*De besluiten vormen samen één integraal besluit en kunnen niet los van elkaar worden genomen. De besluiten zijn omwille van de leesbaarheid uit elkaar getrokken.
Aan de gemeenteraad
Dienst/afdeling: SLWE
Datum collegebesluit: 19-09-2017
Onderwerp: Uitbreiding containeroverslag
Wat adviseert het college te besluiten?*
1. De in bijlage 1 aangewezen grond in de haven aan te kopen.
2. De aangekochte grond te verpachten aan OOC Terminals onder onze algemene
erfpachtvoorwaarden met een aantal afwijkingen (zie bijlage 2), waaronder de volgende extra verplichtingen voor de erfpachter:
- De grond kan niet binnen 30 jaar worden teruggekocht - De grond moet worden gebruikt voor uitbreiding van de
containeroverslag conform de DUB-regeling van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu
3. Het college mandaat te verlenen om af te wijken van onze algemene erfpachtvoorwaarden op de in bijlage 2 genoemde onderwerpen.
Wat is de aanleiding voor dit voorstel?
In 2012 bestond een subsidieregeling bij het Ministerie van Infrastructuur en Milieu (I&M) voor de ontwikkeling van binnenhavens; de Decentralisatie Uitkering Binnenhavens (DUB) (zie bijlage 3).
Het college diende een voorstel in voor uitbreiding van de containeroverslag in haar binnenhaven en informeerde de raad daarover (zie bijlagen 4 en 5). I&M honoreerde dit voorstel. In het voorstel koopt de gemeente Oss grond in de haven en geeft deze vervolgens in erfpacht uit. De koop van de grond wordt door I&M gezien als investering. Zij besluit daarop een bedrag van € 3.828.000,- te storten op rekening van de gemeente, 50% van de koop van de grond. Binnen de begroting van de gemeente is hiermee de reserve ‘Quick wins Binnenhavens’ gecreëerd. De inzet van deze reserve moet volgens de DUB-regeling eind 2014 leiden tot realisatie van uitbreiding van de
containeroverslag.
Het oorspronkelijke plan van de gemeente kan echter geen doorgang vinden. De te kopen grond is door een andere partij gekocht, die niet wil meewerken aan uitvoering van de DUB-regeling.
Gemeente Oss kreeg daarop uitstel van I&M. Inmiddels is de gemeente dicht bij overeenstemming over uitbreiding van de containeroverslag op een andere plek samen met OOC Terminals. Dit vraagt van de gemeente Oss een besluit om grond te kopen en in erfpacht uit te geven.
Welk resultaat willen we bereiken?
Koop en verpachting van de percelen, zoals aangegeven in bijlage 1. Het betreft grond onder de huidige containerterminal van OOC Terminals en de gronden ten noorden daarvan tot aan het perceel met Agrifirm.
Uitbreiding van de containeroverslag (zie bijlage 6 voor een concept-ontwerp).
Economisch gebruik van onze binnenhaven, gericht op een verbetering van ons vestigingsklimaat en een stijging van de werkgelegenheid.
Welke argumenten zijn er voor dit voorstel? (=want)
1.1 We vergroten de aantrekkingskracht van Oss voor bedrijven in de ontwikkel- en maakindustrie De Osse economie rust op de ontwikkel- en maakindustrie met als pijlers life sciences, logistiek en Agrifood (Economische ambities Oss 2014-2020). Noord-Brabant verwacht in 2025 een verdubbeling van het goederenvervoer ten opzichte van 2006. Het is nodig om het beste uit wegen, rails en water te halen. Dat kan het beste op zogenoemde ‘logistieke hotspots’, waar niet alleen havens, spoor en wegen samen komen, maar ook alle kennis en vaardigheden rondom logistiek voorhanden zijn. Oss en omgeving is zo’n ‘logistieke hotspot’ (http://www.logistiek.nl/warehousing/nieuws/2017/5/west- brabant-logistieke-hotspot-nr-1-101155467) en de Osse haven is hierin een belangrijke voorziening.
Bedrijven die goederen maken werken er samen met bedrijven die de aan- en afvoer voor deze maakindustrie organiseren. Logistieke bedrijven voegen waarde toe aan de goederen via verpakken en ompakken, retourlogistiek en assemblage. Uitbreiding van de mogelijkheden voor
containeroverslag maakt Oss aantrekkelijker voor de vestiging van meer van deze productie- en logistieke bedrijven met hun bijbehorende werkgelegenheid.
1.2 Er is markt voor meer containervervoer per schip en trein
Europees en Nationaal beleid streeft naar een verandering in de modal split (keuze van vervoerwijze) voor het goederenvervoer van wegvervoer naar binnenvaart en spoor als
milieuvriendelijke en minder congestie veroorzakende alternatieven. Concreet komt dat tot uiting in de verplichting voor containerterminals op de nieuwe Tweede Maasvlakte in de haven van Rotterdam om een groter percentage van hun aanvoer en afvoer via het achterland per schip en trein te doen.
De verschuiving van gefragmenteerde stromen per vrachtwagen naar grote gebundelde goederenstromen via spoor en binnenvaart verstevigt de positie van de bestaande
achterlandknooppunten zoals de trimodale haven van Oss. Hier worden de goederstromen gebundeld en ontvlochten. De uitbreiding van de containeroverslag vergroot de kans dat meer bestaande ladingstromen worden gevangen, omdat combinaties tussen spoor en binnenvaart makkelijker kunnen worden gemaakt.
1.3 Het kopen en verpachten van de grond is voor de gemeente kostenneutraal
De in rekening te brengen erfpacht dekt de kosten voor koop van de grond. In de financiële administratie van de gemeente Oss vallen deze uitgave en deze inkomsten tegen elkaar weg.
1.4 Het totale plan past binnen de begroting van de gemeente Oss
De kostenneutrale financiering van het kopen en verpachten van de grond leidt met de bijdrage van I&M tot een positief saldo van € 3.828.000,-. Dit gebruikt de gemeente voor realisatie van het plan en voor het plan samenhangende aanpassingen in de openbare ruimte.
1.5 We geven uitvoering aan eerder met I&M gemaakte afspraken
In 2012 diende gemeente Oss een voorstel in bij I&M voor uitbreiding van de containeroverslag in haar binnenhaven. I&M honoreerde dit voorstel en stortte € 3.828.000,-. Deze bijdrage kreeg de gemeente Oss onder de voorwaarde dat zij daarmee een uitbreiding van de containeroverslag stimuleert door grond aan te kopen en deze weer in erfpacht uit te geven. Realisatie moest starten eind 2014. Het oorspronkelijke plan vond geen doorgang. Gemeente Oss kreeg uitstel, zolang zij aantoonbaar vorderde met een nieuw plan.
Wat zijn tegenargumenten of risico’s? (=maar)
1.1 De constructie van ‘grond kopen en gelijk terug verpachten’ bieden we niet aan iedereen aan Gemeente Oss helpt OOC Terminals met deze constructie aan financiële ruimte om te investeren in nieuwe infrastructuur, zoals rangeersporen, laad-en loskades, asfalt, etc. (zie voor een voorbeeld bijlage 6). Wij vinden dit legitiem, omdat wij dit doen:
- zonder staatssteun te verlenen; de koopprijs is marktconform, want gelijk aan de taxatiewaarde van de grond (zie bijlage 7 en 8).
- in het licht van het maatschappelijke belang van onze haveninfrastructuur (waar containeroverslag onderdeel van uitmaakt)
- zonder (een deel van) het exploitatie-risico op ons te nemen; onze investering in koop van de grond wordt volledig gedekt door de erfpachtinkomsten. Als deze inkomsten uitblijven, vervalt de grond met opstallen uiteindelijk aan de gemeente.
Daarnaast leggen wij extra verplichtingen op aan de erfpachter. OOC Terminals kan de grond niet binnen 30 jaar terugkopen en de grond moet worden gebruikt voor het behalen van de doelen uit de DUB-regeling.
1.2 Wij gaan een afhankelijkheidsrelatie aan met een private partij
Via OOC Terminals zet de gemeente Oss in op een uitbreiding van de containeroverslag met een bijdrage van I&M en conform DUB-regeling. Met de volgende afspraken beperkt de gemeente de risico’s van deze afhankelijkheid:
- Er geldt een plicht tot periodieke informatieverstrekking over investeringen.
- Er wordt een boete opgelegd als er niet voldoende wordt bijgedragen aan het behalen van de doelen van de DUB-regeling.
- Bij niet nakomen van de erfpachtverplichtingen vervallen de grond en opstallen aan de gemeente.
- OOC Terminals kan de grond niet binnen 30 jaar terugkopen.
1.3 Kunnen we niets anders met die grond?
De grond is nu niet van ons. Koop van de grond is alleen een optie als integraal onderdeel van het plan om de grond terug te verpachten onder de voorwaarden dat dit wordt ingezet voor uitbreiding van containeroverslag.
1.4 De grond is nog niet van onze beoogde contractpartner, OOC Terminals
De betreffende grond is op dit moment eigendom van een private investeringsmaatschappij. OOC Terminals moet deze grond eerst verwerven, voordat gemeente Oss en OOC Terminals hun overeenkomst tot koop en het terug verpachten van de grond kunnen sluiten.
1.5 De ontwikkeling opent de deur voor een toename van het gebruik van het goederenspoor De ontwikkeling faciliteert de overslag van containers tussen binnenvaart, spoorvervoer en wegvervoer. Een stijging van het gebruik van ons goederenspoor ligt voor de hand. Hiervoor is ruimte beschikbaar, zowel in infrastructurele zin als in randvoorwaarden via milieuwetgeving. Die ruimte is het grootst voor de periode overdag tussen 7u en 23u. Gemeente Oss doet op dit moment onderzoek naar overlast van nachtelijk gebruik van het goederenspoor tussen 23u en 7u.
Waar moeten we rekening mee houden?
a. Financiën
Gemeente Oss koopt grond aan voor een bedrag van € 12.225.000,-. De erfpachtcanon is gebaseerd op rente van de BNG tegen een looptijd van 25 jaar conform onze algemene erfpachtvoorwaarden.
Het plan is financieel sluitend, omdat de grondprijs bij de aankoop gelijk is aan de grondwaarde bij de uitgifte in erfpacht. De door OOC Terminals verschuldigde erfpachtcanon is gebaseerd op deze grondwaarde. De koopprijs is gelijk aan de taxatiewaarde van de grond (zie bijlagen 7 en 8).
De bijdrage van I&M van € 3.828.000,- bedraagt 50% van de koop van grond door de gemeente in een eerder plan uit 2012. Dit bedrag wordt niet aangepast op het huidige plan, waarin de gemeente een aankoop van grond doet van € 12.225.000,-. Dit bedrag voor aankoop van grond in het huidige plan is hoger dan in het oorspronkelijke plan, doordat er meer grond wordt aangekocht, waaronder het bestaande terrein van de containeroverslag. Dit bestaande terrein betrekken we in de
overeenkomst, zodat dit samen met de nieuwe terreinen opnieuw kan worden ingericht in het streven naar het behalen van de doelstellingen uit de DUB-regeling. Het totale terrein wordt optimaal ingezet voor kantoor, loodsen, kraanbanen, containerstack, etc.
Onze reserve ‘Quick wins Binnenhavens’ gebruiken we voor aanpassingen in onze openbare ruimte in de haven en voor het benodigde onderzoek voor realisatie van het plan. We brengen in beeld wat de gevolgen voor de reserve zijn.
b. Communicatie
Direct na besluitvorming door het college zendt gemeente Oss een persbericht.
Het accountmanagement van de gemeente Oss stuurt het persbericht naar de gebruikers van de haven en geeft indien gewenst een toelichting.
c. Uitvoering
Na besluitvorming door de gemeenteraad wordt de overeenkomst tussen gemeente Oss en OOC Terminals definitief gemaakt.
d. Overlegd met Ministerie van I&M ProRail
OOC Terminals
Afdeling Vastgoed Gemeente Oss
Burgemeester en wethouders van Oss,
De secretaris, De burgemeester,
drs. M.J.H. van Schaijk drs. W.J.L. Buijs-Glaudemans
Bijlagen
Bijlage 1, Percelen voor uitbreiding containeroverslag
Bijlage 2, Afwijkingen van onze algemene erfpachtvoorwaarden
Bijlage 3, Publicatietekst DUB-regeling Bijlage 4, Brief DUB-aanvraag college Bijlage 5, Informatienota DUB-aanvraag
Bijlage 6, Concept ontwerp inrichting grond direct ten zuiden van Agrifirm
Bijlage 7, Taxatierapport voor een deel van de op het plan betrekking hebbende percelen Bijlage 8, Taxatierapport voor een deel van de op het plan betrekking hebbende percelen
Samenvatting (=korte inhoud)
De gemeente Oss is dicht bij overeenstemming over uitbreiding van de containeroverslag door OOC Terminals. Dit vraagt van de gemeente Os een besluit om grond te kopen en in erfpacht uit te geven.
Het kopen en verpachten van de grond is voor de gemeente kostenneutraal. Het totale plan inclusief een bijdrage van I&M leidt voor de gemeente tot een positief saldo van €3.828.000,-. Dit zetten we in voor aanpassingen in onze openbare ruimte in de haven en voor het benodigde onderzoek voor realisatie van het plan.
Met dit besluit geven we uitvoering aan ons economisch beleid en beleid van Europa en Nederland.
We vergroten de aantrekkingskracht van Oss voor bedrijven in de ontwikkel- en maakindustrie en scheppen de ruimte voor meer containervervoer per schip en trein. We geven uitvoering aan eerder met I&M gemaakte afspraken.
