RECHTSPOLITIEKE PROBLEMEN

Zaterdag 21 december 1957- No. 474

en DEMOCIATIE

Het nieuwe jaar voor onze Partij

(Zie pag. 3)

RECHTSPOLITIEKE PROBLEMEN

Administratieve rechtspraak

-

R

Jaarlijks komt er bij de behandeling der begroting van Justitie een aantal rechtspolitieke problemen aan de orde. Het aantal neemt eer toe dan af. Dit is niet te verwonderen. Hoe meer de overheid zich in- laat met het wel en wee der burgers, hoe meer kans de burger loopt, "met de Justitie in aanraking te komen". De overheid verricht haar taak nu eenmaal goeddeels volgens wettelijke regels.

Zijn deze van strafrechtelijke aard, dan heeft een burger recht op de beschreven ontmoeting. Nu is er, paradoxaal genoeg, bij de toenemende overheids- bemoeiing, ook een sfeer, waar de justiciabele het recht volgaarne zou ontmoeten.

* * *

I

Reeds meerdere staatscommissies hebben aan de oplossing van het probleem gewerkt, doch geregeld is het nog steeds niet. Wel staat het voor mij vast, en het is toe te juichen, dat de huidige minister van Justitie erkent, dat invoering van een administratieve rechtspraak thans meer urgent is dan ooit.

* * *

E

\X'ij kunnen een en ander vaststellen zonder ons uit te laten over het schuldig of onschuldig van de militaire verdachte in de bedoelde zaak. Ik geloof daarom, dat minister Samkalden niet erg gelukkig was, toen hij bij zijn behandeling van deze zaak in de Kamer niet minder dan de persvrijheid aan de orde stelde. Daar ging het in het geheel niet om.

Met name, omdat de minister de zelfstandigheid van het Hoog Militair Gerechtshof heeft onderschat, toen hij zich afvroeg of niet te duchten was, dat de leden van dit college in hun oordeel beïnvloed zou- den worden ten gevolge van de door de minister bedoelde publiciteit. De minister verloor hierbij uit

Na dit Kerst- en Nieuwjaarsnummer ver- schijnt ons blad weer op zaterdag 11 januari van het nieuwe jaar.

Wij wensen al onze lezeressen en lezers prettige feestdagen en een goed jaar 1958.

De Volkspartij voor Vrij,heid en Democra- tie gaat het verkiezingsjaar voor Provinciale Staten en Gemeenteraden met vertrouwen tegemoet.

het oog, dat het voor hem als wetgever op dit mo- ment alleen gaat om een yerbetering van de mili- tiire procesorde. Intussen wordt er gewerkt aan her- vorming der militaire strafprocedure en het is maar te hopen, dat deze spoedig haar beslag zal krijgen.

MR. DR. C. BERKHOUWER lid van de Tweede Kamer, die dit artikel over enige actuele rechtsproblemen voor ons schreef.

~·---J

M

We mogen hopen, dat de Hoge Raad in de zaak van de K.N.V.B. zal uitmaken, wat het karakter van deze pool is volgens onze geldende strafwet.*)

Het grootste probleem ten deze komt echter aan de orde, wanneer de Hoge Raad uit zou maken, dat de K.N.V.B. strafbaar is, hetzij als verboden loterij, hetzij als hazardspel. Dan zou dus het bestaande voet- balpoolwezen volledig stopgezet moeten worden en kan de commissie, welke de minister gaat benoemen, geen oplossing bieden, althans niet op korte termijn.

Volgens de minister zou de inmiddels ingetreden puzzle-rage geleid hebben tot heroriëntatie in het Kabinet met betrekking tot de voetbalsport en alles wat daarmede samenhangt. Dit zij zo. Men kan hier- in ook een geneigdheid zien tot concessies vaq de zijde van de A.R.-leden van het Kabinet.

Al met al is deze zaak uit een oogpunt van rechts- handhaving in een merkwaardig vlak komen te lig- gen. Wij voor ons hebben weinig behoefte aan lang-

durig commissoriaal werk te dezer zake. Als de Ho<>e . ^~

Raad straks Uitmaakt, dat de K.N.V.B.-pool straf- baar is, dient op korte termijn de wet te worden gewijzigd.

In 1948 gebeurde dit met de wet op de Paarden- sporttotalisator in een handomdraai. Principieel is een voetbaltotalisator geen andere zaak.

* * *

M

De principiële \raag waar het om gaat is: mag een kleine minderheid bewerken, dat strafbaar blijft iets, waarvan de strafwaardigheid door het rechtsgevoel van de grote meerderheid van ons volk niet wordt aanvaard. Die vraag beantwoorden wij ontkennend.

Wij doen dat op grond van ons beginsel van posi- tieve verdraagzaamheid.

Men moet de strafwet niet overspannen. Het stel- len of handhaven van straffen heeft alleen zin bij die gedragingen, welke door de gemeenschap als dermate onzedelijk en laakbaar worden aangemerkt dat zij middels de strafwet moeten worden bestreden.

* * *

T

" depends as on the as sent of its people".

Aldus de bekende Amerikaanse denker, prof. Boe- king, in zijn recente lezenswaardige publicatie ,.The coming world civilization". Hij geeft daar een ana- lyse van wat hij noemt de "impotence of the state"

bij de beïnvloeding van de menselijke natuur en het zedelijk besef door de Staat.

\X/ie hierover voor onze tijd meer wil weten, raad ik aan dit boek ter hand te nemen. In het huidig tijdsbestel blijft het, bij het aan de gang zijnde pro- ces van steeds toenemende verinniging der relatie tussen overheid en onderdaan, voor ons hedendaagse liberalen een gebiedende eis, om de overheid steeds voor te houden, dat vooral de grote verscheiden- heden die in ons volk leven, een verdraagzaam wct- gevingsbeleid vereisen.

C. BERKHOUWER

*) Mr. Berkhouwer schreef dit aritkei voordat he: I Arrest van de Hoge Raad bekend was.

VERHOGING ABONNEMENTSPRIJ!

Het bestuur van de Stichting "Vrijheid en Demo- cratie" heeft besloten de abonnementsprijs van ons blad met ingang van 1 januari 1958 te ver- hogen van f 7.50 tot f 10.- per jaar.

De huidige abonnementsprijs van f 7.50 per jaar is sinds begin 1948 onveranderd gebleven. Gezien de voortdurende stijging van drukkosten, papier- prijzen en porti-kosten blijkt handhaving van dit bedrag thans niet meer verantwoord. Vrijwel alle dag- en weekbladen zijn reeds eerder tot verhoging van de abonnementsprijs overgegaan. Het Stich- tingsbestuur ziet zich daartoe nu eveneens genood- zaakt.

De afdelingen met een zogenaamd collectief abonnement zijn inmiddels reeds van de abonne- mentsprijsverhoging op de hoogte gesteld. Dit be- richt is dus slechts bestemd voor de individuele abonné's.

Flitsen van Het Binnenhof (1) Er is in het debat meer dan gewone aandacht besteed aan de ruimte- lijke ordening, het probleem van de overbevolking van het westen des lands, waar thans allerlei plannen worden op- gezet voor de bouw van satellietsteden

(Wilsveen voor Den Haag b.v.) en Rot- terdam plannen heeft voor de aanleg van havens ten zuiden van de mond van de Rotterdamse Waterweg (het plan Europoort). In het westen van het land hoopt de bevolking zich op, terwijl er elders veel meer ruimte is.

Be«.;~roting Volkshuisvesting in Tweede Kamer • Dwingende be·

le«.;~«.;~in9 in woningbouw?· Mr. H.E. Toxopeüs tegen koude sociali- satie van de verzekeringsmaatschappiien • Nota gevraagd over ruimteliike ordening.;. Mr. dr. C. Berkhouwer over de verhouding:

overheid en kunst.

Iⁿ socialistische kring wordt er reeds geruime tijd op aangedron- gen de institutionele beleggers te dwin- gen een bepaald deel van hun te be- leggen kapitaal in de woningbouw te investeren.

Die stap in de richting van een koude socialisatie van de verzekeringsmaat ..

schappijen gaat mij te ver, zei onze geestverwant mr. H. E. Toxopeüs vo- rige week in de Tweede Kamer bij de behandeling van de begroting van Volkshuisvesting en Bouwnijverheid. Ik.

wijs die maatregel op -het ogenblik en voor de toekomst nadrukkelijk af.

De institutionele beleggers in Neder- land beleggen nu reeds zonder enige werkelijke formele dwang - ten hoog- ste kan men zeggen: met aandrang - aanmerkelijk meer dan in België, waar de mogelijkheid tot dwang wel bestaat.

De institutionele beleggers bij ons in Nederland zijn nog de kwaadêten niet en zij beleggen op het ogenblik sociaal verantwoord.

Minister Witte verklaarde dat hij, al- vorens zijn mening te geven, liever eerst overleg zou willen plegen met zijn ambtgenoten van Financiën en Econo- :ri:üsche Zaken omdat het een kwestie is met vele, ook financieel-technische, as- pecten.

• * *

Verheugd was de heer Toxopeus, dat minister Witte door zijn be- leid een continubouw mogelijk heeft ge- maakt. Wij hebben er op aangedrongen en wij hebben gekregen wat wij wensen.

De tweede methode, die inherent is

~tan de continubouw en beoogt de wo- ningbouw te versnellen, is de systeem- bouw, die zeker nog tot volle wasdom moet komen, maar toch al duidelijk blij.

ken van levensvatbaarheid heeft ge- geven.

Volgens mij, aldus onze geestverwant, ts het slagen van de systeembouw af- hankelijk van de gelegenheid om conti- nu te bouwen.

Wij hebben hier te doen met grote investeringen en de betreffende onder.

nemers kunnen onmogelijk efficiënt en zo goedkoop mogelijk werken, wanneer zij niet de zekerheid hebben continu te kunnen werken. Wat de systeembouw, vermag, is te zien in Dordrecht waar zestien ·woningen per week worden ge.

bouwd.

Wanneer ik de verwachting heb, dat de systeembouwers op den duur in staat zullen zijn om goedkoper te bou- wen dan nu, even goedkoop als de tra-

diti~nele bouw, zo niet goedkoper, dan is d1e verwachting op redelijke gronden g·ebaseerd.

• • •

· De vreugde over de versnelling van de woningbouw in het afgelopen jaar wordt getemperd door het feit, dat de financiering van de woningbouw op het ogenblik buitengewoon zorgwek- kend is, terwijl alles moet worden ge.

daan om de woningnood tot een einde te brengen. De 40.000 woningen in de particuliere sector, waarop men voor 1958 rekent, komen er, gegeven de om- standigheden van vandaag, beslist niet.

Daarbij baart de ontwikkeling van de huren iedereen zorgen. Het is verheu- gend, dat de regering niet de volle ren- te van de woningbouwlening wil laten doorberekenen in de huurprijzen - an- ders zouden die woningen eenvoudig niet te verhuren zijn aan degenen voor wie ze bestemd zijn - maar wij moeten ons realiseren, dat wij op deze wijze een nieuw subsidie invoeren.

Wij krijgen ook de figuur, dat de J4lr.

ticuliere bouw door deze "oneerlijke"

concurrentie met de woningwetbouw het loodje dreigt te leggen. Het ziet er voor de particuliere

- ^...

bouw, wat de financiering be- treft, miserabel uit. Voor een groot deel hangt deze kwestie af van de premie- regeling.

Er is hierover een rapport van de Nederlandse bouwondernemers. Er is ook een advies van de Raad voor de Woningbouw. Het gaat hier om inge- wikkelde zaken.

Daarom zou ik de minister dringend willen verzoeken, aldus mr. Toxopeüs, zijn standpunt met betrekking tot de premie-regeling voor de particuliere bouw, zoals het zich zal hebben ge.

vormd na kennisneming van alles wat hier ter tafel is gebracht, via een nota aan de Kamer mee te delen.

Minister Witte zegde toe de vaste Kamercommissie voor Volkshuisvesting

• Bouwnijverheid te zUner tijd te zul-

MR. TOXOPEüS .... nota gevraagd ....

len inlichten. Ook hij vond de zaak zeer ingewikkeld en te technisch voor een openbaar debat.

De heer Toxopeüs lanceerde nog de volgende gedachte: de kapitaalvorming voor de woningbouw te stimuleren door- dat jonge echtparen of a.s. echtparen de gelegenheid wordt geopend, wanneer zij inschrijven tegen een bepaald be- drag dat een zeker percentage van de bouwsom van een woning zou uitma- ken, een voorkeursrecht op een h\j.Ur- woning te krijgen.

Ik hoop, aldus mr. Toxopeüs, dat de

reg~ring bij het maken van plannen om de spreiding van de bevolking over ons

·land te bevorderen, zal uitgaan van de liberale gedachte van de zelfWerkzaam- heid van de lagere publiekrechtelijke organen (provincies en gemeenten), te- zamen of alleen, en dat de zorg van de centrale overheid zich zoveel mogelijk zal beperken tot het scheppen van mo- gelijkheden, tot het ontsluiten van ge- bieden, tot het aanleggen van waterwe- gen, wegen en wat dies meer zij, tot het coördineren en bevorderen.

Waar nodig, moet worden ingegrepen.

Maar ik geloof, dat wij op het ogen- blik, nu alles wat de ruimtelijke orde.

ning betreft, nog zo vaag en onzeker is, niet meer moeten doen dan onze ge- dachten uit te sprE\ken over de weg, waarlangs naar onze mening de ruim- telijke ordening op de juiste wijze wordt gerealiseerd.

• • •

Met algemene stemmen heeft de Ka- met een motie aangenomen (die ook mr. Toxepeüs had> ondertekend), waarin van de regering een nota wordt gevraagd over de ruimtelijke ordening, opdat een inzicht kan worden verkregen in de betreffende problemen en in het beleid, dat de regering denkt te volgen.

Onze geestverwant heeft ook de met algemene stemmen aangenomen motie van de heer Van Eibergen (A.R.) onder- tekend, waarin de regering wordt uitge.

nodigd goede hygiënische voorzieningen op de bouwplaats te bevorderen door het opnemen van desbetreffende bepalingen in de bestekken.

H. G-ERRITZEN

HERENMODE

Laan van Meerdervoort 280a ·Gevers Deynootpl. 9 Den Haag

}#-.

Non Iron Shirts ^{vanaf ••• f} I '1.90

DEZE BURGER

zou alle lezers van dit kleine doch sublieme blad een mooie gekleurde kaart willen zenden met mooie door de drukker gedrukte en uitgedrukte woorden, die u goede kerstdagen en een welzalig 1958 toewensen. Maar 123.616 van die kaarten ad i 0.50 (al zijn er ook wel uitklapbare rozenstruiken met engeltjes die vijf maal zoveel kosten) is ruim i 30.000, daarvoor zou ik Koninklijke's te gelden moeten maken en dat lijkt mij - economisch gedacht - niet verant- woord. Bovendien is onze eigen Twijnstra anti-kerstkaart. Mag ik het dus dan maar zó doen?

En wilt u mij dan de goede dienst bewijzen DIT drukstukje als tot u per- soonlijk gericht te willen aanvaarden en doorvc;>elen? Ik méén het zó goed met u. Ik meen het zó goed met u, dat u zich nooit eenzaam, verlaten en onbegre- pen moet voelen. U moet weten dat er in de lage landen aan de zee altijd één fijn- en meevoelend persoon is, die belangstelling voor- en mededogen met u heeft.

Als meneer de Harlog en meneer Louwes en meneer Zegering Hadders ziels- alleen hun landouwen tot aan de horizont afturen naar een MENS; weet dan, mijne heren, dat die mens er IS. Op de tweede pagina van dit blaadje.

Als meneer Van Leeuwen overstelpt wordt door cijfers, mijnheer Cornelissen door middenstanders, mijnheer Korthals door pan-europeonen en wanneer deze overstelping hun te véél wordt en zij roepen om één milde, begrijpende wijze, liefhebbende mens - zie boven.

. Ik zou u allen - hoort ge, u ALLEN - een mooie kaart met huisjes en mannetjes en sneeuw en sterren en arresleetjes wi11en zenden, waarop een fraaie vertroostende, hart-onder-de-riem-spreuk om u te zeggen dat ik u allen - ook U, waarde Toxopeus; ook U lieve ten Boelee Hoekstra - aan mijn grote, warme, door-en-door liberale hart druk en u een paar zinrijke dagen toewens en een 1958 vrij van vrees, beklemmingen op de borst, verharde bloedvaten, wandelende n~ren.

Ook zonder zulk een kaart moogt, neen: MOET gij overtuigd zijn van de warme gevoelens, te uwaart gekoesterd door

!1 DECEMBilR 1957 - PAG. 2

Bij de behandeling van de begroting van O.K.W. in de eerste week van december, heeft mr. dr. C. Berkhouwer enkele opmerkingen gemaakt over de door sommige Kamerleden verdedigde zogenaamde actieve cultuurpolitiek.

Het is een gevaarlijk begrip, aldus onze geestverwant, als men eronder verstaat, dat met deze politiek de overheid, met name door haar subsidiebeleid, grote in- vloed kan uitoefenen op de kunstontwik- keling.

Ik geloof niet, dat dit toelaatbaar zou zijn, maar ik acht het ook niet mogelijk.

Daarom meen ik, dat het ook niet ge- poogd dient te worden.

Voor mij staat het vast, dat de over- heid als zodanig het creatieve vermogen van de kunstenaar niet kan beïnvloeden.

De artistieke creatie is een bij uitstek persoonlijke daad, voortkomende uit in- nerlijke inspiratie, gelijk het genot ervan een louter persoonlijke ervaring is.

De Amerikaanse denker prof. Boeking stelt in zijn boek "The coming world- civilization", dat de Staat impotent is zo- wel ten aanzien van de schepping van kunst als ten aanzien van het genot daarvan.

Sommige leden hebben in het voorlopig verslag de vraag gesteld of het niet dien- stig zou zijn in de grondwet een nieuwe bepaling op te nemen over kunstzorg, Ik verwacht daarvan r;een enkel heil, zei mr. Berkhouwer.

Ik voorzie slechts een eindeloze ver- deeldheid en eindeloze debatten over de redactie van een dergelijk grondwetsar- tikel, zonder dat de kunst daarbij in het minst zal welvaren. Kunstuitingen zijn, als zij echt zijn, te spontaan dan dat men daarop invloed kan uitoefenen door het redigeren van grondwetsartikelen.

De overheid heeft wel een taak maal' een helpende en bevorderende, nlet een leidende of dirigerende. De overheid dient te bevorderen, dat de kunstenaar leeft onder voorwaarden, die gunstig zijn voor zijn creatieve functie.

Daarnaast dient de overheid in cultuur te brengen en te houden de receptieve bodem van het geheel der bevolking dat kunstuitingen tot zich neemt. Daartoe behoort het onderwijzen van de jeugd.

Ook dient te worden gestreefd naar het herstel van de particuliere kopersfunctie.

De kunst lijdt nu onder de bestedings- beperking. Wij zien de bouwstop en het intrekken van de percentageregeling.

Het is begrijpelijk, dat de kunstenaars en met name de beeldende kunstenaars verontrust zijn. Maar als O.K.W. de bron- nen verstopt, moet Sociale Zaken de kraan van de steun openzetten, zodat op die wijze wat met de ene hand wordt bespaard, met de andere hand moet wor- den uitgegeven.

MINISTER WITTE .... eerst overleg ...•

H

et schijnt, dat de P.v.d.A. stemmen zoekt te winnen onder de jonge sportmensen, want de heer Stufkens dien- de een motie in, waarin van de regering een nota wordt gevraagd over de licha- melijke opvoeding en de sport. De indie- ning van de motie ging gepaard met een discussie voor de VARA-microfoon.

Aan de sportnota wordt op het depar- tement van O.K.W. hard gewerkt, maar juist omdat de heer Stufkeus in de toe- lichting bij zijn motie aandrong op "da- den" voor de sport, vond staatssecretaris Höppener de indiening van de nota geen zin hebben, omdat er thans geen geld is om plannen uit te voeren en alleen maar verwachtingen zouden worden gewekt, waarin de sportmensen zouden worden teleurgesteld.

Op die gronden ook verklaarde mej. dr.

J. J. Th. ten Broecke Hoekstra (die pleitte voor het boekenbezit der open- bare bibliotheken en voor een subsidie aan de Nederlandse Bond in Duitsland) dat onze fractie aan de motie geen be- hoefte had.

Met 51 tegen 56 stemmen werd de motie verworpen. Alleen de P.v.d.A. en de communisten steunden de motie.

*

^{WEEK to.t WEEK} *

Tovenaarsleerling Indonesië

D

ling, die krachten heeft opgeroepen, welke hiJ met meer kan beheersen en hem in toenemende mate boven het hoofd groeien.

Inmiddels moet· worden geconstateerd, dat onze regering binnen de grenzen van het mogelijke heeft gedaan wat zij d~~n kon: Haar taak ~s . geen een- voudige, omdat. ZIJ praktisch ~ver weimg machts- middelen beschikt. En zoal ZIJ daarover wel zou beschikken is een omzichtig gebruik hiervan bittere noodzaak, aangezien het er toch in ee:ste ' mstant~~ . .

om gaat tienduizenden landgenoten tn Indonesie met de daad te beschermen en hen niet het slacht- offer te laten worden van onberaden stappen, die mogelijk uit emotionele overwegingen zouden kun- nen worden genomen.

Onze veertien dagen geleden op deze plaats ge- uite wens is in zoverre vervuld, dat de regering niet heeft nagelaten de moeilijkheden met Indonesië op het internationale platvorm te brengen.

Zo heeft dr. Drees op de NAVO.conferentie te Parijs een krachtig geluid doen ~oren, dat tevens een verwijt inhield aan de Westelijke mogendheden in verband met hun slappe houding ten deze.

Deze rede zal velen uit het hart zijn gegrepen, omdat men zich nlet aan de indruk kan onttrekken, dat op het internationale vlak .~et een ~leine mo- gendheid als Nederland te wemig rekenmg wordt gehouden. Een krachtig woord van protest was dan ook zeker op zijn plaats.

Het voornemen de zaak voorts bij de Verenigde Naties aanhangig te maken was een volgende stap, die ongeacht de geringe te verwachten successen, verstandig kan worden genoemd.

Men dient immers niet te vergeten, dat het appel- leren aan het moreel van het geweten van de wereld eenvoudig niet achterwege kan. wo~den gelate~: ~e­

ker niet als men de ontwikkellog In lndonesie Ziet tegen de achtergrond van het Verdrag van de Rech- ten van de Mens, dat door Indonesië mede werd ondertekend.

Men zie hieromtrent de afzonderlijke beschou- wing, die ten aanzien hiervan elders in dit nummer werd opgenomen.

JT¹ einig hoop

Zoals reeds opgemerkt, de toestand in Indon_esië blijft inmiddels nog zeer verward en Uiter- mate onoverzichtelijk.

Veel hoop op enig verstandig overleg lijkt :vrijwel uitgesloten. Ook niet als de geruchten waarhetd zou- den bevatten, dat Soekarno tenslotte het veld zou moeten ruimen voor de meer gematigde Mohammed Hatta.

De houding van Hatta aan het begin van het jong- ste conflict met Nederland was immers ook al zeer teleurstellend. Mag het dan zijn, dat Hatta in Leiden heeft gestudeerd en de Nederlanders en de Neder- landse verhoudingen goed kent en daaronder tha.?s nog vriende!l telt, ook zijn nationale gevoelens ZIJn dermate scherp afgesteld, dat ook met hem een redelijk overleg nie~ veel kans biedt. Trouwens, het ziet er naar uit, dat de ontwikkelingen in een derge- lijk snel tempo verlopen, dat een terugdraaien van de wijzers van de klok der geschiedenis niet meer moge-

lijk is. ... ..

Het enige belang voor lndon~sie biJ he~. ov7r- nemen van de leiding door Hatta IS de mogelijkheid, dat het hem zal lukken de communisten buiten de deur te houden. In elk geval buiten de parlementaire deur. Of hij evenwel het communistisch gewroet buiten het parlement om zal weten te voorkomen, lijkt ons in hoge mate twijfelachtig.

Angst of vastberadenheid?

Z

Laten we vooral de harde feiten niet negeren, doch de mentaliteit waarmee de vertegenwoordigers van vijftien naties naar de Franse hoofds!ad .zijn getogen is niet dezelfde. Er heerst verdeeldheid, tn hoofdzaak een mentale verdeeldheid.

Adenauer wil de deur voor overleg met de Sovjet-

Unie openhouden en overweegt de mogelijkheid tot praten, desnoods buiten de NATO om.

'Noorwegen bepleit een neutrale zone voor Euro- pa. Het zijn alle begrijpelijke wensen, doch men mag niet blind zijn voor het feit, dat zij vo?rtsprui- ten uit een gevoel van angst voor het Russische ge- vaar.

Opvallend krachtig was de rede van president Eisenhower, die vooral uitmuntte in een scherpe zelfanalyse van het Westerse democratische systeem.

Een analyse, die in kleinere kring, reeds veel eerder werd gegeven, doch op het grote internationale niveau nog altijd angstvallig werd ontweken.

Zeer terecht verklaarde Eisenhower, dat de NATO- landen niet te Parijs bijeen zijn gekomen in het teken van een verlammende angst voor een agressie.

Hij wees er op, dat indien de Atlantische naties al reden hebben om trots te zijn op wat zij in het ver- leden hebben gepresteerd er voor hen geen enkele reden bestaat om zich over te geven aan zelfgenoeg- zaamheid ten aanzien van wat zij op het ogenblik doen. Want de Sovjet-Unie vergroot zonder op- houden haar militaire en economische macht en de leiders van de Sovjet-staat maken geen geheim .. van hun wil om de wereld onder hun heerschappiJ te

brengen. ..

De vrije volken beschikken over genoeg mogelijk- heden om hen in staat te stellen het hoofd te bieden aan alle bedreigingen. De enige vraag, die gesteld moet worden is of de vrije landen bereid zijn de noodzakelijke prijs op te brengen.

Hertvaardering van het democratische stelsel

N

HET NIEUWE JAAR VOOR ONZE PARTIJ

Het nieuwe jaar, het jaar 1958, legt aan onze partij een zware taak op. Een taak, die in het bij- zonder door de zelfwerkzaamheid van afdelings- besturen en centrale besturen kan gedragen wor- den. Omdat het hier immers gaat om verkiezingen zowel voor de Provinciale Staten als voor de Ge- meenteraden en naar de uitslagen op de data van de 26ste maart en de 28ste mei 1958 zal de kracht van onze partij in regionaal- en plaatselijk verband beoordeeld worden.

Onze partij is in het jaar 1957 innerlijk krachti- ger geworden.

Dat is opnieuw bewezen door de bijeenkomst, die wij op 14 september j.l. in Rotterdam gehouden hebben ter gelegenheid van het 40-jarig Kamerlid- maatschap van onze voorzitter, Prof. Oud. Maar er blijft nog heel wat te doen. Zij, die gedurende een reeks van jaren hun krachten hebben gegeven aan onze partij, hebben er recht op, dat er opvol- gers klaar staan om hun taak met hetzelfde enthou- siasme en dezelfde bezieling over te nemen. Het kweken van het kader, dat tot het voeren van poli- tieke actie in afdelings- en centrale verband in staat is, eist ook bijzondere zorg. Daarom is het zo verheugend, dat het liberaal gesprekcentrum in Lunteren weer op gang is gekomen, ditmaal met volledige medewerking van de Jongeren-Organisatie Vrijheid en Democratie, de J.O.V.D., die - dat is onder meer gebleken op het grote congres in Sche- veningen in november j.l. - een levenskrachtige politieke jongerenorganisatie is, die menige andere partij ons kan benijden.

Onze partij gaat een jaar tegemoet, waarin haar stem, ó zo mini~aal, maar toch regel~atig, door de aether zal klmken. Ook dat legt meuwe ver- plichtingen op, ook dat eist nieuwe activiteiten.

Het programma van vergaderingen, zoals dat al in grote lijnen is uitgestippeld, toont reeds een week- end-conferentie aan op 15 en 16 februari 1958 in Woudschoten, uitgaande van de Vereniging van Staten- en Raadsleden en een Algemene Vergade- ring op 28 februari en 1 maart 1958 in Hengelo.

Dat zijn dagen, waarop wij hopen zeer vele getrou- wen uit onze kring verzameld te zien, omdat daar de politieke richtlijn yoor de komende tijd, zoals wij die met elkaar beleven, vastgesteld wordt.

Het nieuwe jaar eist van onze partij en al dege- nen, die haar dienen in welke functie dan ook, nieuwe toewijding, nieuwe daadkracht, nieuwe be·

reidheid.

Aan het begin van het jaar 1958 kunnen wij el- kaar ten bate van· onze Volkspartij voor Vrijheid en Democratie niet beter wensen dan in het ge- dicht van de Génestet wordt gezegd, dat wij "de lampen brandende zullen houden".

Ik wens alle functionarissen van onze partij een voorspoedig en gelukkig 1958 in hun werk, in hun familiekring en in hun arbeid voor onze V.V.D. I

D. W. DETTMEIJER.

21 DECEMBER 1957 - PAG. S

Het is noodzakelijk, zo merkte hij op, dat wij ons bevrijden van de denkgewoonten, die wij ons eigen hebben gemaakt.

Wij hebben ons ingebeeld, dat ons vrijheidssysteem van nature op alle gebied produktiever zou zijn dan het totalitaire systeem.

Een andere opvatting is geweest, dat wij geloofd hebben, dat de tijd altijd in ons voordeel werkte, welk gebruik wij er ook van maakten.

Een verdere dwaling was, dat, omdat onze staten souverein zijn, wij een geisoleerde nationale en zelf- zuchtige politiek zouden kunnen voeren. Wij zien thans, dat al deze veronderstellingen niet opgaan.

Nog is de marge van overmacht in de wereld in ons voordeel. Het is noodzakelijk, dat wij maatrege- len nemen en toepassen, die ons in staat stellen onze voorsprong te behouden. lange tijd zullen daarvoor heroïeke inspanningen noodzakelijk zijn om de wereld te leiden naar een werkelijke vrede.

Uiteraard was het in Parijs niet de plaats uit- voerig de wegen aan te geven, waarlangs een her- boren democratisch stelsel zou moeten gaan.

Ernstige bezinning hierop, ook in eigen kring, lijkt ons een dwingende noodzaak.

Komend verkiezingsjaar

H

Meer dan bij de verkiezingen voor de Tweede Ka- mer zal ook in eigen kring een grote verantwoo~?e­

lijkheid rusten op de schouders van onze plaatseliJke werkers in de afdelingsbesturen. Immers, vooral de plaatselijke verkiezingsstrijd zal ook plaatselijk moe- ten worden uitgevochten. .. . .

Wij willen hiermee zeggen, dat de Parttjleidll~g

als zodanig hierop weinig invloed zal kunnen uit- oefenen. Hier moet worden gewerkt van onderen op.

Veel zal afhangen van de wijze, waarop .~e plaat- selijke propaganda wordt gevoerd, waarbiJ vooral aandacht zal dienen te worden geschonken aan de belangrijkste verrichtingen van onze gemeenteraads- leden in de afgelopen zittingsperiode, opdat de kie- zer nog eens in herinnering wordt gebracht wat de V.V.D. in de plaatselijke politiek verrichtte.

Daarbij komt, dat het nieuwe gemeenteprogram, dat onlangs door de Vereniging van State~- en Raadsleden in de V.V.D. werd aangenomen, m de komende verkiezingsstrijd een belangrijke rugge- steun vormt. Het is uiteraard niet doenlijk voor deze komende verkiezingen uitvoerige richtsnoeren te geven. Doch op één ding zouden wij in het bijzonder de nadruk willen leggen te weten, op de grote waar-

de van het huisbezoek. .

Zeker het is een oud middel, dat in onze moderne tijd van' reclame, radio en televisie op de achter- grond raakt, doch dat in zij_~ propa_g~ndi_stisc~e wer- king, vooral in de plaatselijke pollttek m f~Ite on- vervangbaar is. Het is een opofferend, doch 1~ hoge mate dankbaar en lonend werk, dat zeker met zal mogen worden verwaarloosd.

Daarom, plaatselijke werkers voor!

In de voetsporen van Moskou

I

Opvallend is hierbij opnieuw, dat men wederom precies in het kielzog van Moskou koerst.

Toen Stalin van zijn voetstuk werd gestoten en er een zekere "democratisering" in het Russische be- wind plaats vond, volgde de C.P.N. getrouw. De machthebber Paul de Groot maakte niet langer al- leen meer de dienst uit, doch zag het Partijbestuur grotere volmachten toegewezen. .

De "democratisering" bij de grote Russts~~e b:oe- ders duurde evenwel niet lang. Molotov en ZIJn vnen- den vielen in ongenade en werden, in tegenstelling tot vroeger gevolgde methoden, niet geliquideerd, doch in onschadelijker functies in de schaduw van het politieke leven geplaatst. . ..

Natuurlijk kon de C.P.N. met ac~terbhjven. De oude éénmansleiding diende ook hier te worden hersteld. Drie slachtoffers werden snel gevondc;? en gelijk in Rusland niet onmiddellijk uit de PartiJ g:- stoten, maar op een andere plaats gezet, althans _d1t schijnt in het voornemen te liggen met betrekkmg tot het Eerste Kamerlid Geugjes. .

Overigens, dit zal wel weer niet de laat.ste actie zijn in dit door Moskou geënsceneerde manonetten- spel.