Visuele hallucinaties in samenhang met gebruik zolpidem

(1)

1 / 1

Visuele hallucinaties in samenhang met gebruik zolpidem

Nr 10 | 1996 (30) | Pagina 121-122 | Let op! | 01-10-1996

Zolpidem (Stilnoct®) is een snel en kortwerkend hypnoticum dat niet tot de benzodiazepinen behoort (Gebu 1993; 27:

106) . De stichting Lareb ontving twee meldingen van het optreden van hallucinaties kort na inname van zolpidem 10 mg.

1

In het eerste geval betrof het een 47 jarige vrouw die 15 minuten na het innemen van een tablet zolpidem 'enge beelden en demonen' zag. Daarbij was ze zeer angstig. Eerder op de avond had ze twee glazen wijn gedronken. Toen haar echtgenoot haar de volgende morgen het voorval vertelde, kon ze het zich nauwelijks herinneren. Ze had geen

psychiatrische voorgeschiedenis en had ongeveer achtmaal eerder zonder problemen zolpidem gebruikt. Er werden geen andere geneesmiddelen gebruikt die het optreden van visuele hallucinaties konden verklaren.

De tweede melding betrof een 30 jarige vrouw met een depressie in engere zin, waarvoor zij werd behandeld met fluvoxamine 3 dd 50 mg. In verband met slaapstoornissen werd zolpidem voorgeschreven. Twee uur na inname van de eerste tablet ontwikkelde ze visuele hallucinaties: ze zag hierbij 'mannen die haar bed optilden'. Ze was daarbij geagiteerd en zeer angstig. Haar bewustzijn was vernauwd. Ook deze patiënte kon zich het gebeuren niet herinneren toen ze er door haar partner op attent werd gemaakt. Overigens had ze in het verleden zonder problemen oxazepam gebruikt.

Zolpidem wordt snel geresorbeerd. De tijdsrelatie tussen het innemen van zolpidem en het optreden van visuele hallucinaties is suggestief voor een causaal verband. De hier beschreven patiënten vertonen overeenkomsten met de drie gevallen die in de literatuur zijn beschreven.2 3 Ook daarbij ontstonden de verschijnselen kort na de inname van zolpidem en alle keren betrof het vrouwen. Vrouwen hebben gemiddeld een 40% hogere plasmaconcentratie van zolpidem dan mannen, hetgeen deels wordt verklaard door het gemiddelde lagere lichaamsgewicht.4 Dit gegeven, tezamen met het snelle optreden na inname, duidt mogelijk op een farmacokinetische verklaring. Ook voor benzodiazepinen met een snelle werking zijn deze hallucinatoire effecten wel beschreven. Beide hier beschreven patiënten gebruikten ook andere psychotrope stoffen (alcohol resp. fluvoxamine) die mogelijkerwijs enige additionele invloed hebben gehad.

Een speciaal probleem bij deze reacties is de vaak optredende anterograde amnesie, hetgeen aanleiding kan geven tot onderrapportage. Met name partners kunnen daarom een belangrijke rol spelen in de herkenning van deze klachten.

Literatuurreferenties

1. Puijenbroek EP van, Egberts ACG, Krom HJ. Visual hallucinations and amnesia associated with the use of zolpidem. Int J Clin Pharmacol Ther 1996; 34: 318.

2. Ansseau M, Pitchot W, Hansenne M, Gonzalez Moreno A. Psychotic reactions to zolpidem. Lancet 1992; 339: 809.

3. Iruela LM, Ibañez Rojo V, Baca E. Zolpidem induced macropsia in anorexic woman. Lancet 1993; 342: 443-444.

4. Bianchetti G, Dubruc C, Thiercelin JF, Bercoff E, Bouchet JL, Emeriau JP et al. Clinical pharmacokinetics of zolpidem in various physiological and pathological conditions. In: Sauvanet JP, Langer SZ, Morselli PL, eds. Imidazopyridines in sleep disorders. New York: Raven Press, 1988: 155 163.