Stageverslag masterstage
Gemeente Groningen
11 juni 2018 – 7 september 2018
T.M. Burgers S2552914 September 2018
Masterstage Arts, Culture and Media
Tjeerd Maurits Burgers S2552914
T.M.Burgers@student.rug.nl
Tuinbouwdwarsstraat 1a, 9717HT GRONINGEN (+31) 6 31 77 70 67
Master Arts, Culture and Media
Gemeente Groningen Marije van der Heide
Afdeling Cultuurbeleid – Directie Maatschappelijke Ontwikkeling Kreupelstraat 1, 9712 HW GRONINGEN
Rijksuniversiteit Groningen Quirijn van den Hoogen Afdeling Arts, Culture and Media
Oude Boteringestraat 34.206, 9712 GK GRONINGEN
Voorwoord
In het kader van de master Arts, Culture and Media (ACM) aan de Rijksuniversiteit Groningen heb ik een stage van 280 uur gelopen op de afdeling Cultuurbeleid van de gemeente Groningen. Na het vervullen van het voorzitterschap van de
studievereniging van ACM enkele jaren geleden ontstond bij mij een interesse voor beleidswerk binnen de culturele sector. De diversiteit aan werkzaamheden in
combinatie met opgedane ervaringen in mijn bestuurs-jaar hebben er toe geleid dat ik stage wilde lopen op een beleidsafdeling.
Het opereren binnen een politiek-bestuurlijke organisatie leek mij een erg interessante arbeidsomgeving met een zeer divers aanbod aan werkzaamheden.
Overheidsinstellingen zijn mijns inziens verantwoordelijk én afhankelijk van
maatschappelijke en politieke ontwikkelingen. Hierdoor is het werkveld dynamisch en biedt het werk regelmatig nieuwe uitdagingen. Ook het contact met verschillende betrokken partijen is iets wat mij erg aanspreekt. De contacten tussen gemeente(n), provincie(s), het Rijk en culturele instellingen zijn een waardevolle toevoeging aan mijn netwerk en bieden mij de kans verdere inzichten te verkrijgen binnen het
domein. Deze combinatie van een dynamische, politiek-sensitieve werkomgeving en de kans om het culturele domein van Groningen verder te ontdekken waren voor mij reden genoeg om te solliciteren naar een stage bij de gemeente Groningen.
Hoewel ik mij in mijn bachelor niet heb geconcentreerd op de beleidsmatige aspecten van cultuur was het voor mij (na overleg met de studieadviseur) toch
mogelijk om stage te lopen bij de gemeente Groningen. Tijdens de Bachelor fase van mijn studie heb ik mij altijd gericht op (populaire) muziek binnen de specialisatie Analyse en Kritiek. Een stage bij de gemeente Groningen gaf mij de kans de andere kunsten te ontdekken en om kennis te maken met de beleidsmatige kanten van het culturele veld. Binnen de vrije ruimte van mijn Bachelor heb ik hier al een eerste stap in gezet door vakken te volgen binnen de specialisatie Kunstbeleid en Management.
Een stage bij de gemeente Groningen leek mij een uitgelezen kans mijn blik op dit gebied verder te verbreden.
Op basis van deze verwachtingen heb ik na overleg met de studieadviseur (en later mijn stagebegeleider) een open sollicitatie verstuurd naar de gemeente Groningen.
Na enkele weken werd contact met mij opgenomen door de gemeente Groningen.
Na een eerste ontmoeting waarin de stageopdracht is besproken en het formele sollicitatiegesprek plaatsvond kon ik aan de stage beginnen. De stageopdracht omvat een onderzoek naar cultuurparticipatie binnen de gemeente Groningen. Het doel van dit onderzoek is om redenen om niet (actief) aan cultuur te participeren in beeld te brengen. De uitkomsten van dit onderzoek worden vervolgens geanalyseerd en gekoppeld aan de uitkomsten van een online enquête en aan de resultaten vanuit een pilot met het online discussieplatform Consul waarbij ik tijdens mijn stage
betrokken was.
Een verdere beschrijving van de stage, mijn werkzaamheden en een reflectie worden gepresenteerd in dit verslag. Ik wil mijn collega’s op de afdeling Cultuurbeleid van de gemeente Groningen – en mijn stagebegeleider Marije in het bijzonder – hartelijk danken voor de leuke en goede samenwerking.
Inhoudsopgave
Inleiding
Na gesprekken met zowel Lucia van Heteren (studieadviseur) en Quirijn van den Hoogen (stagebegeleider vanuit de universiteit) heb ik een open sollicitatie verstuurd aan de gemeente Groningen. Hierop ontving ik na enkele weken een email van Marije van der Heide (stagebegeleider vanuit de gemeente) met daarin een
uitnodiging voor een gesprek. Tijdens dit gesprek werd duidelijk wat de inhoud van de stageopdracht zou zijn en werden andere relevante zaken besproken. In dit gesprek is overeengekomen dat ik stage zou lopen voor een periode van tien weken á 28 uur per week. Tijdens deze tien weken heb ik onderzoek gedaan naar redenen voor inwoners van de gemeente Groningen om niet (actief) aan cultuur deel te nemen. In de uitvoering van deze opdracht wilde ik de volgende leeruitkomsten behalen:
- Ik ben in staat om effectief te communiceren in een professionele omgeving;
- Ik ben in staat mijn eigen functioneren te beoordelen;
- Ik ben in staat een reële inschatting te maken of een beleidsfunctie voor mij geschikt is;
- Ik ben in staat de verschillende aspecten van een politiek-bestuurlijke omgeving te benoemen en heb kennis daar mee om te gaan.
Een meer uitgebreide bespreking van deze leeruitkomsten en de bijbehorende werkzaamheden zijn te vinden in hoofdstuk *hoofdstuk toevoegen*.
Ter reflectie van mijn stage bij de gemeente Groningen heb ik dit verslag
geschreven. Het eerste hoofdstuk is een omschrijving en weergave van de gemeente Groningen en de afdeling waarop ik werkzaam was. Vervolgens geef ik in het tweede hoofdstuk een gedetailleerde omschrijving van de opdracht waaraan ik heb gewerkt en de bijbehorende werkzaamheden. Daarbij licht ik mijn vaste taken toe en geef ik een overzicht van enkele extra taken die ik heb uitgevoerd. Tenslotte evalueer ik mijn stageperiode kritisch en toets ik of bovenstaande leeruitkomsten zijn behaald aan de hand van de gedane werkzaamheden. Ook wordt de aansluiting met ACM en de begeleiding die ik heb gekregen in dit deel behandeld.
Gemeente Groningen
De gemeente Groningen is de grootste gemeente van Noord Nederland met ruim 200.000 inwoners. Daarbij wordt verwacht dat het inwonersaantal verder zal stijgen tot ruim 225.000 inwoners in 2030 (Onderzoek en Statistiek Groningen, 2018). De gemeente omvat de stad Groningen plus een aantal (voormalige) woonkernen. Per 1 januari 2019 zullen ook de gemeenten Haren en Ten Boer onderdeel uit gaan maken van de gemeente Groningen. Met Stad Groningen als enige grote stad van Noord Nederland vervult de Stad en de gemeente een regiofunctie op allerlei gebieden. Om de inwoners van de stad en de regiofunctie te bedienen heeft de gemeente zo’n 3.000 medewerkers in dienst (Gemeente Groningen, 2018).
Tijdens mijn stage ben ik werkzaam geweest op de afdeling Cultuurbeleid. De afdeling Cultuurbeleid is ondergebracht onder de afdeling Directie Maatschappelijke Ontwikkeling (DMO). Hieronder vallen eveneens de afdelingen Sport, Werk &
Inkomen en Welzijn, Gezondheidzorg, Jeugd. Binnen DMO valt de afdeling Cultuurbeleid weer onder de afdeling Beleidsontwikkeling. De afdeling
beleidsontwikkeling heeft als primair doel om richting te geven aan maatschappelijke vraagstukken vanuit de doelstelling(en) van de gemeente. Het team van
beleidsadviseurs houdt zich bezig met het ontwikkelen van een strategische agenda en de daarbij horende beleidslijnen. Daarbij overleggen de beleidsadviseurs met de verantwoordelijke wethouder(s) en gerelateerde instellingen over de beleidslijnen.
De gemeente Groningen publiceert iedere vier jaar een cultuurnota. Hierin worden de lijnen voor de komende vier jaar uiteengezet. Aan de hand van deze lijnen voert de afdeling Cultuurbeleid haar taken uit. De huidige cultuurnota is opgesteld voor de periode 2017-2020 en richt zich voornamelijk op talentontwikkeling – City of Talent.
Daarnaast worden er in de cultuurnota een aantal uitvoerstrategieën gepresenteerd die er toe moeten leiden dat de ambities op het gebied van cultuur worden
gerealiseerd en waarin wordt aangegeven welke concrete stappen er worden gezet.
Voor de huidige periode zijn dit Ruim baan voor talent, Een sterke basis en ruimte voor vernieuwing, Nieuwe verbindingen leggen, Een leven lang cultuur, Samenleven met cultuur en Overal cultuur.
De afdeling cultuurbeleid van de gemeente Groningen bestaat momenteel uit drie full-time beleidsmedewerkers en een beleidsmanager. De verschillende
beleidsmedewerkers beheren ieder hun eigen portefuille. Daarbinnen onderhouden zij contact met de verschillende instanties en houden zij zich bezig met een
veelzijdigheid aan beleidsmatige kwesties. Daarnaast rapporteren zij hun bevinden aan elkaar, de programmaleider(s) en de wethouder cultuur van de gemeente Groningen.
Voor de beleidsperiode 2021-2024 is door de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) aan de stedelijke regio’s gevraagd om een gezamenlijke visie op te stellen. Voor de gemeente Groningen houdt dit in dat zij samen met de
gemeenten Assen, Emmen en Leeuwarden (en de provincies Drenthe en Friesland) een gezamenlijke visie ontwikkelen op het gebied van cultuur. Dit wordt gedaan onder de noemer We The North waarin zowel de gemeente als de provincie
Groningen een bijdrage leveren. Als zodanig heeft We The North een drietal peilers
die zij in de regio na willen streven voor de komende beleidsperiode:
Talentontwikkeling en Onderwijs, Innovatie en Stad en Regio.
Op het gebied van talentontwikkeling zet We The North zich in om een doorgaande leerlijn op het gebied van cultuuronderwijs te realiseren die zich uit spreid over het primair- en secundair onderwijs. Daarnaast wil de regio zich
onderscheiden op het gebied van talentontwikkeling door zogenaamde toptalenten intensief te begeleiden en hen te helpen bij het ontwikkelen van nieuwe producties.
Tenslotte willen de samenwerkende instanties het regionale platform Urban Valley starten om zo een springplank te vormen voor talent (We The North, 2018).
Op het gebied van innovatie zet We The North in op duurzaamheid in de cultuursector. Het te starten initiatief Innofest steunt innovatieve festivals in de regio Noord en heeft als doel showcases te vormen op het gebied van duurzaamheid, energietransitie en andere duurzame toepassingen. Tevens wil We The North de vate en tijdelijke culturele broedplaatsen verder doorontwikkelen (We The North, 2018).
Ook heeft We The North als doel om Stad en Regio met elkaar te verbinden.
Het programma voor Leeuwarden Culturele Hoofdstad van Europa 2018 biedt ruimte om de samenwerkingsregio’s tentoon te stellen door middel van een Culturele
Ambassade waar de samenwerkende gemeenten elkaar kunnen treffen en nieuwe initiatieven kunnen tonen. Verdere aandacht is geschonken aan interdisciplinaire samenwerkingen in de cultuursector, het stimuleren van een gezonde leefstijl en gebiedsontwikkeling (We The North, 2018).
Tenslotte is de gemeente Groningen – met oog op de aanstaande
gemeenteraadsverkiezingen – zich aan het voorbereiden op het opstellen van een nieuwe cultuurnota voor de komende beleidsperiode. Het team van de afdeling cultuurbeleid zal daarin nauw samenwerken met de aanstaande wethouder cultuur.
Inhoud van de stage
Gedurende de tien weken dat ik stage heb gelopen bij de gemeente Groningen heb ik wekelijks 28 uur gewerkt. Van maandag tot en met donderdagochtend was ik aanwezig op het kantoor aan de Kreupelstraat 1 om mijn werkzaamheden uit te voeren. Mijn werkzaamheden bestonden voornamelijk uit het vormgeven en uitvoeren van mijn eigen onderzoek naar (non-)participatie in de gemeente Groningen. Daarnaast heb ik een extra opdracht gekregen waarvoor ik de
gesubsidieerde culture instellingen in de gemeente Groningen controleerde op de toepassing van de Governance Code Cultuur. Ook het bijwonen van verschillende afspraken op het gebied van de samenwerkingsregio We The North, de daarbij behoren Culturele Ambassade Groningen in Leeuwarden en de wekelijkse werkoverleggen behoorden bij mijn taken. Daarnaast ging ik regelmatig met mijn stagebegeleider mee naar de verschillende culturele instellingen in haar portefuille.
Werkzaamheden en taken
Mijn stageopdracht omvatte een onderzoek naar culturele (non-)participatie in de gemeente Groningen. Doel van het onderzoek was om inzicht te krijgen in de mate van cultuurparticipatie in de gemeente Groningen, en de eventuele drempels die bestaan bij het actief participeren aan cultuur. Om inzicht te krijgen in deze vragen kreeg ik vanuit de gemeente Groningen de opdracht om data te verzamelen via drie hoofdkanalen: een enquête, verdiepende gesprekken met inwoners die aangeven niet of nauwelijks te participeren en via adviesgroep Stadadviseert.
De enquête had als doel inzicht te krijgen in de mate van cultuurparticipatie van een grote groep inwoners van de gemeente Groningen.Daarbij was er niet alleen interesse in de mate van participatie, maar ook in welke activiteiten de participatie onder inwoners het grootst was. Tevens kregen respondenten de mogelijkheid aanbevelingen te doen voor het cultuuraanbod in Groningen en om eventuele
problemen aan te kaarten. De enquête is opgesteld in samenwerking met de afdeling Onderzoek en Statistiek van de gemeente Groningen en is verspreid onder de leden van het Stadspanel en het Jongerenpanel van de gemeente Groningen. Het
Stadspanel is een groep van ruim 11.000 inwoners van de gemeente Groningen die zich vrijwillig hebben aangemeld. Zodoende ontvangen zij regelmatig vraagstukken, waaronder ook deze enquête. Hetzelfde geldt voor de leden van het Jongerenpanel.
Echter bestaat deze groep enkel uit inwoners in de leeftijdscategorie 13-23 jaar.
Tenslotte is de enquête gedeeld via verschillende sociale media om het bereik te vergroten. Uiteindelijk is de enquête door ruim 3.300 inwoners ingevuld en diende dit als de grootste bron van data voor mijn onderzoek. De vaste taken omtrent de
enquête hebben zich beperkt tot het doen van aanbevelingen omtrent de vragen, het analyseren van de data, het combineren van de data van de drie hoofdkanalen en het vertalen van deze data in een adviesrapport.
Naast het uitzetten van de enquête heb ik verdiepende gesprekken gevoerd met inwoners die aangeven niet of nauwelijks aan cultuur te participeren. Dit kan zowel actieve- als receptieve participatie betekenen. Het doel van deze verdiepende gesprekken was om een beter inzicht te krijgen in de drempels die bestaan bij het (actief) participeren aan cultuur in de gemeente Groningen. Door de relatief korte periode waarin ik stage liep dienen deze gesprekken als indicatief te worden beschouwd. Bij aanvang van mijn eerste stageweek is besloten om tussen de acht en twaalf verdiepende gesprekken te voeren.
Bibliografie
Statistisch jaaroverzicht gemeente Groningen – Onderzoek en Statistiek Webpagina Werken bij gemeente Groningen
We The North: Kader voor Noorderlijk Programma Experimenteerregio 2017-2020
