FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg
Tertiaire sector
De OverleggiDS DePAriS
SOBANE-STRATEGIE - BEHEER VAN BEROEPSGEBONDEN RISICO’S
De SOBANE-strategie is een strategie voor risicobeheersing op vier niveaus
(Screening (Opsporing), OBservatie, ANalyse, Expertise).
De reeks publicaties “SOBANE-STRATEGIE Beheer van beroepsgebonden risico’s” heeft
als doel deze strategie kenbaar te maken. Bovendien wordt aangetoond hoe de strategie
kan worden toegepast op verschillende arbeidssituaties.
De doelstelling van deze methodes bestaat erin om het tijdsgebruik en de inspanningen van
de ondernemingen te optimaliseren om de werkomstandigheden aanvaardbaar te maken,
zelfs bij complexe problemen. Zij bevorderen de ontwikkeling van een dynamisch plan van
risicobeheersing en van een overlegcultuur in ondernemingen.
De SOBANE-strategie en het geheel van de methodes werden ontwikkeld door de Unité
Hygiène et Physiologie du Travail van professor J. MALCHAIRE van de Université
catholi-que de Louvain in het kader van het onderzoeksproject SOBANE, gecofinancierd door de
Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg en het Europees
Sociaal Fonds.
De overleggids DEPARIS is een gids voor de opsporing van risico’s (dépistage participatif des
risques) die tegemoetkomt aan de eisen van het opsporingsniveau van de strategie SOBANE.
Het is een eenvoudige methode, die economisch is op het vlak van tijd en middelen. Deze
methode bevordert de ontwikkeling van een dynamisch plan voor risicobeheer en de
over-legcultuur in de onderneming.
Deze publicatie werd gerealiseerd door een onderzoeksteam dat bestond uit:
• L’Unité Hygiène et Physiologie du travail de l’UCL (Prof. J. Malchaire, A. Piette)
• Departement Onderzoek en Ontwikkeling van IDEWE (Prof. G. Moens)
• Externe Dienst voor Preventie en Bescherming CESI (S. Boodts, A. Schietecatte)
• Externe Dienst voor Preventie en Bescherming IDEWE (Prof. V. Hermans)
• Externe Dienst voor Preventie en Bescherming PROVIKMO (Dr. G. De Cooman,
I. Timmerman)
• Externe Dienst voor Preventie en Bescherming MENSURA (Dr. P. Carlier)
• Het departement Nouvelles Technologies et Formation van CIFoP (Mr. JF. Husson)
• Dienst voor preventie SEFMEP (P. Lorent, F. Gysens)
Voor meer informatie over de SOBANE-strategie: www.sobane.be
Deze publicatie is gratis te verkrijgen:
• Telefonisch op het nummer 02 233 42 11 • Door rechtstreekse bestelling op de
website van de FOD: www.werk.belgie.be
• Schriftelijk bij de: Cel Publicaties van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg
Ernest Blerotstraat 1 - 1070 Brussel Fax: 02 233 42 36
E-mail: publicaties@werk.belgie.be Deze publicatie is ook raadpleegbaar op de website van de FOD:
www.werk.belgie.be
Cette publication peut être également obtenue en français.
De redactie van deze brochure werd afgesloten op 15 november 2007
Productie: Algemene Directie Humanisering van de Arbeid Coördinatie: Directie van de communicatie
Wetenschappelijke supervisie: Alain Piette Omslag en lay-out: Sylvie Peeters Tekening: Serge Dehaes Druk: Boone-Roosens Verspreiding: Cel Publicaties Verantwoordelijke uitgever:
FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg
M/V
Met de termen “werknemer”, “werkgever”, “expert” en “adviseur” wordt in deze brochure verwezen naar personen van beide geslach-ten.
PROMOTOR VAN HET PROJECT
FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg Algemene Directie Humanisering van de Arbeid Ernest Blerotstraat 1 – 1070 Brussel
Deze gids kwam tot stand met de steun van de Europese Unie Europees Sociaal Fonds
© FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg
Alle rechten voorbehouden voor alle landen. Niets uit deze uitgave mag geheel of gedeeltelijk worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of enige wijze, zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van de Directie van de communicatie van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg. Indien de verveelvoudiging van teksten uit deze brochure echter gebeurt voor informatieve of pedagogische en strikt niet-commerciële doeleinden is dit toegestaan met bronvermelding en, in voorkomend geval, met vermelding van de auteurs van de brochure.
Handleiding
1. Informatie door de directie over de nagestreefde doelstellingen en het engagement
reke-ning te houden met de resultaten van de vergaderingen en de uitgevoerde studies.
2. Akkoord van het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk.
3. Bepalen van een “dienst” of een afdeling van een dienst die 10 tot 15 personen omvat
die een arbeidssysteem vormen, d.w.z. die een rechtstreekse invloed hebben op elkaars
werk.
4. Aanduiden van een coördinator door de directie met akkoord van de werknemers.
5. Voorbereiding van de coördinator: hij past eventueel de gids aan de te onderzoeken
ar-beidssituatie aan. Dit doet hij door termen te veranderen, door bepaalde overbodige
aspecten weg te laten of te wijzigen of door bijkomende aspecten toe te voegen.
6. Samenstelling van een werkgroep voor de te onderzoeken arbeidssituatie. De werkgroep
bestaat enerzijds uit “sleutelwerknemers” die worden aangeduid door hun collega’s en
hun vertegenwoordigers en anderzijds uit werknemers van de technische omkadering die
worden aangeduid door de directie. De werkgroep bestaat minstens uit 1 man en 1 vrouw
indien het een gemengde groep betreft.
7. Het document “Uitnodiging” (zie bijlage) wordt overhandigd aan de leden van de
werk-groep om hen te informeren over de doelstellingen van de Déparis-vergadering en om
hun rol kenbaar te maken.
8. Vergadering van de werkgroep in een rustig lokaal dichtbij de werkposten.
9. Duidelijke toelichting door de coördinator over het doel van de vergadering en de te
volgen procedure.
10. Doorlopen van elke rubriek aan de hand van de te bespreken punten. Men staat niet lang
stil bij het zoeken naar een score, maar men concentreert zich op :
• Wat er kan gedaan worden om de situatie te verbeteren, door wie en wanneer.
• De aspecten waarvoor men beroep moet doen op een preventieadviseur.
• Het schatten van de kostprijs van de voorgestelde verbeteringsmaatregelen en de
in-vloed die ze kunnen hebben op de kwaliteit van het product en op de productiviteit.
De beoordeling gebeurt als volgt: nihil (0), laag (€), matig (€ €) of zeer duur (€ € €).
11. Na de vergadering maakt de coördinator een synthese met vermelding van :
• De besproken rubrieken met een gedetailleerde informatie over de resultaten van de
vergadering.
• De lijst met de geplande oplossingen met bepaling van wie wat doet en wanneer.
• De lijst met de meer in detail te bestuderen aspecten en hun prioriteit.
12. Voorstellen van de resultaten, herzieningen, toevoegingen, … aan de deelnemers van de
werkgroep.
13. Afronden van de synthese.
14. Voorstellen van de synthese aan de directie en aan de overlegorganen.
15. Vervolg van de studie voor de niet opgeloste problemen, domein per domein, door
ge-bruik te maken van de methode niveau 2, Observatie, van de SOBANE-strategie.
Onderstaande tekst kan helpen om het doel van de
vergade-ring te verduidelijken.
“In de loop van de vergadering worden alle aspecten overlopen die het werk al of niet
gemakkelijker, doeltreffender en aangenamer kunnen maken. Het betreft zowel technische als
organisatorische aspecten als zaken die te maken hebben met arbeidsverhoudingen.
De doelstelling is niet te weten of het werk gemakkelijk of aangenaam is voor 20%, 50% of
100%.
Het is wel de bedoeling om te achterhalen wat men concreet, onmiddellijk, binnen 3
maanden en op langere termijn kan ondernemen om het werk aangenamer en efficiënter te
maken.
Het kan gaan over technische aanpassingen en nieuwe arbeidstechnieken maar ook over een
betere communicatie, een reorganisatie van uurroosters of over specifieke opleidingen.
Voor sommige aspecten zou men moeten kunnen zeggen wat er dient te veranderen en
hoe dit concreet dient te gebeuren. Voor andere aspecten zullen bijkomende studies moeten
worden uitgevoerd.
De directie engageert zich ertoe een actieplan op te stellen met als doel zo goed mogelijk
gevolg te geven aan hetgeen besproken zal worden. ”
1. L
O
ka
Len en werkz
O
nes
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
De bur
elen en w
erkzones
• Mid delmatige grootte en niemand zit afgezonder
d • Regelmatig opgeruimd
De v
ergaderzalen
• Tamelijk gr oot, comf or tabel en g oed uitgerustDe zones v
oorbehouden aan externe personen:
bezoek ers, klanten… • Voldoende ruim, discr eet
De doorgangs
w
egen
• Voldoende br eed, g oed afgebakend en niet belemmer
d
De toegang tot de w
erkzones
• Gemakk elijk, r echtstr eeks en v oldoende br eed (> 80 cm)De belemmeringen:
be vr edigendDe opbergruimtes
• Voldoende (r ekk en, kasten…), praktisch, geor dend, gemakk elijk toegank elijkHet technisch en huishoudelijk onderhoud
• De lokalen wor
den g
oed en r
egelmatig onderhouden en zijn aangenaam
Het afval
• Gesorteer d en cor rect v erwijder d •
Verzameld in aangepaste containers,
v oldoende in aantal
De w
erkvloer
en
• In g oede staat, waterpas, degelijk, niet gladDe sociale ruimten
• Toiletten,v estiair es, r efter… in v oldoende aantal, comf or tabel, pr oper en g oed uitgerust
De nooduitgangen
• Vrij en g oed zichtbaar •Via passende pictogrammen aangeduid
Meer in detail te bestuder
en aspecten
2. Or
ganis
atie v
an
H
et werk
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
De w
erk
organisatie
• Duidelijk en gek end • Planning be vredigend in tijd en ruimte
De w
erk
omstandigheden
• Plaats, ger eedscha p, materiaal, v oor raden, on voorziene omstandigheden, externe opdrachten, tijd,… •Laten toe de normale w
erkpr
ocedur
es toe te passen en kwaliteits
w
erk uit te v
oer
en
•
Mogelijkheid zich af te zonder
en v
oor tak
en die meer concentratie vragen
De be
voor
rading van de w
erkposten
• Form ulier en, dossiers, pa pier , inktpatr onen… • Normale buff erstock, niet te groot noch te klein
De zelfstandigheid met de naburige posten
• Niet te veel, noch te w einig
De
comm
unicatie
en
interactie
tussen
w
erknemers
van
verschillende
w
erkposten
tijdens
het
w
erk:
makk elijk en vrijDe comm
unicatiemid
delen
• Stem, telef oon, computer , parlof oon, …: aangepast en aangenaam •Behouden het confidentieel karakter van de gespr
ekk en
De landscha
pbur
elen
•Geen diensten van v
erschillende aar d • Scheiding tussen activiteiten zoals klantendiensten of fr equente telef onische contacten, en diensten die de nodige concentratie v ergen
Meer in detail te bestuder
en aspecten
3.
r
isic
O
O
f
O
ngev
a
LL
en
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
V
allen en struik
elen:
Staat van de vloer
en,
or
de en netheid
Elektrische risico’
s
De elektrische installatie
• Differ entieelschak elaars, zek eringen, aar dingen, signalisatie , bescherming…
Het materiaal:
draden, kabels, v erlengstukk en, aar dgeleiding, ...De uitrusting:
aansluitingen, aar dingen, onderhoud, ….Brand en e
xplosie
De br
onnen:
naakte vlam (r ook), warmtebr on of v onk, signalisatieDe bestrijdingsmid
delen:
detectie en automatische blussing,
brandblusa pparaten, h ydranten, brandhaspels…
De
brandw
er
ende
deur
en:
niet belemmer d, in dichtpositie gehouden om ver diepingen, w erkplaatsen, opslagzo -nes ,technische lokalen… te isoler
en (compar timentering)
De interne inter
ventieploeg:
opgeleid, beschikbaarDe
richtlijnen
in
ge
val
van
brand:
alarmmelding, waarschuwingssignaal, e vacuatie en nooduitgangen, v erzamel -punten, …De signalisatie:
bestrijdingsmid delen, nooduitgangen en v eiligheidsv erlichting, plattegr ond per v er dieping, ...Anal
yses van arbeidsonge
vallen
• Systematisch, compleet en noodzak elijkEHBO:
EHBO-lokalen, v erband dozen, hulpv erleners …Meer in detail te bestuder
en aspecten
4. De vei
Lig
H
ei
D
v
an pers
O
nen en v
OO
rwerpen
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
De toegang tot de bur
elen en w
erkruimten
• Ger eglementeer d en gecontr oleer d: sleutels, toegangskaar ten, badges… •Voor het personeel,
de bezoek ers, de klanten…
De v
eiligheidsinstructies
• Goed omschr ev en, duidelijk, gek end en nageleefdDe risico
volle zones
•Toegang tot de gebouw
en, parkings… • Gecontr oleer d (v eiligheidscamera’ s) en v oldoende v erlicht
De be
wakingscentrale en hulpdiensten
• De pr ocedur e is gek end in geval van diefstal of agr
essie
Traumatische gebeur
tenissen
• Diefstal, agr essie… •Een psychologische bijstand is v
oorzien
Meer in detail te bestuder
en aspecten
5. De
H
ar
D
w
are
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
Het
W
erkvlak
• Op een g oede hoogte , v oldoen gr oot en g oed opgeruimd • Afger onde hoek en en randen om de druk op de v oorarmen te r educer enDe har
dwar
e
• Van g oede kwaliteit, in g oede staat,aangepast aan het w
erk (snelheid,
opslagruimte…)
Het scherm
• Gemakkelijk te lezen
•
In een comf
or
tabele positie (de bo
venrand van het scherm op ooghoogte)
•
Op een stabiel v
oetstuk geplaatst en gemakk
elijk v
erstelbaar
, op onge
veer 60 cm van de persoon v
erwijder d
De toebehor
en:
m uis, toetsenbor d, printer… • Van kwaliteit en in g oede staat •Goed geplaatst op een vrij w
erkblad
•
Op g
oede afstand
De documentenhouder
• Goed geschikt en verkrijgbaar wanneer nodig
De hoofdmicr
of
oon
• Beschikbaar in ge val van fr equent telef onisch contactDe draagbar
e computers
•Voorzien van een toetsenbor
d en een zelfstandige m
uis
•
Op een houder die toelaat het scherm van op juiste hoogte te bekijk
en
De kabels:
in or
de en buiten de doorgangen
De technische hulp
• Snelle en efficiënte hulp in geval van pr
obleem
Meer in detail te bestuder
en aspecten
6. De
sO
ftw
are
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
De computerpr
ogramma’
s
• Gebruiksvriendelijk, gemakkelijk en snel te gebruik
en
Het opslagsysteem (back-up)
• Voorzien en gemakkelijk te gebruik
en
De toegang tot de interne en/of externe inf
ormatiebr
onnen
• Netw erk, internet, intranet… • Gemakk elijk, snel en be veiligdDe opleiding
• Beschikbaar v oor ieder e softwar eDe har
dwar
e en softwar
e (helpdesk) hulpdiensten
• Beschikbaar en gemakk elijk ber eikbaar v oor ieder pr obleemMeer in detail te bestuder
en aspecten
10
7.
w
erk
HO
u
D
ingen
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
De steeds w
eerk
er
ende houdingen:
onderbr ok enDe w
erkhoudingen:
comf or tabel • Rechte rug:geen flexie- of torsiebe
w egingen • Hoofd r echt: geen flexie , extensie of r otatie • Ontspannen schouders: niet opgetr okk en •
De armen langs het lichaam:
niet zijwaar
ts of gehe
ven
•
Normale positionering van de handen:
niet gebogen • De beide v oeten op de gr ond of op een v oetsteun •
Niet geknield of gehurkt
• Ongunstige houdingen w or den niet fr equent aangenomen
De w
erkhoogte:
(taf els, bur elen, r ekk en…) •Kan in een ideale positie geplaatst w
or
den
Het zittend of zittend/r
echtstaand w
erk
• Volgens v oork eur • Kwaliteitsstoelen, stabiel en comf or tabel •Voorarm steunt op het w
erk opper vlak of in de hoogte v erstelbar e armleuningen • Geen hinder v
oor de benen onder het w
erk opper vlak
De w
erk
opper
vlakte
• Voldoende voor het comf or tabel plaatsen van computermateriaal, de kantoorbenodigdheden (telef oon, documen -tenhouder …), de dossiers, de w erkdocumenten…De hulpmid
delen
• Trapjes… beschikbaar bij het w
erk en in de hoogte (ar chiv ering…) • Stabiel, duurzaam, gemakk elijk en v eilig te gebruik en (vallen)
Meer in detail te bestuder
en aspecten
11
8.
k
ra
cH
tinsp
anningen en g
O
eD
erenbe
H
an
D
eL
ing
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
De be
w
egingen en inspanningen
•Niet bruusk of belangrijk
• Geen snelle v erplaatsingen of herhaalde be w egingen • Gematigd,
geen torsie van de polsen
De lasten
• Licht en evenwichtig (vloeistoff
en,
gr
ootte van zakk
en…)
•
Gemakk
elijk vast te grijpen:
g
oede handvatten,
geen snijdende boor
den,
niet glijdend…
•
Op g
oede hoogte:
grijpen en neer plaatsen op g
or
del hoogte
•
Geen torsie of buiging van de r
omp • Slechts dragen op k or te afstanden
De mechanische hulpmid
delen:
aangepast • (wagentjes, steekwagentjes…) zijn beschikbaar voor het verplaatsen van zwar e lasten (ar chief, dossiers, pa pier voor printer…) • Goede kwaliteit, g oed geplaatst, eenvoudig en snel in gebruik
De opleiding:
aangepast aan de w
erkpost en de te hanter
en lasten.
De v
ermoeidheid op het einde van de dag:
aan
vaar
dbaar
Meer in detail te bestuder
en aspecten
1
9.
ver
Lic
H
ting
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
Verlichting in de lokalen en van het w
erk zelf
•
Niet te sterk noch te zwak:
v
oldoende om details waar te nemen maar ook niet te o
ver
vloedig
Daglicht en het buitenzicht:
be vr edigend
Geen schaduwin
val op het w
erk
Geen w
eerkaatsing of v
erblinding
• Op de taf els,op metalen of glazen opper
vlakk en, plastic bladen, ramen, beeldschermen,… • Zek
er niet door de zon;
ramen v oorzien van g or dijnen, lamellen of zonne w ering • Niet r echtstr eeks in lichtbr onnen kijk en
Gelijkmatigheid van de v
erlichting
• Werkzones en doorgangen (tra
ppen…)
De v
erlichtingsarmatur
en
• Pr oper , r egelmatig ger einigd • Def ecte lampen of TL-buizen w orden zo snel mogelijk v
er vangen
Het beeldschermw
erk
• De werknemer zit niet r
echt v
oor of achter een v
enster of een belangrijk
e lichtbr on
De aan
vullende v
erlichting
• Voor het pr ecisie w erk op pa pier • W ordt niet afzonderlijk gebruikt
Meer in detail te bestuder
en aspecten
1
10. La
w
aai en t
H
ermisc
H
e
O
m
gevingsf
a
ct
O
ren
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
De hinder of afleiding v
er
oorzaakt door la
waai
• Telef oons, air conditioning, printers, fotok opieera pparaten, gespr ekk en, …De ligging van de w
erkposten
• Zo v er mogelijk v erwijder d van de geluidsbr onnen • Afzonderlijk lokaal voor het ontvangen van klanten
De machines of la
waaierige installaties
• Goed onderhouden, ingeka pseldDe gaten,
gleuv
en en openingen
• In de scheidingswanden tussen lokalen,
ramen en aan de onderkant van deur
en
De temperatuur
• Niet te warm,noch te k
oud,
geen temperatuurschommelingen
•
Éénzelfde temperatuur in alle lokalen
De v
ochtigheid:
niet te dr oog, noch te v ochtigDe luchtv
erplaatsingen:
geen tocht door de v
ensters en deur
en
Meer in detail te bestuder
en aspecten
1
11. L
uc
H
tH
ygiëne (
cH
emisc
H
e en bi
OL
O
gisc
H
e risic
O
’s )
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
Het v
erwarmingssysteem,
de v
entilatie
, air
conditioning,
filtering…
• Regelmatig onderhoudenHet stof en het afval
• Regelmatig verwijder
d,
afgezogen zonder dat ze in de lucht of omge
ving v erspr eid w or den
De onderhoudspr
oducten:
boenmateriaal, spra ys, vloeistoff en… • Niet schadelijk • De juiste r ecipiënten, etik etten w orden op de juiste manier gebruikt
• Geor dend buiten de w erkplaats, de r efters en de k euk en • Geen hinder v oor de gebruik
ers van de lokalen
•
W
or
den gebruikt buiten de w
erkur en
De mogelijk
e br
onnen van v
er
vuiling
• Vast ta pijt, ar chief, printers of f otok opieermachines (ozon), afval, luchtbe vochtigers,air co , planten, ongedier te… • Gek end en behandeldDe h
ygiëne
•Geen zwammen of schimmel
De luchtv
er
versing:
voldoende • Frisse lucht, aangenaam en geurloosDe r
ok
ers
• De r ok erszone is g oed gelegen en v oldoende v erlucht • Duidelijk e afsprak en, gek end en ger especteer d • In alle w erklokalenMeer in detail te bestuder
en aspecten
1
12.
a
ut
O
n
O
mie en in
D
ivi
D
ue
Le verantw
OO
r
D
eL
ijk
H
eD
en
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
De opdrachten en v
erwachtingen:
geen tegenstrijdighedenDe graad van eigen initiatie
ven
•
Ieder kan zijn w
erkwijze aanpassen, zonder het w erk van de gr oep te v erstor en
De autonomie
• Ieder kan zijn w erkpost voor een kor te periode verlaten (toilet, drink en,…), zonder het w erk van de gr oep te ver -stor enDe vrijheid van contact
• Iederkan contact nemen met de interne (onderhoud, aank oop , kwaliteit,…) of externe diensten indien hij dit nodig acht
Het aandachtsniv
eau:
mid delmatig, afhank elijk van •De ernst van de te nemen acties
•
De on
voorziene aar
d van de gebeur
tenissen
De beslissingen
• Aantal mogelijke k euzes is beperkt • Inf ormatie is beschikbaar • Zijn makk elijk te nemen • De noodzak elijk e r eactiesnelheid is normaal
De v
erantw
oor
delijkheden
• Ieder k ent zijn v erantw oor delijkheid en aan vaar dt ze • Niet te zwaar , noch te lichtDe f
outen
• Ieder cor rigeer t zijn e ventuele f outenMeer in detail te bestuder
en aspecten
1
13.
in
HO
u
D
v
an
H
et werk
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
De w
erkinter
esse:
boeiend en afwisselend • Voorber eidende tak en, kwaliteitscontr oles, herstelling, onderhoud,…De bekwaamheden
• Het w erk van de w erknemer is in o vereenstemming met zijn functie en pr
of
essionele bekwaamheid
•
Men heeft de mogelijkheid om zijn bekwaamheden te ben
utten en te ontwikk elen
Inf
ormatie en v
orming
• Voor ieder een (jonger e w erknemers, interim, ouder e w erknemers) •Aangepast aan het uit te v
oer en w erk • M.b .t. de pr ocedur es, de risico’ s en de pr ev entie • Bij aanw er
ving en periodiek herhaald
Meer in detail te bestuder
en aspecten
1
14.
tij
D
sD
ruk
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
Het uur
rooster en w
erkschema
• Voldoende op v oorhand gek end • Mogelijkheid om de werkdag naar eigen w
ens te organiser
en
•
Flexibel binnen afgelijnde marges
Het w
erkritme:
niet abnormaal
•
Achterstand in w
erk kan snel w
egge w erkt w or den • Geen v oor tdur end w
erk onder druk
De autonomie van de gr
oep:
men organiseer t zelf • De uur roosters en het v erlof • De v erdeling van de tak
en, de pauzes, r otaties • W
erkachterstand die snel w
egge w erkt kan w or den • De o verur en • Aan vullend extra w
erk of op de laatste min
uut • De dal- en piekpr oductie (w erkloosheid, par ttime…)
De onderbr
ekingen tijdens het w
erk
• W einig on voorzienDe pauzes
• Fr equent en k or t • Georganiseer d in functie van de w erkbelasting, slechte w erkhoudingen, r epetitief karakter , mentale inspanning • Geen v oor tdur end w erk op beeldscherm, r egelmatige pauzesMeer in detail te bestuder
en aspecten
1
15.
a
rbei
D
sver
HO
u
D
ingen tus
sen werknemers en
H
iërar
cH
isc
H
e
Lijn
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
De comm
unicatie tijdens het w
erk
• Steeds mogelijk, zo w el o ver werk- als niet w
erkgebonden onderw
erpen
•
De organisatie van het w
erk en de w
erkruimtes laten toe om elkaar te zien
De v
er
deling van het w
erk:
cor rect v er deeld • Ieder kent exact zijn tak
en en zijn r
ol
De onderlinge hulp van de w
erknemers
• voor w erkgebonden pr oblemenHet o
verleg op het w
erk:
regelmatig •Tussen het personeel,
de hiërar chische lijn • Om het w erk te bepalen, te plannen en te v er delen • Om pr oblemen op te lossen
De hiërar
chische lijn:
gek end, ge waar deer d en ger especteer dDe samenw
erking met de hiërar
chische lijn
• Goede onderlinge v erstandhouding, samenw erking en w erksf eer • Geen gespannen r elaties of belangenconflicten… • Ondersteuning in ge val van w erkpr oblemen of persoonlijk e moeilijkheden • Samenwerking met delegaties
Adviezen en kritiek
en van de w
erknemers
• W or den aanhoor d en w or den v oldoende in r ek ening genomen • Pr oblemen w or den gemeldDe e
valuaties
• Ieder weet hoe zijn w
erk geëvalueer d w or dt • W
anneer en hoe hij gecontr
oleer
d is
•
Men k
ent de criteria en de consequenties
•
Ieder is geïnf
ormeer
d o
ver de r
esultaten van zijn e
valuatie
•
Het w
erk van ieder
een w or dt v oldoende gea ppr ecieer d
Meer in detail te bestuder
en aspecten
1
16.
p
sy
cHO
sO
cia
Le
O
m
geving
Te bespr
ek
en
Wie
kan
wat
concr
eet
doen en
wanneer
?
De r
elaties met de externe personen (bezoek
ers,
klanten…):
vriendelijk • Pr ocedur e in geval van fysiek
e of v erbale agr essie
De pr
omoties:
mogelijk • Volgens objectie ve en duidelijk e criteria •Door ieder gek
end en g oedgek eur d • Op basis van e
valuaties en in functie van de pr
estaties
De discriminatie:
geen enk
ele
•
Noch in functie van de leeftijd,
geslacht of herk
omst
•
Noch bij aanw
er ving, noch bij pr omotie
De te
w
erkstelling
• Stabiel • Ver tr ouw en in de integriteit en de toekomst van het bedrijf
•
De pr
oblemen van v
er
vangingen bij afw
ezigheid en cor
recte behandeling van interims w
or
den opge
volgd
De lonen
• In over
eenstemming met de competentie en het ger
ealiseer de w erk
De ondernemingsraad en het CPBW:
be vr edigendDe psychosociale pr
oblemen
• Onte vr edenheid, str ess, pesterijen, persoonlijk e pr oblemen, … • Structur en en pr ocedures van behandeling bestaan en w
or den gebruikt • Inf ormatie w er d gege ven • Pr ev entie ve maatr
egelen zijn genomen
De w
erksf
eer
•
Laat een persoonlijk
e en pr of essionele ontwikk eling toe • Zijn v er
enigbaar met een normaal privé le
ven (familie
,…)
•
De w
erknemers zijn globaal gezien te
vr
eden
