen wordt uitgaande van het aantal bijstandsgerechtigden in heel Nederland.
