Verslag schermonderzoek bij sla op het heteluchtbedrijf van J. v.d. Voort te 's-Gravenzande : seizoen 1983-1984

(1)

PROEFSTATION VOOR TUIKBOUW ONDER GLAS

Verslag schermonderzoek "bij sla op het heteluchfbedryf van J.v.d.Voort te 's-Gravenzande.

Seizoen 1983-1984»

Door:R.Maaswinkel, In samenwerking met:

C.Post. Slawerkgroepleden Westland-Zuid,

\A & ul

(2)

INHOUD PAGINA Samenvatting. 1. Inleiding 1 2. Proefopzet 1 2.1. Proeffaktoren 1 2.2. Teeltmaatregelen 2 2.3. Waarnemingen 3 3. Resultaten 4 3.1. Plantafstanden 4 3.2. Bewaaronderzoek 5 3.3. Rassen 6 3.4. Klimaatswaarnemingen 8

3.4.1. Overzicht energieverbruik en aantal dagen

waarop geschermd is 8

3.4.2. Overzicht gemiddelde temperatuur geduren

de de teelt 9

3.4.3. Overzicht CO^-verloop gedurende de dag 15 3.4.4. Nadere uitwerking enkele specifieke

nachten en één dag 16

3.5. Produktie 38

(3)

Samenvatting

Op het bedrijf van J.v.d.Voort werd in een afdeling met beweegbaar anti-condens folie scherm en een afdeling zonder scherm onderzoek gedaan m.b.t. plantafstanden, bewaarheid en gebruikswaarde van botersla.

Tevens werd gekeken naar het effect van schermen op energieverbruik, CO^-gehalte, relatieve luchtvochtigheid, vertikale- en horizontale temperatuur-verdeling.

Tot slot werden horizontale temperatuurverdeling en opbrengstverdeling aan elkaar gerelateerd.

Het nettorkropgewicht was in de afdeling met scherm het hoogst en nam af naarmate er dichter geplant werd. Er waren geen aantoonbare verschillen in bewaarbaarheid tussen de kroppen van beide afdelingen.

Het energieverbruik was in de geschermde afdeling 25 % hoger dan in de niet geschermde afdeling.

Doordat er overdag weinig geschermd is, waren er nauwelijks verschillen in CO^-gehalte van de lucht gedurende de dag.

Op de dagen en nachten dat er geschermd is, was de relatieve luchtvochtig heid in de afdelingen met scherm hoger dan in de afdeling zonder scherm. Grote verschillen werden geconstateerd in de door de klimaatcomputer geme ten temperatuur en de temperatuur vlak bij het gewas.

Op dit bedrijf was op de dagen en nachten waarop geschermd is de tempera tuurverdeling in de afdeling met scherm beter dan in de afdeling zonder scherm.

De oogstverdeling in beide afdelingen laat zich goed verklaren door de tem-peratuurverdelingen.

Uit de oogstgegevens van de oogstverdelingsproef blijkt dat het gemiddelde nettokropgewicht in de afdeling zonder scherm iets hoger lag dan in de af deling met scherm.

Dit blijkt in tegenspraak met wat in de plantafstanden proef gevonden is. Gezien de aanzienlijke opbrengstverschillen binnen de afdelingen kan dit veroorzaakt zijn door standplaatseffecten.

(4)

1

-1. Inleiding

In het seizoen 1983-1984 is op het bedrij van de heer J.v.d.Voort te

1s-Gravenzande onderzoek gedaan naar de invloed van schermen tijdens

de slateelt op de temperatuursverdeling in de kas en de kwaliteit van sla.

Dit onderzoek werd mogelijk gemaakt door steun van drie Westlandse stu dieclubs en de drie Westlandse groenteveilingen.

Voor de proefopzet en nabespreking van de resultaten zijn waardevolle suggesties ontvangen van de heer G.P.A. van Holsteijn (onderzoeker

kas-klimaat op het Proefstation). 2

Het onderzoek werd uitgevoerd in twee afdelingen elk ruim 3.300 m groot. Eén van de afdelingen was voorzien van een beweegbaar scherm met anti-kondensfolie, in de andere afdeling was geen scherm aangebracht.

In het verslag zullen achtereenvolgens besproken worden: de invloed van het schermen op plantafstand, ras en de kropkwaliteit.

Dit laatste is in samenwerking gedaan met J. Janse, kwaliteitsonderzoe ker op het Proefstation.

Daarnaast zal van beide afdelingen het temperatuursverloop, tempera tuursverdeling binnen de afdelingen en daarbij de invloed van luchtvoch tigheid en CO2 belicht worden.

2. Proefopzet 2.1 Proeffaktoren

De proef werd uitgevoerd in 2 afdelingen. Een afdeling voorzien van een beweegbaar scherm met folie en één afdeling zonder scherm.

Binnen elke afdeling werden de volgende proeffaktoren opgenomen: Plantafstanden: Behandelingen Objekt 1. 2. 3. 4. 5. Aantal planten/m werkelijk afgerond 16.8 18.9 20.7 22.7 25.2 17 19 21 23 25 Rij afstand 22 cm 22 cm 22 cm 22 cm 22 cm Op de rij 27 cm 24 cm 22 cm 20 cm 18 cm Ras : Columbus Herkomst : Bruinsma

(5)

2

-Rassenproef tweede beoordeling

In deze serie waren door verwisseling van rassen bij de plantenkweker niet alle rassen opgenomen.

Opgenomen rassen: Ras L 2108 Nina (946/82) Pinto (958/82) Panlight Pascal Herkomst Pannevis Bruinsma Bruinsma Pannevis L. de Mos Ras L 2130 Columbus 2020 816/82 Herkomst Pannevis Bruinsma Rijk Zwaan Bruinsma 2.2 Teeltmaatregelen Hoofdras Gezaaid Geplant . Grondontsmetting Gewasbescherming

Columbus , herkomst Bruinsma 8 oktober 1983

22 november 1983 Methylbromide

Aanslag: Rovral Luis: Pirimor Temperatuursinstelling en schermprogramma: 12°C 10UC éV'c 6 t6°C O ü cl °n 5 S C 5UC 5?C 7.30 uur Schermprogramma: 15. 30 uur 18.00 uur

Begin vóórnacht: 1 uur vóór zonsondergang! Windsnelheid: Ventilatie-Verwarming. 2m/sec 10m/sec < 5° C > 4" C > 7° C Scherm 0 - 15 cm 2 - 4° C 5 - 7° C Scherm 100 % dicht < C Scherm 0 %

(6)

3

-Begin nanacht: ? uur vóór zonop 2m/sec

Scherm 100 % dicht < 1° C

Scherm 0 ?ó (open) > 3° C

Scherm 0 - 15 cm 1 - 3° C

*

Begin dag; 1 uur na zonop; 2m/sec

Scherm 100 % dicht < 0° C

Scherm 0 % (open) > 2° C

Scherm 0 - 15 cm 0 - 2° C

2 Indien bi.j dag straling > 25 W/m Bij alle daginstellingen - 2° C.

10m/sec < 4° C > 7° C 4 - 7° C 10m/sec < 3° C > 6° C 3 - 6° C Opmerkingen Scherm dicht: Scherm open : in één keer

bij £ 0 C in 5 stappen (30 minuten) bij > 5 C in één keer open.

2.3 Waarnemingen Klimaat

Binnen elke afdeling werden de volgende klimaatswaarnemingen gedaan: Horizontale temperatuursverdeling: per afdeling werd op 20 plaatsen op

een hoogte van 10 cm boven de sla de temperatuur gemeten.

Verticale temperatuursverdeling :- grondtemperatuur op 10 cm diepte ruimtetemperatuur tussen de sla ruimtetemperatuur 10 cm boven de sla ruimtetemperatuur op hoogte van 1,5 m ruimtetemperatuur op hoogte van 3 m (plaats net onder scherm in

schermaf-deling in andere afschermaf-deling op verge lijkbare hoogte)

ruimtetemperatuur op hoogte van 3,1 m (plaats net boven scherm in

scherm-afdeling in andere scherm-afdeling op ver gelijkbare hoogte)

Verder weren gemeten:

C02~gehalte, plaats net boven de sla. In elke afdeling op één punt. De luchtvochtigheid met behulp van bepaling temperatuur droge en natte bol. In elke afdeling op één punt, plaats net boven de sla.

Een overzicht van de ruimtelijke verdeling van de meetkoppels voor hori zontale, verticale temperatuur, en luchtvochtigheid wordt gegeven in bijlage 1.

(7)

4

-Kropkwaliteit Bewaaronderzoek:

Ten behoeve van het bewaaronderzoek, zijn op 3 en 17 februari vanuit elke afdeling van het ras Columbus 24 kroppen in een koelcel bij een konstante temperatuur van 10 C weggezet.

Rassenonderzoek:

Op 14 februari zijn de rassen door leden van de slawerkgroep Westland-Zuid, dhr J.v.d.Voort en de proefnemers beoordeeld.

Plantafstanden:

Op 17 februari werden van de verschillende plantafstanden het nettokrop gewicht en het percentage afval bepaald. Daarnaast werd naar de kropkwa liteit (graterigheid) gekeken.

3. Resultaten 3.1 Plantafstanden

Nettokropgewicht

Per afdeling: Met scherm gemiddeld over alle behandelingen 19,9 kg/100 stuks. Zonder scherm gemiddeld over alle behandelingen 18,2 kg/100 stuks. Tabel 1 : Netto kropgewicht bij elke plantafstand per afdeling

Netto kropgewicht weergegeven in kg/100 stuks.

Afdeling Aantal planten/m2

17 19 21 23 25

Met scherm 22,6 20,2 20,0 19,1 17,4

Zonder scherm 19,6 19,4 18,5 17,5 15,8

Uit tabel 1 blijft, dat het gemiddeld nettokropgewicht in beide afdelingen bij 17 planten/m het hoogst is en bij 25 planten/m het laagst. Het krop gewicht neemt bij meer planten/m geleidelijk af.

Na wiskundige verwerking van de gegevens blijkt, dat de verschillen in net tokropgewicht tussen de verschillende plantafstanden binnen elke afdeling betrouwbaar zijn.

Uit tabel 1 blijkt tevens, dat bij alle plantafstanden het nettokropgewicht in de afdeling met scherm het hoogst is.

(8)

5

-Percentage afval

Per afdeling: Met scherm gemiddeld: 13,3 %, zonder scherm 14,1 ?ó. Tabel 2 : Percentage afval bij elke plantafstand per afdeling.

Afdeling Aantal planten/m2

17 19 21 23 25

Met scherm 12,4 14,0 14,0 12,8 13,6

Zonder scherm 13,8 12,8 16,3 14,4 13,2

Uit tabel 2 blijkt, dat bij beide afdelingen tussen de verschillende plant-afstanden geen duidelijk verband bestaat tussen plantafstand en percentage afval. Hetzelfde geldt voor het verschil in percentage afval tussen de af delingen. Na wiskundige verwerking van de gegevens blijkt, dat de verschil len in percentage afval tussen de verschillende plantafstanden niet be trouwbaar zijn.

»

Tijdens de kwaliteitsbeoordeling bij ^e oogst, bleek, dat de kroppen bij een plantafstand van 25 planten p^r m te graterig en de kroppen bij een plantafstand van 23 planten per m matig gesloten waren. De kroppen van de overige plantafstanden waren goed gesloten. Dit beeld kwam voor bij beide afdelingen. Tussen de afdelingen zaten geen aantoonbare verschillen. 3.2 Bewaaronderzoek

In samenwerking met J. Janse.

Resultaten van eerste oogst op 3 februari: Kropgewichten: met scherm 13,4 kg/100 stuks

zonder scherm 11,9 kg/100 stuks.

Tijdens de bewaarperiode werd alleen een cijfer gegeven voor de mate waarin rot voorkwam. Indien een 6 gegeven werd, kwam er geen rot voor en was de krop goed verkoopbaar. Bij een 5 was er op de krop een klein plekje rot aanwezig etc.

Tabel 3 : Resultaten eerste beoordelingsreeks van de oogst 3 februari

Datum Gemiddeld cijfer % Kroppen cijfer 6 % Kroppen cijfer 5+6 Datum

Met S. Zonder S. Met S. Zonder S. Met S. Zonder S.

7 febr. 5,5 5,5 50 13 100 100

10 febr. 5,0 5,0 17 13 83 92

13 febr. 4.3 4.2 0 0 46 42

(9)

Uit tabel 3 blijkt, dat het verschil in bewaarbaarheid voor wat betreft het rot zijn van de kroppen tussen beide afdelingen gering is.

Tweede oogst: 17 februari.

Aantal kroppen per afdeling: 24. Ras : Columbus.

Kropgewicht: Met scherm: 18,6 kg/100 stuks Zonder scherm: 16,9 kg/100 stuks

Tabel 4 : Resultaten tweede beoordelingsreeks van de oogst 17 februari

Datum Gemiddeld cijfer % Kroppen 1 cijfer 6 % Kroppen cijfer 5+6 Datum

Met S. Zonder S. Met S. Zonder S. Met S. Zonder S.

20 febr. 4.9 5.2 4 21 88 100

22 febr. 3.7 4.5 0 4 13 54

24 febr. 2.8 3.6 0 4 0 8

Uit tabel 4 blijkt, dat het verschil in bewaarbaarheid voor wat betreft het rot zijn van de kroppen tussen beide afdelingen niet groot is. Er is een zeer klein verschil ten gunste van de afdeling zonder scherm. Dit verschil is echter niet betrouwbaar. Tevens dient opgemerkt te worden dat de kroppen van deze afdeling wat lichter zijn dan die van de afdeling met scherm; het geen de bewaarbaarheid ten goede komt.

3.3 Rassenproef tweede beoordeling

De resultaten van deze tweede beoordeling worden weergegeven in tabel 5. (zie volgende bladzijde).

Uit tabel 5 blijkt, dat de gebruikswaarde van het ras Columbus alleen on der beide omstandigheden voldoende was. De rassen Pinta en Nina voldeden voldoende in de afdeling met scherm. Alle overige rassen waren in beide afdelingen onvoldoende wat betreft gebruikswaarde. De hoofdoorzaak van het onvoldoende cijfer was de mate waarin glazigheid voorkwam.

Toelichting bij tabel 5:

+ 5 = met scherm; - S = zonder scherm

glazigheid: V = veel, I = iets, G = geen glazigheid

gebruikswaarde: hoog cijfer is gunstig, laag zijder is ongunstig. Enkele overige opmerkingen die bij de rassen gemaakt zijn:

L 2108 : glazigheid in hart en onderblad L 2130 : glazigheid in hart en onderblad.

Nina (946/82): wat dun blad, glazigheid in hart en onderblad Pinto (958/82): iets ongelijk

2020 : ongelijk (in afdeling +S)

(10)

7

-Tabel 5 : Resultaten rassenbeoordeling in beide afdelingen. Beoordelingskenmerken

*1 •* 2

816/82

L2108 L2130 Nina Columbus Pinto 2020 Panlight 816/82 Pasca +S -S +S -S +S -S +S -S +S -S +S -S +S -S +S -S +S -S Sluiting bovenkant los open X X X X X X X X X X X X X X X matig gesloten X X X X X X X te gesloten Kropvulling slecht qevuld X X X X X X matiq qevuld X X X X qevuld X X X X qoed qevuld X X X X Aanslag weiniq X X X X X vri.i weiniq X X X X normaal X X X X X X vri.i veel X X X X X X X veel Geel blad weiniq X X X vri.i weiniq X X normaal X X X X X X X X X X vri.i veel X X X veel Onderkant krop qoed qesloten X X X qesloten X X X X normaal X X X X X X X X qrateriq X X X X zeer qrateriq X X Glaziqheid V V V V ' I G G G G V G V G I I V G G kropgewicht in 17 .9 17.9 19.8 19.4 18.9 17.5 18.2 19.5 18.9 kq/100 stuks 18.9 18. 6 19.6 19.4 19. 1 17, .5 17.0 19. 9 17 Gebruikswaarde 4354636 6 74323 2 2432 *1 Nina (946/82) *2 Pinto (958/82)

(11)

8

-3.4.1 Overzicht energieverbruik en aantal dagen waarop geschermd is Tabel 6 : Energieverbruik afdelingen in per m . 2

Periode met scherm zonder scherm

tot 1/12 0.08 0.17 1/12 - 10/12 0.37 0.56 11/12 - 17/12 0.36 0.57 18/12 - 24 '12 0.03 0.06 25/12 - 31/12 0.08 0.09 1/1 - 7/1 0.22 0.24 8/1 - 14/1 0.34 0.38 15/1 - 21/1 0.52 0.65 22/1 - 31/1 0.90 1.31 1/2 - 6/2 0.38 0.23 na 6/2 0.43 0.65 Totaal 3.7 4.9 3 2

Uit tabel 6 blijkt dat de geschermde afdeling 1.2 m /m minder gas heeft verbruikt, dan de ongeschermde. Dit komt neer op een energiebesparing van ongeveer 25 %.

Tabel 7 : Overzicht van het aantal dagen en nachten dat er geschermd is gedurende de periode 1 december tot en met 7 februari.

Periode Aantal keren overdag Aantal keren 's nachts (10.00 - 16.00 uur) (22.00 - 04.00 uur) 1/12 - 10/12 0 5 11/12 - 17/12 0 7 18/12 - 24/12 0 0 25/12 - 31/12 0 1 1/1 - 7/1 1 2 8/1 - 14/1 0 3 15/1 - 21/1 1 5 22/1 - 31/1 2 9 1/2 - 7/2 0 1 Totaal 4 33

Uit tabel 7 blijkt, dat gedurende de teelt overdag nauwelijks geschermd is. Gedurende bijna de helft van alle nachten is 's nachts geschermd. Het minst is gedurende de laatste helft van december 's nachts geschermd.

(12)

9 -o. O k c 3 O _{3 +»} +J ÛJ oi 6 <D (D U3 P, S ~ _{O -P} -P X •O O G a o c f-t uo *> • •O Ci 4) -P 'D I) ft H C ® ® C -ri •O ® "O 13 Vl •H S

a

B -o o O t) O O bß _•• T-Cü M « •ri «H cd u O p. M o 3 3 c +» _V d -p M « u B a, ® B bû « -p m •a hû C tt o •o V. t£ (U • •o ® 0) -p »O « P, r-i "O o a> C -H •a S) "O •o h •H 3 B B «D O V V O e> U) T-•• T— M t) •ri «H a) h u B H 0) fi O m -P O tî B M v fi _O CD U & T3 C c (0 o ' o <M O CT\ I CD I R— I VO r _m c (D .X a> '* Tv/^--t~ * I—I ai 3 fH fi 0' «t-Ht res «M h Ci 3 C C • o ùT\ U *> L_ FI pvj B a; o «D M d C v 1 ^ _{•* fi} u> «H O o *3- N"\ CM CT\ CO vû LT\ *H M § «M C _d • o VJ-tr\ U a> fi cvi B _u o «j • a h 0) ra 0) c ra o G N o ta U) fi d) bû rH •ri "O C -H rH O •H fi (1) «H rH O «O U 0) m (H a> ra U 6 ) p H tn 0) -p ai > _«Ud) rH _<1> a> -p _d> 'O 0) C += fi •ri c d> •rl en +» rH •ri fi dJ bo ü Ä ai ai ai a> «o ra fi to o ai «h iu a>

•o •a «o

® ® ft d> h ra -p •o d> G _rH C > a> a> <D O !H 0) U 3 -P 3 rH • o _(U _a> •D -ri d) fi bû 1—t bo O d) (D G fi fi h ( u a> d) (U -H» bo += f» ® a> S ® B +® a) t} d) 03 bo bo fi U ® ( U d) (o -p > -P IH P< O ft ai ® s? •H «a •ri fi TD rH ₀₎ •a fn _QJ E " O B -ri o *o ü fi O -H O T- s T- >i V O Pi c i P( O o O % s e ÎH U M u 3 <D 3 d) 3 fi 3 fi -p t» -P o cd <0 cd to 0) -H ® -p Pi d) Pt ® B S B B d) ® 4» bo •p bo 13 C •o C fi -rl fi *ri O rH O H U d ) h m té t3 bo ra «H d) ai ® ai " a •o d) _® -P 13 •P -o cä cd ^ ä 03 C •H •H « •> -P ß -p fi. X cd X Cd :£? 'O S? TO rH rH fi m • fi M • •H o •ri O T- O _CM _O h IPv U M r« cd ® h S d) U B ® ttf) h f» _{bo h f>} eu «u ® A) •P fi M -p fi bo • H O C •ri O G 1=3 W O t=> CQ O

(13)

10 -M 41 •H Vi _a) h o • cd rH i0 a; M 3 •p 3 -p «.u !H ai P M Ö) -p 01 « -p •P S Ä •H ü _M

«

C o~r O -a-• S U • 01 a vi o 0) w X! O ta CvJ o ON G •1 ^ Ctl U X ci Q) 0 £ U fi l— 0) -N"\ •ri h CÖ iCM P C ij •o "Y-± v O K\ ^ *> rO B c; -CM o 6> 'O (D T3 ß 0> u P T3 _(P to ui *0 0 •H M 01 P, -P I—! 0) (1) -H QJ 0) to a> ro 14 <v > o •a r-t © T3 T3 •rï B 0) te co d) •a G Q) m co ?! -P h 2 P -P ai h ai ft B ai -p a> -p B •ri P M a> ro -p ai ro a :?? K r-t 01 fclû to a) o C ai to cd c c ai to C •H • Q) -P T3 Ai Vt :s> aS to 01 •H «H CÖ M to U _{p •P} •o «H _{0) 1—t} to 0) Ä ai •O 0) O -p •H ai h (D ai P< ai • -P M iH CD a> 01 •a a> cd •p 0) rH *o a> _C rH CD O eu lT\ fi P » CD •O to ai o ai • a> T3 6 0) M _> h Q) (L) Cl) tiO î> O C _o CD O •c -P *H rH CD M ₀₁ _(d TD 'D fcï C •H C cd B •H •O' eu rH to 0) C *o cd id «H > M cd m _Q -p ) «H o> na rH "Ü CD C Ä C •H (U 0) w _CD C 'D cd Q) P •Ü (U -P _{co -P} h •H P a> 3 M •o -P 0> B5 C fH à •ri 01 iH P< ß S S Q) 0) h -p o M (D rC 0) •P C ta B 10 cd •H rH P u h a> O •a O Cl) G r-•o C _K -p 0) a fclû (D T3 £ > •ri CD » rH -P Q) ß *o O :?? «H 1—i CÛ 0) rQ ta 0) 0) *3" IO tî Ai w U) <D P •rH •H _{«H 4=} U ai Ä Q) h O rÛ to cd S ß Q) -p O •H a) <D t=> *a ro

(14)

11 -P H» cj 3 3 H-ef P- QJ 3 A> 0*5 4 Q. P P P N» CB H> E+ P m K M ** P M* P 3 CT\ QJ _CK? p CK? _A* N M 3' O 4£ p 3 W M CB et-•-* P « et" 4 _Qi < ra P P O et* 3 V _p _Ou O. 4 P P S 3 4 ü M £ p _{, P} H-4 »? 3 H* P c+ 4 (B H- _E+ ra M- P ® B Qj _•O P Qi p N P 4 (D _{3 P} et-O H- C 3 3 c C*J 4 P O> P O 4 •-» 3 Q. —I (D O* O M _O O H- _0*1 ₃ P 0*Ï S CL. œ a P 4 et-• 09 en M o P 3* p OS 4 P S Qi m _a O 4 (B œ Q< 3 c Qi 4 P (B 3 Qi _o< P P 3 a. P (D O TR (B et-ro 4 O 01 E+ A> P 4 3* Cb (P p M H> _CR? et- A> 3' 0*5 H P P Qi H* P CD M VJ. 5^ r" 3 VJl 05 CT* N M O ££ 3 Qi e+ P 4 _QI UI _P O e+ 3* P QI 4 fD B H H- ß _{p H*} et- 3 Ol c+ CD M C+" p ® 01? G rt> •d 4 a> 4 M- A> 01 _c+* c QJ c P 4 3 _—I H- _O 3 O 3 Qi P a* O P <! Qi V P M O« H- (D 3 0*? 09 _H» 3 P p et-a> ra Q* O c 3* 4 p © 4 a B Qi • <X> QJ (0 Qi 09 00 O O H Qi (D D -m 0) t+ (D 0« M ef •d ₀₎ H H* O _Cb O Di » O O 3 u* re 4 C_l. p 3 _si P 4 _H« ra o" 4 £2 _fn H t— ° A -rA VJ1 CTN a> MD r\3 l\T V*-«_>. P 3 (S P 4 H-IN?" ^W-Hj p o* 4 ti P 4 M-P * P S a. n O « S O" O 4 -nA W" V-N rr \jr -c*. VD ro (9 n 3 M O S O. fl> 4 0) O Sf p P H-m o 3* P 4 3

?

» C H-B r*-(!) rt-P g -5 _!T> 4 P c+-C e 4 O S CT1 O < P 3 V-W 3 P O Öf ct-W 0 H-B ct-P c+-TD 0 d (t 4 P c+ c c 4 O P er1 O < p 3 w M P

(15)

12 -M- H- c! H- cj CD _{3 M*} c+ 3 H* _C+- Qb ce QJ Q. Ou o ro CD m «I CD Wj CD N 4 4 0 (5 P P _t-j P P _H) O" _D O QJ M- QJ H- 4 \_M 3 (D CD CD (D M ** M ÎV <D H- M-3 Œ 3 —J -T*. CD Wj (0 O" A1 4 N M _N O ü: O £2 O 3 X" 3 *- O. <• QJ cl- QJ E+ P VJl (D « CD *• 3 O 4 4 C rd O Q. QJ P rd o P a P 4 M O c+ o cf H* P 3* 3" CK} CD Qj a) QJ 0) 4 CD 4 CD 4 S 4 S 4 (D M _c M c -t* 3 P H- tf H-0Q s à? 9 M- CD c4- CD c+ 3 4 CD _c+ 4 CD c+ CB Wj •i Oi F- (D H- (D a" s: CD m S 0) S 4 CD >0 _*0 à m ÉV ef a. CD a. (D à m CD t _CD P 4 P 4 4 3 3 P 3 P p- • CD ef C+* QJ M- _c H- c CD 3 _c 4 3 4 c 3* QI QJ CD CD O CD o M ld H» P p c+- H) —i a. Qj vn QJ _{VJl (5} <T> o CD o O fO œ M o M o CD 3 H-3 9 3 s B a" c_>. C*i 3* 0») 3* CD VJ4 P O O 4 3 S O B o a (D C*3 CD OtJ P ef c4" c+ c-f-4 (S (D -fe. H- CD a> O 0*J o 0*3 —* 3* CD 3- CD 1 (0 Qj CD QJ L —k 4 Ci 4 C <* S 4 S 4 C-j. VJ1 • (D • CD P O O 3 3 3 M O _<0 QJ QJ C Qj CD CD B> l-J _C ₄ pi 4 QJ QJ H* 013 (D (D CD vx m 3 4 Q. ₃ QJ • _{CD (P} _P a 0*3 Ji. QJ _is- 0*3 (t> ch O _< ₄ n> 4 CD a" K 01 4 Q> -i (* cf* ID C '•V a> QJ A) CD CD OtJ 4 3 3" (D n. • (0 CRî 3* • M CD CD 3" M et" CD M (D < CD c+ P CD 3 c+ CD CD M QJ (D c+ CD M •Ö O E-F- CD CD •Ö ₄ S CD H-rV H r* TV^ vo I N B O (D 3 cf QJ CD 03 4 ' O tr M <0 O _H 3* _(D _•B 4 B • V_M 3 »-H r*~ P ï o H-3" S c+ C+-• (0 r*-CD •—< -d CD 4 P r*" C 0 4 O V b O 3 3" o o *1 c+-CD • O 4 _ff H-a> K -tv o n J_ o p •-> H-(I K OB

(16)

13 -QJ os ci <*? c! © 0) H- (D H-l-j y cf Êf c+ M* (t> fD 3 M <*5 M m ï*3 P 4 P (D 4 P M c+ Hj c+-P P H* © H* c+ (D P H) P M X" M _** 0) <rt- a-O •Ö L »Ö \o 3* P O (D (D H 4 ty H H- o1 M- M S O M O <£: • Qi «s: Qj _*• Ü m !*r" (D H-P e+ « P ef M-H O 3 Q. 3 ef Qi P P P OJ E+ Q. C+ (D H* P Qi 0) Qi _P (C c+ (D H) QJ «: Qi ₄ © p 4 © CI <0 C J—' H-0*3 Qi H- H- _A 0) n> _B 3 c+ S c4* 0*3 p H- ü- P c+ Cb p (+ N <T> OJ M P O A © B 3 •Ö M cf" •ö QJ CD QJ p _© ₄ © < 4 4 P P P c4* C+1 3 crt- 03 ti © O FJ CJ. _C _D* ₄ •d P 4 (D © 3 4 O 4 (3 O B •d P P Ti ET- H M» 0) d H- P (D n> C (D e+ 3 H H-3 3 0) 3* M* S* h-* O Qi _O CD O (9 O 0*5 <*Ï Cb 0*} fD c+ © p c+ 4 (D •"*» p P Qi M- 3 Hj P 3 03 P Qi _{M P} c+ 0) H- e+ QJ 1—» ₃ P O H* C*l C 3 3 y o Qi 0*3 M _< H* (D O P 3 4 N 3 3 O Q> Qi 3* 3 (S 3" © (D QJ <T> H A> C+ P e+ 4 to 01 o Cfî Qi O W 3* O m tr O FD xy M A> Y 4 © H* 4 © S 4 3 3 S 0$ B H- Ct) P <*3 0 .D H* c4" CD (D Qi © oi Qj CT- C H- si 4 W M 4 05 (D P <D O 3 3* 06} 3 3* Qi o ro Qi (I) P OW 4 © 4 m H Di 4 H- Qi • (D • 01 <t> Qi Qi DJ _P P P 0*5 O 3 0$ 0*5 O H* O < 3 < fD (D 4 Qi H (0 Q« Q r> o B V a 4 C_i. P 3 c P 4 >-> m a" 4 c p H H-H C î" H Q, (P O u 0 o* _(C 4 c_J. P 3 C _ir w-O 4 P H* 9 * -£> O 4 P H) M-P K

(17)

14 -3* H- Qi <=! Qi ci a> <0 CD H* (t> H-M _B c+ C+* HJ tl os 0*3 c+- CD (D Otj (D OÇ 4 cr 4 3" 4 < P (D P (D P P c4- M Hj M •-* 3 d (D H* (D H-c te (D C-k ₄ et- c+ ÎV P CD CC (D 3 < CD -A (D —k d (D »-< _ro ' L P 4 H- c+ 4 01 •Ö a1 HD cr" H- o (D M CD M 3* 4 <ä: 4 ££ H- M- H-V>l M O c+- O c-H « (-• Qi Qi « —J (0 CD <D o ₃ Oi Qi o M- P H" P >—-» _W 3 _c4- 3 H-« O B Qi Qi Qi Qi CD (D CD CD (D 3 P 4 P 4 < H> _C d o Qi H* Qi H-o CD 3 ® B 4 M ef M ef M- (D H* CD 0*3 3 C+" 3 c+* CD W) CD 0*3 CD Qi W) _B _B d B •3 N •ci 4 CD CD O (F CD <+ 4 3 4 3 P Qi P Q. m c+ - <t> e+* a> a d 4 d 3" d d Qi (D ₄ M 4 a> 4 O B O 3" o (D •Ö FD •Ö (D M 4 4 P CD B CD CD 05 CD TD c¥ CD 3 H* 3 CD 4 n> S" c+- 3' 3" M- o W o CD B) O O M WJ V 0>3 H> Qi c4* O c+ cf P (D CR} CD 3 (D <1 3 4 3 P H- CD CD 3 3 c+ M- d-en Qi Qi _O* O CD CD O Qi 3 O <: P Q. CD P CD 3 CD B H» 3 4 o* Qi M-(D CD 3 3* 4 M (D (D H- r4- OJ <T+" % 3 CD -C». C*3 0) w « C*3 O P o Vjl N _3" H» ₃J O O (D Qi CD O 3 H CL' 4 \ ' Qi _B M B (D H* (D 4 CR? 3 W) 3 (D OT} (D ai Qj Qi o C B £ T;: 3* 4 (D 4 Qi (D (0 ci- CD CD 4 3 3 3 B Qi Ut Qi m • CD O CD U tr CD Qi (D Qi Qi (D 4 (D (D C*3 B 4 3 • b c+ O P p t, O O o CD cH _3* 3" CD 0) trH et Qi (D CD O O < < CD CD 4 4 Oi © O (D S a" (D 4 o. P» 3 C P H \> Vjl •t» A CD o* 2 _p» 4 M* ro VN

J

s: (D ** <0 3 o> n> a œ B & m H ro J VJJ J _l vn ON CD \D C_i> p 3 d v» '•*> D CT* 4 _d s> 4 N 0 3 01 (D . 4 co o & a 4 a B CD et-m o tr n> O Q 3 4 Qi P (D •ij 4 H* CD ai _** o 3" CD —i 4 • • B w d 3 H-P B o ct-3* a» c+- H-• (5 B CD 4 P c4" C c 4 3 CD cf a' Q O 4 < P CD H, 3 H1 CD m o V (D ru 4 • • B SJ d 3 H» P B o cf" 3-CD c+- H-• CD B ri CD 4 P H-a d 4 3 CD

(18)

c+ 15 c+

-3.4.3 Overzicht CC^ verloop gedurende de dag

Tabel 8 : Overzicht van het verloop CO2 gehalte gedurende de periode 1 december tot en met 7 februari gedurende de dag tussen 10.00 en 16.00 uur.

Gemiddelde CO^ gehalte per dag Met scherm rr Zonder scherm Periode < 300 300- 800- > 1300 < 300 300- 800- > 1300 ppm 800 1300 ppm ppm 800 1300 ppm ppm ppm ppm ppm 1/12-10/12 2 3 5 2 3 5 11/12-17/12 2 5 2 5 18/12-24/12 6 1 6 1 25/12-31/12 7 7 1/1 - 7/1 4 1 2 5 2 8/1 -14/1 4 1 2 4 1 2 15/1 -21/1 2 2 3 3 1 3 22/1 -31/1 2 1 1 6 2 1 1 6 1/2 - 7/2 3 2 2 2 4 Tot. aantal daqen: 2 29 13 25 2 30 13 24

Uit tabel 8 blijkt, dat de verschillen in gemiddeld CO2 gehalte overdag tussen beide afdelingen gering is. Gedurende slechts twee dagen is het ge middeld CO2 gehalte te laag geweest, namelijk lager dan 300 ppm.

Gedurende meer dan de helft van de teelt was het CO» gehalte gemiddeld ruim voldoende. (Meer dan 800 ppm).

(19)

16

-3.4.4 Nadere_uitwerking enkele specifieke_nachten en één dag

Tabel9 : Overzicht gemiddelde ruimtetemperatuur, gemiddeld CC^ gehalte en gemiddelde R.V. van beide afdelingen (Gemiddeld van

14 december 22.00 uur tot 15 december 04.00 uur).

0b/jekt Het scherm Zonder scherm

Grondtemperatuur op 10 cm diepte 7.3° C 6.7° C

Temperatuur tussen de sla 5.8° C •4.7° C

Temperatuur net boven sla 5.4° C 4.4°

c

Temperatuur op 150 cm hoogte 6.0° C • 5.3°

c

Temperatuur net onder scherm 7.2° C 7.6°

c

Temperatuur net boven scherm 1.7° C 7.6°

c

C0„ gehalte R.v. > 3000 ppm > 3000 ppm C0„ gehalte R.v. 92.9 0/ /O 87.3 0' /O

Uit tabel 9 blijkt, dat de temperatuur van de grond, tussen de sla, net er boven en op 150 cm in de afdeling met scherm hoger is dan in de afdeling zonder scherm. De temperatuur net onder en boven het scherm zijn in de afde ling zonder scherm hoger.

Het CO2 gehalte is in beide afdelingen hoger dan 3000 ppm.

De relatieve luchtvochtigheid is in de afdeling met scherm hoger dan in de afdeling zonder scherm.

Tabel 10 : Weergegevens nacht 14 - 15 december.

Tijd Buitentemperatuur Windsnelheid m/s Windrichting 21.15 - 0.4 3 west 23.15 - 0.6 2 west 1.15 0.0 3 west 3.15 0.2 2 west 5.15 0.4 4 west

(20)

17

(21)

_ 18

-Ket behulp van een computerprogramma zijn van de temperatuur net boven de sla temperatuurverdelingsplaten gemaakt. Voor een overzicht van het meetnet en de kachels zie bijlage 1.

De lijnen in de platen geven temperatuurovergangen aan. In de platen staat op diverse plaatsen de temperatuur aangegeven (°C).

Contourplagt 1 geeft een overzicht van de temperatuurverdeling gedurende de nacht van 14 op 15 december. Het scherm was 3e gehele nacht gesloten.

Afdeling met scherm :

In de contourplaat is duidelijk de invloed van de beide buiten gevels terug te vinden. De hoek die zich het verst van de

buitengevels bevindt is de warmst* hoek.

Afdeling zonder scherm :

Ook hier is het effect van de (koude) buitengevel zichjibaer, alleen in de linker bovenhoek wordt dit effect teniet gedaan door de hangende heteluchtkachel. Aan de zuigzijde van de hangende heteluchtkachel onstaat een koude hoek.

Opvallend is dat van de staande heteluchtkachel alleen de naar de binnengevel gerichte uitblaasopening in het temperatuur-verloop terug te vinden is.

Bij nader onderzoek blijkt dat deze contourplaat typerend is voor de gehele periode waar deze ne cht in velt.

bemiddelde waarden buitengegevens : buitentemperatuur Ó.1 °C

windsnelheid 2.8 m/s

(22)

19

-Grafiek 13tV«rloop gemiddelde grond- Grafiek 14tVerloop gemiddeld«

temperatuur op 1Ocm diepte 21-22 januari ruimtetemperatuur tussen sla

> » a « . « * ^ 4 » — i X.. ____ no M tussen 22.00-.Î. OOuur. 10l

9 .

8 .

7 .

6

5 J

4

3 -I

2 1 0

21-22 januari tussen 22.00-4.OOuur,

22 23 24 1 3 4 uur * 10^ 9 8

7

6

5

4

3

2 1 0 22 23 24 1 2 3 met scherm sonder scherm.

Grafiek 15:Verloop gemiddelde ruimte-temperatuur boven sla 21-22 januari tussen 22.00-4.00 uur. °r 10 c„ 8 7 6

3

2 1 O 22 23 3 I' • 4 uur t

Grafiek 1&Verloop gemiddelde ruimt' temperatuur op 150cm 21-22 januari tussen 22.00-4.00 uur. 10Ï

9 J

8

7

6

5 J 3 . 2 . 22 23 24 1 3 4 uur

(23)

.20

-"Uit grafiek 13 biykt, dat het verschil in grond temperatuur op 10cm diepte in de nacht van 21-22januari tussen beide afdelingen erg konstant is.(0,6°C). De grond temperatuur in ée afdeling met scherm is hoger dan die vende afdeling zonder scherm.

Uit grafiek 14 blijkt, dat het verschil in ruimtetemperatuur tussen de sla * in de nacht van 23-22 januari tussen beide afdelingen erg konstant is.(l,4°C). De ruimtetemperatuur tussen de sla is in de afdeling met scherm het hoogst.

Uit grafiek 15 blijkt, dat het verschil in ruimtetemperatuur boven de sla

in de nacht van 21-22 januari tussen beide afdelingen erg konstant is.(l,9°C). De ruimtetemperatuur is in de afdeling met scherm het hoogst.

Uit grafiek 16 blykt, dat het verschil in ruimtetemperatuur op een hoogte van 150cm in de nacht van 21-22 januari tussen beide afdelingen nagenoeg konstant is.(0,9°C).De ruimtetemperatuur is in dit geval in de afdeling met scherm het hoogst.

(24)

21

-Grafiek 17 • Temperatuurverloop nacht 21/22 januari, afdeling met scherm Grafiek 18 . Temperatuurverloop nacht 21/22 januari, afdeling zonder scherm

Toelichting:

. = ingestelde waarde van de temperaxuur

= temperatuur verloop zoals gemeten door de klimaatcomputer = temperatuur vlak boven de sla

Uit de grafieken 17 en 18 blijkt dat de temperatuur die de klimaat computer meet en waar dus ook op geregeld wordt flink kan afwijken van da temperatuur bij het gewas.

(25)

22

-Grafiek 19{Verloop gemiddelde ruimte-temperatuur onder scherm op 21-22 januari tussen 22.00-4.00uur. 10*1

9 .

8 7 J

é 5 4 .

3 .

2 1 2 2 2 1 0 ioS 9 8 . 7 .

6

5 . 4 . 3 .

Grafiek 20:Verloop gemiddelde ruimtetemperatuur boven echerm

op 21-22 januari tussen 22.00*>4.OOuur.

s / s«/

\

4 uur 22 23 4 uur

met scherm zonàer scherm.

Uit grafiek ,19 "blijkt, dat de ruimtetemperatuur net onder het scherm gemeten in de nacht van 21-22 januari in de afdeling met scherm lager is dan in de afdeling zonder scherm.Verder "blijkt, dat het temperatuur-verloop in de afdeling met scherm konstanter is dan in de afdeling zonder scherm.

Uit grafiek 20 "blijkt, dat de ruimtetemperatuur net boven het scherm ge meten in de nacht van 21-22 januari in de afdeling met scherm veel lager is (ongeveer 7°C) dan in de afdeling zonder scherm.Verder blijkt, dat het temperatuursverloop in de afdeling met scherm konstanter is dan in de afdeling zonder scherm.

(26)

23

-trafiek 21rVerloop relatieve luchtvochtigheid op 21-22 _{januari tuseen} 2I.0C--i.0C uur.(gemiddeld per uur).

*

100 j _m 70 _ 6C

22

23 —r 24 met scherm

"T-2

4 uur zonder soherm.

Uit grafiek 21 blijkt, dat de relatieve luchtvochtigheid in de nacht vpn 21-januari in de afdeling met scherm hoger is dan in de afdeling zonder scherm Ket verschil in relatieve luchtvochtigheid tussen "beide afdelingen is onge veer 10$.Het verloop in relatieve luchtvochtigheid is in de afdeling met scherm konstanter dan in de afdeling zonder scherm.

(27)

24

-ux'&fifek 22: Verloop Cû0 g-ehelte op 21-22 janufcri tucsen 2^.03-^.00 uur.

(tjcmidCcl.d""pex uur).

ppm CO^

••• Qet acherm zonder scherm.

Uit grafiek 22 blijkt, dat het CO2 gehalte in de nacht van 21-22 januari in de afdeling zonder scherm hoger is dan in de afdeling met scherm.

(28)

25

(29)

26

-Contourplaat 2 geeft de temperatuurverdeling in de nacht van 21 op 22 januari weer. Ondanks de tegengestelde windrichtingen vertoont deze plaat vrij veel overeenkomst met contourplsat 1.

Opvallend is dat hoewel er deze nacht flink gestookt is er nauwelijks of geen kacheleffect in de temperatuurverdelinr te zien is.

Door de lagere "buitentemperatuur is de temperatuurverdeling slechter dan in de nacht van 14 op 15 december.

Op de hoek waar de hangende heteluchtkachel naartoe blaast ns zijn alle hoeken koud.

Tabel 13. Weergegevens nacht 21/22 januari

tijd buitentemp. windsn. windr.

21.15 - 2.2 4 oost 23.15 - 2.4 3 . oost 1.15 - 2.7 2 zuidoost 3.15 - 2.5 3 oost 5.15 - 2.5 5 zuidoost *

(30)

€> C O, 4i e a e 4* 3 _+» 4» ts •H H 4) el *a 3 »o fi •rj ai ä •o o Cvj C\j O A 0 O r-l • M id h a» r-i 3 U 3 _O LT> C o O* o . > VC JW o «-<*} ^3 1 •H O _{fc-. h O} as 3 • Vi 3 O O -»» T-1 V fl -H S al 3 3 R 83 -»"S « <o cvi r-i ca <a T3 P. **3 O •H 27 -o CM T- O —T" 0\ 00 » *f M 3 3 vo LT\ CVJ lT\ K\ C\J t- O B « • _{® rl h} tlO « 3 3 Bi C O O 4) O OB« I—t O vo _{^ p} T-« 4* I Î» O •• h O 3 • ₃_O •+» T-CM M _4. •rt M ei b O h c 4) O œ B _{U 3}

S

+» +* O O K\ cT r- O ON CO 3 3 MD • lT\ K\ CVi » *— iT\ rrv Cv 1 13 C O V* c ka

«

s « « <o rH +» « "O •H "O •H a5 e 4J G ttt si _*o P. o C\J O CM r-i • l-l p. M V O 3 > 3 •• _UO 3 O cu 3 • _{+* vo} as r-© Vi 1 •r-t V O ft O cd fi • _{M a> o} o -H T-o o —r-K^l CM _{0\ CO} _VO _IA —T « KV g W rC O IS n 0 T3 c _O N M 3 3 VO IA

.

^

•Cl CM V si O ca w 6 cvj

(31)

28

-Uit grafiek 23 "blijkt, dat het verloop in grondtemperatuur gedurende de dag van 22 januari tussen beide afdelingen nagenoeg gelijk is. De hoogte van de grondtemperatuur is in de afdeling met scherm het grootst.Dit verschil is gedurende de gehele dag nagenoeg gelijk.( 1 °C).

Uit grafiek 24 blijkt, dat de ruimtetemperatuur tussen de sla gedurende de dag op 22 januari in de afdeling met scherm het hoogst is.Dit ver schil is ' s middags om 16,00 uur groter(l,5°C) dan 's morgens om 10.00 uur.(l°C).Die verschillen ontstaan na 's middags 13«OOuur.(Toen ging

het scherm dicht).

Uit grafiek 25 blijkt, dat de ruimtetemperatuur net boven de sla gedurende de dag op 22 januari in de afdeling met scherm het hoogst is.Dit ver schil is 's middags om' 16.00 uur groter (1,5°C) dan 's morgens om 10.00 uur.(0,3°C).Die verschillen ontstaan na 's middags 12.00 uur.

(32)

29

-Grafiek 26. Temperatuurverloop 22 januari, afdeling met scherm. Grafiek 27. Temperatuurverloop 22 januari, afdeling zonder schesm.

Toelichting:

= ingestelde waarde van de = temperatuurverloop zoals = temperatuur vlak boven d

temperatuur

gemeten door de kliinpatcomputer sla

(33)

1 « 4J a cv •H <-\J 3 u D, O . C »4 "C B 3 _{r-^ M 3} © e o T1 X! O T3 O • •H fj VO 6 •— O e 1 bo 4> O > O D. o . 0 XI O O *— H u o e © C «3 > e •* M « O 3 3 _K" y 3 -M ri -H © (4 h «f» U Si «M Q, 3 cl S C _{M « «!} O -M wr~> h m « 4» 3 € C -H CS 2 _tl-O CM O f\l T3 r-4 eu O O T3 •O S •H M • a V h <D X 3 ?« O 3 f) A O C u O 0 c • f—f •O VO tl C — c; O 1 > o »• M O o _{CJ 3 O}3 • -t* «— cd <t) Vi C o c «M Q, «3 st S n U « 3 ü +» •+» t ® +» S -H •H t« ** El (l! 3 C CD «U "T? —5 _«—4 O (M t3 CM «H O, G O « C U bC fi 3 O 3 Q« O O O ir\ O O *— • f*^ •-o u o,«-O o,«-O 1 o • • u o co 3 . C\) 3 _{•P »—}O rt O ^ C ••«-1 c o Ol 05 ci H ej O 3 O -M +» 50 -M 3 3 -VO m •CM CP N-i eu O *- *- o T- ON —r r~ vo t ir> r r r- O S) 43 _O 05 M ® T3 c O N _I I g ® o -P œ S

(34)

31

-Uit grafiek 28 blijkt, d&t de ruimte tempera tuur op een hoogte van 150cm

boven de sla gedurende de dag op 22 januari tot 13« 00 uur het hoogst is in d'e afdeling zonder scherm.Na 13.00 uur is die in de afdeling met scherm het hoogst.Dat verschil wordt tegen het eind van de middag .groter,

Uit grafiek 29 blykt, dat de ruimtetemperatuur net onder het scherm ge meten gedurende de dag op 22 januari tot 13.00 uur het hoogst is in de afdeling zonder scherm.Na 13.00 uur is die in de afdeling met scherm het

hoogst.Dit verschil blijft gedurende de rest van de middag nagenoeg gelijk. (1°C)

Uit grafiek 30 blijkt, dat de ruimtetemperatuur net boven het scherm gemeten gedurende de dag op 22 januari in de afdeling met scherm lager is dan in de afdeling zonder scherm.Dit verschil wordt groter na 12.00 uur.Het grootste verschil wordt bereikt tussen 15.00 en 16.00 uur.(6,5°C).

(35)

32

-Urafifek 31 : Verloop Relatieve luchtvochtigheid op 22 januari tuaaeri

10. 00-16.OOuur. (tOiiniddeld per uur).

met 8charm •" "" "" "* "* " * tonder acherm.

Uit grafiek 31 blijkt, dat de relatieve luchtvochtigheid gedurende de dag van 22 januari in de afdeling met scherm het hoogst is.In de afdeling met scherm neemt vanaf 10.00 uur de relatieve luchtvochtigheid af tot 13.00 uur daarna stijgt deze weer.In de afdeling zonder scherm is er nauwelijks enige schommeling in relatieve luchtvochtigheid.

(36)

3000 2900 2S00 2700 2600 2500 2400 2300 2200 2100 2000 0 33

-rafiek 32 : Verloop C02 gehalte op 22 januari tusaen 10.00-16.00 uur.

(gemiddeld per uur). pm CO^

/

0 11 12 13 14 15 16 uur

_____ inet scherm - zonder Bchcrm

t grafiek 32 blijkt, dat het C02 gehalte gedurende de dag van 22 januari

äsen 10.00-11 .OOuur en 15. 00-16. OOuur in "beide afdelingen gelyk is. 3sen 11.OOuur -15.OOuur is deze in de afdeling met scherm het hoogst.

(37)

(38)

Contourplaat 3 geeft de temperatuurverdeling op de ochtend van 22 januari weer. Gedurende deze tijd was het scherm nog geopend,

In tegenstelling tot de platen waarbij het scherm gesloten was is nu de heteluchtkachel met de 2 uitblaasopeningen duidelijk in de temperatuurverdeling terug te vinden.

Naar de linker buitengevel' toe is er een sterke temperatuur-afnarae te zien

Doordat er op dagniveau gestookt moet worden is de tempera tuurverdeling nog slechter dan bij voorgaande platen.

Opvallend is dat de hoek waar de hangende heteluchtkachel naärtoe blaast nu ook lager in temperatuur zit.

Tabel 14. Buitengegevens tijd buitentemp. °C 9.15 - 2.2 11.15 - 1.8 1 3 . 1 5 - 2.4 1 5 . 1 5 - 2.4 17.15 - 2.5 dag 22 januari.

windsn. windr. straling

5 zuido. 37

3 oost

4

6

3

oost ₉₅

4

oost 58

(39)

36

-Contourplaat 4« Temperatuurverdeling dag 22 januari 14.00 - 16.00 uur.

(40)

37

-Contourplaat 4 geeft de temperatuurverdeling gedurende de middag weer, nadat het scherm gesloten is.

.Afdeling met scherm :

Nu het scherm gesloten is last het temperatuurverloop een veel rustiger heeld zien.

Het lijkt erop dat de temperatuurverdeling langzaam weer de vorm aanneemt die op de contourplaten 1 en 2 ook te zien was.

Er is weinig verandering te constateren. De linker boven-I

(41)

CoDt=urpUat 5 0 s-°°gBtrerdel - 38 lug-. CD LT) <*5 W3" «3

D

t n «5 Ol' tO N

(42)

39

-Op 13 februari is er bij ieder meetpunt een doos sla geoogst. Ook deze gegevens zijn met behulp van een computerprogramma in een contourplaat weergegeven. In de plaat de nettekrop-gewicnten in kg/100 stuks aangegeven.

Om programmatechnische redenen worden in de contourplsàt de grenzen met rechte lijnen aangegeven.

Duidelijk is het effect van de hogere temperatuur bij de buitengevels in het opbrengstverloop terug te vinden.

Een strook in het midden van de afdeling, parallel aan de uitblaasopeningen van de staande heteluchtkachel geeft de hoogste opbrengst.

Tot slot nog een opmerking :

Bij de opbrengstgegevens van de contourplaat is in de afdeling zonder scherm het gemiddelde gewicht van de sla 0.6 kg/100 stuks hoger dan bij de afdeling met scherm. Waarschijmlijk komt dit doordat gedurende de laatste week in de afdeling zonder scherm^, extra hard gestookt is om opbrengst te halen.

(43)

40

-4. Konklusie's Plantafstanden

Naarmate er dichter geplant wordt, neemt het nettokropgewicht af. Het nettokrop gewicht was in de afdeling met scherm het hoogst. Er waren geen aantoonbare ver schillen in percentage afval tussen de verschillende plantafstände^.

De kroppen die stonden bij een plantafstand van 23 en 25 planten/m waren erg graterig.

Bewaaronderzoek

Er waren geen aantoonbare verschillen in bewaarbaarheid tussen de kroppen van beide afdelingen.

Rassenonderzoek

De gebruikswaarde van het ras Columbus was voldoende. De rassen Pinto en Nina waren voldoende in de afdeling met scherm. De meeste rassen voldeden niet in verband met glazigheid in beide afdelinge.

Energieverbruik

Het energieverbruik was in de geschermde afdeling 25 % lager dan in de niet ge schermde afdeling.

CC^-gehalte

Gemiddeld over de gehele teeltperiode waren er nauwelijks verschillen in CC^-gehalte van de lucht gedurende de dag (van 10.00 - 16.00 uur).

Dit is begrijpelijk, aangezien er overdag nauwelijks geschermd is. Relatieve luchtvochtigheid

Op de dagen en nachten dat er geschermd is, was de relatieve luchtvochtigheid in de afdeling met scherm hoger dan in de afdeling zonder scherm.

\/erticale_temperatuursverdeling

Over de gehele teeltperiode was de grondtemperatuur op een diepte van 10 cm in de afdeling met scherm hoger dan in de afdeling zonder scherm.

Overdag was gemiddeld over de gehele teeltperiode de ruimtetemperatuur tus sen de sla gelijk en 's nachts was de temperatuur in de afdeling met scherm hoger dan in de afdeling zonder scherm.

De ruimtetemperatuur 10 cm boven de sla was overdag iets hoger dan in de af deling met scherm en 's nachts 0.5 - 1.0° C hoger dan in de afdeling zonder scherm.

De ruimtetemperatuur op 150 cm was overdag nagenoeg gelijk in beide afde lingen en 's nachts over het algemeen in de afdeling met scherm hoger dan in de afdeling zonder scherm.

De ruimtetemperatuur overdag net onder en boven het scherm was in beide afde lingen over de gehele periode nagenoeg gelijk.

(44)

41

-De ruimtetemperatuur 's nachts was riet onder het scherm in beide afdelingen nagenoeg gelijk en net boven het scherm in de afdeling zonder scherm hoger dan in de afdeling met scherm.

Tussen de temperatuur gemeten door de klimaatcomputer en de temperatuur geme ten vlak boven de sla blijken grote verschillen voor te komen.

Horizontale temperatuurverdeling

Met het scherm in gesloten toestand is op dit bedrijf de horizontale tempera tuurverdeling in de afdeling met scherm beter dan in de afdeling zonder scherm. Met het scherm in gesloten toestand bepalen in de afdeling met scherm de buiten gevels in belangrijke mate de temperatuurverdeling.

Voor de onderzochte dagen is op dit bedrijf geen of nauwelijks invloed van de windrichting geconstateerd.

Produktie

De oogstverdeling laat zich zowel bij de afdeling met scherm als de afdeling zonder scherm in belangrijke mate verklaren door de gemeten temperatuurverde-lingen.

Het gemiddelde nettokropgewicht lag in de afdeling zonder scherm iets hoger dan in de afdeling met scherm. Dit lijkt in tegenspraak met wat bij de plantafstan-denproef gevonden is.

Gezien de aanzienlijke opbrengstverschillen binnen de afdelingen kan dit ver oorzaakt zijn door standplaatseffecten.

(45)