Oude versterking te Kanne-Caster

(1)

OUDE VERSTERKING TE KANNE-CASTER

TussenJekeren Maas, op enkele km van hun samenloop, strekt zich een langgerekte, hoge heuvelrug uit die het landschap beheerst. Op de grens van de gemeentenKanneen Ternaaien, waar de heuvelrug nagenoeg 1 km breed is, ligt een klein plateau dat de naam Caster draagt. Daar zijn nog overblijfselen te zien van een oude versterking (fig. 18). Ten 0. is dit plateau begrensd door de steile afgrond van het Maasdal, ten Z. en ten W. door een brede wal met gracht; de noorderkant is nu vlak. De oppervlakte binnen de vesting bedraagt ca. 20 ha. De zgn. Luikerweg die men over een lange afstand langs de linker

Maasoever kan volgen, doorkruist de vesting van zuid naar noord. Een andere weg klimt op uit het Jekerdal en sluit in oostelijke richting bij eerstgenoemde aan vóór de hoeve van Caster.

In 1973 begon het onderzoek langs de noordkant, ten einde de

nauwkeu-rige begrenzing te bepalen. In verschillende doorsneden tekende zich het profiel af van een spitsgracht van ongeveer 10mbreed en 4 m diep. Evenwijdig daarmee verliep langs de binnenkant een spoor van regelmatig geplaatste paal-gaten. In de noordwesthoek, waar het verloop van gracht en wal nog zichtbaar is, kon een volledige doorsnede bekomen worden en werd ook het uiteinde van de wal vlak afgegraven (fig. 19 A en 20 A). Achter de spitsgracht bevond zich een terras van ca. 4 m breed waarin een rij paalgaten waren uitgegraven. Daarop volgde een 80 cm breed standspoor waarin grote en kleine maaskeien in een leempakking waren gebed. Daarbij sloot het wallichaam aan, bestaande

uit kiezel met tussendoor een leemstrook.

In 1974 werd het onderzoek van de zuidelijke omheining aangevat. Twee

sleuven ten oosten van de Luikerweg leverden een meer ingewikkeld beeld, alhoewel de hoofdlijnen dezelfde bleven. Weer was er de spitsgracht met het terras en de palenrij, gevolgd door een keienmuurtje in leempakking. De door-snede van de wal liet verschillende op elkaar gestapelde lagen herkennen (fig. 19 B). Onderaan zat een stevige, roodgebakken leembevloering met in het centraal gedeelte een hoop houtskool, soms bestaande uit dikke takken. Daar-boven lagen maaskeien en een grintlaag uitgespreid, overdekt met een

leem-laag, een andere grintlaag en de aanzet van een nieuwe leemlaag. De breedte van de wal was hier ongeveer 7,50 m. Links van de weg buigt de wal naar binnen; hij werd vlak afgegraven (fig. 20 B). Hier kwamen twee evenwijdig lopende paalrijen aan het licht. In plaats van dooreengeworpen houtskool-blokken waren het zorgvuldig naast elkaar gelegde, verkoolde balkjes die in de kern van het wallichaam zaten; soms waren ook balkjes haaks erover gelegd. Zowel boven als onder de houtstructuur bevond zich een laag roodverbrande leem. Een rij grote paalgaten met dikke kern duidde de richting aan van de oude toegangsweg. Deze lag hoger en week enigszins af van de huidige Luiker-weg. In de bestaande bermen was de palenrij slechts langs één kant bewaard; de andere was vermoedelijk vernield bij het verbreden en uitdiepen van de straatbedding. Nauwkeurige gegevens over de breedte van het poortgebouw waren derhalve niet meer voorhanden.

(2)

111111,,,

11111 lilillllliiiJ !1₁/1 111lillilllilll:

~\llillill

ll

illllllililllllll

llllllllilllililililllllllillllllllllllllllllllll

lllllllllllllllllllllllillllilllllllllllllil

lll

lllllllll

111111~111111~1!1

\~,

~

':

~~

\\\\\~

~

-~;; .... ~ ""~ E~ ~~ ~~ ~." ~~ ~~ _g::g ~~ _g::g ~~ ~~ _<::;~ ~::; ~-~\ (.•· .----( ... \.. )'~'---) .. : /

~

~~.

~

...l

> ' . ~HJJ,i. _,_,,,,"_~<fo:tq:t>Pp. "" p/),p~<1q<1'pp ·-.~v"'io _pp~_~~ -~~ %:"' .>p~~~J.~ pp~ %-~ A~~~ ~~~f~ ""~t.-.a ""r;:-C>-4 :~É~ 'c:l~t:>-<1 ~t:=:-.C>-<1 ..,c::::-t:>-<1 ,:g;:~~ . i~!3

s

~

~':J~~

""''"

~

~ ... _~---...::::::: ~~~~;j ~ '>1 ... t::t..;: ~

---

-g;.;,;;.,;:;-;p;,;,---

-

<:-

t~

/,._~~

~

__ ,... J, ~ .,)o, . -1o,J8;- """-.-- - ~'\~~~~ '"0 "'~~..'J1 E ..,~c-..~~~"<.? Q ~

-

-··

u~

/k~?;j

I<

~

;';.-;0 ~ ""'~ <-;j ~ ?.A

~~

~]

~h

~~ ~;t -1-1

E

~~

--~#'~

0

~~

l

"0'<11"0~~~#

c:: %-A

~

;\

-~~~

<11 "

-·~$';!

g

~~

""~

y

"'~~~

-0 ' _ _ _ j

-·~ ~.;;

a. ~:A

~~

- - - -

--~

"'~~~

~.;;

~ .

..,

~~

_~~

_.

_--~~~

"'~~~

_..

~

_.a

"'

"".-.,"'"71 .••• ,,, .""..~$~ ü5 <:to:t.~A \ "" "'~e:..t~>..~ o

""'"'"':~

_~~

\

- '•,,,

--~$"':/

... ~ '•, --~~'I' ---'%-<1.~PpPpffPVppvvvvvv11111 Ptpf;,•., .~ #;/ . ___..:..::;---"'"'"'rvv;4 •;• lffçf'''"'"

··~ $~

_A.-__...,...-

-~Ad.\i

·rrvvr!~~!fvvv'v'v'v'v'v'vYv'v'v'v'NNv'v'v'vYvYv'vYv'v'v'v'v'v'v'v'v'v'v'MW

• • • • • • •

•

• • •

'\\\'\..~...

-·

AA•A446_{,~m~vvvvvmvvvmvvvvvmmv}vmmm vvvmvvvvv vvvvvvv! V V V V V V V V 11 ~••••~•'' Adddd!Ad44ddAA44AdA!AddA!dA4646644664644Addddddddddddd4~~~~~WdV:m~n . . . oei

--~ ~

~~

(3)

"-~- _. ₀ q ' - ö i:'j ..__ -" < _i:'j -L- ;o _(/) >-l _,_ ___", i:'j ;o ~ _.__ ___,_, ...

z

0 >-l _:A _i:'j ~ ---=11 >

z

---""

z

i:'j ---"' (') I > ---"" (/) >-l i:'j ;o

(4)

B +264 '

\\\

\\\~

'

ó

' ' ' '

Q..

,

0 ' ' ' ' I I 0

0

(J

.m

!}

,.,

' I ' ' ' I I ' ' ' I I ' ' ' ' I I I I 11 ' ' I I I ' I I I

Fig. 20. - Plattegrond van de noordwest-hoek (A) en van de zuidelijke toegang (B).

' ' ' I ' '

(5)

36 OUDE VERSTERKING TE KANNE-CASTER

Een doorsnede, 85 m ten westen van de toegangspoort, deed de natuur-lijke geschiktheid van het terrein voor verdedigingsdoeleinden duidelijk tot uiting komen. De nog bestaande wal volgt overal de rand van een opgestuwd terras. Niettegenstaande het aanzienlijk niveauverschil was aan de voet van de steile helling toch een spitsgracht uitgegraven. Het verschil tussen de diepste punt van de gracht en het hoogst bewaard gedeelte van de wal bedroeg in deze sleuf 7,40 m.

Behalve enkele aardewerkscherven met prehistorisch karakter zijn geen noemenswaardige vondsten te vermelden.