LANDBOUW-ECONÖMISCH INSTITUUT
DEN HAAG - KONINGINNEGRACHT 26 - TELEFOON 117681 - POSTREKENING 412235« s m u e t a s ^ o v**- S t o l k w e g 29 t e l » 552350
NIS?JTOOR PUBLJCATIE., "% %
R a p p o r t No.57= 0NDER30EK NAâR DEN KOSTPRIJS VAN EIEREN I » EENDAGSKUIKENS
VAN KIPPEN EN EENDEN*
D i t o n d e r z o e k vond p l a a t s mot medewerking van e e n Commissie van Advies.$ "bestaande u i t de Hoeren*
I r « JCG , T u k k e r , D i r e c t e u r van h e t B e d r i j f s c h a p v o o r P l u i m v e e en E i e r e n ,
t e De B i l t j . ( V o o r z i t t e r ) ,
I r . J . J . J a n s e n , R i j k s p l u i m v e e t e e l t c o n s u l e n t t e V e n l o . A , J a n s e n , E o n d e n f o k k e r t e Erjpelo»
A» Loman, V e r m e o r d e r a a r t e GéFe-siKU M . J . H . S i l l e k e n s , F o k k e r t e H e y t h u i j z e n .
Het d o e l van d i t k o s t p r i j s o n d e r z o e k was h e t v a s t s t e l l e n van de h o o g t e van de k o s t p r i j z e n v o o r c o n s u m p t i e - e n b r o e d e i e r e n en é e n d a g s k u i k e n s van k i p p e n e n e e n d e n .
M E T H O D E *
Daar w i j op h e t g e b i e d van de p l u i m v e e h o u d e r i j nog n i e t b e s c h i k t e : ! o v e r door ons g e c o n t r o l e e r d e k o s t p r l j j ê l ï e d r i j v e n , was h e t a l l e e n m o g e l i j k om d o o r m i d d e l van e e n o n q u ô t e e e n k o s t p r f j a e n - o n d e r z o e k i n t e s t e l l e n , . H i e r b i j i s op de v o l g e n d e w i j z e t e w e r k gegaan8
1 ' Vopr ds -•sippsneierens.
De p l u i m v e e s t a p e l op de gewone b o e r e n b e d r i j v e n was i n h e t v o o r b i j e l e g j a a r v a n 1 O c t o b e r 1945 t o t 1 O c t o b e r 1946* n oê ^e g e r i n g van omvang, om a l s b a s i s v o o r do kos1 p r i j s b e r e k e n i n g g e b r u i k t t e kunnen w o r d e n .
Om deze r e d e n werden daarom v e r s c h i l l e n d e f o k - en v e r m e e r d e r i n g s b e d r i j v e n , hoofd-z a k e l i j k g e l e g e n i n de p r o v i n c i e s G e l d e r l a n d , O v e r i j s s e l , N o o r d - B r a b a n t en Limburg b e z o c h t , Op deze b e d r i j v e n z i j n aan de hand v a n de g e t o o n d e n o t a ' s de v o o r n a a m s t e k o s t e n e l e m e n t e n z o o a l s v o e d e r k o s t e n j aankoop k u i k e n s , f o k h a n e n , e t c . , v o o r h e t v o o r -b i j e l e g j a a r van 1 Ooto-ber 1945 t o t 1 O c t o -b e r 1946 overgenomen. Daar h e t o n d e r z o e k i n G e l d e r l a n d en O v e r i j s s e l e e n i g e weken v o o r 1 O c t o b e r 1946 p l a a t s v o n d , m o e s t e n h i e r de opgavsn worden a a n g e v u l d mot s c h a t t i n g e n v o o r de l a a t s t e p a a r weken. Ook de p o s t s i n r e k e n i n g t e b r e n g e n e i g e n a r b e i d , werd op de b e d r i j v e n g e s c h a t . Voor h e t v a s t s t e l l e n van de e i p r o d u c t i e werd g e b r u i k gemaakt van de op de b e d r i j v e n van dag t o t dag i n g e v u l d e e i e r l i j s t e n van h e t B e d r i j f s c h a p v o o r P l u i m v e e e n E i e r e n «
Van de b e z o c h t e b e d r i j v e n b l e k e n d6 v e r z a m e l d e g e g e v e n s van i n t o t a a l 53 p l u i m v e e h o u d e r s v o o r de k o s t p r i j s b e r e k e n i n g g e s c h i k t t e z i j n , Wat de v e r m e e r d e r i n g s -b e d r i j v e n -b e t r e f t waren deze ali'.us v e r s p r e i d t
L
A a n t a l v e r m e e r d e n n g s - . . • , » , « . . . , , . . A a n t a l f o k b e d r i j v e n ,.„.,„,_ bej.rj.^ysn__ _^ .. N o o r d - B r a b a n t en Limburg 22 5 G e l d e r l a n d 10 5 J-/ ft D r e n t h e e n O v e r i j s s e l 6 5 T o t a a l ! 38 15 U i t dojîû g e t a l l e n b l i j k t , d a t e r i n de e e r s t e p l a a t s n a a r g e s t r e e f d i s om oen b e h o o r l i j k a a n t a l v e r m c o r d e r i n g s b e d r i j v e n i n d i t o n d e r z o e k t e b e t r e k k e n .- 2 - Rapport No,57.
In de samenstelling van den pluimveestapel beetoöd e r in bet âfgelbôpèn productie-. ^ a r een groot v e r s c h i l tussohen Nederland t e n Noorden eh t e n Äuideh vàri de groote
r i v i e r e n . Daar de b e v r i j d i n g van het buiden een j â à r eender geschiedde, tfënd hierdooü» een j a a r e e r d e r een verjonging van den pluimvees-tiàpel p l a a t s « Deae zomer Vond i n de r e s t van Nederland een overeenkomstige verjonging g l a a t ö j zóodat de huidige t o e s t a n d daar overeenkomt met die van het Zuiden van het voorbije jaar* Om deze redenen Werden meer "bedrijven i n Brabant en Limburg bezocht dan iri de andere p r o v i n c i e s .
Uit den aard dér zaak heeft een f o k - en verméerderingsbedrijf hoogere kosten dan een normaal boérenpluimveebedrijf. De taak vàn de eerstgenoemde b e d r i j v e n lig-t immers vooral op het l e v e r e n van zeer goede fokdieren of b r o e d e i e r e n , "terwijl de ge«-wone boérenpluimveebedrijvën a l l e e n consumptie-eieren a f l e v e r e n .
Daar e r d i t j a a r . hoewel npg beperkt i n a a n t a l , e . g . boerenkippen gehouden mogen worden en tevens l a n g n i e t a l l e e i e r e n der fok«* én verméerderingsbedrijven a l s broedei gebruikt worden^ i s uitgaande van de verzamelde gegeven der vermeer-de rinfesbedrijven van Brabant en Limburg een k o s t p r i j s b e r e k e n i n g van een
consumptie-e i o p g consumptie-e s t consumptie-e l d . , B i j deze berekening i s van de gedachte u i t g e g a a n , dat de meerdere .koeten, die
een vermeerderaar t . o . v . een boerenbedrijf h e e f t , vergoed moeten worderi door den verkoop van de b r o e d e i e r e n .
Evenzoo i s , rekening houdende met deze e x t r a kosten voor het prodüeeeren van ' b r o e d e i e r e n , de k o s t p r i j s van een broedei berekend.
2. De eendeneieren.
Gedurende de oorlogsjaren vond er een- drastische beperking van het aantal eenden plaatB, Een kleine kern bleef echter behouden voor den heropbouw vàn de een-denstapel. Vooral in dit veerjaar heeft het begin van dezen heropbouw plaats gevonden.
Törigevolge van deze omstandigheden en den achter óns liggenden oorlogstijd, was het dan ook niet mogelijk om aan de hand van gegevens; uit de boekhoudingen, tot een
empirische kosjrprijsbarekenihg van eendeneieren voor het voorbije legjaar te komen. Daarom werd langs synthetischen weg aan de hand van hiervoor op enkele eenden^ bedrijven rond Ermelo-Harderwijk en op een bedrijf in Noord-Holland verzamelde gege-vens, een kostprijsberekening van een eenden-rei opgeaet.
Voor de vermeerderaars is nagegaan, welke extra kosten gemaakt moeten worden om de broedeieren te kunnen leveren, zoodat hieruit de kostprijs van een broedei volgt.
3 . De ééndagekuikens.
Voor het verzamelen van de kostengegeven z i j n v e r s c h i l l e n d e b r o e d i n r i e n t i n g e n i n Gelderland en Brabant b e z o c h t . Op a l l e bezochte b e d r i j v e n b l e e k het zeer b e -z w a a r l i j k om aan de hand van de boekhoudingen den k o s t p r i j s t e berekenen.
Het f e i t , dat de b r o e d i n r i c h t i n g e n i n het afgeloopen broedseiaoen, kuikens zonder toewijzingen afleverden, had n . l . t o t gevolg, dat om de boekhouding kloppend t e maken, een te l a a g uitkomstpercentage werd opgegeven.
Aan de hand van de verzamelde gegevens was het e c h t e r n i e t m o e i l i j k om een synthetieohe k o s t p r i j s b e r e k e n i n g op t e s t e l l e n .
D E R E S U L T A T E N .
Van de berekende kale k o s t p r i j z e n (dus zonder ondernemerswinst) i s het volgende overzicht t e geven«
I . KippgnsiBffn,,
Verméerderingsbedrijven. Legjaar 1945/1946.
C s *«*-*Û Aantal geënquêteerde Gemidd.kale k o s t p r i j s b e d r i j v e n per 100 e i e r e n Noord-Brabant en Limburg 22 f, 12.59 Gelderland 10 f. 16.77 Drenthe en O v e r i j s s e l 6 f. 15.03 T o t a a l t 38 Fokbedrijven. Legjaar 1945/1946. Noord-Brabant en Limburg 5 f. 12,16 Gelderland 5 f. 17.71 Drenthe en Overijssel 5 f. 17.12 Totaal: 15
- 3 - Rapport No. 57.
De lage kostprijs van Brabant en Limburg t.o.v. de andere provincies is een
gevolg van het feit, dat hier de pluimveestapel een jaar eerder verjongd werd, doordat de bevrijding een jaar eerder geschiedde. Het moment van de bevrijding heeft een grooten invloed op de hoogte van den kostprijs, wat bij de toelichting nader verklaard zal worden.
De toestand van de beide genoemde provincies in het afgeloopen jaar, is dan ook het beste te vergelijken met den toestand zooals deze in het komende legjaar in de rest van Nederland zal zijn.
Uitgaande van de gegevens der verireerderingsbedrijven van Brabant en limburg is berekendj
_ . „ . .. .. . Inclusief arbeid Exclusief arbeid a. De kostpn.is van een oonsumptie-ei. „ . n n . . - , .
• •" r "" " • r ., , e n sociale lasten en sociale lasten
Legjaar 1945/f46 t 11.76 et. 8.6 et.
Legjaar 1946/'47 » 12.5 ot. 9.4 et. b. De kostprijs van een broedei:
Le«iaar 1945/<46 ( b i 3 2 5 tooedeieren per kip t 16.8 et.
.uegjaar iw/ 40 ( M J 3 0 troedeier'én per kip 1 15.9 et.
Leelaar 1946/»47 i M j 2 3 *I ,°e d e i ere* per kip 1 17.5 ot.
Legjaar 1946/ 47 ( M j 3 0 tpoedeiepen per kip : 16.7 ot.
Voor nadere toelichting wordt verwezen naar Bijlage IV, V en VI. II. Eendeneieren.
De berekende kale kostprijs van een eendenei bedraagt s _a. Kostprijs consumptieeendenei : 10 et. -,b. Kostprijs broedei vermeerderingsbedrijf : 24 ct. III. Eendagskuikens van kippen en eenden.
Uitkomstpercentage
a. Kostprijs éédagskuikens (kippen) b. Kostprijs ééndagseendenkuikens
1. bij een broedeierprijs 20 et. 2. bij een broedeierprijs 25 ot..
60 56 " " • "™ f. 0.90 f. 1.07 S L 0 0 N.
m>
f, 0.37 f. 0.83 f. O.98 70£ f. 0.35 f. . f. .-De bovengenoemde berekende kale kostprijzen bevatten dus alle nog géén onder-ftomersloon, alleen de door den pluimveehouder opgegeven hoeveelheid door eigen personeel aangewende arbeid, is bij de koeten inbegrepen.
Er zij nog eens met nadruk op gewezen, dat het L.E.I« als zoodanig geen enkel oordeel uitspreekt over de hoogte van de ondernemerswinst. Het raststellen hiervan is geheel een kwestie van Overheidsbeleid, waar het L.E.I. buiten staat.
Om de practische bruikbaarheid van het rapport te verhoogen, is onderstaand overzicht toegevoegdj dat aangeeft hoe de verhoudingen komen te liggen op een gemiddeld bedrijf met 300 kippen, .één met 600 en één met 800 eenden.
- 4 - SftPS©** % $ ? J •• R e s u l t a t e n fan een b e d r i j f met 3©Q kippen.
K o s t p r i j s per e i zonder a r b e i d s k o s t e n 9.4 e t . K o s t p r i j s per e i i n c l . a r b e i d s k o s t e n 12.5 o t . "•" "•'" - ' • ' '• " ' i Uitgaande van een e i e r -p r i j s vant 12 o t . 13 o t . 14 o t . 1-5 o t . bedraagt h o t i " ' , a r b e i d s l o o n i n c l . s e e . l a s t e n f . 1 . 4 8 2 . — n II tt ondernemers-w i n s t ef v e r l i e s - f« 252.*» f. ? 1 9 . — f. 6 9 p . ~ t f . 1 . l f lt— ondornemora-. inkomen. f , 1 . ? | 0 . ~ i " * . * »70*.—f
f.2. m . —
f.S*043«~*
Voor de v e r k l a r i n g der berekening wordt verwezen naar B i j l a g e IX, wel çsi| nogvermeld, d a t gee$ £e.keni,ng %* gehoude|» met e y t r a inkomsten door verkoop van breede i breede r breede n . '
-IIa, Resultaten van een be dr i .If met 6Q0 eenden. Kostprijs per ei zonder arbei&skosten Kostprijs per ei incl. arbeidskosten Uitgaande van een eier-pr^.js vant arbeidsloon incl. soc, lasten bedraagt aett ondernemers-!-winst ondernemers-inkomen 9.- ot. 10 ot. 10 ot. 11 ot. 12 ot. f.1.547.- f. - , — f , 1 , 5 0 0 . — f , 3 . 0 © 0 — f.1.547.- f,3,047.-f.4,547,< ,i ;i.i i ß
Se hierboven aangegeven bedragen zijn afgeleid van de in Bijlage VII berekende cijfers. De prijzen der voederartikelen, zijn van begin Januari 1947 ^ terwijl de gé-! middelde eiproductie is aangehouden, die op Bijlage VII is aangegeven,
IIb. Be resultaten van een bedrijf met 800 eenden.
Kostprijs per ei zonder arbeidskosten Kostprijs per ei incl. arbeidskosten Uitgaande van een eier-I-":'-ja van: arbeidsloon incl. soo. lasten bedraagt hett ondernemers-winst ondernemers-inkomen 9.- ot, 10.- et. 10 ot. 11 et. 12 et. f. 2.063.— n fi. - . — f.2.000.— f.4.000.— f.2.063.— f.4.063.— f.6.063.—
Z i e nadere t o e l i c h t i n g onder b e d r i j f met 6Q0 eenden.
I n bovenstaande berekeningen i s aangenomen, dat de pluimveehouder z e l f a l l e n arbeid op het b e d r i j f v e r r i o h t , hetgeen b i j deze a a n t a l l e n zeker mogelijk J | j '
T . a . v . de eendenparken kan 1 persoon gemiddeld + 1000 eenden yerisQfgen, zoo-dat bovenstaande a a n t a l l e n dus geen v o l l e d i g e dagtaak v e r e i s e h e n , hetgeen ook i n de i n g e c a l c u l e e r d e loonen t o t u i t i n g komt.
LANDBOUW-ECONOMISCH INSTITUUT
DEN HAAG - VAN STOLKWEG 29 - TELEFOON 552350* - POSTREKENING 412235van Stolkweg 29, t e l . 5 5 , 2 3 . 5 0 Rapport No, 57. I ET H 0 U D » Doel B l z . 1. Methode en b a s i s m a t e r i a a l Blz« 1. R e s u l t a t e n B l z . 2 . Ondernemersloon Bla. 3«
B i j l a g e 1 I . K o s t p r i j s p e r 1000 kippeneieren voor vermeerderings-en f o k b e d r i j v e n .
I I . Koeten per k i p voor vermeorderingsbedrijv6n van Noord-Brabant en Limburg.
I I I . T o e l i c h t i n g b i j de kostenelementen van b i j l a g e I en I I . IV, K o s t p r i j s oonsumptie-eieren.
V, E x t r a kosten op de vermeorderingsbedrijven voor brood-e i brood-e r brood-e n p r o d u o t i brood-e ,
VI, K o s t p r i j s oonsumptie-eieren l e g j a a r 1946/1947• V I I , K o s t p r i j s van eendeneieren.
V I I I . K o s t p r i j s van eendagskuikens.
Rapport Wo.57» B i j l a g e I .
r •
OVERZICHT VAN DEN KOSTPRIJS PER 1QOO EIEREN OVER DE PERIODE 1 OCTOBER 1945 - 1 OCTOBER 1946. Kostenelementen. Vermeerderingsbe drijven N.-Brabmt, en J , . Limburg S x a n a Overijssel ! en f Drenthe | N. -Brabant en Limburg Fokbe drijven Gelder-land Overijssel en Drenthe
1. Loon» ju. eigen arbeid b. vreemde arbeid o% sociale lasten ' 2; Voeders» a^ aangekocht b. eigen bedryf i 3 . S t r o o i s e l 4 . Brandstof en electricLteit ; 5. W a t e r l e i d i n g ; 6 . Kosten k l e i n gereedschap * 7 . Verzekering ; 8. Veearts j 9 . Alg.kosten ( h e f f i n g enz) ; 10. Onderhoud hokken en i a f r a s t e r i n g • 1 1 . Afschrijving en rent© ! ju. Hokken j b„ Kunstmoeders 12. Pacht I ! 13. Rente pluimveestapel j |14« Aankoop dieren j l * j15. Inkrimping pluimveestapel i ;16. Omzetbelasting j i ! Af» !
i
17. Verkoop d i e r e n ( i n c l . j i e i g e n gebruik) ! J18. U i t b r e i d i n g pluimveestapelj i 19, Waarde mest ! I ;Kosten per 1000 eieren ;
! | jEiproductie per kip j
IAantal hennen ep 1 Oct.1945 !
la. broed 1945 ! iii "broed 1944 en ouder |
! ' J
jlantal hennen op 1 October'46 !> ! ia. broed 1946 j
ib._ broed 1945 en ouder ! i 1 Ras ' 23.67 4.01 4.15 90.80 4.68 1.39 0.47 0.04 1.1-9 0.36 1.17 1.99 2.68 4.27 0.16 0.62 I.52 12.08 0.53 0.19 19.05 10.62 0.42 125.88 150 144 182 209 169 W.L. 60.40 22.12 11.40 167.71 9.24 4.65 O.98 3.28 0.65 2.71 4.26 5.99 11.42 0.59 O.29 2.31 36.04 0.75
I
34.01 I | 3.97 i 111.72 15.42 3.46 0.84 0.02 1.86 O.42 1.75 2.89 3.35 6.25 0.30 2 . — 20.61 •*•—— 0.31 36.16 11.66 6.69 90.44 2.62 1.73 0.47 0.01 1.20 0.33J 1.11 2.12 3.20 3.79 0.22 0.57 1.78 I4.9O I.69 0.54 34.58 39.36 IO.69 186.83 8.15 7.31 O.89 0.44 2.13 0.74 1.85 3.20 5.82 12.78 0.42 1.74 2.63 31.29 0.81 1*37 155.97 i 344.79 ' 209.18 ij 181.23 74.93 102.12 O.08 31.66 || 27.26 52.91 6.30 0.38 136.78 38.14 O.98 45.01 5.47 6.10 141.6O 9.60 4.77 0.68 1.63 0.43 1.27 3.44 3.89 4.25 0.26 0.28 2.25 22.21 6.06 0.81 353.03 ! 260.01 ! 81,26J 6.72
j 0.83 i 167.66 |I i
i 144 ; 32 161 •150.26 || 136 ü 61 106 ! 429 ! 81 i H 7 | JW,L.;B.V.JW.L.;B.V^ ! R . I . R . ! R . I . R . ij 121.64 170 227 316 315 264 W.L. 177.13 132 193 729 1019 370 «r.L»:P.L. R . I . R , ! 171.20 i 146 184 387 226 W.L.sB.V. Tw„ Gr.Rapport No.57, Bijlage II.
OVERZICHT VAN DE KOSTEN PER KIP OVER DE PERIODE VAN 1 OCTOBER 1945 - 1 OCTOBER 1946
IN NOORD-BRABANT EN LIMBURG.
Kostenelementen 1. Loon: a^ eigen arbeid
b» vreemde arbeid 0 . s o c i a l e l a s t e n 2 , Voeders j u aangekocht b . eigen b e d r i j f 3 . S t r o o i s e l 4 . Brandstof en e l e o t r i c i t e i t 5. W a t e r l e i d i n g 6. Kosten k l e i n gereedschap 7« Verzekering 8 . Veearts
9 . Algemeene kosten (heffing e n z . ) 10. Onderhoud hokken en afraata:?ing 11>, Afschrijving en r e n t e j u hokken b . kunstmoeders 12. Pacht 13« Rente pluimveestapel 14. Aankoop d i e r e n 15. Inkrimping pluimveestapel I 16. Omzetbelasting | Af j j 17* Verkoop d i e r e n j 18. U i t b r e i d i n g pluimveestapel 19. Waarde mest
Eiproduotie per kip
" jonge hennen broed 1946
Vermeerderings-. b e d r i j v e n f. 3.71 0.59 0.64 13.90 0,76 0.23 0.07 - . — 0.18 0.06 0.17 0.30 O.40 0*65 0.02 0.08 0.23 1.78 0.08 0,03 f. 23.88 2.46 1.57 O.05 j f . 19.80 I 150 i 10 Fokbedrijven f. 6.44 2.07 1.19 16.03 0.46 0.32 0.08 - , — .0.21 0,06 0.20 0.38 0.57 O.69 0.04 0,10 0.31 2.62 0.32 O.09 f. 32.18 9.24 1.08 0.07 f. 21.79 170 8
' * » Rapport 5? BljlaRéBK,-.
yoe l i c h t i n g b i j de versçhlllende_kqsten6letnentet* en verklaring der
uitKomsten van ae Dljiage i t/m j '
:.
De bedrijven:
Zooals in de Inleiding reeds medegedeeld is, bevinden de bezochte fok- en vermeerderingsbedrijven zich in onze belangrijkste
pluimveeteelt provincies: Brabant en Limburg (22 vermeerderingsbedrijven en 5 fokbedrijven), Gelderland (lo vermeerderingsbedrijven en 5 fokbe«. drijven), Drente en Overijssel (6 vermeerderingsbedrijven en 5 fok-bedrijven) .
Deze bedrijven weren in de verschillende provincies aldus gelepen: in Brabantj in het Zuid-Oosten en het aansluitende gedeelte van de provin-cie Limburg; in Gelderland: op de veluvie en in de Graafschap; in
Overijssel: het Oostelijke gedeelte met hieraan aansluitende eenlge bedrijven in het z.O.van Drente."
De bedrijven zelf zijn in overleg met den sijkspluimveeteelt voorlicht» tingsdienst en het Bedrijfschap voor pluimvee en Eeieren gekozen. Zooals uit het aantal gehouden kippen dat op de staten vermeld Is
blijkt, zijn er naast kleine bedrijven ook enkele groote bedrijven be-zocht.
Het boekjaar.
Voor het boekjaar is de periode van 1 October 1945 t o t * "
October 19&6 genomen, op deze wij-ze omvat het onderzoek een volledig '
legjaar der dieren waardoor men ëen juistere kostprijsberekening krijgt, immers met 1 October zijn de jonge höhnen aan den leg, de opfokperiodë
is achter den rug en een stabiele uitgangssituatie van de pluiraveesta» pel voor een nieuw legjaar is bereikt»
Daar de bedrijven in Gelderland, Overijssel en Drente in Augustus en September worden bezocht, moesten voor de nog rusti-erende woken enkele schattingen worden gomaakt.
Het verschil in kostprijs tusschen bezochte provincies.
Wanneer*we den kostprijs van een ei in de verschillende provincies met elkaar gaan vergelijken, val*; direct het proote verschil- tusschen Neder-"
land ten Noorden en ten Zuiden van de groote rivieren op. In de inleiding is er reeds op gewezen dat de oorzaak ligt in het feit dat het Zuiden een jaar eerder bevrijd werd.
Om hu enkele groote verschillen te verklaren, is het eenvoudigste uit te gaan van het overzicht van de pluimveestapel dat zich onderaan de tabellen bevindt. We zullen nu de toestand op 1 October I9I4.5 en vervol-pens op 1 October 19I4.6 in de verschillende provincies met elkaar gaan vergelijken.
Hierbij valt direct in het oog dat de bedrijven in het Zuiden over een behoorlijk aantal dieren van broed 19Û-5 beschikten doordat de be-vrijding daar een jaar eerder plaats vond.
Van de vermeerderings- en fokbedrijven van Gelderland hebben enkele nog* "kans gezien/ na de bevrijding in het voorjaar van 19^5» t o t eeT" verjong
'Ing"over te gaan; hetzelfde kan van de provincies Drente en Overijssel pezojgd worden, over het geheel zijn'het echter late kuikens geworden die geen' hooge productie gehaald hebben. Sen behoorlijk aantal jonge hennen heeft,'indien zij ten minste van niet te late kuikens zijn, echter een gunstige invloed op den gemiddelden leg per kip gehad, uit dien hoofde
is dan ook het verschil in hoogte van dei gemiddelden leg per kip tusschen de provincies te verklare« Daarnaast blijven er ook, tusschen de bedrijven
»2^ Bapport Ko,57, Bijlag» III« uit één geMed onderling versohillen bestaan, tengevolge van een niet gelijke
be-drijfsvoering.
Het aantal hennen op 1 October 1946 gesplitst in a. broed 1946, b. broed 1945 en ouder geeft, vergeleken met den toestand van het vorige jaar, mede een verklaring van de hoogte der kostenelementen! No. 2 voeders; No. 13 rente pluimveestapelj No, 14 aankoop dierenj No. 15 en 18 inkrimping en uitbreiding van den pluimveestapel. Immers een on-evenredig groot aantal hennen broed 1946 beteekent voor de periode 1 October 1945 tot 1 October 1946« een groote aankoop van eendagskuikens (post 14), groote uitgaven voor
opfokvoeders (post 3; en een groote waarde vermeerdering van den pluimveestapel (post ^t,
Bij het vergelijken der kostenelementen uit bijlage I dient men er wel aan te denken, dat de kosten daar per 1000 eieren zijn uitgerekend, zoo zijn b.v. hooge
kostenelemen-ten te verklaren uit, of hooge kosten, of lage productie of een combinatie van beide
factoren. Voor de fok- en vermeerderingBbedrijven van Brabant en Limburg aijn in bij.* lage II ook de kosten per kip berekend*
Be fokbedrl.iven»
Voor de fokbedrijven zijn de kosten die besteed worden voor het broeden buiten beschouwing gelaten. Be aangehouden eendagskuikens afkomstig van individueel broed zijn tegen een inkoopsprijs van 110 ot in rekening gebracht.
Be kostenelementen.
Be versohillende koetenelementen zullen achtereenvolgens nader bespreken worden,
1. Loon,
a. Eigen arbeid. Het hiervoor in rekening gebrachte uurloon bedraagt op*
VermeerderingBbedri .jven« Fokbedri.ivent
Gelderland en Overijssel 64 ot. Gelderland en Overijsselt
«*«'**«• «*• 3££*-"" Il tl:
Brabant en Limburg!
Bedrijfshoofden 68 o t . Overige 62 o t .
Het loon i e v a s t g e s t e l d volgens de normen van de o o l l e o t i e v e arbeideovereonkemsteni voor de vermeerderingBbedrijven i s het loon van geoefenden i n rekening gebracht; voor de bedrijfshoofden van de fokbedrijven het loon van geschoolde arbeiders.
Voor vrouwen, meisjes en jeugdige arbeiders werd een l a g e r uurloon gecalculeerd volgens de o f f i o i e e l e voorsohriften.
Mannelijke personen vrouw » 2/3 v . d , man.
20 ia«.* otó meisjes 18 jaar 90$ v.d,vrouw
19 l a S 900 1 7 d a a r 8 $ • • * • " « »
U S E 1% 1 « * « * 6C*v.d,vrouw _ 17 jaar 70%
b. Vreemde arbeid.
Hiervoor werdeo de werkelijk uitbetaalde loonen in rekening gebracht. 2, Voeders,
a. aangekocht. Bit z i j n de voeders welke de bedrijven toegewezen kregen van het Bedrijfschap voor Pluimvee en Eieren t e Be B i l t , n . l » ochtendvoer, gemengd graan, kuikenzaad en opfokvoer,
Be p r i j z e n van deze voeders loopen per bedrijf u i t e e n naar gelang de soort van het gebruikte voeder, Be gemiddelde p r i j z e n van oohtendvoer en gemengd graan over het jaar 1 Ootober 1945 - 1 Ootober 1946 bedroegen a l e gemiddelde van 6 bedrijven r e s p , f, 22,48 en f«22,95 per 100 kg.
B «IJ« f; s, I E
- 5 .
De p r i j k e n op X October l^M-é voor ochtendvoer li&pen u i t e e n van f.23,«.
t o t f ^ é é ^ - per iOO kg
K(gemiddelde van 6 b e d r i j v e n f
o2l4-,30), d i e voor'
t
emengd graan v a r i e e r d e n t u s s c h e n f » 2 3 , - en f „ 2 5 , 5 0 per 100
kg(gemiddel-e van 7 b kg(gemiddel-e d r i j v kg(gemiddel-e n f„2t|.,50)o
k* £ i £
e nJ ^ J Ë l i 3
f s' Des© fiost h e e f t v o o r n a m e l i j k b e t r e k k i n g op a a r d a p p e
-l e n , inaTa en meîTç,,
"Dit ;sijn de k o s t e n van t u r f s t r o o i s e l , gehakseid s t r o o , z a e g s e l
en .eventueel' andere s t r o o i s e l s
aDe p r i j s per b a a l t u r f s t r o o i s e l l o o p t
u i t e e n van f „ij.,« t o t f j ^ o i n G e l d e r l a n d en O v e r i j s s e l en van f . 5 , - t o t
f . 5 - 5 0 i n ïird «Brabant en Limburg»
^ " Brands tof e;n e l e c t r i e i t e i t » Deze p o s t omvat de k o s t e n voor de voor de
kunsSnoecters verTjr'ùikfe' b'ranSTstoffen p l u s e l e c t r i c i t e i t * e v e n t u e e l de
e l e c t r i c i t e i t s k o s t e n voor de v e r l i c h t i n g .
5" ^ a t e r I e i d i n ^
0Vo°r" a dover aanwezig i n r e k e n i n g g e b r a c h t ,
6 , Kosten k l e i n gereedschap»
Drr~aïyx)~T%âvë~rT voor voederbakken^ drinkemmera, kuikehbakjos
en ander k l e i n gereedschap^
7 o Ver zekeringen «
~~'KIs""vovzekerde waarde i s aangenorr.en 0,55 x de waarde v „ d .
hokken + de gemiddelde waarde van de p l u i m v e e s t a p e l gedurende h e t , j a a r
van onderzoek, Ret v e r s c h u l d i g d e premiebedrag i s 3»5 0/00 van de v e r
-zekerde waarde o
8c V e e a r t s ,
:• ""' '"Deze p o s t omvat*
I-p Kosten van pullorumonderzoek en i n e n t e n tegèn d i p h t é r i e «
2 , o v e r i g e k o s t e n voor geneeskundige v e r z o r g i n g der p l u i m v e e s t a p e l .
9--. A"lgemeer,ß"kosten. '
ê^rnffeï'ITng dV"STlt « De^e b e d r a a g t 25 et- per k i p ,
h. Ontsmettingsmiddelen* creoline, k&lk* c*„ porti»"
d„ contributies en abonnementen,, 10,) Onderhoud hokken en afrastering,
,_-,, -"•'Dxrii^ per jaar geschieden gebaseerd op het huidig'e"ï:"o"sTpeilc m l „'s
1', carbolincum; ' 5-» kippengass;
2 , aankoop gl&s en hout, ]+=, af raster ingspalen. 11,, Afschrijving en rente,
ä'T lïofclfs m """'"
ctë~iu^s'chr-t^-vi-ng- -f rente--is..berekend in. een 'f>% annuïteit over 2»25 x de aanschaffingswaarde vtd»hokken,"De levensduur van de hokken
loopt uiteen van 25 jaar voor houten hokken met steenen voet tot 50 jaar voor' steenen hokken,
b„ kunstmoeders *
a?icRrT3'vïng en rente is berekend in een 3% annuïteit over de momenteels aanschaffingsprijs der kunstmoeders, '
Deze loopt uiteen van f „6o,~ tot f.50,- voor reap, electrischo en
- 4 - Rapport No.57, Bijlage III. De gemiddelde levensduur bedraagt resp. 20 en 15 jaar»
12. Pacht«
In de meeste gevallen kon het in rekening te brengen paohtbedrag wegvallen tegen de opbrengst aan mest.
13. Bgnte pluimveestapel.
3$ over de gemiddelde waarde van den pluimveestapel in het jaar van onderzoek. 14« Aankoop dieren.
a.r aankoop eendagskuikens. De gemiddelde aankooppr:' Ju per eendagskuiken bedroeg
voor de vermeerderingsbedrijven van Brabant en Limburg f.0.66. De vastgestelde maximum verkoopsprijs bedraagt 63 cent. De afwijking naar boven wordt
veroor-zaakt door het feit, dat enkele pluimveehouders gesexte kuikens hebben aange-kocht, terwijl bovendien de kosten van het leewieken in de f.0.66 begrepen zijn. b. aankoop fokhanen. De prijs hiervan loopt uiteen van f,6.— tot f . 8 , — . De
ge-middelde aankoopprijs voor de vermeerderingsbedrijven in Noord-Brabant en Lim-burg was f.7.50 per stuk.
16. Omzetbelasting.
1$ over den post verkoop dieren, (over de eieren behoort geen omzetbelasting
be-rekend te worden, daar de kostprijs af- pluimveebedrijf is bebe-rekend). 4
17. Verkoop dieren. De post omvat s
a. verkochte fokhanen (voor fokbôdrijven). b. verkoohte oudere hennen,
o, verkochte oudere hanen. d. verkochte jonge heroën. e. verkochte jonge haantjes.
De gemiddelde verkoopwaarde van b t/m d op de varmeerderingsbedrijven van Noord-Brabant en Limburg was«
b. oudere hennen f. 4.50 e. oudere hanen .. f. 4'50 d, jonge hennen broed 1946 f» 4»70 e. haantjes broed 1946 f. 0.80
15 en 18. Inkrimping resp. uitbreiding pluimveestapel.
De vaststelling van de waardedaling resp.-stijging is geschied overeenkomstig het principe van de "ijzeren beginvoorraad". Op grond van dit principe is al-leen het meerdere resp. mindere aantal dieren in de versohillende categorieën. 1 Ootober 1946 ten opzichte van 1 October 1945 als baten resp. als kosten op-genomen. De waardeering is als volgt»
Fokbedrijven» Waarde van alle dieren f. 8 . — Vermeerderingsbedrijven» Jonge hennen f. 6.75
Oudere hennen f. 5*50 Fokhanen f.7.50 (of aankoopwaarde). De waarde van de jonge hennen op de vermeerderingsbedrijven is vastgesteld op grond van de verzamelde gegeven betreffende de gemiddelde opfokkosten. Hierdoor is voorkomen dat in de berekeningen door de uitbreiding van den pluimveestapel z.g.n.
schijnwinsten worden gemaakt, die invloed zouden uitoefenen op den kostprijs van eieren. Voor de fokbedrijven is het moeilijk de extra arbeid en selectie die hier
ver-richt wordt vast te stellen, de gemiddelde kosten liggen hier echter hooger, zoodat de opfokkosten op f . 8 . — per dier zijn geschat.
De productien
" De~productie werd berekend uit de eierlijsten van het Bedrijfschap voor Pluimvee en Bieren, die van dag tot dag bijgehouden worden. Het aantal geproduceerde eieren om-vat dus het verkochte aantal en het eigen verbruik.
Rapport No.57, B i j l a g e IV. BEREKENING VAN DEN KOSTPHIJS VAN CONSUMPTIE-BIEREN, UITGAANDE VAN DE
GEMIDDELDE KOSTEN PSR 1000 EIEHEN OP DE VERMEERDERINGS~ BEDRIJVEN VAN NOORD-BRABANT EN LIMBURG.
Voor de berekening van de k o s t e n per 1000 consumptie-eierert moeten de k o s t e n , welke s p e c i a a l t e n behoeve van de produotie van b r o e d e i e r e n gemaakt worden, u i t de kosten worden geëlimineerd.
De e x t r a k o s t e n ( r e s p . b a t e n ) gemaakt t e n behoeve van de p r o d u c t i e van b r o e d e i e r e n z i j n de volgendes
1, De eendägskuikens moeten met het oog op de b r o e d e i e r e n p r o d u c t i e betrokken worden van d6 fokbedrijven voor een p r i j s van 63 c e n t . Een kuiken, afkomstig van de vermeerderingsbedrijven en bestemd voor een u i t s l u i t e n d consumptie-e i consumptie-e r consumptie-e n produoconsumptie-econsumptie-erconsumptie-end boconsumptie-erconsumptie-enbconsumptie-edrijf kost f . 0 . 5 0 . Pconsumptie-er kuikconsumptie-en wordconsumptie-en dus 13 oconsumptie-ent e x t r a kosten gemaakt. Per 1000 e i e r e n wordt dus het 13/63 deel van den aan-kooppost eendägskuikens a l s e x t r a kosten gemaakt.
2 , Ten behoeve van de produotie van b r o e d e i e r e n moeten fokhanen aangekocht worden. De k o s t e n , welke deze met zich meebrengen moeten geheel a l s extra-i kosten worden beschouwd«
Dit z i j n dust
a. aankoop fokhanen«
b. voederverbrüik oude fokhanen o. voederverbrüik jonge fokhanen.
Terwijl a3.a extra-baten te beschouwen zijn de opbrengsten van de verkochte hanen welke als fokhanen zijn aangekooht.
3. De heffing van het Bedrijfschap voor Pluimvee en Eieren te De Bilt ad 25 eent per kip.
4. De kosten welke gemaakt worden ten behoeve van het verplichte pullorumonderzoek. Overzicht van de extra kosten per 1000 eieren:
1. aankoop eendagskuikenst - ? ^ x 8 . 4 6 s » f . 1.74 per 10ÖO eieren. 2a* aankoop fokhanen
b. voederverbrüik oude fokhanen
o. voederverbrüik jonge fokhanen 1946 « f. 0.72 3. heffing De Bilt
5. kosten pullorumonderzoek
Extra baten: opbrengst verkoop fokhanen
Totaal extra kosten f,8.28 " " n
Uitgaande van den gemiddelden kostprijs van 1000 eieren volgens bijlage I worden de kosten per 1000 oonsumptie-eieren op de vermeerderingsbedrijven dus:
f. 125.88 - f. 8.28 - f.117.60. - f . - f . = f .
-
f.
« f . f . f . 3.50 1.74 0.72 1.40 0.80 9.90 1.62 » tt ti « H H » n M II It II It II tr it if it tt t) iiRapport Ko.57, B i j l a g e V.
BEREKENING VAN DE EXTRA-KOSTEN PER BROEDEI, GEMAAKT OF. SE VERMEER-DERING SBBDRIJVEN VAN N.BRABANT EN LIMBURG.
Voor het afleveren van broedeieren moeten de vermeerderingsbedri jven, vergeleken met een gewoon boeren-pluimveebedrijf, e x t r a kosten maken.
Deze e x t r a kosten z i j n "berekend p e r k i p , a l s gemiddelde van de 21 b e d r i j v e n genoemd i n B i j l a g e I I .
De kostengroepeering van B i j l a g e I I bevat de volgende e x t r a k o s t e n , welke u i t s l u i t e n d t e n behoeve van de b r o e d e i e r e n gemaakt z i j n :
1. E x t r a aankoopbedrag eendagskuikens 4T- x 1*23 » f. 0,25 per k i p .
2 . Aankoopbedrag fokhanen 3« Voederverbruik oude. fokhanen
4 . Voederverbruik jonge fokhanen 5 . Heffing De B i l t
6 . Kosten pullorumonderzoek
Totaal» Extra bâtent opbrengst verkoop fokhanen
Totale extra kosten
Deze extra kosten van f.1.25 per kip worden gemaakt ten behoeve van de produc-tie van broedeieren. Het aantal broedeieren varieert met de lengte en de tijds-periode van het broedseleoen tuesehen de 25 en 30 eieren per kip.
a. Bij 25 broedeieren per kip beteekent dit, dat ten behoeve van de
broed-eieren 5 ot per broedei extra kosten worden gemaakt1
b. Bij 30 broedeieren per kip zijn deze 4.17 ot. per broedei«
- f . - f . - f . - f . - f . f . f . • f » . 0.53 0.27 0.11 0.25 0.12 1.53 0.28 1 . 9 R I I I I H I I I I t» 1» « It n «t « n n t l H
Rapport No.57, B i j l a g e VI. DB VERMOEDELIJKE KOSTPRIJS VAN CONSUMPTIEDIEREN OP DE
VERMEBRDERINGS-EEDRIJVEN IN NOORD-BRABANT EN LIMBURG VOOR HET LEGJAAR 1946 - 1947.
Deze berekening i s gebaseerd op h e t k o s t e n o v e r z i c h t p e r 1ÖOO e i e r e n van b i j l a g e I , e x c l u s i e f de kosten gemaakt ten behoeve van de b r o e d e i e r e n p r o d u o t i et
Ter berekening van den vermoedelijken k o s t p r i j s voor het komende j a a r , zou men het verloop van de v e r s c h i l l e n d e kostenelementen moeten kennen. Ten aanzien van de mees-t e posmees-ten kan men v r i j w e l memees-t zekerheid zeggen, damees-t z i j i n hemees-t komende j a a r op h e mees-t z e l f d e niveau z u l l e n b l i j v e n .
Ten aanzien van 2 elementen b e s t a a t onzekerheid, n . l . i 1, de voederkosten
2 . de waarde van het pluimvee.
1. De gemiddelde j a a r p r i j s van de voeders loopt over het j a a r 1945 - 1946 u i t e e n naar gelang van de verbruikte, k w a l i t e i t e n van hot voeder.
Op een 6 t a l b e d r i j v e n , waarvan de aankoopprijzen over het j a a r 1 Ootober 1945 1 Ootober 1946 v o l l e d i g bekend waren, bleek b i j v . h e t b e d r i j f met d e n l a a g s t e n g e -middelden aankoopprijs voor ochtendvoer gemiddeld ovor h e t geheele j a a r f . 2 1 . 2 0 p e r
100 kg b e t a a l d t e hebben, t e r w i j l d i t voor h e t b e d r i j f met de hoogste aankoopprijs f . 2 4 . 1 9 per 100 kg bedroeg.
Voor gemengd graan waren deze p r i j z e n r e s p e c t i e v e l i j k t f . 2 1 . 8 5 t o t f , 2 3 . 6 0 p e r 100 kg. Van bovengenoemde 6 b e d r i j v e n waren de gemiddelde j a a r l i j k s c h e aankoopprijzen
r e S p #* ochtendvoer f. 22.48
gemengd graan f. 22.95
Het k o s t e n p e i l van het voeder op 1 J a n u a r i 1947 l i g t hooger dan het gemiddelde k o s t e n p e i l over het j a a r 1 Ootober 1945 - 1 October 1946.
Een onderzoek naar de mate van p r i j s s t i j g i n g op bovengenoemde 6 b e d r i j v e n en b i j een a a n t a l c o ö p e r a t i e s en p a r t i c u l i e r e handelaren wees u i t , dat de p r i j z e n thans g e -middeld 85» hooger liggen} dus voor»
ochtendvoer f. 24,30 gemengd grar.n f. 24.80
De invloed van deze koBtenverhooging opden k o s t p r i j s van oonsumptie-eieren is« O.O8 E 93.02 « f . 7 . 4 4 p e r 1000 e i e r e n .
2» Over een eventueele waardeverandering van het pluimvee i s m o e i l i j k een oordeel t e v e l l e n . De posten welke samenhangen met de waarde z i j n :
1* aankoop dieren* Deze poat ad f . 6 , 8 4 i s berekend op b a s i s van een k u i k e n p r i j s van f. O.5O.
2 . Verkoop d i e r e n t Deze post ad f . 1 7 . 4 1 b e r u s t op de volgende gemiddelde verkooppryzei hennen 1 j a a r en ouder f. 4»50
jonge hennen broed 1946 f. 4*70 jonge h a a n t j e s broed 1946 f. O.80
3 . Inkrimping en u i t b r e i d i n g van_ den pluimveestapelt Deze post geeft weer den i n v l o e d op h e t u i t e i n d e l i j k e b e d r i j f s r e s u l t a a t van een verandere samenstelling van den pluim-v e e s t a p e l .
Een eventueele waardedaling van b i j v . 10$ werkt nu kostpri.jsverhoogend v i a de posten "verkoopdieren" en " u i t b r e i d i n g pluimveestapel" en k o s t p r i j s v e r l a g e n d v i a de p o s t e n " a a n -koop d i e r e n " en "inkrimping p l u i m v e e s t a p e l " .
Het u i t e i n d e l i j k e f f e c t van 10$ d a l i n g op den k o s t p r i j s zou z i j n een k o s t p r i j s v e r -hooging van 1.74 + I.06 - 0.68 - 0*05 = f . 2 . 0 7 per 1000 e i e r e n .
Alleen rekening houdend met de verhoogde voederkosten, komt b i j eenzelfde verloop van den pluimveestapel de k o s t p r i j s van oonsumptie-eieren op de vermeerderingsbedrijven voor h e t komende j a a r opi 117.60 + 7.44 = f . 1 2 5 . — per 1000 e i e r e n .
Rapport No. 57» Bijlage Vil. ONDERZOEKINGEN BETREFFENDE DEN KOSTPRIJS VAN
EENDENEIEREN.
Methode 4
Zooals i n de i n l e i d i n g re«ds i s medegedeeld i e de k o s t p r i j s van een:eendenei langs
s y n t h e t i s c h e n weg "berekend. Het "bleek n « l . n i e t mogelijk om een empirisöhai k o s t p r i j s aan de-hand van "boekhoudingen,, vqor het afgeloopen j a a r t e berekenen. De v e r s c h i l l e n d e kostenelementen werden verzameld op een v i e r t a l hedri",|Ven« w&arvan 3 rond Harderwijk en 1 i h Noordi-Êollandè DaàrnaaBt werden nog.eenigë bedrijven bezocht voor het berekenen Van den gemiddelden l e g per eend i n het e e r s t e en tweede l e g j a a r . Oß deze wijze was
i e t mogelijk een b e t e r e gemiddelde e i p r o d u c t i e t e berekenen. erekeningen,
n het h i e r n a volgende gedeelte z i j n achtereenvolgens berekend!
a. De opfokkosten voor 100 eendagseendjës t o t den l e e f t i j d van 25 weken, aan dé hand van de w e r k e l i j k gemaakte k o s t e n , i n de voorbije opfpkperiode.
b« De voederkosten per eend aan de hand Vàn de p r i j z e n i n November 1946 voor eep
v o l l e d i g l e g j â a r , aarihemendé, dat d i t j a a r weer evenveel voeder v e r s t r e k t zal worden a l s i n het afgeloopen j a a r .
o. De k o s t p r i j s van een eendenei uitgaande van de gedachte, dat een eend twee l e g j a r e h meegaat en een normale eendenstapel u i t 60$ jonge en 40$ oude d i e r e n b e s t a a t . ^ De invloed van de gestegen voederkosten cp den k o s t p r i j s van een eendenei.
8 . De k o s t p r i j s van een eendenbroedei op een vermeerdergsbedrijf.
Berekening opfokkosten, van 100 eendenkuikens t o t een l e e f t i j d . v a n 25 weken. Kostenelementen 1i Aankoop léndagskuikens 2,; Voederkosten 3« Groenvoeder 4» Grit 5* Arbeidsloon 6* Sociale l a s t e n 15$ 7» A f s c h r i j v i n g en r e n t e gebouwen en i n v e n t a r i s 8. Onderhoud gebouwen en i n v e n t a r i s 9, Brandstoffen 10. S t r o o i s e l 11. E l e c t r i c i t e i t 12. Pacht 13. Rente cmloopend k a p i t a a l 14. Ster£%&risico"5$ van f . 1 2 5 . —
Te verminderen meti Opbrengst mest Netto-kosten Kosten pe • f . II » II n >i 11 11 11 n 11 n 11 11 f. 11 f. t 3 S & = a r 100 eenden 125.— 472.97 5.23 2,43 95.65 14.35 29.18 -:7*22 10.43 2.99 2.81 1.76 5.51 6.25 791.78 0.82 790.96 ~ afgerond f . 7 . 9 0
In bovenstaande berekening i s rekening gehouden met 5$ s t e r f t e . De voederkosten z i j n i n rekening gebracht volgens w e r k e l i j k gemaakte voederkosten en gecontroleerd aan de hand van de voedertoewijzingen van het Bedrijfschap voor Pluimvee en E i e r a n .
_2~ R a p p o r t N ^ . 5 7 , " b i j l a g e 7 1 1 . B e r e k e n i n g van._de v o e d e r k o s t e n p e r l e g - e e n d .
Voor h e t l e g j a a r 1 O c t o b e r 1946 - 1 O c t o b e r 1947 z i j n a a n de hand v a n de prflzen i n November i946 en g e b a s e e r d op de v o e d e r t o e w i j z i n g e n v a n h e t B e d r i j f s c h a p van h e t v o o r b i j e l e g j a a r , de v o e d e r k o s t e n b e r e k e n d . ,. ^ De v o l g e n d e h o e v e e l h e i d v o e d s e l i s i n r e k e n i n g g e b r a c h t » 38 kg gemengd g r a a n 8 kg maïs 55 kg püf e n n e s t 3»8 kg gedroogde g a r n a l e n 1 8 . 2 5 kg gestoomde a a r d a p p e l e n .
Van h e t g r a a n i s aangenomen, d a t 60/ó i n g ' m a l e n vorm e n 40$ ongemalen w o r d t t o e -g e d i e n d . U i t -g a a n d e v a n de p r i j z e n i n November 'I946" worden de v o e d e r k o s t e n :
2 7 . 6 kg g r a a n m e e l a f . 2 4 . , 1 5 1 8 . 4 kg g r a a n h a r d a f . 2 3 . 4 0 55 k g puf en n e s t a f , 5 * — 3 . 8 k g gedroogde g a r n a l e n 'à f . 3 0 . — I 8 . 2 5 kg gestoomde a a r d a p p e l e n a f . 5 . 5 0 G r o e n v o e d e r (opgave d e r bedrijven) G r i t 50 kg a f . 3 . 1 0 ( i d e m ) t o t a l e v o e d e r k o s t e n De v o e d e r k o s t e n p e r e e n z i j n a f g e r o n d op f . 1 6 . 3 2 . f. f. f. f. f. f. f. f. 6.665 4.305 2*750 1.140 1.004 0.300 O.I55 16.319 De g e m i d d e l d e lep: p e r e e n d i n e e n v o l l e d i g : . l e g j a a r « , Van den g e m i d d e l d e n l e g p e r e e n s op de d o o r o n s b e z o c h t e b e d r i j v e n i s h e t v o l gende o v e r z i c h t t e gevens H i e r b i j d i e n t e r wol a a n g e d a c h t t e w o r d e n , d a t h e t g e d e e l -t e l i j k o o r l o g s j a r e n z i j n me-t v a a k e e n o n v o l l e d i g e v o e d i n g d e r d i e r e n . Al -t e abnormale j a r e n op de Veluwe, h e t o o r l o g s j a a r 1944 - 1945 e n v o o r a l l e b e d r i j v e n , de e e r s t e o o r l o g s j a r e n met de z e e r koude w i n t e r s z i j n e v e n e e n s w e g g e l a t e n . Nummer v a n h e t b e d r i j f L e g j à a r 1 2 3 4 5 6 1942-. «43 1 9 4 2 - ' 4 3 1 9 4 3 - ' 4 4 1 9 4 2 - ' 4 3 1 9 4 2 - - 4 3 1 9 4 5 - ' 4 6 B e r s t e j a a r s » e e n d Gemiddelde l e g p e r e e n d B i j Gemiddeld v a n de b e d r i j v e n « 1 t / m 5 295 228 275 276 293 30$
273
Legjaar Tweede 'jaars-eend I jonge + 1945*-'46 1945-'46 1943-'44 1945-'46! 1942-'43! 70$ oude
Gemiddeld aantal broed-eieren per tweede legs,
eend 32 33
g e m i d d e l d 237
221
De normale s a m e n s t e l l i n g /an den e e n d e n s t a p e l op de b e d r i j v e n i s o n g e v e e r de v o l ^ n d e t 60$ jonge e e n d e n en 40$ oude d i e r e n ,
' n d i e n w i j v a n d e z e s a m e n s t e l l i n g u i t g a a n i s de gemiddelde l e g p e r e e n d op 252 ( a f g e r e m d 250) e i e r e n , t e s t e l " e n .
-3-
Rapport No. 57, bijlage VII« Kostprijsberekening van een eendenei.Kostenelementen 1* Arbeidsloon
2, Sociale lasten 15$ 3. Voederkosten
4. Afschrijving en rente gebouwen en inventaris 5« Onderhoud gebouwen, enz»
6. Afschrijving eenden 7» Rente pluimvee stapel 8. Strooisel 9. Blectrioitoit - 10. Pacht 11» Belasting 12. Sterfterisico Te verminderen met» Opbrengst meet Kosten per 100 eenden
Bij een gemiddelde productie van 250 eieren per eenc ei 9.5 et.
Kosten per gemiddeld 100 eenden f. 224.25 33.64 " 1.632 57.24 33.76 339 — " 21.41 " 11.22 " 5.16 " 3.22 2.31 " 14.25 f. 2.377.46 " 9.21 f. 2.368.25 a s s s s e s e s s s a s a a s a
1, bedraagt de kale kostprijs per
; Be bovenstaande kostenelementen werden op de bezoohte bedrijven verzameld en hebben
betrekking op het huidige kostenniveau,omtrent enkele posten zij nog het volgende ver-meld«
Voor de berekening van de kostenelementen 6 en 7 iß als waarde van een eend aan het begin van hot eerste legjaar, de berekende opfokwaarde zijnde f.7.90 genomen. In het eer-ste legjaar is per eend f.3.65 en in het tweede legjaar f . 3 . — afgeschreven, zoodat de waarde van een eend aan het tweede legjaar op f,1.25 kan worden gesteld. Deze naar ver-houding lage eindwaarde dient gezien te worden in verband met h6t sterftepercentage. Uit de verzamelde gegevens blijkt de sterfte bij een normale samenstelling van 60$ jonge en 40$ oude dieren gemiddeld 3$ te bedragen. Ben gedeelte van de uitgeselecteerde dieren de z.g. sijbels, brengt bij verkoop echter weinig meer op. In verband hiermede en met het oog op de dalende prijzen voor de uitgeselecteerde eenden, is deze eindwaarde voor het volgende jaar op f.1.25 gesohat.
Uit de eerder genoemde waardebedragen der dieren valt te berekenen, dat de gemid-delde waarde per eend bij een normale eendenstapel van 60$ jonge en 40$ oude dieren, gemiddeld +_ f.4.75 bedraagt. Voor het sterfterisioo is dan ook een bedrag van 3 x f.4.75 f.14.25 in rekening gebracht.
- 4 - Bapport No.57, B i j l a g e V I I . De invloed van d.6 gestegen voederkosten op den k o s t p r i j s van een e e n d e n e i .
I n de voorafgaande berekening i s uitgegaan van he,t p r i j s p e i l van begin November 1946. Vanaf September i s e r e c h t e r een voortdurende p r i j s s t i j g i n g der voedermiddelen waar t e nemen. De p r i j z e n op d i t moment (begin Januari 1947) l i g g e n dan ook a a n z i e n
-l i j k boven het niveau van November»
Ook de v i s c h p r i j z e n z i j n gestegen, mede doordat gedurende +. 5 wintermaanden geen visoh u i t het I J s a e l m e e r wordt betrokken, waardoor dez© over g r o o t e r e n a f s t a n d ( b . v . van Zoutkamp) aangevoerd moet worden. Na A p r i l i s e c h t e r weer een d a l i n g der v i s o h -p r i j z e n t e verwachten. De huidige -p r i j z e n voor de ondermaatse v i s c h bedragen f . 7 . 2 5 p e r 100 kg,. Te verwachten i s , dat deze i n -april t o t f . 5 . 5 0 verlaagd z u l l e n worden.
Als gemiddelden p r i j s voor de ondermaatsche v i s c h i s dan ook ," ' . " ' - • • ". " (5 x 7 . 2 5 + 7 x 5.5O) « 12 = f. 6.23 p e r 100 kg i n rekening g e b r a c h t .
De aldus opnieuw berekend voederkosten bedragen dan:
27.6 kg graanmeel a f . 2 5 . 5 5 f. 7.052 18.4 kg graan (hard) a f . 2 4 . 8 0 f. 4.563 55 kg puf en nest a f . 6 . 2 3 f. 3.427 3.8 kg gedroogde garnalen a f . 3 1 . — f. 1.178 1 8 . 2 5 k g gestoomde aardappelen a f . 5 - 5 0 (opgave der b e d r i j v e n ) f. 1.004 groenvoeder (opgave der b e d r i j v e n ) f. 0.300 gr!1; 50 kg a f . 3 . 1 0 (idem) f, 0.155
Totale voederkosten f.17.679 H i e r u i t v o l g t een gemiddelden k o s t p r i j s per eendenei van 10*0 et»
Berekening k o s t p r i j s van een eendenbroedei op de vermeerderingsbedrijven.
I n de berekening i s uitgegaan van de gedachte, dat a l l e e x t r a - k o s t e n die Voor het produceeren van b r o e d e i e r e n gemaakt worden, door de opbrengst h i e r v a n vergoed moeten worden. Verder dat de woerden na afloop van het broedseizoen d i r e c i worden opgeruimd, zoodat de d i e r e n i n het t o t a a l + 225 dagen op h e t b e d r i j f gehouden worden. De aankoop-waarde der fokwoerden bedroeg d i t j a a r +, f . 8 . 5 0 , de verkoopaankoop-waarde voor het volgende
voorjaar i s door ons op f . 3 . 5 0 g e s c h a t .
De e x t r a hoeveelheid arbeid die het verzorgen der foktómen vraagt i s per woerd op 60$ van de a r b e i d s k o s t e n van een legeend g e s o h a t .
Voederkosten»
22-j^ kg gemeng graan
60$ \ f . 2 5 . 5 5 en 40# a f . 2 4 . 8 0 per 100 kg 6 kg maïs a f . 2 3 . 8 5
27^ kg puf en n e s t a f . 6 , 2 3 p e r 100 kg
3.3 kg gedroogde garnalen a f . 3 1 . — per 100 kg groenvoeder en g r i t
Arbeidsloon (60$ van een legeend gedurende 225 dagen) Sooiale l a s t e n 15$
S t r o o i s e l
Blectriciteit
Afschrijving en rente gebouwen en inventaris Onderhoud
Rente woerden f.8.50 a 3$ gedurende 225 dagen Pacht tegen waarde mest gerekend
Afschrijving woerd
Sterfterisicopremie 2$ van f . 6 . — Heffing Bedrijfschap 6 eenden a 25 cent Derving eieren door 50$ in de rui zetten
Totale kosten per woerd« f. f. f« f. f. % 5.681 1.431 1.713 1.023 O.058 • f. f. f. f. f. f. f. f. f. f. f. f. f. f. 9.91 0,84 0.13 0.06 —•— 0.57 0.34 0.16 _,__ 5 — 0.12 I . 5 0 6.60 25.23
- 5 - Rapport No.57, B i j l a g e V I I .
I n overleg met de Commissie van Advies i s voor het i n de r u i z e t t e n der eenden oen "bedrag voor 60 e i o r e n a l l cent i n rekening gebracht* Per toom van 6 eenden werd do productio-v&rmindering door het i n de r u i z e t t e n op 6 x 20 = 120 e i e r e n g e s c h a t .
I n d i e n gemiddeld de h e l f t des d i e r e n i n de r u i gezeis wordt, moet dan een b e -drag voor 60 e i e r e n per woerd» i a de berekening worden opgenomen»
Volgens de verzamelde gegevens werden e r i n het afgeïoopen broedseizoen g e -middeld +_ 30 broadeieren per eend a f g e l e v e r d ^ • . \
B i j het afleveren van 6 x 30 = 180 broedoieren per woerd bedragen de e x t r a kosten por broedoi duo 2523 » 180 = 14 o e n t .
Da berekende kalo k o s t p r i j s van een ooneumptie-ei bedroeg 10 c e n t , zoodat de kale k o s t p r i j s van een broedei op 10 + 14 = 24 cent komt.
Do Commissie van Advies was e c h t e r van mooning, dat gezien de beperkte u i t
-breidingsmogelijkheden voor het volgende broedseiaoen en het huidige grootere a a n t a l eenden, voor het komende broedseizoen op £ 20 b r o e d e i e r e n per eend gerekend moet worden.
Dit b o t e e k e n t , dat i n d i t geval de e x t r a kosten van eenbroodei dan op 2523 « 120 => 21 oent komen, hetgoon oen kalen k o s t p r i j s van een eendenbroedei van 10 + 21 » 31 cent geeft»
Rapport No. 57, Bijlage VIII.
ONDERZOEK NAAR DEN KOSTPRIJS VAN EBNDAGSKUIKENS VAN KIPPEST EH EENDEN.
In het kader van dit orde', zoek werden een 7-tal kuifcon-broederijen bezocht, waar-van de technische en economische -bedrijf sresultaten over 'het afgeloopan jaar en ten deele Qok over de vooroorlogsche jaren werden onderzocht«
Wat betreft de teohnisohe-bedrijfsvpering,zyn de volgende punten van belang. 1. de duur van het broedseizoen.
2. de'hoeveelheid ingelegde"eieren per broedmachine. jj.« het kuikenuitkojDtóiporoontagDa
4. de verkoop van de kuikens, f» De duur van het broedseizoen.
In het verloop v'-ai het broedseizoen kan men steeds drie perioden onderscheiden? 1. een irüccpperiode volgende op den 1sten in leg tot aan de volle bezetting van
de machine»
2« de hoofdperiode met volle bezetting van'de machine.
3. een uitlooptijd van drie weken"na danlaatsten inleg, gedurende welke periode de machine langzamerhand leegkomt.
Het begin van de 1ste periode, dus de 1ste inleg hangt in belangrijke mate samen met de weersomstandigheden in het voorjaar, omdat daarvan afhankelijk is de hoeveelheid broedeieren dat voor inleg beschikbaar is.
Normaal geschiedt de eerste inleg omstreeks half Februari. De inloopperiode duurt dan tot ongeveer 7 Maar^ terwijl daarna de machine vol bezet blijft tot dailaatstaiinleg-datum welke normaal omstreeks 20 April valt»
De uitloopperiode duurt 3 weken na den laatsten inleg. In totaal beteekent dit dus dat gedurende 9 weken wordt ingelegd.
2. De hoeveelheid ingelegde eieren per machine.
De totale hoeveelheid ingelegde eieren per broedseizoen is afhankelyk vans a. het aantal inleggen per machine
b. de capaciteit van de machine.
a_. De machine van het Econoom-type (het meestgebruikte type) is ingesteld op om de 3 "* dagen inleggen. Als de machine op de 18de dag volgelegd wordt, liggen'er dus 7 series in de machine n.l. 6 series op de rol en één serie in den uitkomstbak.
In Nederland wordt op deze wijze van inloggen echter niet toegepast, daar dan re», gelmatig op Zondag ingelegd en verzonden zou moeten worden»
Dit bezwaar wordt ondervangen door in plaats van om de drie dagen, twee maal per week in te leggen.
In 13 dagen wordt dan dus 6 maal ingelegd en de werkelijke capaciteit van de ma-ohine wordt over deze zos inleggen verdeeld.
Het aantal malen dat bij een normaal broedseizoen van + 9 weken per broedmachine wordt ingelegd is gemiddeld 17 maal per machine.
In dit aantal is rekening gehouden met het feit dat de machines in het begin van hot broedseizoen geleidelijk aan in gebruik worden genomen.
Aangezien de machine met 6 inleggen volgelegd wordt, beteekent dit dus dat gedu~' ij rende het gehoolo broedsoizoen 17/6 x de werkelijke inlegoapaciteit van de machine in—
!; gelegd wordt.
jb. De berekening is gebaseerd op het meest voorkomende type broedmaohine n.l. met een I Tnlegcapaciteit van 16.000 kippeneieren. Déze fabriokscapacitoit (waarin do
2
-Rapport no. 57? Bijlage Ville
Uit de onderzochte resultaten block dat do workelijke capaciteit van de machine (incl. uitkomstbak) wanneer doze "vol" ligt gemiddeld _l§£|fÖ stuks 'in.
Per broedseisoen 'beiookent dit dus dat per machine ingelegd worden 17
•gi- x 15000 * 42.5OO broedeieren.
Bij dit aantal ingelegde eieren is geen rekening gebctsïân met eventueele ver- +
vanning van uitgeschouwde eiarssn, daar deze vervanging slfcöïrfcs by uitzondering plaats vond.
Eet uitkomstpercentage vertoont in den loop van het broedseizoen een geleidelijke stijging.,
Het is geen zeldzaamheid dat het uitkomstperoentage in het voorjaar voor den 1steh inleg omstreeks 50$ bedraagt tengevolge van een nog onvoldoende bevruchting, ge-deeltelijk bezette machine enz»
In den loop van het brcedseizoen stijgt het percentage tot 70$ en daarboven« Het was zeer moeilijk om üit de resultaten van het afgeloopen jaar een conclusie te trekken ten aanzien van het uitkomstpercentage. De kuikenbroeder dient er immers voor te zorgen dat het aantal op de•kuikenbonnen afgeleverde kuikens in overeenstemming
is met zijn uitkomst •>
Op papier bestaat desa overeenstemming inderdaad. In werkelijkheid werden er ech-ter kuikens zonder kuikenbon afgeleverd c'T r>-'S' >u>ts"jr,> vp sparden er saec£ fe-âb-cKia afge-leverd, "dan het aantal dat er op Terrasld sùv^;..
Het uitkomstpercentage, dat uit de boeken bleek varieerde van 63 - 6 9 J 2 $ voor het broedseiBoen 1946«
'Voor eoover ons gegevens uit vooroorlogsche jaren bekend waren, bleek het
uij-komsipercentaga voor een behoorlijk geleid bedrijf met moderne machines op gemiddeld 70$ te liggen*
Het is aan te nemen, dat iri verband met het uitbroeden van eieren'van zgn. vrije
bedrijven en hot ever groote afstand vervoeren van broedeieren, het uitkotstpercentage o vor het jaar 194& lager lag dan :ln d9 vooroorlogsche periode het geval was. Met een
herstel van nor-male toestanden in de pluimveehouderij, met name van de toestanden op de vërmeorderingsbedrijven, zal de kwaliteit van de broedeieren en daarmêer hét uitf" koaistpercentage vrijwel zeker weer gaan o tijgen in de richting van 70$ uitkomst.
4» De verkojjp^ van de^ la^ikena »
De verkoop van de kuikens geschiedt gedeeltalijk rechtstreeks aan de pluimvee-houders, gedeeltelijk via zgn-, wederverkoopers.r
Deze wederverkoopers nemen in het algemeen een zeer sterke positie in, daar zij de af zot mogelijkheden met name voor de grootere broederijen geheel behoerschen. Dg w e_
derverkoopers ontvangen 10$ korting op den laiikenprijs, zoodat bij een vastgestelden kuikenprijs van l)0 et. per kuiken.de netto-opbrengst per kuiken in belangry"ke mate af-hankelijk is van het percentage kuikens, dat via de wederverkoopers is verkocht. Bij een verkoop via wsderverkoopers van 80$ is de notto-opbrengst 4.6 cent per kuiken* By' een ' verkooppercentago via wederverfceopera van 50$ is de netto-opbrengst ,4JU,5_ cent per kui-ken.
Met name de groot e broederijen, v/elke in hun verkoopen voornamelijk op wederver— • koopers aangewezen zijn, zullen een aanzienlijk lagere netto-opbrengst hebben, waardoor bun voordeel van met lagere kosten te werken t.o.v. de kleinere broederijen ten deele wordt gecompenseerd.
Wat betreft de kosten van het verpakkingsmateriaal; de kuikendoozen waarvan de prijs varieert van fiSj tot 47?5 cent per stuk, deze vormen ge on kostenelement daar ze aan den cliënt in rekening worden gebracht.
Dezo verpakkingskesten bedragen + 1 cent per kuiken.
Het groot verschil in bedrijfsvoering, de verschillende maten van onderbezetting en de totaal verschillende omstandigheden waaronder de 'bezochte broederijen in het af-geloopen jaar- gewerkt hebben is oorsaak van het feit dat geen empirische kostprijs is te eonstrueeren, ais gemiddeld resultaat van de onderzochte bedrijven»
In verband hiern,ede word, uitgaande van e.en_Jjroedjm<^ine_^
'• 6000gtiücs, een synthetisch kostenoverzicht opgesteld, waar de eventueele kosten w
3
-Rapport no. 57, Bylage VIII.
GEiyVESTESRD KAPITAAL
Broedlokaal en verpakkingslókaal f. 2000.-Eon broedmachine, capaciteit 16000 " 3750.-Schouwtafel, eierkisten ©.a. inventaris " 200.-Kuikenbattery cq.. kunstmoeder " 200.-?
f. 6150 — ONKOSTENs
^• Aankoop broedeieren
a. 42500~lDroedeieren à 20 cent f, 85OO.-b. Kosten verzameling à 1 ct. per stuk "
425«-c. Heffing de Bilt à 1 ctP per stuk " 4,25.- f. 9350c-• 2'. Arbeid.
a. een persoon 13 weken à
f,40.-b. sociale lasten 15$ " _ 7 8 * - *"• 598.-f .
f .
Cï- 520.7 8 . -77.73 17.-3* Kosten broedlokaal.a. afschrijving en rente broedlokaal
b. brandstof voor verwarming idem [- 17«- f» 94*73
4* K°nSJLgfi. broedmachine.
a. afschrijving en rente broedmachine f. 284.82 b. onderhoud en reparatie "
50.-c. electriciteitsverbruik 12 weken àf.10.-ff 120.- f. -454.82
5« Algemeene kosten.
a. afschrijving en rente inventaris f. 23*45 bo idem kuikenbattery' " 13*44 o, verzekering inventaris + ingelegde
eieren " 16.33
d . r e n t e bedrijfskapitaal à 3 f> " 20.59
e . ondernemingsbelasting jj 26.40 f* 100.21 &' Verkoopkósteri *
a. vrachtkocten'afleveringskuikens f. 276.25 b. reclame, pó;?ïi, telefoon en papier "
100.-c. omzetbelasting ove? w k o c h t e kuikens l' 131.22 f. 507»47
Totaal aan onkosten f.11.*]05»23 7 o Afs Opbrengst 3chouweieren 15$
6'3T5^stuks""à~f".0.12 minus 1$ omzetbelasting f. .757*35
Totale kosten f.10.347.88
s a s a s B s s a
Kostprijs ^nd.agsjcuikens.
By een uitkomstperoentage van 65#s 10347.88 ! 27625 =Ï f. 0,37 idem 70$s 10347*88 Î 29750 = f. 0*3$* _j_^^l ioht ing: op de^ ko s tenel ement en 5
1. Aankoop _broede_ierenj>
at. Voor broedeieren gold in het afgeloopen broedseizoen een vastgestelde pry's van
20 ct. per broedei.
b» Kosten verzameling broedeieren. Ten aanzien van de hieraan verbonden kosten i openbaren zioh belangryke verschillen. Met name de groote bedryven maken hier
gebruik van de diensten der'verzamelaars, welke de eieren op de pluimveebedryven ii afhalen en voor dezen dienst 1 cent per ei vragen.
7-!G kleinere broederyen vervullen deze functie meestal zelf. In de berekening is ! aangenomen, dat alle eieren via den verzamelaar aan de bfoedery worden afgeleverd.
Voor zoover 'de broeder zelf de verzameling ter hand neemt, zal hy moeten zorgen dat zyn kosten de 1 cent per ei niet te boven gaan.
4
-Rapport no, 57, bjjlage VIII. o. De heffing opgelegd door *.«.. Bedrijfschap voor Pluimvee en Eieren te de Bilt
bedraagt 1 ot. per ingelegd ei. 2. Arbeid.
a. de hoeveelheid benoodigde arbeid varieert in belangrijke mate met de grootte van j het bedryf. Op de onderzóohte bedrijven werd vastges-fceld het aantal benoodigde manweken per-machine. Dit aantal varieerde naar gelang de grootte van het
be-drijf van 18 tot 10 manweken per machine per broedseizoen.
Het aantal van 10 manweken per machine geldt alleen voor zeer groote broederijen• In het algemeen was er bij het meest voorkomende broedbedrijf met 2 tot 6 broedma-ohines per bedrijf, êên volledige dagtaak per in werking zynde broedmachine met een capaciteit van 16.000 eieren.
Uitgaande van een gebruiksduur per machine was Hj/ week (17 inleggen) + 1-§- week voor het in orde brengen en schoonmaken van de machine, bèteekent dit dus voor één man gedurende 13 weken aan arbeid.
b. De sociale lasten bedragen 15$ volgens ondersiaande specificatie: ,
a. Ziekenfondsbesluit 2 % b. Land- en Tuinbouwongevallenwet 0*8 $ o. Ziektewet 2 # d. Kinderbijslagwet 2.25 # é. Vereveningshofflng 4«50 $ f. Invaliditeits- en ouderdomsverzekering 1.50 % g. Artikel 1638 o B.W. 1.825 i Tonaal 14.875 $ afgerond 15$ 3» Kosten broedlokaal.
a. Afsohryving + rente. Deze werden gebaseerd op een waarde van f.2000.- per machine* Dit bèteekent voor een broedlokaal geschikt voor 4 maohines een waarde van f.8000.-, hetgeen met de huidige normale vervangingswaarde overeenkomt. De levensduur werd volgens usance genomen op 50 jaar, het rentepercentage op 3$. b. Kosten verwarming broedlokaal.
Deze kosten werden per broedmachine"vastgesteld op de onderzochte bedrijven. D© kosten varieerden per broedmachine tusschen f.12.50 en f.23.- per machine. In de berekening is opgenomen het gemiddelde van de onderzochte bedreven n.l. f.17»-per broedmachine.
4' Kosten broedmachine.
a. Afsohryving + rente broedmachine.
Deze werd gebaseerd op den huidigen aanschâffingsprys van een broedmachine met een capaciteit van 16.000 van het Econoom type ten bedrage van f.3750.-.
De levensduur van de broedmachine is moeilijk vast te stellen. De eerste machines van het Econoom-type werden in 1930 gebouwd en zyn thans nog niet versleten. De technische levensduur van de tegenwoordige machines is dus op minstens 20 jaar te stellen. De economische levensduur van de machines is afhankelijk van het op de markt kómen van nieuwe typen, waarin technische verbeteringen zy"n toegepast. In het verleden is deze invloed dikwijls aanzienlyk geweest. De technische le-vensduur mag in verband hiermede niet als eenige grondslag voor de afsohryving genomen worden, maar tevens moet rekening worden gehouden met een eventueele economische veroudering van de machine. De afschrijving werd in verband hiermede gebaseerd op een levensduur van 17 jaar.
b. Onderhoud en reparatie-kosten.
Deze kosten varieerden op de onderzochte bedrijven tussohen de f.12.50 en f.100.— per broedmaohine, hetgeen veroorzaakt wordt door het verschil in ouderdom van de machines. Voor de berekening werd aangehouden het gemiddelde op de onder-zochte bedryven ad f.50.— per broedmaohine per broedseizoen,
o. Eleotrioiteitskosten.
Het eleotriciteitsverbruik van een machine met een capaciteit van 16000 bedraagt volgens opgave van den fabrikant 25 - 28 kwh per etmaal. By oen prys van + 4 ot
per kwh komt men, inclusief vastrecht op een kostenelement van f.10.- per~maohi-ne per week. Op de onderzochte bedrijven bleek dat de werkelykheid met deze bere-kening in overeenstemming is. Per machine per week bleken de eleotrioiteitskos-ten f.10.- te zijn.
Bij een gebruiksduur van 11^ week wordt gedurende + 1 2 weken stroom verbruikt • d week extra voor het afstellen van de machine) «
5
-Rapport no. 57» btflage VIII. 5* Algemeene kosten.
a. afschrijving + rente inventaris.
Be inventaris omvat: sçhouwtafel of schouwbak, eierkiaten, rekken en schouw-lampen.
De gemiddelde levensduur werd op 10 jaar geschat.
h. Afschrijving + rente kuikanbatterij c.q. kunstmoeder. H*. normale ty& is op de
meeste bedrijven een kuikenbattery aanwezig, welke gebruikt wordt, om de kuikens, welke niet direct afgezet kunnen worden, enkele dageöl $p het bedryf te houden. Onder" de tegenwoordige omstandigheden, waarby" de br#$i&3P alleen eieren in mag leggen voor kuikens waarvan de afzet verzekerd is, Ô$©fâat de küikenbon reeds bij hem is ingeleverd, wordt de kuikenbatterij niet meer of slechts in zeer geringe mate gebruikt.
Practisch alle kuikens worden direct na het uitkomen» aan de pluimveehouders afgeleverd. De waarde van de kuikenbatterij, welke op de grootere bedryven al-gemeen voorkomt is gemiddeld'f.200.- per aanwezige broedmachine. De kleinere bedryven beschikken met hetzelfde doel over een groote kunstmoeder.
De afsohrijvings-frentekosten werden gebaseerd op een gemiddelde levensduur van 20 jaar.
°* Verzekering inventaris + ingelegde eieren.
De versohuldigde premie bedraagt bij verzekering van steenen broedlokalen 2,5 o/oo.
De verzekerde som is berekend op 55$ van de waarde van de inventaris + de aan.-*-koopwaarde van 15000 eieren (één machine vol), waarby dus van de gedachte uit-gegaan is, dat in de verzekering is begrepen het aantal ingelegde eieren.
d. Rente b e d r i j f s k a p i t a a l .
d.i. de rente over het kort omloopend kapitaal.
Kort kapitaal is benoodigd voor den aankoop van broedeieren.
Gemiddeld komt het hierin gestoken kapitaal na 4 weken weer vrij, daar de be-taling voorde broedeieren minstens één dag voor den inleg plaats vindt, terwyl de ontvangsten uit afgeleverde kuikens ook pas^na oonigcn tyd binnenkomen. Do ge-middelde omlocp tijd bedraagt zoodoende vier weken. Het percentage bedraagt 3$. e. Ondernemirigsbëlasting«
Deze wordt betaald!
1e over dé'bedrijfswinst. • 2e over het bedryfskapitaal.
In den kostprys behoort alleen te worden doorberekend het verschuldigde bedrag, verschuldigd volgens den 2den grondslag.
Het bedrijfskapitaal is het bedrijfsvermogen, verminderd met de waarde der on-roerende goederen.
Wanneer de broeder met eigoa mid.l.;'icn «zijn bedrijf voert, bedraagt het bedrijfs-kapitaal per broedmachines
1. waarde roerende inventaris -J X 415O.- f. 2075»*"
-2. benoodigd kort omloopend kapitaal voor de financiering van een vol bezette
machine f.±3425«r f.
55OO.-Over het bedrijfskpitaal wordt 4>8 0/00 belasting betaald; dus per broedmachine f. 26.40.
6. Verko opkosten.
a. Vrachtkosten aflevering kuikens.
Ook t.a.v. de afleveringskosten is er sprake vàn groote versohillën tussohen de bedryven onderling. Met name de ligging van het afzetgebied speelt hier een groote rol. Bij enkele bedrijven welke hun kuikens geheel per auto-expediteur verzonden, kwam het kostenbedrag bij een tarief van 30 cent per afgelegde km'op
1 et per afgeleverd kuiken. Daar het niet mogelijk was de kosten uit te splitsen voor die bedryven, welke zelf de verzending van de kuikens verzorgden, zijn bo-| venstaande kosten voor de berekening aangehouden.
b. reolame, porti, telefoon en papier»
Het in de berekening opgenomen bedrag van f.100.- is het gemiddelde van de kos-tenbedragen per broedmachine op de onderzochte bedryven in het broedseizoen 1946» o. Omzetbelasting over verkochte kuikens.
Het tarief bedraagt voor Icrcca-iLaeon aan ondernemers 1$ over de verkochte waarde« Het berekende bedrag is gebaseerd op een verkoop van 50$ van de kuikens via
wederverkoopers met 10$ korting à f.0.45 en 50$ rechtstreeks aan de pluimvee-houders voor f.O.50.
