UvA-DARE (Digital Academic Repository)
Stedelijke erfpacht
Nelisse, P.C.J.
Publication date
2008
Link to publication
Citation for published version (APA):
Nelisse, P. C. J. (2008). Stedelijke erfpacht. Reed Business.
General rights
It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons).
Disclaimer/Complaints regulations
If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible.
Lijst van geraadpleegde literatuur.
1. Aalten, J.L. van, “Erfpachtstelsel”, in Verzameling 1923, gemeente Rotterdam (Rotterdam 1923) 2. “Afkoopregeling erfpacht Rotterdam ondermaats”, De Woonconsument 11 (Amersfoort 1984) 3. Algehele omzetting erfpachtgronden corporaties, nota B&W,gemeente Tilburg (Tilburg 2003) 4. Ankum, L.A., e.a., Waardebepaling erfpachtrecht (Amsterdam 1992)
5. Arnhem, P. van, “Waardering van zakelijke rechten”, collegesyllabus Waardebepaling (Nieuwegein 2003) 6. Battes, P., “Waagstuk of cash cow?”, Het Financieele Dagblad (Amsterdam 8 juni 2005)
7. Beëindiging erfpacht als generieke uitgiftevorm, nota B&W, gemeente Leiden (Leiden 2004) 8. Beekhuis, J.H., Asser-Beekhuis II Zakenrecht (Zwolle 11edruk 1983)
9. Bepalingen betreffende de uitgifte van Bouwterreinen, gemeente Leeuwarden (Leeuwarden 1908)
10. Besluit, nummer 2493/28, betreft zaak Vereniging Eigen Huis – gemeente Amsterdam, Nederlandse Mededingings-autoriteit (Den Haag 2002)
11. Bewijzen van goede dienstverlening, rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (Amsterdam 2004)
12. Blom, F.W.C., “De erfpacht in de toekomst”, Stedebouw en Volkshuisvesting 54 (Amsterdam 1973) 13. Blom, F.W.C., “Rechtszekerheid voor de erfpachter”, Stedebouw en Volkshuisvesting 55 (Amsterdam 1974) 14. Boerendonk, J., “Koopprijzen van boerderijen”, De Pacht 2 (Den Haag 1941)
15. Bosse, P. van, Het failliet van de grondquote (Rotterdam 2001)
16. Breedveld, H., “Het Rotterdamse erfpachtstelsel is willekeurig en creëert verschil” Vastgoedmarkt 30 (Den Haag april 2003)
17. Breedveld, H.M.I.Th., Argumenten voor een (gedeeltelijke) afschaffing van de Rotterdamse erfpacht, (Amsterdam 2003) 18. Brief inzake geïndexeerde canon, d.d. 10 februari 1967, Amsterdamse Industrie Vereniging.
19. Brown, G.R. en G.A. Matysiak, Real estate investment (Harlow 2000)
20. Brugmans, I.J., Paardenkracht en mensenmacht. Sociaal-economische geschiedenis van Nederland 1795-1940 (Den Haag 1961)
21. Bijvoet, C., e.a., Woningbouw in de Noordvleugel. Onderzoek naar woningvraag en bouwlocaties tot 2030 (Amsterdam 2003)
22. Carneghi, C., “Determining ground-lease rental levels” The Appraisal Journal 62 (Chicago 1994) 23. Concept nota grondbeleid 2004, gemeente Groningen (Groningen 2004)
24. Dale-Johnson, D., “Long-term ground leases, the redevelopment option and contract incentives”, Real
Estate Economics29 (Malden 2001)
25. Damaschke, A., Geschichte der Nationalökonomie (Jena 1905)
26. De Amsterdamse kantorenmarkt 2004, gemeente Amsterdam (Amsterdam 2004)
27. De baten van erfpacht. De feiten, de cijfers, brochure Ontwikkelingsbedrijf gemeente Amsterdam (Amsterdam 2006)
28. Delfgaauw, G.Th.J., De Grondpolitiek van de gemeente Amsterdam (Amsterdam 1934)
29. Delfgaauw, G.Th.J. “Theoretische Analyse aangaande het verband tusschen stedelijke bebouwingsintensiteit en stedelijke grondprijzen”, De Economist 88 (Amsterdam 1939)
30. Delfgaauw, G.Th.J., Prijsvorming en prijsbeheersing van den ruwen bouwgrond (Alphen aan den Rijn 1946) 31. Delfgaauw, G.Th.J., “Zestig jaren pro en contra het erfpachtstelsel”, De Gemeenteraad 14 (Den Haag 1951)
32. De ruimtelijke ordening in Amsterdam, publicatie Dienst Ruimtelijke Ordening van Amsterdam (Amsterdam 1983)
33. Doel, H. van den en B. van Velthoven, Democracy and welfare economics (Cambridge 1993) 34. Does, J.C. van der, J. de Jager, A.H. Nolte, Ons Amsterdam (Amsterdam 1949)
35. Doets, J.D., “Effecten versoepeling erfpachtbeleid in Rotterdam snel merkbaar”, Bouw 39 (Rotterdam 1984) 36. “Dolfijnstraat schrikt van prijzen erfpacht”, Haarlems Dagblad (Haarlem 2004)
37. Donner, J., “Erfpachtstelsel”, in Verzameling 1923, gemeente Rotterdam (Rotterdam 1923) 38. Droogleever Fortuyn, P., De grond- en woningpolitiek der gemeente ’s-Gravenhage (Den Haag 1922) 39. Eck, J. van, De Amsterdamsche Schans & de Buitensingel (Amsterdam 1948)
40. Eerste Kamer, Algemene financiële beschouwingen, EK 12 (Den Haag 1998)
41. Eichholtz, P., A Long run house price index: the Herengrachtindex, 1628-1973 (z.p., versie augustus 1996)
42. “Eindrapportage 100 jaar erfpacht; operatie groot onderhoud”, in Gemeenteblad, afd. 1, nr. 19, (Amsterdam 2000)
43. Elsinga, M. en J. Hoekstra, De betekenis van eigenwoningbezit (Delft 2004) 44. Emeis, M.G., Amsterdam buiten de grachten (Amsterdam 1983).
45. Erfpacht, VROM (Ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) (Den Haag 1982)
46. Erfpachtcanon indexering. Een studie over de consequenties van de geïndexeerde erfpachtcanon in de gemeente Rotterdam, Belangen verengingen “Het Verlaat” en “Klaverweide” (Rotterdam 1979)
47. Erfpacht. Een onderzoek naar de invloed van erfpacht op verkoopcijfers in het kader van de Wet WOZ, Gemeentebelastingen Amsterdam (Amsterdam 1996)
48. Erfpacht en OZB, brief van de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken met kenmerk FO98/952 49. “Erfpachter is melkkoe”, Rotterdams Nieuwsblad (Rotterdam 1979)
50. Erfpacht of verkoop van grond, voorstel B&W gemeente Dordrecht, d.d. 9 december 1968 (Dordrecht 1968) 51. “Erfpachters kunnen ‘blote eigendom’ verkrijgen”, Gemeentelijke voorlichtingskrant 27 (Spijkenisse 2004) 52. “Erfpachters uit Slotervaart geen hogere vergoeding”, persbericht Ontwikkelingsbedrijf Gemeente Amsterdam
(Amsterdam 2005)
53. “Erfpacht heeft langste tijd gehad”, VNG-magazine 58 (Den Haag 2004)
54. Erfpacht in Amsterdam. Meest gestelde vragen, Ontwikkelingsbedrijf gemeente Amsterdam (Amsterdam 9edruk
2005)
55. “Erfpacht? Liever niet”, VEH (Vereniging Eigen Huis) magazine 30 (Amersfoort 2003) 56. Erfpacht nota (bijlage no. 263), gemeente Leiden (Leiden 1970)
57. Erfpachtnota (bijlage no. 15), gemeente Leiden (Leiden 1981)
58. Evaluatie Convenant Gemeente - Corporaties 2000 - 2010, raadsvoorstel, gemeente Maastricht (Maastricht 2005) 59. Evans, A., Economics, real estate & the supply of land (Oxford 2004)
60. Festen, J.J.J.M., “Overzicht met betrekking tot de toepassing van het erfpachtrecht in alle gemeenten boven 20.000 inwoners op 1 januari 1963”, de Gemeenteraad 27 (Den Haag 1964)
61. Gebiedsindeling van Amsterdam 2005, dienst Statistiek en Onderzoek van de gemeente Amsterdam (Amsterdam 2005)
62. Geen misbruik machtspositie gemeente Amsterdam, persbericht, Nederlandse Mededingingsautoriteit (Den Haag 2002)
63. Gemeentelijke grondpolitiek en erfpachtstelsel. Rapport van de Bonds-erfpachtcommissie, Bond van Vereenigingen van Huiseigenaren in Nederland (Amsterdam 1941)
64. Gemeenteverslag 1933, gemeente Leiden (Leiden 1933)
65. Genechten, R. van, Stedelijke Grondrente en Woningbouw (z.p. en z.j., overdruk uit De Gids) 66. George, H., Progress and Poverty (New York 1880, 17e druk New York 1946)
67. George, H., Vooruitgang en Armoede (Amsterdam 1992)
68. Gerritsen, E., Vermogensstructuur van decentrale overheden: theorie en empirie (Groningen 2007) 69. Gerson, J.H. e.a., Een eeuw erfpacht in Amsterdam, 1896-1996 (Amsterdam 1996)
70. Gijp, B. van der, De bepaling van de canon bij de herziening van het erfpachtrecht (Amsterdam 1995) 71. Gool, P. van, P. Jager en R.M. Weisz, Onroerend goed als belegging (Groningen/Houten 3edruk 2001)
72. Greef, J. de, Gronduitgifteprijzen op uitleglocaties (Delft 2005)
73. Grenadier, S.R., An equilibrium analysis of real estate leases (Cambridge 2003) 74. Grondbeleid in Nederland, uitgave van Bouwfonds MAB Ontwikkeling (z.p. 2006) 75. Grondprijzenbrief 2007, Ontwikkelingsbedrijf Gemeente Amsterdam (Amsterdam 2006) 76. Gronduitgifte, nota d.d. 17 april 1973 van de gemeente Vlaardingen (Vlaardingen 1973)
77. Grote gezinnen grote woningen, Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties (Amsterdam 2006), 78. Gundlach, Th.M., Gemeentelijke grondbedrijven in Nederland (Den Haag 1933)
79. Harmonisatie van gronduitgiftevoorwaarden. Rapport van de Begeleidenscommissie juridisch-bestuurlijk knelpuntenonderzoek
in de Bouw, Stichting Instituut voor Bouwrecht (Deventer 1988) 80. Hartog, F., Toegepaste welvaartseconomie (Leiden 2edruk 1973)
81. Have, G.M. ten, Taxatieleer vastgoed 1 (3edruk; Groningen/Houten 2002)
82. Heertje, A., Het was niet de bedoeling (Amsterdam 2006) 83. Heijdra, T., De Pijp, monument van een wijk (Amsterdam 1989)
84. Hendriks, A.J. en J. van der Meer, “Erfpacht werfkracht?”, Economisch Statistische Berichten 87 (Rotterdam 1987)
85. Hennipman, P., Welvaartstheorie en economische politiek (Alphen aan den Rijn / Brussel 1977)
86. Het Amsterdamse erfpachtstelsel: van monopolie tot misbruik. Een zwartboek, VAE (Vereniging van Amsterdamse Erfpachters) en SOLO (de Stichting Observatie Lokale Overheid) (Amsterdam 2004)
87. Het erfpachtsbeleid van Gemeenten, Raad voor Onroerende Zaken (Den Haag (1983))
88. Het voor de duur van 2002 bepalen van de waarden waartegen erfpachters de blote eigendom van erfpachtpercelen kunnen
aankopen, ambtelijke notitie, gemeente Leeuwarden (Leeuwarden 2002)
89. Hofman, H.C., “Taxatie van erfpachtsperceelen”, in Jaarboekje van de Vereeniging van Directeuren van
Hypotheekbanken6 (Amsterdam 1920)
90. Hollenberg, A., Grondpolitiek in Nederland (Doetinchem 1978)
91. “Honderd jaar erfpacht in Amsterdam: gouden eieren bijna gelegd”, Binnenlands Bestuur 17 (Alphen aan den Rijn 1996)
92. Hudig, D., “Het uitbreidingsplan van Utrecht”, Tijdschrift voor Stedebouw en Volkshuisvesting 6 (Amsterdam 1925)
93. Hudig, D., Uitgifte van gemeentegronden in erfpacht (Zwolle 1908)
94. Inckel, J.L., “Uitgifte in erfpacht of verkoop van gemeente-terreinen”, Tijdschrift voor Stedebouw en
95. Jager, P.G., “Geen waardering voor erfpacht” Masterclass MRE (Amsterdam 2003) 96. Jager, P.G., Rapport erfpacht Rotterdam (Den Haag 2004)
97. Jansen, L., De grondpolitiek van Amsterdam in de 19eeeuw
(Amsterdam 1965) 98. Janssen, J.M.J.F., Huurwetgeving (IJmuiden 1982)
99. Jefferies, R.L., Developing a ground rental “indifference” valuation model (Canterbury 2005)
100. Jonckers Nieboer, J.H. Geschiedenis der Nederlandsche Spoorwegen 1832-1938 (2edruk, Rotterdam 1938)
101. Jong. J. de, “De praktijk van de gemeentelijke gronduitgifte”, WPNR 126 (Den Haag 1995) 102. Jong, J. de, Erfpacht en opstal (Deventer 1986)
103. Jong, J. de, Gemeentelijke gronduitgifte (Deventer 1984)
104. Jonge, J.A. de, De industrialisatie in Nederland tussen 1850 en 1914 (Amsterdam 1968, herdruk Nijmegen 1976) 105. Kam, G. de, Op grond van beleid (Almere 1996)
106. Kam, G.R.W. de, “Erfpacht vraagt stevige inzet corporaties bij onderhandelingen”, Woningraad Magazine 57 (Almere 6-1997)
107. Kam, G.R.W. de, en M.H.L. Schepman, “Kwart corporatiewoningen staat op erfpacht”, Woningraad
Magazine57 (Almere 19-1997)
108. Kanning, W. e.a., Economie en recht (Groningen / Houten 2004)
109. Keers,G.P., Het rijksgrondbeleid voor de woningbouw sinds 1900 (Zoetermeer 1989) 110. Keppler, A. en F.M. Wibaut, De gemeente en de volkshuisvesting (Amsterdam 1925)
111. Konikoff, P.K., “Ground rent adjustment formulas: the developer’s and the lender’s point of view”,
Briefings in Real Estate Finance(Hoboken 2004)
112. Kraan, F. en S. Tross, “Markt onderkent gevolgen van erfpacht vaak onvoldoende”, Vastgoedmarkt 30 (Den Haag 2003)
113. Kruijt, B., en B. Needham, Grondprijsvorming en grondprijspolitiek, theorie en praktijk (Leiden/Antwerpen 1980) 114. Kruijt, B., B. Needham en T. Spit, Economische grondslagen van grondbeleid (Amsterdam 2edruk 1992)
115. Kruseman, J., De Volkshuisvesting onder de woningwet (Haarlem 1940)
116. Kuiper, I., “De wondere wereld van de grondprijs”, Nul20 1 (Amsterdam 2002) 117. Lietaert Peerbolte, L., De Woningwet (Alphen aan den Rijn 1935)
118. Loon, F.A.P.M. van, “De woningeigenaar en erfpacht”, in: Een eeuw erfpacht in Amsterdam (Amsterdam 1996) 119. Lubbers, A.G., De berekening der schadeloosstelling in de onteigeningsprocedure (Amsterdam 1919)
120. Lusht, K., Real Estate Valuation (z.p. 2001)
121. Mandell, S., Ground leases & local property taxes (Stockholm 2001) 122. Marshall, A., Principles of Economics (8e druk, herdruk Londen 1966) 123. Meedoen, Coalitieakkoord 2006-2010, gemeente Den Haag (Den Haag 2006)
124. Meerwaarde berekening grond tgv volume-uitbreiding bij woningen, voorstel (rv 117) van burgemeester en wethouders van de gemeente Den Haag (Den Haag 2005)
125. Needham, B., One hundred years of public landleasing in the Netherlands (z.p. 2002)
126. Nieboer, H.J., J.H. Valckenier Kips, J.W.C. Tellegen, Prae-adviezen over de vragen: Welke gedragslijn moet aan de
gemeenten worden aanbevolen in het belang van hare doelmatige uitbreiding? Zijn er wetswijzigingen noodig om deze gedragslijn mogelijk te maken? Zoo ja, welke?(Den Haag 1908)
127. Nierop, A.S. van, “Hypotheek op erfpacht te Amsterdam”, Eerste Jaarboekje van de Vereeniging van Directeuren
128. Nierop, L. van, De bevolkingsbeweging der Nederlandsche stad (Amsterdam 1905) 129. Nota erfpacht 2005, gemeente Delft (Delft 2004)
130. Nota Grondbeleid, gemeente Leeuwarden (Leeuwarden 2005) 131. Nota Grondbeleid Rotterdam, gemeente Rotterdam (Rotterdam 1980)
132. Nota herijking erfpachtconversie, nota B&W, gemeente Schiedam (Schiedam 2005) 133. Nota sturend grondbeleid, gemeente Zaanstad (Zaanstad 2005)
134. “Nota van het raadslid Goring, getiteld: Erfpacht: als het toch moet, dan liever beter”, in Gemeenteblad, afd. 1, nr. 24, (Amsterdam 2000)
135. “Nota van het raadslid Hooijmaijers, getiteld: Modernisering erfpacht: eigen grond versus erfpacht van of-of naar en-en”, Gemeenteblad, afd. 1, nr. 195 (Amsterdam 1994)
136. Nusteling, H.P.H., De Rijnvaart in het tijdperk van stoom en steenkool 1831-1914 (Amsterdam 1974)
137. Op Betere Gronden, initiatiefvoorstel grondpolitiek en erfpachtbeleid, Groenlinks gemeenteraadsfractie Den Haag (Den Haag 2004)
138. Op goede gronden. Nota grondbeleid 2007-2001, gemeente Zoetermeer (Zoetermeer 2006)
139. Pekelharing, G.G., “Artikel 11 van het Woningbesluit”, Tijdschrift voor Stedebouw en Volkshuisvesting 6 (Amsterdam 1925)
140. Priemus, H., “Grondprijzen aan banden?”, B&G 29 (Den Haag 2002)
141. Projectvoorstel Onderzoek Erfpacht, nota B&W, gemeente Den Haag (Den Haag 1 november 2005) 142. Rapport van de Commissie Grondkosten, Commissie Grondkosten (Den Haag 1963)
143. Rapport van de commissie, ingesteld door de Stedebouwkundige Raad van het Nederlands Instituut voor Volkshuisvesting en Stedebouw tot onderzoek van de vraag of, en in hoeverre privaatrechtelijke regeling van bebouwing geoorloofd moet worden geacht, Gemeentebestuur 14 (Alphen aan den Rijn 1934)
144. Rapport werkgroep erfpacht, gemeente Utrecht, gemeente Utrecht (Utrecht 2002)
145. Rauwerda, A., “De heer Treub en Landnationalisatie. Beantwoording van een viertal vragen in het Sociaal Weekblad verschenen artikelen van Mr. M.W.F. Treub”, Grond en Arbeid 1 (overdruk, Sint Annaparochie 1895)
146. Ravesteyn, L.J.C.J., Rotterdam in de negentiende eeuw (Rotterdam 1924)
147. Real Estate Transparency Index, rapport van Jones Lang LaSalle (Chicago 2006)
148. Reehuis, W.H.M., e.a., Pitlo/Reehuis, Heisterkamp, Goederenrecht (Arnhem 10edruk 1994)
149. Ricardo, D. The Principles of Political Economy, and Taxation (herdruk, Londen 1969)
150. Rooij, I.T.A., “Gemeentelijke gronduitgifte en de tweewegenleer: enkele praktijkervaringen”, Bouwrecht 30 (Deventer 1993)
151. Rust, W.,“Eenvoudige methodiek berekent waarde panden bij erfpacht”, Vastgoedmarkt 28 (Den Haag Juni 2001)
152. Rust, W.N.J., e.a., Vastgoed Financieel (Vlaardingen 2edruk 1997)
153. Scheerboom, C., “Een dure valkuil”, NRC Handelsblad (Rotterdam 4 maart 2007)
154. Schram, A.J.H.C., H.A.A. Verbon, F.A.A.M. van Winden, Economie van de overheid (Schoonhoven 2e druk 2004)
155. Sharpe, W.F., en G.J. Alexander, Investments (Englewood Cliffs, New Jersey 1990) 156. Sijbrandij, J.J., “De erfpacht vandaag”, Stedebouw en Volkshuisvesting 54 (Amsterdam 1973) 157. Smidt, H.J., Uitbreidingsplan en bouwverbod (Haarlem 1912)
158. Smink, A., “Erfpacht en de berekening van de grondwaarde”, Woningraad Magazine 57 (Almere 10-1997) 159. Staring, W.C.H., Maten, gewichten & munten (Schoonhoven 4edruk 1902).
160. Stoffel, J. “Het Sociaal Weekblad en de landnationalisatie”, De grond aan allen 4 (overdruk, Sint Annaparochie 1893/1894)
161. Stokvis, P.R.D., De wording van modern Den Haag (Zwolle 1987) 162. Stroink, F.A.M., Groei en bloei van het bestuursrecht (Den Haag 2006) 163. Systeem van gronduitgifte (bijlage no. 197), gemeente Leiden (Leiden 1972)
164. Taxatie-instructie t.b.v. heruitgifte in erfpacht, Gemeentelijke Dienst Stadsontwikkeling gemeente Den Haag (Den Haag 1987)
165. Tegel, K., G. van den Berg en I. Algera, Verkennende studie “beweegredenen woningcorporaties” deel 1 literatuur en
hypotheses(z.p. 2006)
166. “Ter beschikking stellen van gemeentegrond door uitgifte in erfpacht of door verkoop”, Gedrukte
Verzameling1952, gemeente Utrecht (Utrecht 1952)
167. Termijn erfpachtregeling verlengd, persbericht, gemeente Utrecht (Utrecht 2004)
168. Thünen, J.H. von, The Isolated State (engelse vertaling van “Der Isolierte Staat”, herdruk Oxford 1966) 169. Treub, M.W.F. “Zou Landnationalisatie overal verbetering brengen?”, Sociaal Weekblad 8 (Haarlem 1894) 170. Treub, M.W.F., “Amerikaansche brieven”, Sociaal Weekblad 8 (Haarlem 1894)
171. Tweede Kamer, vergaderjaar 1996-1997, 25 037, nr. 18 (Den Haag 1997) 172. Tweede Kamer, vergaderjaar 1997-1998, 25 600 C enz., nr. 25 (Den Haag 1998)
173. Tweede Kamer, vergaderjaar 1998-1999, 26 200 C, 26 200 D., enz. nr. 10 (Den Haag 1999) 174. Tweede Kamer, vergaderjaar 2001-2002, 28 260, nrs. 1-2 (Den Haag 2001)
175. Tweede Kamer, vergaderjaar 2006-2007, 30 800 IXB, nr. 14 (Den Haag 2007)
176. Uitgifte van gronden door gemeentebesturen, circulaire van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Landbouw, Weekblad voor Gemeentebelangen 11 (Alphen aan den Rijn 1932)
177. Uittenbogaard, L.B. e.a., Waardebepaling vastgoed (Amsterdam 1996)
178. Valk, A. van der, De angel in het Nederlandse planningsysteem (Amsterdam 1988) 179. Valk, A. van der, Planning zonder plan (Amsterdam 1984)
180. Van erfpacht naar eigendom, brochure, Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam (Rotterdam 2004) 181. Veen, I. van, De waarde van een erfpachtrecht in het Amsterdamse stelsel (Amsterdam 2004)
182. Veld, J. in ‘t, “Erfpachtsstelsel voor industrieterreinen”, Tijdschrift voor Stedebouw en Volkshuisvesting 14 (Amsterdam 1933)
183. Velten, A.A. van, “Haalt stedelijke erfpacht voor particuliere woningbouw het jaar 2050?”, Bouwrecht 34 (Deventer 1997)
184. Velten, A.A. van, G.M.F. Snijders en W.G. Huijgen, Erfpacht (Lelystad 1995)
185. Vereenvoudiging erfpachtbeleid voor particuliere woonbestemmingen, gemeente Amsterdam (Amsterdam 2005) 186. Verkoop blote eigendommen erfpachtgronden met bestemming Woningbouw aan corporaties, nota B&W, gemeente
Dordrecht (Dordrecht 2002)
187. Verkoop blote eigendom 147 woningen in Sterrenburg I, nota B&W gemeente Dordrecht d.d. 2 januari 1980 (Dordrecht 1980).
189. “Verzoek om vernietiging herziening erfpachtstelsel gemeente Amsterdam wegens strijd met het algemeen belang” brief d.d. 7 februari 1968, Minister van Binnenlandse Zaken
190. Verwey, G., Belegging in huizen te Amsterdam (Amsterdam 1942) 191. Verwey, G., Geschiedenis van Nederland (Amsterdam/Brussel 1976)
192. Vliet, C.D. van, “Gemeenschappelijke Hypotheken”, in Jaarboekje van de Vereeniging van Directeuren van
Hypotheekbanken1 (Amsterdam 1915)
193. Voortzetting van erfpacht, Nationale Woningraad (Almere 1997) 194. Vries, A.E. de, Het recht van erfpacht volgens BW en NBW (Zwolle 1984)
195. Waardebepaling van grond t.b.v. erfpacht, nota B&W, gemeente Haarlem (Haarlem 2004) 196. Wallace, A.R., Land Nationalisation, it’s necessity and it’s aims (Londen 1892)
197. “Wenn der canon explodiert”, Die Welt (Berlin 2004)
198. We’re Amsterdam 2006, gemeente Amsterdam (Amsterdam 2006)
199. Wildt, R. de, en T. Seijkens, Van erfpacht naar eigendom in Rotterdam, contra-expertise afkoop erfpacht Rotterdam (Amsterdam 2003)
200. Wolff, H. de, H. Ploeger en J. de Jong, Toekomst van het Haagse gronduitgiftesysteem (Delft 2006) 201. Wonen in Amsterdam 2005, gemeente Amsterdam (Amsterdam 2006)
202. Zuidema, R.P., Marktproces en prijsvorming (Schoonhoven 1992) 203. Zundert, J.W. van, e.a. Ruimtelijk Bestuursrecht (Deventer 1996)
Lijst van geraadpleegde wetten en besluiten.
1. Wet van 28 augustus 1851, Staatsblad 1851, no. 125 2. Wet van 22 juni 1901, Staatsblad 1901, no. 158 3. Besluit van 20 april 1921, Staatsblad 1921, no. 679 4. Wet van 2 mei 1921, Staatsblad 1921, no. 705 5. KB 7 juli 1932, Staatsblad 1932, S329 6. KB 13 februari 1933, Staatsblad 1933, S43.
7. Wet van 4 augustus 1947, Staatsblad 1947, S.H. 291 8. Wet van 5 juli 1962, Staatsblad 1962, no. 286 9. Wet van 12 juli 1962, Staatsblad 1962, no. 287
10. Woonruimtebeschikking 1974, Nederlandse Staatscourant 1974 11. Wet van 5 september 1984, Staatsblad 1984, no. 406 12. Wet van 1 oktober 1992, Staatsblad 1992, no. 548 13. Besluit van 9 oktober 1992, Staatsblad 1992, no. 555 14. Wet van 15 december 1994, Staatsblad 1994, no. 874 15. Wet van 22 mei 1997, Staatsblad 1997, no. 242 16. Wet van 21 november 2002, Staatsblad 2002, no. 587 17. Wet van 21 november 2002, Staatsblad 2002, no. 589 18. Besluit van 17 januari 2003, Staatsblad 2003, no. 27 19. Wet van 22 december 2005, Staatsblad 2005, no. 725
Lijst van geraadpleegde jurisprudentie.
1. HR 23 juni 1882, Weekblad van het Regt, no. 4794
2. Rechtbank Dordrecht 4 april 1894, Weekblad van het Regt, no. 6532 3. HR, 19 maart 1931, Weekblad van het Recht, no. 12266
4. HR, 20 maart 1931, Weekblad van het Recht, no. 12281 5. Hof Amsterdam 27 oktober 1938, NJ 1939/242 6. Rechtbank Groningen 17 december 1948, NJ 1949/511 7. HR 27 november 1953, NJ 1954/129
8. HR 3 april 1963, NJ 1963/258
9. Hof Amsterdam, 30 mei 1974, NJ 1975/138 10. Kantong. Amsterdam 15 oktober 1974, NJ 1976/22 11. HR 28 mei 1976, NJ 1977/449
12. HR 23 december 1976, NJ 1977/409 13. HR 26 januari 1979 nr 11316, NJ 1979/452
14. Afdeling rechtspraak Raad van State, 12 januari 1981, BR 1981/514 15. HR, 24 april 1981, NJ 1982/84
16. Rechtbank Utrecht 14 maart 1984, NJ 1985/226
17. Hof Amsterdam 21november 1985, rolnr. 868//84, BR 1986/453 18. HR, 27 maart 1987, NJ 1987/727
19. Hof Amsterdam 7 mei 1987 rolnr. 380/84, BR 1989/212 20. Hof ’s-Gravenhage 8 oktober 1987, rolnr. 84/280, BR 1988/609 21. HR, 8 juli 1991, NJ 1991/691
22. Hof Amsterdam 7 mei 1992, rolnr. 64/79, BR 1994/861 23. HR 7 april 1993, NJ 1994/47
24. Rechtbank Den Haag 30 november 1994, rolnr. 93.228, BR 1995/329 25. Gerechtshof Amsterdam 26 oktober 1995, BR 1996/669
26. Gerechtshof Den Haag 29 mei 1997, 95/365, BR 1998/60 27. HR 23 september 1998, LJN: AA2375
28. Rechtbank Amsterdam 10 maart 1999, rolnr. H 95.3757, BR 1999/1061
29. HR 26 maart 1999, nr. 16 768, NJ 1999/446 (alsmede noot van J. de Jong in BR 36 (Deventer 1999)) 30. Gerechtshof Amsterdam 29 oktober 1999, LJN: AA 7880
31. Rechtbank Amsterdam 3 mei 2000, LJN: AA5675 32. Gerechtshof Amsterdam 9 januari 2001, LJN: AB0837 33. Rechtbank Amsterdam 19 december 2001, LJN: AD7589 34. Rechtbank Amsterdam 6 februari 2002, PRG 2002/5850 35. Gerechtshof Amsterdam 16 juni 2003, LJN: AH8549 36. Rechtbank Utrecht, 26 juni 2003, LJN: AH8718 37. HR, 24 december 2004, BR 2006/54
38. Hoge Raad 20 mei 2005, NJ 2007/114
39. Rechtbank Arnhem 5 oktober 2005, NJF 2006/21 40. Rechtbank Rotterdam 15 februari 2006, LJN: AV2812
41. Hoge Raad 17 maart 2006, LJN: AU8317 42. Hoge Raad 24 maart 2006, NJ 2007/115 43. Hoge Raad 14 april 2006, BR 2006/118
44. Rechtbank Amsterdam 5 december 2007, rolnr. 361406 / HA ZA 07-238 (niet gepubliceerd)
Lijst van geraadpleegde Algemene Voorwaarden inzake erfpacht.
1. Alkmaar: Algemene bepalingen voor uitgifte in voortdurende erfpacht 1978
2. Almelo: Algemene erfpachtvoorwaarden van de gemeente Almelo. Deze Voorwaarden zijn niet gedateerd, gelet op de inleidende tekst dateren ze van na 1992.
3. Almere: Algemene erfpachtvoorwaarden 1999 betreffende de uitgifte van registergoederen door de gemeente Almere
4. Amsterdam: Voorwaarden waarop gronden in erfpacht kunnen worden uitgegeven 1896 5. Amsterdam: Algemeene bepalingen voor voortdurende erfpacht 1915
6. Amsterdam: Algemeene bepalingen voor voortdurende erfpacht 1934 7. Amsterdam: Algemeene bepalingen voor voortdurende erfpacht 1937 8. Amsterdam: Algemeene bepalingen voor voortdurende erfpacht 1955 9. Amsterdam: Algemene bepalingen voor voortdurende erfpacht 1966 10. Amsterdam: Algemene bepalingen voor voortdurende erfpacht 1994 11. Amsterdam: Algemene bepalingen voor voortdurende erfpacht 2000 12. Arnhem: Gronduitgifteverordening 1982
13. Arnhem: Algemene voorwaarden voor de uitgifte van gronden van de gemeente Arnhem 14. Assen: Algemene erfpachtvoorwaarden 1978
15. Delft: Algemene Erfpachtbepalingen der gemeente Delft 1993 16. Den Bosch: Algemene erfpachtvoorwaarden ’s-Hertogenbosch 1996
17. Den Haag: Algemene Voorwaarden voor de uitgifte in erfpacht van gronden der gemeente ’s-Gravenhage 1923
18. Den Haag: Algemene voorwaarden voor de uitgifte in erfpacht van gronden van de gemeente ’s-Gravenhage in het contractgebied Scheveningen (omgeving Gevers Deijnootplein), 1976
19. Den Haag: Algemene Bepalingen voor de uitgifte in erfpacht van gronden der gemeente ’s-Gravenhage 1977
20. Den Haag: Algemene Bepalingen voor de uitgifte in erfpacht van gronden der gemeente ’s-Gravenhage 1986 herziening 1993
21. Den Helder: Algemene bepalingen voor de uitgifte in erfpacht van aan de gemeente Den Helder toebehorende onoorerende zaken 1997
22. Deventer: Algemene erfpachtvoorwaarden 2002
23. Dordrecht: Algemene Voorwaarden voor de uitgifte in erfpacht van gronden der gemeente Dordrecht 1965 24. Dordrecht: 1ewijziging van de Algemene Voorwaarden, 1969
25. Dordrecht: 2ewijziging van de Algemene Voorwaarden, 1979
26. Dordrecht: 3ewijziging van de Algemene Voorwaarden, 1980
27. Dordrecht: 4ewijziging van de Algemene Voorwaarden, 1984
29. Enschede: Algemene uitgiftevoorwaarden van de gemeente Enschede. Deze Voorwaarden zijn niet gedateerd, gelet op de inleidende tekst dateren ze van na 1992.
30. Gouda: Algemene Voorwaarden van de gemeente Gouda voor de uitgifte van gronden in erfpacht 1992 31. Groningen: Algemene Erfpachtsvoorwaarden Groningen 1985
32. Groningen: Algemene Erfpachtvoorwaarden gemeente Groningen 1993
33. Haarlem: Algemeene voorwaarden voor de uitgifte in voortdurende erfpacht van aan de gemeente Haarlem toebehorende gronden, 1928
34. Haarlem: Erfpacht, algemene voorwaarden van de gemeente Haarlem 2002 35. Helmond: Algemene erfpachtvoorwaarden 1992
36. Hengelo: Algemene voorwaarden voor de uitgifte van onroerende zaken in erfpacht door de gemeente Hengelo 2000
37. Hoogeveen: Algemene uitgiftevoorwaarden van de gemeente Hoogeveen. Deze voorwaarden zijn ongedateerd.
38. Hoorn: Algemene bepalingen voor de uitgifte in voortdurende erfpacht van gronden van de gemeente Hoorn 1977
39. Hoorn: Algemene uitgiftevoorwaarden 1995
40. Leeuwarden: Bepalingen betreffende de uitgifte van bouwterreinen, gelegen tussen Oostersingel en Cambuursterpad en toebehorende aan de gemeente Leeuwarden, 1917
41. Leeuwarden: Algemene erfpachtsbepalingen Leeuwarden 1965 42. Leeuwarden: Algemene erfpachtsbepalingen Leeuwarden 1982
43. Leeuwarden: Raadsbesluit van de gemeente Leeuwarden inzake erfpacht 1989 44. Leiden: Algemene bepalingen voor de uitgifte in erfpacht van onroerende zaken 1992
45. Maastricht: Algemene Voorwaarden voor de uitgifte in erfpacht van bouwterreinen en ander (gebouwd) onroerend goed van de Gemeente Maastricht 1985
46. Nijmegen: Algemene erfpachtsbepalingen gemeente Nijmegen 1981 47. Nijmegen: Algemene erfpachtsbepalingen gemeente Nijmegen 1993 48. Purmerend: Algemene bepalingen voor eeuwigdurende erfpacht 1992
49. Rotterdam: Algemeene Bepalingen voor de uitgifte in erfpacht van gronden der gemeente Rotterdam, welke zijn bestemd voor woningbouw, 1931
50. Rotterdam: Algemeene Bepalingen voor de uitgifte in erfpacht van gronden der gemeente Rotterdam, bestemd voor indstrieele doeleinden, 1931
51. Rotterdam: Algemene bepalingen voor de uitgifte in erfpacht van gronden der gemeente Rotterdam, 1981 52. Rotterdam: Algemene bepalingen voor de uitgifte in erfpacht van onroerend goed van de gemeente
Rotterdam in beheer bij het Gemeentelijk Grondbedrijf, 1984
53. Rotterdam: Algemene bepalingen voor de uitgifte in erfpacht van onroerend goed van de gemeente Rotterdam in beheer bij het gemeentelijk Grondbedrijf, 1988
54. Rotterdam: Algemene bepalingen voor erfpacht, 1993
55. Schiedam: Verordening regelende de uitgifte in erfpacht van gronden der gemeente Schiedam 1906
56. Schiedam: Verordening regelende de uitgifte in erfpacht van gronden der gemeente Schiedam 1906, inclusief de hierin aangebrachte wijzigingen van 1919 en 1921
57. Schiedam: Verordening regelende de uitgifte in erfpacht van grond voor andere dan commerciele of industriele doeleinden in de gemeente Schiedam, 1980
58. Schiedam: Verordening regelende de uitgifte in erfpacht van grond voor andere dan commerciele of industriele doeleinden in de gemeente Schiedam, 1988
59. Schiedam: Verordening 1992 regelende de vestiging, beheer, wijziging en beeindiging door de gemeente Schiedam van zakelijke rechten c.a. en persoonlijke rechten met betrekking tot onroerende aangelegenheden
60. Schiedam: Algemene erfpachtvoorwaarden 2004
61. Spijkenisse: Algemene bepalingen voor de vestiging van erfpacht op onroerende zaken der gemeente Spijkenisse 1993
62. Terneuzen: Algemene voorwaarden voor de uitgifte in erfpacht van grond in de gemeente Terneuzen. Deze voorwaarden zijn ongedateerd.
63. Tilburg: Algemene voorwaarden voor de uitgifte in erfpacht van gronden der gemeente Tilburg, 1970 64. Utrecht: Algemene bepalingen voor de uitgifte in voortdurende erfpacht 1974
65. Utrecht: Algemene bepalingen voor de uitgifte in voortdurende erfpacht 1983
66. Utrecht: Algemene voorwaarden voor de uitgifte van gronden in erfpacht van de gemeente Utrecht 1989 67. Velsen: Algemene bepalingen voor de uitgifte van grond in erfpacht 1998
68. Vlaardingen: Algemene voorwaarden voor de uitgifte van gemeentegrond in erfpacht, 1910 inclusief latere wijzigingen uit 1912 en 1924 (uitgegeven in 1954)
69. Vlaardingen: Algemene bepalingen voor de uitgifte in tijdelijke erfpacht van gronden der gemeente Vlaardingen 1953
70. Vlaardingen: Algemene bepalingen voor de uitgifte in tijdelijke erfpacht van gronden der gemeente Vlaardingen, 1966
71. Vlaardingen: Gronduitgifte Vlaardingen 1973
72. Vlaardingen: Algemene bepalingen voor de uitgifte in tijdelijke erfpacht van gronden der gemeente Vlaardingen 1984
73. Vlaardingen: Gronduitgifte in Vlaardingen 1992
74. Zaanstad: Algemeene voorwaarden waarop aan de gemeente Zaandam behoorende gronden in erfpacht of opstal kunnen worden uitgegeven 1908.
75. Zaanstad: Algemeene bepalingen voor de uitgifte in erfpacht van gronden der gemeente Zaandam, 1927 76. Zaanstad: Algemene bepalingen erfpacht 1978
77. Zaanstad: Algemene bepalingen erfpacht 1991
78. Zutphen : Algemene Voorwaarden, waarop in eeuwigdurende erfpacht kunnen worden uitgegeven de aan de gemeente Zutphen in eigendom toebehorende gronden voor zover deze daarvoor geschikt worden geacht, 1911
Lijst van overige geraadpleegde bronnen.
1. Begrotingen (B) en jaarrekeningen (J) van gemeenten:
a. Sommige gemeenten geven hun jaarrekening of begroting een aparte titel, terwijl andere gemeenten reguliere benamingen zoals “jaarverslag” of “jaarrekening” hanteren. Vanwege de
uniformiteit is hier voor de volgende notatie gekozen: “Amsterdam J2006” betekent “Jaarrekening 2006 van Amsterdam”, en “Amsterdam B2006” betekent “Begroting 2006 van Amsterdam”. b. Geraadpleegd zijn de volgende Begrotingen (Plaats Bjaar) en Jaarrekeningen (Plaats Jjaar):
Amsterdam J2005, Amsterdam B2006, Delft J2004, Den Haag J2005, Dordrecht J2005, Groningen J2005, Haarlem J2004, Leiden J2003, Leiden J2005, Rotterdam J2005, Rotterdam B2006, Schiedam J2004, Utrecht J2005, Vlaardingen J2005, Zaanstad J2005, Zoetermeer J2005. 2. Gemeenteraadsnotulen:
a. Verschillende gemeenten hanteren verschillende benamingen voor de notulen van de gemeenteraad, zoals “Gemeenteblad”, “Handelingen” of “Verslagen van de gemeenteraad”. Het komt in sommige gemeenten ook wel voor, dat alle gemeenteraadsnotulen, -voorstellen, binnengekomen stukken per kalenderjaar in omslagen zonder titel worden ingebonden. Om deze reden is in de voetnoten voor een uniforme benaming gekozen, als volgt: Gemeenteraad (V), dit heeft betrekking op een verslag van de vergadering van een gemeenteraad. Gemeenteraad (B), dit heeft betrekking op bijlagen behorende bij het verslag van de vergadering van de gemeenteraad. b. Geraadpleegd zijn de verslagen (Gemeenteraad (V)) en bijlagen (Gemeenteraad (B)) voor zover
relevant, van: Amsterdam (1851 t/m 1899, 1986 t/m 1989, 1994, 2000), Arnhem (1930), Den Bosch (1959), Den Haag (1903 t/m 1911, 1985, 1994, 1995, 1997, 2002, 2003), Den Helder (1920 en 1924), Dordrecht (1908), Groningen (1918 en 1919), Haarlem (1900, 1901 en 1919), Leeuwarden (1908, 1910 en 1917), Leiden (1933, 1970, 1972, 1981 en 1982), Rotterdam (1916 en 1923), Schiedam (1902), Utrecht (1952, 1973, 1974 en 1989), Vlaardingen (1901), Zaandam (1905, 1906 en 1927).
3. Kaarten:
a. Eigendomskaart van de Gemeente Amsterdam”, Ontwikkelingsbedrijf gemeente Amsterdam (Amsterdam 2004)
b. Overzichtskaart “Erfpacht in Den Haag”, gemeente Den Haag (Den Haag 2005) 4. Statistische gegevens:
a. Volkstellingen, 1849, 1859, 1869, 1879, 1889 en 1899 (www.volkstellingen.nl) b. CBS (www.cbs.nl)
5. Websites:
a. www.cultuurwijzer.nl, betreft: “cholera, een armoedige ziekte” b. www.denhaag.nl
c. www.erfpacht.amsterdam.nl
