328 PEDAGOGISCHE STUDIËN 2006 (83) 328-331
ORD
De 33e Onderwijs Research Dagen zijn van
10 tot en met 12 mei gehouden in Amster-dam. Het congresthema was Samen kennis ontwikkelen. De organisatie was in handen van de Vrije Universiteit Amsterdam, onder leiding van prof. dr J. Beishuizen. Het aantal deelnemers bedroeg ongeveer 550. Tijdens de openingssessie werd de VOR-VFO-disser-tatieprijs uitgereikt aan dr. Marieke van der Schaaf (UU) voor haar proefschrift Construct validation of teacher portfolio assessment: Procedures for improving teacher compe-tence assessment illustrated by teaching stu-dents research skills.Tevens werd de Pedago-gische Studiën-prijs 2005 uitgereikt. Deze prijs ging naar M. van der Schaaf, K. Stok-king en N. Verloop voor het artikel De invloed van cognitieve representaties van beoor-delaars op hun beoordeling van docentport-folio’s, dat verscheen in nr. 1 van de jaargang 2005 (vol. 82, pp. 7-26).
Een inhoudelijke bespreking van deze Onderwijs Research Dagen zal, zoals gebrui-kelijk, in de vorm van een kroniek worden opgenomen in een later nummer van Pedago-gische Studiën.
De volgende Onderwijs Research Dagen zullen plaatsvinden op 6, 7 en 8 juni 2007, ditmaal georganiseerd door de Rijksuniver-siteit Groningen. De organisatie staat onder leiding van prof. dr R. Bosker.
VOR-Themaconferentie 2006
De VOR Themaconferentie wordt dit jaar gehouden op 30 november in Amsterdam (UvA). Het thema is Het kan beter - Het moet beter! Maar hoe? De EU-lidstaten hebben zich enkele jaren geleden vastgelegd op het nastreven van de zogenaamde Lissabon-doel-stelling, waarin staat dat in 2010 de school-uitval drastisch zal zijn verminderd en ten minste 50% van elk geboortecohort in-stroomt in het hoger onderwijs. Wat moet er in Nederland gebeuren om deze doelstelling
te bereiken? Waar zitten de knelpunten: van voor-school, basisonderwijs tot hoger onder-wijs? Op deze conferentie zoeken leraren, docenten, schoolleiders, bestuurders, ambte-naren en wetenschappers naar waar het meest effectief en meest efficiënt middelen kunnen worden ingezet. De organisatie wordt dit jaar getrokken door de divisie Hoger Onderwijs. Meer informatie: dr U. de Jong (u.dejong@ uva.nl)
Divisies
Lerarenopleiding en Leraarsgedrag Het jaarthema van de divisie Lerarenoplei-ding & Leraarsgedrag is het leren van docen-ten en docentopleiders. In de divisiebijeen-komst van 5 april 2006 is het onderzoek Lerarenopleiders maken werk van hun pro-fessionele ontwikkeling van Bob Koster, Jurriën Dengerink, Mieke Lunenberg en Fred Korthagen gepresenteerd. In de bijeenkomst op 4 oktober 2006 zullen Ilse van Ekelen en Inge Bakkenes een presentatie geven waarin het leren van docenten centraal staat.
In de bijeenkomsten wordt gepoogd om een koppeling tot stand te brengen tussen de resultaten van onderwijsonderzoek en de opleidingspraktijk. De VELON-werkgroep Onderzoek en de divisie Lerarenopleiding & Leraarsgedrag organiseren samen de bijeen-komsten met als doel:
- het onderzoek op het terrein van leraren-opleiding en leraarsgedrag te bevorderen; - de leden kennis te laten nemen van onder-zoek op het terrein van lerarenopleiding en leraarsgedrag;
- de communicatie tussen de leden te be-vorderen, en
- het gebruik van de resultaten van onder-zoek en van theorievorming op het terrein van lerarenopleiding en leraarsgedrag te bevorderen.
Mieke Lunenberg is de coördinator van de VELON-werkgroep Onderzoek.
VOR-bulletin
329 PEDAGOGISCHE STUDIËN Hoger Onderwijs
Onlangs is de samenstelling van het VOR-divisiebestuur Hoger Onderwijs gewijzigd. Gerda Visser-Wijnveen heeft de functie van secretaris overgenomen van Rob Martens. Het divisiebestuur bestaat nu uit de volgende personen. Dr Uulkje de Jong (voorzitter, UvA), drs Gerda Visser-Wijnveen (secretaris, UL), drs Yta Beetsma (RuG), prof. dr Hans van Hout (UvA), drs Ton Kallenberg (EUR/HS Leiden), dr Rob Martens (UL), drs Jan Nedermeijer (UL), en dr Jos Willems (HS Zuyd).
ICT
De komende VOR-ICT dag willen we richten op het aanbod van nieuwe technologie, zoals het mobieltje, gaming en virtuele realiteit voor het leren in de praktijk. Het thema luidt: Cognitieve Partnerschappen: Mobiel leren in Web-based Communities. Datum: Vrijdag 26 januari, 2007. Locatie: Fontys Eindhoven.
Bij het centraal stellen van competenties en vraagsturing in beroepsvormende stadia komt de vraag naar voren hoe het potentieel van “op afstand, synchroon, coöperatief leren in de praktijk een reële kans kan krijgen. Het meest directe perspectief is om studenten bij kritieke stadia van elkaars praktijkleren te be-trekken. Opvallend is dat MSN en ‘chatting’ vooral tussen vriendjes plaatsvindt; veel min-der of (nog) niet tussen studiegenoten. In een aantal projecten wordt nu de vraag gesteld of het contact met de ‘peer group’ ook haar nut kan hebben bij coachingstadia in de oplei-ding. Of moeten we vooral trachten stu-denten onderling over te halen elkaar bij het praktijkleren te betrekken? De ‘smart phone’ en de online PDA geven aanleiding tot inten-sievere communicatie. Vragen hierbij zijn bijvoorbeeld:
• Is er additionele regie en facilitering van-uit het instituut nodig om dit ‘peer learn-ing’ te laten ontstaan?
• Welke spelvormen en VR ervaringen kun-nen tijdens preservice training bijdragen aan deze houding?
De organisatoren van deze dag zijn Henk Sligte en Piet Kommers. Kijk voor de verdere plannen op website van de VOR-divisie ICT: http://www.open.ou.nl/vor/2_divisies/ICT/ _index.htm
Bedrijfsopleidingen, Beroepsonderwijs en Volwasseneneducatie (BBVE)
In het vorige VOR-bulletin hebben we u geïnformeerd over de wisselingen in het be-stuur van de divisie BBVE. Helaas is hier een fout ingeslopen. De volledige lijst met leden van het dagelijks bestuur ziet er als volgt uit: Lidewey van der Sluis (voorzitter), Elly de Bruijn, Sylvia de Bunt, Ruud Klarus, Marcel van der Klink, Loek Nieuwenhuis, Marianne van Woerkom en Renate Wesselink (secreta-ris).
Als divisie zijn we betrokken bij verschil-lende activiteiten. Tijdens de AERA te San Francisco (USA) heeft de BBVE-divisie onder inspirerende leiding van Loek Nieuwen-huis een sessie georganiseerd met als thema Werkplekleren. Er werden bijdragen geleverd door Els Boshuizen, Robert Jan Simons, Martin Mulder en Loek Nieuwenhuis zelf. Stephen Billett (Associate Professor van de Griffith University in Australië) heeft de bijdragen van commentaar voorzien. Hoewel het tijdstip van de sessie wat aan de vroege kant was en de sessie tegelijk gepland stond met een andere sessie over werkplekleren, mogen we toch van een geslaagde sessie spreken.
Bij het schrijven van dit stukje is de ORD net achter de rug. Ook op deze conferentie kan weer met tevredenheid terug worden ge-keken.
Tot slot een overzicht van komende activi-teiten die voor de BBVE-divisie interessant zijn:
• 9-11 oktober 2006: Internationale HRD conference -ASTD. Als BBVE-divisie zijn wij via onze voorzitter Dr Lidewey van der Sluis vertegenwoordigd in de pro-grammacommissie. Voor meer informatie: zie www.hrdconference2006.nl. Via deze site kun u informatie vinden over de themagebieden en het programma. • 11-13 oktober 2006: EARLI SIG
Profes-sional Learning and Development organi-seert een conferentie met als titel Lifelong learning of professionals: exploring im-plications of a traditional labour market. De organisatiecommissie staat onder lei-ding van professor Els Boshuizen, lid van de Adviesraad van de BBVE.
Meer informatie is te vinden op http://
330 PEDAGOGISCHE STUDIËN
www.openconference.net/index.php?cf=8 • 14 december 2006 Algemene ledenver-gadering BBV. Thema: wordt nog bekend gemaakt.
Leren en Instructie
‘In gesprek met Jonge Doctoren’ (in samenwerking met ICO)
Op 16 maart 2006 organiseerde de divisie, in samenwerking met ICO Themagroep Innova-tieve Leerarrangementen, een. Deze middag presenteerden maar liefst vier jonge doctoren hun werk van de afgelopen jaren: Hannie Gijlers (Universiteit Twente), Henny van der Meijden (Radboud Universiteit Nijmegen), Nadira Saab (Universiteit van Amsterdam) en Jannet van Drie (Universiteit Utrecht). De vier proefschriften delen een focus op computerondersteund collaboratief leren (CSCL), maar verschillen in de wijze waarop en de domeinen waarin zij met CSCL aan de slag gaan. Thema van de middag was dis-cussie over mogelijke richtlijnen voor toe-komstig onderzoek. Hannie Gijlers en Nadira Saab lichtten eerst hun onderzoek naar CSCL in het bèta-domein toe. Henny van der Meij-den en Jannet van Drie presenteerMeij-den ver-volgens hun onderzoek naar CSCL in het gamma-domein.
Daarna vond in twee parallelle ronde-tafel-sessies discussie plaats over mogelijke richtingen voor vervolgonderzoek. Twee senioronderzoekers leidden de discussie: Els Boshuizen (OU Nederland) aan de bèta-tafel, en Gijsbert Erkens (Universiteit Utrecht) aan de gamma-tafel. Afsluitend vatten zij de dis-cussies samen en presenteerden dit plenair. Mogelijkheden voor vervolgonderzoek die de revue passeerden, waren onder andere meer implementatiegericht onderzoek naar CSCL, waarbij de rol van de docent duide-lijker in beeld komt en meer centraal ruimte komt voor kwalitatieve beschrijvingen van CSCL processen, en verdere ontwikkeling van onderzoek naar groepsleren binnen loca-ties tot community-leren tussen localoca-ties. Wat betreft de domeinspecificiteit maakte de dis-cussie duidelijk dat in de huidige onderzoe-ken verschillende vormen van co-constructie zijn benadrukt (conflictleren / hypothesetoet-sing in bèta-domein versus collectieve
elabo-ratie in gamma-domein). Daarbij werd opge-merkt dat vormen van co-constructie behalve domeinspecifiek ook sterk taakafhankelijk zullen zijn. Ook werd de vraag gesteld of de leerdialoog zelf wel voldoende inzicht biedt in CSCL. Aanvullende bronnen zouden kun-nen zijn tussenproducten en observaties van groepsdynamieken.
Divisie in gesprek met Carl Bereiter Als toetje op de ORD organiseerde de divisie op 12 mei In gesprek met Carl Bereiter. Deze inspirerende Canadese collega wist velen al te boeien met zijn keynote op de ORD zelf. Op vrijdagmiddag was er extra gelegenheid voor het bespreken van zijn ideeën. Samen met Marlene Scardamalia sprak hij over ar-gumentatie, ‘theory building’ en ‘idea impro-vement’, met een boeiende discussie na afloop tot gevolg. In zijn presentatie An Argument Against Argumentation betoogde Bereiter dat leren argumenteren in wat hij noemt de ‘belief mode’ maar een procedure is en niet terzake doende: “Reducing science to procedures and reducing it to argument about knowledge claims are both serious misrepresentations. Both have the grave effect of making it unclear why anyone would ever want to be a scientist.” Pas als argumenteren ook de zogenaamde ‘design mode’ incorporeert, zal het echt effect heb-ben.
Komende activiteiten in 2006
De divisie bruist van de plannen voor de tweede helft van 2006. Mogelijk ligt een ont-moeting in het verschiet in de maand juni met de Zweedse Roger Säljö, die zich bezighoudt met ‘situated cognition’ en vooral met de in-vloed van het gebruik van tools op ons den-ken en leren. Ook bereiden we een thema-bijeenkomst voor rondom Tools & Instructie. Deze themabijeenkomst staat gepland voor het najaar en vindt waarschijnlijk plaats in combinatie met de oratie van lector Frank de Jong aan de Stoas Hogeschool. De oratie zal plaatsvinden op 15 november op de Stoas Hogeschool locatie ‘s Hertogenbosch (On-derwijsboulevard 221). U kunt zich al aan-melden voor de themabijeenkomst en/of de oratie via j.m.a.kuijken@aeres.nl.
331 PEDAGOGISCHE STUDIËN Divisiebestuur
Tot slot een mededeling rondom de bestuurs-samenstelling. Bestuursleden Sanne Akker-man en Frans Prins, die voor een periode van drie jaar zitting hebben gehad, nemen beiden een tweede periode in acht. Dat neemt niet weg dat het bestuur actieve leden verwel-komt. Omdat Sanne Akkerman binnenkort haar promotie zal voltooien, nodigen wij met name de promovendi van de divisie uit met een tweede afgevaardigde naast Jacobiene Meirink het bestuur te komen versterken. Geïnteresseerden kunnen zich melden bij de voorzitter van het bestuur Paul Kirschner (P.A.Kirschner@fss.uu.nl). Overige bestuurs-leden: Bregje de Vries en Frank de Jong (Se-cretaris en plv. voorzitter: fdj@stoas.nl).
