1)10 LS ^ S Jd-iiW«
DTA J369 -^-^ o T A à A à î Ù ^ ^ t e r
'L- wASiimmQBB^
MMTI^A^ n C Q Instituut voor Cultuurtechniek en Waterhuishouding
liliJUHu . 100J Wageningen
ASPECTENVAN I N F O R M A T I E V E R W E R K I N G
31
GRAFIEK
EEN CONVERSATIONEEL PROGRAMMA VOOR HET TEKENEN VAN GRAFIEKEN OP EEN CALCOMP PLOTTER
drs. E.H. Smidt
Nota's van het Instituut zijn in principe interne communicatie-middelen, dus geen officiële publikaties.
Hun inhoud varieert sterk en kan zowel betrekking hebben op een eenvoudige weergave van cijferreeksen, als op een concluderende discussie van onderzoeksresultaten. In de meeste gevallen zullen de conclusies echter van voorlopige aard zijn omdat het onderzoek nog niet is afgesloten.
Bepaalde nota's komen niet voor verspreiding buiten het Instituut in aanmerking
ASPECTENVAN I N F O R M A T I E V E R W E R K I N G
31
De nota's handelend over Aspecten van Informatieverwerking bevatten inlichtingen over de ontwikkeling van de informatieverwerking binnen hef instituut. Naast meer concluderende en toelichtende beschouwingen zal aandacht worden besteed aan het gebruik van programma's en
programma-pakketten en zullen zakelijke inlichtingen over praktijk-ervaring met en toepassing van de informatieverwerking worden
V t~* N * i~* •-*• or 1—• N • O cr »-• N * W •* -* M -IA. * »-* 1— H«* C_. in c*-< OU 3 QT OU IA 10
m
33 H 2> 1 1 < 1 1 o 1 1 1-" 1 l ui 1 1 <*• 1 1 Ol 1 OU 1 1 3 1 3 i <D < * • m 3 > —1 —! 3 > O oc ** 1—1 z • e o m 73 •• i—i o i i *-<• Ï * 1—« • » m 3 > - H — I I > O X •* Z • c o m 3 3 — k-I 3K • C O m •73 •* 1—1 o II k-> e * •—• • <«» 3 10 3 ;sr Ol 3 • * . TJ * t . 1 M ^ i I A ro £ w -C N !-»• IA o. M 3 O «o c * N M -c. 3 • TB -t» V I • * O . ro O O -> UI •o - J o 3 10. < OU 3 •o • - • o <*• w * c * C u i UI ro 3 O . m o o i m f -* o 3 UX < OU 3 •o • - • o < * • »-* m 3 ** O 10 3 " O O UX <*• 10 < OU 3 I J t—• o c-to (-"• u> Q . ro OU -* •/> < * • OU 3 o. 1 -* t-"* UX U I * 3 o 10 t * N M« c 3 « -* M * I A • J > m * D ** 1 m -<> M ' I A «. ro OU " g O ( 0 e * N »-•• C . 3 • -1» • - • • I A m O l ou m * H-D Za
Hx>
h* W 0« >0I N H O U D B i z .
1 . INLEIDING 1
2. MOGELIJKHEDEN VAN HET PROGRAMMA 1
2.1. Inleidinsl 1 2.2. Type Plotter 2 2.3» Figuren onder en naast elkaar 2
2.4. Assenstelsel en leäenda 4 2.5. Rechte liünstukkenr vloeiende (äesplinede) liJnstukken»
histoärannen en Polynomen 5 2.6» Flotsymbolen» type en aantal liJnen 7
2.7. Shift 8 2.B. Data 8
3. DRAAIEN VAN HET PROGRAMMA 10
4. TOEPASSINGEN 12
5. VOORBEELDEN 12 5.1. Neerslaär sininu» en naximun dagtemperaturen
in Juni-juli 1982 te Benneko» 12 5.2» Grondwaterstanden in de Konden in 1978 16
6. KOSTEN 19
7. ENKELE VOOR DE HAND LIGGENDE FOUTEN 20
8. SANENVATTING 21
REFERENTIES 22
LIJST VAN FIGUREN Biz,
1. Opiiaak van een fiäuur Semaakt »et behulp v-m ärafiek 3 2. Invoer van data in riJen <A) en in koloaaen <8) 9 3A. Neerslaär »in, en ASK» daäteinp.
Benneko»» juni-Juli '82 <Calco»p-565) 14 3B. Neerslaë» »in« en »ax. daätenp.
Benneko»» Juni-Juli '82 <Calco»p-1039) 15 4» StiJähooäten in de Monden
Daänu»»er 33 - 349 in 1978 18
L U S T VAN TABELLEN
1» ASCII-plotsymbolen 6 2. Voorbeelden van liJnen 8
L U S T VAN BIJLAGEN
1» Plotproär3»»3 GRAFIEK voor batch verwerking 2A. Batafile en daa-file voor fis. 2A»
1. INLEIDING
In deze nota wordt een beschrijving gegeven van het Fortran-IV programma GRAFIEKt Dit programma stelt de gebruikers van de CYBER-computer van het IWIS-TNO in staat O M O P eenvoudige wijze «trafieken te laten tekenen O P een Calcomp-drumplotter. De belangrijkste mogelijkheden van het programma ziün het tekenen van:
- vloeiende lijnen m.b.v. een spline functie - rechte liJnstukken
- histogrammen - Polynomen
- combinaties van bovenstaande mogelijkheden
Het Programma GRAFIEK is geschreven voor batch-verwerkinsi. De invoer gegevens voor het programma worden met behulp van het programma
GRAFIEKAANMAAK conversationeel samengesteld. De in te tikken input is format free.
GRAFIEK maakt gebruikt van het Simplot Fortran Piotpakket. Een volledige beschrijving van de mogelijkheden van dit pakket vindt men in [13.
2. MOGELIJKHEDEN VAN HET PROGRAMMA
2.1.Inleiding
In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van de mogelijkheden van het programma GRAFIEK. Ter wille van de
gebruikers-vriendelijkheid van het programma is een standaardpakket in het
- »Ile y-waarden worden zonder shift (rie hoofdstuk 2.7) geplot
- door deze y-waarden wordt een vloeiende liJn getekend.
2.2.Type plotter
Grafieken kunnen worden getekend ooi
- 'ie C<*lco»p-dru»plQtter» model 1039» gesitueerd in Den Haag» net een papierbreedte ven 863.6 mm» Het doen overzenden ven de figuren geschiedt per post en ver-H enige administratie. De plaatjes ziJn ven zeer goede kwaliteit aangezien de stapgrootte O P deze machine klein i>»
- de Calcoap-drumplotter» model 565» gesitueerd in de kelder van het Staring-gebouw (kamer K-66)»met een papierbreedte van 279 mm. Deze plotter heeft het voordeel van snelle beschikbaarheid van de resultaten» m.*ar het nad**l van minder fraaie plaatjes (zie hoofdstuk 5*1)
2.3.Figuren onder en naast elkaar
Het is mogelijk o» verschillende figuren onder en naast elkaar af te beelden» Voor elke afbeelding moet een gebiedje O P de piotpagina gereserveerd worden» Alleen de hoogte van dit gebiedje kan men variëren» Voorts geldt voor deze gebiedjes het volgende (zie ook fig» 1 ) .
- De oorsprong ligt ten opzichte van de linkerbeneden hoek in het punt (x>-*)*(80> 45.5) (in m m ) .
- Een nieuw gebiedje wordt gereserveerd onder het bestaande gebiedje ten opzichte van deze oorsprong.
— — — — p 1 o t p s ä i n j - — — o •—i IX. c KI > ui j e *» -I T l P L O T 1
oorspronä van plot 1
x-tekst 23 45,5 80-
i
CM C c > xn o o JZ P L O T 2oorspronä van plot 2
x-tekst 23 45.5 •80-
À
t
l'ó»4
o « i Ol O) CU X X 00 W M OK >vi • «O OK a » o o O» cu I-» 1-1 o n o o » m •v •» i i • • » O l o OK M entekst van de titel van de ärafiek reâel 1
idem resiel 2 1 8 6
-29
Fia» 1 Opaaak van een fiäuur äenaakt »et behulp van GRAFIFK (afstanden in mm)
- Indien onder het bestaande gebiedje geen plaats «eer is» dan wordt dit nieuwe gebiedje bovenaan de piotpagina
geplaatst rechts van de grootste x-positie in de laatste plot« - Er wordt rondo* de «trafiek âeen Kader getekend? alleen biJ
de laatste grafiek wordt een kader rondo» de titel van de grafiek getekend«
Zie voor een voorbeeld fig. 3»
2.4.Assenstelsel en legenda
He lengte van de assen is aan de volgende beperkingen onderhevig«
- De gezamenlijke lengte van de x-as en de ruimte voor de legenda dient minimaal 145 mm te ziJn in verband net het kader dat voor de titel van de grafiek is gereserveerd« De figuur die
ontstaat biJ gebruik van deze minimale lengte kan in normale positie O P een A-4 vel worden afgedrukt«
- Voor de Calcomp-565 geldt een beperking van de «-as lengte van 210 mm« O P de Calcomp-1039 mag de y-as niet langer dan 794 mm ziJn«
SchaalstreepJes en getallen langs de assen worden in het Simplot-pakket gegenereerd«
De tekst biJ de x- en y-as moet men opgeven (tot een maximum van 30 characters)» evenals de tekst die onder de grafiek komt te staan (2 regels van elk maximaal 40 characters). BiJ de opgave van tekst •Jeldt het volgende (CID» p«15):
? wJsselinä van hoofd- naar kleine letters of omsSfkeerd
? wisselin« van rechte naar cursieve symbolen of omäekeerd
< wisselinä van äewone naar subscript symbolen of omgekeerd
> wis«><?lin« van sewone naar superscript symbolen of omgekeerd
# het vollende symbool is 64 laüer in tie ASCII-samboo). tabel (zie tabel I K Men kan zo Gecentreerde <1 t/m IA) en Griekse symbolen (17 t/m 29) laten schrijven
Indien een fisuur uit meer dan een curve bestaat» äenereeert het programma in de rechterbovenhoek een lesende (sie hoofdstuk 5 . ) . De tekst per piotsymbool ma* maximaal 30 characters bedraden.
2.5.Rechte liJnstukken» vloeiende (äeselinede) liJnstukken» histo«lrammen en Polynomen
Standaard wordt een vloeiende curve «Jetekend. Indien de y-waarde over een kort x-bereik sterk varieert» dient men rekening te houden met physisch onjuiste curve's (zie b.v. fia» -3a da-ünumtuHr 40). Door een Juiste keuze van de K-en a-as Innate kan men dit euvel verhelpen. Naast de standaard v,?n de vloeiende curve bestaan de volgende mogelijkheden!
- Punten' Tekenen van rechte liJnstukken tussen de te plotten
pgnten. •
- HistoSrammenï De basis van het histosir«m is de y-waarde van de oorsprong. Een onbekend-kode wordt vervanäen door de de y-waarde van de oorspronsf.
- Polynomenï Men dient de äraad van de polynoom O P te steven (tussen 0 en ?» 0 äeeft een lijn door het siemiddelde» 1 de
kleinste kwadraten rechte door de (x»y)-waarden) Men bedenke dat de polynoom berekend wordt voor alle data in het äeseven
T A B E L 1
1 m
2<D
3 *
4 +
5 x
6 *
7 *
S x
9 z
1 0
Y1 1 X
1 2 *
13 x
14 ,
1 5 *
16 _
17 a
16 p
19 7
2 0 b
21 e
2 2 e
2 3 \
2 4
|JL
2 5 v
2 6 n
2 7 p
2 6 er
2 9 Z
3 0 .
3 1 «
A S C I I3 2
3 3
3 4
3 5
3 6
3 7
36
3 9
4 0
41
4 2
4 3
44
45
4 6
4 7
46
4 9
5 0
51
5 2
5 3
54
5 5
5 6
5 7
5 6
5 9
6 0
61
6 2
6 3
l
• •+
$ %6<
» ( ) *+
f —. • /0
1
2
3
4
5
6
7
6
9
m » » < = >?
P L Q T S Y M B O L E N6 4 ©
6 5 fl
6 6 B
6 7 C
6 6 D
6 9 E
7 0 F
71 G
7 2 H
7 3 I
7 4 J
7 5 K
7 6 L
77
m
7 6 n
7 9 O
6 0 P
61 Q
6 2 R
6 3 5
6 4 T
6 5 U
6 6 «J
• 6 7 LU
6 6 X
6 9 V
9 0 Z
91 [
9 2 \
9 3 ]
9 4 t
9 5 _
(C13f p . 5 2 i äewiJziäd)9 6
9 7
96
9 9
100
101
102
103
104
105
106
107
106
109
110
111
112
113
114
115
116
117
116
119
120
121
122
123
124
125
126
127
«B
b
c
d
e
f
Q
h
• •k
L
m
n
o
P
q
n
5
t
U
U
LU
X
y
z
(1
}
*** — .arrp.y» naar dat de grafiek alleen getekend wordt tussen de waarden van het eerste en de laatste elenent in het x-array. De coëfficiënten van de polanoo» worden berekend net behulp van «ie kleinste kwadraten methode» De wrt<*rd«n van deze coëfficiënten en hun stiïndaardafwi Jkins kan »en vinden OP de dayfile.
2.6 Plots«»bolen» type en aantftl liJnen
In tabel 1 zi.in de symbolen 1 t/m 16 Gecentreerde plotsy»bolen. BiJ gebruik van nummer 0 worden er geen symbolen geplot. Tevens bestaat de mogelijkheid om alleen aan hot begin en het einde van de curve een symbool te plaatsen (zie fis. 3 en 4 ) .
Voor het type liJn kan gekozen worden uit de volgende kode'sî 0 (standaard) = doorlopende lijn
-1 = Seen liJn
getal van 4 cijfers = een stippellijn? het eerste en derde cijfer geven het aantal mm »et de pen in de stand neer» het tweede en vierde cijfer het aantal »* »et de pen in de stand omhoog.
Enkele voorbeelden ziJn afgebeeld in tabel 2.
In een grafiek kunnen maximaal 15 curve's worden getekend.
Om onregelmatige data reeksen te kunnen verwerken? is in het programma de mogelijkheid ingebouwd o» de curve O P te delen. Het toegestane interval tus?>en de x-coordinaten dient »en dan op te äeven. In «Susplinede curve's wordt «en set van twee punten niet door een lijn verbonden.
T A B E L 2 V O O R B E E L D E N V A N L I J N E N C H , P . 5 2 » äewiJzisd)
1111
2222
4444
6866
1212
2121
2424
4242
1411
1141
1331
2262
2622
2662
1611
1161
0
2.7,ShiftHet proärsana kent de »oselijkheid o» biJ alle u-waarden van een bepaalde curve een ^y (Ay positief of neäatief) O P te tellen.', de zän, shift» Dit kan van belsnâ ziJn indien de afstand tussen de liJnen veräroot moet worden of indien y-waarden t.o.v. een ander referentie niveau äeplot noeten worden.
2.8.Data
1. Het aantsl punten is »axiaaal VSO©
2. Het pro3r8»»a kan zowel integers als reals inlezen.
3« In de v-data reeks »oäen onhekend-knde data aanweziä ziJn» »its deze M d e voor alle reeksen «lelijk is.
4. De äeievens kunnen in blokken zijn gerangschikt. Een blok is een aantal ««-data reeksen «et dezelfde waarden. De x-en N-data kunnx-en daarbij zowel in riix-en als in kolo»»x-en
worden inëevoerd <fiä. 2 ) . Elk blok dient te worden afgesloten »et een ZEOF teken. Indien de invoer in ri.jen •îtfschiçdt »oeten de »-coördinaat data »et een XEOF afgesloten worden.
X U > X<I>...X(N>
YU»1>....YU>I)....Y<1»N) X(l) YUil)....YU»l)....Y<H»l> • » • » . . .
. . . » . . .
Y(J»l),...Y(JiI)....Y(.lrN) X U > Y< l.l >,.. .YUf I >.. • .Y<H»Ï>
• i » » » » »
• • » » . . .
Y<M»l),.,.Y(M»l)...,Y(MfN) X<N) YU>N)....Y(Nil)....Y<N»M>
A. Invoerdata äeranäschikt in B. Invoerdat» âeranSschikt in
riJen kolo*»en.
Fis. 2. Invoerdata äeranäschikt in rijen <A) en kolo»»en (B) (N x-data en M y-data)
5.Voor de ranslschikkinä van de x-data âeldt het vol sendet
- histosra». oplopend
- rechte of vloeiende lijnstukken» oplopend of neergaand - puntenzwer» zonder curve . vrij
- polanoo»} vrij (eerste en laatste x-waarde äeven betfin-en eindpunt van de betekbetfin-ende lijn aan)
De data worden inäelezen net een vrij fomat» zodat er «teen proble»t»n ontstaan bij variatie in het -santal spaties tussen de data.
3. DRAAIEN VAN HET PROGRAMMA
Met hei ooä O P de huidige kostenregeling (zie hoofdstuk 6) is hei programma zodanig beschreven dei de uitvoering ven hei plotten in batch Gebeurt (zie voor een beschrijving van hei werken in batch C23). Dit houdt in dat de Gebruiker drie files toet naken»
1» De invoer-file voor hei hoofdprogramma waarop vermeld staat hoe de grafiek eruit moet zien» De*e file wordt aangemaakt door interaktief in te tapent
CONNECT»ICU
ATTACH»IfnfBRAFIEKAANMAAKBINfID=EHS lfn
O P het scher» verschijnen den vragen die betrekkina hebben O P de gewenste grafiek» Het resultaat van de beantwoording is dat er een nieuwe cycle van de permanent file INVOER aangemaakt wordt net de door de gebruiker opgegeven ID» Van deze file bestaat tevens een local versie onder de naam INFO» In het programma is de nogeliJkheid ingebouwd o* verschillende files achter elkaar aan te »aken« De local file INFO gaat
dan ne iedere aanmaak verloren» Alvorens het programma opnieuw te starten geve men*
RETURNf INFO REWIND.lfn
Daar de file INVOER een vaste struktuur heeft za) de geoefende gebruiker in staat zijn zonder hei programma GRAFIEKAANMAAKBIN de invoer file gereed ie naken.
2» De permanent data-file net daarop de te plotten gegevens in riJen of kolommen» Naamgeving is vriJ.
3» Een file mei daarop de batchJob voor het laten draaien van
het plotprodranna» De kern van deze Job dient te bestion uit! ATTACH,SIMPLOT. CATTACH»ACCULIB,3 LIBRARY,SIMPL0TC»ACCULIB3. ATTACH»SM,SIMPLOTWAG,ID=LUI. * ATTACH,lfnl,QRAFIEKBINAIR»ID=EHS. ATTACH,INVOER,INVOER»ID=itl. ATTACH,Ifn2»pfn-data»ID»itl. LOADfSU» * lfnl»lfn2.
(Indien in Den HaaS sfeplot wordt de «et * äeberkte resels weälaten en na LOAD,SU invoeâen!
COMMENT. WILT U DE AAN TE KAKEN PLOT OPSTUREN NAAR: COMMENT, uw naa» en adres
PAUSE.
De ACCULIB-connando's ziJn alleen nood?akeliJk indien polunonen äeplot worden.)
Het resultaat van deze Job is dat er een piotfile in de output-aueue van de plotter in de kelder wordt geplaatst onder de naa» PLOTOxx» waarbij xx correspondeert met de laatste twee characters van de naa» van de batch-Job. (0» de naa» van de batch-Job te kennen äeef MYQ,TID. On te controleren of de Job in de aueue van de plotter in de kelder is äekoaen sleef MYQ»TID=VE» en voor Den Haast MYQfS).
0» te zien of de batch-Job «Eoed is uitgevoerd kan cie
daafile bestudeerd worden net SCAN»Jobnane/R» *evol«id door K i s t ) en b(«e). Indien uit de inhoud v»n de dayfile M i J k t dat de daafile is nislukt bericht dan de operateur (1) 'lat de file niet steplot hoeft te worden.
(1) kelder Starinääebouw (suâustus '82) A. da Silva
of nevr. J.H.W, van Rossun tel.436 Den Haaä net behulp van het conmando M(essaâe).
4. TOEPASSINGEN
Enkele toepassingen van hei programma GRAFIEK ziJn?
1.Plotten van tiJd-variabelen b.v. tiJd-stiJghoogteliJnen» eventueel gecorrigeerd voor maaiveldhoogte»
meteorologische gegevens (in histogram en/of vloeiende liJnen)» debietverloop» etc.
2.Plotten van plaatsvariabelen b.v. stiJghoogte profielen OP verschillende tijdstippen incl. maaiveldhoogte» vochtgehalte profielen» etc»
3.Plotten van standaard curve's b.v. K-Psi curve's» Q-h curve's etc«
4.Plotten van een willekeurige puntenzwerm.
5.Plotten van k-de graads polanomen door een aantal punten (k=0 geeft het gemiddelde» k=l geeft de kleinste kwadraten rechte).
5. VOORBEELDEN
In dit hoofdstuk worden twee voorbeelden gegeven van de vraäen die biJ het draaien van 6RAFIEKAANMAAKBIN O P het scherm verschijnen en de erop gegeven antwoorden« Afhankelijk van de beantwoording v?n een aantal vragen kunnen aanvullende of nieuwe vragen verschijnen.
5.1 «Neerslaâ» »inilium en maximum dagtemperaturen in Juni-Juli 1982 te Bennekom
De invoer gegevens voor deze grafiek ziJn.
VRAAG en TOELICHTING IN TE TYPEN
(afsluiten met /RET/)
•eer dan een plotJe O P een pagina aantal plotJes
J 2
VRAAG er. TOELICHTING IN TE TYPFN
(afsluiten mit /RET/) lenäte in de y-richtinä (van plotJe no.l» an) 120
beäin nn eind»; van de x-as (daänuaaers) -1 32 beäin en einde van de y-as (neerslag in aa) 0 40 ]enäte van de x-as en de a-as
tekr>t onder de xas
tekst naast de y-as titel van de ärafiek aantal curve's plotsynbolen standaard pakket histogram tekenen
in alle curve's histogrammen k laar
a.intsl blokken
per blok het aantal curve's invoerdata
ranäschikkinä van de x- en y-data onbekend kode aanwo^iä
opdelinä van de curve's lenäte in de y-richtinä be^in en einde van de x-as beäin en einde van de y-ss
( i n aa) (seen) ( c u r s i e f ) (äeen) (äeen) ( r e a l s ) ( r i j e n ) 120 40 1 0 N 5 J 7 1 1 2 1 N N SN?f>ersl3* in an ( p l o t J e no.?» aa) 110 <da«Jnuaaers) - 1 ( t e a p e r s t u u r ) 5 lenäte van de x-as en de y-as
tekïit onder de xas tekst naast de s-as
titel van de ärafiek reäel 1
reäel 2 a a n t a l c u r v e ' s lestenda curve 1 curve 2 32 35 ( i n na) 120 90 ( c u r s i e f ) ü»0?aänuaaer i n J u n i - J u l i '82 ( c u r s i e f ) PT?eaperatuur i n >o>YC F ? U . 2a ?N?eersl.*ä» » i n . en aax. daäteap J?uni-Juli '8? te ?B?ennekom (?C?»lco»p-5AS) 2 aaxiaua nininun
13
LEGEHDfl
a m maxi murr
minimum
Dagnummen fn Junf-Ju/f '32
Fig. 3 a neerslag.min. en max. dagternp
Bennekom, juni-juli '82 (Calcomp-565)
LEGERDfi
n =-• maximum
* = minimum
20 30 40 50 60
Dagnummer in juni-ju/f 'ä?
Fig. 3b nEenslag.min. s n max. dagtemp
Bennekom, j u n i - j u l i '82 (Calcomp-1039)
VRAAG er. TOELICHTING IN TF TYPFN
(afsluiten met /RUT/)
plotsambolen 2 12
standaard pakket N veranderinä in het plotten ven de «'s 2
in alle curve's alleen eerste en laatste « J
plotten J kl*sr 7 aantal blokken 1
per blok h«t aantal curve's 2
invoerdata (reals)2 rangschikking x- en «-data (riJen)l
onbekend kode aanweziä N opdelinn van de curve's N
uw ID EHS noä een invoer file aanmaken N
Bijlade 3 seeft de data-file en de dayfile voor deze Job. In
fiä. 3a. staat het resultaat äeplot O P de Calcomp-565 in de kelder van het Starinääebouw. Ter veräeliJkinë is in fis. 3b. derelfde ärafiek Geplot O P de Calco<»p-1039 (Den Haa4) <*e«*even.
5.2 Grondwaterstanden in de Monden in 1978
Omdat er in deze fisuur slechts een plot Gemaakt wordt vervallwn een aantal vraäen uit het eerste voorbeeld. Het aanbrengen van een shift en de aanwezigheid van een onbekend kode leidt tot nieuwe vragen*
VRAAG t»n TOKIICHTING IN TP TYPEN
(afsluiten met /RFT/)
»per dan een plotJe O P een paäina N
VRAAG en TOELICHTING IN TE TYPEN
(afsluiten m«t /RET/)
beäin en einde van de x-as (daänuaaers) beäin en einde ven de a-as (stiJähooäte)
lenate van de x-as en de a-as (in mm)
tekst onder de x-as (cursief) tekst naast de y-as (cursief) titel van de grafiek reSel 1
reëel 2 aantal curve's leMenda curve 1 curve 2 curve 3 curve 4 curve 5 plotsyabolen standaard pakket
verandering in liJn type
in hoeveel curve's een verandering in liJn t«pe
n u M e r en type liJn
verandering in het plotten van de y's in alle curve's alleen eerste en laatste y plotten
in hoeveel curve's alleen eerste en laatste y plotten
nueeers van de curve's aanbrengen van een shift in hoeveel curve's een shift nuaaer van de curve 4- shift
0 365 600 900 150 100 en?asnu»ners in 197B (?S?tiJShooSte in cm +?NAP F?iä. 3 S?tiJähooäten in de ?M?onden D?aSnu»*ers 33 - 349 in 1978
5
20 dwarsraai 29 duarsraai 2a spuitb«»ondiep» shift -50 2b spuitb.»».diep» shift -70 2c spuitb» » diep» shift -90 15 13 11 1 0N
1
1
1 2222 3 -12
1
1
3
3
3
4
S
-50
-70
-90
17
3
c
3
3
Tl
O
UI
D
QJ
o e
U
O
O
o
ra raC4
Dw a
S o
a
to
03
siüü/iDOQten fn cm +/1/7P
co en
o in
o o
\J NI CDo en o
o o o
O — i i i i l i i i i i i i i i i i i i i i ,i i i i i i > i iui.
o
o
o -I
fcÇ
s
Ç
«5
>§
ui
o
w
o
o
ru
ui
o
04 O -O UI« O CD IÛ UI O O O LM
1ru
n
in
T>c
D
m
Tl
In
r
Tl - 1 1 O G ilru
CPin
-Dc
- im
*B
O
m
In
I
71
- 4 1 O K II l\J Ein
TJc
- i0
3
m
in
i
71
-1
1 in n M 1 IU to OF
£2
in
s
5
•n
ru
o
O
F
BS
§
5
r
m
G"rr
u
VRAAG en TOFLICHTING IN TR' TYPFN
<*fsluiten »et /RET/)
klaar
aantal blokken
per blok het santal curve's
invoerdata < inteäer f.)
rangschikking van de x- en y-data (kolo*»en) onbekend kode aanweziä
waarde van rie onbekend kode opdelinä van een curve
in all* curve's dezelfde opdelinâ in hoeveel curve's een opdelinâ no. van de curve + opdelinfiscriteriu»
uw ID
nos een invoer file aanaaken
7
2
2 31
2
J
H i l l .J
N
3
2 10 3 10 4 10EHS
N
De data file is in dit âeval aanâeaaakt net behulp van het
programma VIDAT en de file BAKEIDATA78» 8iila4e 3 «ieeft de*e data-file en de dsydata-file van de Job. Fia. 4» äeeft het resultaat sleplot O P de Calco»p-5A5.
6. KOSTEN
De kosten van het plotten ziJn te scheiden in
1» kosten t.s.v. het interaktief aan»aken van de invoer«ie4evens 2. kosten t.sl.v. de batch Job
Sinds 5/7/82 is het aantal systeeaseconden (ss) voor interaktief werken verdubbeld ten opzichte van bateh-verwerkinö. Het
proära»*a GRAFIEK is daaron O P batch vei-werkinä afâestend.
De kosten äeitaakt voor het achter elkaar plotten van bovenstaande voorbeelden ziJn.
- interaktief aanaaken voorbeeld 1 en 2 (incl» loâini enkele scans»
een keer suedi en enkele m«o's){ 79.734 ss X f0.26 = f 20,73 - batch Job voorbeeld 1 13.864 ss x f0.?6 = f 3,45 - batch Job voorbeeld 2 13.213 ss x f0.26 * f 3.60
De kosten ziJn noä minder indien men 's nachts (PI). 1 ss = fö.16) of in het weekeinde (P0> 1 ss - f0.12) laat draaien.
7. ENKELE VOOR DE HAND LIGGENDE FOUTEN
l.BiJ het aanteken van de file INVOER is een fout antwoord äeäeven. Verbeteren in de local file INFO en deze opnieuw permanent »aken kan handiger ziJn dan het proäranaa opnieuw te laten draaien
2.Integers inlezen als reals of oȊekeerd leidt tot fantastische plots en dure batch-Jobs.
3.Een waarde van « die groter is dan het plotbereik van de plotter leidt tot de foutneldins 'plot outside paper'. Het tekenen wordt voortgezet» Incidenteel leidt deze fout tot verschoven curve's.
4.De asxiauft of niniaun u-waarde liât vlakbij de uiteinden van de u-as. De spline functie kan dan buiten het raa»werk koaen te
liääen. Kies daaro* het »-as bereik ruin.
5.Opaegeven tekst is langer dan toegestaan» De tekst wordt dan afgebroken na het toegestane aantal characters«
ó.BiJ de aanmaak van de file INVOER bl i Jkt dat al S cycle's aanwezig te ziJn. Verwijder een lager cycle nummer »et PURÖE»INVOER»ID«itlfca«.,»
7.De local versies van de permanente files INVOER en de data-file ziJn niet verwijderd voordat de batch-Job is ingezet» ( M Y Q J T I D
geeft o.a. 'w-pf'i wat betekent dat het systeem wacht O P het
vrijkomen van een permanente file») Geef RETURN?INF0C*lfn-data3» Ook kan Men aan alle ATTACH commando's de optie MR«1 toevoegen
(multiread) o* blokkering te voorkomen.
8.BiJ het laten tekenen van een vloeiende liJn is een x-gegeven dubbel ingevoerd» Dit leidt tot hoge rekenkosten en
fantastische plaatjes.
9.Indien de gezamenlijke lengte van de x-es en de ruimte voor de leäends kleiner is dan 145 mmi dan vallen de liJnen rondom de titel van de grafiek gedeeltelijk buiten het kader. Dit kan eenvoudig met de hand weggewerkt worden»
8. SAMENVATTING
Het programma GRAFIEK is ontwikkeld ten behoeve van gebruikers van de CYBER-computer om grafieken te tekenen» De belangrijkste mogelijkheden van het programma ziJn»
- Plotten van meerdere figuren naast en onder elkaar - Tekenen van meerdere curve's in een figuur
- Tekenen van vloeiende of rechte liJnstukken» histogrammen? Polynomen of combinaties ervan in een figuur
- Variatie van type piotsymbolen
- Alle of geen plotsymbolen plotten of alleen san het hwsiin en het einiie van e»»n curve plotsymbolen
- Het aanbrengen van een *hift
- Opdeling vsn een curve vanwege een te grote af «.tand tussen de «-coördinaten
- Data kunnen zowel in rijen sis in kolommen worden ingevoerd - Data mogen zowel reals als integers ziJn
- Onbekend-kode mag aanwezig zijn
On het programma te laten draaien maakt de gebruiker drie file? aan!
- De file INVOER wordt interaktitff aangemaakt met behulp vsn het programma GRAFIEKAANMAAKBIN
- De data file - De batch-Job file
Toepassingen van het programma ziJn o.a. het plotten van tiJd- of pl-jsts-vartabelen» plotten van een puntenswHrm t»n het plotten van Polynomen.
REFERENTIES
Cl 1 U.H.Dekker en l.C.Willemsens» september 1980. "Simplot Fortran Plotpakket*»versie 4» IWIS-TNO
C23 J.R.Maassen en Ph.Th.Stol» 1978. 'Batch-verwerking^»Aspecten van Informatieverwerking 18» TOW-nota 1070
B I J L A G E 1 PLOTPROGRAMMA GRAFIEK VOOR BATCH VERWERKING
o o» e > i - i c M r * i ^ - m « o r - » o o o o o n i n i n n i n i n i n i n o o o o o o o o o o o o «o - o >o • o - o « o « o « o « o r ^ r ^ r>» e o o r>» r - (*» o o o o o o o> o x M m « f*>» oo oo co co oo 1-4 <c w 4 — •X S E C£ O u. in ••—t o _i CL. -** « Z> CS z 4—4 t l — X o 4-4 cc 3-LU Cl z 4-f UI t— ca 2T UJ — 1 Ui Cl tra •-4 1— «X 3t *"^ 4 — <c ar cc: ca u. p>. i—i o i-l •X m **** t— <c ar cc CS U . 0 0 1-1 C M 4-4 •k CS z ie o _i co cc cs O r> çn1
UI ca UI CS • * - * 4— «X 3= cc: O L u O » 1-4 *—s 1-1 ^*. t— 4—* 3= 4—1 _ l CL. _l —1 <E O 1-4 II 4— CS _l CL. 1—4 CO2
4 — CS o e n z < r <c ca CL. U I U I C4 U I CC Cu <r o < r CL. Z UI U I Z <r o ce U I UI £ ZS 1— _l 4—i Cd 3= « X r> CO 4-4 UI o cc CS co _l CS => U I ca X o U I cc ce <x <r Z co ÏC 3 : 1—4 _l <c z> co 4 — CS _l o CM CS CS CS z ze «-4 • CO CS o i n i n ~— CL, CS X •• •** CM 4— SE 1—4 CC Cu O « •* pa i— z 4—f Cet Cu o m * • % 4M CM 4 — Z CC Cu O Z -) in ^ H ^ CM ca <c UI cc U I * CO 1— CS _l Cu =: —1 «^ Lu 1-4 « 4>* CM SE 4—1 cc Cu o £ =3 Z ^^ *«• «•. CM ca <x UI cc 1—4 ... r-» 1-4 CM 4 — z • — i cc C u i n o re • — 4 *—s 4* CM ca -X U I CC i n co CS o s •-4 II' co CS CS re >-00 co i — 1 cc CS _l Cu _l _l <r U i ar <c cc L U _l Cu _J _l <r CJ 1 CA 1 1-4 1 ZS 1 CC 1 Se I z 1 U I i e n i e n 1 < c i • — 1 U I 1 S C 1 < c 1 Z 1 U I i i — i • — 1 o i — i 1 C u I z 1 U I 1 c o 1 z 1 U I 1 z> 1 ui 1 co 1 U I i co 1 co 1 4—1i §
1 ^-" 1 z 1 UI i en i en 1 <c i <r i z> i z 1 U I i r-j 1 UI • —i 1 z i i—i • >-_i X x <c SE >-X <c ar X z 4—1 az >-z 4-4 ar X z UI en en <r _J _i <c U o CM < r i c a i Z 1 U I 1 e s i U I 1 _ i i U I 1 c a i • » • i < C 1 = > i c a i = 3 1 C S 1 = C | Z 1 4-^ 1 Z | U I 1 U I | »—4 1 i — i < C 1 U 1 C S 1 _ l 1 -1- 1 Z 1 U I 1 = • i C C 1 = > 1 C J 1 _ J 1 < r i i — i Z 1 < C 1 <C 1 cc = 3 O C J <Si cc co « -1 =c 1-4 II —J L-4 P3 —• •• co i-i U I iL —'^ k
u-> U I C M 1 — CS ca UI =s 3= >-l 1— z: CS CJ in CM ca 2= l—1 en U I => cc zs CJ — 1 Ui _ U I =>3=1
ë ë
• zs z ** —• • - +* C M -• — C M •— z ca •-• « X C C U I e u c c o~ -4-_J X II ca U I _i X -Jt >-II cs UI — j >-o «r CS •— CS co * • * m ca UI => cc =3 CJ a= =s SS Lu 4—1 X <r x: «H =c U I fM U I —1 z h—1 <c ça[1
UI —l • * <M »— =E 4—4 CC Cu => CJ a= rs 3= 4-4 II 1—4 o> rn CS ca 4—4 *m. CM 1-4 CM l — Z »-4 CC Cu 1-4 II -J ^-« -3 4-* «^ ca UI _ j •— X UI H-^^ CO CM ca <c UJ cc o o o o o r 4 ( M M * I O o o o o o o c o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o r - co o^ o i - i CM r o ^ - m • f l N O o > o « N i < > v i n - < ) N œ o < O H M M < T ! Q , o s œ o > o « 4 N « r t n r i r t r t « H r t - i N ( N f j M N ( N i N N i N ( M M M n r i r < i r o M r ) n n > r < r T cc UI II CM Cu < c Cu z I-H II cc UI es cc ea • X cc co o cc C u =s CU CS C J co U I co Cu cc U I Cu era i co cc ca co cc cs cs cc =» —. 4-4 cc »— Z 3 »— UJ U M U I I i4i CS u i -?» c c ca z UI u . c a <r cc u . co o cc =s U I CS ca ca t— < r u i —i en y ü g se L U -<x Ç U Z <x S L U U J H SE o cc co « co cc u i u i i— <c -i e z —-i z < r en u i <c z < r LU co z «x i LU Lu X en cc & ca z z u z o U t UI UI H e s c u z cc •iC « X « r cc CS f - c c a r u i u i ca 2*£ —i u i u i t— i C • x u i x : e i z < r a= cc >-i co cs cc CC U I Cu *-< r un ca cc i— z es i e L U < C i C U J CC u i c a u i c o < c >-< CO _ SBs
en ca ? c c > - U I —i u i c o z u i ca u i u i cc u i —J «x ca _ j « i C I z UI X UI 4-1 = > Lu U I UI C C ° É u°?£5n
C S _ l Cu => e s z cc =c r s =3 z se: o u i U O £ cc ca a r u i cc <£ ca u i c c cc t - co u i s e o u i c j cc * . £ CU S E f— u i u i u i M O I c a c c co cc co en u i z i C u i u i u i u i •— > -u i c s => _ i z Ä -»— Cu u i c a SE UI U I UI u i es ea z = > ^ • " • u i z •— sr1 U I CS Cu z S E ca _ i ço UI U I CC Cu UI z « r u i es Ü - 3 < t co U I 4—1 z ss u . i-i _ i —> i u i es u . . - I > - c a . . < t _ J _ j cc u i cc < r u i <c t— co i— u i - J <c x Z Cu — 1 3 CJ L U < r > - «x i u j A <C I— -N» > - CC I Cu _ l « X I — z - X z U I = Sr UI I— U I o SS UI iC iC rs l'-en SE - a 1-4 _l Ui cc UI ca • — c c L u U I 4—4 L U sc ar co z Z 4-4 UI •— •— CS et-ui ca SS <r r> se: 4—4 =3 CC ca ui co —> 4—1 CO UI 1 — t — z co ar as in <* 1-1 en 4-4 <c ca SE UI CO UI _i -H cn <c i a— to «X 1 s— 3E UI 1 X UI ca SE i X r> en cc UI t— CJ •X cc •X re CJ o m to 4-H •se-ct SE O in r^ en 4-4 SE UI 4 — SE rs Cu Z UI •— H-CS —1 Cu Ui H -in 4-1 co 4-4 en U I r> cc rs CJ UI CO - 3 Z SC 4-1 U I S E 4-1 l » l _ l _ i CO - J - J CC CS ca S E C u S S CS a r a r < E CC ca e s o Cu cc u i ca co < r e n a r < c a r i <c >-cc e a u i ëïè CL. a r i i i <x o LU «x • x ca r > i X U - X Z < I « o co •r-4 Z L U CO - J _ | N U I J Z « < c _ i « x I - I < ç a r e n a r r > a r a r 4-4 U I 4—4 ~ S I—I 4-4 _ l X 4-1 X X c c « x <n c c < c - x u i a r a r r e a r a r B H O _ j z i— en i— •— U i •— LU LU LU LU se a r se ca r e r e i i i i SC et: u i C J i n U I 1-4 CC —• - cc - « o i n x ^ o a r m > -r » co — i e en i n s— <-4 —» o Lu i n i-o " i n 4-4 CO U I _ i •— X o i n r-. r e ~ - t o ca -r s *— t o i n X --I »• *—* «~ r e o en liS <c r * ca i n a c r~ > -—• co X 4-4 O i n i n *-* ~ r » i n —-ü •"• ° O ^ - * i-H s r a — H • « *•» e n < c » X C Ü ~ • . c a o I f ) 1Ü wî • « - - . c o i n -4=4 »-4 * ~ LO w O r~ > - 1-1 o Li3 r » ««• _ J —» — LU o <x _ J z «^ « T U = > - • _ ! > - — o - i n Cu —« 1-4 _ l i n - ^ e u i - l O s - * 4 — r > t o z CC 4-1 c s r s r e a r C J z a r z - 3 e s . . - C J «-» r > O ÇC »-4 r s •X CJ 00 • cc cc o o C J C J C J C J C J C J C J C J C J C J U U O C J C J C J C J C J U U U U U U U U U O U Ü C JS 0 £ e ° c > o o o © © © © © © © © - (N M «r iS -o o o o o © o © o o © © © ©
aaassaaö«SS«S5 5 22 2 2 S S 2 g 2 S S S 2 S 2 g ï i i | | 3 l i i § i
c * . a s >-ut K— co y— « X o __l Cu CO U J 3 = UJ UI co 3 <=-> WS S
a: 3= ór o •-• ^ »i ar D N . H U J H M O N » « I I » u O a s >— a s - a i n t o S c o w c o i e t— t— to cc UI UI co UI r> cc 3 co UI r> cc CJ UI Ca c c C J ce ~ =3 ar o ro « i — C J as <r CN II " • *•» a s ' •> a : * * - * * * . . . C N r o ». * * ». « — a » C M - C M H c : ° «5 'S * o ? E •X. 2 S C J ä s » 1 <E X - » • g <n ** — a c < x - * * r ; _ a s C M » * • * * • - — CN C J UI c c c o UI r> ce ro C J U I CV. o CJ U I cc to UI r> ce =3 CJ _J UI UI r> UI o tn .^ UI r> Ce SO CJ U I ca as <c » *»» co « x c c CD CD t > l t o r> cc • r > — j ^ c c —J S = l < c s a : o II M m o . CD u . y— a s c a < c o cc ui u. o o o CD C u CC r-4 c a U CO « X U I c c c o SC © C N - I I I - W l ü O N 1 ! ™ _~ w' »—• ^: as XJ- or 2 f c z _ . r r,ÇC U J* ~, cr, u- ^ ^ 2 <c ° ~ " - E H I - Z Q * . o ç c u i a o o c c S u . c o o . c c « o c o c t c c ü ; 3 : CJ UI C K —5 y— © © CO CO a: — re as o o ra V i-i as a: u z •». <c as ar • S " <E «-» =a ar «r •»» as -^ ^s ^ a : » w O N « (M «M II CJ UI © r*. w r-4 «— >— hi ca ui ro K »•* < C CC 2 1 •— 3 T Q 2 Z o > CC - > H - ï = >—" < r > - i K H a s o c c u j c e ^ c e c a c o o c a e u c c e u c u c a u o c oS
c o CO c o c o o » o » C J CN CN o . c v . O * O . C J © © i n m o » t v . C J © © © © © © © o © m - a r ^ e o o . © H N n c o c o c o c o c o c v . o » o . C h o © * r i n o . CV. O © o © © © © © © o © © © © o © © © © 0 » C K . C v . c » . © © © © © © 0 © © © « - l 4 - i 4 - 4 i - i » - i © © © O O © © © © © © © m « « i r * . c o c v . © » - * C N r o < r m >© M H rt rt i « ( M ( M N N CM ( M CN T?W W T l ? "SP 1 — 1 i < r i ! ^ i o ! en ! r> i 1 SS 1 UI i ca 1 cc 1 o 1 o i r* i •— i as 1 <c i 1 CD 1 <£ i «x 1 cc i r> i 1 U I i ca i as 1 UI 1 to i _i 1 o i r> 1 UI i ca i i -» 1 •—l i cu i i • i i ï* i •> 1 CJ i 1 V— 1 M 1 Ce 1 O. 1 1 1 O 1 ^-• 0" UI IC I—l ro cc CCI UI o ro y— _i » M =3 uj _J co CCi ar s— to co _ l Cu UI ie _ j UI 3 M CN y— as K-I cc Cl. CO IXi ar >— en as UI UI to II O « e . to as 1—4 ca i—t U I _i Cl as «x re UI K-4 t-J »O xr 1— «-4 " **-CJ •— 1—< cc o. >o *-1 o « « • r> co ««• CN V — K-1 CC o. •• c3 1— •—1 cc Cu *.% r> cc ro CJ ar m as «. r-l II l«< «. >—« N ^ 9C L» i—« «>^ *• CN ca <x UI cc © »r • * • . as »v. -> % • • e». y— UI • Œ Cl. CSl ce. -X <r •=• as •X to H-UI re S3 •— _i M ra • ** CN V -as •—1 CC Ù . ». as Ui ar ar. <c cc to en h-co V.4 re as UI UI o •» as UI as -a *-* _i UI ca as UI Cu CO cc co co ca * *» CN ^^ 1— as V-« CC CU co as UI UI co as UI i— •— o _l Cu to s— U I _l _l <r ry* UI ar co as >-_i co Cu as UI UI ta •" •»* CN *— as »—4 CC Cu as —i ^. IT) w-l • . CN§
UI CC r> cc ro CJ ro w. ^^ II t-4 © IT3 CO O .-i II »—« * m * ar >-co ÏC o II 1—1 N.^ re to •X ca o ii 1-4 V -u. 1—4 re to as re *^ ii w 1 — re CJ UI cc as —i as re «-< ii y-1 CD •— to V-f re as —> as re •w^t II 1—« >.^ >-1 co Cl. as -3 as re *—i n *^ »-H ca Cu o *! UI ro as i—i i— as CO CJ © in o © .-i co H-O to *.N, —) re *^ CS U I as ~3 w-U . K H as -» i—i _J UI Cu s— V-1— Ui re as M CS as 1—4 ce UI ca as -X ce UI r> " ** CM V -as »—i cc Cu © r» tn ^ >-UI ca as «r r> as UI V— t— o _J Cu V— UI re as »-4 to as 1—4 CC UI a as <x cc UI r> « «* CN f— as K-4 CC. Cu V— LU 1—4 re co as UI UI as •X r> ^2; UI tn as UI ce. as <r «X « •* C4 y— as K.1 cc Cu re UI as -> M —1 UI 1=1 UI as V-1 _J Cu to UI to => Cu 1—* U I H-re CJ U I cc " •»• CN I— as f—4 CC Cu as UI ar ar "X ce CS-o •— to i—i re UI cc UI ca ce UI UI ar Lu CO as UI UI • ** CN u-as »—i cc Cu as UI ar CD as 2— _ j co Cu U I cc UI ca cc UI UI ar Lu CO as UI UI • 4 * CJ 1— as »—4 CC Cu CC «X _l i<£ " * . • . •M-CN 1— as 1—4 CC UI rj ro UI •*£. f^. * * • •. ^j ca •X UI Cu cc © r» UI I-J ro UI IC © © 4—1 © CO CV. o l/D c*. CM CV-© O-© co •* m i». C3 y— o co as —i _i i-^ to as H Hö
ca as <c cc UI r> T»* UI UI to UI r> cc ro CJ _i UI UI r> ui co re as t—4 " *» CN 1— as »—i Cè Cu l/D r^. tJ as <c <x as *^ •xv »-ij ca <r UI cc in r». • SC UI as -a V H _l UI Cu >-* " • m * * • CN u . as »—1 cc Cu • as —> t—4 _J as UI UI to II ^ 4 1 • ** CN •— as M ce Cu as <X re UJ i—* r»i as —> Kt _l as UI i<S co cc ca ce UI ca as co il X X X X • 4M-CN 1— as I—1 CC Cu CJ as «X as ». *-i ii >o r». est ca m 2 -—1 K-4 _l U I Cu y— •*-• co as U I r> ce ro CJ • • « • CJ * m * y— as ce Cu re to <C ca 1—4 ar ro as ** CN ca <c UI cc UI ro as » • ^ h— as co tJ »o rs. 5— t o u u u u u u u t ) C J C J C J O C J C J C J o o o C JCM N M IM CN CM IM rg (M CM <M CM CM