brochure long- en leverbestraling d.m.v. gating op Radiotherapie

I N F O R M A T I E V O O R D E P A T I Ë N T

Bestraling longen of

lever d.m.v. gating

Radiotherapie

Oncologie

Afdeling

Inhoud

Voorwoord……… 3 1. Voorbereiding op CT-simulatie……… 4 2. De CT-simulatie……… 4 3. Voorbereiding op de bestraling……… 5 4. De behandeling op zich……… 6

5. Mogelijke nevenwerkingen en advies……… 8

6. Nazorg……… 8

7. Persoonlijke nota’s en vragen……… 10

Voorwoord

Binnenkort wordt u verwacht op de afdeling Radiotherapie voor uw eerste bestralingsbehandeling.

Uw arts heeft u aangemeld voor een stereotactische bestraling. Dergelijke bestraling wordt toegepast bij relatief kleine tumoren. In een beperkt aantal bestralingsfracties wordt een zeer hoge dosis stralen toegediend op de tumor en worden de omliggende gezonde weefsels zo veel mogelijk gespaard. Omdat bij sommige patiënten de tumor beweegt tijdens de ademhalingscyclus wordt gebruik gemaakt van “Respiratory Gating”. Respiratory gating is een bestralingstechniek waarbij rekening wordt gehouden met de beweging van de tumor tijdens de ademhaling. Deze bewegingen zijn van belang bij het bestralen van long- en levertumoren. De informatie is algemeen van aard; wat we beschrijven geldt voor de meerderheid van de patiënten. Uw individuele situatie kan daar in een aantal opzichten van afwijken.

Uiteraard is deze folder slechts een hulpmiddel. Het persoonlijk overleg met uw arts en met de andere medewerkers van het behandelend team blijft belangrijk.

Graag beantwoorden wij tijdens uw behandeling uw vragen en willen wij u met persoonlijke adviezen bijstaan.

1. Voorbereiding op CT-simulatie

 U dient vier uur op voorhand nuchter te zijn (niet eten of drinken) wanneer bij de CT-simulatie contrastvloeistof wordt toegediend.

 Wanneer de beweging van de tumor bij ademhaling te groot is, wordt een metalen clip (micro-coil) in de tumor ingebracht. Deze procedure vindt plaats op Medische Beeldvorming. Hiervoor wordt u opgenomen op dagziekenhuis.

 Meer informatie rond de plaatsing van deze clip kan u lezen in de brochure Coiling van de dienst Medische beeldvorming.

2. De CT-simulatie

 Uw wordt door de verpleegkundig technoloog in een comfortabele houding (ruglig) op de CT tafel gepositioneerd

 Na het aanbrengen van een ademhalingsdetector op uw huid wordt de CT-scan (al dan niet met contrastvloeistof) genomen.

 De ademhalingscyclus wordt opgenomen door middel van een aantal

markers die op de huid worden gekleefd.

3. Voorbereiding op de bestraling

Om u vertrouwd te maken met de bestraling en de behandeling optimaal te laten verlopen, wordt een oefensessie gepland enkele dagen vóór aanvang van de bestraling. Tijdens deze oefensessie wordt het volledige verloop van uw bestraling nagebootst met dit verschil dat u NIET bestraald wordt. De verpleegkundig technoloog zal u stap voor stap uitleggen wat het precieze verloop van de bestraling zal zijn. Zij zullen u ook aanleren om op de gewenste manier te ademen.

Hierbij maakt de verpleegkundig technoloog gebruik van een tekening (zie voorbeeld op volgende pagina) waarop een ademhalingscyclus uitgelegd staat:

Via een intercom systeem zal de verpleegkundig technoloog u bovendien begeleiden en helpen om op de juiste manier te ademen. Er zal u ge-leerd worden om uw ademhaling te blokkeren bij het uitademen. Dit vergt uiteraard enige oefening. Sommige patiënten slagen er niet in om, ook na de oefensessie, hun ademhaling te blokkeren. De stereotactische bestraling kan dan evengoed doorgaan, maar de behandelingssessie zal dan enkel wat langer duren. Dit doet geen afbreuk aan de efficiëntie van de therapie. Afhankelijk van hoe vlot de oefensessie verloopt, zal deze 20 à 30 minuten in beslag nemen.

4. De behandeling op zich

 De verpleegkundig technoloog zal u vragen in ruglig op de behandelingstafel plaats te nemen. U zal elke dag op identieke wijze gepositioneerd worden op de behandelingstafel.

 Door de voorgaande oefensessie verloopt de bestraling meestal een stuk vlotter.

 Er wordt vanuit verschillende posities gestraald om een optimale dosis-verdeling te bekomen. Tussen de verschillende posities in zal het toestel rond u draaien.

 De bestraling gebeurt steeds in aanwezigheid van een radiotherapeut.

 Tijdens de behandeling zelf wordt de positie van de tumor nauwlettend opgevolgd. Soms kan een herpositionering noodzakelijk zijn, waardoor de behandeling even onderbroken wordt. De verpleegkundig technoloog zal u tijdens het verloop van de behandeling op de hoogte houden.

 Wekelijks zal de verpleegkundig technoloog u naar de ernst van uw nevenwerkingen vragen en deze noteren in uw medisch dossier zodat dit van dichtbij kan opgevolgd worden.

 Eenmaal in de week wordt uw lichaamsgewicht gecontroleerd en ge-noteerd in uw dossier.

5. Mogelijke nevenwerkingen en advies

 Bij deze behandelingstechniek zijn er eigenlijk geen te verwachten nevenwerkingen. Indien u toch last zou ondervinden laat dit dan gerust weten.

6. Nazorg

Radiotherapie

Diensthoofd: Dr. Verbeke

Radiotherapeuten-oncologen: Dr. Roelstraete, Dr. Vancleef,

Dr. Bral

Hoofdverpleegkundige: Vandamme Kathleen Adjunct-hoofdverpleegkundige: Vermeersch Laura Contactgegevens van onze dienst vindt u aan de achterkant van

5. Persoonlijke nota’s en vragen

___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________

___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________

6. Contactgegevens

Campus Aalst Moorselbaan 164 - 9300 Aalst Secretariaat Tel: 053/72.44.79 – Fax: 053/72.44.19 Radiotherapie-onco.aalst@olvz-aalst.be

Sociaal verpleegkundige/maatschappelijk werkster: 053/72.40.15

Bestralingstoestellen

 Versato (wachtzaal 8, blok F-1): 053/72.44.07

 Versa (wachtzaal 9, blok F-1): 053/72.42.46

 Novalis (wachtzaal 6, blok F-1): 053/72.87.13

 Unique (wachtzaal 7, blok F-1): 053/72.44.78

CT-simulator

 Wachtzaal 5, F-1 blok: 053/72.43.30

D i s c l a i m e r

De informatie in deze brochure is van algemene aard en is bedoeld om u een globaal beeld te geven van de zorg en voorlichting die u kunt verwachten. In iedere situatie, en dus ook de

uwe, kunnen andere adviezen of procedures van toepassing zijn. Deze brochure vervangt dus niet de informatie die u van uw behandelend arts reeds kreeg en die rekening houdt met

uw specifieke toestand. Zijn er na het lezen van deze brochure nog vragen schrijf deze eventueel op en bespreek ze in ieder geval met uw behandelend arts.