EREA-laagspanningsinstallaties-in-ziekenhuizen

(1)

HD 60364-7-710

Requirements for Medical locations

ZLVS - Zeer Lage Veiligheids-Spanning ZLBS - Zeer Lage Beschermings-Spanning

EREA Energy Engineering BVBA Ruggeveldstraat 1 B-2110 Wijnegem Belgium Tel +32 3 355 16 00 www.erea.be

(2)

Overzicht

• EREA Energy Engineering

• Inleiding

• Begrippen

• Classificatie van medisch gebruikte ruimten: Groep 0-1-2

• Bescherming tegen elektrische schokken

• Spanningsgebieden ZLS – LS – HS

• Scheidingstransformator

• ZLS: ZLVS – ZLBS – ZLFS

• ZLVS in medisch gebruikte ruimten

• Medische beschermingstransformator

• Documentatie

(3)

EREA Energy Engineering

• Belgisch fabrikant van LS-transformatoren

• Spanningen tot 1.000V

• Vermogens tot 630kVA

• Sinds 1933 – Etudes Radio-Electriques et Applications

• Technologische evolutie

• 1951 netspanning naar 220V

• Opkomst van de halogeenverlichting

• LED technologie

• Vanaf 1992: EREA maakt deel uit van de Niko-Group

• Sinds 2014: EREA Energy Engineering: Nieuw tijdperk

• MBO - Management Buy-Out door Jeroen Goetschalckx en Herman Nollet

(4)

HD 60364- 710.3

Classificatie van medisch gebruikte ruimten

• Toekennen van de groep 0 – 1 – 2

Medisch gebruikte ruimte

Gebruik van aanwendingsdelen ?

Discontinuïteit elektrische voeding levensbedreigend ?

Groep 0 nee nee

Groep 1 ja - uitwendig nee

invasief -> behalve Groep 2

Groep 2 intercardiaal ja

(5)

AREI – Art. 31-01

Bescherming tegen elektrische schokken

• Een gevaarlijke schokstroom ontstaat als tegelijk: (Art. 31-01)

1. het menselijk lichaam dient als geleidend deel in een gesloten stroombaan;

2. de actieve delen van elektrisch materieel, de massa’s of de vreemde geleidende delen bevinden zich op verschillende potentialen;

3. de waarde van de stroom is voldoende groot of

de duur van de stroomdoorgang in het menselijk lichaam is voldoende lang om gevaarlijke gevolgen te hebben.

• De beschermingsmaatregelen tegen elektrische schokken trachten

ten minste één van deze drie omstandigheden te verhinderen.

(6)

AREI – Art. 31-02

Bescherming tegen elektrische schokken

• Absolute conventionele grensspanning U

_L

: (Art. 31-02)

• De absolute conventionele grensspanning U_Lhangt af van de weerstand van het menselijk lichaam die functie is van de huidvochtigheid.

• Invloedsfactor van de huidvochtigheid

-> code: letters BB gevolgd door een cijfer gaande van 1 tot 3.

Code Toestand van het menselijk lichaam

Absolute conventionele grensspanning UL in volt Wisselspanning Gelijkspanning

met rimpel

Gelijkspanning zonder rimpel BB1 Volledig droge huid of

vochtig door transpiratie 50 V 75 V 120 V

BB2 Natte huid

25 V 36 V 60 V

BB3 In water

ondergedompelde huid 12 V 18 V 30 V

(7)

AREI – Art. 28.04

Scheidingstransformator

• Scheidingstransformator :

• primaire en secundaire elektrisch gescheiden -> basisisolatie

• beperken van gevaren bij toevallig gelijktijdig contact

• met de massa en de actieve delen

• of de delen die actief kunnen worden bij een isolatiefout.

• Beschermingstransformator :

• primaire en secundaire elektrisch gescheiden -> dubbele isolatie

• beperken van gevaren bij toevallig gelijktijdig contact

• met de massa en de actieve delen

• of de delen die actief kunnen worden bij een isolatiefout.

• Veiligheidstransformator :

• beschermingstransformator bestemd voor het voeden van

• stroombanen op Zeer Lage Veiligheidspanning (ZLVS) en Zeer Lage Beschermingsspanning (ZLBS)

• Usec ≤50V

(8)

ZLS – ZL VS – ZLBS – ZLFS

• Zeer Lage Spanning (ZLS) - Extra-low Voltage (ELV)

• Voeding op Zeer Lage Spanning (ZLS) wordt geleverd: AREI - Art. 23

• hetzij door autonome voedingsbronnen, zoals bvb. batterijen

• hetzij door toestellen met elektrisch gescheiden wikkelingen, zoals bvb.

scheidingstransformatoren

• Er kan onderscheid gemaakt worden tussen: ZLVS – ZLBS – ZLFS

(9)

ZLS – ZL VS – ZLBS – ZLFS

• Zeer Lage Veiligheidsspanning (ZLVS):

Separated or Safety Extra-low Voltage (SELV)

• Zeer Lage Spanning (ZLS) waarvan de waarde beperkt blijft tot de conventionele absolute spanningsgrens U_L bepaald in AREI art. 31.02.

• in normale bedrijfsomstandigheden en

• in foutomstandigheden, met inbegrip van aardfouten in andere stroombanen,

• en die

• geleverd door een veiligheidstransformator (versterkte of dubbele isolatie)

• volledig onafhankelijk moet zijn van een aarding

• Veiligheid is gegarandeerd door:

• Zeer lage spanning (ZLS)

• Ontbreken van een retourpad zodat geen stroom vloeit bij eerste aanraking

(10)

ZLS – ZL VS – ZLBS – ZLFS

• Zeer Lage Beschermingsspanning (ZLBS):

Protective Extra-low Voltage (PELV)

• Zeer Lage Spanning (ZLS) waarvan de waarde beperkt blijft tot de conventionele absolute spanningsgrens U_Lbepaald in AREI art. 31.02.

• in foutomstandigheden, met uitzondering van aardfouten,

• Dit is gebaseerd een ZLVS maar, die om functionele redenen (elektronica, informatica, …) voorzien is van een aarding.

• De ZLBS verschilt dus van de ZLVS door het feit dat een punt van de

stroombaan op ZLBS met de aarde wordt verbonden.

(11)

ZLS – ZL VS – ZLBS – ZLFS

• Zeer Lage Functionele Spanning (ZLFS):

Functional Extra-low Voltage (FELV)

• Zeer Lage Spanning (ZLS) waarvan de waarde beperkt blijft tot de

conventionele absolute spanningsgrens U_Lbepaald in artikel AREI 31.02.

• NIET in foutomstandigheden

• Deze spanning levert geen beveiliging op tegen directe of indirecte

aanraking

(12)

ZLS – ZL VS – ZLBS – ZLFS

• ZLVS, ZLBS en ZLFS – schema

ZL VS ZLBS ZLFS

Versterkte of dubbele isolatie van de wikkelingen

Basis Isolatie van de wikkelingen

Verbonden met aarde

(13)

ZLS – ZL VS – ZLBS – ZLFS : Samenvatting Samenvatting

Ref : Sentral

(14)

HD - 710.411.7

ZLFS in medisch gebruikte ruimten

• Zeer Lage Functionele Spanning: ZLFS (FELV) ?

• In medisch gebruikte ruimten is ZLFS niet toegelaten.

(15)

HD - 710.414

ZLVS en ZLBS in medisch gebruikte ruimten

• Bij toepassing van ZLVS en/of ZLBS in medisch gebruikte ruimten

• Groep 1 of Groep 2

• Mag nominale spanning van verbruikende toestellen niet groter zijn dan

• 25 V wisselspanning of

• 60 V gelijkspanning zonder rimpel.

• Het gebruik van ZLVS is aan te bevelen aangezien:

• Volledige scheiding (actieve delen en aarding) van het voedend net

• Zie ook T013 – 5.1.3.1.

• Opgelet:

• Bescherming van actieve delen door

• basisisolatie (AREI art. 35) is verplicht of door

• middel van omhulsels (AREI art. 34) is verplicht.

(16)

HD - 710.414

ZLVS en ZLBS in medisch gebruikte ruimten

• Zeer Lage Beschermingsspanning ZLBS (PELV) ?

• In medisch gebruikte ruimten groep 2 waar ZLBS wordt toegepast, moeten:

• de massa's van uitrustingen door potentiaalvereffeningsverbindingen verbonden zijn.

• bijvoorbeeld van operatielampen

• Transformatoren voor ZLVS en ZLBS mogen gewone veiligheidstransformatoren zijn

• Conform EN 61558-2-6

(17)

HD - 710.411.6

Medisch IT-systeem

• Een medisch IT-systeem moet toegepast worden:

• In medisch gebruikte ruimten van groep 2 (levensondersteunend)

• Voor eindstroombanen (toestellen of contactdozen)

• Die elektrische toestellen voeden in het patiëntengebied

• Uitgezonderd toestellen zoals vermeld in HD 710.411.4 (bvb. operatietafel)

• Een medisch IT-systeem

• Moet gevoed worden door een medische beschermingstransformator en

• Is secundair uitgevoerd volgens het IT-netstelsel - AREI art. 82

• Het medisch IT-systeem moet bewaakt worden door een toestel voor permanente isolatiecontrole

(18)

ZLVS en ZLBS in medisch gebruikte ruimte:

• Gezien medisch gebruikte ruimte:

• Usec ≤ 25V

• Veiligheidstransformator of Medische beschermingstransformator?

• Indien medisch IT systeem:

• Medische beschermingstransformator

• Conform EN 61558-2-15

• Met Usec ≤ 25V

• In de andere gevallen:

• “Gewone” veiligheidstransformator

• Conform EN 61558-2-6

• Met Usec ≤ 25V

(19)

Medische beschermingstransformator

• Is een “beschermings”transformator of “veiligheids”transformator

= Conform EN 61558-2-4 of EN 61558-2-6

• AREI art. 28.04

• Dubbele of versterkte isolatie tussen PRI en SEC

• En “medische” beschermingstransformator

= Conform EN 61558-2-15

• Ook nog dubbele of versterkte isolatie tussen :

• PRI en Massa+Kern, SEC en Massa+Kern

• Scherm en PRI/SEC, Scherm en Kern, Scherm en Massa (als er scherm is)

(20)

• Conform EN 61558-2-15

• Toegekend vermogen: min. 0,5 kVA en max. 10 kVA

• Niet kortsluitvast

• Uitgangsspanning:

• max. 250 V monofase

• max. 3x250 V driefasen

• voor driefasen transformatoren:

• SEC in driehoek of ster + N

• Symbool:

Medische beschermingstransformator

Niet kortsluitvast

Kortsluitvast

(21)

Medische beschermingstransformator - ZLS

• Voorbeeld Label:

(22)

Medische beschermingstransformator - ZLS

(23)