uitkomsten van de denktank gepresenteerd

(1)

Slotverklaring

Denktank Diversiteit en Inclusie

Richtingwijzers Diversiteit & Inclusie

(2)

2 |Slotverklaring Denktank Diversiteit en Inclusie

De afgelopen maanden heeft een denktank onder leiding van Franc Weerwind (burgemeester van Almere) en Wietske Veltman (Landelijk Bestuurslid) meerdere sessies georganiseerd met verschillende vertegenwoordigers uit de vereniging en geïnteresseerde D66-leden. De deelnemers aan de denktank hebben ervaringen uitgewisseld en elkaar geïnspireerd en er is informatie opgehaald voor plannen voor de korte en lange termijn. De denktank heeft in drie sessies toegewerkt naar concrete ideeën om diversiteit en inclusie te bevorderen binnen de vereniging en input te leveren voor het nieuwe strategisch plan van onze vereniging. Op maandag 13 september 2021 zijn de uitkomsten van de denktank gepresenteerd. Deze

slotverklaring, geschreven door Jasper Veen, Christiaan Duijst, Joan Nunnely, Meryem Cimen, Mohammed Saiah, Angelique Lombarts en anderen, is de uitgebreide uitwerking daarvan.

Inleiding

(3)

D66 wil dat iedereen zich thuis voelt bij de partij. We willen een inclusieve vereniging zijn waarin iedereen meedoet, meepraat en meebeslist. D66 is ervan overtuigd dat meer diversiteit de kwaliteit van besluitvorming verbetert. Tegelijkertijd is het duidelijk dat de partij zelf geen afspiegeling is van Nederland. We zijn minder divers dan we zouden willen zijn. Ondanks onze beleidsinzet op diversiteit en inclusie en onze aandacht voor het verbeteren van procedures. Dit alleen is kennelijk niet genoeg.

Hoe gaan we ervoor zorgen dat iedereen zich thuis voelt bij D66?

Binnen de partij is een cultuurverandering en mentaliteitsverandering nodig.

Bewustwording in de gehele partij, in alle bestuurslagen, bij fracties en afdelingen dat we meer kunnen en meer moeten doen aan diversiteit. Maar een verenigingscultuur veranderen is niet eenvoudig. Dit begint met het erkennen dat diversiteit en inclusie naast een politieke, ook een interne prioriteit is! Vervolgens is het belangrijk dat iedereen binnen de partij naar ieders eigen rol kijkt en zich afvraagt hoe zij kunnen bijdragen aan deze cultuuromslag. Om leden en afdelingen te ondersteunen

om hiermee voortvarend aan de slag te gaan hebben we vier richtingwijzers ontwikkeld om diversiteit en inclusie binnen de vereniging te vergroten. Deze vier richtingwijzers zijn: ‘Bevorder wederzijds begrip’, ‘Wees Inclusief’, ‘Verzeker diversiteit in vertegenwoordiging’, en ‘Neem verantwoordelijkheid in omgangsvormen’.

De richtingwijzers zijn hieronder uitgewerkt.

Diversiteit en Inclusie is

een politieke prioriteit

(4)

Vanaf haar oprichting komt D66 op voor gelijkwaardigheid, kansengelijkheid, zelfbeschikking, rechtvaardigheid en diversiteit. We staan voor een open en inclusieve samenleving. De afgelopen jaren heeft de partij een aantal stappen gezet om de vereniging meer divers en inclusief te maken. Zo staan in het

Verkiezingsprogramma 2021 concrete standpunten en beleid geformuleerd in het hoofdstuk ‘Het is tijd om een einde te maken aan racisme en discriminatie’. Heeft het D66 Diversiteitsnetwerk en de deelnemers van Route66 samen een ‘Handreiking voor Diversiteit en Inclusie’ geschreven. Worden er trainingen gegeven zoals ‘selecteren zonder vooroordelen’. Wordt diversiteit bij de samenstelling van verkiezingslijsten nadrukkelijker meegewogen en hebben partijleiders, nu en in het verleden, het belang van diversiteit onderstreept.

D66’s inzet op diversiteit

en inclusie

(5)

Uit de Denktank Diversiteit & Inclusie komt een gevoel van urgentie naar voren. Het is duidelijk dat de partij zelf (nog) geen afspiegeling is van Nederland. Ter illustratie, zelfs in die delen van het land waar een groot deel van de bevolking een biculturele achtergrond heeft wordt dit onvoldoende getoond onder de leden van de partij en in haar volksvertegenwoordigers. Ook zien we dat we meer divers mogen worden wat betreft gender, opleiding, mensen met een beperking of chronische ziekte en eventuele andere kenmerken. Dit is een probleem voor een partij die zich inzet voor kansengelijkheid, diversiteit en inclusie.

De partij is een natuurlijke thuisbasis voor individuen en gemeenschappen die te maken hebben gehad met discriminatie en uitsluiting. Je zou verwachten dat zij de D66-inzet op rechtvaardigheid, tolerantie, kansengelijkheid en diversiteit moeten kunnen herkennen en delen. Maar kennelijk gebeurt dit onvoldoende en is er meer nodig dan het delen van politieke standpunten of een waardering van de inzet op diversiteit. Het kantelpunt is bereikt: het moment is aangebroken om alle voorgenomen veranderingen en beleid om te zetten in actie. Het is tijd om dit gevoel van urgentie door te laten stromen tot de haarvaten van de vereniging. We zullen als partij in alle afdelingen actiever mensen moeten gaan benaderen die ons niet automatisch vinden en hen uitnodigen op een manier waardoor ze zich gerespecteerd, welkom, thuis en betrokken voelen bij de partij. Dit vraagt een open en actieve houding waarin we met zijn allen voortvarend, bewust en meer bekwaam ervoor zorg gaan dragen dat iedereen zich thuis voelt binnen D66.

Toch moet er meer gebeuren!

(6)

Bevorder wederzijds begrip

We moeten beter begrijpen waarom mensen zich niet bij ons aansluiten. We zullen het gesprek moeten aangaan. Ons afvragen waarom mensen binnen en buiten de partij zich gefrustreerd, onzichtbaar en gedesillusioneerd voelen. We moeten luisteren naar de frustratie en pijn van uitsluiting en discriminatie voor mensen met een beperking, praktische opleiding, lager inkomen, biculturele of LHBTQ+ achtergrond.

Onbewust zijn er uitsluitende mechanismen en systemen ingebed in processen, posities, handelingswijzen en gewoonten binnen de vereniging. Dit kan zitten in taal, manieren van organisatie en vertegenwoordiging in functies. Om dit tegen te gaan, is het nodig om hier bewust van te zijn, dit vergt training en continue aandacht. Het is een leerproces.

Dit vraagt om een open en nieuwsgierige houding waarbinnen de nadruk ligt op dat wat mensen verbindt. Hierdoor zijn we beter in staat ons te verplaatsen in een ander en helpt het ons om een ander beter te begrijpen. Vanuit wederzijds begrip moeten we wegen vinden voor een betekenisvolle verandering. Hierbij moeten we bereid zijn ons ongemakkelijk te voelen zodra we onze eigen rol onderzoeken. Niemand is helemaal vrij van vooroordelen. Het ontbreken van diversiteit en inclusie vraagt ons om onze eigen vooroordelen te onderzoeken en boven ons zelf uit te stijgen. We moeten verschillen durven erkennen en harder werken om die verschillen binnen D66 en de samenleving te waarderen en te overbruggen. Uiteindelijk zijn we allemaal verantwoordelijk de institutionele en systemische barrières te identificeren en te ontmantelen.

Wees inclusief

Vanuit de sociaalliberale gedachte hebben we de neiging om te verwachten dat mensen zelf het initiatief nemen om zich bij de partij aan te sluiten, actief te worden en zichzelf naar voren schuiven bij open posities. En als mensen de stap zetten, dan

De vier richtingwijzers

(7)

wordt van hen verwacht dat ze een manier vinden om zich aan te passen aan de bestaande partijcultuur.

Als de partij echt verandering wil brengen is deze houding niet langer houdbaar.

Inclusie gaat erover of mensen zich opgenomen of uitgesloten voelen. We moeten ons realiseren dat als mensen zich niet gehoord voelen zij niet automatisch hun hand omhoog zullen steken. Dit vraagt dat je als gehele partij, in alle bestuurslagen, bij fracties en afdelingen bewust bent van verschillende ervaringen, culturen en gebruiken. En dat je de voordelen die diversiteit kan brengen breed omarmt. Dit betekent dat als we een inclusieve verenigingscultuur willen ervaren, alle aanwezige talenten worden gezien en benut. Een cultuur waar verschillende ideeën worden gehoord en waarin verscheidenheid wordt gekoesterd. En waar niemand op basis van

‘andersheid’ impliciet of expliciet wordt buitengesloten. Dit vraagt van onze afdelingen en leden dat zij actief mensen betrekken, verandering verwelkomen en mensen het gevoel meegeven dat ze erbij horen, kunnen gedijen, ontwikkelen, en ontplooien.

We zijn een lerende vereniging: we helpen elkaar groeien, houden elkaar scherp en zijn bereid vanuit een intersectioneel perspectief uitsluiting en latent racisme te herkennen en aan te pakken.

Verzeker diversiteit in vertegenwoordiging

Het sociaalliberalisme ziet het individu als een complex van meerdere identiteiten.

Mensen zijn meer dan alleen een etniciteit, geslacht, geloof of de som daarvan.

Ook ervaringen opgedaan tijdens het leven vormen wie we zijn. Juist de gelaagdheid van identiteiten kan een enorme dynamiek geven in het leven van mensen.

Daarom geloven we dat iedereen volwaardig mee moet kunnen doen, en dat vertegenwoordiging van mensen met verschillende achtergronden binnen de

vereniging, de overheid, en bedrijfsleven bijdraagt aan het creëren van een eerlijkere en rechtvaardiger wereld voor iedereen. Door iedereen een stem te geven zorgen

(8)

we ervoor dat er betere beslissingen worden genomen. Daarom hebben we als partij de verantwoordelijkheid om ons te verzekeren dat elke stem wordt gehoord en vertegenwoordigd. Dit betekent dat één van de kerntaken van de vereniging is het ruimte maken voor ontmoeting en beoefening van politiek voor iedereen. Dit doen we door lef te tonen in het creëren van ruimte voor nieuw talent, deze te omarmen, te koesteren, te coachen, te inspireren en te begeleiden. Maar ook door naar onze eigen rol te kijken en een stap opzij durven te zetten om ruimte te maken. Zo zorgen we voor meer diversiteit binnen onze afdelingen, fracties, en besturen.

Verantwoordelijkheid nemen in omgangsvormen

Diversiteit moet gezien, gehoord en gevoeld worden. We moeten ons bewust zijn dat dit een emotioneel geladen onderwerp is en dat omgaan met diversiteit een (leer) proces is. Dit betekent ook het leren omgaan met tegenstellingen en botsende meningen. Dit zal met vallen en opstaan gebeuren. Hierin zullen fouten worden gemaakt. Daarbij is het belangrijk dat we ons continu realiseren dat de partij grotendeels bestaat uit een netwerk van vrijwilligers met verschillende ervaringen en achtergronden.

Daarom hebben we in het zoeken naar nieuwe onderlinge omgangsvormen

allemaal de verantwoordelijkheid ons te gedragen op een manier waarbij je anderen respecteert. En ons te realiseren dat onze opvattingen en meningen niet altijd dezelfde zijn als die van een ander. Waar er meningsverschillen of conflicten zijn lossen we deze constructief en transparant op. Wees je bewust van de taal die we gebruiken, de manier waarop we met elkaar omgaan, en de manier waarop we onszelf openstellen. Wees respectvol, empathisch, vergevingsgezind, en hoffelijk.

Gezamenlijk zijn we verantwoordelijk voor een open vereniging waarin iedereen zich veilig voelt. Dialoog, betrokkenheid en omgangsvormen zijn de sleutelwoorden.

(9)

Diversiteit en Inclusie zijn een prioriteit voor D66!

De Denktank Diversiteit en Inclusie heeft vier richtingwijzers geformuleerd die leden, afdelingen, besturen en fracties een positief handelingsperspectief bieden om ervoor zorg te dragen dat iedereen zich welkom en thuis voelt binnen D66.

Deze richtingwijzers zijn hieronder beknopt weergegeven. Bekijk de tekst van de slotverklaring voor een verdere uitwerking.

Richtingwijzers

Bevorder wederzijds begrip

Mensen zijn niet gelijk, maar wel gelijkwaardig.

• Wees je bewust van uitsluitende mechanismen en systemen ingebed in processen, posities, handelingswijzen en gewoonten.

• Sta open voor een ander. Luister naar elkaar, hoor elkaar, ga met elkaar in gesprek.

• Wees geïnteresseerd in je medemens. Deel ervaringen, kennis, perspectieven, geschiedenis en cultuur met elkaar.

• Durf verschillen te benoemen. Sta open voor verandering. Geef ruimte voor verscheidenheid en geef elkaar de ruimte voor ontplooiing.

• Dit creëert empathie en verbondenheid en bevordert wederzijds begrip en sociale cohesie.

Wees inclusief

We zijn een open en inclusieve partij.

• We erkennen de noodzaak om de diversiteit en toegankelijkheid van onze partij actief te vergroten door gebruik te maken van ieders talent.

• Wees je bewust van verschillende culturen en gebruiken en respecteer de voordelen die diversiteit kan brengen. Stel je beschermend op.

• We willen dat mensen een warme, open, veilige en echt inclusieve verenigingscultuur ervaren

• We moedigen verschillende standpunten en perspectieven aan en waarderen alle bijdragen.

• We committeren ons om de diversiteit en toegankelijkheid in onze vereniging te vergroten.

Verzeker diversiteit in vertegenwoordiging

Diversiteit is een prioriteit binnen afdelingen, fracties en besturen.

• Verzeker je ervan dat elke stem gehoord en vertegenwoordigd wordt.

• Benader mensen actief die ons niet automatisch vinden. Handel vanuit gelijkwaardigheid.

• Maak ruimte voor ontmoeting en beoefening van politiek voor iedereen.

• Durf ruimte te creëren voor nieuw talent: omarm, coach, inspireer, train en begeleid.

• Kijk naar je eigen rol en durf een stap opzij te zetten om ruimte te maken.

• Verzeker je ervan dat mensen zich kunnen herkennen in afvaardiging, besturen en fracties.

Vergroot zichtbaarheid. Alle stemmen tellen..

(10)

Neem verantwoordelijkheid in omgangsvormen

Creëer een veilige omgeving voor iedereen.

• We hebben allemaal de verantwoordelijkheid om ons respectvol te gedragen

en te begrijpen dat onze opvattingen en meningen niet altijd dezelfde zijn als die van een ander.

• Wees je bewust van de taal die je gebruikt, de manier waarop we met elkaar omgaat, de plaats waar we ons presenteren, en de manier waarop we onszelf openstellen.

• Los problemen respectvol, constructief en transparant op. Wees vergevingsgezind en hoffelijk.

• Verantwoordelijkheid suggereert actiegerichtheid, openheid, communicatie, vertrouwen en verantwoording afleggen.