Symposium Kwetsbare Ouderen 2014

Ondervoeding bij ouderen

Dr. Harriët Jager-Wittenaar

Senior onderzoeker Lectoraat Transparante Zorgverlening Hanzehogeschool Groningen

Aan het einde van deze workshop:

Kunt u ondervoeding bij uw cliënten herkennen/vaststellen

Kunt u praktische adviezen geven aan uw cliënten ter preventie en behandeling van ondervoeding

Quiz
Groepsopdracht
Plenaire terugkoppeling
Discussie en afsluiting

Programma

Ondervoeding is een acute of chronische voedingstoestand, waarbij een tekort of disbalans van energie, eiwit en andere voedingsstoffen leidt tot meetbare nadelige effecten op lichaamssamenstelling, functioneren en klinische resultaten

Stelling 1

Circa 1 op de 3 ouderen

die thuiszorg ontvangt heeft een hoog risico op

ondervoeding (vlgs. SNAQ65+)

Stelling 2

Juist

Ondervoede ouderen

hebben een BMI <20 kg/m

2

Stelling 3

Koolhydraten zijn de

belangrijkste voedingsstof bij de preventie en behandeling van ondervoeding

Stelling 4

Onjuist

Ondervoede ouderen

hebben een verhoogde

energiebehoefte

Stelling 5

Volgens de

Gezondheidsraad is de

eiwitbehoefte van ouderen

gelijk aan die van jonger

volwassenen

Stelling 6

Juist

Groepsopdracht

Vorm groepjes van 5-tallen

Bediscussieer onderstaande vragen: 1. Aan welke kenmerken herkent u een

ondervoede patiënt?

2. Welke factoren geven volgens u een hoog risico op ondervoeding?

3. Welk instrument (PG-SGA of MNA) vindt u het meest geschikt voor uw doelgroep? Waarom? 4. Wat zijn uw ‘gouden’ praktische tips in de strijd

Subacute / chronische voedingstoestand

Tekort of disbalans van voedingsstoffen (o.a. energie en eiwit)

Met of zonder ontstekingsactiviteit
vetmassa +
spiermassa
functie

Ondervoeding

A.S.P.E.N. 2012

Gevolgen ondervoeding

Ondervoeding  Afweer  Opnameduur  Kwaliteit van leven  Zorgkosten  Mortaliteit

Ondervoeding risicofactor voor ‘kwetsbaarheid’

= proces van het opeenstapelen van lichamelijke, psychische en/of sociale tekorten in het functioneren dat de kans vergroot op negatieve

gezondheidsuitkomsten (functiebeperkingen, opname, overlijden)

Gobbens, 2010

Gevolgen ondervoeding

Bron: Hans Mak Instituut

Hoe ondervoeding herkennen?

Tijdens werkzaamheden bedacht zijn op signalen ondervoeding

Help cliënt overeind / bij zitten

voelt u botten schouders? ribben?

Geef cliënt een hand

slappe handdruk? Ondervoeding niet altijd aan buitenkant zichtbaar!

Systematische screening en vaststellen

ondervoeding

PG-SGA MNA

Oorzaken ondervoeding bij ouderen

Preventie van ondervoeding?

Gewichtsverlies niet altijd te voorkomen, wel te beperken

Ziektegerelateerde ondervoeding  ontstekingsactiviteit

 afbraak spieren >> opbouw (
_{inname +
beweging)}

Hoge inname eiwit (en beweging?!) stimuleren spieropbouw


afbraak spieren  onderzoek!

Behandeling ondervoeding bij ouderen

Dieet: eiwit+ en voldoende energie (kcal)

Meestal ‘normale’ energiebehoefte

(Energie- en) eiwitrijke producten

Welke

voedingsmiddelen

bevatten veel

eiwit?

Voorbeelden van eiwitrijke

producten/voedingsmiddelen

Heeft u gouden tips

in de strijd tegen

ondervoeding?

ha.ja ger@ pl.ha nze.n l @Har rietJ ager