Verslag betreffende het onderzoek naar de Kali- en Kalkverwerking van Supra-Kencica, 1959

à? Bibliotheek Proefstation Naaldwijk 2 S

79

PROEFSTATION VOOR DE GROENTEN- EN FRUITTEELT ONDER GLAS, TE NAAIDWIJK.

Verslag betreffende het onderzoek naar de Kali- en Kalkwerking 1959.

door:

Ir.L.S.Spithost.

P r o e f s t a t i o n voor de Groenten- en F r u i t t e e l t onder Glas t e Naaldwijk.

VEHSLAG BETREFFENDE HET ONDERZOEK NAAR DE KALI- EN KALKWERKING YAN

SÜPRAKENCICA 1 9 5 9

-I r LoSo S p i t h o s t .

1

Inhoud

Inleiding

Afdeling 1. Bloemkool

1 De proefopstelling

2 De ontwikkeling van het gewas

3 De opbrengstresultaten van de bloemkool

3«1 Het totale gewicht

3o2 Het gewicht van de kool

3«3 Yroegheid

3oh De kwaliteit van de oogst

4 De resultaten van het grondonderzoek

na de bloemkoolteelt b l z o 2 3 3 3 k k 5 5 5

Afdeling IXo Tomaat

1 De proefopstelling

2 . De ontwikkeling van het gewas

3 De opbrengsten van de tomaat

301 De totale opbrengst

302 De kwaliteit van de oo gst 3o2o1oDe opbrengst man

3 o2 o2 oVankleurigheid 3o2o3oVaterziek

3 o 2 o koKroonscheuren

3o2«5«Overige afwijkingen

h De resultaten van het grohdonderzoek

na de tomatenteelt Samenvat t ing Bijlagen 1 2 12 13 14 Ik 15 15

16

17 18 1 8 18 20 1 ,t/m 22

I n l e i d i n g .

I n 1956 werd. een potproef opgezet om h e t k a l i - en k a l k e f f e c t van Supra-Kencica t e onderzoeken» Leze proef i n betonnen bakken werd de daaropvolgende jaren voortgezet, zcy6ok i n 1959 * ^ clat j a a r waren de proefgewassen bloemkool, gevolgd door tomaat. Voor de bloemkool werd geen k a l i - of kalkbemesting gegeven, teneinde de nawerking van de voorgaande bemestingen t e kunnen bepalen. Voor de tomaat werden wel weer varierende hoeveelheden k a l i en kalk gegeven.

De r e s u l t a t e n over 1959 van deze permanente potproef z i j n vermeld i n d i t v e r s l a g , dat zoals gewoonlijk i n verband met de twee t e e l t e n i s onderverdeeld i n twee afdelingen,- voor elke t e e l t £5n.

Gezien h e t f e i t , dat de proefuitkomsten van 1 9 5 9 geen aanleiding gj^ven t o t nieuwe gezichtspunten, werd besloten de proef t e beëindigen. Vanaf 1956 t o t en n e t 1959 i s van e l k jaar a f z o n d e r l i j k een overzicht gegeven van de p r o e f r e s u l t a t e n . Eet l i g t i n h e t voornemen deze reeks verslagen samen t e v a t t e n en t . z . t . een resumerend rapport t e l a t e n verschijnen.

3.

Afdeling I . Bloemkool.

1 . De p r o e f o p s t e l l i n g .

I n deze proef werd reeds eerder "bloemkool a l s voorgewas g e t e e l t , n . l . i n 1957» Er werden toen opmerkelijke r e s u l t a t e n verkregen, waarvoor kan worden verwezen naar h e t desbetreffende v e r s l a g over 1957» Daarom werd i n d i t j a a r weer bloemkool a l s proefgewas genomen, e c h t e r met d i t v e r s c h i l , d a t geen bemesting met k a l i en kalk werd uitgevoerd. Op deze manier zou de nawerking van de i n voorgaande jaren toegepaste bemesting kunnen worden onderzocht.

Behalve de proefbemesting bleef ook de overige bemesting achterwege. Wel werden i n de loop van de t e e l t p e r i o d e over-bemestingen met s t i k s t o f gegeven volgens onderstaande o v e r z i c h t .

Datum g N per bak vorm

25-3 1 ammonsalpeter 33/^

7-4 1 i d .

16-4 1 i d .

27-4 1 i d .

I n de l i g g i n g der objecten werden geen veranderingen aangebracht. Voor proefuitvoering, plattegrond e . d . z i e h e t gelijknamige v e r s l a g over 1957. I n elke betonnen bak stonden weer 2 bloemkoolplanten. Per vak waren e r dus t o t a a l 6 p l a n t e n .

2 . De ontwikkeling van h e t gewas.

Ha h e t klaarmaken van de grond i n de bakken werd op 25 f e b r u a r i 1959 overgegaan t o t poten, waarbij planten met een p e r s k l u i t werden g e b r u i k t . Het r a s van de bloemkool was Vedeslez C.

De g r o e i was i n h e t begin goed. Later t r a d een l i c h t e bladkleur op, wat wees op s t i k s t o f t e k o r t . Daarom werd op 25-3 cle e e r s t e overbemesting

4.

met s t i k s t o f gegeven. Een week daarna was h e t gewas v o l l e d i g h e r s t e l d . Deze overbemesting werd vervolgens nog d r i e maal herhaald ( z i e schema 1 ) .

Gedurende de gehele t e e l t p e r i o d e groeide h e t gewas goed en was de stand ruim voldoende.

Op 25 a p r i l werd "begonnen met enkele kolen t e oogsten, de l a a t s t e kolen werden gehakt op 12 mei 1959»

5 . De opbrengstresultaten van de bloemkool.

Als maat voor de opbrengsten van de bloemkool werd per vak h e t t o t a l e en kool- gewicht bepaald en een beoordeling gegeven voor a f w i j ­ kingen zoals waterziek, boriumgebrek, s c h i f t en l o s s e rand ( b i j l a g e 1 ) .

I n een vroeger v e r s l a g werd opgemerkt, d a t h e t schema van deze proef ondeugdelijk i s . Van de 15 objecten z i j n e r s l e c h t s 9 i n een orthogonaal schema onder t e brengen. Dit schema bevat dan 2 f a c t o r e n , n . l . de vorm van de meststof (Supra-Kencica; zwavelzure k a l i ; zwavelzure k a l i + kalk) en h e t niveau van de bemesting ( 1 ; 2 j 5 KgO). Daar h e t trekken van c o n c l u s i e ' s op grond van de uitkomsten van 15 objecten zeer moeilijk i s , werd b i j de verwerking vaak gebruik gemaakt van h e t bovenbedoelde 3 x 5 schema.

3.1 Het t o t a l e gewicht van de bloemkool, dus gewicht blad + gewicht kool, bedroeg voor de gehele proef gemiddeld 1,06 kg per b l a d . Dit gewicht werd beïnvloed door zowel de vorm van de bemesting alswel door h e t niveau. Wat b e t r e f t de vorm gaf Supra-Kencica een hoger t o t a a l gewicht dan de twee andere vormen, zwavelzure k a l i en zwavelzure k a l i + k a l k , welke s l e c h t s weinig u i t e e n l i e p e n . Het e f f e c t van de hoeveelheid, of e i g e n l i j k h e t niveau i n de grond, werkte i n deze

z i n , d a t meer k a l i een lagere t o t a l e opbrengst g a f . I n bijgaande t a b e l z i j n de gemiddelde t o t a l e gewichten i n kg per p l a n t weergegeven:

5 . hoeveelheid vorm 1 2 3 gem. Supra-Kencica 1.15 1 ,08 1,05 1,09 zwavelzure k a l i 1,12 1,02 0,96 1,03 zwavelzure k a l i + kalk 1 , 0 3 0,99 1,02 1,01 gemiddeld 1,10 1,03 1,01 1,05 Voor d e t a i l s z i e b i j l a g e 2 .

3.2 Het gewicht van de kool, zoals deze wordt afgeleverd aan de

v e i l i n g , bedroeg gemiddeld over de gehele proef 0,52 kg per p l a n t . I n t e g e n s t e l l i n g t o t h e t t o t a l e gewicht werd h e t koolgewicht n i e t beïnvloed door de vorm of de hoeveelheid.

Blijkbaar h e e f t de k a l i a l l e e n t e n opzichte van h e t blad gewerkt en gaf meer k a l i minder blad (Bijlage 3)*

3*3 Vroegheid. Om de vroegheid t e bepalen werd voor e l k vak een c i j f e r gegeven. Dit c i j f e r i s h e t gemiddelde van de oogstdata der afzonderlijke kolen binnen d a t vak, gerekend vanaf 1 mei. Een hoger c i j f e r duidt dus een l a t e r e oogstdatum aan, d.w.z.

hoe l a g e r h e t c i j f e r , hoe vroeger de oogste I a verwerking ( b i j l a g e 4)

van deze v r o e g h e i d s c i j f e r s bleek, d a t a l l e e n de kali-hoeveelheid van belang was en d a t meer k a l i de vroegheid bevorderde.

Hoeveelheid 1^0 Gemiddeld

vroegheidscijfer

1 8,1

2 7,1

3 6 , 4

Gemiddeld T i e l de oogst b i j de l a a g s t e kali-^rap dus op 8 mei en b i j de hoogste k a l i - t r a p b i j n a 2 dagen e e r d e r . S e t v e r s c h i l , hoewel wiskundig betrouwbaar (P = 0 , 0 4 ) , was dus n i e t g r o o t .

3 . 4 De k w a l i t e i t van de o o g s t . Door h e t optreden van k w a l i t e i t s a f w i j ­ king zoals waterziek en borium-gebrek l i e p h e t a a n t a l kolen 1e s o o r t van o b j e c t t o t object s t e r k u i t e e n

6

( b i j l a g e 5)* onderstaande t a b e l i s per object h e t a a n t a l gezonde kolen gegeven gesommeerd over de 5 herhalingen ( h e t maximum a a n t a l kolen per object was 30)»

vorm ~ 1 2 3 Som fó van t o t a l e oogst

Supra-Kencica 22 25 24 71 79

Zwavelzure k a l i 12 16 11 _{39 43}

Zwavelzure k a l i + kalk _{7 3} 6 16 18

Som 41 44 41 126 ₄₇

Het kali-niveau was n i e t van invloed, daarentegen wel de vorm van de vroegere kali-bemestingen.

Bupra-Keücica gaf een v e e l betere opbrengst dan zwavelzure k a l i . Werd aan de zwavelzure k a l i ook nog kalk toegevoegd, dan was de opbrengst buitengewoon s l e c h t .

De kwaliteitsafwijkingen werden beoordeeld aan de hand van een schaal van 0 t o t en met 5» waarin 0 geen afwijking betekende en 5 een zeer e r n s t i g e a a n t a s t i n g .

Deze c i j f e r s werden per bloemkoolplant gegeven en over h e t des­ betreffende vak gesommeerd. Het hoogste c i j f e r per vak kon derhalve 30 z i j n .

Waterziek t r a d n i e t veel op, maar bleek toch nog t e worden b e ï n ­ vloed door

éin

van de f a c t o r e n , n . l . door de kali-hoeveelheid. Onafhan­ k e l i j k van de vorm gaf h e t hoogste K-niveau h e t minste waterziek ( b i j ­ lage 6 ) .

Borium-gebrek was aanwezig onafhankelijk van de kali-hoeveelheid. Het e f f e c t van de kali-vorm was daarentegen zeer d u i d e l i j k . Supra-Kencica gaf minder B-gebrek dan zwavelzure k a l i , t e r w i j l de kalktoevoe-ging aan zwavelzure k a l i een buitengewone toenèming van d i t gebrek t e n gevolge had ( b i j l a g e 7 ) . De b e l a n g r i j k s t e r e s u l t a t e n u i t b i j l a g e 7 z i j n i n onderstaande t a b e l vermeld.

7-Kali-vorm Som Gemiddeld B-gebrek

(schaal 0-5)

Supra-Keucica 11 0

Zwavelzure k a l i 51

_i

Zwavelzure k a l i + kalk 184 2

Behalve de mate van boriumgebrek werd. ook h e t a a n t a l kolen met d i t gebreksverschijnsel bepaald ( b i j l a g e 8 ) . Meer dan u i t de vorige t a b e l b l i j k t ,

Vorm Som ^ van t o t a a l

a a n t a l

Supra-Kencica ₅ 6

Zwavelzure k a l i 35 57

Zwavelzure k a l i + kalk 67 74

d a t h e t optreden van boriumgebrek b i j h e t object zwavelzure k a l i + kalk zeer e r n s t i g was. Met d i t c i j f e r m a t e r i a a l werd dus een i n deze proef eerder gevonden boriumeffect bevestigd.

Het optreden van een andere k w a l i t e i t s a f w i j k i n g , namelijk s c h i f t , "Loss rand" bleek t e worden beïnvloed door zowel de hoeveelheid a l s de vorm van de proefbemestingen. I n h e t algemeen gaf een hogere k a l i t o e -stand meer kolen met een l o s s e rand, t e r w i j l deze kwaal b i j Supragencica veel minder was dan b i j zwavelzure k a l i a l of n i e t met l a n d -bouwkalk ( b i j l a g e 9)» r e s p . 16$ en ruim 30fo van h e t t o t a l e a a n t a l kolen.

4 . De r e s u l t a t e n van h e t grondonderzoek na de bloemkoolteelt.

Per vak van 3 betonnen bakken werd 1 grondmonster genomen, waarop h e t volledige serie-onderzoek i n duplo werd toegepast. Voor de uitkomsten z i e b i j l a g e . I n h e t volgende z u l l e n de i n verband met de proef meest belangrijke a n a l y s e c i j f e r s worden besproken.

K-water was afhankelijk van de vorm en van de hoeveelheid van de proefbemestingen i n voorgaande jaren ( b i j l a g e 1 1 ) .

8.

De gemiddelde K - c i j f e r s z i j n i n onderstaande t a b e l gegeven:

•"-—^hoeveelheid vorm~ ' ~ ~ — ^ 1 2 3 Gem. Supra-Kencica 0 , 5 1 , 2 3 , 8 1 , 8 Zwavelzure k a l i _{0 , 5} 2,6 8 , 2 3 , 8 Zwavelzure k a l i + kalk 0 , 5 5 , 0 11,4 5 , 0 Gemiddeld 0 , 5 2,5 7 , 8 3 , 5

De v e r s c h i l l e n tussen de gemiddelden voor vorm en hoeveelheid waren zeer betrouwbaar1 De i n t e r a c t i e vorm x hoeveelheid was zeer s i g n i f i c a n t . Een toenemende kali-bemesting i n de jaren 1956 t/m 1958 gaf een hoger K - c i j f e r ondanks h e t f e i t , d a t voor de bloemkool i n h e t betreffende p r o e f j a a r 1959 geen kali-bemesting werd gegeven. De k a l i - t o e s tand b i j toepassing van Supra-Keucica was l a g e r dan d i e b i j aanwending van zwavelzure k a l i . Bovendien werkten g r o t e r e g i f t e n Supra-Kencica minder verhogend op h e t K - c i j f e r dan b i j de andere kali-vormen h e t geval was.

De pïï-water, u i t de aard der zaak afhankelijk van de kalkbemesting, • werd verhoogd door toenemende k a l k g i f t e n .

~~~^-~—_ho e ve e lh e i d vorm 1 2 3 Gem. Supra-Kencica 7 , 4 7 , 6 7 , 8 7 , 6 Zwavelzure k a l i 7,1 7 , 0 7 , 0 7 , 0 Zwavelzure k a l i + kalk 7 , 3 7 , 5 7 , 5 7 , 4 Gemiddeld ' 7 , 3 7 , 4 7 , 4 7 , 4

Behalve de hoeveelheid kalk was ook de vorm van belang.

SupraKencica gaf n . l . een hogere pH dan g e l i j k e hoeveelheden l a n d -bouwkalk, samen met zwavelzure k a l i . Deze l a a t s t e meststof bracht geen veranderingen aan i n de pH.

(Voor de gedetaileerde analyse-uitkomsten per o b j e c t voor pH- en andere bepalingen z i e b i j l a g e 1 2 ) .

Het koolzure kalkgehalte was, zoals kon worden verwacht, ook afhankelijk van de kalkbemesting.

9.

Tussen beide grootheden was een p o s i t i e v e c o r r e l a t i e aanwezig* Evenals "bij de pH was ook i n d i t opzicht de vorm van de kalkmeststof van belang.

; ~ - - hoeveelheid I vorm 1

!

2

! 3 i I

j

Gem. ':Supra-Kencica 0 , 3

i

0 , 5 0 , 7

I

0 , 5 i •Zwavelzure k a l i 0 , 3 ! 0 , 3 0 , 3 ! 0 , 3 jZwavelzure k a l i + kalk 0 , 5 ! 0 , 7 1 , 0

_j

0 , 7 bemiddeld t L 0 , 4 0 , 5

i

0 , 7 _i

j

o , 5

Duidelijk komt u i t deze t a b e l naar voren, d a t Supra-Kencica een l a g e r k o o l z u r ^ a l k g e h a l t e gaf dan koolzure kalk» Deze r e a c t i e van de kalkbe-mesting op de pïï's op h e t koolzure kalkgehalte werd reeds eerder gevon­ den en i n een v o r i g v e r s l a g beschreven.

Een e f f e c t van de zwavelzure kalibemesting op h e t koolzure kalkge­ h a l t e werd n i e t gevonden.

Het HaCl-gehalte was onafhankelijk van de proefbemestingen.

De g l o e i r e s t , hoewel l a a g , werd enigszins beïnvloed door de vorm en h e t niveau; koolzure kalk en een g r o t e r e hoeveel­ heid gaven een hogere g l o e i r e s t .

•- ho eveelheid vorm - 1 2 3 Gem. Supra-Kencica 0,05 0,08 0,10 0,08 Zwavelzure k a l i 0,06 0,09 0,10 0 , 0 8 Zwavelzure k a l i + kalk 0,06 0,10 0,14 0,10 Gemiddeld 0,06 0,09 0,11 0,09

Een v e r s c h i l tussen Supra-Keucica en zwavelzure k a l i was n i e t aanwezig.

De waarde voor N-water reageerde n i e t op de bemestingen i n deze p r o e f .

P-water daarentegen vertoonde daarentegen wel weer een v a r i a t i e a l s gevolg van de onderzochte factore«..

10. - -hoeveelheid vorm 1 2 3 Gem. Supra-Kencica 2 , 3 1 , 6 1 , 6 1 , 8 Zwavelzure k a l i _{3,7 3 , 9 3 , 9 3 , 9} Zwavelzure k a l i + kalk _{3 , 3} 3,6 3 , 8 3,6 Gemiddeld 3,1 3 , 0 3,1 3,1

Het niveau van de bemestingen maakte n i e t veel u i t en ook h e t v e r s c h i l tussen zwavelzure k a l i en zwavelzure k a l i + kalk was onbetekenend. Het a l of n i e t toedienen van koolzure kalk was dus van geen belang voor P-w a t e r . Aan de andere kant P-was de vorm van de bemesting P-wel van invloed daar immers Supra-Kencica gemiddeld een l a g e r e waarde gaf voor P-water dan de 2 andere meststoffen. Gezien h e t f e i t , d a t zowel de k a l i a l s de kalk geen veranderingen i n P-water teweeg brachten, moet aan een andere oorzaak worden gedacht. Naderhand z a l op deze kwestie verder worden ingegaan.

Het Mg-cijfer nam toe met g r o t e r wordende hoeveelheden meststoffen en was bovendien afhankelijk van de bemestingsvorm.

^ ^ - — . h o e v e e l h e i d vorm ~ _ 1 2 3 Gem. Supra-Kencica 38 40 45 41 Zwavelzure k a l i 32 38 3 6 35 Zwavelzure k a l i + kalk 41 51 61 51 Gemiddeld 37 43 47 42

De waarde voor h e t Mg - c i j f e r werd g r o t e r volgens de reeks : zwavelzure k a l i SupraKencica zwavelzure k a l i + k a l k . H i e r u i t b l i j k t een k a l k -e f f -e c t w-elk-e v -e r o n d -e r s t -e l l i n g wordt g-est-eund door h -e t g-ering-e -e f f -e c t van h e t k a l i o b j e c t "zwavelzure k a l i " b i j de 3 n i v e a u ' s . De s t i j g i n g van h e t Mg-cijfer b i j opklimmende k a l k g i f t e n kan z i j n veroorzaakt door h e t Mg-gehalte i n deze meststoffen; alhoewel d i t wel l a a g was. Een andere v e r k l a r i n g kan z i j n de toeneming van de m o b i l i t e i t van h e t magnesium i n de grond onder invloed van meer calcium a l s gevolg van u i t w i s s e l i n g . De p l a a t s i n g van beide ionen i n de lyotrope reeks voor de a a r d a l k a l i ­ metalen w i j s t h i e r o p .

11.

Het Mn-cijfer vertoonde geen systematische verandering.

Het F e - c i j f e r werd door Supra-Kencica verhoogd. De s t i j g i n g was echter gering, wat i n "bijgaande t a b e l d u i d e l i j k naar voren komt* hoeveelheid vorm 1 2 3 Gem. Supra-Kencica 1 , 5 1 , 6 1,Q 1 , 6 Zwavelzure k a l i 1 , 1 1 , 1 1 , 1 1 , 1 Zwavelzure k a l i + kalk 1 , 2 1 , 2 1 , 0 1 , 1 Gemiddeld 1 , 3 1 , 3 1 , 3 1 , 3

ïfoch de hoeveelheid k a l i en ook n i e t de hoeveelheid kalk was van invloed op h e t F e - c i j f e r .

Het A l - c i j f e r veranderde n i e t door kali-hoeveelheden i n de vorm van zwavelzure k a l i . Daarentegen was wel weer de vorm van een meststof b e l a n g r i j k . Supra-Keöcica had gemiddeld h e t hoogste A l - c i j f e r , daarna volgde zwavelzure k a l i en t e n s l o t t e had zwavelzure k a l i + kalk h e t l a a g s t e A l - c i j f e r . Deze waarden daalde door een bemesting met koolzure k a l k . hoeveelheid vorm 1 2 3 Gem. Supra-Kencica 1 , 6 2,3 3 , 3 2 , 4 Zwavelzure k a l i 1 , 1 1 , 3 1 , 1 1 , 2 Zwavelzure k a l i + kalk 0 , 9 0 , 7 0 , 6 0 , 7 Gemiddeld 1 , 2 1 , 4 1 , 7 1 , 4

Resumerend kan t e n opzichte van de Fe- en A l - c i j f e r s worden opgemerkt, d a t deze hoger werden onder invloed van de g i f t e n Supra-Kettcica.

Waarschijnlijk was d i t een gevolg van h e t aanwezig z i j n van Fe en Al i n deze m e s t s t o f . Hierdoor kan tevens de d a l i n g van Pwater worden v e r -k l a a r d , op wel-k v e r s c i j n s e l reeds eerder werd gewezen.

H 2 .

Afdeling II«, Tomaat.

1 * De p r o e f o p s t e l l i n g .

I n de p r o e f o p s t e l l i n g a l s zodanig werden geen wijzigingen aan­ gebracht, wel werd de bemesting aangepast aan de e i s e n van h e t b e t r e f ­ fende proefgewas, de tomaat. Omtrent de bemesting vooraf dienen de volgende schema's, hoeveelheden i n grammen per bakt

K2° _{Supra-Kemcica Zwavelzure k a l i} 5 1 S 34,7 1 Z 10,4 15 2 S 104,2 2 Z 31,2 5 0 3 s 208,4 3 Z 62,5 CaO Supra-Keacica 12,4 1 S 34,7 1 K 23,4 37,3 2 S 104,2 2 K 70,1 74,6 3 s 208,4 3 K 140,3

Buiten deze proefbemestingen nog vooraf«

S t i k s t o f Fosfaat H Zwavelzure ammoniak I P„0 C 2 5 asup 10 49 5 12,5

Ka deze basis-bemestingen werd regelmatig een stikstof-overbemesting toegediend volgens onderstaande schémas

. . - - . .. - . . .

, A.

, C. « XX Gb O on vi» . ..3 / . i • - $ L - _ c. c. . .rt a ;v.' t xxo'3ac/ .oo ï :. a. v . •I'voXloXx I:: . aajraqlaa. o i us • —

.

-o p b r e n -iscf

io

r r . "d" ±j.a; rs 3 . 0 2.0 t.O g s t kgy^i plant i - . g e s i . . r f . . ., . r r;... . VS -r-U s t a n d c y f e r ] ___ V e r b a n d t u s s e n d # t o t a l « o p b r e n g s t a a n t o m a t e n e n s t a n d v a n h e t g e w a s o p 2 8 j u l i 1 9 5 9 G e m i d d e l d e n u i t 3 x 3 s c h e m a

.

2. ->L onns jaisv o ,'z. w :oov tf l _ . a il. > QXil rod-n _ a l i s - i a :'i vo xs,. :1 ari » ü . j . i 9Xu . : fxjo xï.:;V -'.•"v s ns'-ul." : c- .-.3 _ c xrio /x v -•

13.

Datum gN per bak Vorm s t i k s t o f m e s t s t o f 21 j u l i 28 j u l i 5 augustus 12 augus t u s 19 augustus 27 augustus 1 1 1 1 J ammonsalpeter i d . i d . i d .

2 . De ontwikke vaÄ h e t gewas,

De tomaten, r a 8 a p r i l 1959»

Ha de "bemesting a s Moneymaker, werden gezaaic

verspeena 24 apriL

|«ji

opgepot i n perspotten op 5 vooraf werd op 221 mal u i t g e p o o t , per bak 2 plantei

I n h e t begin vertoonde h e t gewas een goede g r o e i en ontwikkeling. B i j een gewasbeoordeling op 20 j u l i bleek a l s enige afwijking, dat van a l l e planten de bladkleur i e t s t e l i c h t was. Besloten werd de e e r s t e overbemesting met s t i k s t o f toe t e dienen. Deze wei

haald ( z i e hiervoor h e t betreffende schema i n 1 Op 28 julifcrond een u i t v o e r i g e gewasbeoordeli: c i j f e r s werden pegsirèn voor de s t a n d , de k l e u r ,

optreden van chlorose ( z i e b i j ; l i j k was, werd merkbaar beïnvloed

t e k a l i - t r a p van 2,5 g KgO per p l a n t gaf n . l . de e t v e r s c h i l tussen de overige tfree k a l i - t r a p p e n was

tussen de kali-vormen. GemiddAt was h e t toevoegen n zwavelzure k a l i i e t s ongunstig ten g l x i c h t e van kali-gebrek en d i e gemiddeld v e e l h e i d . De 1 s l e c h t s t e s t gering evenals van landbouwkal a l l e e n zwavelz gaf een donkerd gekleurd gewas., v e r s c h i l tussen

'daarna npg 5 x h e r ­

p l a a t s , waarbij iede de mate van fe 13)» De s t a n d ,

jloor de k a l i - h o e ­

k a l i . Hetzelfde gold voor de - c i j f e r s . Meer k a l i leen l i c h t e r

t gemiddelde pra-Kencica en zwavelzure Kali onoetekenend. De mate van kali-gebrek was i n e e r s t e i n s t a n t i e u i t e r a a r d afhankelijk van de kalihoeveelheids meer k a l i gaf minder gebrek. B i j de twee hogere K-trappen gaven Supra-Kencica en zwavelzure k a l i geen K-gebrek meer,

t e r w i j l b i j zwavelzure k a l i + kalk d i t v e r s c h i j n s e l n i e t werd opgeheven. Ook i n d i t opzicht was de toevoeging van landbouwkalk dus minder g u n s t i g . Hetzelfde kan worden vermeld t e n aanzien van h e t optreden van chlorose.

14.

B i j een volgende gewasbeoordeling op 23 september 1959 werd a l l e e n de stand opgenomen. Deze varieerde van zeer s l e c h t t o t goed en gaf i n verband met de objecten s o o r t g e l i j k e uitkomsten a l s de vorige beoordeling. Een s l e c h t e stand van h e t gewas werd veroorzaakt door h e t f e i t , d a t van de desbetreffende planten veel bladeren dood waren. Verder vertoonde h e t gewas op veel plaatsen Mg-gebrek, d a t n i e t samenhing met bepaalde objecten ( b i j l a g e 14)*

Eind september werd voor de l a a t s t e maal geoogst. Vervolgens

werden grondmonsters gestoken en wortelbeoordelingen uitgevoerd. B i j d i t l a a t s t e kwam naar voren, d a t e r weinig "knol" was opgetreden i n tegen­ s t e l l i n g t o t "kurkwortel", d a t vaak werd aangetroffen. Sen verband met de objecten kon i n deze gevallen n i e t worden aangetoond. Aangezien met deze proef h e t onderzoek werd a f g e s l o t e n , behoefde geen b e s t r i j d i n g t e worden uitgevoerd.

3» De opbrengsten van de tomaat.

De t o t a l e opbrengst bedroeg gemiddeld 2 , 4 kg per p l a n t , waarvan eveneens gemiddeld ongeveer 70$ van 1e k w a l i t e i t was. Afwijkingen werden hoofdzakelijk veroorzaakt door h e t optreden van wankleurigheid (11$) en waterziek (14^). Verder kwamen nog wat kroonscheuren voor ( 2 f i ), t e r w i j l kringscheuren, gewone scheuren en neusrot wel h i e r en daar aanwezig waren doch p r a k t i s c h geen betekenis hadden. Voor gedetaileerde gegevens

z i e b i j l a g e 15»

3„1 De t o t a l e opbrengst. Deze werd s t e r k beïnvloed door de hoeveelheid en de vorm van de proefbemestingen ( b i j l a g e 1 6 ) . Meer k a l i gaf een hogere opbrengst zoals u i t bijgaande t a b e l naar voren kom t .

Gedurende de

teeltperiode werd

2

x een gewa»b#oordeling

uitgevoerd ( z i e 2 ) . Indien

de daarbij toegekende standcijfer» juist

z i j n , moet e r een verband bestaan

tussen de s

tandei

jfers en ie

o p b r e n g s t c i j f e r s . Ter contrôle werden u i t de 3 x 3 t a b e l l e n de object-gemiddelden voor deze waarden tegen elkaar u i t g e z e t . De o o r r e l a t i e komt i n bijgaande f i g u u r d u i d e l i j k t o t u i t i n g . Gezien d i t verband, i s b i j gewone opbrengstproeven h e t nut van een gewasbeoordeling per vak een t w i j f e l a c h t i g punt.

15.

'g K^O/plant Totale opbrengst i n kg/plant

! 2 , 5 2,19

! 7 , 5 2,69

| 15,0 2,64

Daar h e t v e r s c h i l tussen 7 , 5 en 15 g K^O n i e t meer r e ë e l was, kon i n deze proef een k a l i g i f t van 7 , 5 g K^O per p l a n t

reeds

a l s een optimum

worden 'beschouwd.

Omgerekend per

oppervlakte-eenheid

was d i t 2 i kg KgO per a r e .

Deze

hoeveelheid i s t a ­ melijk l a a g en moet worden bezien i n h e t l i c h t van de geringe t o t a l e opbrengst van nog geen 3 kg per p l a n t .

Vorm van de k a l i bemesting Tot. opbr. kg/plant

Ten aanzien van de vorm stond Supra-Kemeica g e l i j k met zwa­

Supra-Kencica 2,41 velzure k a l i + k a l k . Beide waren

Zwavelzure k a l i 2,69 minder dan zwavelzure k a l i . I n

Zwavelzure k a l i + kalk 2,42 i e d e r geval had dus landbouwkalk een opbrengstverlagende werking. Of ook h e t geringere e f f e c t van Supra-Kencica ten opzichte van zwavel­ zure k a l i aan h e t kalk gehalte van eerstgenoemde meststof moet worden toegeschreven,

kan

n i e t met zekerheid worden g e s t e l d . Be mogelijkheid, d a t deze uitkomst werd veroorzaakt door een verminderde kali-werking van Supra-Kencica, wordt wel s t e r k verkleurd door h e t f e i t , d a t de vorm x hoeveelheid i n t e r a c t i e n i e t s i g n i f i c a n t was.

3 . 2 De k w a l i t e i t van de oogst. Eerder werd e r reeds op gewezen, dat de k w a l i t e i t ongunstig werd beïnvloed door h e t optreden van a l l e r l e i afwijkingen.

Daar de mate

van enkel® v&n

deze afwijkingen

®n

daarmeAe de v a r i a t i e i n opbrengst aan 1e

soort afhankelijk was vaa &• factoren in

deze p r o e f , z a l i n h e t

volgende aandacht worden

geschonken

aan deze

kwesties.

3 . 2 . 1 . De opbrengstaaan 1e s o o r t . Gezien de v e r s c h i l l e n i n de t o t a l e opbrengst aan 1e s o o r t uitgedrukt i n procenten van de t o t a l e opbrengst. Gemiddeld over a l l e 15 objecten behoorde 71 "tot de 1e s o o r t . Zowel de vorm a l s de hoeveelheid van de bemesting hadden invloed op d i t percentage. De i n t e r a c t i e was van geen

16.

betekenis ( b i j l a g e 17)»

g KgO/plant tfo 1e s o o r t Vorm kalibemesting i» 1e s o o r t

2»5 . 54 Supra-Kencica ₇₉

7 , 5 Ï * ï f ® 7 Zwavelzure k a l i 19

i5|«'

J®

;>1 Zwavelzure k a l i + kalk ₇₅

Meer k a t i j gaf

een

'hogere percentage aan 1e s o o r t ,

waarbij

z e l f s h e t v e r s c h i l tussen middelste en hoogste k a l i g i f t nog tamelijk betrouwbaar was. Gezien d© k w a l i t e i t l a g i n deze proef h e t optimum

van

de k a l i b e ­ mesting in de

buurt

van 15 g

Kg

0 Per plaat, dat is 4* kg X O/are j

Supra-Kemcica

gaf een

zelfde percentage aan 1e

soort als

zwavelzure k a l i , t e r w i j l d a t voor zwavelzure k a l i + kalk l a g e r

lag»

Evenals-bij de t o t a l e opbrengst had dus ook i n d i t opzicht de toevoeging

van

landbouw-kalk avelzure k a l i een ongunstig e f f e c t . Hoewel Supra-Keucica

I

en zwavelzure k a l i verhoudingsgewijs k w a l i t a t i e f g e l i j k stonden u.oet i n aai rking worden genomen, d a t van deze twee Supra-Kemcios een lagere to t a l i 3brengst had.

5 . 2 . 2 . f a n k l e u r i g h a i d . Onder d i t v e r s c h i j n s e l wordt r«x«taan d

, reec

te KB ~

matig kleuring van de v r a c h t ,

waarbij

rood i s , en een ander , .

rmaiXTplTigTni gedeelte nog groen of g««l-gro f&n zi§» tamelijk scherp. Deze afwijking

bleek te

word >or de hoeveelheid en de vorm van de bemesting (bijlage;

if - ' •

; K20/plant c

/o waakl.

Torm kalibemestimg

wa

2,5

11.' •

Supra-Keacica «

7 , 5

_{H P M I}

Zwavelzure k a l i

1 5 , 0 5

Zwavelzure

k a l i + kalk

De mate van wankleurigheid werd uitgedrukt i n procenten van de t o t a l e opbrengst. Het v e r s c h i l i n wankleurigheid tussen de middelste en hoogste k a l i t r a p was nog betrouwbaar. Ook i n d i t geval l a g dus de optimale kalibemesting i n de buurt van 15 g ^ 0 per p l a n t . Toevoeging van kalk aan zwavelzure k a l i had een ongunstige invloed. Het v e r s c h i l

. o r .vy r . x , i ü ) s i c

r

- H M | 3 11 91 < <"NJ • ^ t Jx ( co. d-ioo p r j ^ w. 9 N l_ O +* O S ï* O r-> CD »vi U3 rsi rsj «NI o _cm U3 c\j uo Cs4 ° ® ÜB — ° <*> u> r\i c ₀₎ 0) jC CT

1 *

* 5L v -O

£ °

a 4/> o 0» d. en 2 -° c « C il s S . C « § É 5 2 3 «- JC Ol •o — _{C N} o J--Q O»

I !

«

. *

tussen Supra-Xencica en zwavelzure k a l i was gering en n i e t van "betekenis. Een i n t e r a c t i e tussen hoeveelheid en vorm was n i e t aanwezig.

3.2.3* Waterziek. Het i s een afwijking van de vrucht, d i e gekenmerkt wordt "behalve door een onregelmatige kleuring van de vrucht zoals b i j wankleurigheid ook door h e t f e i t , datdeM vaatbundels i n de vruchtwand een bruine verkleuring vertonen. Ook h i e r werd de hroeveelheid waterzieke vruchten uitgedrukt i n h e t percentage van de t o t a l e opbrengst ( b i j l a g e 19)«

Hoewel de vorm van de kalibemesting n i e t van invloed was, had de hoe­ veelheid meststof wel een d u i d e l i j k e f f e c t .

Duidelijk wordt i n nevenstaande t a b e l de afnemende tendenz a l s gevolg van de toenemende kalibemesting t o t u i t d r u k ­ king gebracht. B i j de hoogste k a l i g i f t i s h e t g a n t a i waterzieke vruchten b i j n a terug gebracht t o t n u l , t e r w i j l u i t h e t voorgaande i s gebleken d a t i n dat geval nog geen depressie van de t o t a l e op­ brengst o p t r a d . Waarschijnlijk hangen wankleurigheid en waterziek met e l k a a r aamen i n deze z i n , d a t beide symptomen afkomstig z i j n van een zelfde oorzaak, n . l . de kalihuishouding. Wankleurigheid zou dan h e t e e r s t e optreden en b i j toenemende hevigheid overgaan i n waterziek. I n deze r i c h t i n g w i j s t ook bijgaande g r a f i e k , waarin h e t gemiddelde percen­ tage wankleurigheid werd u i t g e z e t tegen d a t van waterziek, behorende b i j h e t zelfde o b j e c t . B i j ongeveer yja wankleurigheid t r a d nog geen waterziek op. I n h e t gebied van de lage percentage nam de wankleurigheid s n e l l e r toe dan h e t waterziek. B i j de hoge percentages vond h e t omge­ keerde p l a a t s j de mate van wankleurigheid b e r e i k t e een maximum van onge­ veer 20jC, t e r w i j l h e t waterziek nog u i t b r e i d d e t o t ongeveer 3 0 v a n de

t o t a l e opbrengst.

Met h e t voorgaande i s zeker n i e t h e t l a a t s t e woord gevallen over de problemen rondom h e t optreden van wankleurigheid en waterziek b i j tomaten. V/el e c h t e r z i j n aanknopingspunten aanwezig om na t e gaan i n hoeverre b i j deze kwesties de kalihuishouding, zowel bodemkundig a l s plantenfysiologisch van invloed i s .

g KpO/plant ; c 'fo Waterziek 2,5 22 7 , 5 3 1 5 , 0 1

18.

3.2.4» Kroonscheuren. Dit gebrek was n i e t s t e r k aanwezig.

Toch kon nog een f a c t o r van belang worden aange­ toond, n . l . de kali-hoeveelheid ( b i j l a g e 20)«

Gemiddeld over a l l e k a l i - t r a p p e n werden nevenstaande waarden g e ­ vonden. Weinig k a l i gaf de meeste kroonscheuren. Het v e r s c h i l tussen de middelste en hoogste k a l i - t r a p was n i e t s i g n i f i c a n t .

3 . 2 . 5 . Overige afwijkingen. Het optreden wan gewone scheuren, k r i n g scheuren en neusrot was zeer gering t e n -opzichte van de t o t a l e oogst. Van deze d r i e kwamen gewone scheuren h e t meeste voor, d i t was evenwel s l e c h t s 1 °f> van de t o t a l e opbrengst. Boven­ dien konden geen d u i d e l i j k e e f f e c t e n van de behandelingen worden aange­ toond.

4 . De r e s u l t a t e n van h e t grondonderzoek na de tomatenteelt.

Ha de tomatenteelt werd per 5 herhalingen

één

grondmonster genomen voor h e t volledige onderzoek. De uitkomsten z i j n vermeld i n b i j l a g e 21, de 3 x 3 t a b e l l e n voor de a n a l y s e - c i j f e r s van de 12 verschillende t a b e l ­ l e n i n b i j l a g e 22.

K-water was a f h a n k e l i j k van de hoeveelheid en van de vorm der bemesting. Een hogere kali-bemesting gaf hogere waarden voor K-water.

Wat b e t r e f t de vorm bleek, even­ a l s voorgaande proefnemingen aan­ toonden, dat Supra-Kemcica een l a g e r K - c i j f e r gaf dan zwavelzure k a l i of zwavelzure k a l i + k a l k . Het v e r s c h i l tussen laatstgenoemde behandelingen was t e k l e i n om van belang t e z i j n . De pH-water werd beïnvloed door de vorm en de hoeveelheid van de bemesting. Toevoeging van kalk gaf een verhoging van de pH, welke s t e r k e r was naarmate meer kalk was gegeven. Het v e r s c h i l tussen Supra-Kemcica en zwavelzure k a l i

g Kgû/plant 0/0 kroonscheuren

2,5 3,6

7,5 0 , 8

1 5 , 0 1 , 1

g ^ 0 per p l a n t gem. K-water

2,5 0,6

7 , 5 1 , 3

+ kalk was n i e t groot en de r e s ^ . pH-waarden bedroegen gemiddeld 7 , 3 en 7,2«

Het gehalte aan koolzure kalk varieerde eveneens a l s gevolg van de

hoeveelheid en de vorm de "bemesting. Meer kalk gaf een hoger gehalte aan CaCOj, welk e f f e c t b i j zwavelzure k a l i + kalk s t e r k e r was dan b i j

Supra-Kencica. De verschillende g i f t e n zwavelzure k a l i brachten geen noemenswaardige veranderingen i n h e t koolzure kalkgehalte teweeg. B i j ­ gaande t a b e l g e e f t een d u i d e l i j k e indruk van bovengenoemde r e a c t i e s .

iroev. vorm io CaCO^ iroev. vorm 1 2 3 gem. Supra-Kencica Zwavelzure k a l i Zwavelzure k a l i + kalk 0 , 3 0 , 2 0 , 4 0 , 6 0 , 2 0 , 9 0 , 7 0 , 3 1 , 4 0 , 5 0 , 2 0 , 4 Gemiddeld 0 , 3 0 , 6 0 , 8 0 , 6

Het c i j f e r voor P-water was l a g e r , naarmate de hoeveelheid kalk toenam. Supra-Keucica werkte s t e r k e r P-verlagend dan zwavelzure k a l i + k a l k . Het f o s f a a t c i j f e r was voor de verschillende hoeveelheden zwavelzure k a l i tamelijk c o n s t a n t .

Het Mg-cijfer was aan een tegenovergestelde verandering onderhevig wat b e t r e f t de kalkbemesting. Meer kalk gaf een hogere Mg-waarde. B i j Supra-Kencica was de s t i j g i n g n i e t zo groot a l s b i j zwavelzure k a l i + k a l k . Ook i n d i t geval had de f a c t o r zwavelzure k a l i weinig invloed. De veranderingen i n Mn-, Fe- en A l - c i j f e r a l s gevolg van de v a r i a t i e s i n bemesting waren b e t r e k k e l i j k gelijkvormig. Supra-l®ncica verhoogde deze waarden, de invloed van zwavelzure k a l i was n i h i l , t e r w i j l l a n d -bouwkalk een hoger Mn-cijfer gaf» een l a g e r J t l - o i j f e r en geen invloed uiteefende op h e t F e - c i j f e r . Hoewel i n verschillende opzichten verande­ ringen konden worden aangetoond, waren deze gemiddeld n i e t g r o o t .

20.

Samenvatting.

I n een potproef b i j bloemkool en tomaat werd de werking van Supra-Kencica onderzocht ten opzichte van zwavelzure k a l i a l of n i e t aangevuld met landbouwkalk.

Bloemkool reageerde zeer gunstig op Supra-Kencica door een s t e r k verbeterde k w a l i t e i t a l s gevolg van h e t verhinderen van boriumgebrek. Toenemende hoeveelheden k a l i gaven minder waterziek.

l i j de tomaat was Supra-Kencica minder dan zwavelzure k a l i door de l a g e r e t o t a l e productie, t e r w i j l h e t percentage 1e s o o r t ongeveer gelijk was. Meer k a l i leverde een b e t e r e k w a l i t e i t op, daar h e t samenging met minder wankleurigheid, minder waterziek en minder kroonscheuren. Kalk daarentegen bevorderde h e t optreden van wankleurigheid.

Grondonderzoek toonde aan, d a t Supra-Kencica de k a l i - t o e s t a n d van de grond minder verhoogde dan zwavelzure k a l i . Landbouwkalk gaf een hoger CaCQ,-gehalte, doch een lagere pH dan Supra-Kencica.

2

mei 1962 AvB

Bijlage 1 .

h e r h .

ikno en o b j e c t 80-1Z 85-2Z 90-3Z 95-1Z+2K 100-1Z+3K 105-1Z+1K 110-3Z+3K 115-2Z+2K 120-2Z+3K 125-1S 130-1S+2K 135-1S+1K 140-3S 145-2S+1K 150-2S •

»taal gewicht i n g 7215 6215 6585 5515 4950 6345 6610 . 563O .. 566O . 6530 5700 . 7OOO . 7055 6065 6700

»olgewicht i n g 3295 32OO 3525 2635 2465 3205 3210 2745 2795 3365 294O 3595 3790 3165 3440

m t a l t o t . en 1e s o o r t 6-2 6-5 6-3 5-0 6-1 6-1 6-1 6 - 0 6-0 6-6 6-2 6-5 6-5 6-5 6-3 ite en a a n t a l waterziek I 3-1 4—1 5-1 3-1 0 0 3-1 3-1 0 0 0 0 0 0 _5-3 idem B-gebrek 4-3 0 1-1 16-5 U - S 5-4 19-5 15-6 18-6 0 _3-3 0 0 0 0 idem s c h i f t 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 idem l o s s e rand 1-1 0. 8-2 3-2 5-3 6-2 2-2 3-1 9-4 0 1-1 1-1 1-1 9-1 6-4 V 0 79-2Z+2K 84-2Z+3K 89-3Z+3K 94-1S+1K 99-1S+2K 104-1s 1Q9-3S 114-2S 119-2S+1K 124-1Z 129-3Z 134-2Z 139-1Z+3K 144-1Z+2K 149-1Z+1K t . g . 6290 . 6020 6675 . 7575 6620 6815 6055 5925 577O 6495 5415 5690 6395 6640 6445 k . g . 3070 2835 3435 3690 3230 3280 3075 3090 2980 3465 2800 2875 3305 3370 3190 t 1e 6-0 6-0 6-2 6-4 6-4 6-4 6-6 6-5 6-5 6-3 6-3 6-4 6-1 6-0 6-0 w.z. I I 5-2 0 0 0 4-1 1-1 0 0 1-1 0 0 0 0 8-3 5-2 B. 16-5 19-6 16-4 1-1 1-1 1-1 0 0 0 1-1 4-2 3-1 13-5 16-6 20-6 S . 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 \ . r . A A i I 1 —1 3-2 _4-3 1-1 3-1 0 0 1-1 2-1 4-3 _5-3 1-1 3-2 2-1 5-2 V 0 78-2S 83-2S+1K 88-3S 93-2Z 998-3Z 103-1Z 108-1Z+3K 113-1Z+1K 118-1Z+2K 123-2Z+2K 128-3Z+3K 133-2Z+3K 138-1S+2K 143-1S+1K 148-1S t « g» i 7130 67IO 6560 5790 5535 6180 6675 4840 7105 5925 5950 6410 6355 7025 7325 k . g . 3375 3420 3495 2815 3055 3175 2735 2405 3310 3025 3155 2980 29OO 3525 3355 t 1e 6-6 6-6 6-4 6-5 • 6-0 6-4 6-1 6—2 6-0 6-2 6-0 6-0 6-3 6-2 6-3 w . z . I I I 0 0 0 0 1-1 0 3-1 0 0 2-1 3-1 0 4-2 9-4 5-2 S . Sx t û t 1$H4

&m$.

t$MÛ

£H2. 4x2. 4x2 B. 0 0 5-1 1-1 10-5 4-1 I5-4 8-2 20-6 8-3 14-6 17-6 5-2 4-2 4-2 S . 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 l . r . 0 0 2-2 0 3-2 2-2 5-3 8-3 5-2 4-2 7-4 5-1 0 2-1 2-1 V 0 77-1Z+1K 82-1Z+2K 87-1Z+3K 92-2Z+3K 97-3Z+3K 102-2Z+2K 107-1S+2K 112-1S 117-1S+1K 122-2S 127-3S 132-2S+1K 137-31 142-2Z 147-12

t . g . 7120 646O 724O 726O 5860 5710 6135 6120 7290 . 64OO 5765 6035 5665 6515 6825

k . g . 3305 3955 3795 3505 3035 2965 2390 2845 3225 3375 3220 3115 3050 3560 3490 t 1e 6-0 6-1 6-1 6-0 6-2 6-1 6-4 6-6 6-5 6-5 6-4 6-6 6-1 6-1 6-1 w . z . IV 2-1 0 3-1 0 0 0 5-1 0 1-1 0 0 0 0 3-1 0 B. 14-6 8-5 10-5 22-6 10-4 6-3 1-1 0 3-1 0 0 ' 0 1-1 6-5 6-5 S . 0 0 0 0 0 0 1-1 0 0 3-1 0 0 0 0 0 J . r . 0 2-1 2-2 10-3 5-4 2-2 0 0 0 0 3—2 0 _{4-4 4—3} 1-1 V 0 76-1S 81-1S+1K 86-1S+2K 91-2S+1K 96-3S 101-2S 106-3z 111-1Z 116-2Z 121-1Z+1K 126-1Z+3K 1 31-1Z+2K 136-3Z+3K 141-2Z+3K 146-2Z+2K t. g . 7680 6570 7485 6620 5910 6335 5575 6930 6330 6395 5925 - 6425 5520 . 5860 6095

k . g . 3315 3O65 3960 3445 3340 3265 3105 3480 314O 313O 2610 3085 2875 2430 3195

t 1e 6-3 6-0 6-4 •' 6-4 6-5 6-6 6—4 6-2 6-1 6-4 6—2 6-2 6-1 6-0 6-0

w . z . V 10-3 11-5 7-2 j 0 0 0 0 1-1 4-1 1-1 1-1 | 3-1 0 0 3—1

B. 1-1 8-5 3-1 | 0 0 0 0 3-2 7-5 5-3 5-4 13-4 9-4 22-6 19-6

S . 0 0 0 0 0 0 0 0 ' 0 0 0 0 0 0 ' 0

Bijlage 2.

Supra-Kencica 1959» bloemkool. Totaal_gewicht (hectogrammen),

"-pbj CN 1 S 1S+1K 1S+2K 1Z+1K 1Z+2K | l Z+3K 2 S 12S+1K 3 S 2Z+2K 2Z+3K 3Z+3K 1 Z 2 Z 3 z Som I 65 76 57 63 55 50 67 61 71 56 57 66 72 62 66 93£ I I 68 76 66 64 66 64 59 58 61 63 60 67 65 57 54 94e I I ₇₃ 70 64 48 71 67 71 67 66 ₅₉ 64 60 _{62 58 55 955} IV 61 ₇₃ 61 71 65 72 64 60 58 57 73 59 68 65 57 964 7 77 66 75 64 64 59 63 66 59| 61 59 55 69 63 56 95é :>m _{344 355} 323 310 321 1 312 324 312 315j 296 313 307 336 305 288 4761 Kolomtotalen: a ) t>) c ) d) e ) 1020 930 926 920 965

Vorm Som S z Z + K Breedte P 0 , 0 5 P 0 , 0 1

S 9 8 3 - 1 Z 9 2 9 5 * - 2 5 6 _{7 5} Z+K 9 1 3 7 ^ 16 - 3 6 8 8 6 loeveelh. 1 2 3 Som S _{344 324 315 983} Z 336 305 288 929 2 + K 310 296 307 913 3om 990 925 910 2825

Hoeveelh. Som 1 2 3 Breedte p 0,05

!———I P 0,01 1 990 - 1 2 925 6^ 2 56 75 3 910 efr 15 3 68 86 v . c . = 8,07f of. i c t o r s . k . a . g . v . v . gem. kw. F(ber) F ( t h e o r ) P fcaal 2.708,72 74 jen 25,39 4 6,35 <1 Lommen 465,12 4 116,28 4 , 4 Î+ 2,55;3,71 AO,01 aandelingen 855,52 14 61,11 2 , 3 * 1,69;2,47 0,02 31 1.362,69 52 26,21 rm 179,38 2 89,69

3,4*

3,17; 5,04 0,04 Bveelheid 241,11 2 120,56 4,60" 3,17 ; 5,04 0,02 rm x hoev» 105,69 4 26,42 1,01 2155 ï 3,71 >0,20 g r i s e beh. 273.87 5 54,78 2,09 2,39î 3,43 0,08 6 "beh.

_55,47

1 _55,47 2,12 4«02î7.17 0,1? F - 4,21(3,88;6,93) F - 0,04 K2O 1 2 ₃ 344 324 315 355 296 307 323 313 288 310 305 321 312 312 336 Som 2301 1550 910 Gem. 529 310 JO?

Bijlage 3<

Supra-Kettcica 1959» bloemkool. Gewicht_kool (hectogrammen).

obj

N

1 S 1S+1K 1S+2K 1Z+1K 1Z+2K 1Z+3K 2 S 2S+1K 3 S 2Z+2K 2Z+3K 3Z+3K 1 z 2 z ; 3 z Som i 34 36 29 32 26 25 34 32 38 27 28 32 33 32 35 473 i 33 37 32 32 34 33 31 30 31 31 28 _{34 35 29 28 478} i ₃₄ 35 29 24 33 27 34 34 35 30 30 32 32 28 31 468 V 28 32 24 35 30 38 34 31 32 30 35 30 35 36 30 480 V ₃₃ 31 40 31 31 26 33 34 33 32 24 29 35 31 31 474 m 162 171 154 154 154 149 166 161 169 150 145 157 170 156 155 2373 Ko 1 ooiKKKt o t a l en ! a ) * ) c ) d) e ) 503 471 444 468 487 "\J10ev. v o r m \ ^ 1 2 3 Som S 162 166 169 497 z 170 156 155 481 Z + K 154 150 157 461 Som 486 472 481 1439

Pactor I s.ko a . g . v . v . gem. kw. F(ber) F(theor) I P

) t a a l 815,28 ₇₄ L ' ^ 5,81 4 1 , 4 5 <1 3lommen 130,21 4 32,55 3 , 3 ^ 2,55,3,71 0,01 îhandelingen 179,68 14 12,83 1,34 1,89;2,47 0,20 a s t 499,58 52 9,61 orm. 43,38 2 21,69 2,26 3,1755,04 0,12 oeveelheid 6,71 2 3,36 <1 orm x hoev. 31,29 4 7,82 <1 beh.-6 beh. 12,83 1 12,83 1 , 3 4 4,02-,?, 17 >0,20 beh. 85,47 5 17,09 1 , 7 8 2,39;3,43 0,13 k2O 1 2 ₃ 162 166 169 170 156 155 154 150 157 171 161 149 145 154 154 154 3om 1114 778 481 Urem» 159 156 160 m = 31,64 v . c . - 9,80^

Bijlage 4 . Supra-Kettcica 1959» bloemkool. Vroegheidscijfers.(10 vouden).

1 S {1S+1K 1S+2K 1Z+1K 1Z+2K 1Z+3K 2 S 2S+1K 3 S .2Z+2K 2Z+3K 3Z+3K 1 Z 2 Z 3 Z Som i l l ' I 52 60 76 88 87 32 85 85 75 47 72 82 _{83 53} 87 IO64 I 88 ₇₅ 58 83 IO7 58 63 82 _{77 77} 42 70 _{83 47 47 1057} I _{95 95} 100 ₉₅ 63 70 82 65 55 65 82 _{70 75 47 52 1111} 7 95 95 82 83 88 ₇₇ 70 82 58 42 58 60 70 100 60 1120

?

43 120 93 82 93 97 82 82 58 95 67 48 88 102 63 1213 m 373 445 409 431 438 334 382 396 323 326 321 330 399 349 t 309 5565 kolomtotalen* a ) 1118 b ) 984 c ) 1176 d) 1064 e ) 1223 T r^hoev. Vorm 1 2 3 Som S _{373 382 323 1078} Z 399 349 309 1057 Z + K 431 326 330 1087 Som 1203 1057 962 3222

actor s . k • a . g . v . v . gem. kw. F(ber) F(theor) _P

t a a l 24.194,— 74 jen 1.039,33 4 259,83 <1 Lommen 2.342,40 4 585,60 2,08 2,55,3,71 0,10 aandelingen 6»150,00 14 439,29 1,56 1,89;2,47 0,12 3t 14.662,27 52 281,97 rm 31,60 2 15,80 £1 sveelheid 1.964,93 2 982,46 3 , 4 $ 3,1755,04 0,04 rm x hoev. 668,67 4 167,18 £ 1 - 6 beh. 760,50 1 760,50 2,70 4,02}7,17 0,11 6 beh. 2.724,30 5 544,86 1 , 9 3 2,3913,43 0,10

'k

2

ö

1 Som 3em. 373 399 431 445 409! 321 438 334 382 323 349|309 326'330 396 404 28291774 962 355 321 7,04 (P 0,01) v . c . • 221635& j Hoev. 1 ₂ 3 Breedte P 0,05 P 0,01 1203 - 1 - -1057 146 - 2 185 246 962 1 241 95 - 3 222 281

Bijlage 5<

Supra-Kemcica 1959» "bloemkool. Aantal kolen 1e s o o r t .

^ 1 s 1S+1K 1S+1K 1Z+1K 1Z+2E 1Z+3K 2 S 2S+1K |3 S 2Z+2K 2Z+3K 3Z+3K j1 z

|

2 Z 3 Z Soi I i 6 5 2 1 0 1 3 5 5 0 0 1 2 5 3 3 "3 " H M 4 4 0 0 1 5 5 6 0 0 2 3 4 3 4 11 ! 3 2 3 î 2 0 1 6 6 4 2 0 0 4 5 0 3 IT j 6 5 4 I 0 1 1 5 6 4 1 0 2 1 1 1 3 T 1 3 0 _{4 !} 4 2 2 6 4 5 0 0 1 2 1 4 3' om (22 i 16 _{1 7 !} 7 3 6 25 26 24 3 0 6 12 16 11 19-kolomtotalen: a ) 37 * ) 41 c ) 42 a) 48 e) 26 ^~-hoev. vorm 1 2 3 Som S 22 25 24 71 Z 12 16 11 39 Z + K _{7 3} 6 16 Soa. 41 44 41 126

,ctor s . k . a . g . v . v . gem. kw. F(ber) F(theor) P

• t a a l 308,19 ₇₄ •jen 0,46 4 0,12 *1 dommen _{17,79 4 4,45} 2 , 9 ^ 2,55,3,71 0,03 handelingen 211,39 14 15,10 10, d+ 1,89Ï2,47 0,01 i s t 78,55 52 1,51 >rm 101,73 2 50,86 33,63* 3,17 ; 5,04 0,01 jeveelheid. 0,40 2 0,20 *1 jrm x hoev. 5,07 4 1,27 <.1 9 - 6 "beh. 5,12 1 5,12 3,39 4 > 02 ; 7,17 0,07 6 beh. 99,07 5 19,81 1 3 , 1 Î * 2,39;3,43 0,01 K2° 1 2 22 25 2-12 16 1' 7 3 i 16 26 17 0 3 6 Som 83 70 4' Gem. 12 14 1. v . c . _ilûlt

Dfcject Som 2S+1K 1S+2K 1S+1K ;1Z+3K 1Z+2K 2Z+3K ^ -4 Br. P 0,05 P 0,01 vorm - som I

s |zW

2S+1K 26

1

S 71

- I

1S+2K 17 9+ 2 8 10 Z 39

î f f - 1

1S+1K

16

10+

1

3 9 12 Z+K 16 ifyr 1 Z+JK 6

2$+

11 + 10+ 4 10 13 1Z+2K 3

zt+

i r i r

3 5 11 13 1Z+3K 0

2Ê+

1 |+ 1Ö*+ 6 3 6 12 14 !

Bijlage 6,

Supra^Kencica 1959» bloemkool. Mate van waterziek.

O b j 1 S 1S+1Kj 1S+2K i 1Z+1K ;1 Z+2K 1Z+JE 2 S 2S+1K ! i _• 3 s 2Z+2K |2Z+3K 5 Z+3k| i z , 2 Z 3 Z Som i I 0 0 0 0 ₅ 0 ₅ 0 0 ₃ 0 3 3 4 5 26 I I 1 0 _{4 5} 8 0 0 1 0 5 0 0 0 0 0 24 I I 5 9 4 0 0 5 0 0 0 2 0 3 0 0 1 27 IT 0 1 5 2 0 3 0 0 0 0 0 0 0 ₃ 0 14 Y 10 11 7 1 3 1 0 0 0 3 0 0 1 4 0 41 om 16 21 20 8 14 7 5 1 0 13 0 6 4 11 6 132 kolomtoitalenj a ) 50 b) 9 c ) 21 d) 10 e ) 42 ~\±ioeve vorm"-\^^ 1 2 3 Som S 16 5 0 21 Z 4 11 6 21 Z + K 8 13 6 27 Som. 28 29 12 69

i c t o r s . k « a 0 g . v . v . gem. kw. F(ber) F(theor) P

taal 501,69 74 jen _{24,88 4} 6,22 1 , 2 7 2,55;3,71 >0,20 Lommen _{93,41 4 23,35 4,7&}+ 2,55 »3,71 <0,01 ian delingen 129,68 14 9,26 1 , 9 $ 1,89;2,47 0,05 31 253,72 52 4,88 riu 1 , 6 0 2 0,80 <1 eveelheid 12,13 2 6,06 1,24 3,1755,04 >0,20 t e r a c t i e 25,07 4 6,27 1 , 2 8 2,55;3,71 »0,20 9 - 6 beh. 5,58 1 5,58 1 , 1 4 4 > 0217,17 3»0,20 6 beh. 85,30 5 17,06 3 , 5 $+ 2,39;3,43 0,01 K20 1 2 ₃ 16 ₅ 0 21 1 6 20 13 6 8 0 14 11 7 4 Som 90 30 12 Gem. 13 6 ₄ F « 1 0 , l £+ ( P < 0 , 0 1 ] b j e c t Som 1S+1K 1S+2K 1Z+2K 1Z+3X 2S+1K 2Z+3K Breedte P 0,05 P 0,01 + 1K 21 - 1 M + 2K 20 1 - 2 14 19 + 2K 14 7 6 - 3 17 21 + 3K 7 14 13 7 - 4 19 23 + 1K 1 2 0 1 ? 13 6 - 5 20 24 + 3£ 0 2 Î 2d 14 7 1 - 6 21 25 v'°* - llllllk

Bijlage 7.

Supra-Kencica 1959» "bloemkool. Mate van B-gebrek.

obj ir\, 1 S 1S+1K 1S+2K 1Z+1K 1Z+2K 1Z+3K 2 S 2S+1K 3 s 2Z+2K 2Z+3K 3Z+3K 1 Z 2 Z 3 Z Som I 0 0 3 5 16 17 0 0 0 15 18 19 4 o 1 98 I I 1 1 1 20 16 13 0 0 0 16 19 16 1 3 4 111 [ I I _{4 4 5} 8 20 15 0 0 ₅ 8 17 14 4 1 10 115 IV 0 3 1 14 8 10 0 0 0 6 22 10 6 6 1 87 V 1 8 _{3 5} 13 5 0 0 0 19 22 9 3 7 ₀ 95 lom 6 16 13 52 73 60 0 0 5 64 98 68 18 17 16 506 kolomtotalen: a ) 105 b) 94 c ) 109 d) 73 e ) 125 ^ " - h o e v . v o r m \ ^ 1 2 ₃ Som S 6 Ö 5 11 Z 1 8 17 16 51 Z + K 52 64 68 184 Som 76 81 89 246

ictor s « k . a . g . v . v . gem. kw. F(ber) F ( t h e o r ) P

)taal 3.586,19 74 -jen _{35,79 4} 8,95 *1 »lommen _{99,25 4} 24,81 2,14 2,5553,71 0,08 »handelingen 2.848,59 14 203,47 1 7 , 5 ^+ 1,8952,47 <^0,01 !St 602,56 52 11,59 1 1.093,73 2 546,86 47,1 3,1755,04 >eveelheid 5,73 2 2,86 <1 i t e r a c t i e 26,54 4 6,64 *1 9 - 6 b e h . 184,32 1 184,32 15,9$* 4,0257,17 ^0,01 6 beh. 1.538,27 5 307,65 2 6 , 5 t * 2,3953,43 c0,01 _i . t

V

1 2 3 6

0

5 16

0

68 13 98 16 52 17 73 64 60 18 3 om 238 179 89 ! Gem. 34 36 30

>ject Som 2Z+3K 1Z+2K 1Z+3KjlS+1K 1S+2E 2S+1K Breedte PO, 05 PO,01

+ 3K 98 - 1 !+ 2K 73 25+ - 2 22 29 i + | K 60 3^+ 13 - 3 26 33 + 1K 16 8 ?+ _{5 Î+ 4 T} - . 4 29 35 + 2E 13 8^+ 6d+ 47 3 - 5 31 37 + 1K 0

9È+

1$+

6d+ 16 13 - 6 32 38 form Z+K Z S Z+K Z 1 # S 1

f t

4 8 v#c .

pt

Bijlage 8.

Supra-Kencica 1959» bloemkool.

Aantal kolen met Borium gebrek.

srh. 1 S 1S+1K 1S+ 2 K ; 1Z + 1 K1 1Z + 2 K 1Z + 3 K 2 S 2 S + 1 K 3 S 2 Z + 2 K 2Z+3Kj 3 Z + 3 K 1 z 2 Z 3 z I 0 0 _{3 4 5 5} 0 0 0 6 6 5 3 0 1 LI 1 1 1 6 6 ₅ o 0 0 ₅ 6 4 1 ₁ 2 [ I 2 2 2 2 6 ₄ 0 0 1 3 6 6 1 1 5 Cf 0 1 1 6 5 5 0 0 0 3 6 4 5 5 1 ¥ 1 5 1 3 4 4 0 0 0 6 6 4 2 ₅ 0 m 4 9

«

2 1 2 6 2 3 " 0 0 1 2 3 3 0 2 3 1 2 1 2 9 _t %fcioev. 1 2 3 Som % van t o t a a l S 4 0 1 5 6 Z 1 2 1 2 9 3 3 3 7 Z+K 2 1 2 3 2 3 6 7 7 4

Bijlage 9»

Supra-Keucica 1 9 5 9 » bloemkool. Aantal_kolen_losse rand.

1 S _{1S+1K 1S+2K j1Z+1K,1Z+2K 1Z+3K 2 sl2S+1K} ! t \ ! ! ! 3 S 2Z+2K 2Z+3K 3Z+3K 1 z 2 Z 3 Z Som 0 1 1 2 2 _{5 4} 1 1 1 4 2 1 0 2 25 0 1 1 2 1 2 1 1 0 1 2 _{3 3} 1 3 22 1 1 0 3 2 3 0 0 2 2 1 4 2 0 2 23 0 0 0 0 1 2 0 0 2 2 _{3 4} 1 3 4 22 2 2 1 0 1 1 0 2 1 5 3 2 2 2 2 26 a _{3 5 3 7 7} 11 5 4 6 11 1 3 15 9 6 1 3 118 ~ ^ h o e v . vorm \ 1 2

?

Som ! S _{3 5} 6 1 4 1 6 Z 9 6 1 3 28 3 1 Z + K ₇ 1 1 1 5 3 3 3 7 Som 1 9 22 3 4 7 5 28 m - 1,575 v . c . » 69,61» _WtSstSli

Factor S «kcSa g . v . v . gem. kw. F(ber) F(theor) P

Totaal 110,35 74 herhalingen 0,88 ₄ 0,22 <1 objecten _42,35 14 3,025 2 , 5 ^+ 1,88}2,45 0,01 r e s t 67,12 56 1,199 vorm 12,93 2 6,465 5 , 3 ^+ 3,1755,01 -D,01 hoeveelheid 8,40 2 4,20 3 , 5 $ 0,04 vormxhoev. 3,87 4 0,968 Vorm Som Z + K z s Z+K 3 3 Z 28 5 S 1 4 i r i £ p 0,05 P 0 , 0 1 12 1 6 1 4 1 8 Eoeveelheid Som 3 ₂ 1 3 3 4 2 22 1 2+ 1 1 9 1 5+ 3 "i

Bijlage 10. Supra-Kencica 1959» bloemkool. Analysed jf e r s . vak - 7 6 it 9 • 1 85 6 4 8b 86 87 88 6 ; ' 9 0 Orga jpiarhr «tof % f Ca CO; II O P H v -, Na Cl. Gloeirest (extract) •) N-water •1 p »«er •) K water ") Mag ne it um a.x. Mangaan a.Z. Ijzer a.Z. ••> Aluou mu« a.Z. 1.0 4 . 6 .5 . 7 . J 7 • t> 9 7 . . . !5 1.0 1 . 1 2.1 3 . 1 > . 5 0.8 3 6 3 6 4 . 0 3 . 5 2 . 0 1 . 9 1 . 6 1 . 6 3 . 2 3 . 7 . 4 .6 7 . 3 7 . 4 7 7 ) . 0 5 .05 0.8 O . b 2 . 6 3 - 8 0.3 0.5 29 29 3 . 2 3 . 5 1 . 5 1 . 6 1 . 1 1 . 0 2 . 8 3 . t . 4 . • 7 . o 8 . O .07 0. 8 C . O 1 . 5 2. 4 1 . 0 0.9 3 3 3 2 % 3 . 2 5.5 1 . 9 1 . 8 2 . 2 2 . 3 3»C • . . . 7 . 5 . 5 8 8 ) . . 1 . 1 . 9 34.2 . 4 1 . 8 1.4 4 5 3 6 3.2 3.5 1 . 4 1 . 2 1 . 0 0 . 8 3 -y • • . 2 . ó . ö ' . . e 7 7 j . >7 ).10 _{• 7} 6.7 4.2 0.9 0.8 2 9 3 4 3.2 2 . 6 1 . 2 1 . 1 11. 3 .4 4 . . : 5 - 5 • • J : * ' 7 . 7 9 c . ' 5 . 0 7 . 7 • 6 1.9 2.9 Ö . 3 0.5 3 6 3 8 -4. 0 3 . 5 1 . 8 1 . 4 1. 7 1 . 3 5 . 1 5 . • • , . 6 't *7 _{1 • 1} 6 ₇ 0 . 0 5 _{.06 0}.7 _{.4 4.3} 2.6 0.5 _0.8 4 0 _{3 6} 4 . 0 _{3 . 5} 1 . 4 _{1 . 3} 0 . 8 _0.7 > • 4 . 1 • -. 5 7 .Q 7 8 ). "J9 . 1 0. 8 Û . 7 1 . 4 2 . 5 1 . 0 0.9 4 4 4 5 4.8 4 . 4 . 1. 9 1 . 6 1 . 6 1 . 9 . 5 Z _• : . _{. 7 - 7} ; . 5 7 ₉ 0 . 0 9 _{0.11 1 . 0} . .1 _{4 . 2} 3 . 1 2.1 _{2.3 5 8} 5 5 4 . 0 _{3 . 5} 1 . 1 _{1. 0} 0.7 _{0. 6} 5 . 7 3 . 6 . <-. 6. ,* . 8 7 0 . J9 . 1 1 00.7 .7 5 . 8 3 . 6 3 . 0 3 . 5 33 34 3 . 2 2 . 6 1 . 3 1 . 2 1 . 4 1 . 0 . 3 . 4 3 . 2 i . 1 . 7 . 6 _{7 . 9 9} 7 Q. >5 0 . J 7 0 . 9 0 . 8 1 . 7 2 . 8 03 . 5 . 3 4 5 5 8 4 . 0 3 . 5 1 . 3 1 . 4 1 . 2 1 . 0 3 . 6 5 . - 1 . 2 1 . 7 . 7 _{7 . 7} 7 8 " . i6 0. >7 •). 8 0 . 8 5 . 4 _{4 . 3} 0 . 5 3 . 3 4 7 4 3 4 . 0 5 . 5 1.1 1 . 5 0.6 . 5 4 . 7 3 . 3 1 . 0 - • 7 7 . 9 _{7 . 9 9} 7 O.09 0.11 T. 8 .6 J.l • 3 5 . 4 3 - > 4 8 4 0 4.8 4 . 4 1.8 2.0 33 . 4 .4 3 . 2 2 . 9 1 . 5 1. 5 7 . 5 7 . 6 1 1 9 0).lo .14 0 . 9 4 . 1 1 3 . - 5 5 6 0 4 . 0 _• 1 . 2 1. 2 \6 • 7 4 . 0 5 . 2 0.5, . 3 7 . 1 7 . 2 7 8 0.10 .11 0 . 6 - . 5 4 . 8 _{, . 5} . 31 34 4. 6 • 1 . 5 1 . 4 1 . 1 >.9

>roken analysecijferx ZIJD normaal voor betreffende grond

rs zijn omgerekend op bi| 105"C gedroogde grond

.eelheden mest zijn tenzij nadrukkelijk anders vermeld, bedoeld per vierkante roe Irukt in mg per 100 g. grood.