Van taal naar talenbeleid - 'Oude sporen en nieuwe wegen'

(1)

Smegen, I. (2012). Speel je Wijs. Theater, drama en spel voor taalontwikkeling op de basisschool. Assen: Van Gorcum.

Smegen, I. (2013). “Gelukkig, dramales!”. In: Kinderwijz Magazine, jg. 2, nr. 3, p. 32- 34.

Ronde 6

Katrien Daerden & Karen Reekmans Hogeschool PXL, Hasselt

Contact: Katrien.daerden@xios.be Karen.Reekmans@xios.be

Van taal naar talenbeleid – ‘Oude sporen en nieuwe wegen’

1. Inleiding

Wat betekent MEER …, belicht vanuit een talige (onderwijs)context? Op welke manier vindt dit concept ingang in een talenbeleid? Vanuit de verwondering als ver- trekpunt biedt deze workshop de deelnemers de mogelijkheid om hands on de evolu- tie door te maken van taal naar talenbeleid in RUIME zin.

2. MEER … ➔ Talenbeleid/lerarenopleiding XIOS Hogeschool Limburg

Welke plaats krijgt MEER … in een talenbeleid? Oude sporen leiden naar nieuwe wegen. Een beknopte schets van de evolutie in de lerarenopleiding van de XIOS Hogeschool Limburg te Hasselt (vanaf 1/10/2013 Hogeschool PXL Education) vormt een eerste spoor. Jeurissen & Quanten (2010) boden een inzicht in het taalbeleidsver- haal via het artikel “Mol, uil of libel… drie stadia in een taalbeleidsproces”. Sinds deze bijdrage evolueerde het taalbeleid van de opleiding. Onder invloed van zowel interne als externe prikkels ontstonden nieuwe wegen met taalbeschouwing als centraal punt.

3. MEER … ➔ Voelen, vatten, verwerken

Taalbeschouwing als vertrekpunt laat toe om vanuit de basis (het Nederlands) stil te staan bij en een link te leggen naar de vreemde talen. Op welke manier wordt spelen met taal en de taalniveaus mogelijk? Welke strategieën hanteert de taalgebruiker?

ZEVENENTWINTIGSTE CONFERENTIE ONDERWIJS NEDERLANDS

60

Conferentie 27_Opmaak 1 18/11/13 09:48 Pagina 60

(2)

Onderstaand schema verduidelijkt deze link.

Figuur 1: Schema Taalbeschouwing.

De aanwezigheid van taalbeschouwing in het basispakket omvat ‘het spelen met taal’

aan de ene kant en ‘de verwondering’ aan de andere. De Advieslijst Taalbeschouwelijke Termen Nederlands (AKOV 2012) legt de link naar de vreemde talen. Voorbeelden uit de praktijk tonen aan dat ook in de vreemde talen met taalniveaus gespeeld wordt. Dat laatste komt het beste tot uiting door zelf taalbeschouwend aan de slag te gaan vanuit de verwondering.

4. MEER … ➔ Scholen

MEER … zit niet enkel vervat in het basispakket Nederlands van de verschillende lerarenopleidingen. Steeds meer scholen stellen taalbeschouwing centraal en kiezen bewust voor een taalbeschouwende aanpak die leidt naar MEER. Concreet vond dat een uitwerking in het project van basisschool Talen Tuin te Lummen. De pijlers van het Daltononderwijs worden aangevuld met een duidelijk accent op MEERtaligheid.

Het doel van de workshop is om de deelnemers de mogelijkheid te bieden om taalbeschouwend (en daarbij vertrekkend vanuit de verwondering) aan de slag te gaan met concrete probleemstellingen, om zo een vertaalslag te maken naar de eigen opleiding en lespraktijk.

2. Lerarenopleiding Basisonderwijs

61

2

(3)

Referenties

AKOV (2012). ‘Advieslijst Taalbeschouwelijke Termen Nederlands’. Online raadpleegbaar op http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/talenbeleid/advieslijst- 2012/advieslijst-taalbeschouwelijk-termen-nederlands-2012-final.pdf.

Coppen, P.A. (2013). “Taalbeschouwing: niet zo, maar zeau?” Prezi 24 mei 2013.

Online raadpleegbaar op http://prezi.com/qd7kiim1_g5d/niet-zo-maar-zeau/.

Jeurissen, R. & E. Quanten (2010). ‘Uil, mol of libel … drie stadia in een taalbeleids- proces’. In: D. Van Hoyweghen, D. (red.). Naar taalkrachtige lerarenopleidingen.

Bouwstenen voor taalbeleid. Mechelen: Plantyn, p. 129-169.

Ronde 7

Anke Herder

NHL Hogeschool, Leeuwarden Contact: a.a.herder@nhl.nl

Samen schrijven: kenmerken van interactie en leereffecten

¹

1. Inleiding

Wanneer leerlingen samen schrijven, is er sprake van twee contexten voor leren: het schrijven en de interactie tussen de leerlingen. Om inzicht te krijgen in leereffecten van samen schrijven, analyseer ik, aan de hand van twee onderzoeksvragen, opnamen van kinderen die samen schrijven:

1. Wat kenmerkt interactie van leerlingen die samen aan een schrijftaak werken?

2. In hoeverre is samen schrijven leerzaam?

In dit samenvattende artikel richt ik mij op leereffecten met betrekking tot het onder- werp waarover de leerlingen schrijven.

2. Achtergronden

Schrijven werd tot de jaren 1980 gezien als een lineair proces, waarbij slechts gedach- ten werden omgezet in geschreven taal. Maar met de komst van cognitieve modellen van schrijven, werd duidelijk dat schrijven uit cognitieve deelprocessen bestaat (Flower

ZEVENENTWINTIGSTE CONFERENTIE ONDERWIJS NEDERLANDS

62