Arbeidsplan voor de proefboerderij van de Stichting tot ontwikkeling van komgrondengebieden

(1)

LANDBOUW-ECONOMISCH INSTITUUT

DEN HAAG (Schev)

Niet voor Publikatie Nadruk verboden

VAN STOLKWEG 29 TELEFOON 51.44.81 Tel. Afd. Bedr. Econ. Onderz. 55.30.00

GIRO 41.22.35 Interne nota No. 45 ARBSITjßPLAN VOOR DE PROEFBOERDERIJ VAN BE STICHTING TOT ONTWIKKELING VAN

KOMGRONDENGEBIEDEN

door ir, K.C, Kolhoop

Kadastrale oppervlakte in eigen "beheer Erf, wegen en sloten

Hiervan bouwland

39,95 ba

2,20 ha

37,75 ha 8,99 ha

De resterende oppervlakte van 28,j6 ha wordt aangewend voor boomgaard en grasland. Hierbij zijn diverse mogelijkheden aanwezig. Hier worden drie varianten nader bezien en weis

boomgaard I 5,35} II 4,00} III 3,00 ha; grasland I 23,41; II 24,7ój III 25,76 ha.

Deze drie verhoudingen boomgaard:grasland worden verder aan-geduid met plan I, II en III, De drie hier besproken mogelijkheden voor de bouwlandexploitatie worden aangeduid met 1, 2 en 3, terwijl

de drie besproken plannen voor de graslandexploitatie met a, b en c worden aangegeven. A. BOUWLAND Suikerbieten Voederbieten Aardappelen Haver Gerst Tarwe Erwten Koolzaad Luzerne Norm. 700 700 700 225 225 225 500 225 200 Opp. 1," 0,5 0,5 2,5 1,5 1,5 0,5 0,5 0,5 9,0 L Uren 700 350 350 563 338 338 250 112 100 3101 4 Opp. 1,5 1,-0,5

2,-ir

1,-0,5 1,-0,5 9,0 ? Uren IO5O 700 350 450 335 225 250 225 100 3575 Opp. 2," 1,5 0,5 2,- 1, -_ 9,0 J Uren 1400 I050 350 450 450 225 -3925

De aangehouden norm is bij gemengde bedrijven de gebruikelijke. Het bleek uit tijdschrijfgegevens uit het Oldambt over de laatste jaren, dat deze norm ook hier kan worden gebruikt. Nu is de proof-boerderij volgens de plannen zwaar gemeohaniseerd. Het feit echter, dat het hier een proefboerderij betreft, zal dit -gunstige effekt weer ongeveer kompenseren,

(2)

B, GRASLAND Plan I _a • Graslandverzorging Veeverzorging Hooien Kuilen Norm 90 150 75 70 Opp. resp, 0.3. ilX g 23,41 20,- 6,-3," Uren 2107 3OOO 450 210 5767 Opp, resp, aant. 23,41 24,- 6,- 3,-Uren 2107 3600 450 210 6367 Opp. resp. cictxiX * 23,41 3 0 , 1 1 , - 5,-Uren 2107 45OO 825 350 7782 Plan II Graslandverzorging Veeverzorging Hooien Kuilen Norm 90 150 75 70 a Opp, resp, aant. 24 5 76 2 0 , - 6,- 3,-U r e n 2028 3000 450 210 5888 b Opp, resp, aant. 24,67 24,- «,- 3,-Uren 2228 36OO 450 210 6488 c Opp. resp. 24,76 30,- 11,- 5,-Uren 2228 45OO 825 350 7903 Plan III Graslandverzorging Veeverzorging Hooien Kuilen Norm 90 I50 75 70 a Opp, reep, aant. 25,76 20,- 6,- 3,-Uren 2318 3000 450 210 5978 b Opp. resp. aant. 25,76 24,- 6,- 3,-Uren 2318 3600 450 210 6578 0 Opp, resp, ctGilX « 25,76 3 0 , 1 1 , - 5,-Uren 23I8 45OO 825 350 7993 De aangehouden norm is geput uit het melkkostprijsrapport.

Ook hier zal de zware mechanisatie ongeveer worden gekompenseerd door het feit, dat het e e n proefboerderij betreft,

C, BOOMGAARD '

I n rapport -ïb. 237 v a n het L, E, I, is de kostenopbouw weer-gegeven voor een aantal appel- en pererassen op een zuiver fruit-teeltbedrij f in do Betuwe. Voor hoogstamappelen werden per ha

l)De becijferingen werden opgesteld in overleg met de heer Van der Bijl v a n het B.T.C.-sohap te Geldormalson o n do hoor P.A. Spoor v a n de afd. Tuinbouw v a n het L. E.I.

(3)

3

-789 uren 'berekend, voor struikvormappalen 881. Deze cijfers betreffen het gemiddelde van draag- en beurtjaren.

Op de proefboerderij zal de boomgaard bestaan uit struik-vormbomen van het spillentypej deze boomvorra vraagt aanzienlijk minder arbeid dan de traditionele boomvormen. Bij een zware

mechanisatie kan worden verwacht, dat per ha op dergelijke normale bedrijven kan worden volstaan met +_ 700 uren. Omdat het hier gaat om een proefboerderij, zal speciaal voor oogaten, sorteren en bodemverzorging met een toeslag van +_ 300 uren worden gerekend. Bij deze zeer globale benaderingswijze menen wij dus een arbeidsbehoefte van 1.000 arbeidsuren per ha te moeten aanhouden. Dit aantal uren kan als volgt over de diverse werkzaamheden worden verdeeld:

grondverzorging 120 kunstmest strooien 10 snoeien 140 spuiten 70 vruchten dunnen 50. stutten. 10 diversen 30 plukken en sorteren 530 transp,

arb. a/windscherm 20 o.h.bedrijf 20 Proefwaarnemingen zijn, met «itzondering van proefwaginge», niet opgenomen in de becijfering. Het sorteren van het fruit voor de verkoop is eveneens niet in de berekening opgenomen,

In tabel I is aangegeven de verdeling van deze uren over de verschillende maanden. Tabel I

1

!

h-jfaa.

PVbr,

p«rt

•mi

Nu

kttli

hg.

p»t.

P«t. Pov,

No.

fftta«! Snoei-en 30 70 7 -8 • -- , 25 140 Grond- verzor-ging -13 25 25 25 12 10 -10 -120

ARBEIDSBEHOEFTE PEH HA BOOMGAARD '

Spui-ten - • -5 20 20 15 5 5 -70 Vruch-ten dunnen -40 10 -50 Stut-ten -10 -10 Kunst-mest str. -10 -_ -10 Wind-scherm -8 -12 -20 Pluk-ken + sor-teren -30 100 170 230 — -530 Trans-port binnen h/bedr, , • -1 4 7 8 -20 Di- ver-sen -_ 6 -3 • -3 -18 ! 30 4.ö*££iQ»X 30 70 36 33 45 95 79 134 187 23B 10 43 1000

(4)

ÂRBEIBSBEHOEF.PE BOOMGAARD ' TBy>91 I3[ Plan I Plan II i AAM._xxx Opp, 5,35 4,- 3,-Jan. 160 120 90 Febr, 375 280 210 Mrt» 193 144 108 April 176 132 99

Mei

241 180 135 Juni 508 380 285 Juli 423 316 237 Aug. 717 536 402 Sopt, 1000 748 561 Okt. 1273 952 714 Nov. 54 40 30 Beo. 230 172 129

To-5350 4000 3000 D, DB TOTALE ABBBIDSBgiOBITB

In tabel III is de totale arbeidsbehoefte weergegeven voor ©Ik van de 27 mogelijkheden (boomgaard-graslandverhouding, bouw-landexploitatie, graslandexploitatie), Tabel III ARBEIDSBEHÖBFTE TOTAAL Plan I

a

b.

0 Plan II

a

b

0 JrX**|l 4. XX

a

b

. 0 1 14218 14818 16233 12989 13589 15004 12079 12679 14094 2 146^2 15292 I6707 I3463 I4063 . I5478 12553 13153 14568 3 15042 15642 17057 13813 14413 15828 12903 13503 14J5L8

Blijkens mondelinge toelichting van de zijde van de STOK gaan de gedachten in de richting van plan I 2c. Dit plan sluit, wat

de graslandsektor betreft, aan bij de voor da nieuwe koagronden-bedrijven in het Land van teas en Waal als normaal te achten

toestand.

De oppervlakte boomgaard van 5»35 ka wordt anderzijds nodig geacht voor een breed opgezette proef. Het bouwland&reaal kan eventueel anders worden geëxploiteerd, »aar enerzijds is het van de sijde van de STOK voorgestelde niet abnormaal te noemen voor een proefboerderij e» anderzijds is de te behalen winst aan arbeids-uren bij plan I slechts matig.

(5)

5

-Mag dus worden aangenomen, dat dat de plannen 2 c als normaal worden "beschouwd, dan is nog keuze te maken uit plan I 2o,

II 2c en III 2o.

Gemeend wordt, dat gemiddeld kan worden gerekend met 3000 arbeidsuren per jaar per volwaardige arbeidskracht. Op "basis hiervan en van de veronderstelling, dat het arbeidsaanbod

vol-ledig ie aangepast aan de arbeidsbehoefte, blijken 5»6 volwaardige ar-beidskrachten bij plan I 2c nodig te zijn, 5» 2 M j plan II 2o

en 4,9 bij plan III 2o,

Op de boer zal o,i, bij de bepaling van het aantal aan te trekken vaste arbeiders niet gerekend mogen worden. Hij zal + een kwart van zijn tijd moeten geven aan representatieve taken en voor de helft van zijn tijd bezet zijn met administratieve kwesties. Ir resteert dus nog l/4 van zijn tijd} deze zal hij

zeker nodig hebben voor de leiding van het bedrijf, zodat hij slechts bij hoge uitzondering als arbeidskracht zal kunnen inspringen,

E. DS AREBIDSfTLM

In punt D is gesproken over een aan de arbeidsbehoefte

volledig aangepast aanbod. Dit nu is in de praktijk waarschijnlijk niet te realiseren. Duidelijk is, dat deze aanpassing het minst moeilijk is, wanneer de arbeidsfiim over het gehele jaar een vlak verloop heeft. Hierom is als bijlage deze arbeidsfiim voor elk van de drie plannen 2c opgenomen,

In elk van de drie bijlagen is beneden de totale arbeidsfiim uitgezet, gesplitst over bouwland-, grasland- en boomgaarduren, terwijl boven de boomgaarduren en de bouw- en graslanduren apart zijn afgezet.

Duidelijk blijkt, dat in geval I 2c (met de grootste opp, boomgaard) de arbeidsverdeling het ongunstigst is. Speciaal de boomgaard veroorzaakt in de maanden juni, augustus en oktober hoge arbeidstoppen. De maanden mei en juni bij de graalandsektor en de maanden juni en oktober bij het bouwlandgedeelte vertonen arbeids-toppen, "Voor het gehele bedrijf springen vooral de maanden juni en in nog sterkere mate oktober uit het verband.

Voor plan II 2c gelden dezelfde opmerkingen} alleen de boom-gaardtoppen zijn wegens de kleinere oppervlakte afgevlakt. Voor plan III 2c is dit ten opzichte van plan II 2 c eveneens van toe-passing.

(6)

Gaan wij mt boeveel vast© arbeiders moeten worden aangetrokken da» rekenen wij geaiddeld met 3.000 arbeidsuren per man per jaar,

of 250 par maand» Dit is niet gebeel juipt, omdat de werktijd©» is de «oiaer langer en in de winter korter zijn dan 250 uren

per »and. Wanneer wij ©onter toon lijnen door da grafiek trekken óp een hoogte van veelvouden van 250 uren dan kan worden gezegdtd*t

voor de drie plannen voor net DOUW- en graelandgedeelte drie vaste .arbeiders gewenst aijn e» voor de boongaard een vaste arbeider. Hiernaast zal in de maanden mei tot en set oktober bet aantrekken van losse arbeiders noodzakelijk zijn. Dit «al vooral nodig aijn bij plan I 2o, in mindere nate voor plan II 2c en in nog »indere «ate voor plan III 2o.

(7)

Uren HOOr 1200 1000 800 600 400 200 O 200 400 600 800 1000 1200 I4OO 1600L

7

-P

IX

'fVT-'irr-M A O N D Plan I 2c Boomgaarduren Bouw- en graslanduren

V

n Uren 2400 Aantal volwaardige arbeidskrachten 2200 2000 1000 1600 MOO 1200 1000 800 6OO 400 200 ! 0

"L

I i l • I I

- J

- f i 1

1

1 _ 1 , i__ : 1 ₁ _J ( ₁

r

. _ Bouwlanduren

Totaal "bouw- en graaland-u r e n T o t a a l "bouw-engrasland-en "boomgaardur"bouw-engrasland-en - • - - - - 5

:

1 1

\ 1 1 | | 1 1, \ .,.. t f : ! i r*x;-4

(8)

Uren 100C-80C_ 60C_ 40C_ 2 0 C ~ C — 20C- 40C- 60C80C_ -100C 120C-140C_ 160C_ F M M A N D Boomgaardure» Bouw- en graslanduren

?

3 4 Uren 220Q- 200C-i8oc. 160C- I4OC-120C- ~" IOOC 80C-60C _ 40c-20C. — I -Aantal volwaardige arbeidskrachten Bouwlanduren Totaal "bouw- en graslanduren

Totaal bouw- aagraslani.«* en boomgaarduren

— 5

— 4

(9)

9

-Plan III 2c Uren 800_ 600 400 200 0 200 400

6oor

800 1000 1200

Uoo

1600 T^ M A M K D 1 Boomgaarduren Bouw- en graslanduren 4 Uren ?(Vvs 18OO 1ftnn 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 I 1 • • 1

1

_{~ ~ ~ l} 1 ——_ • 1 1 l , 1 _! ₁ 1 _ _ l *" ' Aantal volwaardige a r b e i d s k r a c h t e n T o t a a l bouw- e n! g r a s l a n d u r e n Totaal b o u w - « g r a s en boomgaarduren 5 — — — .. : ,4 1 1 s 5 J. } 1 i i :: Z E : 3 F M A M A N D