Pa
ge
1
Venezuela leerdoelen en antwoorden. Aardrijkskunde Havo totaal aantal blz 12!
Venezuela Leerdoelen vanaf blz. 39
blz 39 lezen blz 40
1. Waarom vruchtbare bodems in beperkte mate voorkomen.
droogte oplossen met irrigatie
teveel water: wegpompen
vruchtbaarheid verhogen met bemesting
te steile hellingen kan men oplossen met aanleg van terrassen 2. Waarom het Guyanagebied zeer kwetsbare bodems heeft.
3. Wat het probleem is in het Laagland van Maracaibo.
4. Wat voor bodems heeft het berggebied en waarom zijn ze zo vruchtbaar. 5. Wat zijn de problemen van de Llanos voor landbouw.
6. Waarom er in de Orinocodelta mangrovebossen voorkomen en waarom het moerrassig is. En waarom daar landbouw dan moeilijk is.
7. Waar is de natuurlijke vegetatie van afhankelijk: klimaat en bodem.
8. Klimaat beinvloedt ook de bodemkwaliteit, een goede bodem kan alleen ontstaan bij voldoende………
9. Hoe kan de mens bodemerosie en landdegradatie veroorzaken.
10. Hoe is de mens in Venezuela omgegaan met de bodem. Zie blz 41. De schets maakt duidelijk dat: industrie, fabrieken en landbouwbedrijven (mest en insecticide) rivieren, grondwater en meren hebben vervuild door lozingen. Uiteindelijk komen de vervuilende stoffen in de zee.
11. In dezelfde schets: let op nr 2. Bodemerosie door ontbossing langs de hellingen, losse bodemdeeltjes komen terecht in de rivieren, bij veel regen krijg je
overstromingen en aardverschuivingen. Vooral in de dichtbevolkte berggebieden heeft Venezuela hierdoor problemen. Dus rampen door een combinatie van ontbossing (social-geografisch) en overvloedig neerslag (fysisch geografisch). BLZ 42.
1. Welk deel van V. is niet aangetast en waarom. Antw. Hoogland van Guyana, omdat dit deel weinig is ingericht door de mens
2. Voor welke groepen zijn de parken en beschermde zones belangrijk en waarom. 3. Wat is ecotoerisme ook alweer( Zie Caribisch Gebied ).
4. Wat bedoelt men met entrée heffen om “de parken in stand houden” ? 5. Bron 25: waar zijn de grootste natuurparken ? Waarom juist daar ? Blz. 47, 48, 49 en 50 nog te doen
Pa
ge
2
Blz 53 niet leren. Het Hoogland van Guyana is zeer oud gebergte en dus afgesleten en niet zo hoog, op enkele gebieden na is het middelgebergte ( tot 1500 meter)
OP blz 32 moet je wel kennen wat er allemaal in het Neozoicum is gevormd.
Blz 52.
1. Hoe oud zijn de olie- en aardgasvoorraden. 2. Waaruit zijn deze fossiele brandstoffen ontstaan. 3. Hoe was het milieu bij de vorming.
4. Waarmee werd het het organisch organisch material afgedekt en wat was hiervan het gevolg.
5. Waarom was het zuurstofgebrek zo belangrijk.
6. Wat dient als reservoirgesteente. Antwoord zandsteen of kalksteen afgedekt met ondoorlatende lagen.
7. Waar kun je aardolie –gas makkelijk vinden ? Vooral in meren, in ondiepe zeeen langs de continenten. Nooit in stollingsgesteente of metamorf gesteente, maar in afzettingsgesteenten. Omdat stollingsgesteente of metamorf gesteenten zijn ontstaan uit hete magma, dus organisch materiaal zou helemaal ‘verbranden’. In dit soort
gesteenten zijn er meestal ook niet genoeg poriёn om de olie te bewaren. Blz 57 Antwoorden hoofdstuk 1.
1. Geografische positie, relief, geologie, klimaten, hoogteligging. 2b. zie blz 25, paragraaf 1.3 Tierra caliente, templada, enz. 2c. zie blz 27.
2d. BS kent meer neerslag dan BW
2e. Verwoestijning en landdegradatie wordt veroorzaakt door overbeweiding,
ontbossing. Steppen kunnen dus in woestijnsteppe veranderen. Terugdraaien kan door herbebossing, maar dat is moeilijk, duur, kost veel tijd.
2f Caracas 24 graden= tierra templada dus tussen 800 en 2000 meter. Kijk naar de klimaatgrafieken op blz 51 van Hebri. Zoek die van Caracas op. Tussen haakjes staat de hoogte van deze stad in meters. Controleer dit.
2g De Orinoco komt op derde plaats na de de Amanoze en de Parana.
2h De Orinoco is een gemengde rivier, krijgt z’n water van regen maar ook smeltwater uit de Andes, in de lente en zomer.
Blz 58
3a Lijzijde van het noordelijke bergland.
3b Ligt in de zone van de ITCZ; stijgingsregen 4a Essequibo-rivier
4b Historisch gezien vormde deze rivier de grens tussen de koloniale machten Spanje en Groot-Brittannie. Echter, men wist vroeger niet hoe de precieze loop van de rivieren was. Later is Guyana in zijn huidige omvang onafhankelijk geworden. De claim heeft dus wel een basis, het is niet uit de duim gezogen. V. heeft dan al heel lang een zogenaamde klacht liggen bij de VN.
Guyana is echter een staat, erkend door de internationale gemeenschap. 5a. Botsing van Caribische pl, Nazcapl, Z-Amerikaanse plaat.
Pa
ge
3
6 hoef je niet te doen. Blz 59
7 Bergen (relief) zorgen voor de waterscheiding in het landschap. Een stroomgebied van een rivier is het gebied dat afwatert op die rivier.
8 Zie blz 35, onderaan.
9 fysische vrchtbrheid: heeft te maken met de structuur, steile hellingen zijn hard, geen bodemvorming op grotere diepte. Chemische: voedingsstoffen zijn in de grond
verdwenen (weggespoeld). 9.b.1. Mollisols en histosols
2. Bodems van de valleien in de berggebieden, veel begroeiing, dus humus Veel sedimenten; organisch en mineralen (klei)
3. zie blz 38. sedimentatie in de Llanos, bij delta Orinoco, rivier overstroomt, land wordt vruchtbaar met de sedimenten.
10. Staat op blz 40.
11. Blz 42 is erg gedetailleerd. Is in grote lijnen hetzelfde.
12.a Natuurparken alleen ecotoerisme toegestaan om ze te beschermen tegen ontbossing, vervuiling, aantasting van dieren, bodem, begroeiing enz. b Canaima beroemd park
13. a. Nee ABC eilanden hebben ook hun territoriale wateren.
b. Ja, ook naar het zuiden tot de helft van de afstand tussen de eilanden en Ven. 14a. Nee, we zijn namelijk in het Koninkrijk gebleven.
14b. De verdeling is eenvoudig: tot de helft tussen Curacao en Bonaire is voor C, andere helft is voor B. (principe van equidistantie)
Hoofdstuk 2 Blz. 63
1 Waar komt de naam Venezuela vandaan.
2 Waarom bouwden de indianen hun hutten op palen. 3 Waar werd Caracas gebouwd en waarom juist daar. 4 Wat is een cash-crop.
Blz 64 en 65 goed lezen.
5 Wat is de achtergrond van Chavez. Wat was hij, een leraar, arts of iets anders. Wat heeft zijn achtergrond te maken met het feit dat hij zoveel wapens koopt? 6 Wanneer verscheen hij voor het eerst op t.v.
blz. 66
1 Waarom was de bevolking erg ontevreden en waarom was er een economische malaise.
2 Verder lezen ook blz 67.
3 Waarom heeft Chavez ervoor gezorgd dat hij steeds weer kan meedoen voor de presidentsverkiezingen.
4. Wie ziet Chavez als grote vijand en waarom. 5. Waarom heeft Chavez zoveel gereisd.
Pa
ge
4
sterke Mercosur. Blz 71.
1. Waarom kun je stellen dat Chavez een socialist is. (Eerste en tweede Republiek kenmerkt zich met de strijd tegen de koloniale overheersing van Spanje. Derde R.: de onafhankelijke Venezuela, Vierde: een nieuwe grondwet, vijfde republiek:Chavez: grote veranderingen in de grondwet: hij wil als president meer macht en hij wil de arme bevolking meer rechten geven.)
2. Bij wie is hij zeer populair en waarom. Blz 72.
1 Hoe is het mogelijk dat Chavez buitenlandse investeringen toelaat in de aardgas en aardolie industrie. Hij is namelijk erg tegen de grote buitenlandse international bedrijven en wil zijn eigen boontjes doppen.
2 Waarom is dat erg vreemd.
3 Hij doet dat om pragmatische redenen, wat wordt daarmee bedoeld ?
4 Waarom koopt Chavez zoveel wapens voor het leger en voor de bevolking? Blz 75
1a In de kolonie geboren personen, afstammelend van de Spanjaarden b Wilden niet langer overheerst worden door het moederland.
2 Samen een machtig en groot verbond/land stichten.
3. Probeerden het grote verschil tussen arm en rijk te verkleinen, met de inkomsten uit de aardolie.
4a Zoek de term op, googlen of bij Wikipedia.
b1 De leden willen geen invoerrechten op elkaars producten, dus vrije handel. b2 Staat op blz. 67.
b3 Ja, het verband bestaat hierin dat hij door lid te zijn van Mercosur hoopt
economisch minder afhankelijk te zijn van de VS, hij wil verder een sterke Mercosur om een vuist te kunnen maken tegen de VS, dus ook minder invloed van de VS in Zuid-Amerika.
4c Petrocaribe is door Venezuela ingesteld om aan de landen van het Caribisch gebied aardolie te leveren op crediet tegen een lage rente en de landen kunnen ook met hun exportproducten betalen. Met Petrocaribe kan Venezuela de landen aan zich binden ( met de schulden) en invloed uitoefenen in de region.
5 Veel geld gaat naar wapens, alle overheidsscholen en universiteiten zijn gratis, veel volkswoningen gebouwd, wegen en spoorlijnen gebouwd en volgens de oppositie verdwijnt ook veel geld in de zakken van de regeringsleiders.
Hoofdstuk 3
blz 79
Pa
ge
5
2 Wie zijn de mestizos, waarom zijn er veel mestizos. In V. komen ook veel voor de sambo’s en mulatten. Uit welke rassen komen zij voort.
3 Waarom stonden de blanken het hoogst op de maatschappelijke ladder.
4 De onafhankelijkheidsoorlog maakte V. vrij van Spanje. Wat was een ander gevolg van die strijd.
5 Hoe kun je V. in 1900 karakteriseren en waar woonde de bevolking rond 1900.
6 Waarom had V. in de twintigste eeuw veel immigranten. 7 Wat voor migratiebeleid voerde de overheid in 1936.
8 Hoeveel migranten kwamen Venezuela binnen tussen Tweede Wereldoorlog en 1960. 9 Waar kregen de meeste immigranten werk ?
blz 80
1 Uit welke gebieden kwamen er veel migranten.
2 Welke twee steden groeiden explosief en welke nieuwe steden kwamen erbij. 3 Ciudad Guyana werd gesticht in 1961, met welk doel, in welk deel van V.
4 Valencia, Barquisimeto en Maracay liggen niet ver van Caracas. Waarom was juist hier de bevolkingsgroei zo groot.
5 Stedelingen worden nu gestimuleerd om zich op het platteland te vestigen. De overheid wil de staat Bolivar en Orinocodelta ontwikkelen. Noem twee redenen voor dit beleid.
blz 81
1 Is een sterftecijfer van 5,1 hoog of laag te noemen? Geef een verklaring. 2 Hoe hoog is het geboortecijfer en wat is de levensverwachting?
3 Wat is de belangrijkste godsdienst in V. Hoe komt dat. blz 82 en 83
1 Wat laat bron 37 zien.
2 Met hoeveel miljoen groeide de bevolking tussen 1990 en 2001. bron 38 3 Bron 39 Hoeveel miljoen inwoners woont in een stad.
blz 84, 85
1 Wat is in V. de definitie van een stad. Waarom is dit gegeven belangrijk ?
2 Tussen 1920 en 1950 is sprake een sterke verstedelijking( urbanisatie). Waardoor groeien de steden in latere perioden ? Antw. Een hoog geboorte-overschot.
3 Welke conclusie kun je trekken uit bron 41.
4 Wat zijn de twee voornaamste conclusies op blz. 85. blz 86 en 87
1 Wat is het verschil tussen bron 43 en bron 44.
2 Hoe heten de krottenwijken in V. Verklaar hun ontstaan. 3 Bron 48 Waar wonen de grootste groepen indianen.
4 Waar wonen de groepen die het grootste gevaar lopen om hun cultuur te verliezen. Leg uit.
5 De meeste indianen wonen in de periferie van V. Waarom. blz 93
1 Door de olie-inkomsten maakte V. een sterke economische groei door. Er waren arbeiders nodig voor de opbouw v/h land, de overheid ging mensen werven uit zuid-europa. Er kwamen ook velen uit zuid-amerika, vooral Colombia. Sterftecijfer
Pa
ge
6
daalde; door de welvaart, betere voorzieningen.
2 Ja, moderne prachtige gebouwen en woonwijken naast de rancho’s waar diegenen wonen die geen (vaste) baan hebben.
3
4 Er zijn 23 miljoen inwoners, 20,5 miljoen is stedelijke bevolking: dat is 89 %. 5a De overgang van hoge geboorte en sterfte naar lage geboorte en sterfte b Zie Buitenland + uitgedeeld stencil.
c Fase 3, met een geboorte van 20 promille. Fase 2 kent een geboorte van 30 en hoger. Fase 4 is een geboorte van pakweg 14 en lager.
6 a jonger dan 15, 15-65 en ouder dan 65. b hoeft niet
c kan allebei. voordeel: veel jongeren om de toekomst van het land op te bouwen, nadeel, ze moeten nog opgeleid worden.
d ( 1 en 2) piramidemodel, veel jongeren, bijna geen ouderen (komt overeen met het model van een ontwikkelingsland).
7 a niet merkwaardig, donkerroze geeft aan dat er tussen de 2,5 en 3 miljoen wonen, maar tegelijkertijd is de bevolking per km² laag.
b 78,8
c grootste bevolk.dichth.: capital, central, insular laagste: orinocodelta en amazonas
8 a lager, hebben weinig inkomsten
b hoger, wonen ver van de bewoonde wereld.
9 Ja. Hun woongebieden zijn vaak aangewezen als natuurpark, deels om die gebieden te beschermen en ook zij genieten van die bescherming.
Hoofdstuk 4
blz 99 en 100
1 Hoe heeft V. zich kunnen ontwikkelen van een agrarische naar een industriёle samenleving ?
2 In de welvaartsverdeling van V. zijn er twee soorten tegenstellingen. Welke zijn dat ? 3 Wat is overurbanisatie ? Hoe is overurbanisatie in V. te verklaren.
4 Op welke manieren tracht de overheid de tegenstellingen in het land te verkleinen. 5 Wat hield het encomiendasysyteem in. (zie begrippenlijst)
6 Wie waren na de indiananen de werkkrachten.
7 Wat is een plantage en welke producten warden er verbouwd. 8 Welke transformatie vond plaats in de economie vanaf 1914. 9 Wat zijn concessies en aan wie werden concessies verleend. 10 Waarom noemde men de aardolie het ‘zwarte goud’.
11 Wanneer begon de overheid met de politiek van ‘sembrar el petroleo’ en wat was het doel van deze politiek.
12 Betaalden de oliemaatschappijen veel winstbelasting tot 1943. Leg uit. 13 Leg uit waarom de periode 1950-1980 een grote bloeiperiode was.
Pa
ge
7
15 Waar kwamen veel migranten vandaan en waarom gingen velen werken op het platteland.
blz 101
1 Wanneer en waarvoor werd Cordiplan opgericht.
2 Welke vier hoofddoelen hadden overheidsplannen tot ongeveer 1980. 3 Wordt wordt bedoeld met ‘economische planning decentraliseren’. 4 Welke twee nationale doelen moet de regio Guayana helpen realiseren. 5 Ciudad Guyana werd een groeipool. Wat is een groeipool.
blz 102
1 Welke factoren maakten Ciudad Guyana en omgeving zeer aantrekkelijk voor investeringen. (5)
2 Welke basisindustrieёn zijn met succes gevestigd in Ciudad Guyana en omgeving. 3 Let op eerste zin van de vierde alinea verwonderlijk moet zijn: niet verwonderlijk. 4 Hebben de basisindustrieen veel werkgelegenheid gebracht. Waarom wel/niet. 5 Wat zijn nu de doelen voor deze regio.
6 Hoeveel inwoners telde Ciudad Guyana aan het begin en hoeveel nu. 7 Wat is wel en niet gelukt met de groeipool Ciudad Guyana.
Blz 103
1 Bestaat het Cordiplan nog steeds.
2 Wat zijn de doelstellingen van de OPEC.
3 Vanaf 1960 werd importvervanging gestimuleerd. Welk instrument werd hierbij toegepast.
4 Op welk soort producten richtte V. zich.
5 De meest importvervangende industrieen kwamen te staan in welke steden/regio’s. Waarom juist daar.
6 Welke verandering kwam er in 1989 en wat had dat voor gevolgen. Blz 104
1 Waarom kwamen er in 1989 massale protesten en onlusten.
2 Wat hield de oliecrisis van 1973 in. Antw.: Saudie-Arabie en andere Arabische leveranciers van aardolie draaiden de oliekraan dicht, uit protest tegen de westerse steun aan vijand Israel, er ontstond schaarste aan aardolie en prijzen stegen enorm.
3 Waar gaf de overheid veel geld aan uit. (3) 4 Zoek op; hydro-electrische centrales. blz. 105
1 Wat wordt bedoeld met de consolidatie van de nationale industrie.
2 Waarom is veel industrie geconcentreerd langs de kust en in het berglandschap van de Andes. Noem alle gunstige factoren van de industrie.
3 Leg de centrumperiferieverhouding uit in V. blz 106
1 Wat maakt bron 51 duidelijk.
2 Waarom is er nog steeds sprake van een eenzijdige export. blz 107
1 Wanneer was de eerste nationalisatie.
Pa
ge
8
3 Waarom moesten er vanaf 1990 weer buitenlandse investeringen worden aangetrokken.
4 Wie is de belangrijkste klant van Venezolaanse aardolie. 5 PetroCaribe alweer: laatste alinea.
blz 108, 109,110, 111
1 Welke politieke reden is er voor de aanwezigheid van PDVSA op Curaçao.
Antwoord: PDVSA geeft aan zo’n 1000 mensen werk en dat geeft veel macht aan het bedrijf op zo’n klein eiland. Indirect betekent dat: macht wat V. heeft over het eiland. 2 Leg uit wat de Apertura Petrolera inhoudt.
3 Voor de ontwikkeling van de Faja del Orinoco had men nieuwe investeringen nodig. Waarom.
4 Waarom accepteert Chavez wel buitenlandse investeringen in de aardgassector. 5 Welke betekenis heeft aardgas voor Venezuela.
6 Welke zijn de voornaamste aardolie-gasvelden. blz 112
1 Wanneer kreeg V. een economische klap en waarom.
2 In 1989 vond plaats de caracazo of sacudon (zware rellen met veel neergeslagen). Wat was de aanleiding voor deze rellen.
3 Waarom kun je zeggen dat deze rellen de weg vrijmaakten voor de opkomst het Chavisme.
blz 113, 114
1 Hoeveel % leefde onder de armoedegrens in 2002 en in 2006.
2 Waarom kun je stellen dat Chavez geluk heeft met de olie-inkomsten. Antw. de olieprijs is sinds 2002 alleen maar flink gestegen, hij heeft genoeg middelen om te besteden..
3 Als je wilt weten hoe belangrijk de aardolie-inkomsten zijn voor Venezuela, kun je naar 3 gegevens kijken, welke zin dat. Tip: ze staan in bron 58.
4 Het BNP wat staat onder aan de blz klopt natuurlijk niet. Als je dit bedrag zou delen door 23 miljoen zou het BNP per persoon miljoenen bedragen. Leer jezelf kritisch naar getallen en andere info te kijken.
5 Zie bron 59. Kun je stellen dat de landbouw in Venezuela onbelangrijk is. Motiveer je antwoord.
6 13% van de banen zit in de landbouw, toch is de bijdrage aan het BNP maar 4 %. Kun je stellen dat de landbouw modern en efficient is georganiseerd? Zoek deze gegevens op voor bijv. Colombia en trek een vergelijking.
7 Een op de vijf mensen die werken is ambtenaar (20%). Waarom is dit voor een land geen gezonde situatie.
8 Hoeveel % bedraagt de werkloosheid. Waarom zijn in werkelijkheid veel meer mensen werkloos.
9 Er zijn veel indocumentados in V. Wat is een reden dat ze niet allemaal het land worden uitgezet.
10 In welke delen van het land zijn de economische activiteiten geconcentreerd. blz 115, 116
Pa
ge
9
hadden de kolonisten hun landbouw gevestigd. Wat was dit voor landbouw en wat ging men later verbouwen.
2 Wat voor landbouwactiviteiten zijn er in de Llanos.
3 Wat houden de reforma agraria en sembrar el petroleo in en hoe hebben ze de landbouw vooruitgeholpen.
4 De landbouw kan worden verdeeld in vier gebieden. Welke zijn dat.
5 De reforma agraria dateert van 1945. Waarom heeft succes op zich laten wachten. 6 In de visserij bestaat er een tweedeling. Welke zijn ze.
7 Is er ook bosbouw in V. blz 117
1 De mijnbouw en de verwerking van de grondstoffen tot halffabricaten/eindproducten is vooral in welk deel van het land te vinden.
2 Waarom werkt men in dit deel vooral met hydro-electriciteit. Antw.: hydro-electriciteit is goedkoop en voor het verwerken van ijzererts en bauxiet heb je enorme
hoeveelheden energie nodig.
3 Wat zijn joint ventures en waarom kiest V. voor joint ventures. blz 118
1 Uit welke drie onderdelen bestond de industrie in de eerste helft van de 20ste eeuw.
2 Wat gebeurde er tussen 1950-80.
3 Waarop is het overheidsbeleid gericht sinds 1990.
4 De auto-industrie was in het begin vooral assemblage. Wat betekent dat. 5 Waarom heeft de overheid bepaald dat de motoren in het land moeten worden gemaakt.
Extra stof I Guridam II La Reforma Agraria
blz 123
1 Hoe belangrijk is de Guridam voor de electriciteitsvoorziening. 2 Wat zijn de nadelen van het Guridam.
blz 124
1 Wat is de fundamentele oorzaak van de armoede op het platteland. 2 De reforma agraria bestaat uit verschillende maatregelen:
1 economische: productiviteit verhogen
2 politieke: het afpakken van gronden van de grootgrond met of zonder compensatie 3 sociale: arme boeren krediet verschaffen
3 Nieuwe wetten van de huidige regering om een integrale rurale ontwikkeling te realiseren, krijgen te maken met vier belemmerende factoren.
blz 127 1 a nr 2
b Om op de plantages te werken, nadat bleek dat de Indianen ongeschikt waren voor het zware werk
2 a Speciale afspraak zie blz 155
Pa
ge
10
c Voordeel: inkomsten en werkgelegenheid voor het land Nadeel: de oliemaatschappijen betaalden te weinig belasting.
3 Sembrar el petroleo: de grote olie-inkomsten zaaien over de andere economische sectoren, zoals landbouw en industrie. Maar ook de armoede verlichten met het geven van voedselsubsidies. Ook het land ontwikkelen met grote infrastructurele werken. Enz.
4 a Cordiplan beoogde een meer evenwichtige groei van de periferie, o.a. om de urbanisatie te verlichten in het centrum (regionale planning). Voor het hele land werden de verschillende plannen gecoordineerd.
b zie blz 101 c zie blz 101
d zie blz 102 bovenaan
e Ja en nee. Ciudad Guyana zelf is snel gegroeid in bevolking, industrieen en werkgelegenheid.
Maar in de omgeving van Ciudad Guyana zijn geen subcentra ontstaan en er verhuizen bijv. ook geen bedrijven van de grote steden in het noorden naar Ciudad Guyana.
5 a Het was niet alleen een toetreding, (V. was één van de oprichters van de OPEC). De toetreding was logisch, de OPEC beoogt een goede olieprijs, dus goede inkomsten voor de olieproducenten.
b Opzoeken in de atlas of googlen, o.a. Saudie-Arabie, Nigeria, Koeweit, Brunei. c Opzoeken, bijv. Mexico
6 a regio Central en regio Capital
b 1 nabijheid van La Guaira en Puerto Cabello 2 nabijheid grote steden= afzetmarkt
3 nabijheid grote steden= arbeidsmarkt, genoeg arbeiders
c De basisindustrieen zijn in het oosten van het land, waar ook de grondstoffen en de hydro-electriciteit zijn.
7a Een grote schaarste aan aardolie met een enorme prijsstijging, als gevolg van een stopzetting van de verkoop van olie door de Arabische leveranciers.
b Ja dat klopt, de olieprijs steeg spectaculair en daarmee de inkomsten van het land. 8 Oostelijk V.: Monagas, Anzoategui, Guarico
Zw V: Apure en Barinas
9 1. Fossiele brandstoffen raken uiteindelijk op, hydro-electriciteit niet.
2. Fossiele brandstoffen kunnen verkocht worden om inkomsten te verkrijgen. 10 Onjuist, Ciudad Guyana is een belangrijke industriestad, maar Caracas is nog steeds het centrum.
11 Onzijdigheid is niet gunstig voor V. Mocht de vraag in de VS afnemen dan is er meteen een belangrijke afname van de inkomsten.
12 a 1 Werkgelegenheid; banen in de raffinaderij
2 Indirecte werkgelegenheid, banen die ontstaan omdat er banen zijn in de raffinaderij.
3 diversiteit in de economie.
Pa
ge
11
12 b Vervuiling van lucht, bodem, wateren, meer zieke mensen die in de vuile lucht wonen. Op mondiale schaal de uitstoot van CO2.
Let op: Goedkope olieproducten, bijv. benzine krijgt Curaçao niet van PDVSA. De prijzen worden vanuit Caracas berekend alsof Curacao de producten uit V. krijgt en niet uit de raffinaderij van hier zelf.
13 In Punto Fijo, op het schiereiland Paraguana. Die plek is namelijk toegankelijk voor grote schepen.
14 a Door de Apertura P. werden de buitenlandse bedrijven toch weer toegelaten in Venezuela.
b Nee, hij wil geen afhankelijkheid van buitenlandse bedrijven, vindt dat V. alleen van de eigen grondstoffen moet profiteren.
c hetzelfde 14 b.
15 a Cuenca de Falcon en Cuenca de Maracaibo zie kaart op blz 110. b Cuenca Oriental
c Klopt, omdat de aardolie van de Cuenca Oriental is van een zware aardolie, waarvan de winning alleen winstgevend is als de olieprijs hoog is.
16 a VS, EU, groep van overige landen.
b Meer uitvoer dan invoer, dus een positieve handelsbalans; het is gunstig omdat het land dus genoeg deviezen heeft om uit te geven en te investeren in bijv.
onderwijs.
17 In deze periode liep de aardolieproductie achteruit, minder inkomsten, minder economische groei.
18 a V. scoort aardig, vergeleken met bijv. Brazilie, ietsjes beter dan Venezuela. b Deze tegenstrijdigheid komt waarschijnlijk door het volgende. Chavez is pas aan de macht sinds 1999. Neem je een periode na bijv. 2003 zal de inkomensgelijkheid wel zijn afgenomen. Chavez is een socialist die beoogt de arme bevolking vooruit te helpen en hij doet dingen tegen de rijken die hem verafschuwen.
19 Zie blz 113, BNP, Exportinkomsten, overheidsinkomsten. Lees deze bron heel goed. 20 a blz 115. Midden-noorden. reden 1 Vruchtbare valleien 2 kapitaal aanwezig 3 nodige kennis 4 grote afzetmarkt.
b1 In de Llanos: reden 1 veel ruimte voor grote bedrijven, waar de dieren grazen. reden 2 rivieren geven genoeg drinkwater. reden 3 redelijk vrucgtbare gronden. b2 Latifundia komen hier voor, daar is genoeg ruimte voor.
c1 en c2 De conucos komen vooral voor in het noordwesten. Nee geen cashcrops maar vooral voedselgewassen voor eigen gebruik.
21a Veel grondstoffen
Genoeg energie in de vorm van goedkope hydro-electriciteit Afvoer mogelijk, goedkope transport via de Orinoco.
b Nee, het zijn allemaal staatsbedrijven (sommige in joint venture met buitenlandse bedrijven).
22 a 13,2 % buurland Colombia is 1,6 %, Mexico is 17% b 20,9 %, colombia 26,1%, Mexico 26,7 %
c bijna 5000 euro in 2003, het zal nu veel hoger zijn. Colombia 6700 Euro en Mexico ruim 9000 Euro.
Pa
ge
12
Buitenlandse schulden: 133% van de export, beter dan Colombia 196% en slechter dan Mexico 79%. Vooral van China is V. veel geld aan het lenen. 22d Zie atlas kaart 212 D voor Venezuela: brandstoffen.
e zie c
f kaart 213 C 50% of meer van de uitvoer/export g kaart 213 D meer dan 30% naar de VS.
h groei BNP; 213 E er was een afname in de periode 1990- 2003 van tussen de 0 en de 5%
i 215 C hoger dan Colombia, even hoog als Brazilie, en lager dan Chili en Argentinie. 23 Enigszins geslaagd het is nog lang niet afgelopen, er zijn veel belemmerende factoren. Zie deze op blz. 124 onderaan.
Hoofdstuk 5
blz 135
1 Waarvoor is de HDI een maatstaf.
2 Op welke drie criteria is de HDI gebaseerd.
3 De index varieert tussen 0 en 1. Wat voor index hebben de ontwikkelde, welvarende landen, de landen in ontwikkeling, de onderontwikkelde landen.
4 Hoe hoog is de index van V. en welke plaats heeft V. blz. 141
1 Wat verstaat men onder Failed State/Soft State. 2 Er wordt gekeken naar vier factoren. Welke zijn dat. 3 Zie bron 71, en blz 209 C. In welke categorie valt V. 4 Waarom bevindt V. zich in de gevarenzone.
Hoofdstuk 5 vragen en opdrachten
(blz 139, Gini hoef je niet te leren) blz 147 1 a 1990 2008 Levensverwachting Analfabetisme BNP b V is vooruitgegaan
c Goede mogelijkheden, olieprijzen blijven stijgen, onderwijs is gratis en medische zorg ook op het platteland worden verbeterd.
2a Grote inkomensongelijkeid betekent dat er teveel mensen te weinig hebben, die mensen kunnen zich niet optimaal ontplooien en komen dus ook niet vooruit.
b Als het goed is zijn ze daar erg mee bezig. Gratis onderwijs, landbouwcooperaties, woningbouwprojecten enz enz
3a Scoort middelmatig slecht. Veel corruptie, overvolle gevangenissen, veel criminaliteit, bureaucratie.
Pa
ge
13
Failed state = andere term soft state/ Falende staten. bron 71 ook in Bosatlas 53 kaart 209 C. **************
