Onderzoek naar de kwaliteit van verse en verduurzaamde champignons

Rapport 87.58

Augustus 1987

ONDERZOEK NAAR DE KlvALITEIT VAN VERSE

EN

VERDUURZAAt-WE

CIWIPIGNONS

H

.

K

.

M

.

v

a

n de Worp

Goedg

e

keurd door: drs N

.

G. van d

e

r Veen

Rijks

-

Kwaliteitsin

st

ituut voor land

-

en

tuinbom<~produkten

(RIKIL

T

)

Bornseste

eg

45

,

6708 PD Wage

n

ingen

Postbus 230

,

6700 AE

Wag

e

ningen

Telefoon 08370

-

19110

VERZENDLIJST

INTERN:

directeur

sector

hoo

fden

projectbeheer

projectleider

circulatiemappen

bibliotheek

afdeling

Algemene

Chemie

(3x)

afdeling ACON

afdeling

OCON

EXTERN:

directie DLO

directie VKA

directie AT

CADKB (hr M. Miedema)

Consulentschap voor de Akkerbouw-

en T

uinb

ouw

te

Tiel

(hr J

.

van de

Roest)

Sprenger Instituut

Voorlichtingsbureau voor de Voeding (Hr van Stigt

Thans)

Overname van de inhoud is

toegestaan,

mits met

duidelijke

WOORD VOORAF

Op verzoek van de Nederlandse

consumentenorganisaties

wordt

door

het

RIKILT

jaarlijks een aantal

kwaliteitsonderzoeken uitgevoerd. Het

is

gebruikelijk,

dat de

onderzoekresultaten

in

eerste instantie in

brief-vorm worden

gerapporteerd aan

de

opdrachtgever

.

Het RIKILT n

eem

t deze

onderzoekresultaten

vervolgens,

tesamen

met de publikatie van

de

be-teffende consumentenorganisatie, op in een openbaar RIKILT-rapport.

Om praktisch

e

redenen is het niet mogelijk

geweest om

ook

van

dit

on-derzoek

een

voll

e

dig RIKILT-rapport

te

maken. Het voorliggende rapport

geeft

naast

een

uitgebreide

samenvatting

uitsluitend de RIKILT-rappor

-tage aan

de opdrachtgever

,

de daarvan

afgeleide

publicatie

e

n

enkele

reacties

uit de landelijke pers w

ee

r

.

I I

INHOUD

\WORD VOORAF

SANENVATTING

BIJLAGE

1

RIKILT-rapportage van de

onderzoekres

ul

taten aan

Konsumenten Kontakt

(RIKILT-brief no. 0955 d.d.

1987

-03-

1

2

en RIKILT-brief

no

.1

222

d.d.

1987-03-30)

BIJLAGE 2

Koopkracht d.d. mei 1987

"Champignon

s

onderzocht. Sommige zijn

n

et sponzen

"

BIJLAGE 3

SANENVATTING

Op verzoek van Koosurnenten Kontakt

is

in de maanden januari

en

februa-ri

1987

een aantal monsters verse en een aantal monsters verduurzaamde

champignons

onderzocht

.

De verse

champignons

zijn door het

RIKILT onderzocht op

netto-inhoud, uiterlijke

kwaliteit, droge stof,

cadmium en

e

ndosulfan. D

e

verduurzaamde

champignons zijn onderzocht op

uitlekgewicht, uiterlijke kwaliteit, droge

stof, Z\>laveldioxide

,

keu-kenzout

,

cadmium

en

endosulfan. Ten

behoe

ve van

de

kwaliteitsbeoorde-ling van

de verse

champignons zijn door

het

RIKILT enkele

produkt

-ex-perts

ingeschakeld,

die dit werk dagelijks doen

.

Het

laboratoriumon-derzoek leverde

samengevat

de volgende

resultaten op

:

-

bij de verduurzaamde champignons voldeden

alle

onderzochte mooters

aan

de wettelijke normen voor

keukenzout en zwaveldioxide; bij één

monster

weken al

de

6

onderzochte verpakkingseenheden af voor wat

betreft het uitlekgewicht.

- bij

6

van de

10

monsters verduurzaamde champignons \>lerden geen

af-wijkingen

geconstateerd van

de wettelijke

normen

voor

de uiterlijke

k\>laliteit;

bij

2 monsters vertoonden alle onderzochte

verpak-kingseenhede

n

afwijkingen.

-

de

gehalten

aan droge

stof

variee

rden van 5

,

5% tot

8,9%

bij de

ver-duurzaamde

champignons en

van

4,7%

tot 11,6% bij

de verse

champig-nons

-

de uiterlijke k\>laliteit van de ve

rse

champignons

\>las

in

het

algemeen

redelijk goed; een

klein

aa

ntal

monsters scoorde

iets

minder voor

de

punten versheid

e

n uniformiteit van de

sortering

.

Kansurnenten

Kontakt heeft bij de inkoop van de monsters uitera

ard

ook

gelet

op de koopprijzen

.

Ook werd

informatie

bij

derden

ingewonnen

be-treffende

de teeltwijze

van

champignons

en

de eventuele verwerking tot

verduurzaamde produkt. Tesamen met

de

RIKILT-onderzoekresultaten hee

ft

dit

geleid

tot

een publikatie in

het blad Koopkracht

van mei 1987,

met

als

titel

"

Champignons

onderzocht.

Sommige

zijn

net

sponzen"

.

De

door

de

onderzoeker getrokken eindconclusie

is de volgende: "Sommige

Neder-landse champignons beginnen

op

kleine sponsjes te

lijken

.

Over

het

a

l-gemeen bevatten ze

te

weinig droge

stof

.

De gewichtsverschillen

zi

jn

groot

bij de

bakj

es

champignons

.

De

champignons zien er over het

alge-IV

Aan de

geconserveerde champignons

van Vervuurt

en

Sleutels

is

sulfiet

toegevoegd, terwijl dat niet op

h

et etiket staat.

Op het uit

e

rlijk van

vier van de tien merken geconserveerde champignons is nogal wat

aan

te

merken".

Zoals op basis van titel reeds kan worden verwacht, wordt in het

arti-kel veel aandacht besteed aan droge stof, toegevoegd

extra

water

en

het

gebruik

van

"w

aterbinders

".

Het

artikel

van Konsumenten Kontakt

en

het ANP-persbericht hebben

no-gal wat stof doen opwaaien (zie bijlage 3).

V

ertegenwoordigers

van de

Nederlandse Champignonkwekersverenigingen

en

het Consultschap voor de

Champignoncultuur te Horst gaven als hun mening

:

"ab

soluut

niets van

waar, ongenuanceerd, weinig wetenschappelijk, onderzoekers

zijn

g

e

woon

niet ter zake kundig". Enkele fabrikanten van verwerkte champignons

gaven ook

hun

commentaar:

"d

e

oorzaak van het

slechte

uiterlijk

is

bekend, per

1

juni komen

er strengere

norm

e

n.

Er worden

bij de

verwer-king op dit moment nog

steeds stoffen

toegevoegd (eiwitten) om

vocht-v

e

rlies tegen te

gaan

".

Een vergelijking van

het

artike

l

van Koosurnenten Kontakt,

een

daarv

an

afgeleid

persbericht van het ANP

en

de meeste krantenartikelen

laat

zien

,

dat

er

op

een aantal

punten

sprake

is van onjuist

ci

t

eren. Een

aantal reacties

van belanghebbenden blijkt ook

te

zijn

gegeven,

voor-dat kennis

genomen

was

va

n

de precieze onderzoekresultaten.

Koosurnenten Kontakt

t.a.v. de heer ir M

.

Schuttelaar

Sweelinckplein 4

2519 GK

's-GRAVENHAGE

0955

1987-03-12

H.H

.

M. van de Worp

1

set

Onderzoek champignons 1987. Pr.nr. 404.0040

Hierbij doen wij u de

rapportage

toekomen van het

onderzoek

naar de

kwaliteit van

verse en

ve

rduurzaamde champignons

.

De rapportage is

als volgt

ingedeeld:

1

.

Proefopzet

2

.

Monstermateriaal

3.

Methoden van

onderzoek

4.

Resultaten

5.

Kosten

van het

onderzoek

Over de resultaten van dit onderzoek zijn wij

gaarne

bereid met u van

gedachten te wisselen

.

De directeur

,

RIJ KS·KWALITEITSI NSTITUUT VOOR LAND· EN TUINBOUWPRODUKTEN

WAGENINGEN

Bijlage

bij brief nr. 0955 dd. 1987

-0

3

-

12

83.50.003

Onderzoek

champignons

in

1987, ten

behoeve

van

Kansurnenten Kontakt

1. Proefopzet

In de

maanden

januari

en

februari 1987

zijn

door

Kansurnenten Kontakt

een

aantal

monsters

verse en een aantal

monsters verduurzaamde

cham-pignons

verzameld

.

De verse champignons zijn door het RIKILT onderzocht

op

netto inhoud,

uiterlijk kwaliteit, droge

stof, cadmium,

endosul

fa

n en

pentachloor-fenol

.

De verduurzaamde

champignons

zijn onderzocht op uitlekgewicht,

uiterlijke kwaliteit, droge

stof, zwaveldioxide,

keukenzout, cadmium,

endosulfan

en pentachloorfenol.

2.

Monstermateriaal

Van

10

verschillende merken verduurzaamde champignons

is

per merk een

zodanig

aa

ntal

verpa

kking

seenhede

n

aangeleverd,

dat h

et

onderzoek kon

plaatsvinden volgens het bemonsterings- en onderzoekschema zoals dit

in

de praktijk wordt gehanteerd

bij de AID-control

e

van deze produkten.

Dit betekent,

dat in

principe van

e

lk monster 12

verpakkingseenheden

beschikbaar

waren. Bij 15 monsters

ve

rse

champignons van Nederlandse

herkomst

zijn per

monster

6 bakjes aange

l

everd, die door

het

RIKILT

zijn opgesplitst in 3 submonsters

van

elk 2 bakjes

.

Het

onderzoek aan

droge

sto

f,

cadmium, endosulfan en

pentachl

oo

rf

eno

l heeft

plaatsge-vonden in

één

verpakkingseenheid

bij

de

verduurzaamde

champignons en

in

één

deelmonster

verse champignons van elk aangeleverd

monster.

Daarnaast

zijn 3

monsters

champignons

va

n

Franse herkomst en 8

monsters reuze

champignons aangeleverd, die

uit

s

luitend

onderzocht

zijn

op

droge

stof.

3

.

Methoden

van

onderzoek

Bij

het onderzoek

zijn

door

het RIKILT

de

volgende onderzoekmethoden

toegepast:

-

droge stof: methode ISO

1026

- uitlekgewicht:

verordening PGF

1981

Verduurzaamde Groenten

--zwaveldioxide

in

opgiet: RIKILT-rapport 84.12, bijlage 3

Hierbij

wordt aangenomen dat bij

gehalten van minder dan 5 mg

zwa-veldioxide per kg opgiet, het

geha

lte

in

de netto-inhoud minder

dan

10

mg per kg is.

-keukenzout

in

opgiet:

RIKILT-rapport

84

.

12,

bijlage 1

Hierbij wordt

aangenomen

dat het

gehalte

in

de opgiet gelijk

is

aan

het gehalte in de netto-inhoud.

- cadmium:

Intern

RIK

IL

T-analysevoorsch

rift

A

3.

- endosulfa

n:

Intern RIKILT-ana

ly

sevoorschrift

A

357.

-

pentachloorfenol: Lebensmittelchemie u. gerichtl.

Chemie

35,

94-99

(1981).

-

uiterlijke kwaliteit verse

champignons: bij de

beoordeling van

de

uiterlijke kwaliteit

is

door

2

produkt-experts

een beoordeling

ge-geven

van de versheid, de kleur

van

de

h

oed

,

de geschubdheld

van de

hoed, de hoeveelheid vlekken op

de

hoed,

de vervui

l

ing door

dek-aarde

,

beschadigingen

van

de hoed,

de

steellengte

en de

uniformiteit

van de sortering.

H

ierbij

is gebruik

gemaakt va

n

het

als bijlage

1

bijgevoegde

beoo~delingsformulier.

A

ll

e verse champignons zijn

inge-kocht èn beoordeeld op vrijdag 6 februari

1987.

-

uiterlijke kwaliteit verduurzaamde

champignons: bij de beoordeling

van de uiterlijke kwaliteit is uitgegaan

van de voorschriften en

normen,

zoals

deze

zijn geformuleerd

in

de Verordening

PGF 1981

Verduurzaamde Groenten.

Hierbij

is gebruik gemaakt van de als

bij-lage 2, 3 en 4 bijgevoegde beoordelingsformulieren.

In

eerste

instantie

zijn

van

elk

monster

3 verpakkingseenheden in

onderzoek genomen.

Als

deze eenheden vo

l

deden aan de g

e

stelde normen

z

ijn

er ve

rd

er gee

n

eenheden

uit dat monster

onderzocht

.

Wijkt

echter

één

of meer

van deze

3 eenheden af van de normen,

dan

zijn

nogmaals 3

eenheden

van

datze

l

fde mons

t

er onderzocht

.

Worden er bij

deze 6 verpakkingseenheden slechts

bij

één eenhe

id

afwijkingen

aan-getroffen,

dan krijgt het

monster a

l

s eindoordee

l

dat

het vo

ld

oet

aan de gestelde

normen.

Worden er

bij meer dan

één

verpakkingseen-heid

afwijkingen geconstateerd, dan k

ri

jgt het monster als

3

-4

.

Resultaten

I

n

de tabellen l t/m

8 zijn de

volgende resultaten

opgenomen:

-

Tabel

1.

Monstergegevens

-

Tabel

2

.

Het

uitlekgewicht van

de

verduurzaamde champignons en de

netto-inhoud van

de

ve~se

champignons

- Tabel 3

.

De gehalten aan

d~oge

stof, cadmium, endosulfan en

penta-chloorfenol van de

verduu~zaamde

en

de

ve~se

champignons

- Tabel 4. De gehalten aan keukenzout (NaCl) en

zwaveldioxide

_{(S0 2 )}

van de verduurzaamde

champignons

-Tabel 5

.

Resultaten van de beoordeling van de

uite~lijke

kwal

i

teit

van de

verduu~zaamde

champignons, voor zover afwijkend van

de

ges

telde

normen

-Tabel 6. Samenvatting

van

de

onderzoek~esultaten, waa~voor

normen

zijn gesteld in de

Ve~ordening

PGF 1981

Ve~duu~zaamde

Groenten

-Tabel 7

.

Resultaten

van

de

beoordeling

van de

uiterlijke

kwaliteit

van de

ve~se

champignons

-

Tabe

l

8.

Gemaakte

opme~kingen

ten

aa

nzi

en

van de

uite~lijke

kwali-teit bij de beoordeling van de

verse

champignons

Tabel 1. Monstergegevens

KK

RIKILT

Aard produkt

Herk

Kwaliteit

nr.

nummer

1

7/4/804

verduurzaamd

HAK

schijfjes -

klein

2

7/4/805

verduurzaamd

Royal

Hill

schijfjes - klein

3

7/4/807

verduurzaamd

Sleutels

schijfjes - middel

4

7/4/810

verduurzaamd

Ruitent roef

·

schijfjes - middel

5

7/4/811

verduurzaamd

Holco

schijfjes - middel

6

7/4/812

verduurzaamd

Coenen

schijfjes - middel

7

7/4/806

verduurzaamd

Vervuurt

gesneden

8

7/4/808

verduurzaamd

Bonduelle

gesneden

9

7/4/809

verduurzaamd

Royal Treat

gesneden

10

7/4/937

verduurzaamd

Hero

gesneden

V1

7/4/1274 vers

-

-V2

7/4/1275

vers

-

-V3

7/4/1276

vers

-

-V4

7/4/1277

vers

-

-V5

7/4/1278 vers

-

-V6

7/4/1279 vers

-

-V7

7/4/1280

vers

-

-V8

7/4/1281

vers

-

-V9

7/4/1282 vers

-

-VlO

7/4/1283 ve

t'S

-

-Vll

7/4/1284

vers

-

-Vl2

7/4/1285 vers

-

-Vl3

7/4/1286 vers

-

-Vl4

7/4/1287

vers

-

-Vl5

7/4/1288 vers

-

-Fl

7/4/1289

Franse champ. vers

-

-F2

7/4/1290

Franse champ.

vers

-

-F3

7/4/1291

Franse champ.

vers

-

-Rl

7/4/1292

reuze

champ. vers

-

-R2

7/4/1293

reuze

champ

.

vers

-

-R3

7/4/1294

reuze champ

.

vers

-

-R6

7/4/1295

reuze

champ.

vers

-

-R7

7/4/1296

reuze

champ.

vers

-

-R8

7/4/1297

reuze champ.

vers

-

-R9

7/4/1298

reuze

champ.

vers

-

-- 5

-Tabel 2.

Het

uitlekgewicht

van de

verduurzaamde champignons en de

netto-inhoud van de verse champignons

KK

Uitlekgewicht (gram)

n

r,

1

243 - 248 - 231 -

245 -

240 - 243

2

122

-

129

- 118

-

140 - 132 - 125

3

441

-

439 - 457 - 455 - 437 - 471

4

167

-

181

- 173

5

192 -

178

-

196

6

167

-

17

8 -

183

7

185

-

1

82

- 179

-

178 - 178 - 186

8

120 - 111

-

1

34 -

113 -

1

21

- 115

9

195

-

181 - 174

10

85

-

78

-

91

KK

Netto-inhoud (gram)

nr.

Vl

2 57

- 260 -

276 -

243 -

223 - 242

V2

216

-

260 - 228

- 243

-

245 - 234

V3

244

- 264

- 248 - 249

-

252 -

272

V4

los verpakt, totaal

1540

gram

V5

266

-

258

-

216

-

239

-

222

-

2

55

V6

261

-

268

-

254

-

242

-

279

-

259

V7

264

-

264

-

252

-

274

-

282

- 241

V8

232

-

283

-

224

-

240

-

248 - 242

V9

225

- 255

-

238

-

274

-

257 - 236

VlO

263

-

242

-

291

-

271

-

299 -

261

V11

247

-

254

-

226

-

253

-

226

-

236

Vl2

223

-

258

-

238

-

264

-

242 - 247

Vl3

241

-

276

-

236

-

283

-

261

-

244

Vl4

236

-

236

-

219

-

264

-

249

-

256

Vl5

246

-

264

-

262

-

258

-

294 -

275

0955.5

- 6

-Tabel

3.

De

gehalten aan

droge

stof,

cadmium,

endosulfan

e

n

penta-chloorfenol

van

de verduurzaamde en

de ve

rs

e c

hampi

g

n

ons

KK

Droge

stof Cadmium Endosulfan* Penchloor fenol*

nr.

(

%)

(mg/kg)

1

7,3

0,014

2

7,0

0,006

3

5,5

0,005

4

5,

8

0,005

5

8,5

0,004

6

6'

1

0,0

0

2

7

5,9

0,008

8

8,9

0,007

9

6,4

0,002

1

0

7,0

0,006

V1

6,8

0,008

V2

6

,9

0,013

V3

7' 7

0,010

V4

5' 1

0,014

V5

7'

0

0,012

V6

7,2

0,007

V7

7,

2

0,014

V8

5' 1

0,007

V9

6,5

0,004

VlO

7,0

o,

013

Vl1

9,0

0,010

V

l

2

5

,

6

0,0

19

Vl3

6

'

1

0

,014

Vl4

7,9

0

,014

Vl5

6,6

0,012

Fl

11,4

-

-

-F2

9,3

-

-

-F6

11,6

-

-

-Rl

6,4

-

-

-R2

6

,3

-

-

-R3

4,7

-

-

-R6

7,4

-

-

-R7

7,3

-

-

-R8

6,6

-

-

-R9

5,5

-

-

-RlO

7,6

-

-

-

7

-Tabel 4.

De

gehalten

aa

n

keukenzout (NaCl)

en

zwaveldioxide (SOz) van

de

verduurzaamde

champignons

KK

Keukenzout

Zwaveldioxide in opgiet

nr.

(%

NaCl)

(MgSOz per kg)

1

0,65 - 0,66

-

0,66

<

0, 1

- <

o,

1

- <

0,

1

2

0,57

-

0,48

-

0,53

<

0, 1

- <

0,

1

- <

0,1

3

0,63 - 0,66 - 0, 77

3,2-

3,7

-

<

0,1

4

0,49

-

0,44 - 0,41

0,2 -

0,2 -

0,2

5

0,62

-

0,68

-

0,70

0,1

- <

0,1-

2,0

6

0,86

-

0,80 -

0,76

0,6

-

0,2

-

<

0,

1

7

0,93 - 0,94 - 1,00

4,2

-

4,6

-

3,8

8

1,00

-

1,

00

-

0, 92

<

0,

1

-

<

0,1

-

<

o,

1

9

0,69

-

0,76

-

0,76

<

0,

1

-

<

0, 1

-

<

0' 1

10

0,56 - 0,63

-

0, 56

<

0,

1

-

<

0, 1

-

<

o,

1

0955.7

- 8 -/

Tabel 5. Resultaten van

de

beoordeling van de uiterlijke kwaliteit

van de

verduurzaamde champignons,

voor

zover

afwijkend van

de

gestelde normen

KK

Beoordelingsresultaat

nr.

1

Aantal

onderzochte verpakkingseenheden:

6

Afwijkingen:

Verpakkingseenheid

2:

Schijfjes met een dikte groter dan 7 mm

(max. 8

mm)

23%

Schijfjes met een breedte van de hoed groter dan 40 mm

(max. 50 mm)

2%

Verpakkingseenheid 4:

Gevlekte

schijfjes

3%

2

Aantal

onderzochte verpakkingseenheden:

6

Afwijkingen:

Verpakkingseenheid 1:

Gevlekte schijfjes

3%

Verpakkingseenheid 2:

Redelijk homogeen van samenstelling

Gevlekte

schijfjes

2%

Verpakkingseenheid 3:

Schijfjes

met een

dikte

groter

dan 7 mm (max. 9 mm)

27%

Verpakkingseenheid 4:

Schijfjes

met

een

dikte

groter

dan 7 mm (max. 9 mm)

12%

Hatig homogeen van samenstelling

Gevlekte

schijfjes

2%

Verpakkingseenheid 5:

Schijfjes met een dikte

groter

dan 7 mm (max. 8 mm)

13%

Gevlekte

schijfjes

5%

Hatig homogeen van

samenstelling

3

Aantal onderzochte verpakkingseenheden:

6

Afwijkingen:

Verpakkingseenheid

1:

Hatig homogeen van

samenstelling

Verpakkingseenheid

2:

Hatig

homogeen van

samenstelling

Verpakkingseenheid 3:

Schijfjes met

een steellengte

groter dan de breedte

van de hoed

1%

Slecht homogeen van

samenstelling

Gebroken schijfjes

Verpakkingseenheid

4:

Slecht homogeen van

samenstelling

Gebroken

schijfjes

Verpakkingseenheid 5:

Slecht homogeen van

samenstelling

Gebroken schijfjes

Verpakkingseenheid

6:

Slecht homogeen van samenstelling

Gebroken

schijfjes

40%

36%

35%

- 9

-Vervolg tabel S.

KK

Beoordelingsresultaat

nr.

8

Aantal

onderzochte

v

erpakkingseenheden:

6

Afwijkingen:

Verpakkingseenheid

1:

Gevlekte delen van champignons

14

%

Verpakkingseenheid

2:

Tabel

6.

Samenvatting

van

de onderzoekresultaten, waarvoor normen

zijn

gesteld in de Verordening PGF 1981 Verduurzaamde Groenten

KK

Eindoordeel

nr.

1

Twee

van

de

zes

onderzochte verpakkingseenheden voldoen niet aan

de gestelde normen

voor

de uiterlijke kwaliteit*

2

Alle zes

onderzochte

verpakkingseenheden voldoen niet aan de

normen voor de uiterlijke kwaliteit*

3

Alle zes onderzochte verpakkingseenheden voldoen niet aan de

normen voor de uiterlijke

kwaliteit*

4

Het monster voldoet aan de gestelde normen

5

Het monster

voldoet

aan de gestelde normen

6

Het monster voldoet

aan

de gestelde normen

7

Alle

zes onderzochte verpakkingseenheden voldoen

niet aan de

gestelde

normen voor het uitlekgewicht*

8

Twee van

de

zes onderzochte verpakkingseenheden voldoen niet

aan

de

gestelde

normen

voor

de

uit

e

rl

i

jke kwaliteit*

9

Het monster

voldoet aan

de

geste

lde

normen

10

Het

monster

voldoet

aan de gestelde normen

- 11

-Tabel 7. Resultaten van de beoordeling

van

de

uit

erl

ijke

kwaliteit

van de

verse

champignons

KK

Kwaliteitskenmerk*

nr.

la

lb

2

3

4

s

6

7

8

Vl

336

788

S66

878 867

776

S76 686

S77

V2

878 888 667 S87

877

7S8

777

76S

7SS

V3

778

888 788 888

988

777

787

677

887

V4

6S6

787 6S6

S67

877 6 74

886 6SS

S66

vs

766

888 S66

S76

776

887

7 76

666

46S

V6

867

888 666 887

877

878 776

666

767

V7

887

888 887 777

878 777 887 666

776

va

667

888 788 898 888 877

788

sss

766

V9

S68 668 668

777

S78

788 677

S6S

736

VlO

877

887

777

777

747

878 676

SS6

SS6

Vll 444 888 6 76

667 44S

989 S77

SS6

666

Vl2

873 876

774

777 888 888

777

S4S

6

S6

Vl3

S44

888 4S6

777

7 S7

777

6S6

S4S

7

ss

Vl4 678 888 677

776

678

787

768 SS6

744

VlS

SS7

767

4S6

766

777

677

6S7

sss sss

*Zie bijlage 1.

09SS. 11

- 12

-Tabel 8. Gemaakte opmerkingen ten aanzien van de uiterlijke kwaliteit

bij de beoordeling

van

de verse

champignons

KK

Opmerkingen

nr.

Vl

Versheid laat te wensen over, waarschijnlijk dinsdag aangevoerd

V2

Ve

rsheid

goed, veel geschubd

V3

-V4

-V5

Erge mate van geschubdheid, enkele champignons onder de maat

V6

Grauwe verkleuring door vocht

V7

Goede kwaliteit

V8

-V9

Sortering middel

VlO

-Vll Maakt verouderde indruk

Vl2

-Vl3

-V14

Ongelijkheid in

versheid

(kleur van de hoed)

Vl5

~

BEOORD~LINGS~O~~ill!E~

VERSE CHAMPIGNONS

TEN

BEHOZVE VAN

KK

.

RIKILTNUî'lfi\ER: ••••• ••••

DECLAR A. TIES : •••••••••••••••••• • ••••••• ••••••••••••••••• ••••••••• • •• • • •• ••••• • ••

.

.

-

-

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

~

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

~

.

.

. . . .

.

.

.

. . . .

. . .

. . .

. .

.

. . .

.

. . .

.

.

.

.

KWALITEITSKEN~ERK

l.Versheid

-

v~rkleu~ ing

snijvlak

- g~vli~sd/g~slot~n 2.Kl~ur

v

.

d.

ho~d J.Geschubd~ ho~d

4

.

(8acterie-)vlekken op

ho~d

5

.

Ve-rYuiling dekaarde

6.Beschadiging op hoed

7 .st~~l. lt?ngte

8.Unifo~~iteit

sortering

SCHAALINDELING

l=bruin. lO=w~t 1=g~vli~sd.10=g~sloten

1=b

r

uin.10=wit

1=g~schubd.lO=glad

l=vee-l,lO=geen

1=veet.10=g~?en l=v~el,lO=g~en 1

=

l a n g , 1 0 = k o ,.

t

l=ve~l

var

•

• lO=gee-n var.

RESULTAAT

OPM.ER~~IHGEN; ••• •• • ••• • ••••• ••• • • • • •.•••••••••• • •••• •• • ••••• • •••••••• •• ••••••• • ••

.

.

.

. . . .

.

.

. . .

. .

. .

.

.

.

. . . .

. . .

. . .

.

.

.

.

.

. .

.

.

. .

.

.

.

.

.

. . .

.

. . . .

.

. .

.

.

.

Par

.

7.4.1

7.4.4.8

7.4.4.c.

7.4.5

.

c

.4.4.1)

7.4.S.b

7.4.3.1)

7.4.4.d

7.4.5.d

7.4.5.ë

7.4.3.ä

7.4.5.7

I

·

i

·1·

i

7.7.l.b

1

~7.T.d"

Aantal ontvangen verpakkingseenheden:

Fabriek

-Partijgrootte:

---...,...-=---Ve~ _ • . .gelakJ:.f OVI·~t!Akt

Aanduiding etiket Prod.datun Notlil cq. tolerantie

ö,T% __

_

Jöf---T%

___

_

l

2

3

4

5 6 Totaal result.

Aantal onderzochte ve~eenheden:

Aspekt Vooronderzoek in o~et Bevest.iging in mix

deelm:mster gehele ~WnSter m.b.v. stamaar~th

Keli<enzout

ZwavëJ.diaXi.dë----

---

---

RIKIL'l'-rulmer:

KWALI'IETI'SCti VN!I VERrl.JtJRZA.bM OW1PI<N:m

KWALI'IEITSKIA')SE: OWfPIQmSQIIJFJES MilDEL ~Hjlage J

AangegeVen/

gecons---:ta--:-teerd~-=--oo--:t-:-togewi--:-c':"'"ht~:--- Aantal _F~~ ootvangen verpakkingseenh:

-~gecoostateerd

uitlekgewicht:

-Bestemning:

---

-Partijgrootte:

V&f8lddng ---gelakt--"-..,...,/,....oog___"elakt~

par.

7.4.5.c

7.4.4.'ö

7.4.4.'ö

7.4.5.b

7.4.3.b

7.4.4.d

7.4.5.d

7.4.5.-e

7.4.3.ä

-

---1

"".4.5.f

7.4.5

.

i

7./.T.b

7.7.T.d

1.7.2

-Aamuiding etiket Prod.datun Norm

cq.

tolerantie

1

2

Aantal cnlerzochte verpakk.ingseen:

Aspekt Voot'Oiderzoek in q>giet Bevestiging in mix

dee..lm:xlster _gelv!!e 11008ter

m.b.v.

standaanbeth

Keukenzout

-

ZWiveldicodde

---

-

-

--

---

-

-

--- ---

-

_---

_-

--

Uiterlijke kwaliteit

-

-

---

---

-

-

-

--- ---

---~.5

3

4 5

6

Totaal result.

~~=

----~~----~---~gecoostateerd nettogewicht: _ _ _ Aantal ootvqen _Fabriek

~seenheden:

-~gecooatateerd uitlekgewicht:- -

-~t~=

~--

--

---

Partijgrootte: Verpakidng

---~-';""':"'~--

.. gelakt

I

0

•'

\~(.l ~

par.

7.5.1.a

7.5.4.a

7.5.3.ë

7.5.4.c

7.5.J.b

7.5.4.b

7

.5.4

.

ë

7.5.4.7

7.s.4.g

7.5.4.h

7.7.Ï.b

7.7

.

Ï.d

r:r.r-~ etiket Prod. datu:n Norm cq. tolerantie 1

7om

5% _ _ _ _

o,w

-

-3Ctt

-w--

---

010%

::.J _ _ _ _

0,25%

3

~kj_

=

10~

2

Aantal c:nferzochte ve.rpeldd.ngsee:

Aspekt

Voonn::ierzoek in opgiet Bevestiging in mix

dee.l.Iocaster gehele umster

m.b.v.

stamaanbeth

Keukenzout

-

ZWlveldi.Old.de

-

---

-

-

--

-

-

-

-

-

--- ----

-

---

---

_U

_{iterlijke kwaliteit}

---

-

-

--

-

---

--- ---

-

--

-

-

-

-

-3

4

5

6 Totaal result.

4 cc. v.d. Worp, Herstel, ACOtl, OCON, FrtZ (kosten)

Koosurnenten Kontakt

t.a.v. de heer

ir M. Schuttelaar

Sweelinckplein 74

2517 GS

's-GRAVENHAGE

1222

1987-

03

-30

H.H.M.

van de

Worp

1

Onderzoek champignons 1987.

Pr

.

nr.

404.0040

Hierbij doen wij

u,

zoals toegezegd

,

de resultaten toekomen

van

het

aanvullende champignononderzoek (zie

bijg

aan

de

tabel 3 uit de

rappor-tage

dd.

1987-03-12).

In

de monsters is bepaald a-endosulfan,

~-endosulfan

e

n

e

ndosulfan-sulfaat; voor

de

som van deze verbindingen

geld

t

een norm van maximaal

1,0

mg/kg

op produ

k

tbasis

.

Daar bij de

verduurzaamde

champignons mogelijk het vocht wordt

gebruikt is

het

gehalte

hierbij

gegeven

op het totale aangeboden

pro-dukt,

in

clus

i

ef de

opgiet.

De gehalten aan pentachloo

r

fenol konden niet worden bepaald. Wel

is

onderzoek gedaan naar pentachloorfenol

.

De methode

gaf ec

ht

er

dermate

veel problemen

dat

h

et

onderzoek

voortijdi

g

is afgesloten.

De

directeur,

'

~..:-;---/ ~..:-;---/ ,

i

r G.S. Roosje

vdW/IH

/

Tabel

3. De

gehalten aan droge stof, cadmium en endosulfan

van de

verduurzaamde

en de

verse

champignons

KK

Droge

stof

Cadmium

Endosulfan

nr.

(%)

(mg/kg)

(mg/kg)

l

7,3

0,014

0,10

2

7,0

0,006

o,

12

3

5,5

0,005

0,10

4

5,8

0,005

<

0,05

5

8,5

0,004

<

0,05

6

_6'

₁

0,002

o,

10

7

5,9

0,008

0,10

8

8,9

0,007

<

0,05

9

6

,

4

0,00

2

0,

11

10

7,0

0,006

<

0,05

V1

6,8

0,008

<

0,05

V2

6,9

0,013

<

0,05

V3

7' 7

0,010

<

0,05

V4

5'

1

0,014

0,07

vs

7,0

0,012

<

0,

os

V6

7,2

0,007

<

0,05

V7

7,2

0,014

<

0,05

va

5, l

0,007

<

0,05

V9

6,5

0,004

<

0,05

VlO

7,0

0,013

<

0,05

Vll

9,0

0,010

<

0,05

V12

5,6

0,019

0,08

Vl3

6' 1

0,014

<

0,05

Vl4

7,9

0,014

<

0,05

V15

6,6

0,012

<

0,05

Fl

11,4

-

-F2

9,3

-

-F6

11,6

-

-R1

6,4

-

-R2

6,3

-

-R3

4,7

-

-R6

7,4

-

-R7

7,3

-

-R8

6,6

-

-R9

5,5

-

-R10

7,6

-

-CHAMPIGNONS ONDERZOCHT

Sommige ziin net sponzen

De kwaliteit van champignons laat nogal wat te wensen over. Zowel de

verse als champignons In pot of blik bevatten veel te veel water. De

onderlinge verschillen zijn groot. Dat blijkt uit een onderzoek van

Koop-kracht.

Zo'n

36 monsters gewone, reuzen-

en

fransechampignons

zijn

op tal van punten beoordeeld.

Slechts

de helft van de

geconserveerde

champignons voldeed

aan

de normen voor

de

uiterlijke kwaliteit en het

uitlekgewicht. We troffen ook grote gewlchtsverschlllen

aan. Bijna de

helft van de bakjes woog mlnder dan

250

gram.

Limburg is het centrum van de

Neder-landse champignonteelt Champignons

worden gekweekt in champignonhuizen.

Die huizen bestaan uit een aantal cellen

met champignon bedden. In de cellen

wordt het klimaat nauwkeurig in de hand gehouden. Champignons groeien in

spe-ciale gepasteuriseerde compost van

paardemest, stro en gips. Door dit com-post wordt champignonbroed gemengd. Dat zijn gesteriliseerde graankorrels

waarop ragfijne draden (champignon-) schimmels groeien. Na twee weken heeft die schimmel zich door de hele bak

ver-spreid. Dan wordt er een laagje vochtige

dekaarde aangebracht, dat bestaat uit veen en schuimaarde. Een week later staat het hele bed vol champignons. Van een bed wordt ongeveer drie tot vier keer geoogst. De hele teeltcyclus duurt tegen-woordig zes tot acht weken. Vroeger was dat drie maanden.

De produktie gaat steeds sneller door het gebruik van doorgroeide compost, ande-re rassen en door klimatologische beïn-vloeding.

Franse champignons, ook

grotchampig-nons genoemd, groeien langzamer dan

de Nederlandse. De kweektemperatuur

ligt rond de 12 graden, terwijl de Neder-landse bij een temperatuur van 17 tot 18 graden uit de grond worden gestampt.

Het onderzoek

De consumptie van champignons zit de

laatste tijd flink in de lift. Per persoon eten

we twee kilo verse champignons per jaar.

In 1980 was dat nog geen kilo. Nederland

is 's werelds grootste exporteur van verse

champignons. Koopkracht heeft 10

mer-ken geconserveerde champignons en 15

monsters verse gewone champignons la-ten onderzoeken. Er is gekeken naar het droge stof gehalte, verontreiniging met

cadmium en bestrijdingsmiddelen en de uiterlijke kwaliteit. Ook is het gewicht

ge-controleerd. Bij de geconserveerde is het

zoutgehalte en het gebruik van sulfiet

(conserveermiddel) onderzocht.

Om te vergelijken is bovendien het droge

stofgehalte van acht monsters reuzen-en

drie monsters Franse champignons

on-derzocht.

Drogestof

Uit ons onderzoek blijkt dat reuzencham-pignons gemiddeld voor maar 6,5 procent

uit droge stof bestaan. De verse

Neder-land se champignons en de geconser-veerde bestaan voor 6.8 procent uit droge

stof. Dat is weinig. Franse champignons

bevatten tweederde meer droge stof,

na-melijk 1 0.8 procent.

Van de geconserveerde champignons heeft Bonduelle (!ranse) het hoogste dro-ge stof dro-gehalte, namelijk 9 procent, dro- ge-volgd door Holco met 8.5 procent.

Tegenw0ordig vindt men 8% droge stof

voor Nederlandse champignons redelijk.

Eén vers monster en twee geconserveer-de kwamen op of boven die grens uit.

Sommige monsters waren wel erg

wate-rig. Ze zaten rond de vijf procent droge stof. Omgerekend komt een bakje van deze champignons overeen met 140

gram "goede" champignons. De andere

110 gram is water.

Afgieten

Sommige telers vermeerderen het

ge-Geconserveerde champignons

Merk Soort Prija Droge per Stol%

tOOgr uitlek-gewicht

HAK') sch~:res-klein 1,64 - 7.3 Royal Mail sch ~~es-klein 2,58 7.0 Sleutels schiJ es-middel 1,26 5.5 Ruiten Troef middel '0,91 5.8

Holco mlddel 1,32 8.5

Coenen ') mlddel 1,02 6.1 Vervuurt •' gesneden. 1,05 5.9

Bonduelle gesneden' 1,37 8.9 Royal Treats!); Qf1Snetlen~

..

0,65 6.4 Hero gesneden 2,06 7.0

') - alle 6 produkten voldoen niet aan de eisen 0 2 van de 6 produkten voldoen niet aan de eisen

") aangetroffen in 2 van de 3 monsters

') Hak betrekt champignons van de firma Smeets.

dag voor de oogst te verrassen met een flinke regenbui. "Afgieten" noemen ze

dat. Het water wordt opgezogen in de

hol-tes van de champignons. Zo'n buitje

le-vert de telers flink wat geld op.

Geconserveerde champignons zijn net zo

waterig als verse. Dat verwacht je niet,

omdat ze tijdens het blancheren nogal

wat vocht verliezen. Maar daar is wat op

gevonden. De meeste bedrijven zuigen

de champignons vacuum voordat ze wor-den geblancheerd. Daardoor verdwijnt de lucht uit de holtes. Vervolgens wordt er

vocht toegevoegd, dat in de lege holtes

wordt opgezogen. Op deze manier gaat bij het blancheren veel minder vocht ver-loren dan anders het geval zou zijn. Deze

techniek voorkomt ook dat de

champig-nons boven in de pot gaan drijven.

Waterbinders

Maar sommige fabrikanten gaat dit nog

niet ver genoeg. Die gebruiken waterbin

-ders in de geconserveerde champignons.

Dit kwam aan het licht toen Frankrijk

on-langs een partij Nederlandse champig-nons van de markt haalde omdat

water-Droge stof

Droge

atol a,., droge

Soort Aant. Gem. Van·tot atol

chompignons monsters (%) ('lol olmeer

Gecon -serveerde champignons 10 6.8 5.5- 8.9 20% Vers gewoon 15 6.8 5.1- 9.0 7% Reuze champignons' 8 6.5 4.7- 7.6 0% Franse champignons 3 10.8 9.3-11.6 100% ') 2 waren in feite middelgrote champignons. Reu-zenchampignons hebben een hoeddiameter tussen 6 en 12 cm.

Keuken· Zwavel· Beoordeling

zout o;, dioxide uiterlijke mg kwaliteit') perklto 0.7 ,. · - 0 0.5 - -0.7 _1:. 3")

-0.4 spoor + 0.7 spoor + 0.8 ·I-· spoor + 1.0 4 +') 1.0' Ir - 0

.

0.7 :71'

'r

,

..

+ 0.6 - +

Coenen levert ook aan Albert Heijn en de Edah Royal Treat is het merk van de firma Schop.

KOOPKRACHT MEI1987 PAGINA 10

binders waren gebruikt. Het gaat daarbij om hoog moleculaire stoffen zoals zet-meel, cellulose, (CMC), alginaat en albu-mine. Het Sprenger Instituut in

Wagenin-gen weigerde antwoord te geven op onze

vraag of deze stoffen nu ook in Nederland

worden gebruikt. Het Ministerie van

Land-bouw en Visserij vermoedt dat

waterbin-ders wel door de indl!strie worden

toege-past. Volgens het Proefstation voor de

Champignonteelt zou het gaan om de

wa-terbinder albumine (ei-eiwit). Door

ge-bruik van deze stof kunnen champignons

tot20% zwaarderworden.

Het Produktschap voor Groente en Fruit

meldde een maand geleden dat "in de

verwerkte sector deels gebruik wordt

ge-maakt van toevoegingen (zetmeel,

eiwit-ten) ter verhoging van het rendement."

Omdat dat consumentenverlakkerij is

wordt het tijd dat er een uitgebreid onder

-zoek komt naar het gebruik van

waterbin-ders.

Gewicht

Meestal worden verse champignons in bakjes van 250 gram verkocht. Maar bijna de helft van de bakjes die we kochten woog minder dan 250 gram. Bij elke ver-koopplaats kochten we 6 bakjes, die

af-zonderlijk werden gewogen. Tussen het

lichtste en het zwaarste bakje troffen we een verschil aan van 80 gram.

Het uillekgewicht van de pot Vervuurt

champignons is duidelijk minder dan op

het etiket is aangegeven. Dit merk voldoet daarmee niet aan de wettelijke voor-schriften.

Uiterlijk

De verse champignons zagen er over het

algemeen redelijk uit. We keken vooral naar de kleur van de hoed, vlekken op de

hoed, beschadigingen, gelijkmatigheid

van de sortering, en of de champignons schoon waren. In de tabel staan de

beoor-delingen. Ook de versheid is in de

beoor--

-

-

-

·

deling meegenomen, hoewel de teler stateerde grote verschillen in de prijs, die

daar weinig aan kan doen. In één op de varieerde tussen f 1 ,49 en f 2,25. Franse

vijf gevallen kregen we verouderde cham- champignons zijn een stuk duurder. Er

pignons. De monsters die we bij Albert werd gemiddeld f 1 ,65 per ons voor

be-Heijn kochten waren zo oud dat het onge- taald. Reusachtige prijsverschillen troffen

bonden vocht eruit liep als je er in kneep. we aan bij de reuzechampignons. We

be-De keurmeesters constateerden grote taalden 46 cent, maar ook twee gulden

verschillen in versheid. per ons.

Het uiterlijk van de geconserveerde Bij geconserveerde champignons horen

champignons liet nogal wat te wensen de "kleine schijfjes" het duurst te zijn en

over. Veel voorkomende afwijkingen zijn de kwaliteit "gesneden" het goedkoopst.

te dikke-gevlekte-en gebroken schijfjes. Dit gaat in de praktijk niet altijd op. Onder

De champignons van Holco; Ruiten de geconserveerde champignons zijn

Troef, Coenen, Royal Treat, en Hero vol- Royal Treat en Ruiten Troef het

goed-doen aan de eisen van het Produktschap koopst. Holco en Bonduelle komen goed

voor Groente en Fruit. voor de dag als je het droge stof gehalte in

Potten en blikken

aanmerking neemt. Ook bij de geconser-_{veerde champignons zijn de}

prijsverschil-We onderzochten het zoutgehalte en de len trouwens groot.

aanwezigheid van het conserveermiddel

Conclusie

sulfiet in de potten en blikken. Het

zoutge-halte lag tussen 0,4 en 1 procent. Dat is Sommige Nederlandse champignons be

-normaal. In de champignons van Ver- ginnen op kleine sponsjes te lijken. Over

vuurt en Sleutels werd sulfiet gevonden. het algemeen bevatten ze te weinig droge

De wettelijke grens werd niet overschre- stof.

den. Maar het is een kwalijke zaak dat De gewichtsverschillen zijn groot bij

bak-beide fabrikanten de toevoeging van sul- jes champignons. De champignons zien

liet niet op het etiket vermelden. er over het algemeen mooi uit, maar de

Vroeger werd er nog wel eens cadmium versheid laat nogal eens te wensen over.

en het bestrijdingsmiddel endesulfan in Aan de geconserveerde champignons

champignons aangetroffen. Bij dit onder- van Vervuurt en Sleutels is sulfiet

toega-zoek vonden we deze stoffen gelukkig in voegd, terwijl dat niet op het etiket staat.

verwaarloosbare hoeveelheden. Op het uiterlijk van vier van de tien

mer-Prijzen

ken geconserveerde champignons is _{nogal wat aan te merken.}

Oe gemiddelde prijs die het Koopkracht-panel voor een half pond verse

champig-nons betaalde was f 1 ,98. Het panel

con-Champignons vers

PriJ• Gemld· Kwtllltlttt..oof<MIIng ')

per <Mld Unllonnltelt

Gtkochl b!VIn 250 gr ~wicht Vtn·IOI Veuhtld Kleur hoed. VulVathoon tortorlog Opmorkl~n

ProfilMikt - :~ l50 ~-m~· I~ .ll:U.. L •. a·

Konmar 1,59 238 216·260 8 6 7 6 veelgeschubd M.ts1D«<~

_,.

1:-.216.

=

·

.1. ~~ -~ ll'.o'Yl

Groenteboer

DenHaag

...

~ , .. :25&.:. l.;..J).flloJrJ _8.;. ot lL .Jt.;c .l'.rlll. p.y.~· _.I Groenteboer

Breda ~

.

'1--=

c21.1.: :2j~ 6, _~~""" .áo.-"'11. :J'I~ Versmarkt Breda 1,95 260 242·279 7 6 8 7 grauw door vocht

Spar ~3 ~ ~ ~~ w '1' :.ii.-'7'1 MarktA'dam

di.

.

245 224·283 6 8 7 6

c1nnn~ '

t:24à.t

-

-·

B~ ~ [llllnlfAr)

Groenteboer

A'dam ~:iEC . - : :211 .::2&~ .'lL::: ,. ~<;) Groenteboer

Á1

dam ~ c.ZIR !~ ..!:lllllloi!< 'I

Edah 1,98 248 223-264 6 6 8 6

Groenteboer

WatJV·~· ~ CNIII'III.

.

_..Aa ~

Groenteboer ongelijke

Wageningen ~ ~'1:31i' ~~~

..

.'A

Albert Heijn 1,98 267 246·294 6 5 7 5

MARJOLEIN SCHIPPER

D&'l HAAG!MILBEEK,

zaterdag

"E!P-ort

zeker verdubbeld omdat

chamP-ignÓns niet

lekker

zijn!"

Sissend verdwijnt het half

I

pond champignons in de pan .

. Lekker! Alleen jammer dat er

I

zo weinig van over blijft;

1 want Nederlandse

champig-: nons bevatten veel te veel

water, zo blijkt uit een

onder-. zoek van Koosurnenten Kon-i takt.

De vereniging betitelt de champignon zelfs als een

'klein sponsje', aangezien te·

Iers er gewoonte van zouden

maken de paddestoeltjes voor de oogst nog eens flink met

'' ~r te begieten. Op die

ma-n.~.· is een doosje van een

half pond natuurlijk snel vol ...

"Létterlijk gelogen!" briest Jan Pijnenborg van de CoÖ·

peratieve Nederlandse Cham· ~~-pignonkwekersvereniging. "

Hij is bijzonder boos dat de champignon op een dergelijke

manier in een kwaad daglicht

wordt gesteld. "De export is

de laatste jaren verdubbeld. En dan zouden onze champig·

nons niet te eten zijn! Wat

een onzin:•·

De or:èer:oeksresultaten

V3n Kon:;!..;r.1~:oten Kontakt ::ij:1 d..lio '1o:JK niet mis. Men

k·.;·<un t0~ de conclusie dat de

;~~tler!andse champignon

ge-middeld slechts 6.8 procent

d--qe stof bevat. "En dat ter -~. . · acht procent gangbaar

is.;,

zegt Josine Gorkink van

Konrumenten Kontakt. "De Franse champignons. die we

in ons onderzoek als

vergelij-kingsmateriaal gebruikten.

voldeden daar wel aan en

waren veel steviger en v

lezi-ger."

Verlakkerij

Wie zich in arren moede dan maar een blikje of potj~

aanschaft,

is

volgens

Kansu-menten Kontakt niet veel be-ter af. "We hebben het

ver-moeden dat sommige

Neder-landse fabrikanten

waterbin-ders gebruiken, w.aardoor de champignons tot twintig pro-cent zwaarder worden; con-sumentenverlakkerij dus. De Fransen hebben in verband hiermee zelfs Nederlandse conserven uit de handel geno-men. We pleiten dan ook voor een uitgebreid onderzoek naar het gebruik van deze stoffen," aldus de Konsumen· ten Kontakt-woordvoerdster.

Jan Pijnenborg steekt zijn mening niet onder stoelen of banken: "Die onderzoekers

zijn ~;ewoon niet ter zakt

kundig. Als de teler zijn champignons vlak voor de oogst begiet, zijn ze een dag làt~r verpieterd en krijgt hij

:.-:pft>blcmen met zijn afnemers.

'"~t"•1t: .. '·.··~~,

_.

_..

Bovend1cn gaan ze in het on-derzó'~k uit van een

gemiddel-D Jan Pijnen-borg: "Die on-derzoekers zijn gewoon niet ter zake kundig. Onze champignoM zijn prima!"

procent onaantrekkelijk zou

zijn. Een lekker sappige per· zik gooi je toch ook niet weg omdat er te veel vocht inzit?

Integendeel. En nis ze in de pan verschrompelen, komt dat omdat de mensen ze voor-af wassen. Nooit doen! Ge-woon even schoonpoe~en

met een doekje."

"Waterbindende bestand-delen worden in geheel Euro- 1

pa gebruikt, omdat het pad-destoeltje anders nogal ver-schrompeld uit het potje komt. We overschrijden hier-mee beslist geen normen, al-leen moet het op het etiket vermeld worden en dat was bij de Franse partij niet het

geval.

En wat die Franse, zoge-naamd lekker vlezige cham-pignons betreft: de onderzoe-kers mogen met mij mee naar de veiling in Parijs. Als ze daar champignons vinden die het op kunnen nemen tegen

~

~

~\r\.-

,

A

<J.-l/'1/;.y)

Kwaliteit

zou

veel te wensen over laten

Champignons-telers:

kritiek l(onsumenten

l(ontakt 'laaghartig'

De onreveer achthonderd Nederlandse telers van-cham·

plgnons Jo omschrijven de nk-se kritiek van · Koosurnenten Kontakt IKK) op hun produkt als "laathartlg". Net op het moment dat de telers de groot·

ste exportafzet ter wereld hebben met hun champlr· noos, zegt KK dat de kwaliteit van de champignons te wen-sen overlaat.

Uit een onderroek van KK zou zijn gebleken dat er soms

bestrijdingsmiddelen, zoals sulf\et aan de champignons

worden toegevoegd. Daartoe beperken de grteven van de

consumentenorganisatie zich

niet. Van de onderrochte blik· ken champignons voldeed

slechts de helft aan de nonnen voor kwaliteit en uitlekge-wicht. Ook het uiterlijk van de geconserveerde champignons liet veel te wensen over: te dik·

ke schij(jes, gevlekte en gebro-ken schijfles waren aan de orde

van de dag, zo meldden de on-derzoekers.

Vol water

Daarnaast zouden verse

champignons voor de oogst

fllnk worden begoten, waar-door ze zich vol water zuigen. Het resultaat: een hoger ge-wicht. VolksverlakkeriJ? Abso-luut niet, briest de voorotter van de Coöperatieve Neder-landse Champignonskwekers Vereniging <CNC), J. A. E. PIJ· nenborg. ,.We staan volkomen machteloos tegen alle kritiek. De reputatie d1e we hebben op-gebouwd wordt In één klap de

grond ingeboord. Wat moet ik doen? Een kort geding

aan-spannen? Dan krtjgen ze weer publiciteit. Belangrijker l.s het om de consumenten op zuiver verstandelijke redenen te over-tulgen van het telt dat de beste

champignons ter wereld uit

Nederland komen ... "

Dr. L. J. L. D. van Oriensven,

directeur van het proefstation voor de champignoncultuur

uit Amertca, kan dat bevesti·

gen. Van Orteosven heett ook

welniK goede woorden over

voor de ongenuanceerde 'en weinig wetenschappelijke' aanpak van het consumente-nonderzoek van K.K. Het proefstation onderzoekt met name de relatie tussen

teel-techniek en kwaliteit. Als er er-gens kwalitatieve problemen gesignaleerd behoren te

wor-den dan l.s het wel op het

proef-station. ,.Alle streken d1e maar kwmen worden uitgehaald met verse champignons wor-den ontdekt door de 12 acade-mici d1e hier werken. Ik moet

zeggen dat het aantal klachten minimaal l.s. De ophef lijkt mij

overdreven, maar ik moet u

eerlijk bekennen dat alle gege-vens bij mij nog niet bekend zijn".

Larie

Dr. Van Oriensven gaat zo ver om een aantal beweringen tot larie te bestempelen. Ook

de aanwezigheld van

cadmi-um, een bestrijdingsmiddel,

wordt naar het land der fabe-len verwezen. En zo heeft Van Grlnsven nog meer noten op zijn zang. Zijn belangrtjkste conclusie luidt kort

samenge-vat dat het kwalitelt,.,beletci,. zoals dat geldt voor de Neder-landse champignons, heel be- -hoorlijk Is. Op één punt wU hij

Inderdaad een uitzondering; maken ... Dat geldt voor de

re-:

sneden derde kwaliteit coruerr.

venchamplgnons, waarvan bei·

oogstmoment vrij laag Ugt

Dat moet beter", stelt hiJ o~:

omwonden, ,.maar het l.s a~ luut niet zo dat deze champtr nons slecht genoemd kunneft' worden".

Sjoemelen met de c~ venchampignons Is, volgeu Van Oriensven, onmogelijk~

,.Daarvoor ztjn de economJ.

sche belangen veel te groot. Bi

worden momenteel 20.000 ~

champignons per jaar naar EIIO geland geexporteerd. Dat MJW tal gaat jaarlijlu ook naar Duitsland. Gaat men het pro; dukt verwaarlozen, dan JOU!

den deze landen direct

afh.a:

ken. Die export l.s een o~

ding3voorwaarde, waarbij d~

kwaliteit van bepalend belan~t

is". f

In iotaal wordt er van ~ jaarlijkse produktie '&Jl 115.000 ton champignons 7Q

procent als blikchamplgn~

verkocht. Hoe groot is de k~

nu dat er zich tijdens het con•

servertngsproces Inderdaad

zaken voordoen d1e de kwall;

telt negatief belnvloeden? ~ wel het proefstation, de tele~

en de conservertngsbedrtjvMC

geven aan dat de kwalltelt.et normen dermate hoog U~

dat er nagenoeg niet gerot{

zoold kan worden. :

Voorotter Pijnenborg tot~

sluit: .. Het Is jarruner dat o~

reputatie te grabbel wordt se~

goold door het onzorgvuldl~

uitvoeren van een dergeljk on~ derzoek. Ik ben niet tegen on~

derzoek. Integendeel. Maat<

dan moet het wel goed gebeu~ ren. De ondeskund1gbelci

straalt hJervan al. En de ul~ komst roept bij de consumm( geheel ten onrechte grot&

vraagtekens over de kwalis.tlt van onze champignons. Dat steekt me enonn". .

KK bestrijdt dat. ,.We heb-· ben een andere verantwoorde--:

lijkheld dan de telers en deo

consument zal merken dat·

. onze kritiek niet uit de lucht IS'