Staartwortel en watervlekken bij opengrondspeen in betonnen putten

(1)

PROEFSTATION VOOR DE GROENTEN- EN FRUITTEELT ONDER GLAS, TE NAAIDWIJK. Bibliotheek Proefstation Naaldwijk A 5 R 84

S

Staartwortel en watervlekken bij opengrondspeen in betonnen putten.

door:

D.de Ruiter.

(2)

-qfr 3 5 Q 0 Bibliotheek

/"v<r- l'} ^jefsfaJion voor da Groenten- en

S taartwortel en watervlekken "bi.j opengrondspeen in p^llo^êh ^fèlfoel^ldwiit Zie voor inleiding en opzet het verslag: Staartwortel en watervlekken bij gelichte peen, 1962-1963.

p.n. s V - 29 jaar : 1963«

Uitvoering: Na de oogst van de proef 1962 werden monsters gestoken voor onderzoek op de aanwezigheid van aaltjes. De uitslag hiervan werd in het verslag 1962 - 1963 genoemd.

Voor de zomerteelt werd op 28 juni gezaaid in een hoeveelheid van 200 g zaad per put. Het ras was wederom; Amsterdamse Bak van Gebr. v.d. Barg. Door het uitdrogende karakter van het weer moest de peen vï>5>r de opkomst nog twee maal beregend worden.

In de maanden augustus en september moesten de B. objecten in verband met de grote hoeveelheid heerslag, veel worden gegoten; immers deze objecten zouden ongeveer tweemaal zo veel water ontvangen als de A - objecten. De gegeven watergiften worden in een aparte tabel genoemd.

Op 17 en 18 september werden uit elke put 5 wortels geoogst en op afwij kingen gecontroleerd. In de laatste helft van september trad een lichte geelkleuring op in het loof in de zandputten 1, 2, 3, 4> en 571 58 en i*1

de kleiputten 45 en 46« Een overbemesting werd hiertegen niet gegeven. De groei had verder een normaal verloop.

De peen werd op 1, 3> en 4 oktober geoogst.

Bemesting: Voor deze teelt werd een bemesting gegeven van 30 gram 12x10x18 + 10 gram Mg So 4 pe:r put. De bemesting werd door de grond gespit.

per

-Vatergiften: De B - objecten kregen ook nu weer m.m. regen % liter water extra per put. In verband met de grote regenval in augustus en gedeelte lijk in september moest in de B - objecten veel gegoten worden. De regen val bedroeg in de groeiperiode van de peen (29 juni tot en met 26 septem ber) 235 m m. In onderstaande tabel zijn opgenomen de data en de hoeveel heid extra water dat aan de objecten werd toegediend.

(3)

Ta"bel 1 » De hoeveelheid extra water per put in L dat de B - okjecten kregen.

datum L. water datum L. water

29 juli 1,00 5 sept. 3,33 7 aug. 3,00 11 sept. 3,33 12 aug. 4,00 12 sept. _3,33 16 aug. 4,00 13 sept. 3,33 19 aug. 3,33 16 sept. 3,33 27 aug. 3,33 18 sept, 3,33 29 aug. 3,33 19 sept. 3,33 30 aug. 3,33 20 sept. 3,33 2 sept. _3,33 27 sept. 3,33

In totaal werd dus vanaf 29 juni tot 27 september in de B - objecten bijna 60 L water per put extra gegeven. Zowel in de A - als in de B - objecten is door de grotere hoeveelheid water het verkrijgen van watervlekken op de peen bevorderd. In de vorige proef kwamen deze grotere vlekken niet voor. (zie later in dit verslag).

Controle tijdens de teelt.

Voor het nagaan van afwijkingen aan de peen in een jonger stadium wer den 17 en 18 september uit elke put 5 wortels bekeken. De afwijkingen die voorkwamen waren kleine (water) vlekken, staartwortel en spraaakerigheid. Andere afwijkingen kwamen niet voor. In onderstaande tabellen wordt uitslag van deze controle per grondsoort gegeven.

(4)

O t— O CM rQ ON O CM CÖ CO vo O CM CÔ c— VO I- O & ₀₃ ITS CM T-r-J* 57 CM CM T-60 N"\ CM CÔ CN LTv CM T-26 CM v-ro O CM CÓ _"3- _T- r-„? a 43 T- ro rQ CO fO CM CM rÛ c*— N"\ CM hP\ CÔ _VO K> ro CÖ ITS K\ KA CM rû T- CM rÛ _N"N _{N"\ LT\} CÔ CM T- CM CÖ _T— _{O LT\} \ volgno. afwijkingen I—1 _<D -P £*0 M *H O fH Ö £s 0) CD -P M M M Ö ,±4 cö cö ® cô fn iH -P P< î> CO CO ^3 Vû KO CM 1TN VO t- CM CÖ ••=1-Vû T- CM cô _N"N VO CM T-O O CM ON *=}- O v-cô CM tr% T- T- CM CÖ T— _LPS T— V- T— rO CM T" O rÛ "r-<Nj- CM T-CÔ O O T-cô ON K"S T- CM CM O CM rû CM CM CM CM co LT\ CM CM KA £0 CM CM t-rQ GO IA r fû _t— _{T- "=d"} CÔ _VD _{*=ƒ• CM} CÔ m •*4" T-• o §> 1—i _o

k

0) 5(0 Ö AJ •r-3 •H > cô H CD -P U -H O k Ö > 0) œ +> Ü M S il CÖ cj © cô U H -P P) (> to m

(5)

74 O KA RQ KA I— CM T— V CÖ CM T— T" V-CÖ E>- O RÛ V£> ,-J- O RO TFA T- CM CÔ 00 "CJ- O KA ,_a 47 KA CM RÛ KA O KA RO KA KA T" PO CÖ CM KA CM T-CÖ T~ KA CM CM <& o\ T- CM pO 00 O v -(Ö T~ CM CM Tr\ CÖ O CM T- CM R° CM T~ 1-RÛ KA KA CÖ O T- O CM CÖ CT\ CM KA Volgno. afwijkingen rH 0) -P TTF) É-Î *H O U ö > œ Q) -P .M M fn Ö ,M c6 cö G) cô U ri -P Pi > m m £ O -p -P 3 P4 t—I _CD S N (1) cd EH fi _CM VQ O KA rO T*~ VÛ O KA a 80 CM t-„„a 79 o KA oo O CM rû t>-t— CM CM cö vo _c*— CM CM cô m r*- CM CM rO LT\ T- CM rO K"\ Lf\ KA KA CÔ V£> m CM ' KA t— CÖ LPS m CM T-rQ O KA «^fr-rû ON CM T— KA CÔ 00 CM O O cô f-CM KN KN rû ir\ Lp! ir> rû T— CM *3" cö r— T~ CM T-CÖ N"\ Volgno. afwijkingen i—1 _<13 -P fffl U -H O FN Ö > © <D -P 4*! M U Ö _{cö cö} ® CÖ M H -P PI > 00 CO

(6)

Tabel 6. Het aantal afwijkende wortels per grondsoort en per watergift (per 50 wortels; parallellen tezamen genomen).

Zand Veen Klei Zavel

A.obj. B.obj. A.obj. B.obj. A.ofcj. B.obj. A.obj. B.obj.

Vlekken 15 14 18 12 13 9 18 18

Staartwortel 22 22 17 20 25 6 23 31

Sprankerig 1 1 5 1 1 1 2 0

Uit deze totaalcijfers blijkt dat de aantasting van vlekken bij de B-objecten nergens hoger is dan bij de A-objecten. De grotere hoeveelheid water heeft blijkbaar geen invloed gehad op het optreden van (water) vlekken. De aantasting van staartwortel ligt bij klei in de A-objecten belangrijk ho ger dan in de B-objectenj^zavel komt juist in de B-objecten meer staartwor tel voor.

Waarnemingen tijdens de oogst.

De peen werd op 1,3 en 4 oktober geoogst. Hierbij werd gelet op de vol gende afwijkingen; vlekken(Vl)s kleine ingezonken lichtbruine vlekjes, wa tervlekken (W. vl): grotere ingezonken licht- tot donkerbruine vlekken, met een doorsnee 3 A™» staartwortel (St. w.), harige peen (Har.), geringde peen (Ger.), sprankerige peen (Spr.) en gescheurde peen (Gs.). Verder werd het aantal cilindrisch en conisch gevormde peen per put genoteerd. Alle gegevens zijn per grondsoort in de volgende tabellen gegeven.

(7)

£j 0 -P -P ft Ö CÖ _TS3 0 qj Ö •H CQ rH _<D -P U O £ O O O <D ft Ö 0) ö •H •n •H £ CH CÖ ö _<D S (4 O > rH _O) -P fH O £ 0) *d -P P4 u CD FT 0) •P f4 O > Q) -P _ra ba o o CD 00 rH CÖ -P £ CÖ I—i 0 rÛ _CÖ EH rH ₀ CÖ EH • C*— UA T— 00 CQ T— CM T— T— •-O « « CQ u •<_ƒ- vo c— O iH ft T— T- T— t— CM CD co -P H O £ _• O u O NA CM UA 00 O O O C— NA CM O CM ON T- D— T~ UA UA O 0 CD CM T- O CM ON ON O NA O UA UA CO UA CM O vo CM O O CÎ3 NA VO VÖ vo UA UA C— UA C"— UA UA CM NA VO ' t-?4 ₀₎ • Pi u UA NA ON CM UA vo r— 00 CÖ T- T— 1— TT- r- v- r~ v~ Pi W 0) ÏFFL Ö • •H > ON KA o UA O UA UA T— ON O 00 NA UA CM UA 00 M VO O O UA co D— vo CM -3- l>- O co v— NA T— [>- CM ON •o • T~ NA C\J r- T" CM T— V CM NA T" •— T— •H -p £ co «a\ H 00 UA O VO "SF" NA v~ O T- NA ON !> _CM _C— VO ON CM 1- NA NA NA CM UN UA •

>

• rH CO O c— VO O ON E"— R- UA UA vo CM 00 00 T> CM ON 00 OJ T- UA ON NA CM CM C— 00 T— UA V* ON O O) CQ _{O m}NA vo O ON 00 00 C— O- ON O O UA E*— T- O) CO r- v-*H CM CM NA fOs NA CM CM CM NA NA CM CM CM CM T— T— NA NA Ö O O O -P CQ *H PH T— v- CM c— CM KA CM E>- ON UA CM CM _OON ON UA O 'rJ LTA _NA CM NA UA CM NA NA NA NA NA CM CM CM u _{0) 'H}Ö Pi rH _*H rtt* O 02 . ÏÛ rH O CÖ O -P _{T— vo} UA NA CM NA _{T— O} VO NA UA [>- ON v~ CO E>- VO 5— £ C— vo c— r— C— UA \o CO C*— C— C*— O- VO VO UA vo UA UA UA CÖ cö Pi 0 -p • -p O s ft _S)_<t3 _{CÖ cö} CÔ cö RQ RÛ CÖ CÖ RQ _{CÖ CÖ} & cö CÖ RQ fit CÖ cö rQ RÛ (—1 Ö T— (NI NA KA <sj- NA VO UA VO t*— CD ON O 00 C— 00 ON O O cö ^1~ r- CM NA NA NA NA UA vo UA UA vo VO VO E— >• NI

(8)

1•

m 1—i ₀₎ -p U o is

8

o fH 0 PH Ö <D •H M •rs •H i? cd 05 £ _O) a u o > rH <1) -P fH O iï 03 Ti -P 3 P4 h _œ p< CQ t—1 <D -P fH O iS © -P m «> o o 03 taj i—I cd -p Ö cd «l • CQ O 26 CD T— KN o KN 57 KN KN O KN 20 T— KN T~ r— o KN ! 33 ITN CM O CQ 1—1 03 -P h O Spr. ON KN vo ON T- ITS O T-ON vo ir\ T- O LTN LfN _T- O CM T~ vo CM vo CM 00 CM KN O vo T- vo C— VO o KN T" i5 O O o • U o o \o O ir\ LTN T~ LT\ vo LTN ,-j. vo VO m \Q KN CM T— vo CM 449 i 666 [ o LTN t— ïr-c— VO O LTN t*"— C— f— c— O CV1 ON KN T— 00 c\] UN O vo LTN 457 IT\ T— vo O 00 F— tr\ c— CD fH 03 P< Ö Har. LfN T— vo ITN _CM tU 5« Ci •H M •n •H > • is _• -p 03 KN VO T- CM LTN CO KN T— KN LTN ON _LTN o O T— 00 LTN vo f- O CM VO O vo o T— O O VO t— T— LTN VO O r* LfN CM T— «H cd • rH > _•

>

KN 00 KN CO ^T" T- KN CM KN T t*— c— CM KN 00 CM O r- ITN CM VO O T~ KN • rH

> LTN ON vo o C"— T— vo ir\ Lf\ LfN ON CM VO 00 00 LTN O IT\ r-_CM vo _CM _T- ITN _T- ITN _KN

T~ vo C— VO O r~ KN • conisch i t— C\l T-CM LfN r* vo T- VO VO C— r-T~ KN K> CM KN CM KN CM CV1 KN KN KN vo CM vo CM o KN CM CM KN r~ KA logst per pui cilindrisch VO *=3" m CM C— _KAvo Lf\ ON CVJ _LTN KN IPv _KN _{CM CM}C— O KN CM O ON _CM ON T~ ON U aantal KN

E—• vo vo t*— tr\ K> ITN C\) VO LTN VO ON VO O VO 00 ON LTN 00 CM E-— Lf\ _E—t-LTN t— O vo VO ON ITN ON _KN O LTN CM KN

Volgno. Veenputten cö ir\ CÖ VO rQ P 00 CÖ CXI CÔ LTN CM rû CM CM rÛ KN CM CÖ ON KN eô O |û T-cû CVJ c5 m CÖ CM LfN rO ON "vt* rO O IT\ cd KN vo o3 vo fO LT\ VO rû vo VO CO CD CÖ &H

(9)

• T~ 1>- ON LfN 00 KN CM PO LTN vo CM vo CQ KN T~ T~ T- CD T- T- KN •r- x— C— ON r* Ci • fH T— K\ KN O C— VO KN VO ft KN "r t— KN ITN CM CM T— CO

• O N"\ LfN LfN C*— T*" r- VO ITN IT\ K\ LTN LTN LTN "^d~ T-" CD ITN fH 00 T— C— IQ ON 00 F— CO LPs "vh CO T" T— LTN 00 00 CQ 0) K\ KN ro CM 9* KN LfN C— m vo ON C— LTN CO 00 vo VO 00 I—i Ü3 0 +3 FH O • > h c6 O tu O O T— • 5S O LTN «t— C— KN LTN KN ON CM VO o- CM 00 00 M <*D~ _T~ F- vo 00 LTN CM CO LTN t-- T— vo ON vo 00 r-œ • KN T— T— VO CM CM T~ K\ KN CM LT\ T- T— CM T— T— CM ft St CM ö 0) btD • Ö rH •H > r- T— CO 00 O O O Q> LTN ON KN o-M • T~ r- o KN CM r- o Tj- t— KN ON •ru

_>

T— T— T— »H > <+H • «*! _fH vo ON ON CM vo r— O ON T— CM 00 CM KN r-S> 00 O T- KN LTN CO CM CM 00 ON CM ON CM T— T— O CQ vo ON GO CM co v~ VO T- CM CM fr-~ ON CM CO t— T— KN O VO 'H CM CM CM CM CM <r- CM T— KN KN KN OU r<N CM T~ CM CM KN Ö O O o CQ += _•H 3 FH ft U"N LT\ ON C— LFN vo O ON ON K\ ON vo 00 C*— ITN vo O LTN LTN K> CM KN LTN KN KN CM CM Î*"N KN KN KN T- CM CM CM U •H <ù rH ft •H O _o CD FFFL IH <6

O -P _T- '\F" C— T- C— T- LTN _OITN T-" ITN O LTN vo C— KN ITN •~

O Ö cô cô f- VO LTN VO vo VO t— LTN fr c— vo t— VO c*— VO T— CM "3- VO • o g) • P4 •H 1—1 0) cô CÖ RÛ RÛ CÖ CÜ RÛ RO AI CÖ rO oä CÖ RO CÖ o3 RO rO o rH ON O T~ CM o 00 ON T— CM KN c— CO LTN vo V* CM KN t» M T- T""" CM CM T" T- KN KN KN KN C— C— C—

(10)

C--CQ I—1 _CD -p h O > O O O M œ PM <vS fi 0 M CD U Q) tlD S O fi CD fi •H M *r~3 *H £ < -P Pi PM fH 0) Pf -P ra o O O s I—1 O > m CQ ON CM KN — KN 00 O C5 CM KN ^R- LfN 00 T— ON • P4 ON T— ON CM CTN CM KN ON ON ON t— vo ₀₀ CO CM c— CM KN CM T" t>- T— T~ CM KN _CM _{T_} • O CM VO O V£> I>- vo O KN O IT\ LTN CM c— 00 T- ON O 0 r\ r- 00 CM co T- ON ,-j. _{CO O es* F- LfN O CM r- •^1- 00 T— ON} O CM T— m 00 C*— C- ON 00 O _v~ ON ON vo C— t— t— 00 r— ON 00 • u cö ON KJ- ON M CM T~ T~ • > CT\ CM o\ KN ON CM c— CM O C- ON VO CM KN T— CM c— • — ON Lf\ "=3* T- VO CM CM ON oo F- C"- CM KN CO LXN CM CM -P CM CM T— KN r— v- LP\ T— LTN *^t" KN T- CM KN T" KN KN to • 1—i O -^3" > CM r- T— C— LfN GO o- CO C— O O 00 00 • CM r- T-* CM _V LTN r* LTN KN LTN KN vo ON r*

>

T~ T-• V ON ON KN CM IFN _{CM ON} KN O CM C— > T- KN _T- LP» CM D— VO D— vo KN _{00 r- VO IfN} KN CM r-O

CQ _{n MD LfN} VÛ T— "=3" vo V CM vo vo ON CVI IfN IfN tr— KN *H KN CM CM CM KN KN KN CM CM KN KN CM T— v- T- CM <«3- CM Ö O O •S _O CQ *H fH KN _KN 'vf CM IfN VO KN O KN ^3" VO _{T- O}ON T~ CM ON 00 ON T— KN KN KN KN KN T— K\ CM CVJ CM f" r* CM T— KN ö •H _{, 1} 1—i •ri O J—1 CÖ -P 00 O t— T~ O- C— ON LTN vo CM ON r* vo E— KN LfN CM LXN Ö VO t— vo VO VO VO I>- vo LTN tr LFN VO CVJ LfN KN CM KN LTN VO LfN cö CÖ • Qi rH ₀₎ ï> cö CÖ RO RÛ cö CÖ & RQ CÖ ed RO RO cö CÖ RO cö CÖ RO cd VO f— *^h m r- 00 ON O LTN vo KA LTN VO _{t>- 00} ON O CM esq T- T- T- CM CM CM KN LTN LFN LfN LTN £>- C— T— £*- oo vo VO

(11)

Uit deze tabellen werden de gemiddelde cijfers voor de afwijkingen "bere kend. Deze zijn per grondsoort in de volgende tabel gegeven.

Tabel 11. Gemiddelde cijfers voor de afwijkingen per 1000 wortels.

•Jiehandeling gronds oor^r""^"" Tl. W. vl. St. w. Har. Ger • Spr. Gs. •Jiehandeling gronds oor^r""^"" A B A B - A B A B A B A B A B: zand 19 22 33 19 190 85 6 ₇ 586 568 3 5 7 1 veen 69 34 39 24 68 84 3 2 575 642 39 40 17 24 klei 52 59 41 30 176 200 540 633 15 5 8 44 zavel 42 63 77 31 289 346 33 29 678 794 25 18 3 29

Uit deze cijfers blijkt dat de vorm van de peen beter was dan in de vorige proef. De verhouding cilindrischs conische peen in procenten was bij zand, 58 • 42, bij veen 61 s 39» bij klei 56 s 44 ^ij zavel 53 • 47»

(12)

11.

Teil aanzien van alle afwijkingen komen van put tot put vrij grote verschil len voor.

Bij zand en zavel komen in de A-objecten meer grote dan kleine water vlekken voor, op veen en klei kwamen meer kleine dan grote watervlekken voor. In de B^objecten komen op alle grondsoorten meer kleine dan grote watervlekken voor. Wordt het aantal grote en kleine watervlekken hij elkaar geteld, dan is in de A-objecten bij zand en klei de aantasting minder dan bij zavel en veen, in de B-objecten is de aantasting bij zand en veen min der dan bij klei en zavel. Stellen we de A-objecten tegenover de B-objecteçL, dan komt naar voren dat de aantasting in de A-objecten op alle grondsoorten hoger is, dan in de B-objecten. Blijkbaar speelt niet alleen de hoeveelheid water een rol bij het optreden van dit verschijnsel.

Staartwortel kwam in deze proef bij zand in de B-objecten en bij veen in beide objecten minder voor dan in de vorige proef, bij de andere grond soorten kwam dit meer voor. Het meest trad staartwortel op in zavel, het minst in veen.

Harige-, sprankerige- en gescheurde peen kwam weinig voor. Het voor komen van geringde peen was per put zeer ongelijk. Dit verschijnsel trad vrij veel op, hoewel minder dan in de vorige proef.

Samenvatting en conclusie.

De proeven, waarbij werd nagegaan door welke oorzaak staartwortel en werden

watervlekken kunnen optredenyin een zomerteelt voortgezet. Tijdens de teelt kregen vooral de B-objecten een zeer grote hoeveelheid water. Gebleken is dat de peen in de B-objecten wat minder door watervlekken was aangetast dan de peen in de A-objecten. De hoeveelheid water lijkt van weinig invloed te zijn i>p het optreden van dit verschijnsel, wanneer de grond maar goed door latend is.

Behalve bij zand werd de meeste staartwortel aangetroffen in de B-objec-ten. Of dit met de watergiften samenhangt is nog niet duidelijk. Er is hier bij geen overeenkomst met de vorige proef.

Andere afwijkingen kwamen minder voor dan in de vorige proef.

2-5-1964. Proefstation, Naaldwijk.

R.v.V. De Proefnemer,